Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij. Verder groeien naar een waardevolle. samenwerking

Transcriptie

1 Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij Verder groeien naar een waardevolle samenwerking April 2016

2 Inhoudsopgave 1. Opdrachtformulering en onderzoeksopzet Doel en relevantie: een veranderende omgeving Hoofdvraag en deelvragen: van huidig naar gewenst Onderzoeksopzet Leeswijzer Nieuwe Woningwet: wettelijk kader Een nieuwe wet: een formelere positie voor huurders Wettelijk kader: waar moet samenwerking minimaal aan voldoen? Een eerste raamwerk Huidige en gewenste situatie Relevante onderzoeken Resultaat gesprekken met huurders Resultaat gesprekken met RvT, gemeenten en collega-corporaties Conclusie: huidig en gewenst Eigentijdse belangenbehartiging bij Kleine Meierij Samenwerkingsvorm Stichting Huurdersbelangen en Kleine Meierij Houding en gedrag Inhoudelijke agenda Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij als huurdersorganisatie Aanbevelingen Belangrijkste conclusies Aanbevelingen...21 Bijlagen...24 Bijlage 1: nieuwe rol en bevoegdheden huurder...24 Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 2

3 1. Opdrachtformulering en onderzoeksopzet In dit eerste hoofdstuk wordt het doel van de opdracht, de opdrachtformulering en de onderzoeksopzet toegelicht. 1.1 Doel en relevantie: een veranderende omgeving Er is de afgelopen tijd veel veranderd in de omgeving van woningcorporaties. Naast een aantal algemene trends zoals vergrijzing en digitalisering speelt ook nieuwe wet- en regelgeving hierbij een belangrijke rol. Zo geeft de Nieuwe Woningwet een aantal belangrijke richtlijnen mee aan corporaties. Eén van de belangrijkste aandachtspunten is de samenwerking met belanghebbende partijen. De wet voorziet in bepaalde randvoorwaarden voor samenwerking met huurders en gemeenten. Het is van belang dat iedere partij vanuit haar eigen kwaliteit een bijdrage kan leveren aan de gezamenlijke doelstellingen op het gebied van volkshuisvesting. De positie van huurders is in de loop van de tijd steeds formeler geworden. De vraagstukken die aan huurders voorgelegd worden, veranderen en worden complexer. Welke manier van participatie en samenwerking past bij Kleine Meierij? realiseren. Het is daarom belangrijk om belangenbehartiging te vernieuwen en te versterken. Hoe organiseer je de samenwerking op een passende en eigentijdse manier zodat een transparante en acceptabele werkwijze ontstaat die toekomstbestendig is? Het doel is uiteindelijk om een waardevolle samenwerking te 1.2 Hoofdvraag en deelvragen: van huidig naar gewenst Hoofdvraag Hoe kan Kleine Meierij haar belangenbehartiging met belanghebbenden vormgeven zodat er een acceptabele en toekomstbestendige werkwijze ontstaat, waarbij het vertrouwen tussen partijen in tact blijft? Deelvragen 1. Huidige situatie: Hoe is de samenwerking nu vormgegeven, wat moeten we in tact laten en waar zitten knelpunten? 2. Wet- en regelgeving: wat zegt de Nieuwe Woningwet over samenwerken en waar moet de werkwijze in ieder geval aan voldoen? 3. Wat zijn uitkomsten van relevante onderzoeken en wat zijn goede voorbeelden? 4. Wat zijn wensen en ideeën van belanghouders om de samenwerking vorm te geven? 5. Welke conclusies en aanbevelingen volgen uit de analyse en wat is er nodig voor borging? (welke inspanning vraagt het?) Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 3

4 Bij het beantwoorden van de hoofdvraag en de deelvragen is er aandacht voor: Organisatie van proces van belangenbehartiging (samenwerkingsvorm) Houding en gedrag: rol, verwachtingen en gedragingen Inhoudelijke agenda: beleidsthema s Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij/Stedelijk Huurdersplatform s- Hertogenbosch (SHP): kennis en organisatie Schematisch ziet de opdracht er als volgt uit: Huidig Belangenbehartiging Input: Relevante onderzoeken en goede voorbeelden Gewenst Aanpak van de opdracht: - Kleine Meierij en SHKM geven input voor de opdrachtformulering en opzet van het onderzoek. - Er wordt aangehaakt op de sessies van Guus Terlingen, welke waardevolle input leveren voor de evaluatie en verkenning. - De opdracht richt zich in eerste instantie op huurders, specifiek de eigen huurdersorganisatie van Kleine Meierij: Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij. Er wordt stapsgewijs gewerkt van klein naar groot. - Vanuit de Stichting Huurdersbelangen en Kleine Meierij wordt de opdracht verder uitgebouwd naar het samenwerkingsverband tussen corporaties, SHP en gemeente s- Hertogenbosch. Samenwerkingsvormen Houding en gedrag Wet- en regelgeving Huurders: Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en SHP Gemeenten Collega-corporaties Inhoudelijke agenda Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij/SHP: Kennis en organisatie 1.3 Onderzoeksopzet Het onderzoek richt zich op de huidige situatie (wat gaat goed, waar zitten knelpunten?) en de gewenste situatie (waar willen we naar toe?). Om antwoord te geven op deze vragen zijn verschillende bronnen geraadpleegd, zoals relevante onderzoeken, wet- en regelgeving, huurders, gemeenten en collega-corporaties. In december en januari heeft een aantal bijeenkomsten plaats gevonden met Kleine Meierij, de Stichting Huurdersbelangen Kleine meierij en Guus Terlingen van Fraey over huurdersparticipatie. Deze bijeenkomsten hadden tot doel te inspireren en te verkennen en gaven een eerste voorzet voor evaluatie en verkenning. In dit onderzoek is hierop doorgepakt. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 4

5 - Vervolgens worden andere belanghebbenden meegenomen in het onderzoek: o Gemeenten: s-hertogenbosch, Sint-Michielsgestel en Bernheze o Collega-corporaties: Brabant Wonen, Huis & Erf en Zayaz 1.4 Leeswijzer Het volgende hoofdstuk schetst de wettelijke kaders voor samenwerking tussen corporaties, huurders en gemeenten. Hoofdstuk 3 gaat in op de huidige en gewenste situatie. Hierbij worden resultaten van sessies en gesprekken weergegeven. In hoofdstuk 4 worden concrete ideeën vanuit gesprekken uitgewerkt. Dit vormt in feite het inhoudelijke plan voor de belangenbehartiging bij Kleine Meierij. In hoofdstuk 5 worden de belangrijkste conclusies samengevat en worden aanbevelingen gedaan. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 5

