Bepalingenwijzer Acanthamoeba Adenovirus Amoeben serologie Anti-DNAse Antrax Ascaris serologie Ascites kweek Aspergillus serologie AST

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bepalingenwijzer Acanthamoeba Adenovirus Amoeben serologie Anti-DNAse Antrax Ascaris serologie Ascites kweek Aspergillus serologie AST"

Transcriptie

1 Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie vindt u een overzicht van alle testen die het laboratorium doet. In dit overzicht vindt u informatie over: hoe u materiaal moet aanleveren het ziektebeeld de minimale testhoeveelheid serum de frequentie waarmee plaatsvindt de maximale doorlooptijd (in werkdagen) de bewaarconditie van het testmateriaal Verzendmateriaal Het is belangrijk dat u het te testen materiaal aanlevert in het juiste bewaarmateriaal. Dit is nodig voor een goede uitvoering van de test. Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de Medische Microbiologie, (088) Bepalingenwijzer Acanthamoeba Adenovirus Amoeben serologie Anti-DNAse Antrax Ascaris serologie Ascites kweek Aspergillus serologie AST BAL Bartonella henselae Biopt en weefsel BK virus Bloedkweken algemeen Bloedkweken mycobacteriën Bofvirus Bordetella pertussis Borrelia burgdorferi Botweefsel, zie biopt en weefsel Bronchusspoelsel, zie BAL Campylobacter CAPD vloeistof Catheter(tip) intravasaal Catheter intraventriculair/ lumbaal Chikungunya virus Chlamydophila pneumoniae Chlamydia psittaci Chlamydia trachomatis Clostridium difficile CMV Corynebacterium diphteriae Coxiella Creutzfeld Jacob Cryptosporidium Dengue virus Difterie, zie C. diphteriae EBV Enterobius Enterovirus

2 Filaria serologie Giardia lamblia, Giardasis Griep, zie influenza Hantaan virus Helicobacter pylori Hepatitis A Hepatitis B Hepatitis C Hepatitis D/ Deltavirus Hepatitis E HIV HSV Humaan Herpes virus type 6 (HHV6) Humaan Herpes virus type 7 (HHV7) Humaan Herpes virus type 8 (HHV8) Influenza JC virus Keel Kinkhoest, zie Bordetella pertussis Kleihauer (volgt) Legionella pneumonia Leishmania Leptospirose (ziekte van Weil) LGV, lymfogranuloma venereum Liquor cerebrospinalis Loa loa, zie Filaria Lues serologie Lyme, ziekte van, zie Borrelia burgdorferi Lymfocytair choriomeningitis virus (LCMV) Malaria plasmodium Mazelen serologie Mond MRSA Mycoplasma gentialium Mycoplasma hominis Mycoplasma pneumoniae Nasopharynx Neisseria gonorrhoeae Neisseria meningitidis Neus Norovirus Oog, conjunctiva Oog, cornea Oor, gehoorgang Oor, middenoor Papilloma virus Parainfluenza virus

3 Parvo virus Paul Bunnell, zie EBV Pericardvocht Perineumuitstrijk PJP (pneumocystis jirovecii) PCR Pleuravocht Pneumokokken antigeensneltest Pneumokokken antistoffen Polio virus serologie Punctaat Puumala virus serologie, zie hantaan virus Quantiferon Q koorts, zie Coxiella Rabies virus Respiratoir panel/ pakket Rhinovirus Rickettsiae serologie Rotavirus RSV Rubella Salmonella Schimmels Schistosoma serologie Shigella Shigatoxine producerende E.Coli (STEC) Sputum Streptoccus pneumoniae Strongyloides serologie Taenia solium cysticerose serologie Tick-borne Encephalitis Virus serologie Toxocara serologie Toxoplasmose Treponema pallidum, zie lues serologie Trichinella spiralis Trichomonas Trichuris trichiura Trypanosoma Ureaplasma Urethra Urine Vagina Vibrio cholerae Varicella zoster (VZV) West Nijl Virus serologie Wond, abces, drainagevloeistof Yersinia Zika virus Uitgave: Medische Microbiologie MMB november 2016

4 Acanthamoeba Onderdeel van - - Acanthamoeba is een parasiet die keratitis kan veroorzaken. Met name contactlenzen die niet goed schoongemaakt zijn kunnen deze infectie veroorzaken. Acanthamoeba komen voor in water wat de infectiebron kan zijn. symptomen PCR Corneaschraapsel op Droge oogwat n.v.t. kamertemperatuur onbekend onbekend droge swab Een positieve uitslag is passend bij een acanthamoeba keratitis Onderzoek wordt extern verricht

5 Adenovirus nvt Afhankelijk van leeftijd en immuun status: o.a. luchtweginfectie, conjunctivitis, diarree Symptomen van klinische infectie PCR voor het aantonen van actieve infectie Antigeen detectie (minder betrouwbaar dan PCR) PCR: Feces Naso-farynx-uitstrijk BAL Oog-uitstrijk Liquor Urine Sputum Antigeen detectie (in combinatie met Rotavirus): feces PCR: Feces: 100 mg vaste feces of 0.5.mL vloeibare feces Liquor: 500 µl Antigeen detectie: 100 mg vaste feces of 0.5.mL vloeibare feces steriel fecespotje wattenstok voor keeluitstrijk, oog liquorbuis

6 4 C PCR: extern Antigeen detectie: dagelijks PCR: 1-4 dagen Antigeen detectie: 1 dag steriel potje BAL, urine, sputum PCR: Een positieve PCR duidt doorgaans op actieve infectie. Antigeen detectie (vergeleken met ELISA): sensitiviteit 90% en specificiteit 100%. PCR wordt extern verricht

7 Onderdeel van - Amoeben (Entamoeba histolytica/dispar) nvt Abces, diarree infecties maagdarm stelsel Klinische symptomen Microscopie PCR Serologie (alleen zinvol bij verdenking extra-intestinale amoebiasis) Microscopie: Pus uit leverabces PCR Feces Serologie Stolbloed Stolbloed: 1000µl steriel potje voor punctaat of afgedopte spuit (punctaat) stolbuis met gel TFT set voor feces Koelkast (2-8ºC)

8 Microscopie: dagelijks Microscopie: 1 dagen PCR: 2-5 dagen Serologie: 3-4 dagen Positieve PCR past bij een actieve infectie Aantonen van amoeben in microscopie past bij actieve infectie. Serologie en PCR worden extern verricht Naam / omschrijving Onderdeel van - - Anti-DNAse Streptokokken behoren tot de belangrijkste en meest voorkomende ziekteverwekkers bij de mens. Tot de complicaties van groep A Streptokokkeninfectie behoren het acuut gewrichtsreuma en acute glomerulonephritis Symptomen, eerste ziektedag serologie serum 1 ml stolbuis Kamertemperatuur, <24 uur 2 x per week 1-4 dagen Vooral het beloop van de antistof productie is van betekenis. Bij Streptokokken-infectie kan anti-streptolysine O aanvullende informatie geven.

9 Onderdeel van - Antrax (Bacillus anthracis) nvt Cutane vorm Respiratoire vorm (wolsorteerdersziekte) Intestinale vorm Welke symptomen er zijn vermelden. Altijd vooraf overleggen met artsmicrobioloog. Bacteriologische kweek Gram-preparaat Wondvocht Weefsel bloedkweken Pus of weefsel: 1 ml of 1 cm 3 kweekstok voor wondkweek wattenstok voor wonduitstrijk Gramkleuring steriel potje voor insturen weefsel bloedkweekflesjes Kamertemperatuur, 24 uur

10 dagelijks 3 tot 7 dagen Het aantonen van Bacillus anthracis is passend bij de aandoening. Dit is een meldingsplichtige ziekte (groep C) voor de GGD. Confirmatie van een positieve bevinding vindt plaats in een extern laboratorium.

11 Onderdeel van Ascaris lumbricoides (spoelworm) Onderzoek op wormeieren nee Worminfectie Klinisch beeld, eosinofielie Microscopie feces Vullen tot aan de rode pijl Triple feces test Tenminste 5 ml dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot Triple feces test steriel fecespotje werkdagen 1-4 dagen Aantonen van eieren is bewijzend voor infectie. Bij hoge verdenking op een infectie en negatieve diagnostiek dient herhaald te worden.

12 Ascites kweek Onderdeel van - Gisten en schimmels Mycobacteriën peritonitis Symptomen, vermeld eventueel antibioticumgebruik Aerobe kweek Anaerobe kweek Afname ascites: desinfecteer de huid met 70% alcohol en wacht tot dit is opgedroogd aspireer ascites in spuit ascites 2ml Of Afgedopte spuit steriel potje Kamertemperatuur, 24 uur dagelijks 3-7 dagen Een juiste interpretatie van is afhankelijk van: juiste afname ascites is in principe een steriel materiaal -

13 Onderdeel van Aspergillus (schimmel) Gist en schimmelkweek Cryptococcus neoformans variërend symptomen Mycologische kweek Stolbloed: serologie (Galactomannan) BAL: mycologische kweek en/of serologie Afhankelijk locatie infectie Stolbloed BAL Stolbloed: 1000µl BAL voor Galactomannan: 1000µl kweekstok voor mycologische kweek Stolbuis voor serologie Steriel potje voor mycologische kweek Kamertemperatuur, 24 uur Mycologische kweek: dagelijks Serologie: 2-4 dagen Kweek: 4-8 dagen

14 Interpretatie van een gevonden Aspergillus is afhankelijk van klinisch beeld, hoeveelheid en soort gekweekte Aspergillus en evt beeldvorming. Galactomannan is een antigeen dat kan vrijkomen in het bloed tijdens een invasieve infectie met Aspergillus fumigatus. In literatuur beschreven sensitiviteit resp. specificiteit van de test zijn in serum 81% - 96% resp 77%-85% BAL 76% resp 94% Fout-positieve serum uitslagen (1-5%) kunnen zich voordoen bij kinderen, bij patiënten die cyclofosfamide, antibiotica (piperacilline-tazobactam), of antifungale middelen gebruiken, en bij patiënten die in het maag-darmkanaal uitgebreid besmet zijn met voedsel dat sporen van Aspergillus species bevat. Naam / omschrijving Onderdeel van Galactomannan wordt extern verricht AST (anti-streptolysinetiter) n.v.t. In combinatie met antidnase Streptokokken behoren tot de belangrijkste en meest voorkomende ziekteverwekkers bij de mens. Tot de complicaties van groep A Streptokokkeninfecties behoren het acuut gewrichtsreuma en de acute glomerulonefritis Symptomen, eerste ziektedag serologie serum Serum: 1 ml Stolbuis voor serologie Kamertemperatuur, < 24 uur 2x per week 1-4 dagen

15 Streptolysine O is een enzym dat door de meeste groep A Streptokokken geproduceerd wordt. Dit enzym is een van de vele antigenen van Streptokokken dat een antistofproductie bij geïnfecteerde patiënten opwekt. Vooral het beloop van de AST is van betekenis. Bij Streptokokken-infecties kan anti-dnase B aanvullende informatie geven. De normale waarden kunnen variëren met de leeftijd, het seizoen van het jaar en geografisch gebied, de bovengrens van normaal voor antistreptolysine O titers bij kleuters is < 100 IU/ml, en bij de schoolgaande kinderen of jonge volwassenen ligt het meestal tussen IU/ml. Het gemiddelde is in elk geval <200 IU/ml. Titers groter dan de bovengrens (200 IU/ml) zijn een indicatie voor een streptokokkeninfectie. Bij een acute streptokokkeninfectie zal de antistreptolysine-o titer stijgen na een week tot een maximum binnen 3-5 weken. De titer daalt tot de pre-infectie niveau in ongeveer 6-12 maanden.

16 Onderdeel van Broncho-alveolaire lavage (BAL) n.v.t. Mycobacteriën Schimmels Legionella PJP Virussen variërend, eventueel legionella risico, tb risico Banale kweek Mycologische kweek Mycobacteriën: kweek, PCR, kleuringen PJP: PCR Virussen: PCR BAL Afhankelijk van het aantal onderzoeken. >3 ml 4 C, < 24 uur Dagelijks Tbc: werkdagen Steriel potje 3-5 dagen voor banale kweek 5-7 dagen voor mycologische kweek 2-3 maanden voor mycobacteriële kweek 1-7 dagen voor PCR Alle pathogene micro-organismen worden uitgewerkt. Echter, contaminatie bij het afnemen van het materiaal is niet uit te sluiten. PJP PCR wordt extern verricht Legionella PCR wordt extern verricht

17 Bartonella henselae ja kattekrabziekte Symptomen, eerste ziektedag Serologie PCR Serum Biopt/weefsel, liquor, punctaat, pus (PCR) stolbuis met gel voor serologie steriel potje voor weefsel afgedopte spuit (punctaat) Kamertemperatuur, < 24 uur Serologie: 2x per week PCR: werkdagen Serologie: 1-2 weken PCR: 3-7 dagen liquor buis IgM, een zeer hoge IgG titer en/of een tenminste 4-voudige titerstijging in gepaard serum duiden op infectie. Een positieve PCR duidt op infectie. Zowel serologie als PCR worden extern verricht.

18 Onderdeel van Biopt en weefsel n.v.t. Mycobacteriën (tbc) Schimmels variërend Afname locatie, klinisch beeld kweek - Dit is erg afhankelijk van de mogelijkheden. steriel potje 4 C, < 24 uur dagelijks 5-7 dagen Weefsels heupen/ knieën: 7-10 dagen Elk isolaat uit steriele ruimtes wordt als relevant beschouwd. Echter, contaminatie bij het afnemen van het materiaal is niet uit te sluiten. n.v.t.

19 Onderdeel van BK virus n.v.t. n.v.t. BK virus in met name relevant in patiënten na niertransplantatie. Symptomen, immuunstatus PCR EDTA-bloed urine EDTA 2 ml Urine 2 ml buis voor EDTA bloed 4 C, < 24 uur 1x per week 1-2 weken steriel potje De uitslag is negatief wanneer geen genoom wordt aangetoond. De interpretatie van positieve uitslagen in afhankelijk van soort materiaal en immuun status van de patiënt. Onderzoek wordt extern verricht

20 Onderdeel van Bloedkweken mycobacteriën n.v.t. nee tuberculose symptomen Mycobacteriële kweek EDTA bloed 5mL EDTA bloed buis voor EDTA bloed Mycobacteriële kweken worden op werkdagen uitgewerkt. 8 weken Elke gekweekte (atypische) mycobacterie kan afhankelijk van het klinisch beeld relevant zijn.

