Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

Transcriptie

1 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen Najaar 2010 Bergen (NH.) Best Boxtel Brielle Bronckhorst Dongeradeel Echt-Susteren Eersel Emmen Ermelo Gilze en Rijen Haren Heemstede Heerde Hillegom Hilvarenbeek Hoogeveen Lelystad Leudal Noordwijk Nuenen c.a. Ooststellingwerf Ouder-Amstel Overbetuwe Ridderkerk Rijswijk (ZH.) Roermond Roosendaal Soest Valkenswaard Waalre Waalwijk Zundert

2 Colofon Het PON heeft dit onderzoek verricht in opdracht van 33 Nederlandse gemeenten Auteurs mevrouw drs. E. Stultjens en mevrouw drs. K. du Long Dit project wordt uitgevoerd door PON Publicatienummer ISBN Datum 16 februari het PON, kennis in uitvoering. Het auteursrecht van deze publicatie berust bij het PON. Gehele of gedeeltelijke overname van teksten is toegestaan, mits daarbij de bron wordt vermeld. Vermenigvuldiging en publicatie in een andere vorm dan dit rapport is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van het PON. Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan het PON geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Meer informatie: waarstaatjegemeente.hetpon.nl het PON, kennis in uitvoering Tilburg, 16 februari 2011

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Waarstaatjegemeente.nl Geschiedenis Doorontwikkeling instrument Leeswijzer 8 2 Burgerrollen op hoofdlijnen Interpretatie en het gebruik geconstrueerde rapportcijfers De constructie van rapportcijfers Weging van cijfers Samenstelling geconstrueerde rapportcijfers burgerrollen De onderdelen van Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen 16 3 Werkwijze Deelnemende gemeenten Instructie aan gemeenten Vragen over de gemeente in het algemeen (burgerpeiling) Vragen over de dienstverlening van de gemeente (KTO) 19 4 Resultaten Respons en betrouwbaarheid Totaaloverzicht rapportcijfers Algemene referentiegegevens gemeenten De burger als kiezer De burger als klant De burger als onderdaan De burger als partner De burger als wijkbewoner De burger als belastingbetaler Belastingbetaler KING Belastingbetaler PON en Deloitte 78 Bijlagen 116 Bijlage A Overige vragen niet in rapportcijfers meegerekend 117 Bijlage B Overige resultaten KTO 126 Bijlage C Systematiek IV3 begroting - beleidsvelden 139 Bijlage D Vragenlijsten versie najaar

4

5 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart Inleiding 1.1 Waarstaatjegemeente.nl Waarstaatjegemeente.nl is hét platform voor gemeentelijke prestatievergelijking. Op de website worden zowel feitelijke prestatiecijfers als oordelen van burgers ontsloten. Raadsleden, wethouders en ambtenaren kunnen op de website eenvoudig hun gemeente vergelijken met andere gemeenten en op basis van deze informatie kunnen zij hun prestaties waar gewenst verbeteren. De website is daarnaast ook vrij toegankelijk voor anderen die interesse hebben in gemeentelijke prestaties, zoals wijkbewoners, bedrijven, onderzoekers, journalisten of studenten. Iedereen kan op zijn of haar eigen manier gebruik maken van de gegevens op de site 1. Waarstaatjegemeente.nl omvat twee verschillende typen informatie: feitelijke prestatiecijfers en oordelen van burgers. Voorheen Watdoetjegemeente.nl Voorheen De Staat van de Gemeente De feitelijke prestatiecijfers moeten voor een deel door deelnemende gemeenten zelf worden aangeleverd; hiertoe ontvangen zij jaarlijks een vragenlijst van KING. Het andere deel wordt door KING zelf aangeleverd vanuit bestaande databronnen zoals het CBS. De oordelen van burgers (vertaald in rapportcijfers voor zes verschillende burgerrollen 2 ) dienen deelnemende gemeenten ook zelf aan te leveren. Een gemeente kan ervoor kiezen om het onderzoek zelf uit te voeren of om dit uit te besteden aan een extern onderzoeksbureau 3 KING heeft criteria opgesteld waaraan het onderzoek naar burgeroordelen minimaal moet voldoen; op deze manier is vergelijkbaarheid tussen gemeenten gegarandeerd. Zij adviseren gemeenten deze onderzoeken minimaal eens per twee jaar uit te voeren 4. 1 Bron: (KING). 2 In het onderzoek worden rapportcijfers berekend voor de burger als kiezer, klant, onderdaan, partner, wijkbewoner en belastingbetaler. 3 Uitvoeringspartners PON, Deloitte en BMC zijn door KING benoemd tot preferred suppliers. 4 Door de onderzoeken naar de oordelen van burgers minimaal eens per twee jaar uit te voeren is het mogelijk om op korte termijn trends waar te nemen en op langere termijn effecten van gevoerd beleid. De onderzoeken vaker uitvoeren zou bij burgers zogeheten enquête moeheid in de hand kunnen werken en dit kan nadelige gevolgen hebben op de respons. 1 Inleiding 5

6 1.2 Geschiedenis Waarstaatjegemeente.nl bestond in eerste instantie uit twee verschillende onderdelen: De Staat van de Gemeente en Watdoetjegemeente.nl. De Staat van de Gemeente Het onderzoek naar oordelen van burgers over de gemeente was tot 2008 bekend onder de naam De Staat van de Gemeente. In 2005 heeft het PON voor de Vereniging van Gemeentesecretarissen in Nederland (VGS) dit onderzoeksinstrument ontwikkeld. De initiële ontwikkeling is tot stand gekomen door middel van een subsidie van de Provincie Noord-Brabant. De Staat van de Gemeente is ontwikkeld op basis van een door BMC bedacht concept van zes burgerrollen. Dit concept van zes burgerrollen is in 2003 en 2004 in opdracht van de VGS en met subsidie van In Axis (Ministerie van BZK) ontwikkeld. De Staat was een nieuwe compacte gemeentemonitor die inzicht op hoofdlijnen biedt in de prestaties van gemeenten volgens burgers en die vergelijking tussen gemeenten mogelijk maakt (benchmarking). Het instrument is ontwikkeld door een grote groep experts. Een aantal leden van de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS) heeft een grote inbreng hierbij gehad. BMC heeft deze inbreng inhoudelijk vertaald naar een modelinstrument. Het PON heeft dit modelinstrument uitgewerkt tot een concreet onderzoeksinstrument. Deloitte heeft daarbij met name voor de rol van de burger als belastingbetaler een belangrijke rol gespeeld. Begin 2005 is een eerste test van De Staat van de Gemeente bij 11 gemeenten 5 in Nederland uitgevoerd. Daarbij is ook de Vereniging voor Statistiek en Onderzoek (VSO) betrokken. De inbreng van al deze partijen staat garant voor de hoge kwaliteit van dit instrument. Vanaf de start van De Staat in 2005 hebben al ruim 200 verschillende gemeenten zichzelf de maat genomen. Op voornamelijk eigen kracht hebben de drie projectpartners (PON, BMC en Deloitte) deze gemeenten warm gemaakt voor benchmarking via deze methode. De rapportages met daarin de resultaten zijn te vinden op waarstaatjegemeente.hetpon.nl. Watdoetjegemeente.nl Parallel aan de ontwikkeling van De Staat van de Gemeente liep de ontwikkeling van Watdoetjegemeente.nl. Via de website bracht deze benchmark feitelijke prestatiecijfers van gemeenten in kaart om gemeenten in staat te stellen zich met elkaar te vergelijken en van elkaar te leren. Watdoetjegemeente.nl is dus de oude benaming van het onderdeel van Waarstaatjegemeente.nl wat feitelijke prestatiecijfers ontsluit. Integratie De Staat van de Gemeente en Watdoetjegemeente.nl Juist omdat De Staat en Watdoetjegemeente.nl een ander type gemeentelijke informatie in kaart brachten - feitelijke tegenover subjectieve informatie - ontstond het idee dat deze instrumenten gezamenlijk een nog completer beeld van gemeentelijke prestaties konden geven. Door het feitelijke met het subjectieve aan te vullen, en andersom, zouden gemeenten beter in staat zijn om hun prestaties in de juiste context te bezien. 5 Long, K. du, E. Verkaar en E. Edelmann, De Staat van de Gemeente: Eindrapportage testfase Najaar Tilburg: PON, juli Zie ook waarstaatjegemeente.hetpon.nl. 6 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

7 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart 2011 Daarnaast dienden zowel De Staat van de Gemeente als Watdoetjegemeente.nl uiteindelijk hetzelfde doel; niet alleen het geven van een goed beeld van het functioneren van de eigen gemeente in vergelijking tot andere gemeenten, maar ook het creëren van meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid van gemeenten was een belangrijk doel; indien gemeenten zelf bij voortduring inzicht verschaffen in hun functioneren en de beoordeling daarvan door burgers, dan kan dit op termijn leiden tot minder bemoeienis van hogere overheden met het lokaal functioneren van gemeenten. Na een periode van overleg is de integratie van de twee instrumenten per 1 januari 2008 een feit. Door de integratie is er nu één instrument voor gemeenten waarmee ze zich met andere gemeenten kunnen vergelijken en dat is een belangrijk en waardevol resultaat. Het instrument Waarstaatjegemeente.nl is in beheer van KING. De database waar gemeenten zich met elkaar kunnen vergelijken is dan ook te raadplegen via de KING website In onderstaand figuur weergegeven hoe Waarstaatjegemeente.nl en Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen zich tot elkaar verhouden: 1 Inleiding 7

8 1.3 Doorontwikkeling instrument De doorontwikkeling van Waarstaatjegemeente.nl is in handen van de Werkgroep Doorontwikkeling van KING. Deze werkgroep is het platform waarin overleg plaatsvindt tussen partners die betrokken zijn bij Waarstaatjegemeente.nl. Het PON, Deloitte en BMC maken hier dus ook deel van uit. De werkgroep legt verantwoording af aan het Huisberaad van KING. Inhoudelijke wijzigingen, zoals het verwijderen, aanpassen en toevoegen van indicatoren of uitvoeringsrichtlijnen worden hier ingebracht en besproken. De werkgroep legt vervolgens een uitgewerkt advies ter besluitvorming voor aan het Huisberaad. Ten aanzien van het instrument Waarstaatjegemeente.nl heeft de werkgroep de mogelijkheid om gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen aan het Huisberaad. 1.4 Leeswijzer In dit rapport vindt u de resultaten van de 33 gemeenten die deelgenomen hebben aan het traject Najaar In de tabellen hebben we deze gemeenten naar gemeentegrootte geordend. We onderscheiden daarbij drie groepen: gemeenten met minder dan inwoners, gemeenten met tussen de en inwoners en gemeenten met inwoners of meer. Deze splitsing is gemaakt ten behoeve van een overzichtelijk rapport op basis waarvan gemeenten zich gemakkelijk met gemeenten van soortgelijke omvang kunnen vergelijken. In hoofdstuk 2 wordt de methodiek van het onderzoek toegelicht. In hoofdstuk 3 is beschreven op welke wijze het project is uitgevoerd. De resultaten van de 33 gemeenten worden gepresenteerd in hoofdstuk 4. 8 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

9 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart Burgerrollen op hoofdlijnen Voor u ligt de rapportage van de 33 gemeenten die in het najaar van 2010 het onderzoek naar burgeroordelen in het kader van Waarstaatjegemeente.nl aan PON, Deloitte en BMC hebben uitbesteed. De burgeroordelen worden uitgedrukt in rapportcijfers voor verschillende burgerrollen; wij hanteren voor onze uitvoering de naam Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen. Het onderzoek onderscheidt zes burgerrollen: de burger als kiezer de burger als klant de burger als onderdaan de burger als partner de burger als wijkbewoner de burger als belastingbetaler 6 Iedere burgerrol is samengesteld uit verschillende indicatoren. De scores van een gemeente op die indicatoren worden omgerekend naar rapportcijfers. Tot slot wordt voor iedere burgerrol, behalve voor de belastingbetaler, ook een gemiddeld totaalrapportcijfer berekend. Wijzigingen ten opzichte van voorgaande trajecten: Ten opzichte van voorgaande trajecten zijn er op sommige punten wijzigingen doorgevoerd. Wanneer er sprake is van wijzigingen ten opzichte van voorgaande jaren, dan zal dit worden vermeld en uitgelegd in een kader zoals deze. 2.1 Interpretatie en het gebruik geconstrueerde rapportcijfers Voordat we ingaan op de constructie van de rapportcijfers die we in dit onderzoek gebruiken als zogenaamde dashboardlampjes voor het weergeven van prestaties van gemeenten, gaan we kort in op de interpretatie en het gebruik van deze rapportcijfers. Een rapportcijfer zoals dat geconstrueerd is in dit onderzoek, is een indicatie voor het functioneren van een gemeente, gezien vanuit het perspectief van een specifieke burgerrol. Omdat het rapportcijfer gebaseerd is op een beperkte hoeveelheid indicatoren, is het een benadering van de werkelijkheid en niet een exacte afspiegeling ervan. De methodiek van Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen gaat omwille van de bruikbaarheid uit van een beperkte set indicatoren. Meer indicatoren zouden misschien een perfecter beeld van de werkelijkheid geven, maar dat beeld is dan wel moeilijker te interpreteren, helemaal als het construct achter de indicatoren misschien niet door iedereen op dezelfde manier geïnterpreteerd wordt. 6 Op dit moment is de rol van de burger als belastingbetaler in ontwikkeling. Meer informatie hierover vindt u in hoofdstuk 4. 2 Burgerrollen op hoofdlijnen 9

10 Het interpreteren van de geconstrueerde rapportcijfers moet daarom met enige voorzichtigheid geschieden. Een laag (of lager) rapportcijfer geeft aan dat op één of enkele indicatoren achter dit rapportcijfer lagere waardes zijn vastgesteld. Dat kan bijvoorbeeld doordat burgers op een aantal punten negatiever oordelen dan voorheen of dan in een andere gemeente. Of iets ook daadwerkelijk goed of fout is, kunt u als gemeente alleen zelf beoordelen. Samenvattend kan dus gesteld worden dat de rapportcijfers van dit onderzoek indicaties zijn voor prestaties van gemeenten, gezien vanuit het perspectief van de burger. Wanneer een indicatie minder positief is, verdient dat een uitleg aan burgers die u als gemeente zelf daaraan geeft. Datzelfde geldt overigens ook voor positieve indicaties: ook daarvoor kan het zinvol zijn aan te geven wat volgens u de achterliggende verklaring is van positieve waarderingen of indicaties. Als u niet weet wat de verklaring is van bepaalde negatieve indicaties, kan nader onderzoek nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan negatieve indicaties op het gebied van de rol van de burger als wijkbewoner. Geldt het algemene oordeel voor alle burgers in alle wijken in gelijke mate? Geldt dat voor alle onderwerpen die in Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen gevraagd zijn, of zijn nadere nuanceringen door middel van uitgebreider burgeronderzoek nodig? Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen is dus een instrument dat op hoofdlijnen indicaties geeft voor het functioneren van uw gemeente. 2.2 De constructie van rapportcijfers De input voor de rapportcijfers komt uit twee verschillende bronnen: een vragenlijst over de gemeente in het algemeen (burgerpeiling) en een vragenlijst over de dienstverlening van de gemeente (KTO) 7. Alle antwoorden op de verschillende vragen vormen per gemeente nog geen compact en overzichtelijk beeld van wat nu de staat van de betreffende gemeente is. Doel van Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen is uiteindelijk om tot dit compacte en overzichtelijke beeld in de vorm van rapportcijfers te komen. Hieronder beschrijven wij kort de constructie van de in deze rapportage gebruikte rapportcijfers. 2.3 Weging van cijfers Wijziging: Met ingang van 2009 is in de Werkgroep Doorontwikkeling van KING besloten om de resultaten die afkomstig zijn uit de burgerpeiling te wegen naar leeftijd en geslacht. Dat wil zeggen dat de groep inwoners die de vragenlijst heeft ingevuld representatief is voor alle inwoners van een gemeente wat betreft hun leeftijd en geslacht. De respons per gemeente is meestal geen juiste afspiegeling van de verdeling naar leeftijd en geslacht van de gehele populatie, maar vaak verschillen de antwoorden van mannen en vrouwen en jongere en oudere inwoners wel van elkaar. Daarom is ervoor gekozen om na verwerking van de vragenlijsten van de burgerpeiling de verdeling van geslacht en leeftijd in de steekproef te vergelijken met en te wegen 7 Zie bijlage D voor de vragenlijsten. 10 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

11 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart 2011 naar de werkelijke verdeling in de populatie (Bron: CBS, via databank Waarstaatjegemeente.nl). Door weging wordt oververtegenwoordiging van groepen in de respons verminderd en tellen de antwoorden van ondervertegenwoordigde groepen zwaarder mee. Voor de weging naar geslacht wordt in de gemeenten gekeken naar de verdeling van mannen en vrouwen van 18 jaar en ouder. Voor de weging naar leeftijd worden de volgende categorieën gebruikt: 18 tot en met 29 jaar; 30 tot en met 39 jaar; 40 tot en met 54 jaar en 55 jaar en ouder. 2.4 Samenstelling geconstrueerde rapportcijfers burgerrollen Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen onderscheidt zes burgerrollen. Voor iedere burgerrol zijn een aantal prestaties vastgesteld. Deze prestaties bestaan uit een aantal indicatoren die gemeten worden op basis van vragen. Hoe een gemeente bijvoorbeeld presteert op het onderhoud van het openbaar groen in de wijk, beoordelen we aan de hand van de indicator Oordeel burger onderhoud groenvoorzieningen in de wijk. In de vragenlijst meten we de score op deze indicator door te vragen of inwoners het eens of oneens zijn met de stelling In de buurt zijn perken, plantsoenen en parken goed onderhouden. De scores van gemeenten op deze indicatoren komen uit de twee eerder genoemde bronnen: de burgerpeiling en het KTO. 5-puntsschalen en 10-puntsschalen De scores van inwoners op de vragen uit de burgerpeiling zijn omgerekend naar rapportcijfers en vervolgens is hiervan een gemiddelde berekend. De vragen uit de burgerpeiling kennen in bijna alle gevallen een 5-puntsbeoordelingsschaal (tevredenheid, eens en oneens). Deze schaal wordt omgerekend naar een schaal van 2 tot 10: [zeer oneens] of [zeer ontevreden] geeft het rapportcijfer 2 [oneens] of [ontevreden] geeft het rapportcijfer 4 [neutraal] geeft het rapportcijfer 6 [eens] of [tevreden] geeft het rapportcijfer 8 [zeer eens] of [zeer tevreden] geeft het rapportcijfer 10 Deze omschaling geldt voor positief gestelde stellingen. Wanneer iemand het zeer oneens is met een negatief gestelde stelling resulteert dat uiteraard juist in een hoog rapportcijfer, in dit geval een 10. Wijziging: Voorheen werd bij de omschaling van een 5-puntsschaal naar een 10-puntsschaal een 5,5 als neutrale middencategorie gehanteerd. In de Werkgroep Doorontwikkeling van KING is besloten deze omschaling vanaf 2009 aan te passen. In plaats van een 5,5 is een 6 de neutrale middencategorie. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat deze score beter de neutrale middencategorie van een 5-puntsschaal benadert dan een 5,5. Hierdoor is het niet gelijk mogelijk om de cijfers uit dit rapport te vergelijken met de resultaten uit eerdere deelnames. Om vergelijking tussen verschillende deelnames mogelijk te maken, is een omschaling van de oude cijfers naar het nieuwe format nodig. Indien u een vergelijking in de tijd wilt laten maken, kunt u hiervoor contact opnemen met het PON. 2 Burgerrollen op hoofdlijnen 11