6 2. Nieuwe Woningwet: wettelijk kader Op 1 juli 2015 ging de Nieuwe Woningwet in. Een belangrijk onderdeel is de samenwerking tussen corporatie, huurders en gemeenten In dit hoofdstuk worden de wettelijke kaders geschetst, waar de samenwerking in ieder geval aan moet voldoen. 2.1 Een nieuwe wet: een formelere positie voor huurders Met de nieuwe woningwet hebben huurders een stevigere positie aan de overlegtafel gekregen. De gemeente kan in haar volkshuisvestingsbeleid of woonvisie thema s benoemen waarop de woningcorporatie volgens haar dient te presteren. Huurders hebben een belangrijke stem in de bijdrage die de corporatie hier op levert. Overleg tussen huurders, gemeenten en de corporatie moet leiden tot prestatieafspraken over verschillende thema s. Deze thema s gaan bijvoorbeeld over nieuwbouw sociale huurwoningen, verkoop en liberalisatie van bezit, betaalbaarheid en bereikbaarheid, huisvesting specifieke doelgroepen, kwaliteit en duurzaamheid van de woningvoorraad en woonomgeving. Huurders krijgen een belangrijkere stem en worden een volwaardige overlegpartner van corporatie en gemeente Daarnaast worden huurders betrokken bij beslissingen van de corporaties als het bijvoorbeeld gaat om fusie (instemmingsrecht), voordracht van leden van de Raad van Toezicht (bindend advies) en het scheidingsvoorstel van DAEB- en niet-daeb-bezit (zienswijze). Huurders hebben recht op dezelfde informatie die die de corporatie aan de gemeente geeft. Zie bijlage 1 voor een totaaloverzicht van de rol en bevoegdheden van de huurder. 2.2 Wettelijk kader: waar moet samenwerking minimaal aan voldoen? In deze paragraaf wordt niet beoogd uitputtend te zijn in verplichte onderwerpen en deadlines vanuit wet- en regelgeving, maar wordt op hoofdlijnen een beeld gegeven van het kader dat de wet biedt voor samenwerking. In paragraaf 2.1 is ingegaan op de Nieuwe Woningwet en de positie die Informatie daaruit volgt voor huurders. Naast deze woningwet biedt ook de overlegwet een aantal kaders voor de huurdersvertegenwoordiging. Volgens de Overlegwet hebben huurdersorganisaties (en Advies bewonerscommissies) rechten en bevoegdheden bij verschillende onderwerpen. Zo hebben zij recht op informatie, recht op het uitbrengen van (schriftelijk) advies en instemmingsrecht. Welk recht Instemming in welke situatie geldt, hangt af van het onderwerp. Een huurdersorganisatie heeft bijvoorbeeld bij het servicekostenbeleid instemmingsrecht. Daarnaast hebben huurdersorganisaties ook recht op (financiële) ondersteuning om hun werk te kunnen doen. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 6

7 Volgend op de wet- en regelgeving, is er dus een jaarlijkse cyclus van overleggen waarin bepaalde onderwerpen elk jaar besproken worden tussen corporatie, huurders en in veel gevallen ook gemeenten. Daarnaast is er een aantal onderwerpen dat niet per sé jaarlijks op de agenda staat, maar wel onderwerp van gesprek is op het moment dat de situatie zich voordoet. Voorbeelden zijn het scheidings- of splitsingsvoorstel, de voordracht voor de Raad van Toezicht, overleg over fusie of verbindingen en het sloopreglement. Naast genoemde rechten leidt het wettelijk kader ook tot bepaalde verplichtingen/verwachtingen ten aanzien van de huurders(organisatie): Een huurdersorganisatie moet een rechtspersoon zijn (vereniging of stichting). Het bestuur van een huurdersorganisatie moet worden gekozen of aangewezen door de achterban. De organisatie moet representatief zijn. Dit betekent dat ze moet kunnen aantonen namens de huurders te spreken. De organisatie betrekt de huurders bij haar standpuntbepaling en geeft alle huurders in woningen die ze vertegenwoordigt, de kans om zich bij haar aan te sluiten. Een vereniging schrijft minstens eenmaal per jaar een vergadering uit voor de huurders. De Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij is een stichting. Dat betekent dat zij geen leden heeft en dus ook geen jaarlijkse Algemene Ledenvergadering heeft. Bij een stichting worden beslissingen door het bestuur genomen. Dit is in statuten vastgelegd. Huurders krijgen een belangrijke stem, maar het is ook belangrijk om op het juiste niveau mee te kunnen praten en vanuit de eigen kwaliteit een waardevolle bijdrage te kunnen leveren. 2.3 Een eerste raamwerk Uit wet- en regelgeving kan een eerste kader worden geschetst voor samenwerking tussen Kleine Meierij en haar huurdersorganisatie. Naast de jaarlijks terugkerende onderwerpen, zal per jaar bekeken moeten worden welke aanvullende onderwerpen er voor dat betreffende jaar op de agenda staan (een focus voor één jaar). In hoofdstuk 4, paragraaf 3 is de jaarkalender voor 2016 uitgewerkt. 15 dec: Prestatieafspraken gereed Begroting dec nov Jan feb mrt Huurverhogingen okt sep aug jul apr mei jun Jaarverslag Bod 1 juli: Bod corporatie gereed Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 7

8 3. Huidige en gewenste situatie Dit hoofdstuk behandelt de huidige situatie (wat gaat er goed, wat kan anders?) en de gewenste situatie (waar willen we naar toe?). In hoofdstuk 4 worden de aangedragen ideeën en concrete input voor de gewenste situatie verder uitgewerkt. 3.1 Relevante onderzoeken Na bestudering van een aantal relevante onderzoeken 1, komen in grote lijnen de onderstaande resultaten naar voren. Het betreffen recente algemene onderzoeken, die gedaan zijn onder verschillende corporaties en hun huurders. Over het algemeen bestaat er tevredenheid over de huidige samenwerking, maar zijn er zorgen voor de toekomst. Knelpunten Kennis en kunde huurdersorganisaties. Vaak is er onvoldoende kennis bij de huurdersorganisatie over de verschillende thema s om afwegingen van en consequenties voor corporaties te kunnen overzien. Representativiteit huurdersorganisaties. Vanuit de huurders is er vaak weinig interesse in deelname aan een huurdersorganisatie. De noodzaak van participatie wordt niet voldoende gezien. Vraagstukken zijn complex en er wordt veel verwacht van een huurdersorganisatie. Ook draagt vergrijzing negatief bij aan de representativiteit. Vertegenwoordigen belangen achterban. Huurdersorganisaties bereiken vaak onvoldoende hun hele achterban. Is een huurdersorganisatie in staat om voor alle belangen van hun achterban op te komen? Timing en aard van participatie. Huurdersorganisaties worden vaak in een late fase (besluitvormingsfase) betrokken bij beleid. Ook is de participatie vaak consulterend en adviserend van aard. Hoe kan het anders? Participatie anders inrichten. Corporaties willen huurdersorganisaties actiever betrekken in het besluitvormingsproces (eerder en vaker). Daarnaast is het van belang de huurdersorganisaties anders te organiseren en bewust te maken van de verschillende afwegingskaders en consequenties van beleid. Ten slotte zouden corporaties meer huurders willen betrekken door middel van kortlopende trajecten (projectmatige participatie). Op deze manier wordt meer diversiteit aan tafel beoogd. Fungeren als kritische sparringpartner. Het is belangrijk om als huurdersorganisatie een volwaardig gesprekspartner te zijn en een waardevolle bijdrage te kunnen leveren vanuit de eigen kwaliteit. Op deze manier kan anders invulling worden geven aan de nieuwe rol van huurders en kan zorg gedragen worden voor kwalitatief goede participatie. 1 Atrivé - Participatie in perspectief (2015) Fraey, KWH - Bewonersparticipatie in beeld (2015) Woonbond Huurdersorganisaties aan de vooravond van de Nieuwe Woningwet (2015) %20de%20vooravond%20van%20de%20nieuwe%20woningwet.pdf Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 8