21 - Bofvirus Parotitis epidemica Complicaties (zeldzaam): aseptische meningitis, encefalitis, epididymo-orchitis, oöforitis, gehoorverlies, pancreatitis, thyroïditis, artritis, mastitis, glomerulonefritis, trombocytopenie, cerebellaire ataxie en myocarditis Symptomen en vaccinatiestatus. Serologie (IgG en IgM) PCR Serologie: serum of EDTA plasma PCR: keeluitstrijk, speeksel of urine Serum: 1 ml PCR: 500 μl stolbuis met gel voor serologie wattenstok voor keeluitstrijk steriel urine, sputum Serum en plasma: kamertemperatuur, < 24 uur Keeluitstrijk, speeksel, urine: kamertemperatuur, < 24 uur Serologie: werkdagen PCR: werkdagen Serologie: 1-3 dagen PCR: 1-3 dagen

22 Bij ongevaccineerden is de meest aangewezen test het aantonen van IgM-antistoffen in het serum. Deze kunnen meestal na 3 dagen na de eerste ziektedag worden aangetoond en zijn tot enkele weken na de ziekte nog goed aantoonbaar. Bij gevaccineerden die alsnog bofparotitis ontwikkelen is de sensitiviteit van de IgM-antistofbepaling onvoldoende. Bij gevaccineerden wordt dan ook PCR aangeraden voor de diagnostiek van bof. Een (minstens) viervoudige titerstijging van IgG-antistoffen is eveneens bewijzend voor een recente infectie. Deze bepaling is zeer betrouwbaar maar vereist 2 bloedmonsters. Het eerste monster moet (bij voorkeur) binnen 3 dagen na de eerste ziektedag worden afgenomen, het tweede 14 dagen na de eerste ziektedag. Een positieve PCR is bewijzend voor een infectie Dit onderzoek wordt extern verricht. Bof is een meldingsplichtige ziekte groep C.

23 Onderdeel van Bloedkweken algemeen Aerobe en anaerobe fles Bij verdenking endocarditis vermelden! Brucella, histoplasma, schimmels vermelden Mycobacteriën Sepsis Klinisch beeld Bij verdenking endocarditis vermelden! (deze kweken worden langer geïncubeerd) kweek Bloed afgenomen direct in bloedkweek flesjes Bij afname van bloed wordt automatisch juiste hoeveelheid afgenomen door vacuum in het flesje setje met twee bloedkweekflesjes PED flesje bij kleine kinderen Kamertemperatuur of stoof dagelijks Negatieve bloedkweek staat 5 dagen in het systeem alvorens deze negatief gerapporteerd wordt. Bij vermelding van endocarditis of verdenking schimmels, histoplasma of Brucella op het aanvraagformulier: langere incubatie. Alle positieve bevindingen zijn in principe relevant en worden door de artsmicrobioloog doorgebeld. Op basis van de uitslag in combinatie van het klinisch beeld kan in onderling overleg met de aanvrager worden besloten dat het contaminatie kan zijn. n.v.t.

24 Bordetella (para)pertussis ja kinkhoest Symptomen, eerste ziektedag, antibioticumgebruik Kweek (bij ziekteduur < 3 weken) PCR (bij ziekteduur < 3 weken) Serologie (bij ziekteduur > 3 weken) Nasopharynxuitstrijk (kweek en PCR) Serum: IgA tegen B. pertussis IgG tegen het toxine Serum: 1 ml wattenstok met koolstofmedium voor kweek droge wattenstok voor PCR stolbuis met gel voor serologie Kweek: 4 C, < 24 uur PCR en stolbuis: kamertemperatuur, < 24 uur Kweek: dagelijks PCR: werkdagen Serologie: 1x per week Kweek: 7-10 dagen PCR: 1-3 dagen Serologie: 2 weken De kweek heeft een lage sensitiviteit, vier weken na het begin van ziekte is deze vrijwel altijd negatief

25 PCR heeft een hogere sensitiviteit, maar moet evenzeer zo vroeg mogelijk in de ziekte worden afgenomen De interpretatie van de serologie is afhankelijk van leeftijd en klinische gegevens Vaak volstaat eenpuntsserologie, behalve in het geval dat (1) de antistoftiters in het eerste monster onder het niveau van infectie liggen of (2) < 1 jr geleden is gevaccineerd. Dan dient een tweede serummonster te worden onderzocht. PCR en serologie worden extern verricht.

26 Borrelia burgdorferi sensu lato (s.l.) ja Ziekte van Lyme Symptomen Eerste ziektedag Tekenbeet Serologie (EIA en immunoblot) PCR Serum (antistoffen) Liquor (antistoffen en PCR), altijd in combinatie met serum van dezelfde dag insturen Gewrichtspunctaat (PCR) Oogkamervocht (PCR) Biopt/weefsel (PCR) Serum: 1 ml Liquor (antistoffen): 1 ml Overig (PCR): 0.5 ml stolbuis met gel liquorbuis virustransportmedium voor PCR op weefsel Afgedopte spuit voor gewrichtsvocht

27 het onderzoek Kamertemperatuur, < 24 uur Serologie: 1x per week PCR: 1x per week 1-8 dagen Op serum wordt altijd IgG en IgM screening m.b.v. EIA gedaan. Als de EIA positief is, dan wordt bevestigd met de immunoblot. IgM en/of IgG antistoffen kunnen langer dan 1 jaar (IgM) of vele jaren (IgG) aantoonbaar blijven. De sensitiviteit van IgG bij > 8 weken bestaande infectie is > 98%. Een negatieve IgG maakt een infectie dan onwaarschijnlijk. Liquor wordt onderzocht als het serum positief is. Bij vroeg behandelde infectie kan de seroconversie uitblijven (9 41%). IgM IgG interpretatie Geen infectie - - Windowfase (herhaal onderzoek bij kort bestaande klachten na 4 6 weken) - of n.d.* + + of n.d. - of n.d. - of n.d. + Bij herhaling en langer dan 6-8 weken klachten: geen infectie Bij kort bestaande klachten/sterke klinische verdenking: herhaal onderzoek na 2 weken Acute infectie Aspecifieke IgM, herhaal onderzoek na 4 weken Acute infectie Actieve infectie - + Infectie in het verleden * n.d. = niet doorslaggevend De PCR wordt extern verricht

28 Onderdeel van Campylobacter spp. Feceskweek, algemeen nee Gastro-enteritis kweek Feces Tenminste 5 ml dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot steriel fecespotje 4 C, maximaal 24 uur dagelijks 2 tot 5 dagen Een negatieve kweek sluit een infectie met Campylobacter spp. niet geheel uit. Bij immuun competente personen is behandeling zelden geïndiceerd.

29 Onderdeel van Hoeveelheid benodigd materiaal CAPD vloeistof nee Mycobacteriën Schimmels peritonitis symptomen kweek CAPD vloeistof > 1 ml Bij voorkeur in afgedopte spuit (punctaat) afgedopte spuit of 4 C, < 24 uur dagelijks steriel potje met rode dop Referentie / interpretatie van 3-5 dagen Elk isolaat uit steriele ruimtes wordt als relevant beschouwd. Echter, contaminatie bij het afnemen van het materiaal is niet uit te sluiten.

30 Onderdeel van Catheter(tip) intravasaal n.v.t. n.v.t. Lijnsepsis Soort catheter, locatie catheter, klinisch beeld Kweek op bacteriën, gisten Catheter, cathetertip n.v.t. steriel potje 4 C, < 24 uur dagelijks 2-5 dagen n.v.t. Interpretatie van kweek i.c.m. klinische symptomen en andere (bloed)kweken. Bij verdenking op een lijnsepsis ook 2 sets bloedkweken afnemen: 1 set uit de lijn en 1 set uit een perifeer infuus. Het routinematig kweken van lijntips is niet zinvol.

31 Onderdeel van Catheter intraventriculair / lumbaal n.v.t. Draingerelateerde meningitis Soort catheter: EVD of ELD, klinisch beeld Kweek op bacteriën, gisten Extraventriculair drain (tip), Extralumbale drain (tip) n.v.t. steriel potje 4 C, < 24 uur dagelijks 2-5 dagen Interpretatie van kweek i.c.m. klinische symptomen en andere (liquor)kweken. Bij verdenking op een drain gerelateerde meningitis eveneens liquor insturen voor kweek. Het routinematig kweken van EVD s en ELD s is niet zinvol. n.v.t.

32 Chikungunya Onderdeel van - - Klinische informative Infecties met chikungunya virus veroorzaken plotseling opkomende hoge koorts, spier- en gewrichtspijn, hoofdpijn, lichtschuwheid en huiduitslag. Infecties zonder ziekteverschijnselen komen niet vaak voor. De symptomen kunnen variëren van milde tot ernstige klachten. Ernstige klachten komen vaker voor bij pasgeborenen, oudere mensen of volwassenen die lijden aan andere ziekten. De acute symptomen na een infectie met chikungunyavirus verdwijnen meestal binnen 1-2 weken, maar de gewrichtspijnen (artritis) kunnen lang aanhouden (maanden tot jaren). Complicaties treden slechts zelden op. Symptomen, welk land bezocht is Serologie IgM en IgG (Als de klachten een week bestaan, kan de infectie worden aangetoond met serologisch onderzoek, bij zeer vroege infecties is PCR eventueel beschikbaar) Serum (PCR: EDTA) Serologie: 2mL (PCR: EDTA 2mL) Serologie: PCR: kamertemperatuur Onbekend (wordt extern verricht)

33 Uitslag veelal na dagen bekend IgM positief is passend bij een recente infectie. IgG past bij een doorgemaakte infectie. Kruisreactie met andere virussen is mogelijk. Onderzoek wordt extern verricht Chikungunyakoorts is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het chikungunya virus. Dit virus kan worden overgedragen door muggen die overdag steken. Chikungunya komt voor in gebieden rond de Indische oceaan, in een deel van Afrika en op de eilanden in de Caraïben. In zuid Europa wordt dit virus soms ook gevonden. Het gebied waar chikungunya voor komt breidt zich steeds verder uit.

34 Onderdeel van Chlamydia trachomatis Bij SOA screening wordt ook altijd PCR op C. trachomatis verricht Hoeveelheid benodigd materiaal Uro-genitale infecties Pelvic inflammatory disease (PID) Chlamydia proctitis Conjuctivitis, naso-pharyngeale infectie, pneumonie Symptomen, screening. PCR Serologie IgG Cervixuitstrijk Vaginauitstrijk Urethrauitstrijk Rectumuitstrijk Keeluitstrijk Urine, first void! Conjunctivauitstrijk Serum (voor antistoffen) Urine: 3 ml Serum: 2mL Geel: Aptima Urine Swab: voor urine Wit: Aptima Unisex swab: voor cervix, urethra, keel, conjunctiva of anus Oranje: Aptima Vaginal Swab: voor vaginale swabs Bewaar- /transportcondities Referentie / interpretatie van het onderzoek stolbuis met gel (voor Chlamydia IgG) Aptima swabs en urine: 4 - kamertemperatuur PCR: werkdagen PCR: 1-3 dagen Serologie: 2-7 dagen Positieve PCR is bewijzend voor een infectie. Na een succesvolle behandeling kan de PCR nog enkele maanden positief blijven. Serologie wordt uitgevoerd om een in het verleden doorgemaakte infectie met Chlamydia trachomatis vast te stellen. Voor het vaststellen van een recente infectie moet een PCR worden verricht. Anuswatten die positief zijn voor Chlamydia trachomatis worden automatisch verstuurd voor genotypering om LGV geassocieerd serovar aan te tonen. Chlamydia serologie wordt extern verricht.

35 Onderdeel van Chlamydophila pneumoniae ja Pneumonie, tracheobronchitis Symptomen PCR PCR: Sputum B.A.L. Keeluitstrijk PCR: 0.5 ml wattenstok in UTM voor keeluitstrijk steriel potje met rode deksel voor sputum Kamertemperatuur, < 24 uur PCR: werkdagen PCR: 1-3 dagen Een positieve PCR is bewijzend voor infectie. Het onderzoek wordt extern verricht

36 Onderdeel van Chlamydophila psittaci Alleen invullen als onderdeel van een pakket ja Psittacose, ornithose, papegaaienziekte Symptomen, blootstelling aan (zieke) vogels? PCR PCR: Sputum BAL Keeluitstrijk PCR: 0.5 ml wattenstok voor keeluitstrijk steriel potje met rode deksel voor sputum Kamertemperatuur, < 24 uur PCR: werkdagen PCR: 1 3 dagen Een positieve PCR is bewijzend voor infectie. Het onderzoek wordt extern verricht

37 Onderdeel van Clostridium difficile n.v.t. - Diarree, meestal bij recent antibiotica gebruik symptomen Antigeenbepaling Kweek Feces 100 mg vaste feces of 0.5.mL vloeibare feces fecespotje kamertemperatuur dagelijks Sneltest: 1 dagen Kweek: 3-5 dagen Bij negatieve test en blijvende klachten eventueel na 5 dagen herhalen. Bij een positieve test is controle niet zinvol: ook na succesvolle behandeling blijft toxine nog geruime tijd in feces aantoonbaar. - Kinderen <1 jaar zijn vaak asymptomatisch gekoloniseerd met Clostridium: bepaling derhalve niet zinvol.

38 Cytomegalovirus (CMV) Onderdeel van - Ja Immuuncompetenten: vaak asymptomatisch. Soms is er sprake van een mononucleose-achtig beeld (koorts, keelpijn, lymfkliervergroting, malaise, lymfocytose en leverfunctiestoornissen). Immuungecompromiteerden: CMV kan een ernstige gedissemineerde infectie veroorzaken. Bij transplantatiepatiënten gaat het vaak om interstitiële pneumonie en hepatitis; bij hiv-geïnfecteerden met een laag CD4-getal om colitis, retinitis en encefalitis. Congenitale infecties: zeer divers klinisch beeld (van asymptomatische infectie tot ernstige neurologische complicaties). Symptomen, screening Serologie PCR (kwalitatief/ kwantitatief) Stolbuis met gel (voor serologie) Vruchtwater (voor aantonen congenitale infectie) Urine (voor aantonen congenitale infectie bij pasgeborenen) Speeksel (voor aantonen congenitale infectie bij pasgeborenen) Liquor EDTA plasma (Gedissemineerde CMV infectie) 2 ml serum, 10 ml EDTA, 1mL-2mL: vruchtwater, urine en liquor. stolbuis met gel (voor serologie) liquorbuis EDTA buis

39 Koelkast, < 24 uur werkdagen steriel potje voor urine / vruchtwater 1-3 dagen (serologie) 1-3 dagen (PCR) Voor de diagnostiek van een recente CMV infectie (primo-infectie) wordt een CMV-IgM, CMV-IgG verricht. Indien de IgM positief is wordt automatisch een aviditeitstest voor CMV-IgG toegevoegd om verdere informatie te geven over de fase van de infectie. IgM pos, IgG neg/pos, laag avide IgG: passend bij een recent opgelopen infectie met CMV (< 3 maanden geleden) IgM pos, IgG pos, hoog avide IgG: passend bij een in het verleden opgelopen infectie (>3 maanden geleden) IgM neg, IgG pos: passend bij een in het verleden opgelopen infectie met CMV Voor het aantonen van een immuunstatus volstaat het bepalen van CMV-IgG. Congenitale CMV: Bij de verdenking op een CMV-infectie zal bij een zwangere serologisch onderzoek worden verricht. Het ontbreken van IgM antistoffen of het ontbreken van een significante titerstijging van IgG bij de moeder sluit een congenitale cytomegalovirusinfectie bij de foetus niet uit. CMV-infectie bij de foetus kan worden aangetoond door een positieve CMV-PCR in vruchtwater. Een congenitale CMV bij een pasgeborenen kan worden aangetoond door een positieve CMV-PCR op urine of speeksel afgenomen binnen 2-3 weken na de geboorte. Serologie voor CMV wordt intern verricht. PCR voor CMV wordt extern verricht.