12 De omschaling van 5-puntsschalen naar een 10-puntsschaal is noodzakelijk omdat bij de constructie van de vragen voor de burgerpeiling bewust is aangesloten bij een lange traditie van gemeentelijk burgeronderzoek. De meeste vragen zijn overgenomen uit - of geconstrueerd aan de hand van - veel gebruikte vragenlijsten van bestaand gemeentelijk en landelijk onderzoek. Daarin wordt voor het vragen naar belevingen van burgers veelal gebruik gemaakt van 5-puntswaarde-ringsschalen. Deze schalen worden geacht betrouwbaarder te worden ingevuld door respondenten dan 10-puntswaarderingsschalen (rapportcijfers). Daar staat tegenover dat rapportcijfers voor burgers herkenbaarder zijn als maat. Vanwege de betrouwbaarheid en vergelijkbaarheid met ander onderzoek is daarom gebruik gemaakt van 5- puntsschalen, terwijl de presentatie plaats vindt in de vorm van een 10-puntsschaal. De vragenlijst voor het KTO is gebaseerd op de Benchmarking Publiekszaken van TNS-NIPO/SGBO. De gegevens uit dit onderzoek zijn reeds door de respondenten gescoord als rapportcijfers. Door de samenstellers van deze benchmark is bewust gekozen voor het laten toekennen van rapportcijfers als alternatief voor de zogeheten 5-puntswaarderingsschalen. De vragenlijst voor het KTO van Waarstaatjegemeente.nl hanteert daarom ook 10-puntswaarderingsschalen in plaats van 5- puntswaarderingschalen. Samengevat Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen onderscheidt zes verschillende burgerrollen. Op één na, krijgt iedere burgerrol een totaal rapportcijfer 8. Het totaalrapportcijfer per burgerrol is samengesteld op basis van deelcijfers van indicatoren. Aan deze burgerrollen zijn geen gewichten toegekend: de rol van burgers als onderdaan is daarmee bijvoorbeeld even zwaar gewogen als de rol van burger als kiezer. De scores op deze indicatoren halen we uit twee bronnen: de burgerpeiling en het KTO. Ook aan de indicatoren zijn geen gewichten toegekend: elke vraag telt dus even zwaar mee. In de tabellen in hoofdstuk 4 zijn de kolommen met deze deelcijfers gemarkeerd met [blauw] en samengestelde rapportcijfers met [groen]. Omdat het berekenen van een gemiddelde over een samengesteld gemiddelde een groot nivellerend effect heeft, berekenen we geen gemiddeld totaalcijfer. De verschillen tussen gemeenten worden daarmee zo klein dat er weinig inhoudelijke informatie meer over blijft. In de volgende paragrafen worden de zes burgerrollen nader beschreven. De burger als kiezer De burger als kiezer is de burger die politiek wordt gerepresenteerd en die een bepaalde kwaliteit van politiek en bestuur mag verwachten. De volgende prestaties zijn omschreven: De gemeente luistert goed naar haar inwoners. De gemeente maakt in het algemeen waar wat zij belooft en zich voorneemt. 8 De rol van de burger als belastingbetaler is in ontwikkeling en op dit moment is de invulling nog niet zover dat hier een totaalrapportcijfer van berekend kan worden. Meer informatie hierover leest u op pagina 14 in dit rapport. 12 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

13 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart 2011 De burger als klant De burger als klant is de burger die recht heeft op een behoorlijke kwaliteit van dienstverlening. Gemiddeld verschijnt de burger één keer per jaar aan het loket, daarnaast gaat het tegenwoordig in toenemende mate ook om digitale loketservice. Hoe wordt de burger behandeld als hij aan het loket of op de gemeentelijke website verschijnt? De volgende prestaties zijn omschreven: De openingstijden van de gemeente zijn voldoende. Bij het loket van de gemeente hoef je niet lang te wachten. De ambtenaren aan het loket van de gemeente zijn correct en vriendelijk. De ambtenaren aan het loket van de gemeente helpen je snel en vakkundig. Het gemeentehuis is goed verzorgd. De prijs voor de producten en diensten is redelijk. De informatie die de gemeente geeft is voldoende en begrijpelijk. De burger als onderdaan De burger als onderdaan heeft recht op kwaliteit van orde en gezag. Een primaire basisbehoefte, namelijk zijn veiligheid is in het geding. Wat doet de gemeente daaraan? Wat gebeurt er bij calamiteiten? Hoe functioneren politie en brandweer? Om orde en gezag te kunnen waarborgen is regelgeving nodig. Niet te veel natuurlijk, maar wel zodanig dat mensen weten waar zij aan toe zijn. Een belangrijke functie van de overheid is het afgeven van vergunningen en andere beschikkingen in individuele gevallen op basis van de geldende regelgeving. Om geloofwaardig te zijn is voor de overheid een adequate handhaving van de regelgeving van het grootste belang. De volgende prestaties zijn omschreven: De gemeente reageert adequaat op meldingen, klachten of bezwaren. Het is in de gemeente voldoende veilig op straat. De gemeente pakt de sociale veiligheid goed aan. De in de gemeente geldende verordeningen en andere regels zijn nodig, helder en niet in strijd met elkaar. De gemeente controleert en handhaaft regels voldoende. Wijziging: In de Werkgroep Doorontwikkeling van KING is gekozen om een aantal indicatoren aan deze rol toe te voegen over veiligheidsgevoelens van de burger. Omdat het niet eenvoudig en daardoor misschien ook niet gewenst is om de scores op deze indicatoren te normeren, worden deze dan ook niet omgerekend naar rapportcijfers. De scores worden wel gepresenteerd bij de betreffende burgerrol en moeten worden gezien als aanvullende informatie op deze rol. 2 Burgerrollen op hoofdlijnen 13

14 De burger als partner De burger als partner heeft recht op kwaliteit van beleid en wil serieus genomen worden in het kader van de beleidsontwikkeling van de gemeente. Daarbij kunnen we in het bijzonder denken aan een aantal wijkoverstijgende beleidsvelden, zoals ruimtelijke ontwikkeling, economie en bedrijven, sociale en maatschappelijke voorzieningen, onderwijs. Ontwikkelt de gemeente haar beleid interactief, samen met inwoners, instellingen en bedrijven? De volgende prestaties zijn omschreven: De gemeente betrekt burgers in voldoende mate bij de totstandkoming van beleid. De gemeente betrekt burgers in voldoende mate bij de uitvoering van beleid. Wijziging: In de Werkgroep Doorontwikkeling van KING is in 2008 besloten om de rol van de burger als partner anders in te vullen dan voorgaande jaren. De indicator percentage actueel bestemmingsplan wordt niet meer gemeten, en de overige twee indicatoren die bij de oude invulling van deze rol hoorden, zijn opgenomen bij de rol van de burger als wijkbewoner (vraag naar onderwijs in het algemeen en basisonderwijs). De nieuwe invulling die tot stand is gekomen in de Werkgroep Doorontwikkeling, is in de onderzoeksronde van najaar 2008 door ons als pilot opgenomen. De pilot is succesvol gebleken en de nieuwe invulling is vanaf 2009 dan ook officieel van kracht. NB: gemeenten die reeds eerder deelnamen aan Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen kunnen door de veranderingen binnen deze rol hun totaalgemiddelde van deze burgerrol van vóór 2008 niet vergelijken met de resultaten uit dit rapport. Op indicatorniveau (tevredenheid met onderwijs in het algemeen en basisonderwijs) is dit nog wel mogelijk. De burger als wijkbewoner De burger als wijkbewoner heeft recht op kwaliteit van zijn leefomgeving. Deze dient prettig en schoon te zijn, met allerhande voorzieningen binnen bereik. Dan denken we in het bijzonder aan lokale voorzieningen, milieu en groen, gebouwen, verkeer en vervoer. Wijst de gemeente haar burgers op hun verantwoordelijkheid? Durft de gemeente verantwoordelijkheden op deze gebieden over te hevelen als burgers daar om vragen? De volgende prestaties zijn omschreven: Er zijn voldoende voorzieningen in de directe woonomgeving, wijk. Er zijn voldoende voorzieningen in de gemeente. Het openbaar groen in de wijk is goed onderhouden. De wijk ziet er in het algemeen schoon en opgeruimd uit. De vuilophaal in de gemeente is goed verzorgd. De gemeente is goed bereikbaar met de auto en met het openbaar vervoer. De wegen en fietspaden binnen de gemeente zijn goed onderhouden. De verkeersveiligheid in de gemeente is goed. 14 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

15 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart 2011 Wijziging: In de Werkgroep Doorontwikkeling van KING is in 2008 besloten om een tweetal indicatoren die behoren bij de oude invulling van rol van de burger als partner op te nemen bij de rol van de burger als wijkbewoner (vraag naar onderwijs in het algemeen en basisonderwijs). De burger als belastingbetaler Wijziging: In 2009 gaf KING de rol van de burger als belastingbetaler een nieuwe invulling. De oude invulling was gebaseerd op cijfers die niet voor iedereen toegankelijk waren en één van de criteria van KING is dat iedere gemeente het onderzoek zelf moet kunnen uitvoeren. Daarnaast is de nieuwe insteek van KING, het opnemen van enkel subjectieve oordelen van burgers in de burgerrollen, tegenstrijdig met de oude invulling van deze rol, waarin een aantal feitelijke gegevens worden omgerekend naar rapportcijfers. Tot op heden is het KING echter nog niet gelukt een nieuwe invulling aan deze rol te geven die aan de twee genoemde eisen voldoet, en staan activiteiten rond de ontwikkeling stil. Het PON, Deloitte en BMC bleven echter tot voor kort in hun uitvoering de oude rol van belastingbetaler voor gemeenten berekenen. Zo konden gemeenten die al eerder hebben deelgenomen aan deze uitvoering hun rapportcijfers vergelijken met voorgaande jaren. Daarnaast leverde het voor nieuwe deelnemers aanvullende informatie op over hun prestaties op dit gebied. Tijdens traject Najaar 2009 is besloten om ook voor de feitelijke indicatoren uit deze oude invulling van de rol (weerstandsvermogen versus omzet en rekeningresultaat versus algemene middelen) géén rapportcijfers meer te berekenen. Hoewel de rapportcijfers veel interessante financiële informatie opleverden, riepen ze daarnaast ook veel vragen op, die voor veel deelnemers moeilijk aan de burgers zijn uit te leggen. Om deze reden is, in overleg met deelnemers, besloten om de informatie voortaan alleen feitelijk, en dus niet in de vorm van een rapportcijfer, te presenteren. Nieuwe invulling PON en Deloitte Omdat de rol van de burger als belastingbetaler in theorie een belangrijk onderdeel is van de burger in zijn totaliteit, hebben PON en Deloitte op eigen initiatief geprobeerd de rol nieuw leven in te blazen door een nieuwe invulling te ontwikkelen. In het voorjaar van 2010 is met succes een eerste pilot gehouden onder de deelnemers en met ingang van het huidige traject is de nieuwe invullen volledig van kracht. Meer informatie over de inhoud van de nieuwe invulling vindt u in paragraaf Burgerrollen op hoofdlijnen 15

16 De burger als belastingbetaler (KING) De burger als belastingbetaler heeft recht op verantwoordelijke besteding van de middelen. Dat wil zeggen: de overheid moet efficiënt en effectief werken en bijvoorbeeld niet meer mensen in dienst hebben dan nodig is. Overheidsorganisaties moeten financieel en anderszins op orde zijn, overheidsfunctionarissen moeten doen waarvoor ze er zijn. In het kader van de gemeentemonitor denken we dan aan de prestatievelden lokale lasten, financiën, management en personeel. De volgende prestaties zijn omschreven: De woonlasten in de gemeente zijn in verhouding met de kwaliteit van het wonen in de gemeente. De gemeente heeft de zaken financieel goed op orde. De interne gang van zaken bij de gemeente is in orde. De burger moet kunnen rekenen op een zorgvuldig optreden van de gemeente bij het vaststellen van en afhandelen van officiële reacties op de hoogte van de gemeentelijke belastingen. Voor deze rol kan géén totaalrapportcijfer berekend worden. 2.5 De onderdelen van Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen bestaat uit de volgende twee onderdelen: 1 Burgerpeiling: de mening van burgers over de gemeente Aan de orde komen onder andere vragen over de woonomgeving, de voorzieningen, de veiligheid, het gemeentebestuur, de gemeentelijke organisatie en gemeentelijke informatie. 2 Klanttevredenheidsonderzoek (KTO): de mening van burgers over de dienstverlening van de gemeente Aan de orde komen vragen over allerlei aspecten van het bezoek van burgers aan het gemeentehuis. Bij sommige burgerrollen zijn indicatoren opgenomen die niet tot rapportcijfers worden om gerekend, maar die fungeren als aanvullende informatie. Deze gegevens, alsmede achtergrondinformatie van de deelnemende gemeenten, hebben wij of van de gemeenten zelf ontvangen, of opgezocht in bestaande databronnen zoals het CBS en De wijze waarop het project is uitgevoerd, leest u in het volgende hoofdstuk. 16 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

17 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart Werkwijze 3.1 Deelnemende gemeenten Voor u ligt de rapportage van de 33 gemeenten die in het najaar van 2010 hebben meegedaan aan onze uitvoering van Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen. In de tabellen hebben we deze gemeenten naar gemeentegrootte geordend. We onderscheiden daarbij drie groepen: gemeenten met minder dan inwoners, gemeenten met tussen de en inwoners en gemeenten met inwoners of meer. Deze indeling is gemaakt aan de hand van de cijfers van 1 januari 2010 van het CBS. Het traject najaar 2010 is in de periode september 2010 tot en met februari 2011 uitgevoerd voor en door 33 Nederlandse gemeenten. Overzicht deelnemende gemeenten najaar 2010* Gemeenten met minder dan inwoners Gemeenten met tot inwoners Gemeenten met inwoners of meer (11 gemeenten) (17 gemeenten) (5 gemeenten) Brielle Bergen (NH.) Emmen Dongeradeel Best Hoogeveen Eersel Boxtel Lelystad Haren Bronckhorst Roermond Heerde Echt-Susteren Roosendaal Hillegom Ermelo Hilvarenbeek Gilze en Rijen Nuenen c.a. Heemstede Ouder-Amstel Leudal Waalre Noordwijk Zundert Ooststellingwerf Overbetuwe Ridderkerk Rijswijk (ZH.) Soest Valkenswaard Waalwijk * Bron: CBS (2010) 3 Werkwijze 17

18 3.2 Instructie aan gemeenten Gemeenten hebben voor aanvang van het traject in de periode augustus - september 2010 van het PON een projectinstructie ontvangen en voorbeelden van uitnodigingsbrieven voor burgers om deel te nemen aan de burgerpeiling en het KTO. In deze instructie is omschreven welke werkzaamheden het project omvat en op welke wijze de werkzaamheden door gemeenten uitgevoerd moeten worden. Gemeenten hebben de volgende taken voor hun rekening genomen: Het aanmaken van uitnodigingsbrieven op eigen briefpapier voor de burgerpeiling (1.200 stuks). Het aanmaken van de uitnodigingsbrief voor het KTO (400 stuks) op eigen briefpapier was optioneel. Het trekken van een steekproef van inwoners van 18 jaar en ouder uit de GBA ten behoeve van de burgerpeiling. Het verzenden van vragenlijsten ten behoeve van de burgerpeiling met een uitnodigingsbrief op eigen gemeentelijk briefpapier en indien nodig het verzenden van een herinnering. Het uitzetten van vragenlijsten bij loketdiensten van de gemeente ten behoeve van het KTO. Het verzamelen van de ingevulde vragenlijsten en deze retourneren aan het bedrijf dat de vragenlijsten scant. Het aanleveren van een beperkt aantal registratiegegevens en het aanleveren van financiële gegevens. 3.3 Vragen over de gemeente in het algemeen (burgerpeiling) Om tot betrouwbare en geldige uitspraken te kunnen komen over wat een burger van zijn gemeente vindt, hebben gemeenten een aselecte steekproef van burgers van 18 jaar en ouder uit hun GBA getrokken. We gingen uit van een respons van ongeveer een derde, wat neerkomt op circa 400 waarnemingen. Om met 95% zekerheid vast te kunnen stellen dat een gevonden percentage binnen een foutenmarge van 5,1% blijft, zijn minimaal 375 waarnemingen per gemeente nodig. Dit betekent dat een in de totale steekproef gevonden percentage van 50% in werkelijkheid in de populatie tussen de 44,9% en 55,1% ligt. Als in de steekproef een lager of hoger percentage naar voren komt, bijvoorbeeld 10% van de ondervraagden heeft een bepaalde mening, dan liggen de foutenmarges lager. Burgers hebben niet alleen de mogelijkheid gehad de schriftelijke, per post toegestuurde vragenlijst in te vullen, ze konden de vragenlijst ook via internet invullen. Voor iedere gemeente is een online vragenlijst op maat gemaakt met hun logo daarin verwerkt. Gegevens om in te loggen stonden vermeld in de begeleidende brief. 18 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

19 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart Vragen over de dienstverlening van de gemeente (KTO) Gemeenten hebben van het PON ieder 400 vragenlijsten ontvangen met de bedoeling deze met een begeleidende brief gedurende een periode van vijf weken af te nemen onder bezoekers van de gemeentelijke loketten. We verwachtten hierbij een respons van 100 vragenlijsten per gemeente, met een minimum van 75. Wijziging: Tot voor kort gold er niet alleen een verwachting, maar ook een minimum van 100 respondenten voor het KTO. Vrijwel ieder traject bleek echter dat veel kleine gemeenten niet aan dit criterium konden voldoen. Om deze reden is in de Werkgroep Doorontwikkeling besloten om de betrouwbaarheid van de resultaten nader te onderzoeken om vast te kunnen stellen of deze grens houdbaar is en of er een pragmatische aanpassing mogelijk is. Met andere woorden: of er wel echt minimaal 100 waarnemingen nodig zijn om voldoende betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Op basis van dit betrouwbaarheidsonderzoek is de Werkgroep Doorontwikkeling overeengekomen dat bij een respons van 75 ook nog steeds voldoende betrouw bare uitspraken mogelijk zijn. Uiteraard geldt ook hier: hoe hoger de respons, des te hoger de betrouwbaarheid van de resultaten. Daarom is het aantal van 75 respondenten een harde ondergrens, maar wordt er wel nog altijd gestreefd naar een aantal van 100. De resultaten van gemeenten die niet aan het criterium van minimaal 75 respondenten voldoen, worden niet in de database van opgenomen. Voor de duidelijkheid: dit geldt uiteraard alleen voor de resultaten van de vragen die in het KTO gesteld worden. Het gevolg hiervan is dat deze gemeenten voor de rol van de burger als klant geen totaalrapportcijfer krijgen. Ook dit traject is bij enkele gemeenten de harde ondergrens van minimaal 75 respondenten na vijf weken niet behaald. Omdat de resultaten van het KTO natuurlijk wel interessante informatie kunnen opleveren voor deze gemeenten hebben we besloten om deze wel in dit rapport te publiceren. De rapportcijfers tellen echter niet mee in het gemiddelde rapportcijfer per gemeentegroep. Ook krijgen gemeenten die het minimum van 75 niet gehaald hebben geen totaalcijfer voor de rol van de burger als klant. Het gaat om de gemeenten Heerde en Waalre. Omdat de resultaten van het KTO van deze gemeenten indicatief zijn, hebben we deze in de tabellen rood gemaakt. Gemeenten Emmen, Ermelo en Rijswijk hebben niet aan dit onderdeel van het onderzoek meegedaan omdat zij al aan de Benchmarking Publiekszaken deelnamen (uitgevoerd door TNS-NIPO/SGBO). Omdat de vragenlijst voor het KTO van Waarstaatjegemeente.nl vrijwel identiek is aan de vragen gebruikt in het onderdeel klanttevredenheid aan de balie van de Benchmarking Publiekszaken, kunnen we de resultaten van dat onderzoek voor deze gemeente meenemen in deze rapportage en is vergelijking met andere gemeenten op bijna alle indicatoren goed mogelijk. 3 Werkwijze 19