9 3.2 Resultaat gesprekken met huurders Uit bijeenkomsten en gesprekken met de Stichting Huurdersbelangen Kleine meierij kwamen verschillende aandachtspunten voor de samenwerking tussen de stichting en Kleine Meierij naar voren. Onderstaande tabel is afkomstig uit het verslag van de bijeenkomst van 8 december Dit gaat goed We informeren elkaar goed Er is constructief overleg Prettige sfeer en contact Goede betrokkenheid van de Stichting Huurdersbelangen bij beleid Dit kan beter Stichting Huurdersbelangen eerder en meer aan de voorkant van beleidsontwikkeling betrekken Stichting Huurdersbelangen op een breder aantal thema s betrekken Meer inzage in (achtergronden van) cijfers van Kleine Meierij is gewenst Er is bereidheid bij de Stichting Huurdersbelangen om mee te denken De Stichting Huurdersbelangen reageert snel op verzoeken Grote betrokkenheid van de Stichting Huurdersbelangen bij Kleine Meierij We hebben het over de goede dingen We durven ons kwetsbaar op te stellen en te kijken wat er beter kan Communicatie met organisatie kan sterker Meer de leefwereld van huurders binnenhalen: de juiste vragen stellen en dezelfde taal spreken Helderheid over de formele bevoegdheden van SHP Aanvullend hierop kwamen in de bijeenkomsten de volgende aandachtspunten naar voren: Bereiken en aanspreken achterban: Om de achterban beter te bereiken en meer huurders te betrekken bij adviezen, is het belangrijk om huurders enthousiast te maken. Persoonlijke benadering is hierbij belangrijk. Onderwerpen moeten aansprekend zijn en participatie moet zin hebben en werkbaar zijn. De vraag is hoe je als Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij een algemene klank vanuit de huurders kan ophalen. Ook de terugkoppeling van resultaten van de Stichting Huurdersbelangen richting de achterban is belangrijk. Het vraagt zowel betrokkenheid en interesse vanuit de achterban, als om inspanning vanuit de Stichting Huurdersbelangen om de achterban te bereiken. Weghalen onwetendheid: Het is belangrijk om de onwetendheid weg te halen. Waar kunnen huurders wel en niet over adviseren? Binnen welke kaders en normen moet een afweging gemaakt worden? Welke consequenties hebben bepaalde keuzes? Inzicht in status: Bied als corporatie de huurder meer inzicht in de status van projecten (onderhoud, renovatie, nieuwbouw, etc.). Welke stappen zijn gepland en wat is de stand van zaken? Groeiproces: Komen tot een eigentijdse belangenparticipatie is een groeiproces. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 9

10 Balans professional en vrijwilliger: Het is belangrijk om in gesprekken en de documentatie die daarbij hoort een balans te vinden tussen professionals en vrijwilligers. Enerzijds is het wenselijk om inhoudelijk aansluiting te vinden bij het kennisniveau van de Stichting Huurdersbelangen. Anderzijds is het belangrijk als huurdersorganisatie breed georiënteerd te zijn en daar waar nodig (professionele) ondersteuning in te schakelen. In hoeverre kunnen huurders en corporatie elkaar op een goede manier hier in tegemoet komen? Wisselwerking Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en SHP: de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij is de formele gesprekspartner conform Woningwet en Overlegwet en vertegenwoordigt huurders van het totale werkgebied van Kleine Meierij. Het SHP is een samenwerkingspartner voor het stedelijke gebied en vertegenwoordigt huurders uit s-hertogenbosch. De wisselwerking verloopt via de twee bestuursleden van de Stichting Huurdersbelangen die tevens vertegenwoordigd zijn in het SHP. Een belangrijk aandacht punt is de borging van vertegenwoordiging van het totale werkgebied van Kleine Meierij. Hoe zorg je er voor dat belangenbehartiging en huurdersparticipatie voor zowel de dorpskernen als de stad formeel juist geregeld wordt en praktisch handig ingeregeld wordt? Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Raad van Toezicht: De wisselwerking tussen de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en de RvT zou anders ingestoken moeten worden. Het is wenselijk om vanaf de start in te zetten op een juiste balans tussen communicatie, zichtbaarheid en betrokkenheid. Een aantal bovenstaande punten is relevant voor zowel de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij als voor het SHP. Op basis van input vanuit het SHP zijn de volgende aanvullingen van belang: Verantwoordelijkheid geven en nemen: Een formelere en actievere rol voor huurders vraagt ook om een andere houding van partijen. Huurder en corporatie treffen elkaar niet meer alleen in de besluitvormende fase, maar juist ook in de voorbereiding. Daarnaast gaat het niet om individuele problemen van huurders, maar om de legitimatie van beleid als geheel. Deelname in een huurdersvertegenwoordiging is complexer geworden niet meer zo vrijblijvend als dat het was. Meer mogelijkheden voor inspraak brengt daarom ook meer verantwoordelijkheden met zich mee. Als huurdersvertegenwoordiger is het van belang om een ruimte blik te hebben, breed te oriënteren en actief en zelfstandig mee te denken. Als corporatie is het goed om vervolgens de input daadwerkelijk te benutten. Kortom: verantwoordelijkheid geven als corporatie en verantwoordelijkheid nemen als huurdersorganisatie. Werkgebieden Kleine Meierij: het SHP is specifiek gericht op s-hertogenbosch, de Stichting Huurdersbelangen Kleine meierij vertegenwoordigt het totale werkgebied ( s-hertogenbosch, Sint-Michielsgestel en Bernheze). Hoe ga je om met deze twee structuren? Het SHP geeft aan het haasje-over-effect te willen voorkomen tussen s-hertogenbosch en de omliggende dorpen. De afstemming tussen de gemeenten onderling is dus een aandachtspunt. In hoeverre is eenheid in beleid wenselijk en hoe kun je dat op een goede manier afstemmen? Gezamenlijk doel met ieder zijn rol: Aandacht voor elkaars rol en belangen is belangrijk om op een goede manier het gesprek aan te gaan. Corporaties en gemeenten hebben indirect een breder belang dan huurders. Een belangrijk verschil zit in de belangen van partijen voor de korte en lange termijn. Vaak is er sprake van een gezamenlijk doel, maar nemen partijen ook een bepaalde positie in. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 10