40 Corynebacterium diphtheriae (en C. ulcerans), Difterie Ja, alleen in overleg met dienstdoend microbioloog Ziekteverschijnselen zijn afhankelijk van de plaats van de infectie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen respiratoire difterie en cutane difterie. Als de ademweg (keel, luchtpijp en longen) geïnfecteerd is, verloopt de ziekte ernstiger. De patiënt heeft koorts en kan ernstig ziek worden met benauwdheid. Bij difterie kan men twee typen complicaties onderscheiden: lokale complicaties door membranen en oedeem (verstikkingsgevaar) en systemische complicaties als gevolg van de toxine (hoe ernstiger de primaire infectie, des te groter de kans op complicaties door de toxine). Symptomen. Vaccinatiestatus. Kweek Afhankelijk van locatie: neusuitstrijk, keeluitstrijk, wonduitstrijk Stevig, bij voorkeur onder elk (pseudo)membraan en alle witte plekjes en ontstoken gebieden, in de keel te wrijven. Materiaal via de neus van de achterste nasofarynxwand afnemen. Huidlaesies eerst ontdoen van schilfers en korsten en reinigen met fysiologisch zout alvorens de wattenstok stevig in de laesie te drukken. - wattenstok (transwab) Zo snel mogelijk naar het laboratorium kamertemperatuur, binnen 2-3 uur dagelijks 2 tot 5 dagen Bij een positieve kweek voor C. diphtheriae / ulcerans wordt de toxigeniticiteit vervolgens elders bepaald. Alleen diagnostiek naar C. diphtheriae insturen na overleg dienstdoend microbioloog Difterie is een meldingsplichtige ziekte van groep B1 en dient binnen 24 uur aan de GGD te worden gemeld.

41 Onderdeel van Coxiella burnettii Alleen invullen als onderdeel van een pakket ja Q-koorts. C. burnettii kent twee antigene fases, I en II. Bij een acute of recente infectie staan antistoffen tegen fase II op de voorgrond, bij een chronische infectie antistoffen tegen fase I. Verdenking acute of chronische infectie (1 e ziektedag!!) PCR (< 21 dagen na 1 e ziektedag) Serologie (gepaarde serummonsters met interval van 2-3 weken): IgM en IgG tegen fase I IgM en IgG tegen fase II PCR: serum of EDTA-plasma Serologie: serum Serologie: 250 µl PCR: 500 µl stolbuis met gel EDTA-buis Kamertemperatuur, < 24 uur Daarna 4 C werkdagen 1-2 weken IgM tegen fase II is ca. 2 3 weken na de eerste symptomen aantoonbaar. De PCR wordt dan negatief. Deze IgM antistoffen blijven nog maanden aantoonbaar. Fout-positieve IgM tegen fase II komt voor bij Legionella-, Bartonellaen acute EBV infectie en in de zwangerschap. Een solitair positieve IgM tegen fase II uitslag dient bevestigd te worden met een twee serummonster met seroconversie voor IgG fase II. Seroconversie treedt bij de meeste mensen na 2 weken op, maar sommige duurt het langer. Een positieve PCR is bewijzend voor Q-koorts. Bij IgM en IgG fase I en II positief kan er sprake zijn van recent doorgemaakte infecte of chronische ziekte. Er dient een tweede serummonster onderzocht te worden.

42 Acute Q-koorts is een meldingsplichtige infectieziekte van groep C. Dit onderzoek wordt extern verricht.

43 Onderdeel van - Creutzfeldt-Jacob ziekte (variant) Een aanvraag voor diagnostiek naar CJD of vcjd moet altijd voorafgaand aan afname van het lichaamsmateriaal worden overlegd met de dienstdoende arts-microbioloog omdat voor prionziekte specifieke infectiepreventiemaatregelen moeten worden genomen. Snel verlopende dementie. Patiënt moet vooraf besproken worden met de arts-microbioloog. Op aanvraag vermelden: Verdenking Creutzfeldt-jacob. Immunoblot liquor Liquor 1 ml (let op: het materiaal mag niet op het laboratorium geopend worden. Indien er diagnostiek naar andere micro-organismen nodig is, dient een tweede buis ingestuurd te worden. Deze wordt bewaard totdat de CJD is uitgesloten). <4 graden buis voor liquor - In overleg met extern centrum In overleg met extern centrum Onderzoek wordt extern verricht

44 Onderdeel van: - Cryptosporidium parvum / hominis, Cryptosporidiose ja Gastro-enteritis, diarree. Infectie met Cryptosporidium veroorzaakt acute diarree die in principe zelflimiterend is. Het ziektebeeld kan ernstig verlopen, met name bij immuungecompromitteerde personen. Symptomen, immuun status patient Antigeen (snel)test Microscopie feces Tenminste 5 ml dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot steriel fecespotje 4 C, maximaal 24 uur dagelijks 1 tot 3 dagen Positieve sneltest is bewijzend voor een infectie.

45 Dengue virus Onderdeel van - - Dengue fever, wordt veroorzaakt door een flavivirus en overgedragen door muggenbeten. Er bestaan 4 verschillende Dengue virussen Den 1 t/m 4 - die genetisch nauw verwant zijn, maar serologisch weinig tot geen kruisbescherming geven. Een mens kan dus in zijn leven met verschillende dengue virussen besmet raken. Een ongecompliceerde dengue infectie ook knokkelkoorts genoemd - manifesteert zich met acuut optredende hoge koorts, spier-, bot- en gewrichtspijn, retro-orbitale pijn en exantheem. Vaak gaat het gepaard met leukopenie en trombopenie. In ernstige gevallen kan er sprake zijn van dengue hemorrhagische koorts en dengue shock syndroom. De incubatietijd voor denguevirus is 2 tot 15 dagen. Symptomen, welke land is bezocht, eerste ziektedag Serologie Antigeen detectie Serum Serum: 1 ml Stolbuis met gel kamertemperatuur Antigeentest: dagelijks Serologie: Onbekend (extern) Uitslag is vaak na 14 dagen bekend De diagnose Dengue wordt gesteld door het aantonen van het Dengue NS1 antigeen en/of specifieke IgM antistoffen in het serum van de patiënt. Serum dat vroeg in de infectie is afgenomen (1e week van symptomen) kan nog IgM negatief zijn. Op dat moment zijn NS1 antigenen detecteerbaar (antigeentest). Vanwege de grote serologische kruisreactiviteit tussen de verschillende flavivirussen wordt het aanbevolen een vervolgserum in te sturen om een titerstijging aan te tonen. Onderzoek wordt al of niet extern verricht

46 Onderdeel van - Ebstein-Barr virus (EBV), ziekte van Pfeiffer, mononucleosis infectiosa Ja Het bekende klinisch beeld (mono-nucleosis) bij een primo-infectie is: moeheid, koorts (oplopend in de eerste week, verdwenen na 2 tot 4 weken), pharyngitis en lymfadenopathie. Daarnaast komen vaak voor: splenomegalie, hepatomegalie en leverfunctiestoornissen. Bij jonge kinderen verloopt de infectie meestal asymptomatisch of er zijn atypische verschijnselen zoals exantheem, granulocytopenie of een longontsteking (interstitiële pneumonie). EBV kan reactiveren in immuungecompromiteerden. Symptomen, screening. Serologie bij primo-infecties (Paul Bunell, IgM en IgG) PCR bij reactivaties (kwalitatief/ kwantitatief) Stolbuis met gel (voor serologie) Liquor EDTA plasma 2 ml serum, 10 ml EDTA, 1mL-2mL: liquor stolbuis met gel (voor serologie) liquorbuis EDTA buis Koelkast, < 24 uur werkdagen 1-3 dagen (serologie) 1-3 dagen (PCR)

47 Primo-infectie: Voor het aantonen van een primo-infectie met EBV wordt geadviseerd serologie te verrichten: EBV VCA-IgM, EBV VCA-IgG en EBV NA-IgG in serum. IgM IgG VCA IgG EBNA Primaire EBV* ++ + Laag/ afwezig Doorgemaakte EBV Geen aanwijzingen EBV * Aanwezigheid van heterofiele antistoffen is in deze context een extra argument voor primaire infectie, maar deze bepaling is voor het vaststellen van een primaire infectie niet noodzakelijk. EBV reactivatie: Wordt vastgesteld met behulp van EBV DNA bepaling (PCR) in bloed. Serologie en PCR voor EBV wordt momenteel extern verricht.

48 Enterobius vermicularis Onderdeel van - - Enterobius vermicularis wordt ook wel aarsmade of oxyuren genoemd. Deze parasitaire infectie komt regelmatig voor bij vooral kinderen. De rondworm veroorzaakt jeuk op de perianale huid wanneer de vrouwtjes hun eieren daar afzetten. symptomen Microscopie met plakband preparaat plakband preparaat m.b.v. doorzichtig plakband een afdruk maken van de huid rond de anus. Vervolgens Plakband op objectglaasje plakken. kamertemperatuur dagelijks 1 dag objectglaasje Het aantonen van Enterobius is bewijzend voor een infectie. Altijd doorzichtig, helder plakband gebruiken

49 Enterovirus Onderdeel van - - Enterovirus is een virus wat met name bij kleine kinderen symptomatische infectie geeft met koorts en huiduitslag. Sommige typen enterovirus kunnen een ziektebeeld veroorzaken wat lijkt op (bacteriële) meningitis. symptomen PCR Liquor, feces 1-2 ml liquor of 1-2 gam feces liquorbuis Steriel fecespotje Kamertemperatuur, <24 uur werkdagen onbekend Een positieve uitslag in liquor is passend bij een recente infectie. Enterovirus wordt nog tot 3 maanden uitgescheiden in de feces. Een positieve PCR op feces is niet direct bewijzend voor recente infectie. Liquor diagnostiek wordt in eigen beheer verricht. Feces onderzoek wordt extern verricht.

50 Filaria (draadwormen) Loa loa Wuchereria bancrofti Brugia malayi Onchocerca volvulus ja Filariasis Symptomen, reisanamnese Microscopie Bloed huidbiopt Serologie (antigeen) EDTA bloed Overdag afgenomen (loa loa) s nachts afgenomen (W. bancrofti, B. malayi) Serum Huid boven scapula, crista iliaca en/of kuit (O. volvulus) Serum en EDTA bloed: 1 ml Huid : 1 2 mg EDTA-buis voor microscopie stolbuis met gel voor serologie kamertemperatuur Microscopie: werkdagen Serologie: 1x per week Microscopie: 1-3 dagen Serologie: 1-8 dagen Positieve microscopie is bewijzend voor infectie. Negatieve microscopie sluit de infectie niet uit. Over de sensitiviteit van antigeendetectie in serum zijn geen gegevens bekend, maar is waarschijnlijk hoger dan microscopie. Het serologisch onderzoek wordt extern verricht

51 Giardia lamblia, Giardiasis Onderdeel van: - ja Gastro-enteritis, uiteenlopend van een milde zelflimiterende ziekte tot een chronisch ziektebeeld dat maanden kan aanhouden. Daarnaast wordt asymptomatisch dragerschap veelvuldig gezien. Bij jonge kinderen kan een infectie met G. lamblia overgaan in een chronisch ziektebeeld met malabsorptie, diarree, gewichtsverlies en groeiachterstand. Symptomen Antigeen (snel)test Microscopie feces Triple feces test Tenminste 5 ml dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot Triple feces test steriel fecespotje 4 C, maximaal 24 uur dagelijks 1 tot 3 dagen Positieve sneltest is bewijzend voor een infectie. Een eenmalig afgenomen fecesmonster heeft een geringe sensitiviteit. Daarom wordt aangeraden gebruik te maken van de TFT (Triple Feces Test), waarbij op drie opeenvolgende dagen fecesmonsters worden verzameld.

52 Hantaanvirus Onderdeel van - - Hantaanvirus en Puumalavirus behoren tot de het genus Hantavirus. Een hantavirus infectie in mensen kan asymptomatische verlopen of kan een griepachtige ziektebeeld geven. Het kan echter ook aanleiding geven tot ernstiger verlopende ziektebeelden met koorts, longontsteking, bloedingen en nierfunctiestoornissen (hantavirus pulmonary syndrome). In Nederland komt voornamelijk een renaal syndroom (nephropathia epidemica) voor, veroorzaakt door het puumulavirus. Symptomen, evt reishistorie serologie serum Serum 1mL kamertemperatuur gelbuis Onbekend ( wordt extern verricht) De uitslag is veelal binnen 14 dagen bekend IgM positief is passend bij een recente infectie. IgG past bij een doorgemaakte infectie. Onderzoek wordt extern verricht

53 Helicobacter pylori Onderdeel van - - H. pylori veroorzaakt een infectie van het maagslijmvlies, wat in ernstige gevallen kan leiden tot een maagulcus (maagzweer). symptomen Antigeen test (feces) Serologie Feces of serum 1-2 gram feces, 0,5 ml serum gelbuis - steriel fecespotje Kamertemperatuur, <24 uur Antigeentest (feces) dagelijks Serologie 2x per week Antigeentest 1 dag Serologie 1-4 dagen Een positieve uitslag van antigeenonderzoek op de feces is bewijzend voor een actieve infectie. Serologie is minder betrouwbaar om onderscheid te maken tussen een actieve infectie en een in het verleden doorgemaakte infectie

54 Hepatitis A virus ja hepatitis Symptomen, vaccinatiestatus Serologie: IgT(otaal) en IgM EIA Serum EDTA-, of heparineplasma 0.5 ml serum of plasma stolbuis met gel EDTA buis Kamertemperatuur, < 24 uur Alle werkdagen 1-3 dagen De incubatieperiode is 4 tot 6 weken. IgM daalt in ca. 6 maanden tot ondetecteerbaar niveau. IgG blijft na vaccinatie of infectie levenslang aantoonbaar. Recent opgelopen hepatitis A infectie is een meldingsplichtige infectieziekte van groep B2.

55 Hepatitis B virus (HBV) ja Hepatitis (acuut, chronisch, fulminant), levercirrose. Symptomen prik-/spataccident? Controle op vaccinatie tegen hepatitis B? Serologie HBV DNA Serum (antigenen en antistoffen) EDTA plasma (HBV load) 1 ml serum of plasma stolbuis met gel voor antistofbepaling EDTA buis voor HBV load Kamertemperatuur, < 24 uur dagelijks 1-3 dagen HBV DNA is doorgaans als eerste aantoonbaar, nog vóór HBsAg In de acute fase zijn aantoonbaar: HBsAg, HBV DNA, IgM anti-hbcore en HBeAg Anti-HBs is aantoonbaar nadat HBsAg ondetecteerbaar is geworden. De patiënt is dan niet meer besmettelijk. Totaal anti-hbcore blijft doorgaans levenslang aantoonbaar. Patiënten met alleen anti-hbcore kunnen nog viraal genoom in de lever herbergen. In periodes van immuunsuppressie, kan het virus weer opspelen. Anti-HBs kan na jaren ondetecteerbaar worden. Bij een chronische infectie blijft HBsAg langer dan 6 maanden aantoonbaar. HBV DNA, HBeAg en totaal antihbcore blijven dan ook lang aantoonbaar. Patiënten met blijvend HBeAg hebben grotere kans op progressie naar leverziekten a.g.v. chronische immuunrespons. Na seroconversie tot anti-hbe neemt de leverschade af. HBV DNA kan dan intermitterend aantoonbaar zijn.

