AVANS Hogeschool. Integrale Veiligheid Den Bosch. Beperkte opleidingsbeoordeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AVANS Hogeschool. Integrale Veiligheid Den Bosch. Beperkte opleidingsbeoordeling"

Transcriptie

1 AVANS Hogeschool Integrale Veiligheid Den Bosch Beperkte opleidingsbeoordeling Netherlands Quality Agency (NQA) juni 2013

2 2/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

3 Inleiding Dit visitatierapport bevat de beoordeling van de bestaande hbo-bacheloropleiding Integrale Veiligheid Den Bosch van Avans Hogeschool. De beoordeling is uitgevoerd door een visitatiepanel dat door NQA in opdracht van Avans Hogeschool is samengesteld. Het panel is in overleg met de opleiding samengesteld en is voorafgaand aan de visitatie goedgekeurd door de NVAO. Het rapport beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies van het panel. Het is opgesteld conform het Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (22 november 2011) en het NQA Protocol 2012 voor de beperkte opleidingsbeoordeling. De visitatie heeft plaatsgevonden op 26 en 27 maart Het visitatiepanel bestond uit: de heer mr. drs. E.J. Emde (voorzitter, domeindeskundige) De heer mr. G.J.H.M. Wagemans (domeindeskundige) De heer drs. G.H. Melching (domeindeskundige) De heer T.P. Geertsema (studentlid) De heer P. van Achteren BLL, auditor van NQA, trad op als secretaris van het panel. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen van het desbetreffende beoordelingskader van de NVAO en aan de eisen van het NQA Protocol Het panel heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleiding gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het visitatiepanel in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Het visitatiepanel verklaart dat de beoordeling van de opleiding in onafhankelijkheid heeft plaatsgevonden. Utrecht, juni 2013 Panelvoorzitter Panelsecretaris mr. drs. E.J. Emde Peter van Achteren NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 3/55

4 4/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

5 Samenvatting Het visitatiepanel beoordeelt de hbo-bacheloropleiding Integrale Veiligheid van Avans Hogeschool te Den Bosch in haar geheel als voldoende. Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties De opleiding maakt gebruik van het landelijke beroeps- en opleidingsprofiel dat in 2004 met werkveldvertegenwoordigers en een andere opleiding Integrale veiligheid is opgesteld. In dit profiel zijn 49 competenties opgenomen, die de opleiding heeft onderverdeeld in beroepsspecifieke en algemene competenties. Momenteel wordt in samenspraak met de opleidingen Veiligheidskunde gewerkt aan een gezamenlijk beroepsprofiel. Voor de ontwikkeling van het nieuwe landelijk beroepsprofiel zijn de kernopgaven en zeven kerntaken uit het oude profiel, in gezamenlijkheid door de opleidingen, vertaald naar tien competenties. De werkbaarheid van de competentieset wordt vergroot door de overgang van 49 naar tien competenties. De opleiding waarborgt de aansluiting met de beroepspraktijk onder meer door gebruik te maken van een werkveldadviesraad. Over de profilering van de opleiding merkt het panel op dat deze te weinig onderscheidend is ten opzichte van vergelijkbare opleidingen. Wel is het panel positief over de wijze waarop de opleiding zich een beeld vormt van en samenwerking zoekt met vergelijkbare internationale opleidingen. Het panel beoordeelt standaard 1 als voldoende voor beide varianten. Standaard 2 Onderwijsleeromgeving Er is sprake van een voldoende samenhangende leeromgeving waarin studenten in staat worden gesteld de beoogde eindkwalificaties te verwerven. De inhoud en vormgeving van het programma is passend voor een opleiding Integrale Veiligheid; er is sprake van een goede aansluiting op de beroepspraktijk, onder meer door het gebruik van beroepsproducten. De kennis die in het curriculum wordt aangereikt volgt de Body of Knowledge & Skills (BokS) vanuit het domein Bachelor of Business Administration. Daarnaast kent de opleiding een collectieprofiel waarin de aangeboden literatuur is opgenomen. De volgende kennisgebieden zijn van toepassing: economie, management, bestuurskunde, recht, psychologie, fysieke veiligheid, sociale veiligheid, methoden en technieken van onderzoek en Engels. De literatuur die de opleiding aanreikt is relevant, actueel en van voldoende niveau. In de kennisleerlijn heeft de opleiding tevens de onderzoeksvaardigheden geplaatst. Het panel herkent dat hier een verbeterslag gemaakt kan worden en is positief over de grondige analyse die de opleiding heeft laten uitvoeren en waardeert de al gezette stappen. Het onderwijsconcept staat beschreven in het Opleidingskader Integrale Veiligheid. De onderwijseenheden in het propedeusejaar en de hoofdfase zijn opgebouwd volgens de principes van thematisch projectonderwijs. Centrale kenmerken hiervan zijn het groepsgewijs zelfstandig werken aan het beroepsproduct en integratie van de vier invalshoeken (tijd, ruimte, netwerken en kennisgebieden). NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 5/55

6 Het panel constateert dat de opleiding waar nodig onderscheid maakt tussen het onderwijs aan voltijd- en deeltijdstudenten. Werkvormen die gehanteerd worden zijn onder meer werkcolleges, hoorcolleges en tutorgroepen. Er sprake van een degelijk didactisch concept aldus het panel, waarbij voldoende aandacht is voor aansluiting bij de ontwikkelfase waarin de student zich bevindt. De aansluiting tussen theorie en praktijk is goed in het concept verwerkt. Het panel is tevens positief over het systeem van begeleiding dat door de opleiding wordt aangeboden. De opleiding wordt verzorgd in voltijd en deeltijd. De toelatingseisen heeft de opleiding beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling. De deeltijdopleiding is ingericht in twee onderscheiden fasen. De deeltijdstudenten volgen de eerste twee studiejaren een gezamenlijk programma (Management Programma) voor alle deeltijdstudenten van de academie, gericht op het behalen van de algemene (management)competenties van de opleiding. Daarna is volgen zij een kopstudie Integrale Veiligheid. Voor bijvoorbeeld deeltijdstudenten en VWO-instromers zijn er mogelijkheden om het programma sneller te doorlopen. Het panel heeft hier specifiek naar gekeken en is van oordeel dat de opleiding hier zorgvuldig mee omgaat. Het panel is er voorts van overtuigd dat het docententeam en de opleidingsspecifieke voorzieningen voldoen voor de verzorging van het beoogde onderwijs. De kwalificaties van docenten zijn passend; de opleidingsachtergrond en de praktijkervaring van docenten sluiten aan bij het programma. Het panel beoordeelt standaard 2 voor beide varianten als voldoende. Het panel is van oordeel dat de opleiding voldoet aan de gangbare basiskwaliteit, maar daar niet systematisch en over de volle breedte boven uitsteekt. Standaard 3 Toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties Het panel stelt vast dat zowel de toetsing en beoordeling als ook het gerealiseerd niveau voldoet aan de basiskwaliteit. Echter constateert het panel dat er zowel ten aanzien van toetsing en beoordeling als ten aanzien van de gerealiseerde eindkwalificaties verbetermogelijkheden liggen. Het panel is positief dat vorig jaar door de opleiding een breed onderzoek is gestart naar de leerlijn onderzoeksvaardigheden en dat dit geresulteerd heeft in concrete aanbevelingen, waarmee de opleiding voortvarend aan de slag is gegaan. Het panel is positief over de uitgangspunten die geformuleerd zijn voor toetsing en beoordeling en hoe de opleiding daar veelal intuïtief al naar handelde, maar nu ook meer aandacht heeft voor bijvoorbeeld de vastlegging van zaken. Met het in ontwikkeling zijnde instrumentarium van de toetscommissie, zet de opleiding ook weer een stap in het kader van de kwaliteitsborging rondom de toetsing. Voorts voldeden alle afstudeerproducten die het panel heeft bestudeerd, op één na, aan de beoogde doelstellingen. Afgestudeerden en vertegenwoordigers gaven blijk van tevredenheid over het functioneren in de beroepspraktijk. Het panel beoordeelt standaard 3 voor beide varianten als voldoende. 6/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

7 Inhoudsopgave 1 Basisgegevens van de opleiding 9 2 Beoordeling 11 Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties 11 Standaard 2 Onderwijsleeromgeving 14 Standaard 3 Toetsing en gerealiseerde resultaten 21 3 Eindoordeel over de opleiding 27 4 Aanbevelingen 29 5 Bijlagen 31 Bijlage 1: Eindkwalificaties van de opleiding 33 Bijlage 2: Overzicht opleidingsprogramma 37 Bijlage 3: Deskundigheden leden visitatiepanel en secretaris 43 Bijlage 4: Bezoekprogramma 49 Bijlage 5: Bestudeerde documenten 51 Bijlage 6: Overzicht bestudeerde afstudeerwerken 53 Bijlage 7: Verklaring van volledigheid en correctheid 55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 7/55

8 8/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

9 1 Basisgegevens van de opleiding Administratieve gegevens van de opleiding 1. Naam opleiding in CROHO Integrale Veiligheid 2. Registratienummer opleiding in CROHO Oriëntatie en niveau hbo; bachelor 4. Aantal studiepunten Afstudeerrichting(en) n.v.t. 6. Varianten voltijd en deeltijd 7. Locatie s Hertogenbosch 8. Jaar vorige visitatie en datum besluit NVAO Vorige visitatie: 12 juni 2007 Besluit NVAO: 22 juli Code of conduct getekend Administratieve gegevens van de instelling 10. Naam instelling Avans Hogeschool 11. Status instelling Bekostigd 12. Resultaat instellingstoets kwaliteitszorg Is aangevraagd Kwantitatieve gegevens over de opleiding Tabel 1: Uitval uit het eerste jaar (voltijd) Cohort Uitval 26% 32% 26% 35% 27% 35% Tabel 2: Uitval uit het eerste jaar (deeltijd) Cohort Uitval 39% 41% 28% 23% 27% 24% Tabel 3: Uitval uit de bachelor (voltijd) Cohort Uitval 24% 21% 20% 17% Tabel 4: Uitval uit de bachelor (deeltijd) Cohort Uitval 30% 20% 27% 11% Tabel 5: Rendement (voltijd) Cohort Rendement 68% 68% 63% NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 9/55

10 Tabel 6: Rendement (deeltijd) Cohort Rendement 52% 66% 61% Tabel 7: Docentkwaliteit Graad MA PhD Percentage 62% 5% Tabel 8: Student-docentratio Ratio 27:1 Tabel 9: Contacturen (Gemiddelde per week op basis van 4 blokken van 10 weken) Studiejaar Contacturen VT Contacturen DT /55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