11 Een standpunt kan bijvoorbeeld geënt zijn op dan wel het hier en nu (opkomen voor belangen korte termijn), dan wel de (financiële) continuïteit van een organisatie (opkomen voor belangen lange termijn). Het is belangrijk om deze verschillende belangen en posities te erkennen en hier op een goede manier mee om te gaan. In het manifest Waardevol samenwerken en andere (evaluatie)notities wordt nader ingegaan op het samenwerkingsverband in s-hertogenbosch. Daarnaast zet het SHP stappen in de rolverandering voor huurders via bijvoorbeeld de startnotitie verjongen en verkleuren. Deze notitie is geënt op een adviesrapport voor het SHP dat is geschreven tijdens een afstudeertraject. In dit rapport staan een aantal nuttige tips hoe verschillende huurdersdoelgroepen (waaronder jongeren) in s-hertogenbosch vertegenwoordigd kunnen worden in het SHP. Uit dit onderzoek blijkt: Dat de structuur waarmee huurdersparticipatie wordt vormgegeven een belemmering voor jongeren vormt. Het is voor jongeren niet wenselijk om zich voor lange tijd te binden aan het SHP. Daarom wordt aanbevolen om een jongerenplatform op te zetten en een aantal jongeren te laten participeren in verschillende werkgroepen, zonder langdurige verplichtingen. Onderwerpen zouden daarnaast meer aan moeten sluiten bij wat jongeren bezighoudt. Zelf kiezen voor welk onderwerp je je als jongere inzet, lijkt een goede optie om jongeren te motiveren. Meer gebruik van internet en social media-kanalen zal helpen om jongeren meer betrokken te krijgen. Het is belangrijk voor de naamsbekendheid en het is voor jongeren een aansprekende manier van communiceren. SHP heeft de eerste stappen gezet in rolverandering 3.3 Resultaat gesprekken met RvT, gemeenten en collegacorporaties Uit gesprekken met de Raad van Toezicht Kleine Meierij, gemeenten en collegacorporaties komt een algemene lijn naar voren voor wat betreft de verschillen tussen corporatie en gemeente als professionals en het bestuur van een huurdersvereniging als vrijwilligers. Veel aandachtspunten die beschreven zijn in paragraaf 3.1 en 3.2, kwamen ook terug in deze gesprekken. Welke verantwoordelijkheid geef je als corporatie en neem je als huurdersvertegenwoordiging? Wat mag en kan je verwachten van een huurdersorganisatie voor wat betreft professionalisering? In hoeverre kunnen professionals en vrijwilligers elkaar hier in tegemoet komen? Hieronder volgen de belangrijkste aanvullende aandachtpunten vanuit gesprekken met RvT, gemeenten en collega-corporaties. RvT Specifiek voor de relatie tussen de Raad van Toezicht en de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij is aangegeven dat het overlegmodel tot op heden voldeed aan wet- en regelgeving, maar dat verandering in het overlegmodel voor een gewenste situatie van belang is. Het is belangrijk dat elke partij haar rol goed kan uitoefenen. Actieve en betrokken rol voor RvT Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 11

12 De RvT voorziet een meer betrokken en actievere rol, gericht op huurders, voor de leden van de RvT die namens de huurders zijn voorgedragen. Tegelijkertijd is aangegeven dat het belangrijk is dat huurders een brede en actieve vertegenwoordiging hebben en zich inhoudelijk breed oriënteren. Collega-corporaties Samenwerking tussen collegacorporaties gaat goed. Uit gesprekken met collega-corporaties komen drie aanvullende belangrijke aandachtspunten naar voren. Aangegeven is dat de samenwerking tussen Kleine Meierij en de collega-corporaties goed verloopt. Daarbij speelt relatiemanagement een belangrijke rol. Voor wat betreft het samenwerkingsverband in s-hertogenbosch is aangegeven dan men nog zoekende is naar een evenwicht tussen de wettelijke eisen (o.a. prestatieafspraken) en de thematische manier van werken (een akkoord per thema). De vraag is hoe je een dergelijk proces als de prestatieafspraken goed inregelt met zowel de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij als het SHP. Voordat de biedingen op de woonvisie en/of een bepaald akkoord worden uitgebracht, stemmen corporaties hun bod intern af. Bij dit interne proces is het de bedoeling om de eigen huurdersorganisatie (Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij) te betrekken. Daarna worden er definitieve afspraken (met het SHP) in het samenwerkingsverband gemaakt. Het interne proces met de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en het proces in het PO (Partijen Overleg tussen corporaties, gemeente s- Hertogenbosch en SHP) met het SHP zal goed ingeregeld moeten worden. Wie kan en mag tekenen, hoe worden verschillende partijen vertegenwoordigd en wie is op welke manier verantwoordelijk? Evenwicht wettelijke eisen en manier van werken: Hoe stem je in het DPO het proces met SHKM en SHP op elkaar af? Collega-corporaties geven verder aan dat partijen nog vooral zoekende zijn in hoe het één en ander (in)geregeld kan worden. Corporaties zitten in een verkennende en onderzoekende fase. Wie heeft welke rol, wat mag en kan je verwachten van partijen en hoe regel je dat praktisch in? Het lijkt wenselijk dat corporatie en huurder elkaar In hoeverre kunnen professionals en vrijwilligers elkaar tegemoet komen? tegemoetkomen daar waar het gaat om een balans tussen professionals en vrijwilligers. Enerzijds is voor huurders van belang dat zij zich voldoende en breed oriënteren op onderwerpen en verder kijken dan individuele klachtensituaties. Anderzijds is het van belang om de huurder op een goede manier mee te nemen in de complexe materie en hun input op een waardevolle manier te benutten. Gemeenten Uit gesprekken blijkt dat de samenwerking tussen Kleine Meierij en gemeenten goed verloopt. Er is sprake van korte lijnen en de communicatie is open en transparant. Er is een aantal overeenkomsten die gemeenten in gesprekken als aandachtspunt hebben meegegeven: - Alle drie de gemeenten geven aan dat het verstevigen van huurdersorganisaties een verantwoordelijkheid is van alle drie de partijen (huurder, corporatie en gemeente). Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 12