56 Een solitaire anti-hbs ( 10 miu/ml) duidt op een goede respons na vaccinatie tegen hepatitis B. Patiënten met negatieve HBsAg, anti-hbc en anti-hbs zijn niet geïnfecteerd met hepatitis B. Een recent opgelopen hepatitis B is een meldingsplichtige infectieziekte van groep B2.

57 Hepatitis C virus (HCV) ja Hepatitis Symptomen Prik-/spataccident?: datum Serologie EIA IgG antistoffen HCV RNA kwantificering (load bepaling) HCV genotypering Serum of EDTA plasma 1,5 ml serum of plasma stolbuis met gel EDTA buis Kamertemperatuur, < 24 uur IgG antistoffen: dagelijks HCV RNA kwantificering: 1x per week HCV genotypering: 1x per week IgG antistoffen: 1-3 dagen HCV RNA kwantificering: 1-2 weken HCV genotypering: 2-3 weken Seroconversie (IgG) treedt 4 tot 6 maanden na blootstelling op. HCV RNA is 1 week na blootstelling aantoonbaar; de viraemie is 30 tot 60 dagen intermitterend van karakter. HCV RNA kwantificering wordt gebruikt voor het aantonen van virale replicatie bij chronische HCV en voor het vervolgen van de respons op behandeling. Genotypering wordt gebruikt voor het vaststellen van het behandelschema. Een recent opgelopen hepatitis C is een meldingsplichtige infectieziekte van groep B2.

58 Hepatitis D virus (HDV) ja Hepatitis symptomen Serologie: IgG (EIA) PCR (kwalitatief) Serum (antistoffen) EDTA plasma (PCR) 0.5 ml serum 0.5 ml plasma stolbuis met gel EDTA-buis voor PCR Kamertemperatuur, < 24 uur Serologie: 1x per week PCR: werkdagen 1 tot 2 weken HDV is voor zijn replicatie afhankelijk van hepatitis B virus. HDV kan alleen worden overgedragen naar personen, die al met HBV zijn geïnfecteerd of wanneer beide virussen tegelijk worden overgedragen. HDV opgelopen als superinfectie met HBV: Anti HDV totaal blijft levenslang aantoonbaar, anti- HDV IgM tot ca. 8 maanden na infectie. HDV opgelopen als co-infectie met HBV: anti-hdv IgM verdwijnt na ca. 6 maanden en Ig-Totaal na ca. 9 maanden. Dit onderzoek wordt extern verricht.

59 Hepatitis E virus (HEV) ja Hepatitis symptomen Serologie: IgG en IgM (EIA) PCR (kwantitatief) Serum (antistoffen) EDTA plasma (PCR) 0.5 ml serum 0.5 ml plasma stolbuis met gel voor serologie EDTA buis voor PCR Kamertemperatuur, < 24 uur Serologie: 1x per week PCR: 1x per week 1 tot 2 weken Zowel anti-hev IgM als IgG dalen in de eerste 6 maanden na infectie snel IgG spiegels kunnen zozeer dalen dat geen levenslange bescherming optreedt. Dit onderzoek wordt extern verricht.

60 - HIV (human immunodeficiency virus) Acute infectie varieert van vrijwel symptoomloos tot een griepachtig beeld. Een infectie met het HIV virus leidt tot een ernstige stoornis van het afweersysteem. Infecties met laag-virulente micro-organismen, zogenaamde opportunistische infecties. symptomen serologie Serum 0.5 ml Kamertemperatuur, < 24 uur stolbuis met gel voor serologie Werkdagen, eventueel CITO in weekend 1 dag Een positieve uitslag wordt altijd bevestigd door middel van immunoblot. Bovendien dient een positieve uitslag bevestigd te worden op een tweede serummonster wat separaat is afgenomen. Bij een positieve uitslag dient verwijzing naar een HIV behandelcentrum plaats te vinden.

61 Herpes simplex type 1 en type 2, (HSV 1 en HSV 2) Onderdeel van Viraal meningitis/encephalitis panel (met enterovirus, HSV-1, HSV-2 en VZV) Ja Herpes simplex type 1 en 2 kunnen een grote verscheidenheid aan infecties veroorzaken o.a: Herpes labialis, Herpes gingivostomatitis Herpes genitalis Neonatale herpes Herpes encephalitis Oculaire herpes infecties Symptomen PCR Serologie Liquor cerebrospinalis (HSV encephalitis) Blaasjesvocht Uitstrijk blaasjesbodem, blaasjesvocht, laesies EDTA plasma (Gedissemineerde HSV infectie) Stolbuis met gel (voor serologie) 1-2 ml liquor of plasma Wattenstok in UTM medium voor uitstrijk blaasjesvocht, oculaire laesies liquorbuis EDTA buis

62 Kamertemperatuur, < 24 uur werkdagen 1-3 dagen (PCR) 2-7 dagen (serologie) stolbuis met gel (voor serologie) PCR is de meest gevoelige methode om een primo-infectie met of reactivatie van HSV-1 en HSV-2 aan te tonen en daarom het diagnosticum van eerste keus. Voor de diagnose van een primaire infectie kan serologie (IgM) zinvol zijn, als de klachten minstens 2 weken bestaan. Voor het aantonen van een seroconversie zijn een serummonster afgenomen voor of tijdens het begin van de klachten, en een vervolgserum afgenomen op zijn vroegst enige weken na de klachten van belang. Serologische diagnostiek is niet zinvol voor de diagnose van een reactivatie van HSV-1 en HSV-2, omdat hierbij meestal geen IgMvorming optreedt. PCR op HSV-1 en -2 wordt intern verricht. Serologie voor HSV wordt extern verricht.

63 Onderdeel van - Ja Humaan herpes virus 6 (HHV6), de Zesde ziekte (exanthema subitum) Primaire infectie met HHV-6 (meestal voor op de leeftijd van 6-18 maanden) en is bij 90% van de kinderen symptomatisch. Symptomen: hoge koorts zonder duidelijk gelokaliseerde symptomen. Na verdwijnen koorts ontwikkeld een minderheid een typische huiduitslag (een fijn maculopapulair exantheem), beginnend in gezicht en romp en verder uitbreidend naar de extremiteiten en nek. Neurologische complicaties (encephalitis) bij een primo-infectie met HHV6 komen voor maar zijn zeldzaam. Bij ernstig immuungecompromiteerden kan HHV6 reactiveren. Symptomen Serologie (IgG) PCR bij reactivaties (kwalitatief/ kwantitatief) Stolbuis met gel (voor serologie) Liquor (bij verdenking HHV6 encephalitis) EDTA plasma (voor reactivatie) 2 ml serum, 10 ml EDTA, 1mL-2mL: liquor stolbuis met gel (voor serologie) liquorbuis EDTA buis Koelkast, < 24 uur werkdagen 3-7 dagen (serologie) 2-7 dagen (PCR) Een primaire infectie of reactivatie van HHV-6 is aantoonbaar door PCR of gepaarde serologie (IgG-titerstijging of seroconversie). Serologie en PCR voor HHV6 worden extern verricht.

64 Onderdeel van - Humaan herpes virus 7 (HHV7) Ja, in overleg met dienstdoend microbioloog Humaan herpesvirus 7 (HHV7) infectie verloopt over het algemeen asymptomatisch. De structurele gelijkenis van HHV7 met HHV6 suggereert vergelijkbare pathologie, ondersteund door studies waarin HHV7 seroconversie en virusuitscheiding is gevonden bij een tweede episode van exanthema subitum. Symptomen PCR EDTA plasma (voor reactivatie) Liquor (bij verdenking HHV7 encephalitis) 10 ml EDTA, 1mL-2mL: liquor liquorbuis EDTA buis Koelkast, < 24 uur Op aanvraag 2-7 dagen (PCR) Diagnostiek voor HHV7 is over het algemeen niet aangewezen. Alleen aanvragen in overleg met dienstdoend arts-microbioloog. De PCR voor HHV7 wordt extern verricht.

65 Onderdeel van - Humaan herpes virus 8 (HHV8) Ja, in overleg met dienstdoend microbioloog Humaan herpesvirus 8 (HHV8) is geassocieerd met aan aantal klinische ziektebeelden: Kaposi sarcoom Primair effusie lymfoom Morbus Castleman Symptomen, screening Serologie PCR Stolbuis met gel EDTA plasma 10 ml EDTA, 2mL: serum Stolbuis met gel EDTA buis EDTA: Koelkast, < 2 uur op laboratorium Serum: kamertemperatuur, <24 uur PCR dagelijks Serologie 1x per week PCR 2-5 dagen Serologie 2-7 dagen Serologie kan worden verricht voor het aantonen van een doorgemaakte infectie (alleen IgG). Een actieve infectie kan worden aangetoond middels PCR HHV8 in EDTA. De diagnostiek voor HHV8 wordt extern verricht.

66 Influenza A en B Onderdeel van - Andere respiratoire virussen moeten apart aangevraagd worden griep symptomen PCR keeluitstrijk Uitstrijk in medium kamertemperatuur dagelijks 1 dag Een positieve uitslag is bewijzend voor de aanwezigheid van het virus. -

67 JC virus Onderdeel van - - JC virus kan reactiveren in immuungecompromitteerde patiënten en is in die omstandigheden geassocieerd met Progressieve Multi-focale Leuko- Encefalopathie (PML). In sporadische gevallen is JC virus ook geassocieerd met een interstitiële nefritis. Immuunstatus, symptomen PCR Liquor, urine 1-2 ml steriel potje voor urine 4 C, < 24 uur 1x per week 1-2 weken liquorbuis De uitslag is negatief wanneer geen genoom wordt aangetoond. De interpretatie van positieve uitslagen in afhankelijk van soort materiaal en immuun status van de patiënt. Onderzoek wordt extern verricht

68 Keel Onderdeel van Screening op MRSA dragerschap (uitstrijk) Screening op BRMO (alleen op de IC) Surveillance bij SOD MRSA BRMO SOD Virale verwekkers Dragerschap MRSA of BRMO Virale respiratoire infecties Gegeneraliseerde of lokale entero-/parecho infectie (neonatale sepsis/meningitis, myocarditis, pleurodynie), dan ook feces insturen Indicatie voor Symptomen, 1 e ziektedag Screening op dragerschap: kweek Virale infecties: PCR wattenstokken n.v.t. wattenstok in koolstofmedium (MRSA, BRMO en SOD) droge wattenstok voor PCR Kweek: 4 C, < 24 uur PCR: kamertemperatuur, < 24 uur Zie MRSA PCR virale verwekkers: 1-3 dagen Zie MRSA CR virale verwekkers: 1-3 dagen Zie MRSA Een positieve PCR voor virale verwekkers duidt op infectie Bij SOD surveillance wordt gekweekt op Gram-negatieve staven. PCR op virale verwekkers wordt extern verricht.

69 Legionella pneumophila ja Pneumonie (Legionellose, veteranenziekte) Symptomen, verblijf in hotel Kweek PCR Immunochromatografie (sneltest in urine) Sputum, BAL (kweek en PCR) Keeluitstrijk (PCR, indien geen sputum of BAL) Urine > 1 ml steriel potje met rode dop 4 C, binnen 24 uur droge wattenstok voor keeluitstrijk voor PCR Kweek: dagelijks PCR: werkdagen Urine sneltest: dagelijks Kweek: 4-7 dagen PCR: 1-3 dagen Urine sneltest: 1 dag Een positieve kweek of PCR is bewijzend voor infectie met Legionella pneumophila. De sensitiviteit van de sneltest in de urine varieert afhankelijk van de ernst van de ziekte: 90% bij zodanige ernst, dat opname op de IC vereist is 40-50% bij ziekenhuispatiënten, die geen behandeling op de IC behoeven De sneltest kan op de eerste ziektedag negatief zijn, herhaling van het onderzoek na 2-3 dagen is aan te bevelen bij blijvende verdenking. Legionellose is een meldingsplichtige ziekte van groep C en dient binnen 1 werkdag gemeld te worden bij de GGD.

70 Leishmania ja Viscerale leishmaniasis Cutane leishmaniasis Symptomen, reisanamnese, eerste ziektedag Microscopie PCR Beenmerg EDTA bloed Huidlaesie (punctaat uit de rand) Punctaat (milt, lymfeklier, lever) Serologie EDTA bloed: 1 ml Serologie: 1 ml Beenmerg: 1 ml Afgedopte spuit EDTA buis Kamertemperatuur, < 24 uur Microscopie: dagelijks PCR: 1x per week Serologie: 1x per 3 weken Serologie: 3 weken PCR is de meest gevoelige diagnostische test voor cutane leishmaniasis Serologisch onderzoek is bij cutane leishmaniasis niet aangewezen vanwege het ontbreken van een antistofrespons Antistoffen blijven lang na behandeling aantoonbaar Fout-negatieve serologie komt voor bij HIV patiënten Met uitzondering van de microscopie wordt alle diagnostiek extern verricht

71 Leptospira (ziekte van Weil) ja M. Weil, leptospirose Serologie (microscopische agglutinatie test, MAT en ELISA) PCR (als korter dan 10 dagen ziek) Kweek (als korter dan 10 dagen ziek) Urine (als langer dan 10 dagen ziek) Serologie: 2 ml serum (1 stolbuis) PCR: 5 ml EDTA bloed Kweek: 5 ml heparine bloed Urine: 5 ml midstream in een steriele container stolbuis voor serologie EDTA buis voor PCR Steriel potje met rode dop voor urine Bloed en serum: kamertemperatuur. Urine: 4 C MAT: alle werkdagen IgM ELISA en PCR: 2 x per week MAT: 1-2 dagen IgM ELISA en PCR: 2-5 dagen Kweek incubatieduur: 4 maanden Leptospiren circuleren in het bloed alleen gedurende de eerste 5 tot 10 dagen (PCR positief). Serologie en kweek zijn dan nog negatief. Een positieve IgM-ELISA duidt op (recente) infectie. De MAT kent een hoge specificiteit en maakt gebruik van groep-specifieke antistoffen. Dit onderzoek wordt extern verricht

72 Liquor cerebrospinalis Onderzoek op Bacteriën Virussen Parasieten (Toxoplasma) Schimmels mycobacteriën Cryptococcus neoformans Onderzoek op antistoffen tegen specifieke verwekkers Afhankelijk van de aard van de verwekker Klinisch beeld, antibioticumgebruik Microscopie en kweek ((myco)bacteriën, schimmels) PCR (virussen, mycobacteriën, toxoplasma) Antistofbepaling (altijd in combinatie met een serummonster van dezelfde dag) Antigeenbepaling (Cryptococcus neoformans) Bacteriën en schimmels: 1 ml Mycobacteriën: zie mycobacteriën Virussen: 0.8 ml Parasieten: 2.2 ml Antigeenbepaling: 0.2 ml Kamertemperatuur, < 24 uur liquorbuis Kweek banale bacteriën en schimmels: dagelijks PCR virussen: werkdagen (HSV dagelijks) Toxoplasma PCR: werkdagen Cryptococcus neoformans: werkdagen Antistofbepaling: zie specifieke verwekkers Kweek banale m.o.: 5 dagen Kweek schimmels: 10 dagen PCR virussen en toxoplasma: 1 3 dagen Cryptococcus neoformans: 1 3 dagen zie de specifieke verwekkers

73 - Lymfocytair choriomeningitis virus (LCMV) Meningitis (+ of orchitis, myocarditis, arthritis, alopecia) Symptomen, eerste ziektedag serologie Serum Liquor 1 ml (serum en liquor) stolbuis met gel Kamertemperatuur, < 24 uur 1x per week 1 2 weken IgM positief is passend bij een recente infectie. IgG past bij een doorgemaakte infectie. Het onderzoek wordt extern verricht

74 Onderdeel van Chlamydia trachomatis serotype lymfogranuloma venereum (LGV) De bepaling wordt automatisch door het laboratorium aangevraagd bij een positieve Chlamydia trachomatis PCR op een anuswat. Het klachtenpatroon is afhankelijk van het LGV stadium en van de inoculatieplaats. Er zijn drie LGV syndromen: Anorectale LGV Inguinale LGV Faryngeale LGV Symptomen PCR sequentieanalyse Rectumuitstrijk Uitstrijk ulcus keel, conjunctiva of anus Aptima Unisex swab: voor cervix, urethra, Aptima swabs: 4 - kamertemperatuur het onderzoek PCR: werkdagen PCR: 2-7 dagen Serovar L1, L2 en L3 zijn LGV specifieke serovars Onderzoek wordt extern verricht.