11 2 Beoordeling Het visitatiepanel beschrijft hieronder per standaard van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het eindoordeel over de opleiding volgt in hoofdstuk 3. Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen. Bevindingen Landelijk beroeps- en opleidingsprofiel Integrale Veiligheid De opleiding Integrale Veiligheid van Avans Hogeschool stelde in 2004 het landelijk beroepsen opleidingsprofiel op. Dit proces vond plaats in samenwerking met de opleiding Integrale Veiligheid uit Leeuwarden. Het profiel vormt vanaf dat moment het kader voor de eindkwalificaties van de opleiding Integrale Veiligheid van Avans Hogeschool, locatie Den Bosch. Het landelijk beroeps- en opleidingsprofiel voorziet in 49 competenties die onderverdeeld zijn in vakinhoudelijke en methodische competenties, ondersteunende competenties, sociaalcommunicatieve en cultureel-normatieve competenties en leer- en vormgevingscompetenties. De opleiding heeft deze competentiegroepen vertaald naar een onderscheid tussen beroepsspecifieke en algemene competenties. De beroepsspecifieke competenties betreffen de vakinhoudelijke en methodische competenties, alsmede de kernopgaven die alle in het beroepsprofiel zijn opgenomen. Met algemene competenties verwijst de opleiding naar de ondersteunende, sociaal-communicatieve, cultureelnormatieve, en de leer- en vormgevingscompetenties uit het beroepsprofiel. Tevens deelt de opleiding de domeincompetenties van de bachelor of business administration (BBA) in de categorie algemene competenties in. Hiermee bewaakt de opleiding expliciet de aansluiting met het domein. In het beroepsprofiel worden drie functietypen onderscheiden: - de expert integrale veiligheid: het gaat daarbij om een uitvoerende en beleidsvoorbereidende functie op het terrein van integrale veiligheid. De afgestudeerde draagt vanuit een multidisciplinair gezichtspunt en een integrale bik op veiligheid bij aan integrale producten. - de interactieve beleidskundige: die vanuit deskundigheid op het terrein van integrale veiligheid, coördinerende vaardigheden en de vaardigheid om gesprekspartner te zijn voor diverse bij veiligheid betrokken disciplines bijdraagt aan het welslagen van het gevoerde en te voeren veiligheidsbeleid; NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 11/55

12 - de manager: die op het terrein van integrale veiligheid leiding geeft aan integrale afdelingen, projecten of netwerken vanuit zijn leidinggevende vaardigheden en zijn deskundigheid op het terrein van integrale veiligheid. De manager dient in staat te zijn leiding te geven aan experts of interactieve beleidskundigen. De startfunctie voor afgestudeerden is doorgaans die van expert integrale veiligheid. In 2012 is besloten een nieuw landelijk beroepsprofiel te ontwikkelen. Het besluit is ingegeven vanuit het Landelijk Overleg Opleidingen Integrale Veiligheid, waaraan de opleidingen Integrale Veiligheid (Den Bosch/Breda, Leeuwarden, Den Haag) en Integrale Veiligheidskunde (Enschede, Deventer, Utrecht en Rotterdam) deelnemen. Tevens is afgesproken dat voortaan de naam Integrale Veiligheidskunde gehanteerd zal worden en dat alle zeven opleidingen onder dezelfde croho-registratie zullen gaan vallen. Omdat bij eerdere accreditaties van de opleidingen was opgevallen dat de overeenkomsten groter waren dan de verschillen tussen de opleidingen, is dit voorstel ingediend bij de HBO-Raad. Voor de ontwikkeling van het nieuwe landelijk beroepsprofiel zijn de kernopgaven en zeven kerntaken uit het oude profiel, in gezamenlijkheid door de opleidingen, vertaald naar tien competenties. Bij het opstellen van dit vernieuwde profiel zijn werkvelddeskundigen geraadpleegd. Het panel is positief over de ontwikkeling die plaatsvindt ten aanzien van het landelijk beroepsprofiel. De werkbaarheid wordt vergroot met de overgang naar zeven door het beroepenveld gevalideerde kerntaken en tien competenties. Het panel acht het vergroten van die werkbaarheid noodzakelijk. Niveau van eindkwalificaties Het panel heeft vanuit het Opleidingskader de relatie tussen de eindkwalificaties van de opleiding en de Dublin descriptoren bestudeerd. In een matrix toont de opleiding aan dat de set eindkwalificaties het beoogde bachelorniveau weerspiegelen. De opleiding gebruikt hiervoor de resultaatgebieden en kernopgaven die in het beroepsprofiel de bouwstenen vormen voor de competenties. Het panel stelt vast dat de resultaatgebieden en kernopgaven aansluiten bij de Dublin descriptoren. Aansluiting bij eisen vanuit de beroepspraktijk Bij de totstandkoming van het beroeps-/ en competentieprofiel zijn in het verleden en bij de recent ontwikkelde versie, werkvelddeskundigen betrokken. Het panel ziet dat de opleiding daarnaast een werkveldadviesraad heeft ingesteld om de aansluiting tussen de eisen van de beroepspraktijk en de opleiding te bewaken. Dat gebeurt zowel door te kijken naar de eindkwalificaties alsook naar de inhoud van het curriculum (zie standaard 2). Profilering van de opleiding Het landelijk beroepsprofiel gaat uit van brede bedrijfskundige opleiding gericht op het brede werkveld van de Integrale Veiligheid, waarin private en publieke aspecten van veiligheidsvraagstukken gecombineerd worden. De opleiding heeft een eigen model ontwikkeld voor de inrichting en opbouw van de opleiding, het Bossche IV-model. Dit Bossche IV-model gaat uit van het integraal benaderen van veiligheidsvraagstukken, hetgeen concreet betekent dat veiligheidsproblemen in een breder perspectief worden geplaatst langs vier verschillende dimensies: in tijd, in ruimte, in netwerken en in disciplines. 12/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

13 Het panel heeft waardering voor deze uitwerking, maar meent dat de opleiding zich hiermee niet op substantiële wijze onderscheidt van gelijksoortige opleidingen. Het panel geeft aan dat het accent dat de opleiding legt op integraliteit, verwacht mag worden van een opleiding integrale veiligheid. De panel stelt voorts vast dat de opleiding zich in de afgelopen jaren georiënteerd heeft op vergelijkbare internationale opleidingen. De opleiding heeft gekeken naar ontwikkelingen die in andere landen spelen en heeft bijvoorbeeld een benchmark uitgevoerd met de opleiding Security Management van de Laurea Universiteit in Helsinki. Daarbij zijn overeenkomsten en verschillen in kaart gebracht op de onderwerpen: algemene organisatorische kenmerken, visie op werkveld, doelstellingen en competenties, lesconcept en filosofie, programmatische inrichting en didactiek, en tot slot toetsing en borging. Onder meer de focus op vaardigheden en het werken met leeropdrachten vanuit de praktijk zijn voorbeelden waar het onderwijs hier positief afwijkt, zo constateert het panel. Door de opleiding wordt geconstateerd dat er voldoende basis is om het proces van samenwerking en benchmark voort te zetten. Dit heeft zich het afgelopen jaar onder meer geuit in deelname van twee studenten uit Den Bosch aan een minor aldaar. Overwegingen en conclusie Het panel stelt vast dat de opleiding gebruik maakt van het profiel dat in 2004 met werkveldvertegenwoordigers en een andere opleiding Integrale veiligheid is opgesteld. Momenteel wordt in samenspraak met de opleidingen Veiligheidskunde gewerkt aan een gezamenlijk beroepsprofiel. Het panel is positief over deze samenwerking en het besluit om gezamenlijk vanuit hetzelfde profiel te werken. Tevens is de overgang van 49 naar 10 competenties goed voor de werkbaarheid. De aansluiting met de beroepspraktijk wordt onder meer onderhouden door gebruik te maken van een werkveldadviesraad. Over de profilering van de opleiding merkt het panel op dat deze te weinig onderscheidend is ten opzichte van vergelijkbare opleidingen. Wel is het panel positief over de wijze waarop de opleiding zich een beeld vormt van en samenwerking zoekt met vergelijkbare internationale opleidingen. Het panel komt op basis van bovenstaande overwegingen en specifiek de opmerkingen over het vergroten van de werkbaarheid van de competentieset en over de profilering tot het oordeel voldoende. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 13/55

14 Standaard 2 Onderwijsleeromgeving Het programma, het personeel en de opleidingsspecifieke voorzieningen maken het voor de instromende studenten mogelijk de beoogde eindkwalificaties te realiseren. Bevindingen Inhoud van het programma - relatie tussen de beoogde eindkwalificaties en de inhoud van het programma Het curriculum van de opleiding Integrale veiligheid bestaat uit twee delen, de beroepsprofilering en de individuele profilering. Binnen de beroepsprofilering werkt de student aan de domeincompetenties. Dit deel beslaat 210 EC van het totale programma. De individuele profilering betreft de vrije keuze van de student en kan al of niet betrekking hebben op de domeincompetenties en heeft een omvang van 30 EC. De studenten kunnen voor dit deel gebruik maken van het aanbod minoren. De 49 competenties die de opleiding op het moment van de visitatie nog hanteert zijn vertaald naar het onderwijsprogramma. Dit is door de opleiding inzichtelijk gemaakt in de overzichtsmatrices, die als abstractie te lezen zijn van de competentiekaarten die per periode zijn geformuleerd. In de overzichtslijst is zichtbaar dat binnen periode H8 (laatste periode van het derde studiejaar) gewerkt wordt aan 27 van de 49 competenties. In de competentiekaart is vervolgens deze set van competenties uitgewerkt naar de inhoud van de periode. Het panel spreekt van een goed uitgewerkt programma, waarbij zowel aandacht is voor de breedte van het vakgebied maar ook ruimte wordt geboden voor voldoende diepgang. De beroepsproducten die studenten dienen op te leveren zijn een goed voorbeeld van het praktijkgerichte karakter van de opleiding. - kennis en kunde De kennis die in het curriculum wordt aangereikt volgt de Body of Knowledge & Skills (BoKS). De opleiding conformeert zich aan de BoKS vanuit het domein Bachelor of Business Administration. Daarnaast kent de opleiding een collectieprofiel waarin een beschrijving is gemaakt van de door de opleiding aangeboden literatuur. Het aanbieden van de kenniscomponent vindt plaats in de kennisleerlijn. In de kennisleerlijn wil de opleiding een netwerk van theorieën van uiteenlopende soort bieden, met als doel dat de student het werk kan uitvoeren conform de daarvoor geldende eisen. De leerlijn is om die reden gericht op het systematisch verwerven van werkmodellen en deze kunnen verantwoorden met behulp van theorie. Het Bossche IV model kent de volgende kennisgebieden die de opleiding aanbiedt: economie, management, bestuurskunde, recht, psychologie, fysieke veiligheid, sociale veiligheid, methoden en technieken van onderzoek en Engels. Het panel geeft aan dat de literatuur die de opleiding aanreikt relevant, actueel en van voldoende niveau is. 14/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