13 - Gemeenten geven aan dat verschillen tussen corporaties zichtbaar mogen zijn. Benutten van elkaars krachten en kwaliteiten is volgens gemeenten wenselijk. - Ook geven de gemeenten aan bij de ontwikkeling van de woonvisie zowel corporaties (vaak als deelnemer in een projectgroep) als huurders (via gesprekken) te betrekken. Aan de voorkant streeft men naar gezamenlijke beeldvorming en visie. Voortbordurend op de woonvisie wordt er gewerkt aan prestatieafspraken. Hierbij komen verschillen tot uiting tussen de samenwerking in s-hertogenbosch via het PO en de samenwerking met Bernheze en Sint-Michielsgestel. In s-hertogenbosch is de samenwerking via het PO formeel vormgegeven. Er is een aantal aandachtspunten meegegeven voor deze samenwerking. Zo is aangegeven dat het Streven naar overeenstemming kan ook een valkuil zijn. streven naar overeenstemming met alle partijen tegelijkertijd ook een valkuil kan zijn. Dit omdat er bijvoorbeeld soms door het SHP op afspraken terug wordt gekomen, omdat er een gevoel van ontevredenheid blijft bestaan. Dit is niet wenselijk voor de samenwerking. Het is niet erg om het als partijen een keer niet eens te zijn. Het lijkt dan ook goed om hier ruimte voor te geven en onderwerpen zodanig scherp te formuleren dat helder is waarover wel en geen overeenstemming bereikt is. Daarnaast mist in praktische zin de mogelijkheid om tactisch/operationele zaken af te stemmen. Het betreft zaken die te licht zijn voor het PO, maar wel werkgroep-overstijgend zijn. Ten slotte is aangegeven dat het belangrijk is om de basis van het SHP te verstevigen. Gezien de formele organisatie van samenwerking lijkt de huurdersvertegenwoordiging kwetsbaar. Inmiddels heeft het SHP al stappen gezet om de basis te verstevigen, zie onderaan pagina 9. De gemeenten Sint-Michielsgestel en Bernheze zijn in het samenwerkingsproces met huurders minder ver dan gemeente s-hertogenbosch. Wel is in Sint-Michielsgestel een eerste ronde van prestatieafspraken met drie partijen afgerond. Voor de gemeenten is het soms nog zoeken naar de juiste verhoudingen tussen corporatie, gemeente en huurder. Aangegeven is dat het inzichtelijk maken van ieders rol en verantwoordelijkheid belangrijk is om een goed samenwerkingsproces in te richten. In dit proces zouden alle partijen hun inbrengen moeten kunnen leveren, die volgens hen van belang is. Het zal komende tijd een groeiproces zijn waarin partijen met elkaar ontdekken wat wel en wat niet werkt voor een constructieve samenwerking. Wat is een juiste verhouding tussen huurder, corporatie en gemeente? Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 13

14 3.4 Conclusie: huidig en gewenst In deze paraaf worden de belangrijkste aandachtspunten voor de huidige en gewenste situatie samengevat. Huidig Samenwerkingsvorm Stichting Huurdersbelangen als traditionele huurdersvereniging. Houding en gedrag Prettige sfeer en contact. Betrokkenheid is goed. Communicatie kan sterker. RvT en Stichting Huurdersbelangen: insteken op andere wisselwerking. Agenda Stichting Huurdersbelangen betrokken bij beperkt aantal thema s, in besluitvormende fase Stichting Kloof tussen systeemwereld Huurdersbelangen en leefwereld. als huurdersorganisatie Gewenst Stichting Huurdersbelangen + brede representatieve groep huurders als klankbordgroep Open mind, elkaar serieus nemen, afspraken nakomen en doen wat je zegt. Actieve rol RvT en Stichting Huurdersbelangen: balans in communicatie, zichtbaarheid en (actieve) betrokkenheid. Stichting Huurdersbelangen eerder en vaker betrekken bij vorming beleid. Jaarlijkse agenda met daarnaast flexibel in te vullen onderwerpen. (Vol)waardige gesprekspartner voor corporatie en gemeente. Inzicht geven in (organisatie)processen en normen. Elkaar tegemoet komen: balans tussen positie vrijwilliger en professional. Belangrijke aanvullingen voor wat betreft een gewenste situatie zijn: Het geven en nemen van verantwoordelijkheid door zowel corporatie als huurdersvertegenwoordiging. Juiste verwachtingen en duidelijkheid ten aanzien van belangen en rollen. Hier ligt een verantwoordelijkheid voor alle drie de partijen (corporatie, gemeente en huurder). Werkgebieden Kleine Meierij: werkbare samenwerking en afstemming tussen werkgebied Bernheze, Sint-Michielsgestel en s-hertogenbosch. Evenwicht tussen wettelijke eisen, wensen vanuit verschillende partijen en de praktische vormgeving/organisatie van huurdersparticipatie. Corporaties kunnen elkaars kracht en kwaliteiten benutten, verschillen tussen corporaties mogen zichtbaar zijn. Wet versus wensen en verwachtingen Nieuwe wetgeving biedt enerzijds kansen, maar tegelijkertijd sluit het niet helemaal aan bij wensen en verwachtingen van o.a. huurders en corporatie. - Wat staat er in de wet (theoretisch) en hoe werkt dat in praktijk? En is dat wenselijk? Zo krijgen huurders volgens de woningwet een formele positie aan tafel. Dit vraagt om het nemen van bepaalde verantwoordelijkheden. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 14

15 Tegelijkertijd is het de vraag in hoeverre huurders deze verantwoordelijkheden (o.a. om te professionaliseren) willen en kunnen dragen. Over het algemeen vinden partijen de gedachte achter de wet goed, maar de praktische uitwerking is complex en soms anders dan gewenst. Zo krijgen huurdersorganisaties budget voor opleiding en professionalisering, maar de vraag is in hoeverre huurders dit willen en kunnen. Vanuit huurders wordt aangegeven dat het wenselijk is dat de corporatie hen tegemoet komt voor wat betreft de complexe materie. - Corporaties en huurdersorganisaties zijn daarnaast nog zoekende in hoe samenwerkingsstructuren passend gemaakt kunnen worden voor wet- en regelgeving. Een samenwerkingsvorm die past bij de wensen vanuit huurders en corporatie, bijvoorbeeld door een flexibele invulling van huurdersparticipatie (bijvoorbeeld als het gaat om een akkoord per thema, werken vanuit een klankbordgroep met wisselende vertegenwoordigers), is soms lastig in overeenstemming te brengen met de wet. Een voorbeeld is het maken van prestatieafspraken. Deze afspraken gaan in één cyclus over tal van onderwerpen waarbij huurders de mogelijkheid krijgen om mee te tekenen. Voor samenwerkingsvormen die per thema georganiseerd zijn, waarbij er wisselende samenstellingen zijn van huurdersvertegenwoordigers, wordt nog bezien hoe deze op een juiste manier aan kunnen sluiten bij de wet. Wie tekent er bij prestatieafspraken en wie heeft welke verantwoordelijkheid voor de inhoud? Visitatierapport en onderzoek belangenbehartiging In maart 2016 is het visitatierapport van Kleine Meierij gepubliceerd. Een aantal belangrijke overeenkomsten tussen de visitatie (specifiek hoofdstuk 3 en 5) en de uitkomsten van de gesprekken met belanghebbenden zijn: Goede relatie Kleine Meierij met gemeenten en collega-corporaties: Zowel uit de visitatie als uit de gesprekken met gemeenten en collega-corporatie blijkt dat er sprake is van een constructieve samenwerking. Relatie Kleine Meierij en Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij biedt ruimte voor verbetering: De samenwerking tussen Kleine Meierij en de Stichting Huurdersbelangen biedt ruimte voor verbetering. Het gaat dan onder andere om actievere communicatie, tijdige participatie en verdere formalisatie van de samenwerking. Belangrijke aanvulling vanuit gesprekken die gevoerd zijn is dat investeren in een andere relatie een verantwoordelijkheid is van zowel de Stichting Huurdersbelangen als van Kleine Meierij. Het is een opgave voor beide partijen. Huurders eerder en vroegtijdiger betrekken: Uit gesprekken bleek dat de corporatie de huurder eerder en meer bij beleid mag betrekken. Dit is ook gebleken uit de visitatie. Kleine Meierij is al op de goede weg en deze lijn mag verder doorgezet worden. Zichtbaarheid RvT verder vergroten: Uit de visitatie bleek dat de zichtbaarheid van de leden van de RvT voor huurders verder vergroot kan worden. Dit bleek ook uit gesprekken met de Stichting Huurdersbelangen en RvT. Er is ook een aandachtspunt dat niet (geheel) aansluit. In het visitatierapport staat dat de RvT haar rol als toezichthouder op een actieve en gedegen wijze vervult. Tegelijkertijd klinkt vanuit de Stichting Huurdersbelangen het geluid dat er onvoldoende sprake is van en actieve dialoog tussen de RvT en de huurders. In het gesprek met een lid van de RvT werd dit beaamd. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 15