20 4 Resultaten 4.1 Respons en betrouwbaarheid Burgerpeiling Om betrouwbare uitspraken op het niveau van een gemeente te kunnen doen, streven we naar een absolute respons van 400 waarnemingen, met een ondergrens van 375. Naast dit absolute criterium, streven we ook naar een minimaal responspercentage van 30%. Dit verkleint de kans dat bepaalde respondenten (met bepaalde karakteristieken) systematisch de vragenlijst niet invullen. Met andere woorden verkleinen we zo de kans op selectieve non-respons. Bij een minimaal aantal waarnemingen van 375 en een minimaal responspercentage van 30% is een bruto steekproef van ongeveer aan te schrijven personen per gemeente nodig. In tabel 1 is de respons te zien per gemeente. Alle gemeenten hebben de ondergrens van 375 respondenten behaald. 20 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

21 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart 2011 Tabel 1: Respons burgerpeiling Gemeente Papieren vragenlijst Internet vragenlijst Totaal Respons per gemeente* % abs % abs abs % Gemeenten met < inwoners Brielle 77, , ,5 Dongeradeel 76, , ,8 Eersel** 73, , ,2 Haren 70, , ,6 Heerde 75, , ,1 Hillegom 73, , ,8 Hilvarenbeek 86, , ,2 Nuenen c.a. 60, , ,9 Ouder-Amstel 77, , ,3 Waalre 72, , ,0 Zundert 71, , ,6 Gemeenten met inwoners Bergen (NH.) 70, , ,8 Best 74, , ,4 Boxtel*** ,4 Bronckhorst 75, , ,8 Echt-Susteren 71, , ,5 Ermelo 74, , ,3 Gilze en Rijen 76, , ,0 Heemstede 61, , ,7 Leudal 69, , ,8 Noordwijk 73, , ,6 Ooststellingwerf 83, , ,2 Overbetuwe 72, , ,6 Ridderkerk 81, , ,3 Rijswijk (ZH.) 67, , ,8 Soest** 73, , ,5 Valkenswaard 72, , ,5 Waalwijk 62, , ,5 Gemeenten met inwoners Emmen 76, , ,1 Hoogeveen 76, , ,1 Lelystad 81, , ,5 Roermond 78, , ,3 Roosendaal 73, , ,0 * Op basis van verstuurde vragenlijsten ** Deze 2 gemeenten hadden een verhoogde steekproef van respectievelijk en vragenlijsten *** Deze gemeente heeft het onderzoek alleen online uitgevoerd onder burgers. 4 Resultaten 21

22 Klanttevredenheidsonderzoek (KTO) In tabel 2 vindt u de respons het KTO. Omdat niet voor iedere gemeente bekend is hoeveel vragenlijsten er in totaal verspreid zijn, is het totale responspercentage hier niet van toepassing en daarom ook niet opgenomen in de tabel. Tabel 2: Respons klanttevredenheidsonderzoek (KTO) Gemeente Papieren vragenlijst Gemeenten met < inwoners Internetvragenlijst via computer bij de balies Enquêteur Totaal % abs % abs % abs abs Brielle 100% Dongeradeel 100% Eersel Heeft niet meegedaan aan het klanttevredenheidsonderzoek Haren 100% Heerde 100% Hillegom 100% Hilvarenbeek 100% Nuenen c.a. 100% Ouder-Amstel 51% 45 49% Waalre 100% Zundert 100% Gemeenten met inwoners Bergen (NH.) 100% Best 100% Boxtel 100% Bronckhorst 100% Echt-Susteren 100% Ermelo 100% nb* nb Gilze en Rijen 100% Heemstede 100% Leudal 100% Noordwijk 100% Ooststellingwerf 100% Overbetuwe 100% Ridderkerk 100% Rijswijk (ZH.) 100% Soest 86,7% ,3% Valkenswaard 100% Waalwijk 100% Gemeenten met inwoners Emmen 100% Hoogeveen 100% Lelystad 100% Roermond 100% Roosendaal 100% * Responsgegevens onbekend 22 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

23 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart 2011 Interpretatie cijfers Zoals u al eerder heeft kunnen lezen, hebben niet alle scores in het rapport dezelfde samenstelling; in het KTO hebben respondenten rechtstreeks rapportcijfers moeten geven aan gemeenten (via 10-puntsschalen), in de burgerpeiling zijn het, op een paar vragen na, voornamelijk waarderingen op 5-puntsschalen die worden omgerekend naar rapportcijfers. Omdat de meeste scores in Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen samengestelde rapportcijfers zijn, geven we onder iedere tabel de oorspronkelijke vraag uit de vragenlijsten weer. U kunt zo direct zien welke rapportcijfers geconstrueerd zijn, en welke rapportcijfers niet. We hopen zo voor u de interpretatie ervan te vergemakkelijken. 4 Resultaten 23

24 4.2 Totaaloverzicht rapportcijfers In tabel 3 treft u het totaaloverzicht van de rapportcijfers per burgerrol. Tabel 3: Totaaloverzicht rapportcijfers per burgerrol Gemeente Kiezer Klant Onderdaan Partner Wijk bewoner [5] [19] [12] [5] [27] Brielle 5,8 7,9 6,1 5,5 6,9 Dongeradeel 5,7 7,4 6,1 5,6 6,9 Eersel 5,8-6,2 5,7 6,9 Haren 5,9 7,4 6,4 5,7 7,1 Heerde 5,6 ** 5,9 5,4 6,9 Hillegom 5,9 7,8 6,1 5,6 6,8 Hilvarenbeek 5,7 7,5 6,1 5,5 6,8 Nuenen c.a. 5,8 7,6 6,1 5,5 7,0 Ouder-Amstel 5,8 7,5 6,0 5,5 6,8 Waalre 5,8 ** 6,3 5,8 7,0 Zundert 5,7 7,6 5,9 5,5 6,8 Gemiddelde < ,8 7,6 6,1 5,6 6,9 Bergen (NH.) 5,7 7,5 6,2 5,5 6,8 Best 5,7 7,8 6,4 5,8 7,1 Boxtel 6,1 7,6 6,4 6,0 7,0 Bronckhorst 6,0 7,7 6,2 5,8 6,9 Echt-Susteren 5,5 7,9 6,1 5,5 6,9 Ermelo 6,0 7,7 6,2 5,7 7,1 Gilze en Rijen 6,0 7,7 6,3 6,0 6,8 Heemstede 6,5 8,1 6,7 6,4 7,3 Leudal 5,8 7,6 6,1 5,7 6,8 Noordwijk 5,7 7,2 6,3 5,7 6,9 Ooststellingwerf 5,9 7,7 6,0 5,7 6,8 Overbetuwe 6,1 7,6 6,2 5,7 6,9 Ridderkerk 5,8 7,5 6,3 5,5 7,0 Rijswijk (ZH.) 6,3 7,5 6,6 6,0 7,2 Soest 5,8 7,7 6,3 5,6 6,8 Valkenswaard 5,7 7,6 6,1 5,5 7,0 Waalwijk 5,6 7,5 6,1 5,5 6,7 Gemiddelde ,9 7,6 6,3 5,8 6,9 Emmen 5,4 7,3 5,9 5,2 6,7 Hoogeveen 5,9 7,6 6,2 5,7 7,0 Lelystad 5,8 7,6 6,1 5,7 6,8 Roermond 6,2 7,5 6,3 5,8 6,9 Roosendaal 5,4 7,7 6,0 5,2 6,8 Gemiddelde ,7 7,6 6,1 5,5 6,8 * Deze gemeente heeft niet meegedaan aan het KTO ** Voor deze gemeenten is geen totaalrapportcijfer berekend voor de rol van de burger als klant, omdat zij onvoldoende respons hebben behaald bij het KTO 24 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

25 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart Algemene referentiegegevens gemeenten ALGEMEEN 1 Algemene referentiegegevens (worden niet in rapportcijfers doorgerekend) Gemeentenaam, provincie Oppervlakte, bevolkingsdichtheid Aantal inwoners Groene en grijze druk, demografische druk Tabel 4: Algemene referentiegegevens (2010) Gemeentenaam Gemeenten met < inwoners Provincie* Oppervlakte totaal [km 2 ]** Bevolkingsdichtheid [pers/km 2 ]** Brielle Zuid-Holland 31, Dongeradeel Friesland 266, Eersel Noord-Brabant 83, Haren Groningen 50,7 406 Heerde Gelderland 80, Hillegom Zuid-Holland 13, Hilvarenbeek Noord-Brabant 96, Nuenen c.a. Noord-Brabant 34, Ouder-Amstel Noord-Holland 25, Waalre Noord-Brabant 22, Zundert Noord-Brabant 120, Gemeenten met inwoners Bergen (NH.) Noord-Holland 119, Best Noord-Brabant 35, Boxtel Noord-Brabant 64, Bronckhorst Gelderland 286, Echt-Susteren Limburg 104,6 313 Ermelo Gelderland 87, Gilze en Rijen Noord-Brabant 65, Heemstede Noord-Holland 9, Leudal Limburg 164, Noordwijk Zuid-Holland 51, Ooststellingwerf Friesland 226, Overbetuwe Gelderland 115, Ridderkerk Zuid-Holland 25, Rijswijk (ZH.) Zuid-Holland 14, Soest Utrecht 46, Valkenswaard Noord-Brabant 56, Waalwijk Noord-Brabant 67, Gemeenten met inwoners Emmen Drenthe 346, Hoogeveen Drenthe 129, Lelystad Flevoland 765, Roermond Limburg 71, Roosendaal Noord-Brabant 107, * Bron: CBS 4 Resultaten 25

26 Tabel 5: Algemene referentiegegevens (2010*) Gemeentenaam Inwoners op 1 januari Groene druk 9 Grijze druk 10 Totale demografische druk 11 Brielle ,9 26,3 63,2 Dongeradeel ,8 30,4 74,2 Eersel ,1 30,4 71,5 Haren ,2 47,5 93,7 Heerde ,2 31,2 72,4 Hillegom ,0 28,1 66,1 Hilvarenbeek ,5 27,1 70,6 Nuenen c.a ,7 30,4 71,0 Ouder-Amstel ,9 29,7 71,6 Waalre ,0 36,9 82,9 Zundert ,0 28,5 65,5 Gemiddelde < ,5 31,5 73,0 Bergen (NH.) ,2 42,0 80,2 Best ,5 23,5 67,0 Boxtel ,1 25,9 67,0 Bronckhorst ,1 34,4 76,5 Echt-Susteren ,1 29,4 61,4 Ermelo ,8 32,6 74,4 Gilze en Rijen ,5 24,9 64,4 Heemstede ,4 43,7 89,1 Leudal ,9 28,3 67,2 Noordwijk ,5 26,2 60,8 Ooststellingwerf ,7 30,4 70,1 Overbetuwe ,5 23,2 68,8 Ridderkerk ,1 34,7 69,8 Rijswijk (ZH.) ,3 36,9 67,2 Soest ,5 30,5 72,0 Valkenswaard ,2 32,9 69,0 Waalwijk ,4 27,1 64,5 Gemiddelde ,0 31,0 70,0 Emmen ,2 29,1 67,2 Hoogeveen ,3 29,0 70,2 Lelystad ,8 17,1 57,9 Roermond ,8 26,7 61,5 Roosendaal ,3 28,0 66,2 Gemiddelde ,7 26,0 64,6 * Bron: CBS (2010). 9 Groene druk: de verhouding tussen het aantal personen van 0 tot 20 jaar ten opzichte van de personen in de zogenaamde 'productieve' leeftijdsgroep van 20 tot 65 jaar. 10 Grijze druk: de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de zogenaamde 'productieve' leeftijdsgroep van 20 tot 65 jaar. 11 Demografische druk: de verhouding tussen het aantal personen van 0 tot 20 jaar en van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de zogenaamde 'productieve' leeftijdsgroep van 20 tot 65 jaar. De demografische druk is de som van de groene druk en de grijze druk. 26 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

27 VERSIE 16 februari 2011 EMBARGO tot 22 maart - Rapport openbaar vanaf dinsdag 22 maart 2011 In de tabellen van paragraaf 4.4 t/m 4.9 gebruikte kleuren: : Deelcijfers (van de burgerrollen) : Totaalrapportcijfer burgerrol 4 Resultaten 27

28 28 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

29 4 Resultaten KIEZER 29

30 4.4 De burger als kiezer BURGER ALS KIEZER Indicator Vertaling indicator in vragen 1 De gemeente luistert goed naar haar Opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen* inwoners Oordeel burger over invloed als kiezer Oordeel burger over vertegenwoordiging door gemeenteraad 2 De gemeente maakt in het algemeen waar Vertrouwen burgers in B&W wat zij belooft en plant Oordeel burgers waarmaken beloften B&W Mening burgers over goed gemeentebestuur * De resultaten van gemeenten op deze vraag worden niet omgerekend naar een rapportcijfer. Ze zijn te vinden in [Bijlage 1: Overige vragen niet in rapportcijfers meegerekend]. Wijziging: In de Werkgroep Doorontwikkeling van KING is besloten om vanaf 2009 enkel nog burgeroordelen om te rekenen naar rapportcijfers. Feitelijke cijfers, zoals het opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen, worden niet meer omgerekend. Hier is toe besloten om het onderzoek zuiver te houden: het normeren van feitelijke resultaten is namelijk altijd subjectief. De feitelijke indicatoren dienen nog wel als aanvullende informatie en zijn in dit rapport opgenomen in de bijlagen. 30 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

31 Tabel 6: 1 De gemeente luistert goed naar haar inwoners Gemeente Oordeel burger over invloed als kiezer* Oordeel burger over vertegenwoordiging door gemeenteraad* cijfer N cijfer N Brielle 5, ,4 423 Dongeradeel 5, ,3 391 Eersel 5, , Haren 5, ,8 411 Heerde 5, ,3 389 Hillegom 5, ,2 390 Hilvarenbeek 5, ,4 431 Nuenen c.a. 5, ,4 486 Ouder-Amstel 5, ,4 460 Waalre 5, ,5 450 Zundert 5, ,4 476 Gemiddelde < ,6 5,4 Bergen (NH.) 5, ,3 457 Best 5, ,5 386 Boxtel 5, ,6 299 Bronckhorst 5, ,5 421 Echt-Susteren 5, ,2 455 Ermelo 6, ,7 323 Gilze en Rijen 5, ,7 328 Heemstede 6, ,1 344 Leudal 5, ,4 485 Noordwijk 5, ,5 422 Ooststellingwerf 5, ,6 396 Overbetuwe 5, ,7 387 Ridderkerk 5, ,5 306 Rijswijk (ZH.) 6, ,8 426 Soest 5, , Valkenswaard 5, ,5 528 Waalwijk 5, ,3 360 Gemiddelde ,8 5,6 Emmen 5, ,9 344 Hoogeveen 5, ,6 362 Lelystad 5, ,4 348 Roermond 5, ,8 370 Roosendaal 5, ,1 432 Gemiddelde ,6 5,4 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten KIEZER 31

32 Tabel 7: 2 De gemeente maakt in het algemeen waar wat zij belooft en plant* Gemeente Vertrouwen burgers in B&W Oordeel burgers waarmaken beloften B&W Mening burgers over goed gemeentebestuur cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 6, , ,1 437 Dongeradeel 6, , ,9 381 Eersel 6, , , Haren 6, , ,1 410 Heerde 6, , ,8 399 Hillegom 6, , ,3 402 Hilvarenbeek 6, , ,7 422 Nuenen c.a. 6, , ,8 494 Ouder-Amstel 6, , ,2 460 Waalre 6, , ,0 428 Zundert 6, , ,8 475 Gemiddelde < ,2 5,6 6,0 Bergen (NH.) 6, , ,8 458 Best 6, , ,8 393 Boxtel 6, , ,4 321 Bronckhorst 6, , ,4 431 Echt-Susteren 5, , ,8 448 Ermelo 6, , ,4 319 Gilze en Rijen 6, , ,3 348 Heemstede 7, , ,0 363 Leudal 6, , ,9 484 Noordwijk 6, , ,0 422 Ooststellingwerf 6, , ,1 394 Overbetuwe 6, , ,4 397 Ridderkerk 6, , ,1 313 Rijswijk (ZH.) 6, , ,7 467 Soest 6, , , Valkenswaard 6, , ,9 544 Waalwijk 6, , ,9 356 Gemiddelde ,3 5,7 6,2 Emmen 5, , ,6 352 Hoogeveen 6, , ,3 383 Lelystad 6, , ,1 332 Roermond 6, , ,6 380 Roosendaal 5, , ,8 430 Gemiddelde ,1 5,6 6,1 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 32 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

33 Tabel 8: Totaalrapportcijfer burger als KIEZER Gemeente Burger als KIEZER [AANTAL INDICATOREN] [5] Brielle 5,8 Dongeradeel 5,7 Eersel 5,8 Haren 5,9 Heerde 5,6 Hillegom 5,9 Hilvarenbeek 5,7 Nuenen c.a. 5,8 Ouder-Amstel 5,8 Waalre 5,8 Zundert 5,7 Gemiddelde < ,8 Bergen (NH.) 5,7 Best 5,7 Boxtel 6,1 Bronckhorst 6,0 Echt-Susteren 5,5 Ermelo 6,0 Gilze en Rijen 6,0 Heemstede 6,5 Leudal 5,8 Noordwijk 5,7 Ooststellingwerf 5,9 Overbetuwe 6,1 Ridderkerk 5,8 Rijswijk (ZH.) 6,3 Soest 5,8 Valkenswaard 5,7 Waalwijk 5,6 Gemiddelde ,9 Emmen 5,4 Hoogeveen 5,9 Lelystad 5,8 Roermond 6,2 Roosendaal 5,4 Gemiddelde ,7 4 Resultaten KIEZER 33

34 34 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

35 4 Resultaten KLANT 35

36 4.5 De burger als klant BURGER ALS KLANT Indicator 1 De openingstijden van de gemeente zijn voldoende en duidelijk 2 Bij het loket van de gemeente hoef je niet lang te wachten 3 De ambtenaren aan het loket van de gemeente zijn correct en vriendelijk 4 De ambtenaren aan het loket van de gemeente helpen je snel en vakkundig 5 Het gemeentehuis is goed verzorgd 6 De prijs voor de producten en diensten is redelijk 7 De informatie die de gemeente geeft is voldoende en begrijpelijk Vertaling indicator in vragen Oordeel bezoeker openingstijden gemeentehuis Aantal uren per week waarop centrale publieksbalie is geopend* Oordeel bezoeker over wachttijd voor het loket Oordeel bezoeker vriendelijkheid medewerker Oordeel bezoeker verzorgdheid medewerker Oordeel bezoeker inleving medewerker Oordeel bezoeker deskundigheid Oordeel bezoeker doorlooptijd Oordeel bezoeker duidelijkheid informatie Oordeel bezoeker bereikbaarheid Oordeel bezoeker parkeergelegenheid Oordeel bezoeker overzichtelijkheid Oordeel bezoeker bewegwijzering Oordeel bezoeker wachtruimte Oordeel bezoeker privacy Oordeel bezoeker over prijs dienstverlening Oordeel burgers over duidelijkheid informatie Oordeel burgers over toegankelijkheid informatie Oordeel burgers over gemeentelijke informatie via kranten Oordeel burgers over informatie via website Score op landelijke websiteranglijst* * De resultaten van gemeenten op deze vragen worden niet omgerekend naar een rapportcijfer. Ze zijn te vinden in [Bijlage A: Overige vragen niet in rapportcijfers meegerekend]. Wijziging: In de Werkgroep Doorontwikkeling van KING is besloten om vanaf 2009 enkel nog burgeroordelen om te rekenen naar rapportcijfers. Feitelijke cijfers, zoals het opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen, worden niet meer omgerekend. Hier is toe besloten om het onderzoek zuiver te houden: het normeren van feitelijke resultaten is namelijk altijd subjectief. De feitelijke indicatoren dienen nog wel als aanvullende informatie en zijn in dit rapport opgenomen in de bijlagen. 36 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

