Deel 4 Toelichting Gemeentebestuur Nazareth,

Transcriptie

1 Deel 4 Toelichting Gemeentebestuur Nazareth,

2 INHOUD I Omgevingsanalyse en participatie Omgevingsanalyse Participatieproces Nazareth aan zet Adviesraden Reactie inwoners op ontwerp meerjarenplanning, voorgesteld op 4/11/2013 II III IV Omschrijving financiële risico's Overzicht van alle beleidsdoelstellingen Interne organisatie bestuur 1 Organogram 2 Personeelsbestand 3 Budgethouders 4 Beleidsvelden en -items V VI Overzicht entiteiten opgenomen onder de financiële vaste activa Fiscaliteit 1 Aanslag aanvullende personenbelasting en opcentiemen op de onroerende voorheffing 2 Publicatieplaats van alle eigen belastingreglementen 3 Overzicht belastingen waarvan de aanslagvoet zal worden gewijzigd tijdens de looptijd van de meerjarenplanning 4 Overzicht van de jaarlijkse opbrengst per belastingsoort VII Overzicht financiële schulden 1 TM2 2 Schuldratio VIII Saldokost beleidsvelden IX Overzicht personeels- en werkingskosten Gemeentebestuur Nazareth,

3 I. Omgevingsanalyse en participatie INHOUD Omgevingsanalyse Participatieproces Nazareth aan zet - Nazareth in de toekomst - Politieke avond - Inspraak door kinderen en jongeren - Prioriteitenbevraging Adviesraden Reactie inwoners op voorstelling ontwerp meerjarenplanning 4/11/2013 NIS Gemeente Nazareth, Dorp 1, 9810 Nazareth

4

5 Omgevingsanalyse november 2013

6 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Nazareth Demografisch Wijzigende bevolkingssamenstelling Positief migratiesaldo Weinig buitenlandse Diversiteit 5 3 Nazareth economisch Nazareth economische knooppunt Arbeidssectoren Inkomens 7 4 Levensomstandigheden Enkele algemeenheden Opleidingsniveau Vrijetijdsbesteding Jeugd en Onderwijs Noord-zuid Wonen en ruimtelijke ordening Eten en gezondheid Sociaal profiel 17 5 Nazareth technologisch Digitaal is het nieuwe normaal? Schone technologie en milieu Veiligheid en technologie 21 6 Nazareth ecologisch Klimaat onder druk Verlies aan biodiversiteit Luchtverontreiniging Waterkwaliteit integraal waterbeheer Geluidshinder meer afvalsensibilisering? 23 7 Nazareth Politiek/juridisch Institionele context Het gemeentelijke financieel profiel Verhouding Gemeente - OCMW in de toekomst? Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden De provincie Regionaal Federaal Europees 26 Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 2/26

7 1 INLEIDING Dat er keuzes gemaakt moeten worden door het beleid van deze legislatuur staat als een paal boven water. De omgeving verandert snel, de uitdagingen zijn groot. Als je naar het afgelopen decennium kijkt is er veel veranderd: technologisch, economisch, sociaal-cultureel,. Hoe zal Nazareth zich tegen deze evoluties verhouden, als middelgrote gemeente in de stadsrand van Gent? Met deze omgevingsanalyse proberen we deze evoluties te kaderen voor de beleidsorganen om een onderbouwde meerjarenplanning voor de komende legislatuur op te maken. We maken hiervoor gebruik van gegevens uit het verleden en proberen een onderbouwde blik op de toekomst te werpen. Er zijn keuzes gemaakt in de informatie die beschikbaar is voor deze omgevingsanalyse. We trachtten zoveel mogelijk generieke bronnen te gebruiken, maar ook geïnterpreteerd materiaal en verschillende onderzoeken. Hierbij probeerden we de meest recente gegevens te vergaren, wat niet altijd evident was. De bronnen zijn consequent vermeld. Dit document is in samenspraak met het managementteam, de stafmedewerker, het College van burgemeester en schepenen en het OCMW opgemaakt, waarbij elkeen zijn accenten kwijt kon. Onmiskenbaar is deze omgevingsanalyse dus ook het resultaat van wat voormelde actoren belangrijk vinden. De gebruikte methodiek of het kader, is de DESTEP-methode, omdat deze de omgeving vanuit verschillende invalshoeken tracht te scannen. Deze methode is pragmatisch toegepast. Deze omgevingsanalyse kadert ook in een groter geheel van omgevingsscan: ook de inwoners en andere actoren van Nazareth zijn via 10 thematische inspraakmomenten geconsulteerd. Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 3/26

8 0-5j 5-10j 10-15j 15-20j 20-25j 25-30j 30-35j 35-40j 40-45j 45-50j 50-55j 55-60j 60-65j 65-70j 70-75j 75-80j 80-85j 85-90j 90-95j j + 100j 2 NAZARETH DEMOGRAFISCH 2.1 WIJZIGENDE BEVOLKINGSSAMENSTELLING Meer mensen De Belgische bevolking zal de tussen 2010 en 2060 met 25 % groeien, waarvan gemiddeld met 23 % in Vlaanderen. In totaal zou men in België een bevolkingscijfer hebben van 10,9 miljoen in 2010, 11,8 miljoen in 2020, 12,3 miljoen in 2030 en bijna 13,6 miljoen in Van 2010 tem wordt een bevolkingsgroei verwacht van 4 %. 1 In Nazareth verwacht men in 2020 een inwonersaantal van tav in Met de recente en geplande woningbouwprojecten kan het aantal inwoners in 2020 stijgen tot Negatieve bevolkingsgroei Er is over het algemeen sprake van een negatieve bevolkingsaangroei in Nazareth. Het aantal overlijdens ligt meestal hoger dan het aantal geboortes, waarvan er de laatste 10 jaar gemiddeld 122 per jaar zijn in Nazareth. Het sterftecijfer was gemiddeld 146 per jaar de laatste 10 jaar. Deze cijfers worden gecorrigeerd door een positief migratiesaldo (zie hieronder) Meer oudere mensen Mensen worden alsmaar ouder. Belfius spreekt over een acuut karakter voor de politici omtrent deze ontwikkeling, waarbij zij de lokale besturen een eersterangsrol toebedeelt. 2 De beroepsinactieve klasse (babyboomers) zal dus ook in Nazareth groter worden. In 2012 was 19 % van de bevolking 65+, zo ook in Nazareth. Tegen 2050 zou dit ongeveer 26 % van de bevolking zijn. Concreet voor Nazareth betekent dit dat er in 2012, 2155 inwoners ouder waren dan 65 jaar. De rusthuizen Wielkine, Home Nazareth en De Lichtervelde vangen samen 320 rusthuisbewoners op. Tegen 2050 zal een groot percentage van de bevolking ook 80+ zijn door de mannen die sinds kort ook een stijgende levensverwachting hebben en hier bijna de leeftijd van de vrouwen evenaren. We mogen ons echter niet blind staren op deze ouder wordende bevolking, want de cijfers tussen 2009 en 2012 tonen aan dat de grootste groep inwoners nu beroepsactieven zijn tussen de 30 en 65 jaar is. Dit betekent wel dat er binnen 10 jaar een grote groep van niet-actieven zal ontstaan, maar tegelijk ook een grote groep dan de arbeidsmarkt zal betreden, nl. de huidige groep van 10 tot 20-jarigen Wijzigende samenlevingsvormen De gezinsgroottes worden de laatste decennia kleiner door de toenemende individualisering en deze trend is duidelijk in Nazareth. Het aantal alleenwonende vrouwen is van 2000 tem gestegen met meer dan 30 %. De projecties gaan ook in stijgende lijn: stijging tussen 2010 en 2020 met nog eens 24 %. Het aantal alleenwonende mannen is van 2000 tem gestegen met meer dan 35 %. De projecties gaan eveneens in stijgende lijn: stijging tussen 2010 en 2020 met nog eens 15 %. Deze cijfers liggen hoger dan in het Vlaams Gewest. Men voorziet dat het aantal private huishoudens in Nazareth van 2000 tot en met 2020 ongeveer met 10 % zal stijgen. Dit is een iets grotere groei dan andere vergelijkbare gemeentes en het Vlaamse gemiddelde. Dit zal zijn implicaties hebben op het aantal of de architectuur van de wooneenheden in Nazareth. 1 Gemeentelijke profielschets Nazareth (SVR, 2013), p.4 2 Belfius, 2013, De financiële uitdagingen voor de gemeentelijke bestuursperiode , p.32 Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 4/26

9 Er speelt zich tegelijk ook een omgekeerde trend af, nl. het samenwonen van verschillende generaties in één (kangoeroe)woning. 2.2 POSITIEF MIGRATIESALDO Interne migratiesaldo 3 : er waren het afgelopen decennium ongeveer evenveel inwoners die uit andere gemeenten naar Nazareth kwamen wonen dan inwoners van Nazareth die naar andere gemeenten binnen België vertrokken. Het extern migratiesaldo 4 ligt tussen 2000 en 2009 tussen -5 en 20, dus na immigratie en emigratie blijft het buitenlandse inwonersaantal ongeveer gelijk. (bij 0 zou het gelijk zijn). Het totale migratiesaldo blijft quasi altijd positief, dus dat betekent dat er nog steeds meer burgers in de gemeente komen wonen dan dat er inwoners de gemeente verlaten. 2.3 WEINIG BUITENLANDSE DIVERSITEIT In 2011 woonden er in Nazareth 428 inwoners van vreemde herkomst of 3,8 % van de totale bevolking. 5 In vergelijking tot andere gemeenten zijn er weinig inwoners met een vreemde nationaliteit in Nazareth nl. 196 in 2012 (cijfer dienst bevolking), waarvan de meesten uit Nederland (58), Frankrijk (14), Spanje (9), Groot-Brittannië (7), Kazachstan (6), Oekraïne (6) en Turkije (6) komen. Dit zijn er 59 meer dan in Nazareth ligt hiermee ver onder het gemiddelde in het Vlaams Gewest en andere vergelijkbare gemeenten. Nazareth telt in vergelijking tot andere vergelijkbare gemeenten en het Vlaams gewest ook zeer weinig personen met een inburgeringscontract (sinds 2009). 6 3 Gemeentegrensoverschrijdende in- en uitwijkingen binnen België 4 Buitenlandse in- en uitwijkingen 5 Lokale inburgerings- en integratiemonitor, editie 2012,p Gemeentelijke profielschets Nazareth (SVR, 2013), p.15 Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 5/26