16 4. Eigentijdse belangenbehartiging bij Kleine Meierij In dit hoofdstuk wordt alle input samengevat en concreet uitgewerkt. Dit deel vormt in feite het inhoudelijke plan voor een eigentijdse belangenbehartiging en waardevolle samenwerking tussen Kleine Meierij en haar huurders. 4.1 Samenwerkingsvorm Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij De traditionele samenwerkingsvorm voldeed niet meer aan de wensen en eisen van nu. Een huurdersvereniging vertegenwoordigt een grote groep en zal dus representatief voor het huurdersbestand moeten zijn. Om een bredere groep huurders te betrekken, wordt komende jaren ingezet op de ontwikkeling van een klankbordgroep. Deze klankbordgroep denkt een aantal keer per jaar mee over een aantal specifieke (beleids)onderwerpen van Kleine Meierij. Het gaat hierbij om een groeimodel: het is een ontwikkeling die je samen doormaakt. Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij: Een groeimodel Voorstel is om een groeimodel te volgen waarbij op termijn een klankbordgroep ontstaat. 2016: Doel op termijn:. Stichting Huurdersbelangen Stichting Huurdersbelangen Klankbordgroep werkgroepen In 2016 worden twee werkgroepen geformeerd: een voor het huurbeleid en een voor slimmer onderhoud. In 2017 en verder wordt ieder jaar een aantal thema s bepaald waar de werkgroepen / klankbordgroep mee aan de slag gaat. Werven van deelnemers werkgroepen & tools om input op te halen Het is van belang om huurders enthousiast te krijgen voor deelname aan een werkgroep. Ideaalbeeld is dat er een werkgroep geformeerd wordt waarin verschillende doelgroepen zijn vertegenwoordigd en waarin voldoende expertise over het betreffende onderwerp aanwezig is. Om huurders te werven wordt, zoals besproken met de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij, ingezet op verschillende kanalen om te experimenteren met verschillende mogelijkheden. Voor het benaderen van alle huurders wordt ingezet op , de website van Kleine Meierij en de digitale nieuwsbrief samenthuis. Daarnaast kunnen via het Twitter-account van Kleine Meierij regelmatig prikkelende stellingen worden geplaatst. Huurders die reageren zijn wellicht potentieel geïnteresseerden om mee te denken met Kleine Meierij. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 16

17 Ten slotte wordt ingezet op een persoonlijke benadering van huurders door de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij. Het idee is om als de Stichting Huurdersbelangen zijnde actief met huurders te gaan praten. Bijvoorbeeld in de wijk, via het wijkplein of met een Soms wordt er in het kader van een bepaald thema (voor 2016 betreft dit het Koersplan) een huurdersbijeenkomst georganiseerd, waarvoor elke huurder wordt uitgenodigd. Kleine Meierij en de Stichting Huurdersbelangen hebben afgesproken om aanvullend op bovenstaande middelen dergelijke bijeenkomsten te benutten voor het werven van geïnteresseerden voor een werkgroep. Bovenstaande kanalen en middelen vormen naast een wervingskanaal een bron voor inhoudelijke input, welke de Stichting Huurdersbelangen, Kleine Meierij en de werkgroepen kunnen benutten. Wat is de tendens in reacties? Waar liggen knelpunten? Zijn er ideeën voor de toekomst? Het kan dus naast wervingskanaal ook als brainstormtool gebruikt worden. Wervingskanalen en brainstormtools: Wat zijn mogelijkheden voor meer interactie met de huurder? Daarnaast is afgesproken dat de ervaringen met bovenstaande kanalen worden afgewacht. Op basis van deze ervaringen wordt gekeken welke middelen het meest effectief zijn. Op de lange termijn zou een digitaal platform overwogen kunnen worden. Dit zal ook afhangen van de ervaringen met bovenstaande middelen. Een digitaal platform vormt een extra mogelijkheid voor interactie met huurders van Kleine Meierij. Het kan een stevigere digitale basis bieden voor dialoog tussen Kleine Meierij en haar huurders en tussen de Stichting Huurdersbelangen en haar huurdersachterban. 4.2 Houding en gedrag Naast de vorm en structuur is houding en gedrag van partijen voor de kwaliteit van samenwerking minstens net zo belangrijk. Communicatie Goede communicatie voor, tijdens en na overlegmomenten, maakt dat er plaats gemaakt wordt voor inhoudelijke discussie. Maak aan de voorkant duidelijk wat afwegingskaders zijn, wat normen zijn vanuit de toezichthouder en welke consequenties bepaalde keuzes hebben. Tijdens het overleg is de waardevolle discussie belangrijk en na het overleg zijn duidelijke afspraken gewenst. Waardevolle discussie Een waardevolle discussie ontstaat als partijen elkaar serieus nemen, kritisch zijn en het overleg als meer dan een formaliteit zien. Dat wil zeggen: geven en nemen. Partijen hoeven het niet per se met elkaar eens te zijn, maar er zit verschil in tegen of kritisch zijn. Om op een goede manier discussie te voeren is een open mind belangrijk. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 17