37 Tabel 9: 1 De openingstijden van de gemeente zijn voldoende en duidelijk Gemeente Oordeel bezoeker openingstijden gemeentehuis* cijfer Brielle 7,3 104 Dongeradeel 7,2 80 Eersel - - Haren 6,7 103 Heerde 7,0 23 Hillegom 7,3 103 Hilvarenbeek 6,5 136 Nuenen c.a. 6,5 100 Ouder-Amstel 6,7 82 Waalre 6,3 34 Zundert 7,0 199 Gemiddelde < ,9 Bergen (NH.) 7,2 79 Best 6,7 277 Boxtel 6,7 81 Bronckhorst 7,7 123 Echt-Susteren 8,1 97 Ermelo 7,2 nb Gilze en Rijen 6,7 120 Heemstede 7,9 145 Leudal 7,7 98 Noordwijk 6,9 198 Ooststellingwerf 7,1 95 Overbetuwe 6,9 114 Ridderkerk 7,2 105 Rijswijk (ZH.) 7,0 116 Soest 7,1 171 Valkenswaard 6,8 103 Waalwijk 7,1 93 Gemiddelde ,2 Emmen 7,5 114 Hoogeveen 7,6 218 Lelystad 7,4 96 Roermond 7,2 96 Roosendaal 7,6 130 Gemiddelde ,4 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). Rapportcijfer gebaseerd op 10-puntsschaal. N 4 Resultaten KLANT 37

38 Tabel 10: 2 Bij het loket van de gemeente hoef je niet lang te wachten* Gemeente Oordeel bezoeker over wachttijd voor het loket cijfer Brielle 8,8 103 Dongeradeel 7,7 79 Eersel - - Haren 7,9 104 Heerde 7,2 21 Hillegom 8,6 104 Hilvarenbeek 8,3 133 Nuenen c.a. 8,6 102 Ouder-Amstel 8,0 82 Waalre 8,0 33 Zundert 8,1 207 Gemiddelde < ,2 Bergen (NH.) 8,2 78 Best 7,9 277 Boxtel 8,1 83 Bronckhorst 7,9 121 Echt-Susteren 8,6 102 Ermelo 7,9 nb Gilze en Rijen 8,4 119 Heemstede 8,2 145 Leudal 8,6 99 Noordwijk 7,6 199 Ooststellingwerf 8,2 95 Overbetuwe 8,1 113 Ridderkerk 7,9 105 Rijswijk (ZH.) 7,8 116 Soest 7,9 170 Valkenswaard 7,8 103 Waalwijk 7,9 98 Gemiddelde ,1 Emmen 7,6 114 Hoogeveen 8,1 221 Lelystad 8,2 101 Roermond 7,7 98 Roosendaal 8,0 130 Gemiddelde ,9 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). Rapportcijfer gebaseerd op 10-puntsschaal. N 38 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

39 Tabel 11: 3 De ambtenaren aan het loket van de gemeente zijn correct en vriendelijk* Gemeente Oordeel bezoeker vriendelijkheid medewerker Oordeel bezoeker verzorgdheid medewerker Oordeel bezoeker inleving medewerker Cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 9, , ,7 94 Dongeradeel 8,6 80 8,4 79 8,2 74 Eersel Haren 8, , ,8 89 Heerde 8,0 22 7,7 21 7,5 19 Hillegom 8, , ,4 78 Hilvarenbeek 8, , ,1 126 Nuenen c.a. 8, ,3 99 8,4 58 Ouder-Amstel 8,4 83 8,3 82 8,1 68 Waalre 8,5 34 8,4 34 7,9 30 Zundert 8, , ,3 181 Gemiddelde < ,6 8,4 8,2 Bergen (NH.) 8,4 77 8,3 79 8,0 73 Best 8, , ,3 243 Boxtel 8,6 83 8,5 82 8,4 70 Bronckhorst 8, , ,3 113 Echt-Susteren 8, , ,4 65 Ermelo 8,4 nb 8,3 nb 8,1 nb Gilze en Rijen 8, , ,2 109 Heemstede 8, , ,5 126 Leudal 8,6 99 8,4 98 8,3 87 Noordwijk 8, , ,0 182 Ooststellingwerf 8,7 96 8,5 97 8,4 91 Overbetuwe 8, , ,2 97 Ridderkerk 8, , ,8 102 Rijswijk (ZH.) 8, , ,0 116 Soest 8, , ,0 138 Valkenswaard 8, , ,3 91 Waalwijk 8,5 96 8,5 93 8,2 78 Gemiddelde ,5 8,4 8,2 Emmen 7, , ,7 114 Hoogeveen 8, , ,2 193 Lelystad 8, ,4 99 8,0 57 Roermond 8,5 99 8,2 97 8,2 73 Roosendaal 8, , ,1 95 Gemiddelde ,3 8,2 8,0 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten KLANT 39

40 Tabel 12: 4 De ambtenaren aan het loket van de gemeente helpen je snel en vakkundig* Gemeente Oordeel bezoeker deskundigheid Oordeel bezoeker doorlooptijd Oordeel bezoeker duidelijkheid informatie cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 9, , ,9 100 Dongeradeel 8,4 79 7,9 79 8,2 76 Eersel Haren 7,9 98 7, ,9 104 Heerde 7,7 20 6,8 20 7,2 19 Hillegom 8, , ,5 96 Hilvarenbeek 8, , ,2 132 Nuenen c.a. 8,4 97 8,3 99 8,4 92 Ouder-Amstel 8,3 82 7,9 80 8,2 76 Waalre 8,2 33 8,1 29 8,0 33 Zundert 8, , ,4 199 Gemiddelde < ,4 8,1 8,3 Bergen (NH.) 8,3 76 7,9 74 8,3 77 Best 8, , ,4 274 Boxtel 8,4 82 8,0 78 8,3 80 Bronckhorst 8, , ,4 120 Echt-Susteren 8,4 87 8, ,4 97 Ermelo 8,3 nb 7,8 nb 8,2 nb Gilze en Rijen 8, , ,4 115 Heemstede 8, , ,7 142 Leudal 8,4 95 8,2 97 8,3 96 Noordwijk 8, , ,3 188 Ooststellingwerf 8,5 95 8,3 91 8,5 92 Overbetuwe 8, , ,3 108 Ridderkerk 7, , ,9 103 Rijswijk (ZH.) 8, , ,1 116 Soest 8, , ,2 160 Valkenswaard 8, , ,2 99 Waalwijk 8,4 91 8,1 90 8,2 91 Gemiddelde ,4 8,1 8,3 Emmen 7, , ,8 114 Hoogeveen 8, , ,3 208 Lelystad 8,3 96 8, ,3 92 Roermond 8,2 92 8,2 95 8,3 95 Roosendaal 8, , ,2 109 Gemiddelde ,2 8,0 8,2 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). Rapportcijfer gebaseerd op 10-puntsschaal. 40 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

41 Tabel 13: 5 Het gemeentehuis is goed verzorgd* Gemeente Oordeel bezoeker gemeentehuis over: Bereikbaarheid Parkeergelegenheid Overzichtelijkheid Bewegwijzering Wachtruimte Privacy Brielle 7,8 7,4 7,9 7,6 7,9 6,9 Dongeradeel 6,9 5,9 7,3 6,9 7,1 7,1 Eersel Haren 7,9 6,8 7,1 7,3 7,4 7,0 Heerde 7,4 7,3 7,2 6,9 6,5 6,1 Hillegom 8,1 7,1 7,8 7,7 8,1 7,8 Hilvarenbeek 7,5 6,6 7,9 7,6 7,7 6,8 Nuenen c.a. 7,8 6,7 7,6 7,7 7,7 7,2 Ouder-Amstel 7,7 7,4 7,4 7,0 7,9 7,3 Waalre 8,0 7,5 7,8 7,5 7,8 7,3 Zundert 7,7 6,9 7,6 7,4 7,5 7,1 Gemiddelde < ,7 6,8 7,6 7,4 7,7 7,1 Bergen (NH.) 6,8 7,6 7,3 7,5 7,6 7,4 Best 8,3 8,0 8,0 7,9 7,9 7,4 Boxtel 7,6 7,0 7,7 7,6 7,6 7,2 Bronckhorst 8,2 8,4 7,5 7,0 7,7 7,2 Echt-Susteren 8,2 8,4 8,1 7,6 8,0 8,0 Ermelo 8,0 7,6 7,9 7,5 8,1 7,5 Gilze en Rijen 7,9 7,2 8,0 7,8 7,8 7,3 Heemstede 8,4 8,0 8,4 8,2 8,4 8,0 Leudal 7,7 7,2 7,4 7,6 7,3 7,3 Noordwijk 4,5 4,3 7,3 7,2 8,0 7,4 Ooststellingwerf 8,2 7,8 7,7 7,5 7,8 6,9 Overbetuwe 7,4 6,0 7,6 7,4 7,9 7,5 Ridderkerk 7,8 7,6 7,9 7,6 7,9 7,3 Rijswijk (ZH.) 7,6 6,3 7,5 7,6 7,7 7,6 Soest 8,0 7,3 7,8 7,6 8,0 7,5 Valkenswaard 7,7 6,7 8,0 7,5 7,8 7,5 Waalwijk 7,1 7,1 7,4 7,2 7,9 7,8 Gemiddelde ,6 7,2 7,7 7,5 7,8 7,5 Emmen 7,3 6,2 7,3 7,3 7,5 7,1 Hoogeveen 8,0 7,2 7,6 7,4 7,7 7,2 Lelystad 7,7 7,6 7,5 7,7 7,7 7,6 Roermond 7,2 5,7 8,0 7,7 7,7 7,9 Roosendaal 8,0 7,2 7,9 7,7 8,0 7,5 Gemiddelde ,7 6,8 7,7 7,6 7,7 7,5 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten KLANT 41

42 Tabel 14: 6 De prijs voor de producten en diensten is redelijk* Gemeente Oordeel bezoeker over prijs dienstverlening * cijfer Brielle 6,7 92 Dongeradeel 5,5 77 Eersel - - Haren 5,7 74 Heerde 5,7 12 Hillegom 6,3 84 Hilvarenbeek 6,3 124 Nuenen c.a. 6,1 72 Ouder-Amstel 6,0 79 Waalre 6,2 28 Zundert 6,5 190 Gemiddelde < ,1 Bergen (NH.) 5,6 77 Best 6,2 244 Boxtel 5,6 80 Bronckhorst 5,7 124 Echt-Susteren 5,6 59 Ermelo 6,4 nb Gilze en Rijen 6,1 100 Heemstede 6,4 127 Leudal 6,0 86 Noordwijk 5,7 168 Ooststellingwerf 5,7 90 Overbetuwe 6,2 99 Ridderkerk 6,2 70 Rijswijk (ZH.) 6,5 116 Soest 6,5 148 Valkenswaard 6,2 84 Waalwijk 5,9 90 Gemiddelde ,0 Emmen 6,0 114 Hoogeveen 6,0 98 Lelystad 5,8 78 Roermond 5,8 86 Roosendaal 6,6 83 Gemiddelde ,0 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). Rapportcijfer gebaseerd op 10-puntsschaal. N 42 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

43 Tabel 15: 7 De informatie die de gemeente geeft is voldoende en begrijpelijk* Gemeente Oordeel burgers over: Duidelijkheid informatie Toegankelijkheid informatie Gemeentelijke informatie via lokale kranten Informatie via website cijfer N cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 7, , , ,8 390 Dongeradeel 7, , , ,1 335 Eersel 7, , , , Haren 7, , , ,0 336 Heerde 6, , , ,0 332 Hillegom 6, , , ,8 364 Hilvarenbeek 6, , , ,9 344 Nuenen c.a. 6, , , ,6 394 Ouder-Amstel 6, , , ,9 392 Waalre 7, , , ,9 415 Zundert 6, , , ,9 403 Gemiddelde < ,0 7,1 7,3 6,9 Bergen (NH.) 7, , , ,0 366 Best 7, , , ,9 368 Boxtel 7, , , ,1 270 Bronckhorst 7, , , ,1 360 Echt-Susteren 7, , , ,0 383 Ermelo 6, , , ,0 258 Gilze en Rijen 7, , , ,3 286 Heemstede 7, , , ,8 324 Leudal 7, , , ,0 426 Noordwijk 7, , , ,9 361 Ooststellingwerf 6, , , ,0 344 Overbetuwe 7, , , ,9 377 Ridderkerk 7, , , ,7 285 Rijswijk (ZH.) 7, , , ,2 392 Soest 7, , , , Valkenswaard 7, , , ,0 448 Waalwijk 6, , , ,0 353 Gemiddelde ,1 7,2 7,4 7,1 Emmen 6, , , ,9 302 Hoogeveen 7, , , ,1 332 Lelystad 6, , , ,9 318 Roermond 7, , , ,1 323 Roosendaal 6, , , ,1 407 Gemiddelde ,9 7,1 7,2 7,0 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten KLANT 43

44 Tabel 16: Totaalrapportcijfer burgerrol KLANT Gemeente Burger als klant [AANTAL INDICATOREN] [19] Brielle 7,9 Dongeradeel 7,4 Eersel Niet meegedaan aan KTO Haren 7,4 Heerde * Hillegom 7,8 Hilvarenbeek 7,5 Nuenen c.a. 7,6 Ouder-Amstel 7,5 Waalre * Zundert 7,6 Gemiddelde < ,6 Bergen (NH.) 7,5 Best 7,8 Boxtel 7,6 Bronckhorst 7,7 Echt-Susteren 7,9 Ermelo 7,7 Gilze en Rijen 7,7 Heemstede 8,1 Leudal 7,6 Noordwijk 7,2 Ooststellingwerf 7,7 Overbetuwe 7,6 Ridderkerk 7,5 Rijswijk (ZH.) 7,5 Soest 7,7 Valkenswaard 7,6 Waalwijk 7,5 Gemiddelde ,6 Emmen 7,3 Hoogeveen 7,6 Lelystad 7,6 Roermond 7,5 Roosendaal 7,7 Gemiddelde ,6 * Voor deze gemeenten is geen totaalrapportcijfer berekend voor deze rol, omdat zij onvoldoende respons hebben behaald bij het KTO. 44 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

45 4 Resultaten ONDERDAAN 45

46 4.6 De burger als onderdaan BURGER ALS ONDERDAAN Indicator Vertaling indicator in vragen 1 De gemeente reageert Verhouding gegronde en ongegronde bezwaar- en beroepschriften bouwvergunningen* adequaat op meldingen, klachten of bezwaren 2 Het is in de gemeente % inwoners dat zich vaak onveilig voelt in de eigen buurt* voldoende veilig op % inwoners dat vaak onveilige plaatsen mijdt in de buurt* straat % inwoners dat vaak s avonds of s nachts de deur niet open doet* % inwoners dat kind(eren) niet toestaat om ergens in de buurt naar toe te gaan* % inwoners dat zich s avonds in de buurt onveilig voelt* % inwoners dat zich s avonds alleen thuis niet veilig voelt* Oordeel inwoners over veiligheid in de buurt 3 De gemeente pakt de Oordeel aandacht gemeente voor verbeteren leefbaarheid en veiligheid sociale veiligheid goed Oordeel informatie over aanpak leefbaarheid en veiligheid aan Oordeel betrekken burger bij aanpak sociale veiligheid Oordeel bereikbaarheid voor meldingen en klachten over onveiligheid en overlast Oordeel reactie gemeente op meldingen en klachten Oordeel gemeente doet wat ze zegt bij verbetering leefbaarheid en veiligheid Oordeel inwoners over leefbaarheid in de buurt 4 De in de gemeente Oordeel burger duidelijkheid regels geldende verordeningen en andere Oordeel burger tegenstrijdigheid regels Oordeel burger ontbreken regels regels zijn nodig, helder en niet in strijd met elkaar 5 De gemeente Oordeel burger handhaving regels controleert en handhaaft regels voldoende * De resultaten van gemeenten op deze vragen worden niet omgerekend naar een rapportcijfer. Ze zijn te vinden in [Bijlage A: Overige vragen niet in rapportcijfers meegerekend]. Wijziging: In de Werkgroep Doorontwikkeling van KING is besloten om vanaf 2009 enkel nog burgeroordelen om te rekenen naar rapportcijfers. Feitelijke cijfers, zoals het opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen, worden niet meer omgerekend. Hier is toe besloten om het onderzoek zuiver te houden: het normeren van feitelijke resultaten is namelijk altijd subjectief. De feitelijke indicatoren dienen nog wel als aanvullende informatie en zijn in dit rapport opgenomen in de bijlagen. 46 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

47 Tabel 17: 2 Het is in de gemeente voldoende veilig op straat* Gemeente Oordeel inwoners over veiligheid in de buurt cijfer Brielle 7,1 525 Dongeradeel 7,0 458 Eersel 6, Haren 7,4 484 Heerde 6,8 463 Hillegom 6,8 481 Hilvarenbeek 7,1 509 Nuenen c.a. 7,0 589 Ouder-Amstel 6,9 549 Waalre 6,9 565 Zundert 6,3 535 Gemiddelde < ,9 Bergen (NH.) 7,1 536 Best 6,8 487 Boxtel 7,0 373 Bronckhorst 7,1 500 Echt-Susteren 6,8 526 Ermelo 7,1 376 Gilze en Rijen 6,8 410 Heemstede 7,3 406 Leudal 6,8 580 Noordwijk 6,9 474 Ooststellingwerf 6,8 487 Overbetuwe 6,9 481 Ridderkerk 6,8 392 Rijswijk (ZH.) 7,0 552 Soest 6, Valkenswaard 6,9 644 Waalwijk 6,7 451 Gemiddelde ,9 Emmen 6,5 435 Hoogeveen 6,8 462 Lelystad 6,7 438 Roermond 6,5 434 Roosendaal 6,4 531 Gemiddelde ,6 N * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). Rapportcijfer gebaseerd op 10-puntsschaal. 4 Resultaten ONDERDAAN 47

48 Gemeente Tabel 18: 3 De gemeente pakt de sociale veiligheid goed aan (deel I)* Oordeel burger over: Aandacht gemeente voor verbeteren leefbaarheid en veiligheid Informatie vanuit gemeente over aanpak leefbaarheid en veiligheid Betrekken van buurt door gemeente bij aanpak sociale veiligheid buurt Bereikbaarheid gemeente voor meldingen en klachten over onveiligheid en overlast cijfer N cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 6, , , ,4 395 Dongeradeel 6, , , ,6 365 Eersel 6, , , , Haren 6, , , ,7 321 Heerde 5, , , ,1 338 Hillegom 6, , , ,5 360 Hilvarenbeek 6, , , ,7 376 Nuenen c.a. 6, , , ,4 401 Ouder-Amstel 6, , , ,1 394 Waalre 6, , , ,5 412 Zundert 6, , , ,1 433 Gemiddelde < ,2 5,6 5,5 6,4 Bergen (NH.) 6, , , ,4 373 Best 6, , , ,6 346 Boxtel 6, , , ,9 251 Bronckhorst 6, , , ,6 344 Echt-Susteren 6, , , ,4 386 Ermelo 6, , , ,5 279 Gilze en Rijen 6, , , ,8 309 Heemstede 6, , , ,1 318 Leudal 6, , , ,6 433 Noordwijk 6, , , ,7 366 Ooststellingwerf 6, , , ,4 345 Overbetuwe 6, , , ,5 354 Ridderkerk 6, , , ,6 283 Rijswijk (ZH.) 6, , , ,1 395 Soest 6, , , , Valkenswaard 6, , , ,5 448 Waalwijk 6, , , ,3 358 Gemiddelde ,4 5,9 5,9 6,6 Emmen 5, , , ,0 331 Hoogeveen 6, , , ,4 340 Lelystad 6, , , ,3 317 Roermond 6, , , ,7 335 Roosendaal 6, , , ,2 408 Gemiddelde ,3 5,9 5,8 6,3 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 48 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