10 3 NAZARETH ECONOMISCH 3.1 NAZARETH ECONOMISCHE KNOOPPUNT Nazareth is erkend in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen als een economisch knooppunt in Oost- Vlaanderen, naast Aalter, Kluisbergen, Maldegem en Zele. Economische knooppunten zijn gebieden met een hoog aandeel aan werkgelegenheid. Het zijn plaatsen waar het wenselijk is economische ontwikkelingen te concentreren. In deze gemeenten kan zowel lokale als regionale bedrijvigheid zich verder ontwikkelen. Rekening houdend met de gebiedsgedifferentieerde ruimtelijke visie, hebben de diverse economische knooppunten een eigen rol te vervullen. Voor de specifieke economische knooppunten worden er ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) opgemaakt waarin ruimte wordt voorzien om de taakstelling bedrijvigheid te kunnen realiseren. 7 Nazareth is economisch dus een bijzonder aantrekkelijke gemeente ondermeer door de 3 bedrijvenzones en de gunstige ligging (nabijheid E17, N60 en E40). De bedrijvenzone De Prijkels zal de komende legislatuur op ons grondgebied uitgebreid worden met ongeveer 45ha. Deze ontwikkeling zal een gunstige invloed hebben op de inkomsten van de gemeente en voorziet een extra tewerkstelling van ongeveer 900 personen. Veneco² is aangesteld als projectontwikkelaar Hoge werkgelegenheidsgraad Op grondgebied Nazareth zijn veel mensen tewerkgesteld. In 2010 was de jobratio 108,4. Er zijn dus 8,6 % meer jobs dan er beroepsactieve bevolking is (20-64 jaar). Dit is een stijging met 1,8 % sinds 2006 ondanks de financieel-economische crisis. Sinds 2003 is de algemene werkzaamheidsgraad gestegen. Vooral meer vrouwen gaan de laatste 10 jaar uit werken, ondermeer door de wijzigende samenlevingsvormen en andere (hoge) levensstandaarden. In 2010 ging 80,58 % van de beroepsactieve mannen werken en 73,64 % van de beroepsactieve vrouwen. Met meer dan 75 % beroepsactieve bevolking, haalt Nazareth probleemloos de Europese tewerkstellingsnorm van 75 % tegen 2020 als de arbeidsmarkt gunstig blijf evolueren. 8 De werkloosheidsgraad ligt laag in Nazareth op slechts 3,62 % bij de beroepsactieve bevolking. 9 De grootste groep niet-werkende werkzoekenden zijn laaggeschoolde tot middengeschoolde inwoners. 10 (2011) Op basis van leeftijd zien we de grootste groep niet-werkende werkzoekenden tussen 25 en 49 jaar 11 Van alle werkenden in Nazareth is 81,9 % loontrekkende en 18,1 % zelfstandige of helper. Opvallend is dat nog steeds meer vrouwen deeltijds werken dan mannen: 53,5 % ten opzichte van 13,1 % van de mannen. 12 (2010) Pendelverkeer Nazareth telt 384 vestigingen met personeel, waarvan 69 % met 1 tot 9 werknemers en 24,3 % met 10 tot en met 49 werknemers. 13 Nazareth telt dus voornamelijk micro en kleine ondernemingen. Het spreekt voor zich dat de jobgelegenheid en de gunstige economische ligging pendelverkeer met zich meebrengt. Het valt op dat ondanks de jobratio van 108,4 er veel Nazareners niet in Nazareth werken. Nazareth kent een (hoge) inkomende pendelintensiteit van 85,09 %. Dit betekent dat in 2010 slechts 866 inwoners in de eigen gemeente werkten en op quasi dagelijkse basis, personen vanuit een andere gemeente naar Nazareth kwamen werken. Omgekeerd kent Nazareth een (hoge) uitgaande pendelintensiteit van 79,89 %. In 2010 gingen quasi dagelijks Nazareners buiten Nazareth werken. 14 Dit zijn belangrijke vaststellingen in het kader van de toekomstige mobiliteitsplanning. Ook met de uitbreiding van bedrijvenzone Groot Prijkels moet hierbij rekening gehouden worden. Terzijde: de Vlaming reed gemiddeld 18,8 km van zijn woon- naar werkplaats in Ongeveer de helft van de beroepsactieve Vlaming woont op max. 10 km van zijn werk. 27 % woont op minder dan 10 minuten rijden van zijn werk en maar 7 % woont op meer dan 1 uur rijden van zijn werk. 16 Dus als we de lijn doortrekken naar Nazareth zou er ook veel werkgelegenheid in de buurt moeten zijn, als je geen rekening houdt met de pendelaars die de vlotte verbinding met de trein naar Brussel/Gent nemen. In 2009 namen gemiddeld 369 passagiers de trein op weekdagen vanuit het station Eke-Nazareth. Meer recente gegevens zijn niet beschikbaar Vlaamse arbeidsrekening (steunpunt WSE/departement WSE), p.9 9 De gemeentelijke profielschets Nazareth (SVR, 2013) rekent de groep van 20 tem. 64-jarigen bij de beroepsactieve klasse, p9. 10 Vlaamse arbeidsrekening (steunpunt WSE/departement WSE), p Zie voetnoot nr Vlaamse arbeidsrekening (steunpunt WSE/departement WSE), p Vlaamse arbeidsrekening (steunpunt WSE/departement WSE), p Vlaamse arbeidsrekening (steunpunt WSE/departement WSE), p Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 6/26

11 3.2 ARBEIDSSECTOREN De tertiaire sector is de grootste De grootste arbeidssector in Nazareth is de tertiaire of de dienstensector met 52,2 % van de totale tewerkstellingsplaatsen. Het grootste aandeel daarvan zich situeert bij de groot- en kleinhandel. Deze laatste zijn goed voor ongeveer 30 % van de tewerkstellingsplaatsen in Nazareth. Detailhandel in Nazareth In Nazareth zijn er 175 handelspanden volgens een detailhandelsonderzoek gepubliceerd in maart , waarvan 71 winkels die een totale netto handelsoppervlakte van m² bestrijken. Daarvan is 64,39 % shopping 18 -oppervlakte (o.a. Makro, schoenwinkels, kledijzaken ), 22,72 % convenience-oppervlakte (supermarkten à la Lidl, Aldi, Carrefour, Okay) en 12,89 % specialty-oppervlakte (speciaalzaken). In vergelijking met een studie uit 2002 is de netto-handelsoppervlakte in deelgemeente Nazareth gedaald met 21,25 % en in deelgemeente Eke gestegen met 48,46 %. De grootste winkeldichtheid 19 situeert zich in Nazareth ter hoogte van het Dorp en in Eke ter hoogte van de bedrijvenzone Eke. In de volledige gemeente is er een stijging met 92,15m² aan oppervlakte supermarkten (uitbreiding Okay en Lidl). Nazareth telt in totaal m² oppervlakte aan supermarkten. Het aanbod superettes is volledig weggevallen. Dit is een opmerkelijk aanbod voor een kleine gemeente als Nazareth. Zij wordt in de studie dan ook vermeld als een geval apart. Enerzijds staat ze op de 18 de plaats van de commercieel-hiërarchische structuur van Oost- Vlaanderen, maar aangezien deze commerciële aantrekking voornamelijk door de Makro wordt bepaald, valt het Nazarethse handelsapparaat duidelijk onder een lokaalverzorgende functie. Het koopgedrag van de Nazareners toont immers aan dat 81,3 % van de Nazareners hun convenience -producten in Nazarethse winkels kopen. We worden hierin gevolgd door Deinze. Echte shopping-producten koopt men ook nog voor 35,8 % in Nazareth, gevolgd door 25,2 % in Gent en 8,8 % in Deinze. Opmerkelijk is dat ook nog 34 % van de specialtyaankopen op grondgebied Nazareth gebeuren. Vanuit Gavere doet men ongeveer 19,3 % van zijn aankopen in Nazareth. Er zijn in totaal 95 handelspanden met enkel dienstverleningsactiviteiten (geen winkels) en 9 leegstaande panden De overige sectoren De primaire sector (landbouw, veeteelt ) telt voor 2,4 % van de tewerkstellingsplaatsen. Dit komt voornamelijk voort uit de land- en tuinbouwactiviteit in de open ruimtes. De secundaire of de industriële sector telt voor 26,6 % van de totale tewerkstelling. Opvallend hier is het aandeel van de bouwsector met 11,3 %. De metaalsector geldt voor 3 %. Alle andere tewerkstellingsplaatsen zijn verdeeld over verschillende sectoren: chemie, rubber, kunststof, grafische nijverheid, papier en karton, vervaardiging van machines en toestellen, textiel, kleding en schoeisel, De bedrijvenzones spelen hierin een belangrijke rol. De quartaire sector dienstverlening zonder winstoogmerk - telt voor 18,6 % van de totale tewerkstelling. 20 In deze laatste sector heeft het gemeentebestuur zelf een aandeel van 1,3 % met 94 tewerkstellingsplaatsen. Ondertussen stelt de gemeente ongeveer 100 mensen te werk en het OCMW, % van de quartaire sector is tewerkgesteld in de maatschappelijke dienstverlening wat een ruim begrip is. 3.3 INKOMENS Nazareth is met zijn 79 ste plaats (2011) op de 589 Belgische gemeenten in de lijst van het hoogste gemiddelde netto-inkomen per inwoner, een welvarende gemeente Detailhandelsonderzoek Oost-Vlaanderen, Gemeentefiche Nazareth maart 2013, door Adviesbureau voor Marketing & Onderzoek in opdracht van EROV. Onderzoekscijfers dateren over periode (eerste trimester) 18 Voor de aanschaffing van weloverwogen consumptieartikelen 19 Aantal handelspanden/huisnummers in de straat 20 Vlaamse arbeidsrekening (steunpunt WSE/departement WSE), p p.2. Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 7/26

12 3.3.1 Gemiddeld inkomen per inwoner Het gemiddeld inkomen per inwoner was in 2010, Dit is een stijging sinds 2005 met Wellicht zal de loonindexatie in dit cijfer ook een rol spelen. In vergelijking met vergelijkbare gemeenten ligt het gemiddeld inkomen per inwoner in Nazareth ongeveer lager, maar dan wel weer ongeveer hoger dan het Vlaams gemiddelde Aangiften kleiner dan armoederisicogrens Het cijfer van wordt gebruikt als indicatiecijfer voor risico op armoede. In 2010 was de absolute waarde van de armoederisicogrens vastgelegd op netto per jaar. Het aantal aangiften (bruto) kleiner dan is verminderd sinds 2005, dus dat is positief. Toch blijkt 16,3 % van de totale aangiften lager dan in 2010, hoger te liggen dan in gelijkaardige gemeenten (15,1) en het Vlaams gemiddelde (15,1). In 2011 waren er slechts 18 inwoners die leefden van een leefloon, waarvan 8 tussen 18 en 24 jaar. Het laatste decennium ligt dit cijfer bijzonder laag in Nazareth. Toch wordt 5,1 % van de kinderen in 2011 geboren in een kansarm gezin. Dit ligt boven het gemiddelde van de gelijkaardige gemeenten. 22 Gemeentelijke profielschets Nazareth (SVR, 2013), p. 75. Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 8/26