18 Belangrijk is om ruimte te geven aan agree to disagree om te voorkomen dat ontevredenheid blijft knagen. Afspraken en resultaten Zeggen wat je doet en doen wat je zegt is belangrijk. Als je iets afspreekt, dan kom je daar ook op terug. Daarnaast is het belangrijk om beargumenteerd aan te geven wat je (en wat je niet) van een advies hebt overgenomen. Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Raad van Toezicht In de wisselwerking tussen de Stichting Huurdersbelangen en leden van de RvT (specifiek: leden die zitting in de Raad hebben genomen op voordracht van de huurders), is het belangrijk dat er betrokkenheid wordt getoond, dat men zichtbaar is en op een goede manier met elkaar communiceert. Vanaf de start is het wenselijk dat de Raad van Toezicht voldoende op de hoogte is van de situaties van huurders. Daarbij is het van belang voldoende betrokken te zijn bij elkaar en je als partij zichtbaar te maken. Het is belangrijk om er voor te zorgen dat het belang van beide partijen gezien wordt en dat ieder zijn rol op een goede manier uitoefent. Sleutelwoorden voor de RvT zijn: actief en betrokken, sleutelwoorden voor de Stichting Huurdersbelangen zijn: brede en actieve vertegenwoordiging. 4.3 Inhoudelijke agenda In verschillende sessies met de Stichting Huurdersbelangen is een beeld ontstaan van de jaarkalender voor Welke onderwerpen vindt de Stichting Huurdersbelangen belangrijk om bij betrokken te worden? Naast de jaarlijkse terugkerende onderwerpen (zie de gekleurde blokken) zijn er drie onderwerpen waar de Stichting Huurdersbelangen zich op wil focussen, mede met inzet van de werkgroepen. Dit zijn het koersplan , het huurbeleid (werkgroep een betaalbare woning ) en het planmatig onderhoud (werkgroep slimmer onderhoud ). Overleg RvT en bestuur SHKM Bepalen jaarthema s Advies huurbeleid 15 dec: Prestatieafspraken gereed Werkgroep slimmer onderhoud Begroting dec nov okt sep aug Jan feb mrt 2016 jul apr mei jun Werkgroep een betaalbare woning Advies huurverhogingen Advies biedingen gemeenten Advies Koersplan Jaarverslag 1 juli: Bod corporatie gereed Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 18

19 4.4 Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij als huurdersorganisatie Kort gezegd is het verstevigen van de huurdersorganisatie nodig om huurdersparticipatie en belangenbehartiging in de huidige tijd op een goede manier in te vullen. Verantwoordelijkheid geven en nemen is belangrijk, net als elkaar tegemoet komen in de rol als professional en vrijwilliger. Verantwoordelijkheid geven en nemen Dat huurders, corporatie en gemeente als overlegpartners met elkaar aan tafel zitten wordt enerzijds gezien als kans maar tegelijkertijd brengt het bepaalde verantwoordelijkheden met zich mee. Overleg vindt plaats op een strategisch niveau, op allerlei beleidsvelden. Als huurdervertegenwoordiger (Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij) heb je een verantwoordelijkheid om breed georiënteerd te zijn en de basis van de materie van overleg eigen te maken. Het gaat om een actieve rol. Op het moment dat extra expertise gewenst is, zal de Stichting Huurdersbelangen dit zelf aan moeten geven. De verantwoordelijkheid uit zich onder in het ondertekenen van bijvoorbeeld prestatieafspraken en in de terugkoppeling naar de achterban. Waar is voor getekend en wat betekent dat dan? Het is belangrijk om als corporatie tegelijkertijd deze verantwoordelijkheid toe te vertrouwen. Dat wil zeggen: de Stichting Huurdersbelangen ruimte geven om haar verantwoordelijkheid te pakken en haar input op een waardevolle manier benutten. Elkaar tegemoet komen: vrijwilliger versus professional In bepaalde mate zal de huurdersvertegenwoordiging aan professionalisering moeten werken. Zo is het belangrijk dat zij een brede groep huurders vertegenwoordigen en representativiteit gewaarborgd wordt. De beschreven samenwerkingsvorm in paragraaf 4.1 zal een grote stap in de goede richting zijn. Daarnaast zal een huurdersvertegenwoordiger consequenties en gevolgen van bepaalde afwegingen moeten kunnen overzien. Indien gewenst is het goed om hiervoor externe hulp in te schakelen. Een rol vervullen in een huurdersorganisatie is niet meer zo vrijblijvend als dat het was. Het is een formelere rol en tegelijkertijd een rol met meer verantwoordelijkheden. Toch is het ook belangrijk niet te vergaande professionalisering te verwachten van vrijwilligers. Daarom is het voor Kleine Meierij belangrijk om de huurder zo goed mogelijk mee te nemen in de complexe materie. Tegemoetkoming zit bijvoorbeeld in het opstellen van kort en bondige notities waarin vaktaal zoveel mogelijk vermeden wordt. Vervolgens is het aan de Stichting Huurdersbelangen om daar waar nodig tijdig professionele begeleiding in te schakelen. Geven en nemen van verantwoordelijkheid is belangrijk, maar het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om een juist beeld te hebben van verwachtingen, rollen en verhoudingen aan de voorkant. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 19

20 5. Aanbevelingen In de voorgaande hoofdtukken zijn veel aandachtspunten naar voren gekomen die van belang zijn voor een goede organisatie van belangenbehartiging. In dit laatste hoofdstuk wordt ingegaan op de belangrijkste conclusies en worden aanbevelingen gegeven voor het bereiken van de gewenste situatie. 5.1 Belangrijkste conclusies In hoofdstuk 2 tot en 4 komen verschillende belangrijke aandachtspunten aan bod. In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen ingegaan op wat de kernopgave is voor Kleine Meierij, de Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en andere belanghebbenden om belangenbehartiging zodanig te organiseren dat de gewenste situatie gerealiseerd wordt. Dit is in feite het antwoord op de hoofdvraag: Hoe kan Kleine Meierij haar belangenbehartiging vormgeven zodat er een acceptabele en toekomstbestendige werkwijze ontstaat waarbij het vertrouwen tussen partijen in tact blijft? Een nieuwe fase van huurdersparticipatie Gebleken is dat voor de Stichting Huurdersbelangen en Kleine Meierij een andere samenwerkingsvorm gewenst is waarbij een klankbordgroep uitkomst biedt. Eerder, meer en actiever een bredere groep huurders betrekken bij beleid waarbij zo goed mogelijk wordt ingezet op representativiteit, professionaliteit en een brede vertegenwoordiging. Het gaat enerzijds om de vorm, anderzijds is het een knop (mindset) die omgezet wordt. Van huurders wordt een formelere, actievere en minder vrijblijvende rol verwacht. Daarbij past een gedeelde verantwoordelijkheid bij. Enerzijds is het voor Kleine Meierij belangrijk om verder door te pakken op het organiseren van huurdersparticipatie en de veranderde rol eigen te maken. Anderzijds is het voor de huurder (Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij) belangrijk om in te spelen op de nieuwe formelere rol en op meer verantwoordelijkheden. Ten slotte kunnen ook gemeenten een belangrijke rol vervullen: zijn kunnen samen met corporaties en huurders inzetten op een juiste en goede organisatie van prestatieafspraken. Rollen, verwachtingen en verantwoordelijkheden Een van de belangrijkste conclusies is verder dat aan de voorkant een helder beeld zou moeten ontstaan van rollen, verwachtingen en verantwoordelijkheden. Dat wat in de Woningwet voorziet wordt, is niet altijd passend bij wensen en ideeën vanuit huurdersvertegenwoordigers. Een formeel overlegpartner zijn betekent ook dat daar verantwoordelijkheden bij horen. Het is gebleken dat het wenselijk is om huurdersparticipatie flexibel in te vullen en geen te vergaande professionalisering te verwachten. Daarnaast zal een passende manier gevonden moeten worden om verschillende overlegstructuren in verschillende werkgebieden op elkaar af te stemmen. Wie heeft welke rol en de verschillende overleggen? Het lijkt wenselijk om het overleg met de Stichting Huurdersbelangen en het SHP beter op elkaar aan te laten sluiten om zodoende de huurdervertegenwoordiging voor het totale werkgebied van Kleine Meierij te borgen. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 20