75 Onderdeel van Plasmodium (falciparum, vivax, ovale, malariae, knowlesi) malariadiagnostiek ja Koorts uit de tropen Reisanamnese (land, periode), profylaxe gebruik, 1 e ziektedag Sneltest (immunochromatografie) Microscopie EDTA bloed Sneltest: 50 µl (alleen P. falciparum) Microscopie (dikke druppel en uitstrijk): 0.1 ml EDTA buis Kamertemperatuur, < 24 uur Sneltest: direct Microscopie: binnen 24 uur 1 dag Sneltest: Bij hoge parasitaemie van P. falciparum is de sensitiviteit 100%, bij lage parasitaemie 91%, bij parasitaemie < 0.002% (100 parasieten/µl) altijd negatief. Bij hoge parasitaemie van P. vivax is de sensitiviteit 85%, bij lage: 10%. Dikke druppel: Drempel van detectie: parasieten/µl (parasitaemie %)

76 Mazelenvirus ja mazelen Symptomen, eerste ziektedag Serologie PCR Serum keeluitstrijk Serum: 1 ml stolbuis droge wattenstok voor PCR Kamertemperatuur, < 24 uur Serologie IgG: werkdagen Serologie IgM: 1x per week PCR: werkdagen IgG: 1-3 dagen IgM: 1-8 dagen PCR: 1-3 dagen IgM is op de eerste dag van het exantheem in ca. 77% van de gevallen al positief. Fout-positieve IgM (ca. 4%) komt voor bij rubella en parvovirus B19. Secundaire IgG en IgM respons op een circulerende stam kan optreden bij personen, die voorheen mazelen hebben gehad IgM IgG interpretatie Seroconversie op vaccinatie + + of - Seroconversie op infectie Mazelen in het verleden - + Na 2 e vaccinatie, eerste gefaald Mazeleninfectie + + Recent vaccinatie Mazelen behoort tot de meldingsplichtige infectieziekten van groep B2

77 Mond herpes Orale candidiasis Herpes symptomen Kweek PCR uitstrijk n.v.t. wattenstok met koolstoftransportmedium voor kweek op Candida droge wattenstok voor Herpes Kweek: 4 C PCR: kamertemperatuur Kweek: dagelijks PCR: werkdagen Kweek: 3-5 dagen PCR 1-3 dagen De mondholte is een van de lichaamsplaatsen waar onder normale omstandigheden veel soorten micro-organismen in grote aantallen aanwezig zijn, waaronder gisten. Het isoleren van Candida dient altijd in relatie tot het klinisch beeld te worden beoordeeld. Een positieve herpes PCR is bewijzend voor actieve infectie.

78 Onderdeel van MRSA (Meticilline-Resistente Staphylococcus aureus) Inventarisatie op BRMO en MRSA Screeningsonderzoek? Vervolgonderzoek bij een positief bevonden patiënt? Controle op eradicatiebehandeling? MRSA dragerschap of infectie met MRSA PCR kweek Is patiënt een bekend drager van MRSA? Heeft patiënt contact met MRSA drager (huisgenoot, parner, verzorger van MRSA drager, kamergenoot van MRSA drager?) Afgelopen 2 maanden > 24 uur opgenomen in buitenlandse zorginstelling? Is patiënt buitenlander, die hier komt dialyseren? Heeft patiënt beroepsmatig contact met levende varkens, vleeskalveren of vleeskuikens? Is patiënt adoptiekind uit het buitenland? Woont patiënt in een asielzoekerscentrum? 2x neusuitstrijk 2x keeluitstrijk 2x perineumuitstrijk 2x wonduitstrijk (alle wonden) 1x sputum (alleen als patiënt hoest) 1x urine (alleen als patiënt verblijfscatheter heeft) 1x drainvocht Sputum 1 ml Urine 1 ml Drainvocht 1 ml wattenstok met koolstofmedium voor uitstrijken (PCR en kweek) urinepotje met rode dop voor urine en sputum en drainvocht. Wattenstokken: bij kamertemperatuur < 24 uur Urine en sputum: 4 C, < 24 uur

79 PCR en kweek: dagelijks PCR: 1-3 dagen Kweek: 3-5 dagen De PCR kent zowel fout-negatieve als fout-positieve resultaten en is niet altijd doorslaggevend. De kweek geeft het definitieve resultaat. Op basis van een negatieve PCR wordt in het ziekenhuis de isolatie opgeheven.

80 Mycoplasma genitalium Bacteriële vaginose Cervicitis Non-gonokokken urethritis Diagnostiek is thans niet mogelijk Naam / omschrijving Onderdeel van Mycoplasma hominis Onderzoek bij bacteriële vaginose nee Bacteriële vaginose Symptomen, antibioticumgebruik kweek vaginauitstrijk 4 C, < 24 uur dagelijks wattenstok met koolstoftransportmedium 3-5 dagen M. hominis komt bij ca. 10% van gezonde vrouwen voor. Het onderzoek d.m.v. kweek heeft een beperkte sensitiviteit. M. genitalium is meer geassocieerd met bacteriële vaginose, maar ook met cervicitis en non-gonokokken urethritis dan M. hominis, maar daarop is momenteel niet beschikbaar.

81 Mycoplasma pneumoniae Onderdeel van Respiratoir algemeen/atypische pneumonie (in combinatie met influenza A/B, humaan metapneumovirus, rhinovirus, RSV, Legionella, C. pneumoniae en C. psittaci solitair ook mogelijk Ja, of als onderdeel onderzoek atypisch pneumonie Atypische pneumonie Pharyngitis Laryngitis Tracheobronchitis Diverse extra-pulmonale manifestaties (huid, cardiaal, CZS,e.a.) Symptomen, antibioticumgebruik PCR Serologie BAL Sputum Keeluitstrijk Diversen, afhankelijk van klinisch beeld serum PCR: 0.5 ml Serum: 1 ml steriel potje met rode dop voor sputum en weefsels droge wattenstok voor PCR stolbuis met gel voor serologie Luchtwegmaterialen, overige weefsels: 4 C, < 24 uur Serum: kamertemperatuur, < 24 uur

82 PCR: 2x per week Serologie: werkdagen PCR en serologie: 1-4 dagen PCR is van voorkeur. Een positieve PCR is bewijzend voor infectie. IgG is aantoonbaar na de eerste ziekteweek en piekt 5 weken na begin van de symptomen. Een viervoudige titerstijging (interval 2-3 weken) is bewijzend voor recente infectie. IgM is aantoonbaar in de eerste ziekteweek met de piek in de derde week. Na enkele maanden is IgM niet meer aantoonbaar. IgM wordt bij volwassenen niet altijd geproduceerd. PCR en serologie worden extern verricht.

83 Onderdeel van Nasopharynx Alleen invullen als onderdeel van een pakket Bordetella pertussis (kinkhoest) Neisseria meningitidis (dragerschap) Corynebacterium diphtheriae (difterie) Respiratoire virussen: compleet panel (adenovirus, RSB, influenza A/B, parainfluenza 1-4, humaan metapneumovirus, coronavirussen, humaan bocavirus) OF elk afzonderlijk. Symptomen, 1 e ziektedag, antibioticumgebruik Kweek (B. pertussis, N. meningitidis, C. diphtheriae) PCR (B. pertussis, respiratoire virussen) Wattenstok wattenstok met koolstoftransportmedium voor kweek droge wattenstok voor PCR Wattenstok voor kweek: kamertemperatuur Wattenstok voor PCR: 4 C - kamertemperatuur Kweek: dagelijks PCR: werkdagen Kweek B. pertussis: 7 dagen Kweek op N. meningitidis: 2 dagen Kweek op C. diphtheriae: 3 dagen PCR RSV en influenza: 1 dag PCR overige respiratoire virussen en B. pertussis: 1-3 dagen De gevoeligheid van de kweek op B. pertussis is beperkt. Een negatieve kweek sluit kinkhoest niet uit. De gevoeligheid van PCR is aanzienlijk groter. Positieve kweek en/of PCR zijn bewijzend voor dragerschap (N. meningitidis) PCR op overige respiratoire virussen wordt extern verricht.

84 Onderdeel van Hoeveelheid benodigd materiaal Neisseria gonorrhoeae (gonokokken) Bij SOA screening wordt ook altijd PCR op C. trachomatis verricht ja gonorrhoe Eventueel antibioticumgebruik PCR kweek Cervixuitstrijk Urethrauitstrijk Rectumuitstrijk Keeluitstrijk Urine, first void! (geen kweek) Gewrichtsvocht Conjunctivauitstrijk Urine: 0.5 ml Gewrichtsvocht: > 1 ml droge wattenstok voor PCR Geel: Aptima Urine Swab: voor urine Wit: Aptima Unisex swab: voor cervix, urethra, keel, conjunctiva of anus Oranje: Aptima Vaginal Swab: voor vaginale swabs Afgedopte spuit voor gewrichtsvocht Bewaar- /transportcondities Referentie / interpretatie van het onderzoek Droge wattenstok en urine: 4 - kamertemperatuur Wattenstok met koolstof: 4 C spuit: kamertemperatuur Kweek: dagelijks PCR: werkdagen Kweek: 3-6 dagen PCR: 1-3 dagen Een positieve kweek of PCR is bewijzend voor infectie.

85 Neisseria meningitidis (meningokokken) Alleen in geval van onderzoek naar dragerschap in de keel Sepsis, meningitis Symptomen, antibioticumgebruik kweek Liquor cerebrospinalis Bloedkweek Nasopharynxuitstrijk (dragerschap) Liquor: > 1 ml Bloedkweek: 20 ml per set liquorbuis bloedkweekset (aeroob en anaeroob) Liquor: kamertemperatuur, < 2 uur Bloedkweek: kamertemperatuur, < 2 uur dagelijks Bloedkweek: 5 dagen Liquorkweek: 2-7 dagen Een positieve kweek is bewijzend voor infectie (liquor, bloed) c.q. dragerschap (nasopharynx) Meningokokkenziekte is een meldingsplichtige ziekte van groep C.

86 Neus Onderdeel van Screening op stafylokokken dragerschap (uitstrijk) Screening op MRSA dragerschap (uitstrijk) Onderzoek op respiratoire virussen (neusspoelsel) S. aureus dragerschap MRSA dragerschap Respiratoire virussen: compleet panel (adenovirus, RSB, influenza A/B, parainfluenza 1-4, humaan metapneumovirus, coronavirussen, humaan bocavirus) of elk afzonderlijk. Reden van onderzoek Kweek (S. aureus, MRSA) PCR (MRSA en respiratoire virussen) Uitstrijk Spoelsel Neusspoelsel: 10 ml fysiologisch zout wattenstok met koolstoftransportmedium voor S. aureus en MRSA Kweek: 4 C PCR: 4 C - kamertemperatuur Steriel potje met rode dop voor neusspoelsel Kweek PCR op RSV en influenza: dagelijks PCR op overige respiratoire virussen: werkdagen Kweek op S. aureus: 2-4 dagen Kweek op MRSA: 5 dagen PCR RSV en influenza: 1 dag PCR overige respiratoire virussen: 1-3 dagen Positieve kweek en PCR zijn bewijzend voor dragerschap (S. aureus en MRSA) c.q. infectie (respiratoire virussen) Alternatieve materialen voor onderzoek op respiratoire virussen zijn: nasopharynxuitstrijk, keeluitstrijk, sputum en trachea-aspiraat of BAL PCR op overige respiratoire virussen wordt extern verricht.

87 Onderdeel van Norovirus Alleen invullen als onderdeel van een pakket ja Gastro-enteritis Symptomen, 1e ziektedag Sneltest (immunochromatografie) EIA feces 0.3 g vaste feces of 0.3 ml vloeibare feces steriel fecespotje 4 C, < 24 uur dagelijks 1 dag De hoogste uitscheiding van virus treedt op uur na het begin van de symptomen. De sensitiviteit van de sneltest t.o.v. PCR varieert tussen 59 en 87% De specificiteit van de sneltest t.o.v. PCR is ca. 97% De sensitiviteit van de EIA t.o.v. PCR is 72.8% De specificiteit van de EIA t.o.v. PCR is 100%

88 Oog, conjunctiva Virale verwekkers Chlamydia trachomatis Mycobacteriën Neisseria gonorrhoeae conjunctivitis Vermeld ontstaanswijze en vermoedelijke probleem (viraal, bacterieel) Kweek PCR (C. trachomatis en N. gonorrhoeae en virussen) Uitstrijk conjunctiva: Eén voor Gramkleuring (droge wattenstok) Eén voor kweek (wattenstok met koolstof transportmedium Eén voor PCR (droge wattenstok) n.v.t. droge wattenstok voor Gramkleuring en PCR wattenstok voor kweek Kamertemperatuur, < 24 uur Kweek: dagelijks Kweek: 3-5 dagen PCR: 1-3 dagen Bekende bacteriële verwekkers van conjunctivitis zijn S. pneumoniae, S. aureus, H. influenzae, N. meningitidis, Chlamydia trachomatis en N. gonorrhoeae. Bekende virale verwekkers van conjunctivitis zijn adenovirus, Coxsackie A virus, enterovirus type 70, HSV. PCR onderzoek op virale verwekkers wordt extern verricht m.u.v. HSV.

89 Onderdeel van Oog, corneaschraapsel Alleen invullen als onderdeel van een pakket Bel de arts-microbioloog vóór afname. De analist komt met de benodigde materialen naar de onderzoekskamer om de schraapsel direct te enten op de voedingsbodems. Schimmels Virale verwekkers Keratitis, ulcus corneae Het aspect van het oog en waarvoor het is verdacht. Eventueel gebruik van oogdruppels of anderszins antibiotica. Microscopie Kweek (banaal bacteriële verwekkers) PCR (virussen en C. trachomatis) Corneaschraapsels bij voorkeur 4 schraapsels virustransportmedium voor PCR onderzoek De voedingsbodems worden door de analist meegenomen. werkdagen Microscopie: 1 dag Kweek: 3-5 dagen PCR: 1-3 dagen Bekende bacteriële verwekkers van keratitis zijn S. aureus, S. pneumoniae, P. aeruginosa, enterokokken, haemolytische streptokokken van groep A (S. pyogenes), Enterobacteriaceae, P. multocida en Chlamydia. Bekende virale verwekkers van keratitis zijn adenovirus, HSV en VZV. Acanthamoeba keratitis wordt gezien bij dragers van contactlenzen. Onderzoek op Acanthamoeba is nog niet mogelijk. PCR op adenovirus wordt extern verricht.