13 4 LEVENSOMSTANDIGHEDEN De sociaal-culturele elementen zijn niet altijd makkelijk in cijfers te vatten. Voor dit hoofdstuk is ondermeer een beroep gedaan op de VRIND De Vlaamse Regionale INDicatoren proberen aan de hand van een aantal cijfers, inzicht te verschaffen in de Vlaamse socio-culturele context. Er zijn een aantal vaststellingen uit geselecteerd die ons toelaten in het hoofd van de gemiddelde Vlaming te kijken. 4.1 ENKELE ALGEMEENHEDEN De Vlaming is een tevreden burger. De doorsnee Vlaming geeft zichzelf een score van 7,6 op 10 als men vraag naar zijn algemene levenstevredenheid. Minst tevreden zijn alleenstaande ouders met kinderen. Over het algemeen zijn ouders met kinderen meer tevreden. Geestelijke gezondheid: meer voorschriften antidepressiva, er zijn meer psychische stoornissen (al dan niet in combinatie na of voor druggebruik), na Japan hoogste aantal psychiatrische ziekenhuisbedden in België per inwoners. 24 De Vlaming maakt zich meest zorgen om zichzelf De Vlaming maakt zich het meest zorgen over zijn gezondheid en het eigen gezin en ligt niet wakker van mogelijke werkloosheid. Minder dan de helft van de bevolking maakt zich zorgen over politieke aangelegenheden. Bij de jongste leefgroepen zijn de zorgen het grootst over de toekomst en de mogelijke werkloosheid. Sociale samenhang vermeerdert met de leeftijd en de gezinsgrootte Met het opleidingsniveau stijgt het vertrouwen in de medemens. Minst vertrouwen hebben alleenstaande ouders met kinderen. Wie samen woont met partner en kinderen heeft het meeste sociale contacten. Jongeren hebben meer contacten met vrienden dan met buren en familie. Universitair geschoolden hebben ook minder contact met buren en familie. Vrijwilligerswerk doet het toch zo slecht niet? 1/5 van de Vlamingen doet vrijwilligerswerk via een organisatie. 4 op 10 Vlamingen heeft ooit al eens informele zorg verleend. Dit betekent dat ze belangeloos een buur, familie of vriend helpen of verzorgen. Zorg wordt voor meer dan 80 % verleend in familieverband, en dus minder door buren of vrienden. Dit gebeurt meer door vrouwen dan door mannen. In 2011 werden er in Nazareth 111 mannen en 137 vrouwen in een thuissituatie verzorgd via mantel- en thuiszorg. Sinds 2003 ging dit aantal in stijgende lijn. Toen waren er 40 mannen en 64 vrouwen die in een thuissituatie werden verzorgd. 25 Meer buurtintegratie in landelijker woonomgeving. Voor sociale samenhang wordt door beleidsverantwoordelijken meer en meer belang gehecht aan de mate van betrokkenheid van de bewoners. Hoe landelijker de woonomgeving, hoe hoger de buurtintegratie. Dit is belangrijk voor Nazareth. Daarnaast is ook aangetoond dat ouderen zich meer thuis voelen in de buurt omdat ze er meer van uitgaan dat mensen elkaar willen helpen. Het vertrouwen neemt af naarmate men jonger is. En hoe meer personen van vreemde herkomst in de buurt, hoe lager de buurtintegratie. Vrouwen, laaggeschoolden en 65- plussers zullen minder deelnemen aan buurtactiviteiten. Voor Nazareth is de buurtintegratie wellicht positief, gelet op het landelijk karakter en de weinige inwoners van vreemde herkomst in de gemeente. Onveiligheidsgevoel naarmate meer negatieve ervaringen. 2 op de 10 volwassen Vlamingen voelen zich soms, vaak of altijd onveilig in de buurt waarin ze wonen. Dat gevoel ligt hoger bij vrouwen (26 %) en bij personen die wonen in buurten met meer inwoners van vreemde dan van Belgische herkomst. 2 op 10 Vlamingen zegt ook dat hijzelf of iemand van het gezin slachtoffer is geworden van een misdrijf (diefstallen van waardevolle voorwerpen, inbraken in de auto of woning). In Nazareth kende het aantal geregistreerde diefstallen of afpersingen het afgelopen decennium een afname met 10 %. Dat aantal lag echter wel hoger dan in andere gelijkaardige gemeenten. Oorzaak hiervan is wellicht de makkelijke bereikbaarheid van Nazareth door de verschillende toegangswegen. Het aantal geregistreerde misdrijven tegen de lichamelijke integriteit kende het laatste decennium een kleine stijging met 2 %. Dit ligt hoger dan in gelijkaardige gemeenten. Vertrouwen het grootst in de lokale overheid. Opvallend is dat het meeste vertrouwen gaat naar het onderwijs, de politie, de gemeentelijke administratie en het College van burgemeester en schepenen. Volgens de VRIND speelt de nabijheid van deze voorzieningen zeker 23 VRIND is een uitgave van de studiedienst van de Vlaamse regering (SVR) p Lokale statistieken > Welzijn Vlaamse zorgverzekering ( Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 9/26

14 een rol. Uitgesproken wantrouwig staat de bevolking ten aanzien van de kerk. Amper 10 % spreekt nog zijn vertrouwen uit. Kanttekening: In de toekomst streeft men in Nazareth naar één geloofsgemeenschap. De kerkfabrieken Sint- Amandus Eke en Onze-Lieve-Vrouw Geboorte Nazareth zullen vanaf 2013 samen nadenken over het gebruik van de kerken, het nevengebruik, herbestemming etc. Het is volgens de nota de nieuwe parochie de bedoeling om binnen het dekenaat Nazareth op verschillende vlakken meer samen te werken. Concreet is dit met de kerkfabrieken uit Gavere, Sint-Martens-Latem en De Pinte. Vanaf 1 april 2014 moeten de 2 kerkfabrieken verplicht één kerkbestuur vormen. Minder dan 1 op 6 Vlamingen zegt vertrouwen te hebben in de overheid, meer dan 1 op 3 zegt dit niet te hebben. Lokale overheden scoren hier hoger. De meerderheid van de Vlamingen is dan ook tevreden over de werking van de democratie op lokaal niveau. Politieke interesse is klein. Amper 1 op 5 volwassen Vlamingen is geïnteresseerd in politiek. De interesse ligt hoger bij geschoolden, grootstedelingen, mannen en jarigen. Informatieverstrekking door de overheid te ingewikkeld. Bijna 6 op de 10 volwassenen vindt dat de meeste informatie die de overheid verstrekt te ingewikkeld is. Hoe hoger geschoold en hoe stedelijker, hoe kritischer men reageert op de informatieverstrekking door de overheid. In Nazareth wordt veel aandacht geschonken aan eenvoudige en toegankelijke communicatie. Minste tevredenheid over de staat van het wegdek en de zorg voor de sociaal zwakkeren. De meeste Vlamingen zijn over het algemeen zeer tevreden over een aantal publieke voorzieningen. Hoogste scores krijgen voorzieningen voor: huisvuil, gezondheid, cultuur (bib, theater, concert, musea), onderwijs, openbaar groen en sport. Over de staat van de wegen is men het meest ontevreden, alsook over de opvang van de sociaal zwakkeren. Hoe hoger opgeleid, hoe lager de tevredenheid. Dit is een belangrijke vaststelling in het kader van het toekomstige wegenisbeleid. 4.2 OPLEIDINGSNIVEAU Zoals hierboven af en toe vermeld, staat appreciatie vaak in relatie tot het opleidingsniveau. Het is niet eenvoudig om de cijfers te pakken te krijgen die het gemiddeld opleidingsniveau weergeven van de inwoners in Nazareth. We hebben wel een overzicht van de afgestudeerden van de laatste 6 jaar die in Nazareth gedomicilieerd waren. De afgelopen 6 jaar (tussen 2006 en 2012) behaalden gemiddeld 96,5 Nazareners een hoger diploma. Tendens is dat de meeste studenten die in Nazareth wonen hun bachelordiploma en/of masterdiploma in Gent halen gevolgd door Kortrijk en Leuven (zij het minimaal). Of zij daarna in Nazareth blijven weten we niet. 4.3 VRIJETIJDSBESTEDING De bestedingen van een Vlaams gezin aan cultuur en sport schommelden de voorbije jaren rond 3 % van het totale huishoudbudget Thuis Veel vrijetijdsbestedingen gebeuren tegenwoordig thuis. Er is televisie - die meer en meer vraaggestuurd werkt, er is draadloos internet waarmee we met onze tablet urenlang kunnen surfen, we kunnen gamen met anderen van thuis uit via internetverbonden games etc. Recente hypes zijn koken en tuinieren, die perfect thuis kunnen gebeuren Amateurkunsten Naar schatting één op drie Vlamingen tussen 14 en 75 jaar beoefent een creatieve hobby in zijn vrije tijd: muziek, zang, theater, dans, beeldende kunst, schrijven, film, fotografie soms zelfs een combinatie van één of meerdere kunstdisciplines. 26 Deze vaststelling is belangrijk voor het vrijetijdsaanbod in Nazareth Cultuur In 2011 is de algemene cultuurparticipatie licht gedaald tot 33,6 % van de Vlaamse bevolking. 27 In vergelijking met 2000 betekent dit een daling van 5 %. Koplopers van cultuurparticipatie zijn in afnemend belang: bioscoopbezoeken, museabezoeken, het verenigingsleven, een theater- of toneelvoorstelling. Opvallend is dat de bioscoop-, de theater- en de museabezoeken het laatste decennium gestegen zijn, en dat het verenigingsleven een daling kende. Sinds 2007 kende het aantal leden van sociaal-culturele verenigingen een daling. Algemene vaststelling is dat hoger opgeleiden meer aan cultuur participeren dan lager opgeleiden Vlaanderen in cijfers (SVR, 2012) Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 10/26