15 In de kennisleerlijn heeft de opleiding tevens de onderzoeksvaardigheden geplaatst. Dit komt het meest expliciet tot uiting in de modulen onderzoeksvaardigheden, onderzoekspraktijk IV en onderzoeksmethoden, zo stelt het panel vast. Deze modulen vertegenwoordigen samen 4,5 EC (voor deeltijdstudenten zijn er 6 EC explciciet toegezewezen voor modulen op het gebied van onderzoek). Daarnaast maken studenten in de integrale leerlijn en in de stage kennis met het opzetten van een onderzoeksplan en wordt in de toegepaste wiskunde aandacht besteed aan het analyseren van kwantitatieve onderzoeksgegevens. Een analyse van de opleiding, die in het najaar van 2012 werd afgerond, is aanleiding geweest voor de opleiding zich voor te nemen het curriculum, en specifiek de onderzoeksvaardigheden in het curriculum, te herzien. In de kritische reflectie schrijft de opleiding dat de belangrijkste aanpassing is dat er één uniform model wordt ontwikkeld dat handgrepen biedt voor het praktijkgericht onderzoek dat studenten dienen uit te voeren. Het panel herkent dat hier een verbeterslag gemaakt kan worden en is positief over de grondige analyse die de opleiding heeft laten uitvoeren en waardeert de al gezette vervolgstappen. De nadere aandacht voor onderzoeksvaardigheden zorgt voor een betere aansluiting op hetgeen later in de opleiding van studenten wordt verwacht (zie standaard 3). Naast de kennisleerlijn bevat het onderwijsprogramma een vaardighedenlijn. Naast de technische kennis die studenten opdoen in de kennisleerlijn, wordt in deze leerlijn het functioneren in teamverband verder ontwikkeld. De inter- en intrapersoonlijke vaardigheden staan centraal in de vaardighedenleerlijn. In het eerste jaar besteedt de opleiding bijvoorbeeld aandacht aan de onderwerpen: samenwerken, interviewen en presenteren, schriftelijke communiceren, en creatief denken. In het tweede leerjaar is er een specifieke leerlijn voor adviesvaardigheden. Na in de eerste periode de basis van adviseren te behandelen, wordt ingegaan op argumenteren en betogen, het omgaan met conflicten en weerstand, en interventiestrategieën. Het panel herkende tijdens de bestudering van documenten en de gesprekken de invulling van de vaardighedenlijn en vond de cursussen op het gebied van omgang met agressie/conflicten een waardevolle toevoeging. Het panel heeft in de gesprekken met studenten vernomen dat de stof die studenten vanuit de ondersteunende leerlijnen krijgen aangereikt goed aansluiten bij bijvoorbeeld de beroepsproducten waar ze op dat moment aan werken. Vormgeving van het programma - didactisch concept en werkvormen Het onderwijsconcept staat beschreven in het Opleidingskader Integrale Veiligheid. De onderwijseenheden in het propedeusejaar en de hoofdfase zijn opgebouwd volgens de principes van thematisch projectonderwijs. Centrale kenmerken hiervan zijn het groepsgewijs zelfstandig werken aan het beroepsproduct en integratie van de vier invalshoeken (tijd, ruimte, netwerken en kennisgebieden). NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 15/55

16 De keuze voor het thematisch projectonderwijs is ingegeven door het streven naar integratie van invalshoeken (a), naar de integratie van praktijkkennis en -ervaring in de opleiding (b), en het versterken van de motivatie bij studenten om aan het leerproces deel te nemen (c). a. Een uitgangspunt van de opleiding is de integrale benadering van problemen. Analyse, beleid en strategie omtrent veiligheidsvraagstukken vragen om een degelijke kennis. Binnen het blokonderwijs worden disciplines aan de hand van een onderwerp geclusterd aan de orde gesteld. De samenhang tussen de invalshoeken (tijd, ruimte, netwerken en kennisgebieden) wordt geborgd per onderwijseenheid door het onderwerp van het blok. Bij het opstellen van de blokonderwerpen zijn een aantal uitgangpunten gehanteerd, die onder meer betrekking hebben op relevantie voor integrale veiligheid, complexiteit en praktijkgerichtheid. b. De opleiding hecht aan beroepsmatige vorming door concrete praktijkervaringen. Het curriculum is om die reden voor minimaal een kwart praktijkgericht ingevuld middels de stage en het afstuderen. Ook binnen de overige onderdelen staat de beroepsmatige praktijk centraal, onder meer door het gebruik van beroepsproducten. c. Het streven is een afgestudeerde die zelfverantwoordelijk kan leren. Studenten worden om die reden gedurende hun studie steeds meer verantwoordelijk gemaakt voor de eigen leeractiviteiten. In de eerste twee studiejaren van de opleiding zijn de studenten voornamelijk bezig met het zelfstandig (samen)werken en enigszins met zelfstandig leren. In de laatste twee jaren verschuift de aandacht naar de verdere ontwikkeling van zelfstandig leren en zelfverantwoordelijk leren. De docentsturing neemt af naarmate de student verder in het programma komt. Het panel is van oordeel dat de opleiding een degelijk didactisch concept heeft neergezet, waarbij voldoende aandacht is voor aansluiting bij de ontwikkelfase waarin de student zich bevindt. Tevens is de aansluiting tussen theorie en praktijk goed in het didactisch concept verwerkt, waarmee deze koppeling adequaat invulling kan krijgen binnen de lessen. In het Opleidingskader IV heeft de opleiding de onderwijsvisie uitgewerkt naar verschillende werkvormen die binnen het onderwijs worden gehanteerd. In een tabel geeft de opleiding per werkvorm de functie, de activiteiten, de actoren en de groepsgrootte overzichtelijk aan. Werkcolleges hebben als functie het verwerven van vakkennis en -vaardigheden. Als bijbehorende activiteiten wordt het toelichten van theorie, het bespreken van vakspecifieke opdracht en het beantwoorden van vragen onderscheiden. De vakdocenten en de participerende studenten zijn de relevante actoren en als groepsgrootte wordt uitgegaan van gemiddeld 30 studenten. Andere werkvormen die de opleiding hanteert zijn onder meer: hoorcolleges, tutorgroep, training en coaching. Binnen het deeltijdonderwijs wordt thematisch onderwijs aangeboden. Door een thema vanuit verschillende invalshoeken te benaderen worden studenten met het thema bekend gemaakt. Een themaopdracht, uitgewerkt naar deelopdrachten staat telkens centraal en ondersteunend onderwijs wordt vanuit hoor- en werkcolleges en trainingen geboden. 16/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

17 Zowel voltijd als deeltijd studenten geven in de NSE blijk van tevredenheid over de werkvormen die de opleiding hanteert. Op de stellingen de mate waarin de werkvormen zelfstandig en actief studeren stimuleren en de in jouw opleiding gehanteerde werkvormen geven de studenten gemiddelde scores boven de 3,5. - begeleiding van studenten Het beleid rondom studieloopbaanbegeleiding (SLB) is beschreven in de nota Studieloopbaanbeleid AMB en in het Opleidingskader IV. De opleiding benoemt als doel van SLB dat studenten zich volwaardig kunnen ontplooien tijdens de studie. Het studieloopbaanbeleid omvat activiteiten gericht op studiekeuze, studievoortgang, persoonlijke ontwikkeling en begeleiding bij keuzemomenten en (studie)loopbaanplanning. De opleiding maakt een onderscheid naar algemene studieloopbaanbegeleiding die geldt voor alle studenten en bijzondere studieloopbaanbegeleiding, hetgeen maatwerk is voor studenten die bijvoorbeeld vertraging hebben opgelopen van meer dan één blok. Deze laatste vorm van begeleiding is meer individueel gericht en probleemgestuurd. Het panel stelt vast dat de opleiding zowel voorafgaand, tijdens als na afloop van de opleiding begeleiding biedt aan haar studenten. Voorafgaand aan de opleiding betreft het voornamelijk activiteiten in het kader van voorlichting om tot een goede studiekeuze te komen. Hiertoe organiseert de opleiding onder andere open dagen, voorlichting aan VO-scholen en mogelijkheden tot proefstuderen. Tijdens de opleiding vindt de begeleiding plaats in de individuele leerlijn. De kenmerkende activiteit van de individuele leerlijn is het reflecteren op werk- en leerervaringen met als doel de eigen studieloopbaan te sturen. De individuele leerlijn kent vier doelen, te weten oriëntatie op studie en beroep (a), het ontwikkelen van studievaardigheden (b), reflectie (c) en verdieping (d). De eerste twee doelen staan centraal in de propedeuse, de laatste twee komen aan de orde in de hoofdfase. Voor deeltijdstudenten is de begeleiding gekoppeld aan de praktijkcomponent. Studenten formuleren leerdoelen in een persoonlijk ontwikkelplan, voeren dat uit en reflecteren op de resultaten. Een docent van de opleiding begeleidt dit traject, voert coachingsgesprekken, en beoordeelt het ontwikkelplan, het portfolio en de ontwikkeling van de student. Het panel is positief over het systeem van studieloopbaanbegeleiding dat door de opleiding wordt gehanteerd. Studenten geven in gesprek met het panel aan dat zij vaak eerder naar een reguliere docent stappen waar zij vertrouwd mee zijn, dan naar de specifieke aangewezen studieloopbaanbegeleider. Deze begeleider staat naar hun idee wat meer op afstand. Docenten geven aan dat de studenten van uit het docententeam als geheel meer overwaakt worden, dan zij zich realiseren. Onder meer door studievoortgang en signaalfuncties van docenten, houden de tutoren en mentoren zicht op hun studenten. Het panel acht dit een goede werkwijze en is positief dat studenten hun weg weten te vinden naar verschillende medewerkers van de opleiding. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 17/55