49 Tabel 19: 3 De gemeente pakt de sociale veiligheid goed aan (deel II)* Gemeente Oordeel burger over: Reactie gemeente op meldingen en klachten over onveiligheid en overlast De gemeente doet wat ze zegt bij verbetering van leefbaarheid en veiligheid Leefbaarheid in de buurt cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 5, , ,4 528 Dongeradeel 6, , ,2 462 Eersel 6, , , Haren 6, , ,8 498 Heerde 5, , ,6 464 Hillegom 6, , ,3 487 Hilvarenbeek 6, , ,5 513 Nuenen c.a. 6, , ,5 591 Ouder-Amstel 5, , ,4 560 Waalre 5, , ,7 572 Zundert 5, , ,3 536 Gemiddelde < ,9 5,6 7,5 Bergen (NH.) 5, , ,6 546 Best 6, , ,6 496 Boxtel 6, , ,5 376 Bronckhorst 6, , ,5 504 Echt-Susteren 5, , ,3 529 Ermelo 6, , ,4 381 Gilze en Rijen 6, , ,3 417 Heemstede 6, , ,7 419 Leudal 5, , ,4 586 Noordwijk 6, , ,3 478 Ooststellingwerf 5, , ,3 487 Overbetuwe 6, , ,5 481 Ridderkerk 6, , ,3 392 Rijswijk (ZH.) 6, , ,4 568 Soest 6, , , Valkenswaard 5, , ,4 649 Waalwijk 5, , ,3 458 Gemiddelde ,1 5,8 7,4 Emmen 5, , ,2 438 Hoogeveen 5, , ,3 465 Lelystad 5, , ,3 444 Roermond 6, , ,3 440 Roosendaal 5, , ,1 536 Gemiddelde ,7 5,6 7,2 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten ONDERDAAN 49

50 50 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

51 Tabel 20: 4 De in de gemeente geldende verordeningen en andere regels zijn nodig, helder en niet in strijd met elkaar* 5 De gemeente controleert en handhaaft regels voldoende* Gemeente Oordeel burger duidelijkheid regels Oordeel burger ontbreken regels** Oordeel burger tegenstrijdige regels** Oordeel burger handhaving regels cijfer N cijfer cijfer cijfer N cijfer N Brielle 6, , , ,9 413 Dongeradeel 6, , , ,8 389 Eersel 6, , , , Haren 6, , , ,1 361 Heerde 6, , , ,5 381 Hillegom 6, , , ,8 369 Hilvarenbeek 6, , , ,4 400 Nuenen c.a. 6, , , ,7 475 Ouder-Amstel 6, , , ,6 410 Waalre 6, , , ,8 416 Zundert 6, , , ,5 452 Gemiddelde < ,5 5,6 5,8 5,7 Bergen (NH.) 6, , , ,7 442 Best 6, , , ,9 363 Boxtel 6, , , ,0 264 Bronckhorst 6, , , ,0 383 Echt-Susteren 6, , , ,9 408 Ermelo 6, , , ,1 305 Gilze en Rijen 6, , , ,1 332 Heemstede 7, , , ,4 319 Leudal 6, , , ,8 451 Noordwijk 6, , , ,9 392 Ooststellingwerf 6, , , ,8 378 Overbetuwe 6, , , ,1 370 Ridderkerk 6, , , ,8 295 Rijswijk (ZH.) 7, , , ,1 409 Soest 6, , , , Valkenswaard 6, , , ,7 502 Waalwijk 6, , , ,7 349 Gemiddelde ,7 5,6 5,8 5,9 Emmen 6, , , ,7 337 Hoogeveen 6, , , ,9 347 Lelystad 6, , , ,9 338 Roermond 6, , , ,1 368 Roosendaal 6, , , ,8 419 Gemiddelde ,6 5,5 5,7 5,9 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). ** Hoe hoger het cijfer, hoe minder mensen het eens zijn met de stelling [Op een aantal terreinen ontbreken gemeentelijke regels] of de stelling [Een burger in onze gemeente heeft te maken met tegenstrijdige regels]. 4 Resultaten ONDERDAAN 51

52 Tabel 21: Totaalrapportcijfer burger als ONDERDAAN Gemeente Burger als onderdaan [AANTAL INDICATOREN] [12] Brielle 6,1 Dongeradeel 6,1 Eersel 6,2 Haren 6,4 Heerde 5,9 Hillegom 6,1 Hilvarenbeek 6,1 Nuenen c.a. 6,1 Ouder-Amstel 6,0 Waalre 6,3 Zundert 5,9 Gemiddelde < ,1 Bergen (NH.) 6,2 Best 6,4 Boxtel 6,4 Bronckhorst 6,2 Echt-Susteren 6,1 Ermelo 6,2 Gilze en Rijen 6,3 Heemstede 6,7 Leudal 6,1 Noordwijk 6,3 Ooststellingwerf 6,0 Overbetuwe 6,2 Ridderkerk 6,3 Rijswijk (ZH.) 6,6 Soest 6,3 Valkenswaard 6,1 Waalwijk 6,1 Gemiddelde ,3 Emmen 5,9 Hoogeveen 6,2 Lelystad 6,1 Roermond 6,3 Roosendaal 6,0 Gemiddelde ,1 52 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

53 4 Resultaten PARTNER 53

54 4.7 De burger als partner BURGER ALS PARTNER Prestatie Indicator 1 De gemeente betrekt burgers in Oordeel betrekken burger bij totstandkoming plannen voldoende mate bij de Oordeel interesse gemeente in mening burgers totstandkoming van beleid. Oordeel voldoende inspraakmogelijkheden plannen 2 De gemeente betrekt burgers in Oordeel betrekken burger bij uitvoering plannen voldoende mate bij de uitvoering Oordeel burgers hebben voldoende invloed op wat gemeente doet van beleid. Wijziging: In de Werkgroep Doorontwikkeling van de VNG is in 2008 besloten om de rol van de burger als partner anders in te vullen dan voorgaande jaren. De indicator percentage actueel bestemmingsplan is niet uitgevraagd, de overige twee indicatoren die behoren bij de oude invulling van deze rol zijn opgenomen bij de rol van de Burger als Wijkbewoner (vraag naar onderwijs in het algemeen en basisonderwijs). De nieuwe invulling die tot stand is gekomen in de Werkgroep Doorontwikkeling, is in de onderzoeksronde van najaar 2008 als pilot opgenomen. De pilot is succesvol gebleken en de nieuwe invulling is vanaf 2009 dan ook officieel van kracht. NB Gemeenten die reeds eerder deelnamen aan Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen kunnen door de veranderingen binnen deze rol hun oude resultaten niet vergelijking met de resultaten uit dit rapport. 54 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

55 Tabel 22: 1 De gemeente betrekt burgers in voldoende mate bij de totstandkoming van beleid* Gemeente Burgers worden voldoende betrokken bij totstandkoming van gemeentelijke plannen De gemeente is geïnteresseerd in de mening van haar burgers Burgers hebben voldoende inspraakmogelijkheden op gemeentelijke plannen cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 5, , ,6 401 Dongeradeel 5, , ,0 378 Eersel 5, , , Haren 5, , ,9 376 Heerde 5, , ,7 378 Hillegom 5, , ,9 371 Hilvarenbeek 5, , ,6 407 Nuenen c.a. 5, , ,7 453 Ouder-Amstel 5, , ,8 450 Waalre 5, , ,0 428 Zundert 5, , ,8 450 Gemiddelde < ,6 6,0 5,8 Bergen (NH.) 5, , ,7 448 Best 5, , ,0 367 Boxtel 6, , ,3 284 Bronckhorst 5, , ,0 405 Echt-Susteren 5, , ,7 398 Ermelo 5, , ,1 316 Gilze en Rijen 6, , ,2 321 Heemstede 6, , ,7 347 Leudal 5, , ,9 461 Noordwijk 5, , ,0 396 Ooststellingwerf 5, , ,2 389 Overbetuwe 5, , ,9 366 Ridderkerk 5, , ,8 303 Rijswijk (ZH.) 6, , ,2 407 Soest 5, , , Valkenswaard 5, , ,7 494 Waalwijk 5, , ,7 366 Gemiddelde ,8 6,2 6,0 Emmen 5, , ,3 340 Hoogeveen 5, , ,0 349 Lelystad 5, , ,8 324 Roermond 5, , ,1 344 Roosendaal 5, , ,4 445 Gemiddelde ,5 5,9 5,7 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten PARTNER 55

56 Tabel 23: 2 De gemeente betrekt burgers in voldoende mate bij de uitvoering van beleid* Gemeente Burgers worden voldoende betrokken bij de uitvoering van gemeentelijke plannen Burgers hebben voldoende invloed op wat gemeente doet cijfer N cijfer N Brielle 5, ,0 420 Dongeradeel 5, ,1 384 Eersel 5, , Haren 5, ,2 401 Heerde 5, ,9 378 Hillegom 5, ,1 394 Hilvarenbeek 5, ,1 408 Nuenen c.a. 5, ,1 480 Ouder-Amstel 5, ,0 452 Waalre 5, ,2 435 Zundert 5, ,1 476 Gemiddelde < ,4 5,1 Bergen (NH.) 5, ,9 454 Best 5, ,2 377 Boxtel 5, ,4 309 Bronckhorst 5, ,2 398 Echt-Susteren 5, ,1 430 Ermelo 5, ,1 316 Gilze en Rijen 5, ,5 340 Heemstede 6, ,8 325 Leudal 5, ,3 480 Noordwijk 5, ,2 404 Ooststellingwerf 5, ,2 385 Overbetuwe 5, ,2 377 Ridderkerk 5, ,9 324 Rijswijk (ZH.) 5, ,5 418 Soest 5, , Valkenswaard 5, ,1 511 Waalwijk 5, ,1 376 Gemiddelde ,6 5,2 Emmen 5, ,7 348 Hoogeveen 5, ,2 366 Lelystad 5, ,3 341 Roermond 5, ,4 353 Roosendaal 5, ,8 452 Gemiddelde ,4 5,1 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 56 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

57 Tabel 24: Totaalrapportcijfer burger als PARTNER Gemeente Burger als partner [AANTAL INDICATOREN] [5] Brielle 5,5 Dongeradeel 5,6 Eersel 5,7 Haren 5,7 Heerde 5,4 Hillegom 5,6 Hilvarenbeek 5,5 Nuenen c.a. 5,5 Ouder-Amstel 5,5 Waalre 5,8 Zundert 5,5 Gemiddelde < ,6 Bergen (NH.) 5,5 Best 5,8 Boxtel 6,0 Bronckhorst 5,8 Echt-Susteren 5,5 Ermelo 5,7 Gilze en Rijen 6,0 Heemstede 6,4 Leudal 5,7 Noordwijk 5,7 Ooststellingwerf 5,7 Overbetuwe 5,7 Ridderkerk 5,5 Rijswijk (ZH.) 6,0 Soest 5,6 Valkenswaard 5,5 Waalwijk 5,5 Gemiddelde ,8 Emmen 5,2 Hoogeveen 5,7 Lelystad 5,7 Roermond 5,8 Roosendaal 5,2 Gemiddelde ,5 4 Resultaten PARTNER 57

58 58 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

59 4 Resultaten WIJKBEWONER 59

60 4.8 De burger als wijkbewoner BURGER ALS WIJKBEWONER Indicator Indicator 1 Er zijn voldoende voorzieningen in de directe Oordeel burger directe woonomgeving woonomgeving, wijk Oordeel burger leefbaarheid buurt Oordeel burger winkels in buurt Oordeel burger speelmogelijkheden Oordeel burger straatverlichting Oordeel burger basisonderwijs Oordeel burger wegen, paden en pleintjes Oordeel burger voorzieningen voor jongeren 2 Er zijn voldoende voorzieningen in de Oordeel burger winkels in de gemeente gemeente Oordeel burger uitgaansmogelijkheden, horeca Oordeel burger cultuur Oordeel burger verenigingen en clubs Oordeel burger sportvoorzieningen Oordeel burger onderwijs Oordeel burger gezondheidszorgvoorzieningen Oordeel burger welzijnsvoorzieningen (buurthuis, jongerencentrum) 3 Het openbaar groen in de wijk is goed Oordeel burger onderhoud groenvoorzieningen in de buurt onderhouden 4 De wijk ziet er in het algemeen schoon en Oordeel burger schoonhouden van de buurt opgeruimd uit 5 De vuilophaal in de gemeente is goed Oordeel burger over afvalinzameling verzorgd 6 De gemeente is goed bereikbaar met de Oordeel burger over bereikbaarheid buurt met auto auto en met het openbaar vervoer Oordeel burger over parkeermogelijkheden in buurt Oordeel burger over openbaar vervoer in wijk Oordeel burger over parkeermogelijkheden in gemeente Oordeel burger over openbaar vervoer in gemeente 7 De wegen en fietspaden binnen de Oordeel burger over onderhoud wegen en fietspaden gemeente zijn goed onderhouden 8 De verkeersveiligheid in de gemeente is Oordeel burger over verkeersveiligheid gemeente goed Oordeel burger over verkeersveiligheid buurt Wijziging: In de Werkgroep Doorontwikkeling van de VNG is in 2008 besloten om een tweetal indicatoren die behoren bij de oude invulling van rol van de Burger als Partner zijn opgenomen bij de rol van de Burger als Wijkbewoner (vraag naar onderwijs in het algemeen en basisonderwijs). 60 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

61 Tabel 25: 1 Er zijn voldoende voorzieningen in de directe woonomgeving, wijk (deel I)* Gemeente Directe woonomgeving Tevredenheid burger over voorzieningen in de wijk: Leefbaarheid buurt Winkels in de buurt Speelmogelijkheden cijfer N cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 7, , , ,0 447 Dongeradeel 7, , , ,3 408 Eersel 7, , , , Haren 7, , , ,1 380 Heerde 7, , , ,3 384 Hillegom 7, , , ,4 411 Hilvarenbeek 7, , , ,4 431 Nuenen c.a. 7, , , ,5 501 Ouder-Amstel 7, , , ,7 445 Waalre 7, , , ,8 464 Zundert 7, , , ,2 459 Gemiddelde < ,6 7,5 7,7 6,5 Bergen (NH.) 7, , , ,2 446 Best 7, , , ,4 426 Boxtel 7, , , ,3 327 Bronckhorst 7, , , ,8 433 Echt-Susteren 7, , , ,1 465 Ermelo 7, , , ,7 317 Gilze en Rijen 7, , , ,6 369 Heemstede 7, , , ,9 344 Leudal 7, , , ,3 505 Noordwijk 7, , , ,4 417 Ooststellingwerf 7, , , ,1 417 Overbetuwe 7, , , ,8 420 Ridderkerk 7, , , ,0 344 Rijswijk (ZH.) 7, , , ,9 452 Soest 7, , , , Valkenswaard 7, , , ,9 574 Waalwijk 7, , , ,7 382 Gemiddelde ,5 7,4 7,7 6,7 Emmen 7, , , ,3 395 Hoogeveen 7, , , ,2 404 Lelystad 7, , , ,0 401 Roermond 7, , , ,6 390 Roosendaal 7, , , ,7 460 Gemiddelde ,3 7,2 7,7 6,7 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten WIJKBEWONER 61

62 62 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

63 Tabel 26: 1 Er zijn voldoende voorzieningen in de directe woonomgeving, wijk (deel II)* Gemeente Straatverlichting Tevredenheid burger over: Basisonderwijs in de buurt Onderhoud wegen, paden, pleintjes Voorzieningen voor jongeren cijfer N cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 7, , , ,3 398 Dongeradeel 7, , , ,0 392 Eersel 7, , , , Haren 7, , , ,0 341 Heerde 7, , , ,0 360 Hillegom 7, , , ,1 386 Hilvarenbeek 7, , , ,0 392 Nuenen c.a. 6, , , ,8 437 Ouder-Amstel 7, , , ,2 379 Waalre 7, , , ,3 388 Zundert 6, , , ,0 431 Gemiddelde < ,2 7,7 6,4 5,1 Bergen (NH.) 7, , , ,0 404 Best 7, , , ,5 380 Boxtel 7, , , ,7 300 Bronckhorst 7, , , ,7 397 Echt-Susteren 7, , , ,7 428 Ermelo 7, , , ,0 283 Gilze en Rijen 7, , , ,1 340 Heemstede 7, , , ,2 296 Leudal 7, , , ,9 466 Noordwijk 7, , , ,0 382 Ooststellingwerf 7, , , ,8 391 Overbetuwe 7, , , ,0 384 Ridderkerk 7, , , ,3 288 Rijswijk (ZH.) 7, , , ,4 357 Soest 7, , , , Valkenswaard 7, , , ,5 495 Waalwijk 7, , , ,2 336 Gemiddelde ,4 7,9 6,6 5,1 Emmen 6, , , ,8 355 Hoogeveen 7, , , ,2 365 Lelystad 7, , , ,9 352 Roermond 7, , , ,0 345 Roosendaal 7, , , ,2 428 Gemiddelde ,3 7,7 6,1 5,0 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten WIJKBEWONER 63

64 64 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

65 Tabel 27: 2 Er zijn voldoende voorzieningen in de gemeente* (deel I) Gemeente Tevredenheid burger over voorzieningen in de gemeente: Winkels in gemeente Uitgaan Cultuur Verenigingen, clubs cijfer N cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 7, , , ,4 479 Dongeradeel 7, , , ,3 439 Eersel 7, , , , Haren 8, , , ,6 441 Heerde 6, , , ,4 427 Hillegom 6, , , ,4 439 Hilvarenbeek 6, , , ,6 476 Nuenen c.a. 7, , , ,7 544 Ouder-Amstel 6, , , ,2 485 Waalre 6, , , ,5 517 Zundert 7, , , ,7 505 Gemiddelde < ,2 6,8 6,6 7,5 Bergen (NH.) 7, , , ,1 489 Best 6, , , ,7 456 Boxtel 6, , , ,5 339 Bronckhorst 7, , , ,5 482 Echt-Susteren 7, , , ,3 487 Ermelo 7, , , ,5 346 Gilze en Rijen 7, , , ,5 389 Heemstede 8, , , ,7 376 Leudal 7, , , ,3 537 Noordwijk 7, , , ,4 430 Ooststellingwerf 6, , , ,0 456 Overbetuwe 7, , , ,2 440 Ridderkerk 8, , , ,3 342 Rijswijk (ZH.) 8, , , ,2 425 Soest 7, , , , Valkenswaard 7, , , ,8 613 Waalwijk 7, , , ,3 408 Gemiddelde ,4 6,6 6,4 7,4 Emmen 7, , , ,3 404 Hoogeveen 7, , , ,6 427 Lelystad 7, , , ,2 392 Roermond 7, , , ,4 400 Roosendaal 7, , , ,3 472 Gemiddelde ,6 6,7 6,8 7,4 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten WIJKBEWONER 65