15 Cultuurparticipatie in Nazareth nav. publieksonderzoek Sterke daling van de publiekscijfers tijdens de seizoenen en , waarvan belangrijkste oorzaak: minder gekende artiesten op het programma. Verhoging van het programmatiebudget met 5 à 10 % genereert een stijging van de publiekscijfers met 30 % tijdens het seizoen % tijdens het seizoen Het gemeenschapscentrum heeft een regionale uitstraling opgebouwd (mede dankzij communicatie POLS): : 30 % buitengemeentelijk publiek : 40 % buitengemeentelijk publiek Populairste genres in Nazareth (op basis van bevraging abonnees en oud-abonnees): Humor: 76 % Folk- en wereldmuziek: 66 % Theater: 62 % Kleinkunst: 60 % Pop- en klassieke muziek: 38 % Te verwachten wijzigingen nav. nieuw decreet lokaal cultuurbeleid Decreet bouwt grotendeels verder op het gevoerde beleid: behoud van de drie werksoorten: gemeentelijk cultuurbeleid, bibliotheken en cultuurcentra behoud van de subsidies: op jaarbasis aangevuld met een subsidie van 1 per inwoner inspraak en participatie via de oprichting van een cultuurraad Nieuwe Vlaamse beleidsprioriteit waarop de gemeenten moeten inspelen = een integraal en duurzaam cultuurbeleid met aandacht voor: gemeenschapsvorming (= alle activiteiten die de kwaliteit en samenhang van de lokale gemeenschap versterken) cultuureducatie (= educatie gericht op de verwerving van de competentie en bereidheid om deel te nemen aan cultuur) toeleiden van kansengroepen Erfgoed Nazareth participeert aan het intergemeentelijk samenwerkingsverband POLS (projectvereniging), samen met de gemeenten De Pinte, Sint-Martens-Latem, Zulte, Deinze en Gavere. POLS ondersteunt onder andere de (toeristische) erfgoedwerking van Nazareth. Het erfgoedhuis van Nazareth kwam deels tot stand met Europese en eigen middelen. Het 11-novembermuseum dat aan het erfgoedhuis paalt is nu te klein en te weinig geprofessionaliseerd. Met de herdenking van WOI ontstaat hier een kans om dit (samen met POLS?) te herwaarderen. We verwijzen naar de subsidies van Toerisme Vlaanderen 100-jaar Groote Oorlog ( ) die aan POLS zijn toegekend ( ) en naar de beleidsnota erfgoed van POLS (p. 32/52). Op vlak van erfgoed zijn er in Nazareth nog veel kansen: - aanwezigheid ondersteunende erfgoedwerkgroep die de expertise bundelt van de Heemkring Scheldeveld en enkele andere erfgoeddeskundigen jaarlijkse Onze-Lievevrouwgeboorteommegang op 8 september. - jaarlijkse herdenking van de Slag om de Edemolen (7 oktober) van 1914 en de Slag aan de Scheldebrug. - jaarlijkse deelname aan de Erfgoeddag (april) - 2-jaarlijkse uitreiking van de prijs van de cultuurlaureaat - Kapelletjesroute - begin 2012 is in Nazareth (erfgoedhuis) een erfgoedbank gestart voor digitale ontsluiting van foto s en filmmateriaal die ism. POLS moet uitgroeien tot een regionale erfgoedbank (p.53). We verwijzen naar de doelstellingen en effecten op langere termijn in de beleidsnota van POLS (vanaf p.67) Bibliotheek Het bibliotheekbezoek blijkt de afgelopen jaren in Vlaanderen terug te lopen. Voornamelijk de onregelmatige bezoekers haken af. De uitlening van audiovisuele materialen daalt over het algemeen. Hoewel er op Vlaams niveau een lichte daling is van het aantal leners, kan de bibliotheek van Nazareth blijven rekenen op een solide bestand van trouwe bezoekers. Meer en meer is de bibliotheek in Nazareth uitgegroeid tot een ontmoetingsruimte: leeszaal met gratis koffie, gratis WIFI, jongerenhoek, De bibliotheek heeft ook een plaats in een ruim netwerk van onderwijsinstellingen, andere bibliotheken, auteurs en gastsprekers. In 2012 steeg het aantal uitleningen met 4,5 % (ook een stijging van de uitleningen van AVM!) en het aantal leners met 8,2 %. Dit laatste is deels te wijten aan het interbibliothecair leenverkeer. Bovendien beschikt de bib over een gevarieerde actuele én vraaggerichte collectie waarbij ze steeds rekening houdt met de wensen en vragen van de gebruikers. Om deze collectie verder op peil te houden en om bovendien te kunnen inspelen op de nieuwe tendensen en digitale ontwikkelingen binnen de sector is het aan te raden om het budget van 2013 jaarlijks 1 % te verhogen tot 5 % tegen het einde van de beleidsperiode. 28 Beleidsnota erfgoed POLS (Platform Omgeving Leie en Schelde) Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 11/26

16 Tot slot past onze bibliotheek ook de moderne technologie succesvol toe: tot het aanbieden van zelfuitleenbalie en introductiesessies (e-wijs) tot nieuwe (lees)technologie. Zij wordt hierbij in haar werking effectief ondersteund door de ZOVLA die ondermeer projectsubsidies geeft voor streekgericht bibliotheekbeleid. Hierdoor zijn ondermeer investeringen in ipads, fundels ed. mogelijk Sport In 2011 doet de helft van de Vlamingen aan sport. Hoe ouder men wordt, hoe minder men sport. Hoger opgeleiden sporten over het algemeen meer dan lager opgeleiden. In Nazareth zijn Nazareners aangesloten bij de 28 erkende sportclubs ( ) of 13 % van de totale bevolking sporters waren aangeslotenen van buiten de gemeente. Dit betekent dat we een regionale uitstraling hebben met ongeveer 46 % niet-inwoners aangesloten bij de Nazarethse erkende sportclubs. Daarnaast zijn er ongeveer 20 niet-erkende clubs waarvan geen cijfers ter beschikking zijn. Daarnaast is er nog het recreatiesporten waarover er geen cijfers gekend zijn. Het is moeilijk om deze cijfers met andere omliggende gemeenten te vergelijken omdat zij niet altijd de opsplitsing maken tussen aangesloten inwoners en niet-inwoners. Van gemeente Nevele weten we dat 17 % van de inwoners lid is van een erkende sportclub en dat ook sprake is van een regionale uitstraling aangezien leden niet-nevelaars zijn. Van Gavere weten we dat zij in totaal (dus ook niet-inwoners) leden tellen, wat neerkomt op 319 leden meer dan Nazareth. De gemeente investeerde de voorbije beleidsperiode stevig in sportaccommodatie: vernieuwde sporthal, nieuwe tennisterreinen, nieuwe voetbalterreinen, aanleg Finse piste. Te verwachten wijzigingen nav. nieuwe sportdecreet Wat betreft de juridisch/vlaamse context sportdecreet - kunnen we het volgende verwachten voor de komende legislatuur: Decreet bouwt grotendeels verder op het gevoerde beleid: subsidie verhoogt van 2,3/inwoner naar 2,4/inwoner inspraak en participatie via de oprichting van een sportraad Nieuwe Vlaamse beleidsprioriteiten waarop de gemeenten moeten inspelen: directe financiële ondersteuning voor clubs (blijft gelijk) professionaliseren van clubs met accent op kwalitatieve jeugdsport (= was vroeger de impulssubsidie voor jeugdsportclubs dit kan behouden blijven of er kan geopteerd worden om het geld te besteden aan een administratief bediende/jeugdsportcoördinator/ die zich inzet voor die clubs met jeugdwerking) activeren via laagdrempelig anders-georganiseerd aanbod (blijft gelijk) toeleiden van kansengroepen (hier moet bewuster op ingeschreven worden) infrastructuur is weggevallen in de Vlaamse beleidsprioriteiten t.o.v. het vorige decreet. 4.4 JEUGD EN ONDERWIJS Vrijetijdsbesteding van de jeugd TV kijken, surfen op het internet, muziek beluisteren, dvd s bekijken en gamen zijn de belangrijkste activiteiten van jongeren in hun vrije tijd. Dat blijkt uit een onderzoek van OIVO naar vrijetijdsbesteding van jongeren tussen de 10 en de 17 jaar uit Meer dan 3/4 de van de jongeren speelt games. 72 % van de jongeren beoefent een sport, 71 % gaat graag iets drinken en 69 % bezoekt een pretpark. Bijna de helft van de jongeren gaat uit, een minderheid bezoekt tentoonstellingen of musea (38 %), gaat naar de jeugdbeweging (34 %) of speelt een muziekinstrument (29 %). Het grootste deel van de jongeren (63 %) houdt van tv kijken tijdens de vrije tijd. De grootste TV-liefhebbers wonen in kleine Vlaamse dorpen Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 12/26

17 Ongeveer de helft van de Vlaamse bevolking is of was lid van een jeugdbeweging. Zes op de tien van 18 tot 24- jarigen is voormalig lid van een jeugdbeweging in Vlaanderen. Voor Nazareth was er in absolute cijfers vnl. in 2009 een daling van de participatie aan jeugdverenigingen. Procentueel was er echter een lichte stijging: van 20 % van de leeftijdsgroep tussen 5 en 20j in 2009 naar 22,5 % in De deelname blijft vrij stabiel tussen 2008 en In de toekomst voorspelt men een ontgroening voor de gemeente, 31 dus wellicht zal dit ook impact hebben op de deelname aan de jeugdverenigingen KLJ Nazareth KLJ Eke KSA-VKSJ Nazareth Daarnaast beschikt Nazareth over een jeugdhuis (JENA) voor de adolescente jeugd in Nazareth Verschillende scholen Nazareth heeft verschillende lagere- en kleuteronderwijsinstellingen op haar grondgebied van verschillende schoolnetten: - Gemeentelijke basisschool, afdelingen Nazareth en Eke - School van Morgen, koepel gemeenschapsonderwijs - Vrije basisscholen Nazareth (oa. afdeling Vossenhol) en Eke (oa. afdeling op Landuit) Daarnaast is er het Pedagogisch Centrum Wagenschot, als enige secundaire onderwijsinstelling, gericht naar jongeren met emotionele problemen en gedragsstoornissen. Elke school heeft haar eigen omgevingsanalyse gemaakt met nuttige cijfers (zie bijlages). In de het huidige onderwijsaanbod over de verschillende schoolnetten heen, ziet Nazareth geen capaciteitsprobleem (te weinig ruimte/klassen voor het aantal in te schrijven leerlingen), behalve voor de gemeentelijke basisschool afdeling Eke. Daar dringt een uitbreiding zich op door het stijgend aantal leerlingen (ondermeer door de extra woningen in Eke) Flankerend onderwijsbeleid Na rondvraag blijkt dat er weinig problemen zijn de in de gemeente rond spijbelproblematiek en leerplichtcontrole. (Cfr. nota CBS 18 maart 2013 m.b.t. acties PC Wagenschot die zelf veel organiseert om deze twee zaken aan te pakken.) PC Wagenschot heeft terzake een goede samenwerking met de politie inzake spijbelproblematiek en leerplichtcontrole. In de praktijk is er controle door de sociale cel van de politiezone op de leerplicht van de lagere schoolkinderen en de kleuterparticipatie op aangeven van Kind en Gezin. Spijbelproblematiek en leerplichtcontrole zijn echter wel 2 Vlaamse beleidsprioriteiten. De gemeente kan dus motiveren dat ze hier geen specifieke acties rond onderneemt, maar des te meer wel rond niet-verplicht flankerend onderwijsbeleid zoals de tussenkomst in het schoolzwemmen, ter beschikking stellen van gemeentelijke infrastructuur, toelages aan de oudercomités, 30 Cijfers van de jeugddienst 31 Socio-demografisch profiel Belfius Public Finance (2013), p.5 Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 13/26