18 - verschillende leerroutes De opleiding wordt verzorgd in voltijd en deeltijd. De toelatingseisen heeft de opleiding beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling. Studenten met een MBO niveau 4-diploma, een havo diploma of een VWO diploma (ongeacht het gekozen profiel) worden zonder meer toegelaten tot de reguliere leerroute. Studenten die 21 jaar of ouder zijn en niet voldoen aan deze voorwaarden worden na een voldoende afgerond toelatingsonderzoek en een intakegesprek toegelaten. De deeltijdopleiding is ingericht in twee onderscheiden fasen. De deeltijdstudenten volgen de eerste twee studiejaren een gezamenlijk programma (Management Programma) voor alle deeltijdstudenten van de academie, gericht op het behalen van de algemene (management)competenties van de opleiding. De opleiding heeft in een competentiematrix aan het panel inzichtelijk gemaakt welke competenties in het Management Programma ontwikkeld worden en hoe het IV-specifieke onderwijs daar vervolgens op aansluit. Het panel acht deze aansluiting zorgvuldig ingericht. Het panel heeft gezien dat in het Management Programma door middel van casuïstiek geprobeerd wordt een opleidingsspecifieke kleuring te geven aan de inhoud van een module. Het panel is van oordeel dat dit nog verstevigd kan worden. Het panel heeft voorts gezien dat voor deeltijdstudenten mogelijkheden worden geboden om het programma te doorlopen met vrijstellingen, een maatwerktraject. Het beleid hiervoor is vastgelegd in de Notitie Instroombeleid Deeltijdopleiding AMB De instroomprocedure leidt tot een instroomadvies, waarbij bepaald wordt of een student in het eerste jaar, danwel in een hoger studiejaar kan starten. Een portfolio en een criteriumgericht interview (alleen bij 21+-regeling) zijn onderdeel van de instroomprocedure. Het panel heeft hier goede voorbeelden van gezien. Een voorbeeld betreft een student die de officiersopleiding heeft afgerond bij de defensie academie en vervolgens is ingestroomd in het deeltijdtraject op grond van diploma en relevante werkplek. Voor studenten met vooropleiding VWO wordt de mogelijkheid geboden het programma in drie jaar af te ronden. De instromers van het VWO kunnen een vrijstelling van vijftig EC krijgen voor het eerste studiejaar. De resterende tien EC dienen de studenten te behalen in het tweede studiejaar. De tien EC vertegenwoordigen de cursussen: beroepsvaardigheden, onderzoeksvaardigheden, oriëntatie op veiligheid, partners in veiligheid, practicum, inleiding recht en veiligheid in organisaties. Het panel is van oordeel dat de opleiding hiermee zorgt dat relevante introductieonderdelen van de propedeuse niet verloren gaan. Het panel heeft verder gezien dat de opleiding studenten goed voorlicht over de VWO-route. Studenten kunnen dan zelf een goede afweging maken of ze de opleiding al dan niet verkort willen volgen. In beginsel is het panel enthousiast over hoe de opleiding met de verschillende instroomvarianten probeert aan te sluiten bij de kwalificaties van instromende studenten. Wel merkt het panel op dat de extra aandacht voor de specifieke instroomcategorieën makkelijker te geven is als het volume laag is. Het panel vraagt de opleiding die verhouding te bewaken. 18/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

19 Kwaliteit van het personeel Het panel ziet dat de opleiding aandacht heeft voor de kwalitatieve en kwantitatieve kant van het personeelsbeleid. In kwalitatieve zin wil de opleiding dat de docenten professionals zijn die zich zo goed mogelijk verdiepen in het eigen vakgebied, terwijl de docent over de aanverwante vakgebieden een gemiddelde kennis bezit, zodat hij genoeg raakvlakken heeft om met anderen te communiceren. Bij de opleiding zijn 21 personen in dienst, die 19 fte vertegenwoordigen. Dit leidt tot een docent/student-ratio van 1:27,04. Dertien docenten zijn masteropgeleid, één docent is gepromoveerd, de overige docenten hebben een hbo-bacheloropleiding afgerond. Het panel heeft de kwalificaties bestudeerd vanuit de cv s van de docenten en acht deze passend voor de verzorging van het onderwijs. Docenten hebben diverse relevante opleidingsachtergronden, zoals Bedrijfskunde, Bestuurskunde, Veiligheidskunde, Sociale Wetenschappen en Security Management. Uit de cv s die het panel heeft bestudeerd, blijkt dat er voldoende praktijkervaring in het docententeam vertegenwoordigd is. Waar nodig wordt deze aangevuld door de inzet van gastdocenten. Zo worden gastdocenten ingezet vanuit het Ministerie van Defensie, de Politieacademie, verschillende politieregio s, de brandweer en particuliere (beveiligings)organisaties. Van de taakbelasting van docenten is tien procent gereserveerd voor deskundigheidsbevordering. Daarnaast is 2,5 procent van de loonsom gereserveerd voor scholing. Het belangrijkste thema in het scholingsprogramma van de afgelopen jaren is toetsing en beoordeling. Voorts stuurt de opleiding bij docenten op het versterken van onder meer onderzoeksvaardigheden (zie standaard 3), ontwikkeling op het gebied van didactiek en ICT-vaardigheden en activiteiten in samenhang met het beroepenveld. Deze ontwikkeling wordt gestuurd vanuit de cyclus van functionerings- en beoordelingsgesprekken, die via een Persoonlijk Ontwikkel Plan wordt bijgehouden. Studenten geven in gesprek met het panel blijk van tevredenheid over de kwalificaties van de docenten. Ze herkennen dat de docenten vakinhoudelijk onderlegd zijn om het onderwijs te verzorgen en hebben waardering voor de relatie die docenten kunnen leggen naar de beroepspraktijk. Als punt van aandacht werd door enkele studenten de didactische kwaliteit genoemd. Andere studenten, die bijvoorbeeld betrokken zijn bij de opleidingscommissie, gaven aan dat de opleiding wel actief stuurt op de didactische kwaliteit. Op het moment dat studenten opmerkingen hebben, zien ze dat de opleiding en de betreffende docent daar vrijwel direct actie op onderneemt. Evaluatieresultaten vanuit de NSE geven blijk van tevredenheid onder studenten over de kwaliteit van de docenten. Zowel de inhoudelijke deskundigheid, de kennis van de beroepspraktijk en de didactische kwaliteit scoren minimaal een 3,5 (voltijd en deeltijd). Vanuit de gesprekken die het panel voerde met verschillende groepen docenten, ontstaat een beeld van een enthousiast en betrokken docententeam. Het panel heeft de indruk dat er sprake is van een geïntegreerd team dat interdisciplinaire samenwerking borgt en ook qua onderlinge communicatie het integrale aspect in de praktijk brengt. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 19/55

20 Met elkaar wordt gewerkt aan enkele verbeterpunten (quick-wins) die vanuit een analyse van de leerlijn onderzoeksvaardigheden naar voren zijn gekomen (zoals eerder genoemd; zie ook standaard 3). Ook op andere punten werkt het docententeam structureel aan het verbeteren van het onderwijs. Kwaliteit van de opleidingsspecifieke voorzieningen Het panel is positief over de opleidingsspecifieke voorzieningen van de opleiding. Voor de verzorging van het onderwijs op het gebied van Integrale Veiligheid zijn geen vergaande specifieke voorzieningen noodzakelijk. Het panel heeft tijdens een rondleiding kennis kunnen nemen van de voorzieningen en acht deze passend bij de opleiding. De opleiding wordt verzorgd in het gebouw van Avans Hogeschool aan de Onderwijsboulevard in s Hertogenbosch. Het gebouw is voorzien van diverse goed toegeruste werk- en onderwijsruimten, up-to-date ICT-voorzieningen, moderne media en audiovisuele middelen en overige voorzieningen, zoals een kantine, informatiebalie en winkel met reprofaciliteiten. Borging van de kwaliteit van de onderwijsleeromgeving De opleiding beschikt over een kwaliteitszorgsysteem, gericht op het borgen van de kwaliteit van alles processen binnen de opleiding. Het kwaliteitssysteem is uitgewerkt in het Kwaliteitsbeleidsplan AMB en het Kwaliteitshandboek Aan het eind van elke periode wordt het onderwijs geëvalueerd, zowel digitaal als via studentenpanels. Het panel heeft van studenten vernomen dat er veel aandacht is voor het continu verbeteren van het onderwijs. Studenten geven aan dat docenten het begin van een blok aangeven wat er ten opzichte van het vorige studiejaar is aangepast op basis van evaluatieresultaten. Het panel is positief over de PDCA die hiermee per onderwijsblok wordt doorlopen. Daarnaast heeft het panel gezien dat de opleiding verschillende relevante functies/commissies/bijeenkomsten heeft ingericht om -elk vanuit een eigen perspectief- een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van het onderwijs. Voorbeelden hiervan zijn de blokcoördinatoren, de onderwijscommissie, de opleidingscommissie en studentenpanels. Overwegingen en conclusie Het panel is van oordeel dat er voldoende sprake is van een samenhangende leeromgeving waarin studenten in staat worden gesteld de beoogde eindkwalificaties te verwerven. De inhoud en vormgeving van het programma is passend voor een opleiding Integrale Veiligheid; er is sprake van een goede aansluiting op de beroepspraktijk, onder meer door het gebruik van beroepsproducten. Het panel constateert dat de opleiding waar nodig onderscheid maakt tussen het onderwijs aan voltijd- en deeltijdstudenten. Het onderwijs op het gebied van onderzoeksvaardigheden is in ontwikkeling (zie ook standaard 3). De kwalificaties van het personeel zijn passend voor het te verzorgen onderwijs. Wel zal geschakeld moeten worden op de aanpassing van het onderwijs op het gebied van de onderzoeksvaardigheden. Het panel komt op basis van bovenstaande overwegingen tot het oordeel voldoende. Het panel is van oordeel dat de opleiding voldoet aan de gangbare basiskwaliteit, maar daar niet systematisch en over de volle breedte boven uitsteekt. 20/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