90 Oor, middenoor Mycobacteriën Otitis media symptomen kweek Punctaat (bij intact trommelvlies) Uitstrijk (bij doorgebroken trommelvlies) 0.15 ml (3 druppels) punctaat afgedopte spuit wattenstok met koolstoftransportmedium Kamertemperatuur, < 24 uur (punctaat) 4 C, < 24 uur (uitstrijk) dagelijks 3-5 dagen De meest voorkomende verwekkers van otitis media zijn S. pneumoniae, Haemophilus influenzae, S. pyogenes en andere ß-haemolytische streptokokken.

91 Onderdeel van Oor, externe gehoorgang Alleen invullen als onderdeel van een pakket schimmels Otitis externa Symptomen, antibioticagebruik kweek gehoorganguitstrijk n.v.t. 4 C, < 24 uur dagelijks wattenstok met koolstoftransportmedium Naam / omschrijving Onderdeel van 3-5 dagen Otitis externa wordt meestal veroorzaakt door Pseudomonas aeruginosa of Staphylococcus aureus, maar kan ook door andere aerobe bacteriën of schimmels worden veroorzaakt. Papillomavirus cervixcytologie Dit onderzoek wordt verricht op de afdeling Pathologie

92 Parainfluenza virus 1-4 Onderdeel van Volledig viraal respiratoir panel (i.c.m. influenza AB, humaan metapneumovirus, rhinovirus, RSV, bocavirus, adenovirus en 4 coronavirussen) Kan ook apart worden aangevraagd. Indien niet een volledig viraal panel gewenst is. Bovenste en onderste luchtweginfecties, van mild tot ernstig. Symptomen. Eerste ziektedag. PCR Neusspoelsel Nasopharynxuitstrijk Keeluitstrijk Sputum BAL/bronchusspoelsel 0.5 ml wattenstok voor nasopharynx- en keeluitstrijk steriel potje met rode deksel voor sputum werkdagen 1-3 dagen Een positieve PCR is bewijzend voor infectie Het onderzoek wordt extern verricht.

93 Onderdeel van Parvovirus B19 Serologisch onderzoek bij congenitale infectie (in combinatie met CMV, HSV, Rubella, Toxoplasma en T. pallidum) ja Erythema infectiosum: 5 e ziekte (slapped cheek) Anaemie, aplastische crise bij erythroide aanmaakstoornis of immuungecompromitteerden) Zwangeren: non-immuun hydrops foetalis Symptomen Serologie (IgG en IgM) PCR Serologie en PCR: serum of EDTA plasma Bij zwangeren met verdenking op non-immuun hydrops foetalis: serum, foetaal serum, vruchtwater, foetale ascites Serum: 1 ml PCR: 0.5 ml stolbuis met gel voor serologie en PCR EDTA buis voor serologie en PCR steriel potje met rode dop voor vruchtwater en ascites Serum en plasma: kamertemperatuur, < 24 uur Vruchtwater en ascites: 4 C, < 24 uur Serologie: werkdagen PCR: 2x per week

94 Serologie: 1-3 dagen PCR: 1-7 dagen Antistoffen (IgM en IgG) zijn aantoonbaar dag 7 van de ziekte of dag 1 na ontstaan van het exantheem. IgM blijft enkele maanden aantoonbaar, IgG levenslang. Fout-positief IgM onderzoek komt voor bij andere acute exantheemziekten als mazelen en rubella. Parvovirus infectie kan geassocieerd zijn met productie van rheumafactor en tot fout-positieve serologie in andere assays leiden. Bepalen van de virale load kan in die gevallen de specificiteit van de positieve IgM ophelderen. Een positieve PCR is bewijzend voor infectie. Dit onderzoek wordt extern verricht.

95 Onderdeel van Pericardvocht Kweek algemeen, inclusief anaeroben Mycobacteriën Schimmels pericarditis Huidige klachten, evt. trauma, operaties, antibioticumgebruik kweek > 1 ml afgedopte spuit Naam / omschrijving Onderdeel van 4 C, < 24 uur dagelijks 3-5 dagen Schimmelkweek 3-10 dagen Elk isolaat uit steriele ruimtes wordt als relevant beschouwd. Echter, contaminatie bij het afnemen van het materiaal is niet uit te sluiten. Perineumuitstrijk (zie ook MRSA) Screening op MRSA MRSA Dragerschap MRSA Reden verdenking MRSA Kweek PCR Twee uitstrijken 4 C, < 24 uur dagelijks PCR: 2-3 dagen Kweek: 5 dagen wattenstok met koolstoftransportmedium Zowel fout-positieve als fout-negatieve PCR zijn niet uit te sluiten. Een positieve kweek is bewijzend voor MRSA dragerschap.

96 Onderdeel van Pleuravocht Kweek algemeen Anaeroben (niet bij drainvocht) Mycobacteriën Schimmels Punctaat of drainvocht Huidige klachten, evt. trauma, operaties, antibioticumgebruik kweek > 1 ml Bij voorkeur in afgedopte spuit (punctaat) afgedopte spuit of steriel potje met rode dop 4 C, < 24 uur dagelijks 3-5 dagen Elk isolaat uit steriele ruimtes wordt als relevant beschouwd. Echter, contaminatie bij het afnemen van het materiaal is niet uit te sluiten. Onderzoek wordt al of niet extern verricht

97 Pneumocystis jirovecii ja Pneumonie bij immuungecompromiteerde patiënten Symptomen. Immuunstatus, immuunsuppressieve medicatie. Microscopie (IF) PCR BAL/bronchusspoelsel Geïnduceerd sputum Microscopie: 0.5 ml PCR: 0.5 ml 4 C, < 24 uur werkdagen steriele puntbuis 1-3 dagen Positieve microscopie duidt op infectie. Positieve PCR met een hoge Ct waarde is suggestief voor infectie, maar kan ook bij kolonisatie zonder infectie worden gevonden. Het PCR onderzoek wordt extern verricht.

98 Pneumokokken antigeen sneltest ja Pneumonie? Sneltest (immunochromatografie) urine 3 ml 4 C, < 24 uur dagelijks 1 dag potje met rode dop De sensitiviteit varieert tussen 50-80%. De specificiteit is > 90%. Na een pneumokokkeninfectie kan de test 1 tot 6 maanden positief blijven. Ook bij dragerschap zonder infectie kan de test positief zijn. Om die reden is de test niet geschikt bij kinderen.

99 Anti-pneumokokken antistoffen ja De indicatie voor. Onderliggend lijden. Luminex (flowcytometrie) serum 200 µl stolbuis met gel Kamertemperatuur, < 24 uur 1 x per 2 weken 2 tot 3 weken De grenswaarden van beschermende titers worden bij elke uitslag vermeld Het onderzoek wordt extern verricht

100 Poliovirus ja poliomyelitis 1 e ziektedag, symptomen, land van herkomst, contact met personen uit endemisch gebied, reisanamnese, vaccinatiestatus PCR serologie Feces: 2 monsters met interval van uur en binnen 14 dagen na ziekteverschijnselen. Serum: 1 e monster in de acute fase 2 e monster 10 tot 14 dagen later Feces: Serum: 5 ml bloed per monster Steriel fecespotje Feces: 4 C Serum: kamertemperatuur, < 24 uur direct 1-2 weken Een positieve PCR is bewijzend voor de infectie Poliomyelitis is een meldingsplichtige ziekte van groep A, d.w.z. direct melden aan de GGD. Het onderzoek wordt extern verricht.

101 Punctaat Mycobacteriën Schimmels Gewrichtsvocht wordt altijd ook op N. gonorrhoeae ingezet. Huidige klachten, ev. trauma, operaties, antibioticumgebruik kweek Gewrichtsvocht, pleuravocht, pericardvocht, ascites, amnionvocht > 1 ml Bij voorkeur in afgedopte spuit: Ascites: indien > 1 ml beschikbaar, ook in bloedkweekflessen enten 4 C, < 24 uur dagelijks 3-5 dagen Schimmelkweek 3-10 dagen Elk isolaat uit steriele ruimtes wordt als relevant beschouwd. Toch is contaminatie bij het afnemen van het materiaal niet uit te sluiten.

102 Quantiferon - Aantonen van cellulaire immunrespons tegen Mycobacterium tuberculosis. symptomen serologie serum 3 of 4 volledig gevulde bloedbuizen van de speciale afname set. Afnameset met 3 buizen Afnameset met 4 buizen 4 C, < 24 uur 2 x per week 1-4 dagen Schimmelkweek 3-10 dagen Een positieve uitslag toont aan dat de patiënt in het verleden in contact is geweest met M. tuberculosis. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen een latente infectie, actieve infectie of in het verleden doorgemaakt en behandelde infectie. Er bestaat kruisreactiviteit met een aantal ander Mycobacterium species, waaronder M. bovis, die gebruikt wordt in het BCG-vaccin. Om een actieve tuberculose infectie aan te tonen moet er 3x een ochtend sputum of BAL worden ingestuurd.

103 Rabies virus ja Hondsdolheid Er is geen test beschikbaar, die bij de mens in een vroeg stadium, voordat klinische symptomen ontstaan, infectie kan aantonen of uitsluiten. Zodra klinische verschijnselen optreden kan het virus worden aangetoond. Alleen in bijzondere situaties is er een indicatie voor het bepalen van beschermende antistoffen tegen rabiës. PCR Liquor cerebrospinalis Speeksel Huid van de nek Urinesediment Cornea-afdruk Hersenweefsel Antistofbepaling: 10 ml bloed in stolbuis Bij verdenking op rabiës altijd overleggen met de arts-microbioloog en de infectioloog. Het onderzoek wordt extern verricht.

104 Respiratoir panel/ pakket nee Virale en atypische luchtweginfecties symptomen PCR Neusspoelsel Nasopharynxuitstrijk Keeluitstrijk Sputum BAL/bronchusspoelsel 0.5 ml wattenstok voor nasopharynx- en keeluitstrijk steriel potje voor sputum steriele puntbuis (BAL) slijmzuiger (RS) 4 C, < 24 uur werkdagen 1-3 dagen

105 Een positieve PCR is bewijzend voor de aanwezigheid van het micro-organisme en vaak ook voor infectie. Dit onderzoek wordt extern verricht

106 Rhinovirus Onderdeel van Volledig viraal respiratoir panel Respiratoir algemeen/atypische pneumonie panel Respiratoir panel, kinderen nee verkoudheid symptomen PCR Neusspoelsel Nasopharynxuitstrijk Keeluitstrijk Sputum BAL/bronchusspoelsel 0.5 ml wattenstok voor nasopharynx- en keeluitstijk steriel potje met rode dop voor sputum 4 C, < 24 uur werkdagen 1-3 dagen steriele puntbuis (BAL) Een positieve PCR is bewijzend voor aanwezigheid van het virus Dit onderzoek wordt extern verricht.

107 Rickettsia spp. en Orientia spp. ja Rocky Mountain Spotted Fever (R. rickettsii) Fièvre boutonneuse (R. conorii) Epidemische vlektyfus (R. prowazekii) Endemische vlektyfus (R. typhi) Rickettial pox (R. akari) Scrub tyfus (O. tsutsugamushi) Symptomen, reisanamnese serologie serum 0.5 ml stolbuis met gel Kamertemperatuur, < 24 uur 1x per week 2 weken Een viervoudige titerstijging tussen monsters in de acute (zo vroeg mogelijk) en de convalescent fase (na 1-2 weken of na 3-4 weken) is bewijzend voor infectie. Dit onderzoek wordt extern verricht.

108 Onderdeel van Rotavirus Wordt samen met adenovirus test gedaan ja Gastro-enteritis, diarrhee symptomen sneltest feces 100 mg vaste feces of 500 µl vloeibare feces steriel fecespotje Kamertemperatuur, < 2uur dagelijks 1 dag De sensitiviteit van rotavirus sneltesten varieert tussen % (referentie ELISA). De specificiteit is 100%. Onderzoek wordt al of niet extern verricht

109 Onderdeel van Respiratoir Syncitieel Virus (RSV) Wordt altijd samen met influenza A en B getest Ja. Voor CITO: bel de arts-microbioloog (6672) Bronchiolitis, pneumonie, tracheobronchitis in eerste 3-4 levensmaanden Symptomen, leeftijd PCR Neusspoelsel Nasopharynxuitstrijk Keeluitstrijk Sputum BAL/bronchusspoelsel 0.5 ml wattenstok voor nasopharynx- en keeluitstrijk steriel potje voor sputum Dagelijks 1 dag Een positieve PCR is bewijzend voor infectie.

110 Rubella virus ja Rode hond, congenitaal rubella syndroom Indicatie voor : Verdenking rode hond/acute infectie? Onderzoek immuunstatus bij zwangere Verdenking congenitaal rubella syndroom? Serologie PCR Serum Keel- of nasopharynxuitstrijk (PCR) 500 µl stolbuis met gel wattenstok voor keel en nasopharynxuitstrijk Kamertemperatuur, < 24 uur werkdagen 1-3 dagen - Fout-positieve IgM tegen rubella komt bij pasgeborenen voor bij parvovirus B19 infectie. - Immuunstatus dient alleen onderzocht te worden met IgG bepaling. IgM (% pos) IgG (% pos) Postnatale rubella 1 e dag exantheem 50-3 e dag exantheem 50 5 e dag exantheem > 90 8 e dag exantheem > 90 6 weken na exantheem Congenitaal rubella syndroom Bij geboorte * 1 maand > * 6 maanden * * dalend maternaal en stijgend IgG van het kind kunnen in het eerste jaar resulteren in constant of stijgend IgG. De PCR wordt extern verricht

111 Onderdeel van Salmonella/ Shigella Feceskweek, algemeen nee Gastro-enteritis, buiktyfus (Salmonella), dysenterie (Shigella dysenteriae) Wat tenminste moet worden vermeld kweek Feces Bloedkweek (bij buiktyfus) Tenminste 5 ml dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot steriel fecespotje bloedkweekflessen 4 C, maximaal 24 uur dagelijks 2 tot 5 dagen Een negatieve kweek sluit een infectie met Salmonella of Shigella niet uit

112 Onderdeel van Schimmels Alleen invullen als onderdeel van een pakket ja divers Symptomen, klinisch beeld Microscopie Kweek Galactomannan (Aspergillus-) antigeen (alleen in BAL) Materiaal Minimum hoeveelheid Abces/wond/drainvocht Zie hyperlink Bloedkweek Zie hyperlink Oog (corneaschraapsel, Zie hyperlink conjunctiva, glasvocht) Haren 10 haren uit aangedaan gebied nagels Stukje aangedaan nagel of schraapsel van aangedaan deel nagel Sputum, ochtend-, 3 maal 3 ml per monster BAL Zie hyperlink Huid Na desinfectie met 70% alcohol, schraap van de rand van de laesie. Vocht uit steriele lichaamsplaatsen (liquor, pleura, pericard, gewricht, peritoneaal) 2 ml Hoe meer vocht, des te groter de kans op isoleren van elke schimmel Weefsel/biopt Erwtgrootte, voeg 2-3 ml steriel fysiologisch zout toe ter voorkoming van uitdroging Urine, ochtend- onbekend 4 C, < 24 uur werkdagen steriel potje met rode dop Microscopie: 1-3 dagen Kweek: dagen Galactomannan: 2-5 dagen Schimmels geïsoleerd uit steriele lichaamsplaatsen zijn zeer verdacht voor infectie. Schimmels geïsoleerd uit niet-steriele plaatsen kunnen ook duiden op kolonisatie of contaminatie vanuit de omgeving. De galactomannan wordt extern verricht.