18 4.4.4 Typologie van de moeders in Nazareth 60 % van de moeders krijgen hun eerste kind voor hun 30 ste (tussen 20 en 30 jaar - zowel op basis van cijfers van 2006 als 2009). In 2012 ziet men dat de moeders alsmaar een hogere leeftijd bereiken vooraleer ze een eerste kind op de wereld zetten (en ook wel een stijging tussen 20 en 24j in vergelijking met 2006). Ongeveer 43 % van deze moeders genoten hoger onderwijs korte&lange type, ongeveer 30 % van deze moeders heeft een diploma hoger secundair onderwijs en ongeveer 20 % genoot universitair onderwijs. In 2009 had 4,6 % van de moeders geen hoger secundair onderwijsdiploma en werd 2,5 % van de kinderen geboren in een kansarm gezin. Dit laatste cijfer is in 2011 nog gestegen naar 5,1 %. In 2006 In 2012 (wel 2009 gekend) Leeftijd moeders (1 ste kind) - 10,2 % is tussen 20-24j - 51 % is tussen 25-29j - 30,6 % is tussen 30-34j - 8,2 % is tussen 35-39j Opleidingsniveau van de moeder: - 1,9 % lager secundair ond.(1 ste &2 de graad) - 33,6 % hoger secundair ond. (3 de graad) - 43,9 % nt-universitair hoger onderwijs - 19,6 % universitair onderwijs Meer dan de helft van de moeders zijn hogeropgeleid in Nazareth In 2006 werd 2,8 % van de kinderen geboren in een gezin waar de moedertaal niet-nederlands is. In 2009 was dit al 5,7 % en was van 1,1 % de thuistaal niet gekend. Leeftijd moeders (1 ste kind) - 16,3 % is tussen 20-24j - 39,5 % is tussen 25-29j - 34,9 % is tussen 30-34j - 9,3 % is tussen 35-39j Opleidingsniveau van de moeder 71,4 % van de moeders is hoogopgeleid. Er zijn geen details gekend. In 2012 werden 4,9 % van de kinderen geboren in een gezien waar de moedertaal niet-nederlands is Opvangvoorzieningen voor kinderen stijgen Voorschoolse kinderopvang (0-3j) Op 31 december 2006 was de capaciteit van de voorschoolse opvangvoorziening(en) in Nazareth 111,8. Dit komt neer op 32,4 plaatsen per 100 kinderen tussen de 0 en 3 jaar. In het 3 de kwartaal van 2012 was er al plaats voor een capaciteit van 246,94 in de voorschoolse kinderopvang. Dit betekent een stijging met 135,14 sinds Dit betekent 75,06 plaatsen per 100 kinderen tussen de 0 en de 2 (3) jaar. Buitenschoolse kinderopvang (3-12j) Voor de buitenschoolse kinderopvang kwam dit eind 2006 neer op een capaciteit van 144 of op 12,9 plaatsen per 100 kinderen tussen de 3 en 12 jaar. Het capaciteitsaantal is gestegen naar 196 in 2012, dus een stijging met een capaciteit 52. Dit betekent 18,30 plaatsen per 100 kinderen tussen 3 en 11 (12) jaar. 32 Dit valt ondermeer te verklaren door de uitbreiding van de BKO Ter Biesten in 2009/2010, ondermeer inspelend op de stijging van het aantal wooneenheden in de wijk De Biesten. 4.5 NOORD-ZUID Algemeen stelt de algemene barometer draagvlak ontwikkelingssamenwerking 33 dat het draagvlak in België afneemt voor ontwikkelingssamenwerking naar het Zuiden. Mogelijke oorzaken zijn hier de financieeleconomische crisis, afname van het aantal gelovigen, Er is een daling in de perceptie van de relevantie en de effectiviteit van ontwikkelingssamenwerking en de groep die vindt dat het budget voor ontwikkelingssamenwerking moet verminderen, groeit. Hoger geschoolden, jongeren en praktiserend gelovigen geloven het meest in de noodzaak en de effecten van ontwikkelingssamenwerking. Vlaamse beleidsprioriteit ontwikkelingssamenwerking 34 De opname van ontwikkelingssamenwerking in het reguliere lokale beleid en de verdere professionalisering van de lokale besturen op het vlak van gedecentraliseerde ontwikkelingssamenwerking, zowel op het vlak van eigen acties als op het vlak van de coördinatie van lokale initiatieven. Korte toelichting Bovenstaande beleidsprioriteit heeft minstens betrekking op het eerste van de hierna vermelde resultaatsgebieden en kan, indien de gemeente daarvoor kiest, daarnaast eveneens het tweede resultaatsgebied omvatten: - de versterking van het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking in de eigen gemeente; - het versterken van de bestuurskracht van een partneroverheid in het Zuiden, zodat deze haar kerntaken zo goed mogelijk kan uitvoeren (gemeentelijke kindrapporten) 33 (2012) 34 %20herwerking %20broch %20planlasten %20LR.pdf Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 14/26

19 ondersteunt de gemeenten bij het lokale Noord-Zuid beleid onder het motto: Een stevige en bloeiende beweging steunt op een goed uitgebouwde lokale werking. Voor de Noord-Zuidbeweging is een lokaal mondiaal beleid dan ook cruciaal. Via het reglement ontwikkelingssamenwerking ondersteunt Nazareth reeds enkele jaren 4 de -pijler initiatieven (privé-initiatieven rond ontwikkelingssamenwerking). 35 Dit zijn private initiatieven voor ontwikkelingssamenwerking in het Zuiden. Nazareth heeft zich eveneens geëngageerd om tegen eind 2014 de titel van fairtradegemeente te behalen. 4.6 WONEN EN RUIMTELIJKE ORDENING De voorspelde bevolkingsgroei, zij het voornamelijk in de grotere steden, zet de (open) ruimte onder druk. Dat er in de toekomst meer ouderen zullen zijn, zal ook impact hebben op het soort woningen die voor deze doelgroepen ontwikkeld zullen worden. Nu al is er sprake van kangoeroe-wonen, waarbij meerdere generaties hetzelfde huis delen en op die manier voor elkaar zorgen Nazareth, woongemeente in de stadsrand Opmerkelijk: uit de sleutelkwesties van het groenboek beleidsplanruimte Vlaanderen Keuzes maken in suburbane gebieden: Wij willen specifieke strategieën voor suburbane gebieden ontwerpen waarbij gebieden die goed met het openbaar vervoer ontsloten zijn, hogere dichtheden krijgen terwijl we in andere gebieden ontwikkelingen afremmen of zelfs actief afbouwen om: - ruimte te bieden voor bevolkingsgroei - verspreide bebouwing te voorkomen - verkeersopstoppingen tegen te gaan en - de open ruimte te vrijwaren. Hoe verhoudt Nazareth zich ten aanzien van deze visie? Minder onbebouwde percelen De laatste 12 jaar is er minder oppervlakte onbebouwde percelen: 2595 ha => ha. Dit is een daling met 3,6 %. De bebouwde percelen zijn gestegen in oppervlakte de laatste 12 jaar met 14 %: 641 ha => 731 ha. De bevolkingsdichtheid is bijgevolg gestegen van 309 inwoners tot 323 inwoners per km². Nazareth zit hiermee wel onder het Vlaams gemiddelde (439) en het gemiddelde van de clustergemeenten (419). De oorzaken hiervan zijn de verschillende verkavelingen (Bostoen, ). Blijven de woonuitbreidingsgebieden deze legislatuur bevroren? Woningen in Nazareth Structuur van de woongelegenheden (2010): - 7 % huizen in besloten bebouwing - 22 % huizen in halfopen bebouwing - 59 % huizen in open bebouwing, hoeven en kastelen - 8 % buildings en flatgebouwen met appartementen - 3 % handelshuizen In 2010 waren er in Nazareth 89 sociale huurwoningen. 36 In 2020 zal Nazareth het bindend sociaal objectief halen met 241 te realiseren sociale woningen. Dit betekent dat er op ongeveer 20 jaar tijd (van 2002 tem. 2020) een ver-8-voudiging van het aantal sociale woningen zal zijn. In 2010 was het aantal kandidaat-huurders voor een sociale woning in totaal 123. Daarvan hadden 39 personen een jaarinkomen kleiner dan 9.917,99, 42 tussen de en ,99, 24 tussen de en ,99 en 18 meer dan In principe moet er dus in de toekomst geen tekort zijn aan sociale woningen. Er is geen algemeen overzicht van de algemene staat van de woningen in Nazareth Woonfiche Nazareth (prov. Oost-Vlaanderen) Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 15/26

20 4.6.4 Wonen in Nazareth is duur Nazareth staat op de 71 ste plaats in de lijst van de duurste bouwgronden in België. De bouwgrondprijzen zijn het laatste decennium ver-4-voudigd: 48,5 euro/m² in 2000 tot 210,7 euro/m² in 2011 in Nazareth. De verkoopprijs van een gewoon huis is meer dan ver-2-voudigd in vergelijking met tien jaar geleden. Villa s, bungalows en landhuizen werden in 2011 aan ongeveer 8 % minder verkocht dan in Tussen 2000 en 2011 schommelden de prijzen echter vrij sterk. 37 Volgens het socio-demografisch profiel van Belfius (2013) was de gemiddelde eenheidsprijs van een huis in Nazareth , van een appartement en betaalt men gemiddeld 189,3/m² bouwgrond. In de praktijk is de prijs van veel woningen nog hoger. In 2009 zijn 147 stedenbouwkundige vergunningen afgeleverd voor nieuwbouw van woongelegenheden (flats en woningen). In 2005 waren dat er 43 meer en in 2000 waren er slechts 60. Er was dus een stijging van het aantal nieuw gebouwde woongelegenheden het laatste decennium. Het aantal renovatievegunningen schommelde tussen 26 en 36. Over de huurwoningen zegt een rapport van het Vlaams Steunpunt Wonen 38 dat met mediaanhuurprijzen die de 600 per maand overschrijden, Nazareth duurdere huurprijzen heeft dan elders in Vlaanderen (samen met Sint- Martens-Latem en De Pinte, waar de huurprijzen nog hoger liggen; gegevens uit AAPD-huurcontractendatabank 27/05/2010). De reden waarom wonen vrij duur is in Nazareth valt mede te verklaren doordat 37 % van de huizen vrij recent zijn nl. gebouwd na Dit is bijna 10 % meer dan op gewestelijk niveau en bijna 4,5 % meer in vergelijking met het clusterniveau. 39 Juridische uitdagingen stedenbouw Voor de dienst stedenbouw (en milieu) zijn volgende wijzigingen de komende jaren van belang: 1. Digitale bouwaanvraag (1 e helft van 2014). 2. Omgevingsvergunning (1 e helft 2014). Projecten waar een bouw- en milieuvergunning voor nodig is, moeten maar één aanvraag indienen en één procedure doorlopen. De omgevingsvergunning heeft een permanent karakter. Impact op de lokale overheid: Administratieve last daalt (één openbaar onderzoek, één adviesronde, één beslissing door de overheid) (+) Meer integrale benadering, zo worden tegenstrijdige adviezen vermeden (+) Integratie dienst stedenbouw en milieudienst: één aanspreekpunt?? Naast controles worden evaluaties ingevoerd wegens het permanent karakter van de vergunning (werklast op het terrein stijgt); gemeenten blijven bevoegd voor aanvragen die momenteel onder klasse 2 en 3 (vergunnings- resp. meldingsplichtig) vallen. Wel is het voornemen de bestaande indelingslijst flink aan te passen: deklassering van bepaalde klasse 1- inrichtingen naar klasse 2. De gemeenten zullen daarom in de toekomst over een pak méér inrichtingen moeten oordelen. Het decreet wil de complexe en omvangrijke projecten via provinciale en gewestelijke omgevingsvergunningscommissies laten adviseren. Impact op de bedrijven: beslissingstermijn wordt korter grotere bedrijfszekerheid kostenbesparing: slechts één dossier + permanent vooroverleg en administratieve lus (= wijzigingen kunnen tijdens de procedure van de aanvraag aangebracht worden) wakkert investeringen aan. Andere te verwachten evoluties voor stedenbouw: verstrenging van de handhaving: een handhavingsambtenaar wordt noodzakelijk (iemand die zich enkel en alleen bezig houdt met handhaving). de procedure van het planologisch attest zal wijzigen (2e helft 2013) = meer verantwoordelijkheid bij de gemeenten. herbekijken van de ontwikkelingsmogelijkheden van de woonuitbreidingsgebieden. de opmaak van het Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen: De Vlaamse Overheid werkt aan het Beleidsplan Ruimte, een plan voor de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen in Dit plan bevat het lange termijnbeleid voor de ruimtelijke ordening en zal het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen vervangen. Met de goedkeuring van het groenboek voor het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen in 2050: Mensenmaat in een Metropool? op 4 mei 2012 heeft de Vlaamse Regering een belangrijke eerste stap gezet in de opmaak van het Beleidsplan. Het groenboek bevat een eerste aanzet tot visie: de 37 Gemeentelijke profielschets Nazareth (SVR, 2013) p Socio-demografisch profiel Belfius Public Finance (2013), blz. 2/4 deel 3.3. Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 16/26