21 Standaard 3 Toetsing en gerealiseerde resultaten De opleiding beschikt over een adequaat systeem van toetsing en toont aan dat de beoogde eindkwalificaties worden gerealiseerd. Bevindingen Systeem van toetsing Het Toetsbeleid AMB 2012 beschrijft op het niveau van de academie het toetsbeleid en de uitvoering daarvan. De competenties van de opleiding (standaard 1), de onderwijsvisie (standaard 2) en de wettelijke kaders (WHW en accreditatie) vormen het raamwerk voor het toetsbeleid. Het toetsbeleid van de academie is per opleiding uitgewerkt naar een toetsplan. In het Toetsplan Integrale Veiligheid (2012) heeft het panel kunnen zien hoe dat voor deze opleiding is gebeurd. Per blok is in het plan aangegeven welke toetsvormen gehanteerd worden, onder meer gekoppeld aan de leerlijn en de onderwijsvorm in het betreffende blok. Zichtbaar is dat de onderdelen uit kennisleerlijn voornamelijk getoetst worden door middel van schriftelijke tentamens. In de vaardighedenlijn wordt getoetst via een combinatie van een schriftelijk gedeelte en een praktijkgedeelte (assessment). De individuele leerlijn wordt getoetst via logboeken, blokplannen, werkstukken en (reflectie)verslagen. In de integrale leerlijn wordt getoetst via beroepsproducten in de vorm van werkstukken en logboeken. Vanaf eind van het derde studiejaar wordt daar co- en peerassessment aan toegevoegd. De tutor beoordeelt de ingeleverde producten op volledigheid; de inhoudelijke beoordeling wordt uitgevoerd door de beroepsproductencommissie, die bestaat uit twee docenten die in dat blok lesgeven, een inhoudelijk docent en een vaardigheidsdocent. Voor de deeltijdopleiding is er geen beroepsproductencommissie, maar wordt de beoordeling gedaan door de vakdocenten van het blok. Het panel is van oordeel dat de opleiding een gevarieerde set van toetsen aanbiedt, passend bij de doelstelling van de bijbehorende leerlijn. Op basis van bestudering van toetsen, uitwerkingen daarvan inclusief de gegeven beoordeling stelt het panel dat de toetsen voldoen aan het niveau dat in de betreffende fase van de opleiding verwacht mag worden. De opleiding bereidt de studenten adequaat voor op een aanstaande toets, zo stelt het panel vast. Voorafgaand aan de assessments in de vaardighedenlijn bijvoorbeeld dienen studenten eerst het schriftelijke deel positief af te ronden, waarna studenten het assessment twee keer afleggen, eenmaal als formatieve toets en eenmaal als summatieve toets. Studenten (voltijd en deeltijd) voelen zich over het algemeen goed voorbereid op de toetsen, zo blijkt voor het panel uit het gesprek met verschillende groepen studenten. Studenten geven onder meer aan dat de stof die vanuit de verschillende ondersteunende vakken wordt aangereikt, past bij het beroepsproduct dat zij dienen op te leveren. Op blackboard is voor studenten informatie te vinden over de toetsing. Studenten geven tevens aan dat de toetsen aansluiten op hetgeen van hen verwacht wordt in de beroepspraktijk. In gesprek met de studenten en docenten is ook expliciet aandacht uitgegaan naar de beoordeling en de wijze waarop studenten feedback ontvangen op de door hen gemaakte toets. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 21/55

22 Een aantal beoordelingsformulieren dat het panel bestudeerde, gaf geen blijk van grondige feedback. Uit de gesprekken met docenten en studenten bleek dat studenten zich voor specifieke feedbackbijeenkomsten kunnen inschrijven. In die bijeenkomsten geeft de docent een aanvullende toelichting op de gegeven beoordeling. Het panel acht dit een goede werkwijze om de student mee te nemen in de afwegingen die gemaakt zijn om tot de beoordeling te komen. Echter zou dat sterker in het beoordelingsformulier naar voren kunnen komen, zodat studenten die feedback mee kunnen nemen door de opleiding heen. In een feedbackbijeenkomst kan dan aanvullende toelichting gegeven worden als er onduidelijkheden zijn. Docenten gaven, in gesprek met het panel over de afstudeerfase, aan dat de laatste jaren toetsing en beoordeling doorontwikkeld is en er bewust wordt doorgegaan met de verfijning van de methodiek. Eén van de punten waaraan gewerkt is, is het inrichten van de beoordelingsformulieren om daarin ook meer feedback van de beoordelende docenten vast te leggen. Om de kwaliteit van toetsing en beoordeling te waarborgen worden in het Toetsbeleid AMB 2012 en het Toetsplan Integrale Veiligheid (2012) diverse uitgangspunten gehanteerd die gelden voor de ontwikkeling en uitvoering van de toetsen en de beoordeling. Zo toetst de opleiding de competenties zoveel als mogelijk samenhangend in authentieke beroepssituaties. En dit sluit, naar oordeel van het panel, aan bij de toetsing door middel van beroepsproducten zoals in de integrale leerlijn plaatsvindt. Een ander uitgangspunt is dat de toetsing studenten actief stimuleert. Door spreiding en timing van feedback (formatief) en beoordeling (summatief) brengt de opleiding dit uitgangpunt in de praktijk. Andere uitgangspunten hebben onder meer betrekking op de objectiviteit van de beoordeling, validiteit en betrouwbaarheid van de toetsing en de transparantie. Het toetsplan voorziet tevens in een checklist die gehanteerd kan worden bij het maken van toetsen. Momenteel wordt ook gewerkt aan het opstellen van toetsmatrijzen per vak. Het panel is positief over de uitgangspunten en de aandacht in het beleid voor zorgvuldige toetsing en beoordeling. Hoewel er altijd aandacht was voor de kwaliteit van toetsen en beoordelen, is deze aandacht de laatste periode groter geworden en wordt daarvoor ook specialistische kennis van buiten betrokken. Procedures die voorheen informeel plaatsvonden, worden steeds meer vastgelegd en expliciet gemaakt en gevolgd. Op basis van de gesprekken en bestudering van verslagen constateert het panel dat een tot nu toe consequente wijze van kwaliteitsborging geformaliseerd wordt. Het gaat dan bijvoorbeeld om procedures rondom collegiale toetsing en het bepalen van de cesuur. Sinds vorig studiejaar is bij het afstuderen de individuele verdediging ingevoerd en vanaf het studiejaar wordt de scheiding van begeleiding en beoordeling volledig doorgevoerd. Tot nu toe werd eventuele ongewenste vermenging van begeleiding en beoordeling onder meer voorkomen door het hanteren van het vierogenprincipe. De kwaliteitsborging van de toetsing wordt onder eindverantwoordelijkheid van de examencommissie uitgevoerd door de toetscommissie. De toetscommissie is momenteel bezig met het formuleren van instrumenten en formats voor de kwaliteitsbeoordeling van de toetsing. Steekproefsgewijs analyseert de toetscommissie een set toetsen om de kwaliteit ervan te meten. 22/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

23 Het in ontwikkeling zijnde instrumentarium wordt straks structureler ingezet om de kwaliteit te bewaken. Het panel acht het noodzakelijk dat de opleiding scherp toeziet op de kwaliteit van de toetsing en beoordeling. Er is duidelijk een professionaliseringsslag gemaakt en gaande. Er is waardering van het panel voor de reeds gezette stappen, het beleid en de uitgangspunten die gehanteerd worden, maar gelet op de kwaliteitsbewaking bij soortgelijke opleidingen en ook breder in het hoger onderwijs, vindt het panel dat de opleiding deze verbeterslag eerder had kunnen maken en benadrukt -gezien het belang van dit onderwerp- dat een spoedige afronding van het ingezette proces, alsmede de blijvende aandacht voor dit onderwerp gewenst is. Realisatie van de beoogde eindkwalificaties Tijdens de opleiding worden studenten systematisch begeleid in het verwerven van de beoogde competenties (zie standaard 1). Aan het eind van de opleiding werken de studenten in tweetallen, gedurende een half jaar, aan een praktijkopdracht voor een organisatie. In deze afstudeerfase dienen studenten individueel aan te tonen klaar te zijn voor de arbeidsmarkt : het is de bedoeling dat de student aantoont te beschikken over voldoende kennis, inzicht en vaardigheden om in de praktijk als (beginnend) veiligheidskundige te kunnen functioneren. De opleiding geeft aan dat de afstudeeropdracht daarmee gezien kan worden als het afleggen van een meesterproef. De procedure en eisen aan het afstuderen staan vermeld in het Blokboek H11/H12 IV deeltijd en voltijd, Afstudeerwijzer Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor het vinden van een duopartner en een praktijkopdracht. Deze opdracht moet ingediend worden bij de afstudeercommissie, die bepaalt of sprake is van een afstudeerwaardige opdracht. De criteria hiervoor zijn niet voldoende helder geformuleerd, stelt het panel vast. Bij goedkeuring wijst de afstudeercommissie aan het afstudeerduo een eerste begeleider en een tweede beoordelaar toe. Studenten gaan nu aan de slag om een plan van aanpak op te stellen. In dit plan van aanpak is het de bedoeling dat studenten aantonen dat de afstudeeropdracht gerelateerd is aan de competenties, er moet sprake zijn van één opdracht voor twee studenten (omvang), de opdracht moet afkomstig zijn uit het beroepenveld waarvoor wordt opgeleid, het moet gaan om een praktijkopdracht, en de opdracht moet uitgewerkt zijn naar een eerste onderzoeksplan. De opleiding geeft samengevat aan dat de studenten in de afstudeerperiode de in de opleiding verworven expertise zelfstandig en middels verantwoorde onderzoeksmethoden voor een opdrachtgever kunnen toepassen op een complexe eindopdracht. De afstudeerbegeleidende docenten dienen een goedkeuring te geven voor dit plan. Na goedkeuring, werken de studenten aan een interim-rapport. Dit interim-rapport bestaat naast een verkenning op het onderwerp en het beleidsterrein uit een aangescherpt onderzoeksplan. Het panel heeft documenten over deze fase bestudeerd en gesprekken gevoerd met studenten die momenteel in de afstudeerfase zitten, afgestudeerden en betrokken begeleiders en beoordelaars. De sturing op het onderzoeksplan dient scherper te worden vormgegeven. Het panel ziet, onder meer vanuit bestudeerde eindwerken, dat studenten door gebrek aan scherpte in het onderzoeksplan moeite hebben hun praktijkopdracht adequaat af te ronden (zie verder). De drie meetmomenten hiervoor omschreven zijn hiertoe door de opleiding ingericht, maar zullen in de uitvoering ook als zodanig gebruikt moeten worden. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 23/55