66 Tabel 28: 2 Er zijn voldoende voorzieningen in de gemeente* (deel II) Gemeente Tevredenheid burger over voorziening in de gemeente: Onderwijs Sportvoorzieningen Gezondheidszorgvoorzieningen Welzijnsvoorzieningen cijfer N cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 7, , , ,0 373 Dongeradeel 7, , , ,0 376 Eersel 7, , , , Haren 7, , , ,0 317 Heerde 7, , , ,0 332 Hillegom 7, , , ,9 337 Hilvarenbeek 7, , , ,5 368 Nuenen c.a. 7, , , ,6 385 Ouder-Amstel 7, , , ,1 368 Waalre 7, , , ,3 380 Zundert 7, , , ,9 419 Gemiddelde < ,6 7,4 7,3 6,0 Bergen (NH.) 7, , , ,0 376 Best 7, , , ,8 395 Boxtel 7, , , ,5 279 Bronckhorst 7, , , ,6 364 Echt-Susteren 7, , , ,9 413 Ermelo 7, , , ,2 258 Gilze en Rijen 7, , , ,1 306 Heemstede 7, , , ,4 248 Leudal 7, , , ,6 449 Noordwijk 7, , , ,8 345 Ooststellingwerf 7, , , ,9 386 Overbetuwe 7, , , ,4 351 Ridderkerk 7, , , ,1 274 Rijswijk (ZH.) 7, , , ,2 310 Soest 7, , , , Valkenswaard 7, , , ,4 463 Waalwijk 7, , , ,2 346 Gemiddelde ,5 7,5 7,2 6,0 Emmen 7, , , ,8 346 Hoogeveen 7, , , ,3 370 Lelystad 7, , , ,1 310 Roermond 7, , , ,7 322 Roosendaal 7, , , ,4 418 Gemiddelde ,4 7,3 7,4 6,1 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 66 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

67 Tabel 29: 3 De groenvoorzieningen in de buurt worden goed onderhouden* 4 De wijk ziet er in het algemeen schoon en opgeruimd uit* 5 De vuilophaal in de gemeente is goed verzorgd* Gemeente Tevredenheid burger over: Onderhoud openbaar groen Schoonhouden buurt Afvalinzameling cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 6, , ,5 528 Dongeradeel 6, , ,4 460 Eersel 6, , , Haren 7, , ,4 493 Heerde 6, , ,6 466 Hillegom 6, , ,6 485 Hilvarenbeek 6, , ,2 511 Nuenen c.a. 6, , ,5 587 Ouder-Amstel 6, , ,8 557 Waalre 7, , ,7 574 Zundert 6, , ,6 531 Gemiddelde < ,5 6,6 7,4 Bergen (NH.) 6, , ,4 543 Best 7, , ,2 484 Boxtel 6, , ,9 369 Bronckhorst 6, , ,6 511 Echt-Susteren 6, , ,5 529 Ermelo 7, , ,4 375 Gilze en Rijen 6, , ,4 411 Heemstede 7, , ,6 418 Leudal 6, , ,8 587 Noordwijk 6, , ,2 475 Ooststellingwerf 6, , ,6 487 Overbetuwe 7, , ,1 478 Ridderkerk 6, , ,6 395 Rijswijk (ZH.) 7, , ,8 563 Soest 6, , , Valkenswaard 6, , ,4 645 Waalwijk 6, , ,2 453 Gemiddelde ,7 6,7 7,6 Emmen 6, , ,3 443 Hoogeveen 6, , ,5 464 Lelystad 6, , ,5 446 Roermond 6, , ,6 442 Roosendaal 6, , ,9 531 Gemiddelde ,4 6,4 7,4 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten WIJKBEWONER 67

68 68 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

69 Tabel 30: 6 De gemeente is goed bereikbaar met de auto en met het openbaar vervoer* Gemeente Bereikbaarheid buurt met auto Parkeermogelijkheden in buurt Tevredenheid burger over: Openbaar vervoer in buurt/wijk Parkeermogelijkheden in gemeente Openbaar vervoer in gemeente cijfer N cijfer N cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 7, , , , ,5 431 Dongeradeel 8, , , , ,7 387 Eersel 7, , , , , Haren 8, , , , ,5 450 Heerde 7, , , , ,1 383 Hillegom 7, , , , ,3 409 Hilvarenbeek 8, , , , ,3 434 Nuenen c.a. 7, , , , ,7 506 Ouder-Amstel 7, , , , ,9 516 Waalre 7, , , , ,8 477 Zundert 7, , , , ,6 476 Gemiddelde < ,8 6,7 6,8 6,5 6,7 Bergen (NH.) 7, , , , ,9 459 Best 7, , , , ,4 417 Boxtel 7, , , , ,3 318 Bronckhorst 8, , , , ,7 421 Echt-Susteren 7, , , , ,7 440 Ermelo 7, , , , ,5 292 Gilze en Rijen 7, , , , ,6 356 Heemstede 7, , , , ,7 366 Leudal 8, , , , ,4 494 Noordwijk 7, , , , ,7 394 Ooststellingwerf 8, , , , ,6 401 Overbetuwe 7, , , , ,3 418 Ridderkerk 8, , , , ,1 330 Rijswijk (ZH.) 7, , , , ,9 547 Soest 7, , , , , Valkenswaard 7, , , , ,0 573 Waalwijk 7, , , , ,1 368 Gemiddelde ,8 6,5 6,8 6,4 6,7 Emmen 7, , , , ,6 389 Hoogeveen 7, , , , ,7 327 Lelystad 7, , , , ,7 378 Roermond 7, , , , ,0 384 Roosendaal 7, , , , ,8 435 Gemiddelde ,6 6,5 6,8 6,2 6,7 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten WIJKBEWONER 69

70 70 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

71 Tabel 31: 7 De wegen en fietspaden binnen de gemeente zijn goed onderhouden* 8 De verkeersveiligheid in de gemeente is goed* Gemeente Onderhoud wegen en fietspaden Tevredenheid burger over: Verkeersveiligheid gemeente Verkeersveiligheid buurt cijfer N cijfer N cijfer N Brielle 6, , ,0 528 Dongeradeel 6, , ,2 461 Eersel 6, , , Haren 6, , ,4 493 Heerde 6, , ,2 460 Hillegom 6, , ,3 485 Hilvarenbeek 6, , ,5 507 Nuenen c.a. 6, , ,5 591 Ouder-Amstel 6, , ,6 557 Waalre 7, , ,4 571 Zundert 6, , ,2 539 Gemiddelde < ,7 6,4 6,3 Bergen (NH.) 6, , ,3 544 Best 7, , ,4 494 Boxtel 6, , ,2 375 Bronckhorst 7, , ,5 505 Echt-Susteren 6, , ,2 532 Ermelo 7, , ,2 381 Gilze en Rijen 6, , ,3 416 Heemstede 7, , ,5 423 Leudal 6, , ,2 584 Noordwijk 6, , ,4 483 Ooststellingwerf 6, , ,4 487 Overbetuwe 7, , ,5 482 Ridderkerk 6, , ,3 393 Rijswijk (ZH.) 7, , ,8 564 Soest 6, , , Valkenswaard 6, , ,3 649 Waalwijk 6, , ,4 452 Gemiddelde ,9 6,5 6,4 Emmen 5, , ,0 436 Hoogeveen 6, , ,4 463 Lelystad 6, , ,6 445 Roermond 6, , ,1 436 Roosendaal 5, , ,2 532 Gemiddelde ,2 6,5 6,3 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 4 Resultaten WIJKBEWONER 71

72 72 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

73 Tabel 32: Totaalrapportcijfer burger als WIJKBEWONER Gemeente Burger als wijkbewoner [AANTAL INDICATOREN] [27] Brielle 6,9 Dongeradeel 6,9 Eersel 6,9 Haren 7,1 Heerde 6,9 Hillegom 6,8 Hilvarenbeek 6,8 Nuenen c.a. 7,0 Ouder-Amstel 6,8 Waalre 7,0 Zundert 6,8 Gemiddelde < ,9 Bergen (NH.) 6,8 Best 7,1 Boxtel 7,0 Bronckhorst 6,9 Echt-Susteren 6,9 Ermelo 7,1 Gilze en Rijen 6,8 Heemstede 7,3 Leudal 6,8 Noordwijk 6,9 Ooststellingwerf 6,8 Overbetuwe 6,9 Ridderkerk 7,0 Rijswijk (ZH.) 7,2 Soest 6,8 Valkenswaard 7,0 Waalwijk 6,7 Gemiddelde ,9 Emmen 6,7 Hoogeveen 7,0 Lelystad 6,8 Roermond 6,9 Roosendaal 6,8 Gemiddelde ,8 4 Resultaten WIJKBEWONER 73

74 74 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

75 Resultaten BELASTINGBETALER 75

76 4.9 De burger als belastingbetaler BURGER ALS BELASTINGBETALER* Prestatie Indicator 1 De woonlasten in de gemeente Woonlasten meerpersoonshuishouden** (KING) zijn in verhouding met de kwaliteit van het wonen in de gemeente 2 Er is sprake is van een goede Stelling: ik krijg voldoende terug voor mijn belastinggeld (KING) verhouding tussen de hoogte van de gemeentelijke belastingen en het voorzieningenniveau van de gemeente 4 De burger moet kunnen % toegekende bezwaarschriften t.o.v. aantal WOZ-objecten** (KING) rekenen op een zorgvuldig Tijdigheid verzending beschikkingen en aanslagen** (KING) optreden van de gemeente bij het vaststellen van en afhandelen van officiële reacties op de hoogte van de gemeentelijke belastingen. * Alleen de indicatoren van KING worden opgenomen in de database op ** De resultaten van gemeenten op deze vragen worden niet omgerekend naar een rapportcijfer en zijn te vinden in de bijlage Wijziging: In dit gedeelte vindt u twee uitwerkingen van de rol van de burger als belastingbetaler. De eerste is de uitwerking van KING. Deze bestaat uit de indicatoren die in het bovenstaande schema zijn opgenomen. We nemen enkel die indicator hier op waarvan een rapportcijfer getoond kan worden, de overige indicatoren zijn te vinden in de bijlagen. De tweede uitwerking is die van PON en Deloitte. Zoals in het begin op pagina 15 al werd verteld, hebben PON en Deloitte een nieuwe invulling voor deze rol ontwikkeld. De resultaten hiervan vindt u, met uitgebreide uitleg. eveneens in dit gedeelte van het rapport. 76 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

77 4.9.1 Belastingbetaler KING Tabel 33: 2 Er is sprake is van een goede verhouding tussen de hoogte van de gemeentelijke belastingen en het voorzieningenniveau van de gemeente (NB: hoe hoger het cijfer, hoe meer tevreden mensen zijn met belastingen gemeente) Gemeente Ik krijg voldoende terug voor mijn belastinggeld* cijfer N Brielle 5,9 442 Dongeradeel 5,5 389 Eersel 5, Haren 6,1 400 Heerde 5,6 399 Hillegom 5,9 406 Hilvarenbeek 5,7 402 Nuenen c.a. 5,4 509 Ouder-Amstel 5,8 457 Waalre 5,9 481 Zundert 5,4 462 Gemiddelde < ,7 Bergen (NH.) 5,6 459 Best 6,0 416 Boxtel 5,9 314 Bronckhorst 5,9 426 Echt-Susteren 5,5 458 Ermelo 6,1 319 Gilze en Rijen 6,0 342 Heemstede 6,7 357 Leudal 5,6 502 Noordwijk 5,6 416 Ooststellingwerf 5,5 408 Overbetuwe 6,0 412 Ridderkerk 5,8 325 Rijswijk (ZH.) 6,3 461 Soest 5, Valkenswaard 5,6 523 Waalwijk 5,3 398 Gemiddelde ,8 Emmen 5,0 380 Hoogeveen 5,6 370 Lelystad 5,6 380 Roermond 6,2 376 Roosendaal 5,2 450 Gemiddelde ,5 * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). Resultaten BELASTINGBETALER 77

78 4.9.2 Belastingbetaler PON en Deloitte Voorgeschiedenis Al enige tijd bestond er over de invulling van de burger als belastingbetaler enige onduidelijkheid. KING geeft deze rol niet langer een eigen rapportcijfer omdat de gegevens voor een deel feitelijk zijn en hierdoor niet door iedereen berekend kunnen worden. Verder geven ze onvoldoende zicht op het burgeroordeel. De oude invulling zoals PON en Deloitte die hanteerden is, in overleg met de deelnemers van najaar 2009, in zijn geheel afgeschaft. Na de slotbijeenkomst van datzelfde traject is eveneens besloten te gaan zoeken naar een nieuwe invulling van de rol, met als voorwaarde dat er, net als bij de andere rollen, gekeken wordt naar de mening van de burger. Ook moest de invulling door gemeenten daadwerkelijk als nuttig beschouwd worden. In beide voorwaarden schoot de oude invulling volgens veel deelnemers te kort. Enige tijd na de slotbijeenkomst hebben PON en Deloitte een voorstel gedaan om via een nieuwe methodiek burgers te bevragen over hun oordeel waar (extra) middelen van gemeenten aan moeten worden besteed. Deze oordelen worden vervolgens afgezet tegen de financiële werkelijkheid. In het voorjaar van 2010 is deze methode aan een 11-tal gemeenten voorgelegd. Uit de evaluatie met deze pilotgemeenten blijkt dat de uitkomsten erg nuttig zijn; ze geven zowel de burgermening, de financiële situatie, en het verschil tussen de keuzes van de gemeente en de burger weer. Vanwege het succes van deze pilot is besloten om de nieuwe invulling onderdeel te maken van de uitvoering van PON en Deloitte. De invulling is aan het standaard projectaanbod toegevoegd. Nieuwe invulling Mening burgers. Om de mening van burgers ten aanzien van de gemeentelijke bestedingen te peilen, is aan de Burgerpeiling een extra vraag toegevoegd (zie de vragenlijst in bijlage D, vraag 17). In deze vraag moeten burgers aangeven welke gemeentelijke thema s zij belangrijk vinden. Dit doen ze door uit twaalf gemeentelijke thema s vijf thema s te kiezen waaraan zij vinden dat de gemeente het meeste geld zou moeten besteden. We berekenen hoeveel procent van de respondenten een bepaald thema aanvinken en delen de thema s als volgt in: Tabel: Prioritering beleidsvelden volgens de burger Burger > 50% van de burgers heeft dit beleidsveld in de top 5 gezet Meer dan de helft van de burgers vindt dat de gemeente het meeste geld aan dit beleidsveld moet besteden 25-50% de van burgers heeft dit beleidsveld in de top 5 gezet Meer dan een kwart maar minder dan de helft van de burgers vindt dat de gemeente het meeste geld aan dit beleidsveld moet besteden Minder dan 25% van de burgers heeft dit beleidsveld in de top 5 gezet Minder dan een kwart van de burgers vindt dat de gemeente het meeste geld aan dit beleidsveld moet besteden 78 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

79 Financiële gegevens. De mening van de burgers zegt op zichzelf niets over de beleidsprioriteiten van de gemeente. Om een indicatie te krijgen van hoe belangrijk een gemeente een bepaald thema vindt, wordt gekeken naar de materiële inzet. Dit doen we door de begrote netto-uitgaven van de gemeente af te zetten tegen een bepaald ijkpunt, gebaseerd op de systematiek van de Algemene Uitkering. In de systematiek van de Algemene Uitkering wordt per gemeente berekend hoeveel het ministerie van BZK verwacht dat een gemeente per thema uitgeeft, gebaseerd op het aantal gemeente specifieke eenheden per verdeelmaatstaf. Voor elk thema zijn specifieke verdeelmaatstaven vastgesteld door het ministerie. Hierbij valt te denken aan het aantal bijstandontvangers voor het thema Werk en Inkomen. De verwachte uitgaven per verdeelmaatstaf kunnen worden berekend door het aantal eenheden per verdeelmaatstaf te vermenigvuldigen met de prijs per eenheid. Een voorbeeld hiervan is: Gemeente X heeft inwoners (verdeelmaatstaf), prijs per eenheid is 8,04 voor het thema Bevolkingszaken. Dit resulteert in een verwachte uitgave van voor het thema Bevolkingszaken op basis van de verdeelmaatstaaf inwoners. Aangezien gemeenten naast inkomsten uit de algemene uitkering, andere bronnen van inkomsten hebben, is voor de onderlinge vergelijking een correctie op de overige inkomsten (OZB en overige eigen middelen) toegepast. Vervolgens wordt de begroting van de gemeente afgezet tegen het ijkpunt. De afwijking van de begrotingscijfers ten opzichte van het ijkpunt levert vervolgens een uitkomst op. Wanneer een gemeente minimaal 10% meer geld uitgeeft aan een thema dan verwacht kan worden op basis van het ijkpunt, krijgt een gemeente voor dit thema drie eurotekens. Geeft een gemeente minimaal 10% minder geld uit aan een thema ten opzichte van het ijkpunt, dan krijgt een gemeente voor dit thema een één euroteken. Uitgaven die minder dan 10% afwijken van het ijkpunt krijgen twee eurotekens. Tabel : Financiële gegevens Financieel De thema s waarin de gemeente minimaal 10% meer geld uitgeeft, dan verwacht kan worden op basis van het ijkpunt De thema s waarin de gemeente minimaal 9% meer of minder geld uitgeeft, dan verwacht kan worden op basis van het ijkpunt De thema s waarin de gemeente minimaal 10% minder geld uitgeeft, dan verwacht kan worden op basis van het ijkpunt Resultaten BELASTINGBETALER 79

80 Resultaat. Een gemeente krijgt op deze manier voor ieder thema twee uitkomsten aan de hand van eurotekens. Door ze te combineren kunnen we zien of een gemeente dezelfde prioriteiten stelt als haar inwoners; als inwoners voor een bepaald thema één euroteken aan de gemeente geven (wat betekent dat ze het thema niet zo belangrijk vinden) dan is dat op zich niet erg als de gemeente hier zelf ook zo op scoort (dus als de gemeente minder dan 10% aan dit thema geeft dan de norm voorschrijft). Uiteindelijk geeft deze combinatie een positieve smiley: de gemeente en de burgers zijn het immers met elkaar eens. In onderstaande tabel vindt u alle mogelijk combinatie met de bijbehorende uitkomsten. Tabel: Optelsom burgerprioritering en financiële gegevens Burger Financieel Uitkomst + = + = + = + = + = 80 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

81 Tabellen prioriteit burger versus uitgaven gemeente In de tabellen op de volgende pagina s vindt u de resultaten van deze nieuwe invulling voor alle deelnemers van dit traject. De tabellen zijn op alfabetische volgorde van gemeentenaam weergegeven. Bergen NH Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 71,6% + = Maatschappelijke zorg 67,1% Reiniging 58,7% + = Openbare ruimte 53,8% Milieu 41,7% Educatie 38,6% Kunst en ontspanning 37,6% + = Bouwen 32,4% Werk en inkomen 26,3% Bevolkingszaken 25,2% Economie 19,3% + = Monumenten en musea 10,5% Best Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 79,6% + = Maatschappelijke zorg 69,6% + = Reiniging 59,6% Openbare ruimte 52,1% + = Educatie 38,6% Milieu 38,1% + = Werk en inkomen 34,0% Economie 33,6% Bouwen 26,1% Kunst en ontspanning 25,9% Bevolkingszaken 20,4% Monumenten en musea 3,9% Resultaten BELASTINGBETALER 81

82 Boxtel Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 77,1% Maatschappelijke zorg 69,2% + = Educatie 52,3% Openbare ruimte 51,6% + = Reiniging 46,0% Werk en inkomen 38,6% + = Kunst en ontspanning 36,2% + = Milieu 34,6% Economie 31,8% Bouwen 23,3% + = Bevolkingszaken 17,2% + = Monumenten en musea 2,4% Brielle Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 80,0% + = Maatschappelijke zorg 68,3% Reiniging 59,0% Openbare ruimte 58,6% + = Educatie 43,1% Milieu 40,3% + = Werk en inkomen 28,7% Kunst en ontspanning 27,3% Economie 26,8% Bevolkingszaken 20,7% Bouwen 18,2% + = Monumenten en musea 9,1% 82 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