21 metropool Vlaanderen Deze metropool is opgebouwd uit drie krachtlijnen: veerkrachtige ruimte, mensenmaat en metropolitane allure. 4.7 ETEN EN GEZONDHEID Mensen eten meer en meer gemaksvoeding door de toenemende tijdsdruk, de kleiner wordende gezinnen, de veranderende rolpatronen en de steeds grotere vraag naar flexibiliteit en mobiliteit in werk en ontspanning. De overheid kan een sensibiliserende rol spelen in gezonde voedingskeuzes. Tegelijk doet zich ook een tegenovergestelde beweging voor en wint bijv. de lokale biolandbouw aan betekenis SOCIAAL PROFIEL Het sociaal beleid wordt sinds 2007 volledig door het OCMW uitgebouwd. Het Sociaal Huis is daar een resultaat van. De gekendheid van het Sociaal Huis is de laatste jaren dan ook gestegen Stijging uitbetaling leefloon Binnen de wettelijke opdracht van het OCMW behoort ook de sociale bijstand en uitbetaling van het leefloon. Sinds 2012 zien we een stijging van het aantal aanvragen. Er wordt steeds meer geïnvesteerd in studie en tewerkstellingsmogelijkheden van leefloongerechtigden Aantal personen Gemiddelde duur 4,60 maanden 4,96 maanden 4,35 maanden 6,29 maanden 6,9 maanden GPMI* Het grootste deel van de leefloon dossiers zijn alleenstaanden (79 %).Binnen de steunverlening van het OCMW zien we een tendens naar meer steunaanvragen voor energiekosten, huisvestingskosten (huurwaarborg, installatie, ) * Persoonlijk integratieplan naar werk/artikel 60 (werk + sociale integratie) Stijging uitbetaling federale verwarmingstoelage (enkel mazout) Aantal premies Totaal bedrag , , , , , Stijging uitbetaling OCMW-verwarmingstoelage (alle andere verwarmingsmiddelen: hout ) Aantal premies Totaal bedrag 2.437, , , , , Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 17/26

22 4.8.4 Meer huurwaarborgen Door de stijging van het aantal sociale huurwoningen, stijgen ook de huurwaarborgen Aantal premies Totaal bedrag 5.320, , , , ,22 Door schuldoverlast komen mensen ook vaak in de problemen. Sinds 2003 zien we hier jaarlijks een groei met 10 % aanvragen. Inzake werkloosheid zien we in de cijfers een toename. We stellen ook vast dat er geen onderscheid meer is inzake geslacht. Vroeger waren meer vrouwen werkloos dan mannen. Dit is sinds 2011 gelijk verdeeld. 4 % van de gepensioneerden heeft recht op een gewaarborgd minimumpensioen Evolutie thuiszorg Sinds 2003 is er een verdubbeling van het aantal gerechtigden zorgverzekering mantelzorg. Ongeveer de helft daarvan krijgt ook een gemeentelijke mantelzorgpremie. Grootste stijging zit in de categorie jarigen personen hebben recht op een voorkeursregeling inzake ziekteverzekering (omnio-statuut). Dit gaat over een 900-tal gezinnen (alleenstaanden + personen ten laste). Daarvan gingen in 2011, gepresteerde uren naar gezinszorg, dit komt neer op gemiddeld (voor wat het waard is) 2,34 uren per inwoner. Op clusterniveau is dit 2,01 en op gewestelijk niveau 2, In 2011 kregen 2,20 % van de inwoners in Nazareth mantelzorg en thuiszorg en 2,36 % residentiële zorg (als bewoner in een residentie). Deze verschillende zorgverlening loopt dus ongeveer gelijk. Op pag. 10 van het socio-demografisch profiel van Belfius zien we ook dat Nazareth een zeer hoge uitrustingsgraad 42 verwacht tegen 2025 nl. 20,2 %. Dit is het dubbel van het cluster- en gewestelijk gemiddelde. We zien ook dat Nazareth 155,6 % scoort op de programmatiegraad voor de rusthuizen en dus in principe in overtal zit (er zijn meer woon- en zorgvoorzieningen dan geprogrammeerd waardoor we potentieel een bovenlokale functie hebben voor de residentiële opvang) Personen met een handicap 402 personen hebben recht op een tegemoetkoming van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Hier moeten we rekening houden met een concentratie binnen de instellingen. Slechts 6 personen hebben recht op een inkomensvervangende tegemoetkoming. 40 personen hebben recht op een integratietegemoetkoming. 41 Socio-demografisch profiel Belfius Public Finance (2013), deel 4.3 blz. 2/2 42 Het huidig aantal erkende woongelegenheden en erkenningsaanvragen ten opzichte van de bevolking van 75 jaar en ouder in Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 18/26

23 5 NAZARETH TECHNOLOGISCH Nazareth heeft meer en meer bedrijven die nieuwe technologieën ontwikkelen op haar grondgebied. Dit is een kans in een wereld die technologisch snel evolueert en mogelijkheden biedt. 43 Aan de digitale ontwikkeling van de dienstverlening hangt ook een prijskaartje vast, wat in tijden van besparingen, geen evidente investering is. 5.1 DIGITAAL IS HET NIEUWE NORMAAL? Hoe gaan we als kleine/middelgrote gemeente om met de snelle technologische ontwikkelingen? 80 % van de Belgen heeft toegang tot het internet. De meesten gebruiken dit om s te ontvangen en te verzenden en te internetbankieren. In 2013 heeft 1op2 Belgen een smartphone, de verkoop van tablets gaat nog harder. Onlineaankopen nemen een hoge vlucht. De digitalisering sluipt onze levens binnen en beïnvloedt onze manier van leven/cultuur. Mensen verbinden, groeperen en profileren zich via sociale media. De overheid kan hier niet achterwege blijven. Hoe verhoudt Nazareth zich hiertegenover? Zijn we pragmatisch of vooruitstrevend, dus ook met impact op organisatiestructuur en middelen? Kunnen we hierin als overheid het voortouw nemen of zo snel mogelijk proberen bijbenen? Ligt hier de mogelijkheid om know how te delen met andere gelijkaardige gemeenten? Meer samenwerking tussen de software-ontwikkelaars dringt zich op? Meer open toepassingen opmaken? Welke is de ondersteunende rol van V-ICT-OR/Vlaamse overheid? Rol van sociale media bij crisiscommunicatie? Moeten we meer inzetten op digitale competentieontwikkeling (vorming en opleiding)? e-government digitale dienstverlening e-government - afgeleid van elektronische overheid, ook bekend als e-gov, digitale overheid of overheid online. E-government refereert aan het gebruik van informatie en communicatie technologie (ICT) om informatie en diensten aan burgers, bedrijven en overheden ter beschikking te stellen. De diensten zelf kunnen onder meer gebruikmaken van internet, digitale televisie, sms, GPRS en wifi. De uitwisseling betreft zowel informatieve, interactieve als transactionele diensten waarbij in het laatste geval een aanvraagproces volledig gedigitaliseerd verloopt. 44 Voor Nazareth is het belangrijk om na te gaan welke diensten we digitaal kunnen en willen aanbieden en op welke manier we dat willen doen. Hoe gaan we dit sturen? Via één CRM-pakket (Mid-office)? En kunnen we dit alleen? Digitaal loket Sinds september 2009 is het digitaal loket van Nazareth van start gegaan. In 2010 hadden we 18 aanvragen, in 2011, 23 aanvragen en in 2012, 66 aanvragen. De meeste aanvragen betreffen de aanvraag van een adreswijziging, gevolgd door een aantal aanvragen huwelijk. Deze aanvragen kunnen volstrekt zonder bezoek aan het gemeentehuis afgehandeld worden. Zij worden digitaal gehandtekend door de ambtenaren van de dienst bevolking en burgerlijke stand. Concretisering cijfers 2012: Aanvraag huwelijk: 3 - Bevolkingsregister: 1 - Bewijs van leven: 9 - getuigschrift van woonst: 8 - getuigschrift van woonst met historiek adressen: 1 - samenstelling gezin: 27 - wijzigen adres: 18. In hoeverre kunnen we andere documenten in de toekomst digitaal handtekenen en voor welke documenten willen we dit doen? Cfr. Presentatie digital stamp (intellistamp: Documenten die door ons digitaal ge- d worden naar de burger, kunnen hun legale waarde blijven behouden. Dit is niet zo als een document digitaal wordt gehandtekend. Als we dit willen invoeren, moeten we de documenten bepalen waarvoor dit mogelijk is en nagaan of het de investering waard is. Digitale formulieren Inwoners moeten vaak heel wat formulieren invullen bv. voor subsidieaanvragen. Het is de bedoeling om in de toekomst zoveel mogelijk digitale invulformulieren te voorzien op de website zodat ze geen formulieren meer moeten afprinten om in te dienen in het gemeentehuis e-communicatie/contact met de inwoners Nazareth communiceert en informeert al bijzonder e-wijs: - wekelijkse nieuwsberichten - website: nog meer tablet-oriënteren? - facebook: bibliotheek en gemeente. - sms-diensten: kan overwogen worden bij rampen Burgemeester, stuurgroep 25 april Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 19/26