24 Het is het panel bijvoorbeeld opgevallen dat de eisen die gesteld worden ten aanzien van tijd (ten minste drie schakels), netwerk (ten minste vier actoren), ruimte (plaatsing op een ruimtelijk niveau) en invalshoeken (minimaal twee relevante invalshoeken toepassen) niet consequent worden nageleefd. Hoewel dat op zich geen probleem vormt, aangezien het panel bijvoorbeeld een diepteonderzoek op een detailonderwerp ook geschikt vindt om het beoogde niveau aan te tonen, schetst het de vrijheid die studenten hebben om verder te gaan met een onderzoeksopzet die niet aan de voorwaarden voldoet. Het panel heeft de indruk dat het voor opdrachten die in diverse stappen akkoord zijn bevonden, lastig is om bij de definitieve beoordeling hierop terug te komen. Het panel vraagt de opleiding de tussentijdse beoordeling systematische en met grotere consistentie en uniformiteit uit te voeren. Het panel heeft in totaal negentien afstudeerproducten bestudeerd, vervaardigd door in totaal 38 studenten. De negentien opgevraagde afstudeerproducten zijn door het panel onder meer beoordeeld op relevante vraagstelling uit de beroepspraktijk, logische opbouw en weergave van de doelstellingen, de motivatie van de methode van aanpak, de methodische uitvoering, het gebruik van (wetenschappelijke) literatuur, de aansluiting van conclusies en aanbevelingen en het algehele niveau (Dublin descriptoren, bachelor). Bij alle bestudeerde werken, op één na, kan het panel zich vinden in de beslissing om een voldoende toe te kennen. De studenten pakken relevante praktijkopdrachten op vanuit de brede beroepspraktijk; de opdrachtgevers komen uit de publieke en private sector. De opdrachten getuigen naar oordeel van het panel van voldoende niveau en worden over het algemeen voldoende uitgewerkt als basis voor het verdere onderzoek. De methode van aanpak en de methodische uitvoering verschilt sterk per bestudeerde uitwerking. Bij een aantal studenten vindt het panel dit adequaat en zorgvuldig gedaan, maar bij ongeveer de helft van de werken ziet het panel een worsteling. Deze worsteling is, naar indruk van het panel, vaak het gevolg van matige sturing in de fases plan van aanpak en interimrapportage. In die gevallen is de uitwerking van de praktijkopdracht en de onderbouwing van het onderzoeksdesign niet goed genoeg, waardoor de studenten moeite hebben om in de verdere uitvoering het doel van het onderzoek in zicht te houden en consequent in lijn daarmee te handelen. In veel van deze gevallen vindt het panel dit onderdeel nog net voldoende. Het panel is voorts van oordeel dat de conclusies voldoende aansluiten op het doel en de analyse van de praktijkopdracht. Het analytisch vermogen van de studenten zou nog verder kunnen groeien, aldus het panel. Het panel stelt weliswaar dat alle werken (op één na) aan het minimale niveau voldoen, maar dat zij weinig kwalificaties goed zou toekennen. Over het totaal van de werken bezien, constateert het panel dat de kwaliteit voldoet, maar vaak minimaal is. Door de onderzoeksvaardigheden van studenten te vergroten, kan hier een stap voorwaarts gezet worden. Het panel ziet hier een belangrijke opdracht voor de opleiding om de kwaliteit de komende periode verder te stimuleren. Gesprekken hierover met begeleiders en beoordelaars en bestudering van materiaal tonen aan dat de opleiding bezig is het afstuderen naar een hoger plan te tillen. In het najaar is er een intern onderzoek afgerond (breed onderzoek van de leerlijn onderzoeksvaardigheden), bestaande uit een inhoudsanalyse van de afstudeerscripties, een analyse van het curriculum en het niveau van de onderzoeksvaardigheden binnen de opleiding Integrale Veiligheid. 24/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

25 De conclusies uit het onderzoek sluiten voor een groot deel aan bij de kwalitatieve opmerkingen van het panel. Zo wordt in het onderzoek ook gewezen op tekortkomingen in de onderzoeksopzet en wordt gestuurd op de verdere ontwikkeling van het analytische denken. Het panel is positief over de aanbevelingen die in het rapport worden gedaan zowel ten aanzien van de afstudeerfase, als ten aanzien van de doorontwikkeling van de inhoud van het programma en het docententeam. Naast de inhoudelijke aandachtspunten aangaande het afstuderen, zijn er ook aanbevelingen van toepassing op het beoordelingsproces in de afstudeerfase. Hierin kan het panel zich vinden. Het panel is van oordeel dat de opleiding transparanter het oordeel van de individuele component in de schriftelijke beoordeling moet vastleggen. Daarbij is het tevens van belang dat de weging van de elementen duidelijker in het beoordelingsformulier wordt geëxpliciteerd en vastgelegd en dat beoordelaars hierover met elkaar in gesprek blijven (collegiale consultatie). Naast de afstudeerwerken en andere relevante producten van studenten heeft het panel ook gekeken naar de tevredenheid van studenten en het werkveld over het functioneren van afgestudeerden. In gesprek met het panel geven afgestudeerden (zowel voltijd als deeltijd) aan voldoende bagage mee te hebben gekregen om in de beroepspraktijk als beginnend professional aan de slag te gaan. Dit wordt ook aangegeven door vertegenwoordigers van het werkveld. Vanuit de HBO-Monitor ontstaat wel het beeld dat de opleiding nog terrein kan winnen. Zo is de tevredenheid onder de voltijdstudenten op de stelling opleiding als basis om te starten op de arbeidsmarkt onder het landelijk gemiddelde. Op de stellingen voorbereiding op actuele beroepspraktijk en opleiding opnieuw kiezen scoren beide varianten in 2011 wel boven het landelijk gemiddelde. Overwegingen en conclusie Zowel ten aanzien van toetsing en beoordeling als ten aanzien van de gerealiseerde eindkwalificaties constateert het panel dat er verbetermogelijkheden liggen. Het panel is positief dat vorig jaar door de opleiding een breed onderzoek is gestart naar de leerlijn onderzoeksvaardigheden en dat dit geresulteerd heeft in concrete aanbevelingen, waarmee de opleiding voortvarend aan de slag is gegaan. Het panel stelt vast dat zowel de toetsing en beoordeling als ook het gerealiseerd niveau voldoet aan de basiskwaliteit. Het panel is positief over de uitgangspunten die geformuleerd zijn voor toetsing en beoordeling en hoe de opleiding daar veelal intuïtief al naar handelde, maar nu ook meer aandacht heeft voor bijvoorbeeld de vastlegging van zaken. Met het in ontwikkeling zijnde instrumentarium van de toetscommissie, zet de opleiding ook weer een stap in het kader van de kwaliteitsborging rondom de toetsing. Voorts voldeden alle afstudeerproducten die het panel heeft bestudeerd, op één na, aan de beoogde doelstellingen. Afgestudeerden en vertegenwoordigers gaven blijk van tevredenheid over het functioneren in de beroepspraktijk. Het panel komt op basis van bovenstaande overwegingen tot het oordeel voldoende. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 25/55

26 26/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

27 3 Eindoordeel over de opleiding Oordelen op de standaarden Het visitatiepanel komt tot de volgende oordelen op de standaarden: Standaard Oordeel voltijd Oordeel deeltijd 1 Beoogde eindkwalificaties Voldoende Voldoende 2 Onderwijsleeromgeving Voldoende Voldoende 3 Toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties Voldoende Voldoende Overwegingen en conclusie Uit bovenstaande overzichten blijkt dat alle standaarden ten minste met voldoende zijn beoordeeld. Om tot het eindoordeel goed te kunnen komen, dient ten minste standaard 3 als goed te worden beoordeeld. De beoordeling van de standaarden door het panel, leidt tot het oordeel voldoende over de verschillende varianten van de opleiding. Het visitatiepanel beoordeelt de kwaliteit van de bestaande opleiding Integrale Veiligheid van Avans Hogeschool (locatie s-hertogenbosch) als voldoende. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 27/55

28 28/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

29 4 Aanbevelingen De aanbevelingen: - Het panel raadt de opleiding aan de aanbevelingen vanuit het rapport Onderzoekende Professionals bij Integrale Veiligheid zorgvuldig maar met prioriteit in te voeren. - Het panel raadt de opleiding aan zich nadrukkelijker een beeld te vormen van het type onderzoek dat andere opleidingen Integrale Veiligheid/Veiligheidskunde in onderwijsprogramma s aanbieden en in lijn daarmee de eigen onderzoekslijn veerder te ontwikkelen. - Het panel beveelt de opleiding aan het beoordelingskader voor de afstudeerfase meer gedetaileerd uit te werken, waarbij (tussen)criteria gebruikt kunnen worden om de plannen van aanpak en interim-rapportages te beoordelen. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 29/55

30 30/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

31 5 Bijlagen NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 31/55

32 32/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

33 Bijlage 1: Eindkwalificaties van de opleiding Vakinhoudelijke en methodische competenties De Integrale Veiligheidskundige 1. kan het gebied van veiligheid en leefbaarheid overzien en een integrale benadering op de daaraan verbonden vraagstukken toepassen; 2. kan denken in scenario s aangaande de kans op het voordoen van incidenten, de oorzaken, de detectiemethode en de kwalificatie van de impact daarvan (risk assessment); 3. kan samenhangende maatregelen op het terrein van veiligheid(szorg)/veiligheidsplan opstellen, implementeren en evalueren; kan de juridische, economische en managementaspecten in hun samenhang inzichtelijk maken; 4. kan een project op het terrein van veiligheid(szorg) initiëren, uitvoeren, begeleiden en evalueren; 5. kan een opsomming geven van actuele kernthema s op het terrein van veiligheid en leefbaarheid. Hij kan op basis van deze kennis een eigen regelmatig bij te stellen praktijktheorie ontwikkelen en toepassen in de werkzaamheden; 6. kan de acties van verschillende actoren in de veiligheidsketen op elkaar afstemmen tot een optimaal resultaat; 7. kan effectief omgaan met incidenten zodat hun schade minimaal is en voorkomen wordt dat ze uitgroeien tot een calamiteit; 8. kan een beschrijving geven van beveiligingssystemen en beveiligingsmethodieken en weet probleemoplossende technieken toe te passen; 9. kan aangeven welke in- en externe bestuursorganen betrokken zijn bij de veiligheidsproblematiek, kan hun rol in dit proces beschrijven, hun individuele bijdrage formuleren en de relaties aangeven tussen deze te onderscheiden bestuurlijke onderdelen; 10. kan een beschrijving geven van verschillende (hulpverlenings)instanties die zich bezighouden met veiligheid en leefbaarheid, weet hun functies en onderlinge samenhang te schetsen en kan hun acties op elkaar afstemmen; 11. kan een beschrijving geven van verschillende (hulpverlenings)instanties die zich bezighouden met calamiteiten- en rampenbeheersing, weet hun functies en onderlinge samenhang te schetsen, kan hun acties op elkaar afstemmen; 12. kan uitvoerende, coördinerende en leidinggevende taken vervullen bij (dreiging van) calamiteiten en rampen; 13. kan nieuwe ontwikkelingen op het terrein van de integrale veiligheidskunde en hieraan gerelateerde vakgebieden traceren, kan aangeven op welke wijze deze ontwikkelingen zijn handelen op het terrein van veiligheid beïnvloeden en wat de consequenties van deze nieuwe ontwikkelingen zullen zijn op korte, middellange en langere termijn voor de veiligheidszorg; 14. kan zelfstandig en in teamverband het strategisch beleid op het terrein van veiligheid voorbereiden, implementeren en evalueren aangaande de organisatie waar hij werkzaam is; NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 33/55