83 Bronckhorst Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 78,1% + = Maatschappelijke zorg 70,8% + = Reiniging 49,5% + = Openbare ruimte 48,2% Economie 42,4% Educatie 41,3% Werk en inkomen 37,1% Milieu 32,7% Kunst en ontspanning 30,8% Bouwen 23,8% + = Bevolkingszaken 22,5% Monumenten en musea 5,5% Dongeradeel Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 71,4% + = Maatschappelijke zorg 69,2% + = Economie 54,6% + = Werk en inkomen 53,3% + = Reiniging 51,9% Openbare ruimte 46,1% Educatie 39,6% Milieu 27,1% Kunst en ontspanning 23,5% Bouwen 22,4% Bevolkingszaken 18,2% Monumenten en musea 5,3% Resultaten BELASTINGBETALER 83

84 Echt-Susteren Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 80,0% + = Maatschappelijke zorg 66,1% + = Reiniging 57,4% Openbare ruimte 46,2% Werk en inkomen 43,7% Milieu 42,5% Educatie 41,9% Economie 39,8% Kunst en ontspanning 24,8% + = Bevolkingszaken 20,2% + = Bouwen 14,8% Monumenten en musea 2,1% + = Eersel Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 79,7% + = Maatschappelijke zorg 68,3% + = Reiniging 52,8% + = Openbare ruimte 49,7% + = Milieu 39,7% + = Educatie 39,5% Werk en inkomen 35,2% + = Economie 33,9% + = Bouwen 32,7% + = Kunst en ontspanning 26,2% + = Bevolkingszaken 18,1% + = Monumenten en musea 4,2% + = 84 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

85 Emmen Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 74,6% + = Maatschappelijke zorg 69,6% Werk en inkomen 54,2% + = Reiniging 52,2% + = Openbare ruimte 49,4% + = Economie 45,7% Educatie 40,3% Milieu 30,6% + = Bouwen 22,8% + = Kunst en ontspanning 21,1% + = Bevolkingszaken 19,4% Monumenten en musea 3,5% + = Ermelo Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 77,1% + = Maatschappelijke zorg 69,9% + = Reiniging 53,7% + = Openbare ruimte 48,6% Milieu 43,6% + = Werk en inkomen 41,2% Bouwen 37,2% Educatie 36,1% Economie 29,1% Kunst en ontspanning 21,1% + = Bevolkingszaken 19,0% Monumenten en musea 4,6% Resultaten BELASTINGBETALER 85

86 Gilze en Rijen Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 77,9% + = Maatschappelijke zorg 66,2% + = Reiniging 60,4% Openbare ruimte 52,7% + = Milieu 39,2% Educatie 37,4% Economie 36,3% Werk en inkomen 35,8% Bouwen 28,4% Kunst en ontspanning 24,5% + = Bevolkingszaken 21,7% Monumenten en musea 2,4% Haren Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 77,4% + = Maatschappelijke zorg 67,6% Reiniging 58,1% Openbare ruimte 55,3% + = Educatie 50,4% Milieu 40,6% + = Kunst en ontspanning 35,9% + = Werk en inkomen 33,3% + = Bevolkingszaken 24,1% Economie 22,7% + = Bouwen 16,4% + = Monumenten en musea 5,1% 86 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

87 Heemstede Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 79,5% + = Maatschappelijke zorg 65,0% + = Reiniging 60,1% Openbare ruimte 58,6% + = Milieu 45,7% + = Educatie 45,3% + = Kunst en ontspanning 34,7% Werk en inkomen 31,1% Economie 21,6% + = Bevolkingszaken 19,5% Bouwen 15,8% + = Monumenten en musea 8,0% + = Heerde Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 81,0% + = Maatschappelijke zorg 66,8% Reiniging 56,5% + = Economie 48,3% Openbare ruimte 42,1% + = Educatie 36,7% + = Werk en inkomen 35,9% Bouwen 31,5% Milieu 31,4% + = Kunst en ontspanning 28,1% + = Bevolkingszaken 20,4% Monumenten en musea 4,2% Resultaten BELASTINGBETALER 87

88 Hillegom Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 77,3% + = Maatschappelijke zorg 62,2% + = Reiniging 58,9% + = Openbare ruimte 53,1% + = Educatie 42,7% Milieu 40,2% Bouwen 32,5% Economie 32,4% Kunst en ontspanning 29,3% Werk en inkomen 28,6% Bevolkingszaken 22,6% Monumenten en musea 4,6% + = Hilvarenbeek Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 75,5% Maatschappelijke zorg 71,8% + = Reiniging 52,2% Openbare ruimte 47,0% Bouwen 41,4% Educatie 37,9% Milieu 34,7% Economie 32,3% Kunst en ontspanning 30,8% + = Werk en inkomen 30,2% Bevolkingszaken 21,3% + = Monumenten en musea 4,4% 88 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

89 Hoogeveen Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 78,9% + = Maatschappelijke zorg 64,7% Reiniging 58,0% Werk en inkomen 50,2% + = Openbare ruimte 47,3% Economie 45,3% Educatie 43,2% + = Milieu 30,4% Kunst en ontspanning 22,5% Bouwen 19,3% Bevolkingszaken 18,3% + = Monumenten en musea 4,4% Lelystad Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 81,2% Maatschappelijke zorg 61,8% Reiniging 54,3% Openbare ruimte 52,8% + = Economie 49,2% Educatie 43,7% Milieu 40,2% Werk en inkomen 39,7% Kunst en ontspanning 25,4% + = Bevolkingszaken 20,0% Bouwen 14,7% Monumenten en musea 4,6% + = Resultaten BELASTINGBETALER 89

90 Leudal Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 78,7% + = Maatschappelijke zorg 67,3% + = Reiniging 53,6% Openbare ruimte 50,2% + = Milieu 40,9% + = Economie 39,6% + = Educatie 37,6% + = Werk en inkomen 36,5% + = Kunst en ontspanning 30,3% Bouwen 23,4% Bevolkingszaken 21,3% Monumenten en musea 3,4% Noordwijk Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 78,6% + = Reiniging 63,4% + = Maatschappelijke zorg 63,3% Openbare ruimte 51,5% + = Educatie 44,4% Milieu 34,8% Economie 33,6% + = Bouwen 33,0% Kunst en ontspanning 31,6% + = Werk en inkomen 27,0% + = Bevolkingszaken 18,7% Monumenten en musea 7,3% + = 90 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

91 Nuenen c.a. Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 83,3% + = Maatschappelijke zorg 70,0% + = Reiniging 60,2% Openbare ruimte 54,0% + = Educatie 41,8% + = Milieu 41,3% + = Kunst en ontspanning 32,2% + = Werk en inkomen 31,9% + = Economie 25,0% Bevolkingszaken 21,9% + = Bouwen 17,6% Monumenten en musea 5,8% Ooststellingwerf Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 75,8% Maatschappelijke zorg 68,3% + = Economie 50,6% + = Reiniging 49,4% Openbare ruimte 48,6% + = Werk en inkomen 44,6% Educatie 39,5% Milieu 32,9% + = Bouwen 26,6% + = Kunst en ontspanning 25,9% + = Bevolkingszaken 22,9% Monumenten en musea 4,1% Resultaten BELASTINGBETALER 91

92 Ouder-Amstel Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 79,4% Reiniging 60,7% Openbare ruimte 60,7% + = Maatschappelijke zorg 60,1% Milieu 40,0% + = Educatie 39,6% Kunst en ontspanning 33,6% + = Bouwen 31,0% Bevolkingszaken 24,1% Werk en inkomen 21,1% + = Economie 16,9% + = Monumenten en musea 6,4% + = Overbetuwe Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 80,9% + = Maatschappelijke zorg 67,3% + = Reiniging 55,4% Openbare ruimte 52,1% + = Milieu 42,8% + = Educatie 39,3% + = Werk en inkomen 38,6% Economie 35,6% + = Kunst en ontspanning 27,0% Bevolkingszaken 20,6% + = Bouwen 19,9% + = Monumenten en musea 3,3% 92 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

93 Ridderkerk Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 87,8% Maatschappelijke zorg 67,8% + = Reiniging 60,2% Milieu 52,4% + = Openbare ruimte 44,9% Educatie 38,7% + = Werk en inkomen 34,5% Economie 30,1% Bevolkingszaken 24,7% + = Kunst en ontspanning 23,0% Bouwen 20,3% + = Monumenten en musea 3,3% + = Rijswijk Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 79,5% + = Maatschappelijke zorg 64,3% Reiniging 63,6% Openbare ruimte 53,1% + = Milieu 44,4% Educatie 39,9% Werk en inkomen 35,0% Bevolkingszaken 27,8% Economie 27,5% Kunst en ontspanning 27,5% Bouwen 17,1% + = Monumenten en musea 6,7% Resultaten BELASTINGBETALER 93

94 Roermond Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 80,0% + = Maatschappelijke zorg 66,4% Reiniging 53,9% Werk en inkomen 46,8% Milieu 46,4% + = Openbare ruimte 45,5% Economie 44,3% Educatie 41,1% Kunst en ontspanning 20,5% + = Bevolkingszaken 20,3% Bouwen 13,7% + = Monumenten en musea 6,0% + = Roosendaal Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 85,0% + = Maatschappelijke zorg 64,3% + = Reiniging 54,4% Openbare ruimte 50,7% + = Milieu 45,7% Educatie 40,9% Werk en inkomen 38,6% Economie 35,9% Kunst en ontspanning 23,0% + = Bevolkingszaken 19,5% + = Bouwen 18,4% + = Monumenten en musea 5,8% 94 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

95 Soest Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 80,7% + = Reiniging 62,0% Maatschappelijke zorg 61,4% Openbare ruimte 53,0% + = Milieu 46,0% Educatie 36,7% Kunst en ontspanning 32,4% Werk en inkomen 28,4% Economie 25,7% Bevolkingszaken 22,4% Bouwen 21,5% + = Monumenten en musea 6,8% Valkenswaard Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 82,7% + = Maatschappelijke zorg 71,4% Reiniging 56,9% + = Openbare ruimte 47,3% + = Milieu 40,9% Werk en inkomen 38,2% + = Economie 37,3% Educatie 34,1% Kunst en ontspanning 27,5% Bouwen 25,6% Bevolkingszaken 19,8% Monumenten en musea 3,9% Resultaten BELASTINGBETALER 95

96 Waalre Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 78,0% + = Maatschappelijke zorg 67,3% + = Reiniging 56,1% Openbare ruimte 51,5% + = Milieu 51,0% Educatie 41,6% Kunst en ontspanning 36,2% Werk en inkomen 30,2% Bevolkingszaken 22,6% Economie 20,9% + = Bouwen 18,6% Monumenten en musea 5,4% Waalwijk Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 82,1% + = Maatschappelijke zorg 63,0% + = Reiniging 58,8% Openbare ruimte 51,0% + = Economie 38,3% Milieu 38,2% + = Werk en inkomen 37,6% + = Educatie 36,8% Kunst en ontspanning 26,9% + = Bouwen 24,3% + = Bevolkingszaken 23,4% + = Monumenten en musea 5,3% + = 96 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

97 Zundert Beleidsvelden Prioritering burger (%) Burger Financieel Totaal Veiligheid 86,9% + = Maatschappelijke zorg 68,9% + = Reiniging 61,4% Openbare ruimte 45,3% Economie 45,1% Bouwen 40,4% Educatie 35,3% Milieu 30,7% Werk en inkomen 29,3% + = Kunst en ontspanning 21,9% + = Bevolkingszaken 19,8% Monumenten en musea 3,5% + = Resultaten BELASTINGBETALER 97

98 Tabellen tevredenheid burger huidige besteding gemeente In de volgende tabellen hebben we de tevredenheid van burgers weergegeven over de huidige besteding van de gemeente op 12 beleidsvelden. Burgers konden die alleen aangeven voor de vijf beleidsvelden waarvan zij vinden dat de gemeente hieraan het meeste belastinggeld moet uitgeven. NB: niet iedereen die een beleidsterrein belangrijk vindt, heeft antwoord gegeven op deze vraag. 98 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

99 Bergen (NH.) (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Best (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 99

100 Boxtel (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Brielle (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

101 Bronckhorst (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Dongeradeel (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 101

102 Echt-Susteren (%) Beleidsvelden Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Eersel (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

103 Emmen (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Ermelo (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 103

104 Gilze en Rijen (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Haren (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

105 Heemstede (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Heerde (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 105

106 Hillegom (%) Beleidsvelden Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Hilvarenbeek (%) Beleidsvelden Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

107 Hoogeveen (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Lelystad (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 107

108 Leudal (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Noordwijk (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

109 Nuenen (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Ooststellingwerf (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 109

110 Ouder-Amstel (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Overbetuwe (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

111 Ridderkerk (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Rijswijk (ZH.) (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 111

112 Roermond (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Roosendaal (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

113 Soest (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Valkenswaard (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 113

114 Waalre (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Waalwijk (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

115 Zundert (%) Beleidsvelden N Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening Bevolkingszaken Werk en inkomen Educatie Maatschappelijke zorg Kunst en ontspanning Monumenten en musea Veiligheid Bouwen Milieu Reiniging Openbare ruimte Economie Resultaten BELASTINGBETALER 115

116 Bijlagen 116 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

117 Bijlage A Overige vragen niet in rapportcijfers meegerekend Overige indicatoren burger als KIEZER Tabel 1: 1 De gemeente luistert goed naar haar inwoners Gemeente Opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen 2010* % Brielle 52,4 Dongeradeel 55,6 Eersel 55,5 Haren 71,5 Heerde 60,1 Hillegom 56,1 Hilvarenbeek 64,5 Nuenen c.a. 58,5 Ouder-Amstel 59,5 Waalre 57,2 Zundert 52 Gemiddelde < ,4 Bergen (NH.) 57,5 Best 52,5 Boxtel 53,5 Bronckhorst 56,8 Echt-Susteren 62,5 Ermelo 60,3 Gilze en Rijen 51,6 Heemstede 64,3 Leudal 55,5 Noordwijk 59,5 Ooststellingwerf 56,9 Overbetuwe 51,1 Ridderkerk 55,4 Rijswijk (ZH.) 52 Soest 57,5 Valkenswaard 51,8 Waalwijk 46,7 Gemiddelde ,6 Emmen 46,5 Hoogeveen 52,1 Lelystad 48,8 Roermond 50,9 Roosendaal 46,1 Gemiddelde ,9 Bijlagen 117

118 * Bron: database KING Overige indicatoren burger als KLANT Tabel 2: 1 De openingstijden van de gemeente zijn voldoende en duidelijk Gemeente Aantal uren per week waarop de publieksbalie is geopend (bronjaar)* Gemeenten < Brielle niet ingevuld Dongeradeel 38 (2009) Eersel 20 (2010) Haren niet ingevuld Heerde 25 (2010) Hillegom niet ingevuld Hilvarenbeek 22 (2010) Nuenen c.a. 24 (2009) Ouder-Amstel 23 (2010) Waalre 28 (2009) Zundert niet ingevuld Gemeenten Bergen (NH.) 31 (2010) Best 28 (2010) Boxtel 25 (2010) Bronckhorst 39 (2010) Echt-Susteren 39 (2010) Ermelo niet ingevuld Gilze en Rijen 28 (2009) Heemstede 41 (2010) Leudal 41 (2009) Noordwijk 38 (2010) Ooststellingwerf niet ingevuld Overbetuwe 27 (2010) Ridderkerk 35 (2009) Rijswijk (ZH.) niet ingevuld Soest 30 (2010) Valkenswaard 35 (2010) Waalwijk Gemeenten Emmen 43 (2010) Hoogeveen 36 (2010) Lelystad niet ingevuld Roermond 28 (2010) Roosendaal 29 (2010) * Bron: database KING - Zelfonderzoek 118 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

119 Tabel 3: 7 De informatie die de gemeente geeft is voldoende en begrijpelijk Gemeente Gemeenten < Score op landelijke websiteranglijst 2009 Brielle 36 Dongeradeel 40 Eersel 41 Haren 25 Heerde 38 Hillegom 35 Hilvarenbeek 50 Nuenen c.a. 19 Ouder-Amstel 20 Waalre 32 Zundert 21 Gemeenten Bergen (NH.) 48 Best 36 Boxtel 23 Bronckhorst 31 Echt-Susteren 29 Ermelo 42 Gilze en Rijen 59 Heemstede 42 Leudal 31 Noordwijk 35 Ooststellingwerf 28 Overbetuwe 38 Ridderkerk 36 Rijswijk (ZH.) 55 Soest 46 Valkenswaard 23 Waalwijk 38 Gemeenten Emmen 61 Hoogeveen 45 Lelystad 34 Roermond 25 Roosendaal 54 * Bron: database Waarstaatjegemeente.nl - Advies Overheid (jaarmonitor ) Bijlagen 119

120 Overige indicatoren burger als ONDERDAAN Tabel 4: 1 De gemeente reageert adequaat op meldingen, klachten of bezwaren Gemeente Bouwvergunningen 2010* Gemeenten < Aantal bezwaarschriften bouwvergunningen per inwoners Percentage gegrond verklaarde bezwaarschriften bouwvergunningen aantal % Brielle - - Dongeradeel - - Eersel 1 22,2 Haren - - Heerde 1 90 Hillegom - - Hilvarenbeek - - Nuenen c.a Ouder-Amstel 1 11,1 Waalre - - Zundert - - Gemeenten Bergen (NH.) 1 11,6 Best 1 0 Boxtel 0 33,3 Bronckhorst 0 0 Echt-Susteren 1 5 Ermelo - - Gilze en Rijen 1 3,1 Heemstede - - Leudal - - Noordwijk 1 4,3 Ooststellingwerf - - Overbetuwe 0 0 Ridderkerk - - Rijswijk (ZH.) 0 11,1 Soest 1 10,4 Valkenswaard 1 6,7 Waalwijk - - Gemeenten Emmen 1 3,1 Hoogeveen 0 9,1 Lelystad - - Roermond 0 20 Roosendaal 1 23,6 * Bron: database KING (februari 2011) - Zelfonderzoek [ - = niet ingevuld] 120 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

121 Tabel 5: 2 Het is in de gemeente voldoende veilig op straat* Gemeente Inwoners die zich VAAK onveilig voelen in de eigen buurt Totale N % Brielle 534 0,8% Dongeradeel 465 2,7% Eersel ,3% Haren 499 0,5% Heerde 469 1,2% Hillegom 489 2,4% Hilvarenbeek 518 0,5% Nuenen c.a ,0% Ouder-Amstel 568 1,1% Waalre 576 1,5% Zundert 547 7,5% Gemiddelde < ,0% Bergen (NH.) 550 1,2% Best 497 2,0% Boxtel 377 2,6% Bronckhorst 514 2,2% Echt-Susteren 534 3,6% Ermelo 387 1,2% Gilze en Rijen 420 1,6% Heemstede 428 2,3% Leudal 597 1,4% Noordwijk 487 1,7% Ooststellingwerf 494 1,8% Overbetuwe 487 1,4% Ridderkerk 399 3,3% Rijswijk (ZH.) 573 1,5% Soest ,0% Valkenswaard 654 2,3% Waalwijk 462 1,5% Gemiddelde ,0% Emmen 445 2,7% Hoogeveen 469 1,3% Lelystad 450 3,9% Roermond 447 6,0% Roosendaal 540 7,0% Gemiddelde ,2% * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). Bijlagen 121