24 5.1.3 E-procurement Procedures overheidsopdrachten zullen in de toekomst wellicht online gevoerd moeten worden. Dit is nog geen verplichting voor de lokale overheden, wel voor de regionale en federale overheden E-democracy Digitale geletterdheid van digitale geletterdheid tot digitale participatie? Uitdaging voor de lokale overheid?: Hoe kan je in de toekomst als lokale overheid de digitale kloof helpen dichten? De bibliotheek biedt al computers aan. Worden er tablets voorzien in de publieke ruimte? ICT-cursussen voor senioren/kansarmen. Er zijn weinig kansarmen (wel veel senioren), dus deze zouden makkelijk bereikt/gesensibiliseerd moeten kunnen worden? Of net niet? Digitale alfabetisering is niet enkel een kwestie van het onderwijs, waarmee jongeren de nodige vaardigheden kunnen verwerven, maar ook van aangepaste toepassingen en leerwijzen voor andere bevolkingsgroepen als kansarmen en senioren. 45 Digitaal stemmen Passief: meer en meer informatie kan gedeeld worden via het internet of sociale media. De verslagen van de gemeenteraad worden online gepubliceerd. Actief: Stemmen kan nu nog niet elektronisch in Nazareth. Hopelijk komt daar verandering in. Een andere vraag die we ons kunnen stellen is of we met e-middelen inwoners op een andere manier bij het beleid kunnen betrekken. Dit is al gebeurd GIS (geografisch informatiesysteem) GRB (grootschalig referentiebestand) GIPOD (Generiek Informatie Platform Openbaar Domein) 46 Waar Nazareth vroeger in de kopgroep zat inzake de uitbouw van het GIS, stagneert de verdere uitbouw op heden. Een groter GIS-draagvlak en een doordachte, planmatige aanpak voor de toekomst zijn noodzakelijk. GIS-automatisering kan de organisatie immers heel wat voordelen opleveren. GIS kan medewerkers helpen om efficiënter te werken en het tijd- en personeelstekort terug te dringen. Gegevens die nu in excel worden geïnventariseerd en waar een locatie (perceel, adrespositie) aan vast hangt, kunnen GIS-matig worden bijgehouden. Eens deze gegevens zijn ingeput blijven die steeds ter beschikking en kan een historiek opgebouwd worden. Aandacht moet geschonken worden aan degelijke GIS-infrastructuur onder de vorm van een dedicated GIS-server, PC s die zwaar genoeg zijn om de kaarten op te roepen en schermen van degelijke grootte. AGIV 47 -Projecten nu en in de toekomst - Integratie GRB: conversie van de bestaande kaartlagen, zodat GRB als nieuwe basiskaart kan worden gebruikt. - CRAB (centraal referentieadressenbestand): bijhouden van de adresposities bij iedere mutatie en het beantwoorden van meldingen (extra handelingen voor dienst bevolking) - GIPOD (generiek informatieplatform openbaar domein): ingeven van informatie over werken en manifestaties op basis van afgeleverde politievergunningen, moet hulp bieden bij het op elkaar afstemmen van wegenwerken. Verplicht gebruik wellicht in de loop van DSI (digitale stedenbouwkundige informatie): dit project wil de digitale uitwisseling van stedenbouwkundige informatie tussen alle betrokken actoren stroomlijnen, vertrekkende vanuit de beschikbare authentieke databronnen en aangevuld met de door de gemeentebesturen ter beschikking gestelde informatie. Een klein luikje van dit project is de digitale bouwaanvraag. Het project gaat echter verder dan dit: op termijn kunnen notariële inlichtingen via dit platform verlopen, alsook alle communicatie tussen de verschillende overheden inzake ruimtelijke ordening (geen contact meer per telefoon of ). - DOV: de databank ondergrond Vlaanderen stelt de gegevens over de ondergrond via een geo-loket ter beschikking van het grote publiek. Dit loket zal nog verder uitgebouwd en geactualiseerd worden, zodat het gebruik ervan verplichtend wordt bij milieuvergunningsaanvragen (boringen, sonderingen, grondwaterwinningen) en bij de beoordelingen van het grondwater (gegevens over opgemeten grondwaterstanden en grondwateranalyses). - KLIP (kabel en leiding informatieportaal): verdere uitbouw door het verplicht aanleveren van plannen in een geüniformiseerd systeem. Concreet: op termijn onze rioleringsplannen bezorgen aan aannemers die werken op het openbaar domein, zoals nu al gebeurt, maar dan via een geijkt systeem (shape of CADbestanden). Een migratie van onze gedigitaliseerde bestanden naar shape of CAD dringt zich op. Als alternatief kan de bevoegdheid worden toevertrouwd aan TMVW tegen kostprijs per plan. Verdere uitbouw van GIS over de diensten heen Hieronder volgt een niet-limitatieve opsomming van werkprocessen waarbinnen GIS wordt gebruikt in andere gemeentebesturen: - grondgebiedzaken: verdere digitalisering van bouw- en milieuvergunningen, ondersteuning bij het opmaken van onderhoudsprogramma s, gebouwenbeheer, digitalisering van marktplannen en evenementen, verantwoordelijke plannen en vergunningen 47 Agentschap voor geografische informatie Vlaanderen Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 20/26

25 digitalisering van rooi- en onteigeningsplannen, subsidies in kaart brengen, automatische alarmering bij calamiteiten (noodplanning), in kaart brengen van meldingen (hot-spot bepaling), in kaart brengen van wegmarkeringen - bevolking/burgerlijke stand: duidelijke logische huisnummering (op vraag van brandweer), woningenbestand koppelen aan GIS-gegevens - vrije tijd: in kaart brengen van toeristische routes/wandelroutes - financiële dienst: budgetbeheer linken aan locaties Het nieuwe werken: bring your own device? Als gevolg van de technologische ontwikkelingen zijn we in staat om ook van thuis te werken. De mobiliteitsproblematiek werkt deze trend nog meer in de hand. Bovendien werken medewerkers niet enkel op het werk digitaal, maar dringt dit ook steeds meer de huiskamer binnen voor zowel zakelijke als vrijetijdstoepassingen. Dit vergt een andere houding van de werkgever en de werknemer The cloud? The cloud biedt heel wat nieuwe mogelijkheden, waarbij hard- en software worden aangeboden via het internet, zodat de gemeente niet zelf moet investeren in eigen hard- en software. Vandaag gebruiken we reeds heel wat webapplicaties en andere zaken via the cloud, zoals Icarus, Mercurius (de nieuwe rijbewijzen),. Er zijn echter wel enkele zaken waarmee rekening gehouden moet worden bij the cloud: De Kruispuntbank Sociale Zekerheid is heel wantrouwig over het gebruik van the cloud, omdat persoonsgegevens bij derde partijen bewaard worden; Volgens de Europese Privacywetgeving moeten data in Europa blijven. Onze gegevens moeten dus op servers worden bewaard die in Europa staan. De Amerikaanse Patriot Act kan een mogelijk probleem zijn. Deze wet stelt dat de Amerikaanse overheid data mag bekijken die door een Amerikaans bedrijf zijn opgeslagen zelfs al staan de data in Europa. Conclusie: The cloud kan heel wat kosten besparen, maar de juiste cloud-providers (geen Amerikaans bedrijf) moeten gekozen worden. Het gebruik van the cloud is een trend die de komende jaren nog zal toenemen. 5.2 SCHONE TECHNOLOGIE EN MILIEU Het belang aan onderzoek en ontwikkeling van niet-milieu-belastende energieproductie wint aan belang Groeiende behoefte aan mobiliteit Mobiliteit is belangrijk in onze moderne samenleving. Ons snel van punt A naar punt B kunnen begeven voor ons woon-werkverkeer is belangrijk. Helaas slibt ons wegennetwerk toe, maar we nemen toch nog massaal de wagen, ondanks de hoge CO2-uitstoot die op middellange termijn een nefast effect heeft op de klimaatswijziging, waarvan men ook hoge economische kosten voorspelt. Ondertussen zijn er hybride en elektrische wagens ontwikkeld, oplaadbaar via elektrische heroplaadbare palen. De batterij-sector onderzoekt hoe er meer elektriciteitsopslag per batterij mogelijk is, om het huidige bereik van een elektrische wagen te optimaliseren. Kunnen en willen wij hier als lokale overheid nu al een voorbeeldrol in spelen? Cfr. MIA-testwagen van Eandis Slimme energieproductie en energieverbruik Elk gezin zou vanuit puur technologisch standpunt vandaag al zonder enig persoonlijk comfort te moeten opgeven, in eigen energienoden kunnen voorzien, gebruik makend van hernieuwbare energiebronnen. Productie: de technologie is er om gezinnen zelf te voorzien van elektriciteit via zonnepanelen en windmolens. Verbruik: het probleem is echter dat er op piekmomenten te weinig energie is op het energienetwerk en op luwe momenten een overschot aan energie is. Daarom zal Eandis (op basis van Europese richtlijn) Slimme meters installeren in de individuele woningen die aan de energieconsument zullen aangeven wanneer er al dan niet voldoende elektriciteit is. Nazareth speelt hier nu al een voortrekkersrol in door haar rol als testgebied voor Eandis. 5.3 VEILIGHEID EN TECHNOLOGIE Zowel binnen publieke domeinen en functies als op het persoonlijke en individuele vlak, wint elektronische beveiliging aan belang. 48 Meer en meer worden slimme camera s ingezet voor controle van de publieke veiligheid. Nazareth heeft op dit moment 2 onbewaakte controlecamera s: aan het station en aan de loods. De camera aan het station lijkt weinig doeltreffend. Het aantal diefstallen of baldadigheden is sindsdien weinig verminderd. Deze vaststelling sluit aan bij het recente onderzoek van het Expertisecentrum voor Maatschappelijke Veiligheid van de Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen: camera s zorgen voor weinig daling criminaliteit en voor een verplaatsingseffect Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 21/26