34 15. kan in concrete veiligheidssituaties de toepasbaarheid van bestaande methoden en technieken beoordelen, deze zonodig aanpassen of nieuwe methoden en technieken ontwikkelen; 16. kan in het kader van veiligheidsaudits, -certificering en inspectie de feitelijke situatie toetsen aan externe normstelling; 17. kan op correcte wijze integriteitsonderzoek t.a.v. personen en organisaties uitvoeren; 18. kan toezien op de integriteit van de organisatie en de in de organisatie functionerende medewerkers en op de juiste naleving van externe wet- en regelgeving op dit gebied en de daarvan afgeleide interne regelgeving, instructies en procedures en kan verbeteradviezen opstellen; 19. kan forensisch onderzoek verrichten bij opgetreden of dreigende security-incidenten en adviseren over mogelijk te nemen maatregelen; 20. kan veiligheidseffectenrapportages opstellen; Ondersteunende competenties 1. kan relaties leggen tussen de belangrijkste bestuurlijke, sociale en politieke ontwikkelingen in Nederland alsmede die van de belangrijkste handelspartners en deze in verband brengen met de gang van zaken op het terrein van veiligheidszorg en veiligheidsbeleid; hij kan de gevolgen van besluitvormingstrajecten op dit terrein overzien en hierop anticiperen; 2. kan een correcte inschatting maken van de implicaties van zijn activiteiten op veiligheidsgebied op lokaal, nationaal en internationaal niveau; hij kan deze activiteiten toetsen aan de geldende regels, de ethische principes alsmede de politieke en maatschappelijke context; 3. kan ideeën genereren en rubriceren en kan werken met aan de praktijk ontleende voorbeelden; weet deze voorbeelden effectief toe te passen bij de onderbouwing van zijn stellingname in discussienota s en adviezen; 4. heeft voldoende bestuurskundige kennis, inzicht en sensitiviteit om het thema veiligheid te plaatsen binnen een bestuurlijke context. Hij kan daartoe een analyse opstellen van bestuurlijke processen op het terrein van veiligheidszorg en vanuit bestuurlijk oogpunt oordeel geven over de kwaliteit van deze bestuurlijke processen, de mate waarin voldaan is aan de vooraf geformuleerde doelstellingen en de benodigde verbeterstrategieën. 5. kan nationale en internationale wet- en regelgeving en juridische besluitvormingstrajecten op het terrein van veiligheid interpreteren en toepassen. Hij heeft daarvoor voldoende kennis van administratief/bestuursrecht, strafrecht en privaatrecht. Hij geeft er blijk van de juridische literatuur gerelateerd aan zijn vakgebied en de jurisprudentie bij te houden. Hij onderhoudt voldoende contacten op juridisch niveau met de daarvoor relevante personen en (overheids)instellingen; 6. houdt bij het handelen op het terrein van veiligheid(szorg) rekening met zowel het algemeen belang als het particuliere belang, kan op basis hiervan een keuze voor de publieke- of private belangen op veiligheidsgebied motiveren en houdt hierbij rekening met de haalbaarheid op bestuurlijk niveau van de wensen en eisen van de betrokken partijen; 34/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

35 7. kan binnen zijn werkzaamheden efficiënt en doelmatig gebruik maken van de beschikbare techniek op het gebied van tekstverwerking, spreadsheet, presentatieprogramma s, datacommunicatie- en informatiesystemen; 8. kan op een efficiënte en effectieve wijze via diverse bronnen informatie opzoeken; 9. kan de belangrijkste statistische begrippen en procedures toepassen; 10. weet klanten voor zijn organisatie te winnen en te behouden door toegevoegde waarde te realiseren; kan offertes en contracten opstellen en beoordelen; 11. kan effectief adviseren; 12. kan scholing en training ontwikkelen en verzorgen en kan zijn kennis, inzicht, ervaring en beroepsattitude overdragen op minder ervaren medewerkers; 13. kan kosten-batenanalyses opstellen en budgetten beheren; Sociaal-communicatieve en cultureel-normatieve competenties 1. kan cultuurelementen in een organisatie onderkennen en daar effectief mee omgaan; 2. geeft er blijk van voldoende kennis en inzicht in de verschillende waarden- en normenpatronen van de relevante groeperingen te hebben, zich voortdurend op de hoogte te houden van maatschappijveranderingen en de gevolgen daarvan t.a.v. de veiligheid en leefbaarheid te kunnen beredeneren. 3. kan zich mondeling en schriftelijk goed uitdrukken in de Nederlandse en in ten minste één vreemde taal; 4. kan op een interdisciplinaire wijze samenwerken met overheden, hulpverleningsorganisaties, non-profit en profit organisaties, belangenverenigingen, ondersteunende diensten en is daarbij in staat personen en instanties met zowel gelijkgestelde als tegengestelde belangen bij elkaar te brengen en gezamenlijk met hen een traject op het terrein van veiligheid en veiligheidszorg te doorlopen alsmede dit op een succesvolle wijze af te ronden; 5. kan relaties en netwerken opbouwen, instandhouden en effectief maken; 6. geeft er blijk van in denken en handelen gericht te zijn op publieke verantwoording en publiek ondernemerschap; 7. kan bemiddelend of sturend optreden en heeft hierbij oog voor de relatie tussen overheid en burger en heeft, gelet op alle schakels van de veiligheidsketen, een functieoverstijgende beroepsattitude die gericht is op een optimale publiek-private samenwerking; 8. kan een eigen standpunt innemen en verdedigen; durft in het belang van de veiligheid, indien noodzakelijk, beargumenteerd af te wijken van de vigerende geschreven en ongeschreven (gedrags)regels; 9. kan in een (inter)nationale context onderhandelen en samenwerken met personen afkomstig uit verschillende disciplines en culturen en is hierbij een gelijkwaardige gesprekspartner; 10. kan een heldere samenvatting maken van een omvangrijke (internationale) studie aangaande het vakgebied en kan beroepsmatige consequenties trekken uit deze studie; 11. kan zelfstandig presentaties voorbereiden en houden; 12. kan effectief leiding geven; 13. kan in crisissituaties effectief leiding geven en (extern) communiceren. NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 35/55

36 Leer- en vormgevingscompetenties 1. beschikt over voldoende analytisch vermogen en oplossingsvaardigheden, kan de eigen handelwijze kritisch evalueren en deze ervaring omzetten in toekomstig effectief handelen; 2. kan kritiek geven en ontvangen; 3. kan creatieve en onorthodoxe oplossingen vinden. 36/55 NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch

37 Bijlage 2: Overzicht opleidingsprogramma NQA Avans Hogeschool: Integrale Veiligheid locatie Den Bosch 37/55

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool ,nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool datum 29 september 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool ,nvao r nederlands-vlaam se accreditatie organisatie S uif Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool datum

Nadere informatie

Kritische reflectie voor de beperkte opleidingsbeoordeling. (naam opleiding) (naam Academie) Avans Hogeschool. Colofon

Kritische reflectie voor de beperkte opleidingsbeoordeling. (naam opleiding) (naam Academie) Avans Hogeschool. Colofon Kritische reflectie voor de beperkte opleidingsbeoordeling (naam opleiding) (naam Academie) Avans Hogeschool Colofon datum. schrijver status. ii Kritische Reflectie (naam opleiding) (maand + jaar) Avans

Nadere informatie

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor , nvao v nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Pedagogisch Management Kinderopvang van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Saxion Hogeschool

luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Saxion Hogeschool m a o v nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Saxion Hogeschool datum 31

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Business IT & Management van de Hogeschool Rotterdam

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Business IT & Management van de Hogeschool Rotterdam nvao r n e d e rla n d s- viaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Business IT & Management van de Hogeschool

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). m ao * nederiands-viaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

AVANS Hogeschool. Integrale Veiligheid Breda. Beperkte opleidingsbeoordeling

AVANS Hogeschool. Integrale Veiligheid Breda. Beperkte opleidingsbeoordeling AVANS Hogeschool Integrale Veiligheid Breda Beperkte opleidingsbeoordeling Netherlands Quality Agency (NQA) December 2013 2/53 NQA - AVANS Hogeschool: Integrale Veiligheid Breda - BOB Inleiding Dit visitatierapport

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Avans Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Avans Hogeschool nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Avans Hogeschool datum 31 augustus 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen {nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Hogeschool van Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Hogeschool van Amsterdam m ao F nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Hogeschool van Amsterdam datum 29 september

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao w nederlands -vlaa m se accreditatieorganisatie sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Juridisch medewerker van de Hogeschool van

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen ,nvao F nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen datum 31 juli

Nadere informatie

10 oktober november april 2017 ja, positief besluit van 28 juni 2012

10 oktober november april 2017 ja, positief besluit van 28 juni 2012 ,nuao y nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de Saxion Hogeschool

Nadere informatie

esluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Stenden Hogeschool

esluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Stenden Hogeschool ,nvao w n e d e ria n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie esluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Stenden Hogeschool

Nadere informatie

hbo-bachelor Sociaal-Juridische Dienstverlening (240 ECTS) 22 oklober 2012 voltijd, deeltijd

hbo-bachelor Sociaal-Juridische Dienstverlening (240 ECTS) 22 oklober 2012 voltijd, deeltijd se a ccr editati eorgani sati e Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor SociaalJuridische Dienstverlening van de Hanzehogeschool roningen datum 7 mei2013

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

Instrument. Avans-audit op onderwijskwaliteit. Versie: februari 2018 (concept) Auteur: LIC - team Kwaliteit - Lianne Huijssoon

Instrument. Avans-audit op onderwijskwaliteit. Versie: februari 2018 (concept) Auteur: LIC - team Kwaliteit - Lianne Huijssoon 1 Instrument Avans-audit op onderwijskwaliteit Versie: februari 2018 (concept) Auteur: LIC - team Kwaliteit - Lianne Huijssoon 2 Inhoud 1 De context... 4 2 De inhoud... 5 3 De uitvoering... 6 3.1 De voorbereiding...