122 Tabel 6: 2 Het is in de gemeente voldoende veilig op straat* Gemeente N Doet VAAK 's avonds of 's nachts niet open Mijdt VAAK onveilige plaatsen in de buurt Staat VAAK kinderen niet toe ergens in de buurt naar toe te gaan Voelt zich VAAK s avonds onveilig in buurt op straat Voelt zich VAAK s avonds alleen thuis onveilig abs % % % % % Brielle 534 7,4% 2,1% 0,7% 0,8% 1,0% Dongeradeel 465 3,7% 1,8% 2,1% 2,4% 1,2% Eersel ,2% 1,2% 1,9% 1,9% 1,8% Haren 499 4,3% 1,4% 1,2% 1,4% 0,8% Heerde 469 5,2% 1,6% 2,7% 1,6% 1,6% Hillegom 489 5,8% 2,9% 3,4% 5,1% 2,6% Hilvarenbeek 518 7,1% 0,7% 0,8% 1,3% 1,1% Nuenen c.a ,4% 3,1% 2,5% 3,5% 3,1% Ouder-Amstel 568 8,9% 3,4% 1,4% 4,5% 2,3% Waalre ,9% 1,8% 1,8% 2,4% 3,0% Zundert ,7% 4,5% 4,5% 8,0% 6,0% Gemiddelde < ,7% 2,2% 2,1% 3,0% 2,2% Bergen (NH.) 550 7,1% 1,7% 1,5% 1,9% 2,4% Best 497 9,9% 3,2% 3,5% 3,5% 2,4% Boxtel 377 6,6% 3,0% 2,8% 3,9% 1,6% Bronckhorst 514 5,3% 0,8% 1,4% 1,5% 0,7% Echt-Susteren ,4% 2,5% 3,0% 4,8% 3,9% Ermelo 387 7,7% 1,7% 2,3% 2,7% 2,3% Gilze en Rijen 420 7,0% 1,5% 3,5% 3,5% 2,5% Heemstede 428 7,2% 1,8% 2,5% 2,4% 1,9% Leudal ,2% 2,1% 2,5% 1,8% 2,5% Noordwijk 487 6,7% 4,0% 3,5% 4,0% 2,1% Ooststellingwerf 494 3,9% 1,3% 2,1% 2,5% 2,9% Overbetuwe 487 8,5% 1,8% 3,7% 1,2% 1,4% Ridderkerk ,8% 2,8% 3,0% 5,1% 3,2% Rijswijk (ZH.) ,4% 1,6% 1,5% 3,5% 1,6% Soest ,1% 2,8% 3,3% 3,4% 2,2% Valkenswaard ,4% 3,2% 2,0% 4,5% 3,0% Waalwijk ,1% 5,1% 3,0% 4,9% 2,6% Gemiddelde ,2% 2,4% 2,7% 3,2% 2,3% Emmen 445 6,4% 2,7% 5,7% 5,1% 3,5% Hoogeveen 469 4,9% 1,0% 1,6% 2,2% 1,7% Lelystad ,6% 4,1% 4,4% 6,9% 3,9% Roermond ,1% 7,8% 5,7% 11,9% 5,4% Roosendaal ,3% 8,9% 5,8% 10,0% 3,9% Gemiddelde ,9% 4,9% 4,6% 7,2% 3,7% * Bron: Vragenlijst burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl (2010). 122 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

123 Bijlagen 123

124 Overige indicatoren burger als BELASTINGBETALER Tabel 7: 1 De woonlasten in de gemeente zijn in verhouding met de kwaliteit van het wonen in de gemeente Gemeente Woonlasten meerpersoonshuishouden 2010* Recente gegevens ten tijde van het maken van deze rapportage nog niet beschikbaar gesteld door KING en zijn daarom niet opgenomen in dit rapport. * Bron: database KING Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

125 Tabel 10: 5 De burger moet kunnen rekenen op een zorgvuldig optreden van de gemeente bij het vaststellen van en afhandelen van officiële reacties op de hoogte van de gemeentelijke belastingen* Gemeente % toegekende bezwaarschriften t.o.v. aantal WOZobjecten Tijdigheid verzending beschikkingen en aanslagen 2008* 2009** Gemeenten < Brielle 2,2 Niet bekend Dongeradeel 1,5 Net op tijd Eersel 1,2 Net op tijd Haren 0,1 Op tijd Heerde 0,8 Net op tijd Hillegom 2,7 Net op tijd Hilvarenbeek 1,5 Op tijd Nuenen c.a. 3,8 Net op tijd Ouder-Amstel 2,3 Net op tijd Waalre 1,8 Net op tijd Zundert 1,2 Ruim te laat Gemeenten Bergen (NH.) Niet bekend Net op tijd Best 1,9 Net op tijd Boxtel 1,4 Net op tijd Bronckhorst 2,4 Net op tijd Echt-Susteren 1,4 Net op tijd Ermelo 2,1 Ruim op tijd Gilze en Rijen 1,6 Net op tijd Heemstede 2,2 Niet bekend Leudal 1 Net op tijd Noordwijk 2,2 Net op tijd Ooststellingwerf 0,8 Net op tijd Overbetuwe 2,2 Net op tijd Ridderkerk 1,6 Net op tijd Rijswijk (ZH.) 1,7 Op tijd Soest 1,1 Ruim te laat Valkenswaard 0,9 Net op tijd Waalwijk 3,2 Net op tijd Gemeenten Emmen 2 Net op tijd Hoogeveen 1 Net op tijd Lelystad 3,2 Op tijd Roermond 2,5 Net op tijd Roosendaal 1,4 Net op tijd * Bron: database KING - Zelfonderzoek gemeenten ** Bron: database KING - Waarderingskamer Bijlagen 125

126 Bijlage B Overige resultaten KTO Tabel 11: Overeenkomst kwaliteit dienstverlening gemeente aan loket/balie met verwachtingen* Gemeente N Komt overeen met verwachtingen Bezoek was minder dan verwacht Bezoek was beter dan verwacht NVT, had geen verwachtingen vooraf Weet ik niet/wil ik niet zeggen abs % % % % % Brielle 98 65,3 1,0 23,5 8,2 2 Dongeradeel 81 58,0 4,9 11,1 23,5 2,5 Eersel Haren , ,9 0 Heerde 23 73,9 4,3 8,7 8,7 4,3 Hillegom ,5 1,0 15,4 20,2 1,9 Hilvarenbeek ,7 4,5 14,2 15,7 3 Nuenen c.a ,6 1,0 10,8 19,6 0 Ouder-Amstel 84 72,6 0 13,1 11,9 2,4 Waalre 34 58,8 14,7 14,7 11,8 0 Zundert ,0 2,4 9,6 9,1 2,9 Gemiddelde < ,4 1,9 12,2 13,8 1,8 Bergen (NH.) 79 67,1 2,5 20,3 7,6 2,5 Best ,7 6,4 16,3 10,2 2,5 Boxtel 81 69,1 2,5 12, Bronckhorst ,9 8,6 11,7 21,1 4,7 Echt-Susteren ,4 0 4,9 14,7 0 Ermelo nb nb nb Gilze en Rijen ,0 2,5 12,3 16,4 0,8 Heemstede ,6 1,4 15,5 8,8 4,7 Leudal 99 75,8 0 15,2 9,1 0 Noordwijk ,9 6,5 6,5 10,6 2,5 Ooststellingwerf 99 60,6 5,1 11,1 21,2 2 Overbetuwe ,7 4,3 19,1 12,2 2,6 Ridderkerk ,4 2,9 13,3 10,5 1 Rijswijk (ZH.) nb nb Soest ,0 2,9 11,6 7,0 3,5 Valkenswaard ,4 6,8 3,9 2,9 0 Waalwijk ,0 6,0 13,0 19,0 5,0 Gemiddelde ,4 4,2 12,4 12,5 2,1 Emmen nb nb Hoogeveen ,1 1,4 5,9 7,7 0 Lelystad ,8 3,8 19,2 21,2 1,9 Roermond 99 68,7 6,1 12,1 12,1 1 Roosendaal ,6 7,7 34,6 8,5 4,6 Gemiddelde ,4 5,4 24,0 12,4 1,9 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). 126 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

127 Bijlagen 127

128 Tabel 12: Wijze van informatie inwinnen voorafgaand aan bezoek gemeentehuis (meerdere antwoorden mogelijk) Gemeente N Schriftelijk Telefonisch Internet Totaal % % % % Brielle 104 4,8 17,3 1,9 13,5 Dongeradeel 82 6,1 6,1 1,2 17,1 Eersel Haren 104 1,9 3,8 0,0 15,4 Heerde 27 3,7 18,5 3,7 22,2 Hillegom 104 0,0 8,7 0,0 16,3 Hilvarenbeek 138 5,8 5,8 0,7 18,1 Nuenen c.a ,0 4,9 1,0 17,6 Ouder-Amstel 89 5,6 4,5 2,2 33,7 Waalre 34 5,9 14,7 0,0 20,6 Zundert 214 4,7 7,9 1,4 21,0 Gemiddelde < ,6 7,4 1,1 19,1 Bergen (NH.) 80 2,5 12,5 6,3 25,0 Best 291 3,1 7,6 2,1 30,2 Boxtel 84 2,4 7,1 1,2 28,6 Bronckhorst 130 2,3 7,7 0,8 19,2 Echt-Susteren 102 1,0 3,9 2,0 9,8 Ermelo** nb nb nb nb nb Gilze en Rijen 123 0,0 11,4 0,8 25,2 Heemstede 149 0,7 8,7 1,3 24,8 Leudal 99 3,0 10,1 1,0 9,1 Noordwijk 203 1,0 7,4 1,5 23,6 Ooststellingwerf 100 0,0 8,0 1,0 17,0 Overbetuwe 115 5,2 8,7 2,6 29,6 Ridderkerk 105 1,0 5,7 1,0 18,1 Rijswijk (ZH.)** nb nb nb nb nb Soest 173 2,9 5,8 1,7 28,9 Valkenswaard 103 0,0 10,7 1,0 4,9 Waalwijk 101 5,0 12,9 3,0 29,7 Gemiddelde ,0 8,5 1,8 21,6 Emmen** nb nb nb nb nb Hoogeveen 221 0,5 4,5 0,5 7,7 Lelystad 104 0,0 20,2 1,0 12,5 Roermond 99 0,0 5,1 0,0 11,1 Roosendaal 130 1,5 11,5 2,3 10,8 Gemiddelde ,5 10,3 0,9 10,5 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). 128 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

129 Bijlagen 129

130 Tabel 13: Rapportcijfer voor andere wijze van informatie inwinnen voorafgaand aan bezoek gemeentehuis* Gemeente Cijfer N Gemeenten < Brielle 8,0 44 Dongeradeel 6,9 25 Eersel - - Haren 6,7 22 Heerde 7,5 13 Hillegom 7,3 25 Hilvarenbeek 6,6 47 Nuenen c.a. 7,2 22 Ouder-Amstel 6,9 42 Waalre 6,6 12 Zundert 7,1 87 Gemeenten Bergen (NH.) 7,0 38 Best 7,1 141 Boxtel 6,9 37 Bronckhorst 7,4 47 Echt-Susteren 7,2 15 Ermelo nb nb Gilze en Rijen 7,1 53 Heemstede 7,2 63 Leudal 8,0 21 Noordwijk 7,2 76 Ooststellingwerf 7,0 29 Overbetuwe 7,3 64 Ridderkerk 7,3 27 Rijswijk (ZH.) nb nb Soest 7,0 72 Valkenswaard 7,3 16 Waalwijk 7,3 58 Gemeenten Emmen nb nb Hoogeveen 7,2 29 Lelystad 7,0 33 Roermond 6,8 15 Roosendaal 7,5 40 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). 130 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

131 Tabel 14: Andere gewenste manieren van contact met gemeente (in plaats van bezoek gemeentehuis) (meerdere antwoorden mogelijk) Gemeente N Schriftelijk Telefonisch Internet abs % % % % Gemeenten < Brielle ,9 19,2 36,5 33,7 Dongeradeel 82 15,9 34,1 30,5 41,5 Eersel Haren ,6 24,0 36,5 5,8 Heerde 27 22,2 11,1 29,6 22,2 Hillegom 104 9,6 26,9 17,3 26,0 Hilvarenbeek ,1 19,6 32,6 29,7 Nuenen c.a ,7 34,3 30,4 24,5 Ouder-Amstel 89 15,7 24,7 39,3 41,6 Waalre 34 23,5 29,4 41,2 29,4 Zundert ,0 20,6 43,9 30,4 Gemeenten Bergen (NH.) 80 13,8 36,3 43,8 41,3 Best ,9 20,3 34,0 40,5 Boxtel 84 15,5 25,0 39,3 45,2 Bronckhorst ,7 21,5 36,2 35,4 Echt-Susteren ,6 23,5 28,4 21,6 Ermelo nb 3,0 4,0 24,0 Gilze en Rijen ,6 25,2 35,8 48,8 Heemstede ,1 20,1 43,0 44,3 Leudal 99 13,1 20,2 24,2 11,1 Noordwijk ,3 22,2 32,0 41,4 Ooststellingwerf ,0 19,0 30,0 32,0 Overbetuwe ,5 23,5 40,9 44,3 Ridderkerk ,0 21,0 13,3 34,3 Rijswijk (ZH.) nb 23,0 16,0 49,0 Soest ,0 23,1 39,9 35,8 Valkenswaard ,7 11,7 18,4 14,6 Waalwijk ,7 31,7 37,6 39,6 Gemeenten Emmen nb 19,0 33,0 45,0 Hoogeveen ,6 22,6 22,2 15,8 Lelystad 104 5,8 26,0 16,3 34,6 Roermond 99 17,2 20,2 16,2 17,2 Roosendaal 130 9,2 15,4 21,5 23,8 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). Bijlagen 131

132 132 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

133 Tabel 15: Schatting van de wachttijd (gerekend vanaf het moment dat men binnen kwam tot het moment dat men geholpen werd) bij het meest recente bezoek aan het gemeentehuis. Gemeente N Minder dan 5 minuten Gemeenten < tot 15 minuten 15 tot 30 minuten 30 tot 60 minuten 60 minuten of meer Weet ik niet precies abs % % % % % % Brielle ,2 15,8 1,0 0,0 0,0 0,0 Dongeradeel 81 49,4 44,4 3,7 2,5 0,0 0,0 Eersel Haren ,1 2,9 0,0 0,0 0,0 0,0 Heerde 22 54,5 27,3 9,1 4,5 0,0 4,5 Hillegom ,6 12,5 1,0 0,0 1,0 0,0 Hilvarenbeek ,5 22,6 2,2 2,2 0,0 1,5 Nuenen c.a ,1 3,9 0,0 0,0 0,0 0,0 Ouder-Amstel 84 71,4 23,8 4,8 0,0 0,0 0,0 Waalre 34 55,9 32,4 8,8 0,0 0,0 2,9 Zundert ,5 29,2 3,3 0,0 0,0 0,0 Gemeenten Bergen (NH.) 80 53,8 43,8 2,5 0,0 0,0 0,0 Best ,0 36,4 10,5 2,8 0,3 0,0 Boxtel 81 74,1 22,2 2,5 0,0 0,0 1,2 Bronckhorst ,2 33,8 10,0 0,0 0,0 0,0 Echt-Susteren ,1 2,9 0,0 0,0 0,0 0,0 Ermelo nb ,0 0,0 0,0 Gilze en Rijen ,1 13,8 3,3 0,8 0,0 0,0 Heemstede ,1 37,8 6,1 1,4 0,0 0,7 Leudal 99 92,9 6,1 1,0 0,0 0,0 0,0 Noordwijk ,5 43,9 6,1 0,0 0,5 0,0 Ooststellingwerf 99 75,8 22,2 1,0 1,0 0,0 0,0 Overbetuwe ,2 31,3 1,7 1,7 0,0 0,0 Ridderkerk ,9 14,3 2,9 0,0 0,0 0,0 Rijswijk (ZH.) ,0 22,0 3,0 0,0 0,0 0,0 Soest ,3 44,2 5,2 0,6 0,6 1,2 Valkenswaard ,0 25,2 6,8 0,0 0,0 0,0 Waalwijk ,4 35,6 6,9 1,0 0,0 1,0 Gemeenten Emmen ,0 0,0 0,0 Hoogeveen ,3 9,0 3,6 0,0 0,0 0,0 Lelystad ,3 26,9 5,8 0,0 0,0 0,0 Roermond 99 63,6 21,2 10,1 4,0 0,0 1,0 Roosendaal ,5 36,9 9,2 1,5 0,8 0,0 * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). Bijlagen 133

134 134 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen

135 Berekeningswijze resultaten tabel Belangrijkste aspecten bezoek gemeentehuis De score op deze vraag is tot stand gekomen door een somscore te berekenen van de gegeven antwoorden per categorie. De antwoorden per gemeente op belangrijkste aspect werden met factor 3 vermenigvuldigd, de antwoorden op 2 de belangrijkste aspect met factor 2 en de antwoorden op de 3 e vraag met factor 1. Deze producten werden per vraag en per gemeente bij elkaar opgeteld, waarna de drie hoogst scorende categorieën in bovenstaande tabel worden gepresenteerd. Tabel 16: De belangrijkste aspecten voor het meest recente bezoek aan het gemeentehuis* Gemeente Gemeenten < Belangrijkste aspect 2 de belangrijke aspect 3 de belangrijke aspect Brielle Deskundigheid Vriendelijkheid Openingstijden Dongeradeel Deskundigheid Wachttijd / Prijzen Eersel Haren Vriendelijkheid Deskundigheid Openingstijden Heerde Vriendelijkheid Deskundigheid Duidelijkheid info Hillegom Vriendelijkheid Openingstijden Deskundigheid Hilvarenbeek Deskundigheid Openingstijden Vriendelijkheid Nuenen c.a. Openingstijden Deskundigheid Wachttijd Ouder-Amstel Openingstijden Deskundigheid Wachttijd Waalre Deskundigheid Openingstijden Duidelijkheid info Zundert Openingstijden Deskundigheid Wachttijd Gemeenten Bergen (NH.) Deskundigheid Bereikbaarheid Openingstijden Best Openingstijden Deskundigheid Wachttijd Boxtel Openingstijden Deskundigheid Prijzen Bronckhorst Deskundigheid Openingstijden Wachttijd Echt-Susteren Deskundigheid Openingstijden / Vriendelijkheid Ermelo niet bekend niet bekend niet bekend Gilze en Rijen Openingstijden Deskundigheid Wachttijd Heemstede Wachttijd Openingstijden / Deskundigheid Leudal Deskundigheid Vriendelijkheid Openingstijden Noordwijk Openingstijden Deskundigheid Wachttijd Ooststellingwerf Deskundigheid Openingstijden Wachttijd Overbetuwe Deskundigheid Openingstijden Vriendelijkheid Ridderkerk Vriendelijkheid Openingstijden Deskundigheid Rijswijk (ZH.) niet bekend niet bekend niet bekend Soest Deskundigheid Openingstijden Wachttijd Valkenswaard Openingstijden Deskundigheid Vriendelijkheid Waalwijk Wachttijd Deskundigheid Openingstijden Bijlagen 135

136 Gemeente Belangrijkste aspect 2 de belangrijke aspect 3 de belangrijke aspect Emmen niet bekend niet bekend niet bekend Hoogeveen Vriendelijkheid Deskundigheid Wachttijd Lelystad Wachttijd Openingstijden Vriendelijkheid Roermond Vriendelijkheid Wachttijd Deskundigheid Roosendaal Vriendelijkheid Wachttijd / Deskundigheid * Bron: Vragenlijst KTO Waarstaatjegemeente.nl (2010). 136 Waarstaatjegemeente.nl Burgerrollen