26 NAZARETH ECOLOGISCH Of hoe verhoudt Nazareth zich ten aanzien van zijn natuurlijke omgeving? De Samenwerkingsovereenkomst (SO) met het Vlaams Gewest Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling stopt op 31 december Daarmee vallen ~ ,00 subsidies weg. Het geld van de SO zal door het Vlaams gewest vooral in rioleringsprojecten gestoken worden. Er zal wel nog voor iedere gemeente geld opzij gezet worden voor het uitvoeren van specifieke milieuprojecten (hoeveel en welke projecten is op dit moment nog niet gekend) KLIMAAT ONDER DRUK Met de groei van de bevolking, stijgt tegelijk het milieu- en energieverbruik per capita. Er wordt een blijvende groei van de (economische) activiteiten verwacht en een verhoging van de energie-intensiteit per technologie/activiteit. De vooruitzichten voor het klimaat zijn niet rooskleuring. 50 In 2015 verwacht men een piek van de CO2-uitstoot. CO2 is een broeikasgas dat de opwarming van de aarde stimuleert. De duurzaamheidsambtenaar bracht de CO2-uitstoot voor de gemeentelijke infrastructuur in kaart. We zien hier een stijging sinds Oorzaken hiervan zijn : uitbreiding van infrastructuur en meer personeel. De cijfers zijn gebaseerd op verbruik verwarming en elektriciteit. Door een aantal ingrepen van de laatste jaren probeert men het energieverbruik te beperken (zie bijlage). TOTAAL CO2 in ton TOTAAL CO2 in ton In het financieel profiel van Belfius (p. 25) zien we dat Nazareth gemiddeld een hoger energieverbruik had dan de clustergemeenten of het Vlaams gewest. Een mogelijke verklaring is dat er op ons grondgebied heel wat bedrijven gehuisvest zijn. Op de grafiek hieronder zien we dat het residentieel verbruik van elektriciteit de laatste 4 jaar is gedaald, terwijl dit niet-residentieel gestegen is. Het aardgas-verbruik gaat zowel residentieel als nietresidentieel ook de hoogte in de laatste jaren. De milieuvriendelijke technologie is echter in volle ontwikkeling. Spelen we hier als gemeente op in om een voorbeeld te stellen? Sensibiliseren we genoeg? 49 Nota duurzaamheidsambtenaar dd. 24 april Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 22/26

27 6.2 VERLIES AAN BIODIVERSITEIT Biodiversiteit staat voor de biologische verscheidenheid van alle levensvormen: van soorten tot ecosystemen. Op pan-europees niveau werd overeengekomen om tegen 2020 het verlies aan biodiversiteit en de achteruitgang van ecosystemen te stoppen en waar mogelijk te herstellen. Tegen 2020 wil Vlaanderen op het vlak van biodiversiteit de vergelijking met andere economische topregio s kunnen doorstaan. Nazareth ondernam reeds een aantal zaken i.v.m. biodiversiteit (zie bijlage). Juridische uitdagingen Het decreet duurzaam gebruik pesticiden: Vanaf 1 januari 2015 mag geen enkele openbare dienst nog pesticiden gebruiken voor het regulier onderhoud. In specifieke omstandigheden kan er afgeweken worden van het verbod. Ook scholen, kinderdagverblijven en zorginstellingen krijgen vanaf 1 januari 2015 het verbod om pesticiden te gebruiken. Pesticiden hebben voornamelijk een nefaste invloed op de kwaliteit van het oppervlaktewater en de bodemkwaliteit en doodt nuttig gedierte. 6.3 LUCHTVERONTREINIGING Tot 2000 was er een dalende trend in het aantal dagen met een ondermaatse luchtkwaliteitsindex, waarna een grote stijging plaats vond tussen 2003 en Tussen 2007 en 2010 verbeterde de luchtkwaliteit opnieuw. De vier verontreinigende stoffen die hiervoor in aanmerking worden genomen zijn zwaveldioxide, stikstofdioxide, ozon en fijn stof. 51 De aanwezigheid van de E17 en andere verbindingswegen zoals de N60 in Nazareth zorgen wellicht voor een grotere concentratie fijn stof. 6.4 WATERKWALITEIT INTEGRAAL WATERBEHEER Een van de belangrijkste milieurichtlijnen voor water is de Europese kaderrichtlijn Water. Deze richtlijn moet ervoor zorgen dat de kwaliteit van ons oppervlakte- en grondwater in 2015 in orde is. Ze verplicht de lidstaten om duurzaam met water om te springen. Hiervoor moeten ze beheerplannen opstellen per stroomgebied. Deze kaderrichtlijn werd in Vlaanderen vertaald in het decreet Integraal Waterbeleid Riolering Hierin speelt de TMVW een toonaangevende rol de komende jaren. Het valt op dat er in 2009 in Nazareth een rioleringsuitvoeringsgraad van 73,3 % was en dit in vergelijkbare gemeenten 87,5 % en 92 % voor het Vlaams gewest. Er zijn in deze legislatuur echter een aantal rioleringsprojecten gepland: Warandestraat, Beenstraat, Weefstraat, Bodemverontreiniging Daartegenover staat dat de totale opp. te saneren grond kleiner is (0,15 % van de totale opp. in 2012) tav. vergelijkbare gemeenten of het Vlaams gemiddelde. Dit cijfer daalde de laatste 10 jaar zelfs voor Nazareth. Dit geldt ook voor de opp. te saneren industriegrond (na piek in 2010?) met 36,6 % in 2012 (itt. 76,2 % in vergelijkbare gemeenten en 65,8 % in het Vl. Gewest). 6.5 GELUIDSHINDER De problematiek van de geluidshinder van de E17 en N60 is ondertussen gekend en zorgt voor een lagere woonen leefkwaliteit. 6.6 MEER AFVALSENSIBILISERING? De huishoudens zorgen voor een tiende van alle afval. Er werd in 2010 gemiddeld 584,1 kg huishoudelijk afval per inwoner verzameld. Daarvan was 73,6 % huishoudelijk selectief ingezameld afval met het oog op hergebruik, recyclage of composteren. Vlaanderen streefde naar meer dan 75 % in Er is dus nog verbetering mogelijk. Per inwoner werd in ,2kg restafval ingezameld. De Vlaamse streefnorm is 150kg. Het restafvalcijfer daalde.in 2011 tot 150,6 kg per inwoner. Dit is echter nog steeds een stuk hoger dan in vergelijkbare gemeenten (117,7 kg in 2011). 53 Het apart ophalen van GFT kan dit gewicht eventueel verlagen, maar vergt een financiële inspanning. Men zou dezelfde doelstelling eventueel kunnen behalen door het thuiscomposteren nog meer aan te moedigen en hierop te blijven inzetten. Een uitdaging voor de gemeente kan zijn om de inwoners zoveel mogelijk te sensibiliseren omtrent minder afvalverbruik. Afvaldefinities: Huishoudelijk afval: afvalstoffen van particuliere huishoudens en vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen ingezameld door of in opdracht van de gemeente. Het huishoudelijk afval bestaat uit het selectief ingezameld huishoudelijk afval en het niet selectief ingezameld huishoudelijk afval. Selectief ingezameld huishoudelijk afval: glas, papier en karton, kunststoffen, metalen, GFT, groenafval, bouw- 51 VRIND 2012, p Gemeentelijke profielschets Nazareth (SVR, 2013), p.51 Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 23/26

28 en sloopafval, houtafval, autobanden, kringloopafval... tot en met het Klein Gevaarlijk Afval. Restafval: niet selectief ingezameld huishoudelijk afval (of definitief te verwijderen huishoudelijk afval) bestaande uit huisvuil (incl. sorteerresidu van PMD-afval), grofvuil en gemeentevuil. Juridische uitdagingen: Het toepassen van VLAREMA=Vlaams reglement voor het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen (invoeren van de door OVAM voorgestelde prijsvorken voor afvalstoffen, het bijhouden van een inventaris van door de gemeente voortgebrachte afvalstoffen, ophaling grof huisvuil op afroep en tegen betaling). Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 24/26

29 7 NAZARETH POLITIEK/JURIDISCH INSTITIONELE CONTEXT Het beleid wordt op veel terreinen beïnvloed door politieke processen op meerdere niveaus. Hieronder proberen we kort deze multi-level governance-context te schetsen. Gemeentebesturen lijken weinig vat te hebben op de institutionele omgeving: ze krijgen allerlei taken opgelegd/toegewezen (vaak zonder financiële compensatie) en moeten zich binnen deze afgebakende ruimte zien te handhaven. Enkele voorbeelden: de inkomsten van gemeenten zijn afhankelijk van beslissingen op andere bestuursniveaus: - Hervorming brandweerzones (en onvoorspelbare overdracht brandweerzone) - Liberalisering van de energiesector (cfr. beslissing Electrabel om minder dividenden uit te keren) - Hervorming gemeentefonds - Vlaamse beleidsprioriteiten in meerjarenplanning (sectorale invloed door koppeling subsidies aan beleidsprioriteiten). De economische conjunctuurgevoeligheid heeft eveneens een invloed op de uitgaven van het OCMW, dus op de overdracht van de gemeente aan het OCMW. 7.1 HET GEMEENTELIJKE FINANCIEEL PROFIEL Ontvangsten De totale ontvangsten zijn de vorige legislatuur gestegen. De ontvangsten uit de opcentiemen onroerende voorheffing zijn hierbij met 11,1 % gestegen en stijgen hiermee het meeste. Er vindt echter een sterke daling plaats bij de schuldontvangsten (oa. dividenden uit energie-intercommunales) met 17,9 %. Het aandeel aanvullende personenbelasting bedraagt slechts 6,9 % (2012). Nazareth ligt hiermee onder het gemiddelde van de vergelijkbare gemeenten (7,2 %) en het Vlaams gemiddelde (7,2 %). De opcentiemen op onroerende voorheffing liggen slechts 6 opcentiemen (1.150 tav ) boven het gemiddelde van de Belfiuscluster en 204 opcentiemen onder het Vlaams gemiddelde (1.150 tav ). Ontvangsten 2011 gewone dienst 54 Ontvangsten 2011 buitengewone dienst Uitgaven De afgelopen legislatuur zijn de uitgaven gewone dienst gestegen met 6,5 % ( ). Grootste stijgers zijn de personeelsuitgaven (met 10 %), de werkingskosten (met 11,1 %), de toelage aan de politiezone (met 9,6 %) en de schulduitgaven (met 6,2 %). Over het algemeen kent Nazareth een hogere dotatie voor het OCMW, politiezone en hulpverleningszone dan in vergelijkbare gemeenten. In 2010 telde Nazareth 7 VTE personeelsleden per 1000 inwoners. Dit is 1 meer dan in vergelijkbare gemeenten, maar gelijk aan het gemiddelde op Vlaams niveau. Terwijl er in vergelijkbare gemeenten een daling plaatsvond tussen 2007 en 2010, zien we in Nazareth over die periode een stijging met 24,7 % per 1000 inwoners. Dit is te wijten aan een inhaalbeweging die er gekomen is nav. de personeelsaudit in Uitgaven 2011 gewone dienst Uitgaven 2011 buitengewone dienst 54 Gemeentelijke profielschets Nazareth (SVR, 2013), p Externe omgevingsanalyse 27 november 2013 p. 25/26