113 Schistosoma (S. mansoni, S. haematobium, S. japonicum, S. intercalatum, S. mekongi) Onderdeel van Onderzoek op wormeieren in feces Serologisch onderzoek Acute schistosomiasis (Katayama syndroom), chronische schistosomiasis. Symptomen, reisanamnese Microscopie PCR Serologie Feces Urine (S. haematobium) Serum TFT medium: vullen tot aan de rode pijl Tenminste 5 ml dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot TFT medium Steriel feces potje stolbuis met gel 4 C, < 24 uur Fecesonderzoek: werkdagen Serologie: 1x per week Fecesonderzoek: 1 4 dagen Serologie: 1-2 weken

114 Het aantonen van eieren in feces is bewijzend voor infectie. Positieve serologie bij reizigers uit niet-endemische gebieden naar endemische gebieden duidt op een recente infectie. Eenmaal positief blijven antistoffen jarenlang aantoonbaar, ook na adequate behandeling. Het serologisch onderzoek wordt extern verricht. Naam / omschrijving Onderdeel van Shigatoxine-producerende E. coli (STEC), EHEC (= een subset van STEC), waaronder diverse serotypes O157:H7, O104:H4 e.a. Alleen invullen als onderdeel van een pakket Ja, maar wordt bij bloederige diarrhee altijd ingezet Colitis (haemorrhagisch) al of niet gepaard gaande met het haemolytisch uraemisch syndroom (HUS). STEC kan ook milde diarrhee veroorzaken. symptomen Kweek PCR op shigatoxines 1 en 2 (stx1 en stx2) feces Kweek: Tenminste 5 ml dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot PCR: 500 µl 4 C, < 24 uur Kweek: werkdagen PCR: 3x per week Kweek: 3 6 dagen PCR: 2 4 dagen Sommige STEC soorten zijn niet of nauwelijks pathogeen. Op basis van serotype en virulentiefactoren kan vastgesteld worden of een STEC ziekteverwekkend is. Dit vergt doorgaans nader onderzoek van de gekweekte stam bij externe laboratoria. De PCR wordt extern verricht.

115 Sputum Anaeroben (bij longabces) Schimmels Mycobacteriën Legionella Nocardia Mycoplasma Chlamydophila Respiratoire virussen Strongyloides larven Luchtweginfectie Duur en aard van de klachten Aard van de afwijkingen op de longfoto Microscopie Kweek PCR 1 ml en voor elk van bovengenoemde extra aanvragen eveneens 1 ml Zie ook mycobacteriën Referentie / interpretatie van 4 C, < 24 uur Alle dagen Kweek algemeen: 3-5 dagen Kweek op schimmels: 10 dagen Zie mycobacteriën Zie Legionella Zie Mycoplasma Zie Chlamydophila Zie Strongyloides Goed sputum toont in het GRAM preparaat > 25 leukocyten (++) en < 10 plaveiselepitheelcellen (kleine vergroting) (0-+) en overwegend het veroorzakend micro-organisme. Bacteriën, die intracellulair (neutrofielen) worden gezien in het Gram-preparaat, zijn suggestief voor infectie. sommige mensen dragen luchtwegpathogenen in de keel zonder verschijnselen van infectie, doorgaans in niet grote hoeveelheden. de beademingstube van beademde patiënten raakt snel gekoloniseerd met Gram-negatieve staven. Isoleren van deze bacteriesoorten duidt niet automatisch op infectie

116 Streptococcus pneumoniae (pneumokokken) Alleen sneltest Pneumonie, sepsis, meningitis, otitis, sinusitis e.a. Klinisch beeld Kweek Sneltest urine Materiaal van de infectiehaard Urine voor sneltest Zie sputum, bloedkweek, liquor cerebrospinalis Urine: 1 ml steriel potje voor sputum en urine bloedkweekset liquorbuis Zie sputum, BAL, bloedkweek, liquor Urine: 4 C dagelijks Sneltest: 1 dag Kweek: 3-5 dagen De sensitiviteit van de urinesneltest ligt tussen 50 80%. De specificiteit is > 90%. De test kan tot 6 maanden na infectie positief blijven. De sneltest kan ook positief zijn bij dragerschap van pneumokokken en is om die reden minder geschikt bij kinderen jonger dan 6 jaar. Een positieve kweek uit steriele lichaamsplaatsen (bloek, liquor) is bewijzend voor infectie. S. pneumoniae geïsoleerd uit sputum kan ook duiden op dragerschap.

117 Onderdeel van Strongyloides stercoralis Alleen invullen als onderdeel van een pakket ja darminfectie Immuuncompetent of -deficiënt Microscopie Kweek van larven Serologie Feces Serum TFT set: vullen totaan de rode pijl Fecespotje met rode dop: Tenminste 5 ml dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot TFT medium of steriel fecespotje stolbuis met gel 4 C, < 24 uur Feces onderzoek: werkdagen Serologie: 1x per week Microscopie: 1-4 dagen Kweek op Strongyloides larven: 14 dagen Serologie: 1-2 weken Het aantonen van eieren of larven is bewijzend voor infectie. Een positieve uitslag van de serologie duidt op infectie opgelopen in het verleden (> 2 jaar geleden). Het serologisch onderzoek wordt extern verricht

118 Onderdeel van Taenia solium (de gewapende of varkenslintworm) Onderzoek op wormeieren Nee Worminfectie Cysticercose Klinisch beeld, eosinofielie Microscopie feces Vullen tot aan de rode pijl TFT medium 4 C, < 24 uur werkdagen 1-4 dagen Aantonen van eieren is bewijzend voor infectie.

119 Tick borne encephalitis virus (TBEV) ja Meestal griepachtig ziektebeeld, < 1% encephalitis. Eerste ziekte (=koorts-)dag Reisanamnese, beroep, hobby Serologie Serum en liquor cerebrospinalis 0.5 ml stolbuis met gel Kamertemperatuur, < 24 uur 1x per week 1-2 weken Op dag 10 van de infectie zijn IgG en IgM in serum en liquor ca. 95% van de gevallen positief. Onderzoek wordt extern verricht

120 Toxocara canis (hondenspoelworm) ja Toxocara infectie Contact met honden Serologie (ELISA IgG) serum 0.5 ml stolbuis met gel Kamertemperatuur, < 24 uur Minder dan 1x per week 2 tot 3 weken Een positief resultaat in combinatie met verhoogd IgE en eosinofielie is suggestief voor een actieve infectie. Zonder overige verschijnselen duidt een positief resultaat waarschijnlijk op een in het verleden doorgemaakte infectie. Dit onderzoek wordt extern verricht

121 Onderdeel van Toxoplasma gondii Alleen invullen als onderdeel van een pakket ja toxoplasmose Patiënt immuuncompetent of deficiënt? Zwanger? Chorioretinitis? Serologie (IgG, IgM en aviditeit) PCR Serologie: serum PCR: BAL of lymfklier-/hersenbiopt, liquor cerebrospinalis, amnionvocht, oogkamervocht. Serum: 500 µl PCR: Liquor cerebrospinalis: 2.2 ml Overig: 500 µl stolbuis met gel Kamertemperatuur, < 24 uur Serologie en PCR: werkdagen Serologie: 1-5 dagen PCR: 2-8 dagen IgG pos en IgM neg: jaren geleden doorgemaakte infectie. IgG pos en IgM pos: recent of in afgelopen 1 à 2 jaar opgelopen infectie. IgG pos, IgM pos en aviditeit laag: in afgelopen 3 à 4 maanden opgelopen infectie. IgG pos, IgM pos en aviditeit hoog: tussen 3 à 4 maanden en 2 jaar geleden opgelopen infectie. Een positieve PCR is bewijzend voor een actieve infectie. De PCR wordt extern verricht

122 Treponema pallidum ja Syphilis, lues Symptomen. Zwangerschap. Serologie (TPPA, RPR en immunoblot) 500 µl Serum of EDTA plasma of stolbuis met gel EDTA buis Kamertemperatuur, < 24 uur TPPA en RPR: alle werkdagen Immunoblot: 2 maal per week 1-6 dagen TPPA RPR immunoblot Sensitiviteit (%) Primaire fase (na gemidd dagen incubatie) Secundaire fase (gemidd. 2 8 weken na start primaire fase) Lues latens Tertiaire fase Specificiteit (%) * * met TPPA en FTA-ABS als referentie

123 Onderdeel van Trichinella spiralis Alleen invullen als onderdeel van een pakket ja Darminfectie met migratie naar en inkapseling in dwarsgestreepte spieren. Wat tenminste moet worden vermeld Microscopie Serologie (IgM, IgA en IgG1 en IgG4) PCR Spierbiopt (microscopie en PCR) Serum Serum: 0.5 ml urinepotje met rode dop voor spierbiopt (voeg enkele ml steriel aquadest of fysiologisch zout toe) stolbuis met gel voor serologie Serologie en PCR: 1 maand Microscopie: 1-3 dagen Serologie en PCR: 1 maand Het aantonen van larven in spierweefsel is bewijzend voor infectie. Antistoffen zijn 3 tot 4 weken na besmetting aantoonbaar en blijven dat jarenlang, ook IgM. Serologie en PCR worden extern verricht

124 Onderdeel van Trichomonas vaginalis Onderzoek bij fluor, bacteriële vaginose, vaginitis nee vaginitis Symptomen Natief preparaat Kweek Aspiraat of wattenstok 1 ml aspiraat of Aptima afnamekit Aptima afnamekit voor fluor Kamertemperatuur, binnen 24 uur werkdagen Natief preparaat: 1-3 dagen Kweek: 5 dagen Trichomonas vaginalis behoort niet tot de normale vaginale flora.

125 Onderdeel van Trichuris trichiura (zweepworm) Onderzoek naar wormeieren nee darminfectie symptomen Microscopisch onderzoek feces Buizen vullen tot aan de rode pijl 4 C, < 24 uur werkdagen TFT (triple feces test) medium 1-4 dagen Aantonen van eieren is bewijzend voor infectie

126 Trypanosoma spp. (brucei gambiense, brucei rhodesiense, cruzi) ja Afrikaanse trypanosomiasis (slaapziekte) Amerikaanse trypanosomiasis (Ziekte van Chagas) Reisanamnese, eerste ziektedag, klinisch beeld Microscopie Serologie Lymfevocht EDTA Bloed (dikke druppel, uitstrijk) Liquor cerebrospinalis Serum EDTA bloed: 1 ml Liquor cerebrospinalis: 1 ml Serum: 1 ml afgedopte spuit lymfevocht EDTA buis liquorbuis stolbuis met gel Kamertemperatuur, binnen 2 uur (microscopie) Microscopie: alle werkdagen Serologie: 1x per week Microscopie: 1-3 dagen Serologie: 2-3 weken Positieve microscopie is bewijzend voor de infectie. Het serologisch onderzoek wordt extern verricht.

127 Onderdeel van Ureaplasma urealyticum Banale kweek van urethra, vagina en cervix Ja, bij urine en bronchusspoelsel (non-gonokokken, non-chlamydia) urethritis Pneumonie bij premature pasgeborenen Symptomen, klinisch beeld kweek Urethrauitstrijk, Vagina- of cervixuitstrijk Mannen: first-void urine Pasgeborene: bronchusspoelsel Urine: 5 ml Bronchusspoelsel: 1 ml wattenstok voor uitstrijk urogenitalia Steriel potje met rode dop voor urine 4 C, < 24 uur werkdagen 3-5 dagen Ureaplasma urealyticum kan bij gezonde mensen in de lage tractus genitalis worden gevonden. Isolatie van dit m.o. betekent dus niet zonder meer infectie.

128 Urethra Gonorrhoe Chlamydia trachomatis Ureaplasma urealyticum urethritis symptomen Kweek PCR wattenstok Voor kweek en PCR aparte wattenstokken wattenstok voor PCR wattenstok voor kweek Kamertemperatuur of 4 C, < 24 uur werkdagen 1-3 dagen Een positief resultaat is bewijzend voor infectie met N. gonorrhoeae en C. trachomatis. U. urealyticum wordt ook bij gezonde personen gevonden. Voor naar C. trachomatis en N. gonorrhoeae zijn first voidurine (man, vrouw en kind) en vagina-/cervixuitstrijk ook geschikt.

129 Urine, bacteriologisch onderzoek M. tuberculosis Anaeroben (alleen bij blaaspunctie) urineweginfectie de klachten van de patiënt, hoe lang die bestaan en welke antibiotica worden gebruikt of recent zijn gebruikt soort materiaal: gewassen midstream cath à demeure blaaspunctie eenmalige catheterisatie neoblaas kweek > 1 ml Steriel potje met rode dop Instructies afname gewassen midstream: Vrouwen: spreid de labia reinig de vulva met watten gedrenkt in water van voor naar achter laat de eerste urine in de toiletpot wegstromen houd het potje in de urinestraal en vang op Mannen (alleen als niet besneden): trek de voorhuid terug reinig de glans met watten gedrenkt in water laat de eerste urine in de toiletpot wegstromen houd het potje in de urinestraal en vang op 4 C, binnen 24 uur dagelijks 2 tot 5 dagen Steriel / tijdens het urineren raakt urine gemakkelijk gecontamineerd met bacteriën in en rond de urethra. Geeft de patiënt instructies voor het opvangen van midstream urine.

130 Onderdeel van Vagina Alleen invullen als onderdeel van een pakket Trichomonas vaginalis Symptomen, zwangerschap kweek uitstrijk wattenstok Referentie Kamertemperatuur, binnen 24 uur werkdagen 3 tot 5 dagen Geen pathogene micro-organismen

131 Vibrio cholerae ja Cholera, waterige diarree Symptomen Verblijf in buitenland? Welk land? kweek feces 5 ml verse feces Steriel fecespotje Zo snel mogelijk naar het laboratorium 4 C, binnen 24 uur dagelijks 2 tot 5 dagen Een positieve kweek is bewijzend voor infectie met V. cholerae Cholera is een meldingsplichtige ziekte van groep B2 en dient binnen 1 werkdag aan de GGD te worden gemeld.