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Logistics Engineering van de NHTV internationale hogeschool Breda datum

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Christelijke Hogeschool Ede

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Christelijke Hogeschool Ede swqo r nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Christelijke Hogeschool Ede

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de Avans Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de Avans Hogeschool ?nvao r nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de Avans Hogeschool datum 31

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie es lult Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam datum Gegevens

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791)

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791) wao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende to t het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Actuarieel Analist van het Actuarieel Genootschap & Actuarieel

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Gewijzigd besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bouwkunde van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI datum 31 oktober

Nadere informatie

Chemie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Chemie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen nvao w nederlands-vlaamse accreditatie organisatie ït Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen datum 31 juli 2017

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA)

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Academie Mercuur en AdviCo verzorgen in samenwerking met Hogeschool SDO de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde. Het programma

Nadere informatie

es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Toegepaste Wiskunde van de Hogeschool van Amsterdam

es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Toegepaste Wiskunde van de Hogeschool van Amsterdam m a o r nederlands - v/aamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Toegepaste Wiskunde van de Hogeschool van Amsterdam datum

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor International Business and Languages van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Mechatronica van de Avans Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Mechatronica van de Avans Hogeschool ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Mechatronica van de Avans Hogeschool datum 28 februari 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam swao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Nadere informatie

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. nvao 7 nederiands-aiaam se accreditatie organisatie datum 31 juli 2017 onderwerp Besluit accreditatie hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005584) uw kenmerk UITCVB17/20969

Nadere informatie

Stenden Hogeschool hbo-bachelor Commerciële Economie (240 ECTS)

Stenden Hogeschool hbo-bachelor Commerciële Economie (240 ECTS) n ed erl a n d s - v I a a m se a ccr ed itati eo rga n i sati e Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor en Assocraúe degree Commerciële Economie van

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen hbo-bachelor Commerciële Economie (240 ECTS) 12 juli 2013 voltijd, deeltijd, duaal Arnhem, Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen hbo-bachelor Commerciële Economie (240 ECTS) 12 juli 2013 voltijd, deeltijd, duaal Arnhem, Nijmegen G. nuao n ederl a n ds - v I ø a m se a cuedrtati eorgani sati e Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Commerciële Economie van de Hogeschool van Arnhem

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Docent Muziek van de Fontys Hogescholen datum 28 februari 2017

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van Stenden Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van Stenden Hogeschool ,nvao w nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van Stenden Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,nvao ~ n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Nadere informatie

ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW

ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW FHTL, UTRECHT 2017-2018 Inhoudsopgave INLEIDING 3 PROPEDEUSE- ASSESSMENT 4 TOELATINGSEISEN VOOR HET ASSESSMENT: 4 INHOUD VAN HET PORTFOLIO 4 OPMERKINGEN 5 HOOFDFASE-

Nadere informatie

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. ,nvao ' nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Master of Business Administration van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Fontys Hogescholen datum 31 mei

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam }nvao r n e d e rlcw d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie les Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Master leraar Algemene Economie Croho: 45275 deeltijd 1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie

Nadere informatie

Kwaliteit van toetsing

Kwaliteit van toetsing Kwaliteit van toetsing Scholingsdag HAN, 3 oktober 2012 Desirée Joosten-ten Brinke Open Universiteit Fontys Lerarenopleiding Tilburg Programma Kennismaking 9:45 Het borgen van toetskwaliteit Gerealiseerd

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,wao v nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam datum 30 november

Nadere informatie

Protocol PDG en educatieve minor

Protocol PDG en educatieve minor Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor rwao w nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Docent Muziek van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten datum

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor ,nuao r nederiands - iilaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Media, Informatie en Communicatie van de Saxion Hogeschool

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt, 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt, 2014, nr 36791). ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de eerste graad

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam nuao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 29 juli 2016 Onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskundige Informatica van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskundige Informatica van de Stichting LOI Hoger Onderwijs ,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskundige Informatica van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor ,nuao ~ nederlands~ vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Toegepaste Wiskunde van NHL Hogeschool datum 30

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen ,m)ao r nederlands -vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen datum 31 augustus

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen hbo-bachelor Opleiding voor Ergotherapie (240 ECTS) 6 november 2013 voltijd Nijmegen.

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen hbo-bachelor Opleiding voor Ergotherapie (240 ECTS) 6 november 2013 voltijd Nijmegen. n ederl a n ds - v I a a mse a ccr edìtati e o rga ní sati e Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Opleiding voor Ergotherapie van de Hogeschool van

Nadere informatie

Zuyd Hogeschool. Cluster Bedrijfseconomie/ Accountancy. Uitgebreide opleidingsbeoordeling. Netherlands Quality Agency (NQA)

Zuyd Hogeschool. Cluster Bedrijfseconomie/ Accountancy. Uitgebreide opleidingsbeoordeling. Netherlands Quality Agency (NQA) Zuyd Hogeschool Cluster Bedrijfseconomie/ Accountancy Uitgebreide opleidingsbeoordeling Netherlands Quality Agency (NQA) November 0 /7 NQA Zuyd Hogeschool: Cluster BE/AC - UOB Inleiding Dit visitatierapport

Nadere informatie

hbo-bachelor Management in de Zorg (240 ECTS) 20 december 2013 8 juli 2013 22 en 23 oktober 201 3

hbo-bachelor Management in de Zorg (240 ECTS) 20 december 2013 8 juli 2013 22 en 23 oktober 201 3 n ede rl ands - v I aam se a ccre ditati eo rga ni sati e Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Management in de Zotgvan de Avans Hogeschool datum 30

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Opleiding tot Fysiotherapeut van Hogeschool Leiden

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Opleiding tot Fysiotherapeut van Hogeschool Leiden nvao r nederiands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Opleiding tot Fysiotherapeut van Hogeschool Leiden datum 30 maart

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 28 april 2017 onderwerp Besluit TN Ad-programma Online Marketing en Sales van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005058) uw kenmerk

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Avans Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Avans Hogeschool ,nuao T nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Avans Hogeschool datum 30 november

Nadere informatie

es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Maritiem Officier van de Hogeschool Rotterdam

es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Maritiem Officier van de Hogeschool Rotterdam nvao w nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Maritiem Officier van de Hogeschool Rotterdam datum 31 augustus

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Stichting LOI Hoger Onderwijs m ao T nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie u Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Stichting LOI Hoger Onderwijs datum 29 december

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een beperkte opleidingsbeoordeling

Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een beperkte opleidingsbeoordeling Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een beperkte opleidingsbeoordeling September 2015 QANU (Quality Assurance Netherlands Universities) Catharijnesingel 56 Postbus 8035 3503

Nadere informatie

20 november februari 2014

20 november februari 2014 Besluit Besluit strekkende tot het verlengen van accreditatietermijn tot in totaal zes jaar van de opleiding hbo-bachelor Communication and Multimedia Design van de Zuyd Hogeschool datum Gegevens 29 augustus

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. Gegevens : Christelijke Hogeschool Windesheim : Commerciële Economie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. Gegevens : Christelijke Hogeschool Windesheim : Commerciële Economie nuao * nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie B i luit datum 31 mei 2017 onderwerp Besluit Toets nieuw Associate-degreeprogramma Commerciële Economie van de Christelijke Hogeschool Windesheim (005233)

Nadere informatie

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie studiejaar 20172018 Inhoud REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS... 1 1. Positie en benoeming externe

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma. : Sales en Accountmanagement

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma. : Sales en Accountmanagement nuao r nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma Sales en Accountmanagement van de Hogeschool Rotterdam

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor ,nvao w nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Security Management van de Saxion Hogeschool datum 31 augustus

Nadere informatie

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige

Nadere informatie

Hbo tweedegraadslerarenopleiding

Hbo tweedegraadslerarenopleiding Hbo tweedegraadslerarenopleiding Verkort traject www.saxionnext.nl Inhoudsopgave Inleiding 3 Een bijzondere opleiding 4 Opbouw 5 Toelating en inschrijving 7 Beste student, Je hebt een afgeronde hbo- of

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Tuinbouw & Agribusiness van de Hogeschool Inholland

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Tuinbouw & Agribusiness van de Hogeschool Inholland nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Tuinbouw & Agribusiness van de Hogeschool Inholland datum 29 september

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 014-015 Master Pedagogiek CROHO-nummer 44113 deeltijd 1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1. Informatie en communicatie...

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Het Format voor een opleidingskader

Het Format voor een opleidingskader Het Format voor een opleidingskader zie ook de handleiding voor het schrijven van een opleidingskader Colofon datum 23-1-2015 auteurs Annemieke Voets versie definitief pagina 2 van 12 Het Opleidingskader

Nadere informatie

(67,5 EC) (postinitieel) 15 mei 2017 Master of Arts deeltijd Nijmegen, Rotterdam

(67,5 EC) (postinitieel) 15 mei 2017 Master of Arts deeltijd Nijmegen, Rotterdam nvao r n e d e rla n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Management en Innovatie in Maatschappelijke organisaties

Nadere informatie

Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster

Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster nvao nederiartds - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster Master of Sports van de Fontys Hogescholen datum 12

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Hogeschool Inholland

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Hogeschool Inholland rwao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Business IT & Management van Hogeschool Inholland datum 31 oktober

Nadere informatie

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Externe toezichthouders bij examens

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Externe toezichthouders bij examens Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016 Regeling Externe toezichthouders bij examens Inhoudsopgave 1. Positie en benoeming externe toezichthouders... 3 2. Taak externe toezichthouder

Nadere informatie

Datum locatiebezoek : 29 februari 2016 Datum paneladvies : 18 april 2016 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 18 februari 2014

Datum locatiebezoek : 29 februari 2016 Datum paneladvies : 18 april 2016 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 18 februari 2014 ,mmo r n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Opleiding tot Verpleegkundige

Nadere informatie

Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg. De handleiding. voor het schrijven van een opleidingskader

Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg. De handleiding. voor het schrijven van een opleidingskader Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg De handleiding voor het schrijven van een opleidingskader Zie ook Format voor het schrijven van een opleidingskader Colofon datum Januari 2015 Status Definitief Auteurs

Nadere informatie

Addendum beoordeling bestaande experimenten leeruitkomsten. 14 december Beoordelingskaders accreditatiestelsel 19 december 2014, versie 1.

Addendum beoordeling bestaande experimenten leeruitkomsten. 14 december Beoordelingskaders accreditatiestelsel 19 december 2014, versie 1. Addendum beoordeling bestaande experimenten leeruitkomsten 14 december 2015 Beoordelingskaders accreditatiestelsel 19 december 2014, versie 1.1 Inhoudsopgave 1 Addendum experiment leeruitkomsten 4 1.1

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht ,nvao v nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van de Avans Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van de Avans Hogeschool m ao p nederlands-ulaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van de Avans Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. HAS Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. HAS Hogeschool nuao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Tuinbouw en Akkerbouw van de HAS Hogeschool datum 31 juli 2017 onderwerp

Nadere informatie

Hogeschool Leiden. Leiden. hbo-bachelor Commerciële Economie (240 ECTS) 20 december 2013 voltijd. 3 juni 201 3

Hogeschool Leiden. Leiden. hbo-bachelor Commerciële Economie (240 ECTS) 20 december 2013 voltijd. 3 juni 201 3 Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Commerciële Economie van de Hogeschool Leiden datum 30 april 2014 onderwerp Besluit accreditatie hbo-bachelor

Nadere informatie