21 Rol van Raad van Toezicht Ten aanzien van de leden van de RvT is een meer actieve en betrokken rol gewenst. Gebleken is dat er onvoldoende communicatie tussen RvT en huurders is. Het is wenselijk om een brug te slaan tussen huurders en leden van de Raad op voordracht van de huurders. Een groeiproces Een derde belangrijke conclusie is om de vernieuwing van belangenbehartiging in te steken als groeiproces. Net als de stappen die genomen worden in de samenwerkingsvorm (via werkgroepen toewerken naar een klankbordgroep), zouden ook de andere processen (Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij als huurdersorganisatie, geven en nemen verantwoordelijkheid, etc.) in stappen plaats moeten vinden. 5.2 Aanbevelingen Verstevigen van de huurdersorganisatie De huurdersvertegenwoordiging zou zodanig georganiseerd moeten zijn dat kennis en kunde, representativiteit en een brede vertegenwoordiging gewaarborgd wordt. De eerste stappen hebben de Stichting Huurdersbelangen en Kleine Meierij al gezet in het proces van het vernieuwen van belangenbehartiging. Eén van die stappen is het formeren van twee werkgroepen van huurders die mee willen denken met het huurbeleid en slimmer onderhoud. Om deze twee groepen te formeren, worden huurders benaderd via verschillende kanalen. Digitaal via de mail, de website, de digitale nieuwsbrief en Twitter. Persoonlijk via bijeenkomsten voor het koersplan en via persoonlijke gesprekken van de Stichting Huurdersbelangen met haar achterban. Daarnaast wordt aanbevolen om via woonconsulenten input van huurders op te halen. Woonconsulenten onderhouden dagelijks contact met de huurders en dit vormt dan ook een waardevolle bron, die zowel dichtbij het bestuur van Kleine Meierij als bij de huurders staat. Aanbevolen wordt om de input van huurders deze kanalen ook te laten gebruiken als brainstormtool. De algemene klank die blijkt uit digitale hulpmiddelen vormt voor de Stichting Huurdersbelangen en Kleine Meierij waardevolle input en hierdoor kunnen meer meningen van huurders gehoord worden. De ervaringen met bovenstaande methodes kunnen over een tijdje worden geëvalueerd en dan kan bezien worden waar verder op doorgepakt kan worden. Ook kan dan de overweging gemaakt worden om indien nodig naast de genoemde bestaande kanalen, gebruik te gaan maken van nieuwe methodes zoals een digitaal platform. Voor 2016 heeft Kleine Meierij de jaaragenda met de Stichting Huurdersbelangen afgestemd. Aanbevolen wordt om jaarlijks een scope van onderwerpen met de Stichting Huurdersbelangen af te spreken. Op basis van deze scope kunnen dan de werkgroepen geformeerd worden. Belangrijkste uitgangspunten bij het afspreken van een scope is dat het aansluit bij de speerpunten die de Stichting Huurdersbelangen belangrijk vindt en dat het een behapbare jaaragenda is. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 21

22 Helder beeld van passende en gewenste rol met bijbehorende verantwoordelijkheid Een belangrijke aanbeveling is om vooraf met huurders en gemeenten helderheid te scheppen in rollen en verantwoordelijkheden. Daarbij is het belangrijk om te realiseren dat wensen en ideeën niet altijd aansluiten bij een manier van werken die wettelijk professional en vrijwilliger. voorzien is. Dan gaat het met name over het professionaliseren van huurdersorganisaties. Belangrijk is om goede afspraken met elkaar te maken hoe ver hierin gegaan wordt. Bij een formele rol waarbij een gelijke stem gewenst is, horen ook bepaalde verantwoordelijkheden. Wil en kan iedere partij die dragen? Daarnaast is het goed om elkaar tegemoet te komen in de rol van Voor de Stichting Huurdersbelangen is het goed om bijvoorbeeld het gesprek aan te gaan met andere huurdersorganisaties over huurdersparticipatie en samenwerking. Hoe ziet het overleg van andere huurdersorganisaties met hun corporatie er uit? Welke ideeën hebben zij bij professionalisering, representativiteit en verantwoordelijkheden? Indien het naar tevredenheid geregeld is, hoe zijn zij daar gekomen? Wat vraagt het van verschillende partijen? Een brug tussen Raad van Toezicht en Stichting Huurdersbelangen Omdat er een actievere en meer betrokken rol voor leden van de RvT voorzien wordt, wordt aanbevolen om leden die op voordracht van huurders zitting hebben in de Raad, met enige regelmaat deel te laten nemen in een werkgroep. Evenwicht in huidige overlegstructuur, wettelijke eisen en wensbeeld van samenwerking Zoals eerder benoemd, sluiten wettelijke kaders niet altijd aan bij verwachtingen of ideeën van de huurder zelf. Om de huidige manier van werken en de bestaande overlegstructuur te vernieuwen is het dus belangrijk hier in de geest van de wet flexibel op in te spelen. Aanbevolen wordt om hier in goed overleg heldere afspraken over te maken. Enerzijds kan gedacht worden aan een minder verantwoordelijke rol voor huurders, bijvoorbeeld doordat er een bepaalde focus van thema s wordt afgesproken of dat vergaande professionalisering niet wenselijk is. Anderzijds kan het zijn de flexibele vormen van participatie via de werkgroepen en later via een klankbordgroep kunnen leiden tot een kloof tussen de manier van werken (de participatiestructuur) en de wettelijke eisen. Aanbevolen wordt om de gewenste manier van werken aan te laten sluiten bij de geest van de wet waarbij ingezet wordt op praktische oplossingen. Het is nu nog niet te zeggen hoe een dergelijke aansluiting er uit ziet, maar het is goed om dit als aandachtspunt vast te houden. Daarnaast is de overlegstructuur met de Stichting Huurdersbelangen en de samenwerking met het SHP in het PO een aandachtspunt. In het PO worden momenteel afspraken gemaakt voor wat betreft het proces voor prestatieafspraken. Op stedelijk niveau worden verschillende akkoorden gesloten zoals het recent gesloten Sociaal Woonakkoord. Het idee is om in het proces van prestatieafspraken vervolgens tot één integrale set van afspraken te komen. Onderzoek belangenbehartiging Stichting Huurdersbelangen Kleine Meierij en Kleine Meierij Pagina 22