132 Varicella Zoster Virus (VZV) ja Waterpokken, varicella Symptomen bij actieve infectie, indicatie voor serologie PCR voor het aantonen van actieve infectie Serologie voor het vaststellen van immuniteit (IgG, IgM) PCR: Serum: Blaasjesvocht EDTA bloed (bij gedissemineerde VZV) Liquor (encefalitis, meningitis, myelitis, facialisparese Sectiemateriaal Stolbuis EDTA bloed: 500 µl Liquor: 500 µl Serum: 1000 µl droge wattenstok voor blaasjesvocht EDTA buis liquorbuis steriel potje voor weefsel

133 kamertemperatuur PCR en serologie: alle werkdagen PCR: 1 3 dagen Serologie: 1 3 dagen Een positieve PCR duidt doorgaans op acute infectie. PCR positief in bloed kan vroeg in de infectie of bij reactivatie optreden en duidt bij immuungecompromitteerde patiënten doorgaans op ernstige infectie. Bij HIV patiënten kan de PCR in bloed en liquor positief zijn bij locale infectie. Antistoffen zijn 3 dagen na de eerste infectie aantoonbaar. Voor aantonen titerstijging: IgG bepalen met 7-10 dagen interval tussen acuut en convalescent serum. IgM positief + of (laag) IgG of 4-voudige IgG titerstijging treden op bij primaire infectie en bij reactivatie. PCR wordt extern verricht

134 West Nijl virus ja West Nijl virus infectie al of niet met encefalitis Reisanamnese, eerste ziektedag serologie Serumpaar: - 1 e monster op dag 0 5 van de ziekte - 2 e monster op dag 6 14 van de ziekte Liquor cerebrospinalis (bij verdenking encefalitis) 0.5 ml stolbuis voor serologie buis voor liquor kamertemperatuur 1 maal per week 2-3 weken IgM positief is suggestief voor een recente infectie, echter bij sommigen (17%) is IgM een jaar na de infectie nog aantoonbaar. IgG persisteert levenslang. Dit onderzoek wordt extern verricht

135 Wond, abces, drainagevloeistof Kweek algemeen Apart aanvragen schimmels mycobacteriën (M. marinum, eventueel andere species) Nocardia Bacillus anthracis Corynebacterium diphtheriae Francisella tularensis Cryptococcus neoformans Vermeld de locatie van de laesie, hoe die is ontstaan, hoe lang die bestaat en vermeld eventueel antibioticumgebruik Open wond: verwijder oppervlakkig exsudaat met steriel fysiologisch zout aspireer het diepste deel van de laesie. Voorkom daarbij contaminatie aan oppervlakte van de wond. met wattenstok: bemonster de bodem en de wand van de laesie Abces: desinfecteer de huid met 70% alcohol en wacht tot dit is opgedroogd. aspireer het diepste deel van de laesie. indien het materiaal wordt verkregen tijdens operatie, neem tevens materiaal af uit de wand van het abces. Bijtwond: aspireer pus in spuit. neem geen materiaal af van een verse bijtwond (< 12 uur oud), want de kweek zal niets opleveren. Brandwond: het oppervlak van de brandwond raakt gekoloniseerd met de flora van de patiënt en van de omgeving bij een hoge bacterieload kan infectie van het onderliggende weefsel optreden kweken van het oppervlak alleen zijn onvoldoende een biopt van het diepere weefsel geeft de beste informatie micro-organismen hoeven niet gelijkelijk over de wond verdeeld te zijn. Biopten van diverse plaatsen is aanbevolen. desinfecteer de wond met alcohol 70% neem een biopt van 3 tot 4 mm Schimmelinfectie reinig de laesie met steriel fysiologisch zout schraap m.b.v. een steriele scalpel van de periferie van de laesie (de plaats van de actieve infectie) schilfers af bij laesies op de behaarde hoofdhuid ook haren insturen bij laesie van de nagel: schraap materiaal af van débris of van onder het nagelbed Wonduitstrijk Abces/pus in spuit (afgedopt) 1 ml of 1 cm 3

136 afgedopte spuit wattenstok met koolstofmedium voor wonduitstrijk - kweek wattenstok voor wonduitstrijk - gramkleuring Kamertemperatuur, 24 uur dagelijks 3 tot 7 dagen Een juiste interpretatie van is afhankelijk van: juiste afname afkomstig van steriele plaats of niet aard van het isolaat. De bijzondere isolaten vermeld bij apart aanvragen duiden altijd op infectie. Bij isolatie van banale m.o. is contaminatie altijd mogelijk.

Lijst verrichtingen laboratorium Medische Microbiologie

Lijst verrichtingen laboratorium Medische Microbiologie Lijst verrichtingen laboratorium Medische Microbiologie In de lijst met verrichtingen van het laboratorium Medische Microbiologie vindt u een overzicht van alle testen die het laboratorium doet. In dit

Nadere informatie

Lijst verrichtingen laboratorium Medische Microbiologie

Lijst verrichtingen laboratorium Medische Microbiologie Lijst verrichtingen laboratorium Medische Microbiologie In de lijst met verrichtingen van het laboratorium Medische Microbiologie vindt u een overzicht van alle testen die het laboratorium doet. In dit

Nadere informatie

DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014

DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014 DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014 De onderstaande tarievenlijst geeft een zo goed mogelijk beeld van de kosten van de meest aangevraagde onderzoeken. Afwijkingen kunnen voorkomen. Het kan zijn dat

Nadere informatie

Apr Medische Microbiologie

Apr Medische Microbiologie Bij vragen over afname of specifieke onderzoeken altijd vóór afname eerst (0182-50)5070 bellen voor overleg. Materialen langer onderweg dan gestelde bewaartermijnen kunnen niet in behandeling genomen worden

Nadere informatie

Bepalingenwijzer Acanthamoeba Adenovirus Amoeben serologie Antrax Ascaris serologie Ascites kweek Aspergillus serologie AST

Bepalingenwijzer Acanthamoeba Adenovirus Amoeben serologie Antrax Ascaris serologie Ascites kweek Aspergillus serologie AST Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie vindt u een overzicht van alle testen die het laboratorium doet. In dit overzicht vindt u informatie

Nadere informatie

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM Medische microbiologie Onderzoekspakket MSL MM Voor benodigd (verzend)materiaal en bewaarcondities per onderzoek: Zie pagina"inzenden van materialen" Voor doorlooptijden: Zie pagina: "Doorlooptijd" Voor

Nadere informatie

Tarieven Streeklab - Eerstelijns diagnostiek 2014

Tarieven Streeklab - Eerstelijns diagnostiek 2014 Tarieven Streeklab - Eerstelijns diagnostiek 2014 bij tarieven Het Streeklaboratorium Haarlem gebruikt de standaard NZa s om de diagnostiek bij de zorgverzekeraar te declareren. Dit zijn de landelijke

Nadere informatie

Afname materialen MMB en bewaarcondities

Afname materialen MMB en bewaarcondities Anus uitstrijk, GBS - BRMO kweek Strijk stevig met de ESwab langs de anus, terwijl de ESwab om zijn lengte-as roteert. Doe de ESwab zover mogelijk in het meegeleverde buisje. Breek de ESwab op het breekpunt

Nadere informatie

Kweek algemeen, BRMO Onderzoek per onderdeel Tarief

Kweek algemeen, BRMO Onderzoek per onderdeel Tarief Medische Microbiologie en Infectieziekten 024-3657514 www.medischemicrobiologie.nl www.cwz.nl Tarievenwijzer 1e lijnsdiagnostiek 2015 (per 01-04-2015) De tarievenwijzer 1 e lijnsdiagnostiek geeft een overzicht

Nadere informatie

GERICHT MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK SPECIFIEK AANVRAGEN

GERICHT MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK SPECIFIEK AANVRAGEN GERICHT MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK SPECIFIEK AANVRAGEN Micro - organisme Serologie Microscopie Kweek PCR Materiaal Materiaal Opmerking Materiaal Opmerking Materiaal Opmerking Acanthamoeba Weefsel, uistrijk

Nadere informatie

Afname materialen MMB en bewaarcondities

Afname materialen MMB en bewaarcondities Anus uitstrijk, GBS - BRMO kweek Strijk stevig met de ESwab langs de anus, terwijl de ESwab om zijn lengte-as roteert. Doe de ESwab zover mogelijk in het meegeleverde buisje. Breek de ESwab op het breekpunt

Nadere informatie

Titel: Onderzoeksduur Comicro

Titel: Onderzoeksduur Comicro Titel: Onderzoeksduur Comicro Publicatiedatum Apr-2017 Inhoud Onderzoeksduur Comicro In onderstaande tabel treft u informatie over de onderzoeksduur (gebaseerd op de mediaan) van onderzoeken bij Comicro.

Nadere informatie

Bepalingenwijzer Medische Microbiologie Verzendmateriaal Bepalingenwijzer

Bepalingenwijzer Medische Microbiologie Verzendmateriaal Bepalingenwijzer Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie vindt u een overzicht van alle testen die het laboratorium doet. In dit overzicht vindt u informatie

Nadere informatie

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM Medische microbiologie Onderzoekspakket MSL MM Voor benodigd (verzend)materiaal en bewaarcondities per onderzoek: Zie pagina"inzenden van materialen" Voor doorlooptijden: Zie pagina: "Doorlooptijd" Voor

Nadere informatie

IgG antistoffen. imuunstatus/vaccin atie: IgG antistoffen. Antistoffen

IgG antistoffen. imuunstatus/vaccin atie: IgG antistoffen. Antistoffen Bepaling Ondertitel Doorlooptijd Doorlooptijd tijdsduur Actinomyces spp. Kweek 10-14 dag(en) Adenovirus Antigeendetectie 1 dag(en) Adenovirus 2-4 dagen Aeromonas spp. Kweek 2-4 dag(en) Anaerobe kweek Kweek

Nadere informatie

Labboekje. Medische Microbiologie. Virologie (LKV) Zoeken op basis van serologie.

Labboekje. Medische Microbiologie. Virologie (LKV) Zoeken op basis van serologie. Labboekje Medische Microbiologie Virologie () Zoeken op basis van serologie. 1 Lab Klinische Virologie Lokatie Bestaat uit K1 zuid en L1 zuid Lab Klinische Virologie bestaat uit de volgende secties: AMM-moleculaire

Nadere informatie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie Bepalingenwijzer Medische Microbiologie Uitgave: HMC Medische Microbiologie MMB Datum: juni 2018 Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie

Nadere informatie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie Bepalingenwijzer Medische Microbiologie Uitgave: HMC Medische Microbiologie MMB Datum: februari 2018 Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie

Nadere informatie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie Bepalingenwijzer Medische Microbiologie Uitgave: HMC Medische Microbiologie MMB Datum: december 2017 Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie

Nadere informatie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie Bepalingenwijzer Medische Microbiologie Uitgave: HMC Medische Microbiologie MMB Datum: augustus 2017 Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie

Nadere informatie

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging. TB PCR urine toegevoegd. Doel Beschrijven afnamematerialen microbiologie

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging. TB PCR urine toegevoegd. Doel Beschrijven afnamematerialen microbiologie Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie Wijzigingen Paragraaf Wijziging TB PCR urine toegevoegd Doel Beschrijven afnamematerialen microbiologie Toepassingsgebied Medische microbiologie

Nadere informatie

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie Wijzigingen Paragraaf Tabel 2 Wijziging Toevoeging: Voor het verzenden van de materialen geldt dat de het transportmedium goed moet worden gesloten

Nadere informatie

Kweek algemeen, BRMO Onderzoek per onderdeel Tarief

Kweek algemeen, BRMO Onderzoek per onderdeel Tarief Medische Microbiologie en Infectieziekten 024-3657514 www.medischemicrobiologie.nl www.cwz.nl Tarievenwijzer 2016 (per 01-02-2016) De tarievenwijzer 1 e lijnsdiagnostiek geeft een overzicht van de tarieven

Nadere informatie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie

Bepalingenwijzer. Medische Microbiologie Bepalingenwijzer Medische Microbiologie Uitgave: HMC Medische Microbiologie Datum: november 2018 Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie

Nadere informatie

Algemeen microbiologisch onderzoek (Materiaal, Wijze van afnemen, verzendmedium, opslag/transport)

Algemeen microbiologisch onderzoek (Materiaal, Wijze van afnemen, verzendmedium, opslag/transport) Algemeen microbiologisch onderzoek (Materiaal, Wijze van afnemen, verzendmedium, opslag/transport) Materiaal Wijze van afnemen Verzendmedium Opslag / Transport Opmerkingen Tractus circulatorius Bloed voor

Nadere informatie

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie Wijzigingen Paragraaf Wijziging Bij Verzenden van patiëntenmateriaal paragraaf toegevoegd m.b.t. het wettelijk verplicht versturen van materiaal

Nadere informatie

Doorloo ptijd (in dagen) SERUM Stolbuis 1 ml serum 2-8 C 7-14 Onderzoek wordt door extern lab verricht. minimaal 2 ml 2-8 C 1-3

Doorloo ptijd (in dagen) SERUM Stolbuis 1 ml serum 2-8 C 7-14 Onderzoek wordt door extern lab verricht. minimaal 2 ml 2-8 C 1-3 Beping Materia Containertype volume Bewaarconditi es Doorloo ptijd (in dagen) Specifieke criteria/bijzonderheden Anti Streptolysine-O Adenovirus g-, faeces, oog, liquor of eswab met roze dop. Liquor in

Nadere informatie

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM Medische microbiologie Onderzoekspakket MSL MM Voor benodigd (verzend)materiaal en bewaarcondities per onderzoek: Zie pagina"inzenden van materialen" Voor doorlooptijden: Zie pagina: "Doorlooptijd" Voor

Nadere informatie

Labboekje. Medische Microbiologie. Virologie (LKV) Zoeken op basis van serologie.

Labboekje. Medische Microbiologie. Virologie (LKV) Zoeken op basis van serologie. Labboekje Medische Microbiologie Virologie () Zoeken op basis van serologie. 1 Inhoudsopgave Adenovirus...4 BK virus...5 Bof serologie...6 Parotitis epidemica...6 Chlamydia trachomatis, zie ook Chlamydia

Nadere informatie

Analyse frequentie* Kan cito na overleg. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week.

Analyse frequentie* Kan cito na overleg. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. 1x/week. afdeling: Medische Microbiologie Lijst van verrichtingen met uitslagtermijn (doorlooptijden) Pagi 1 van 7 Agglutitie: Ig tegen Mycoplasma Ig (kwant) tegen Mycoplasma Alyse Lues: TPHA kwalitatief 3 Dagelijks

Nadere informatie

Richtlijnen afname materiaal, doorlooptijd en transportmedia (externe aanvragers)

Richtlijnen afname materiaal, doorlooptijd en transportmedia (externe aanvragers) Pagina : 1 van 8 Soort onderzoek Gemiddelde doorlooptijd Soort materiaal Soort transportmedium Bewaarconditie Banale kweek 1-5 dagen Diversen Transystem charcoal met zwarte dop. Voor anaeroben: max. 4

Nadere informatie

Confirmatie E.coli O157 Stam 2-3 weken Carbapenemase genotypering (KPC) stammen genotypering 1 week

Confirmatie E.coli O157 Stam 2-3 weken Carbapenemase genotypering (KPC) stammen genotypering 1 week Ascaris IgG serum, liquor serologie 500 12-15 dagen AST/ADNAse serum/plasma serologie 500 Bartonella henselae IgM serum serologie 200 Bartonella henselae PCR biopt, liquor, oogvocht PCR 30 Beta D-Glucan

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Dit document is bestemd voor alle aanvragers van een medisch microbiologisch onderzoek Doel Het overzichtelijk weergeven van afname- en opslaginstructies tot het moment van transport. Voorschrift materiaal/onderzoek

Nadere informatie

Uitbestede onderzoeken

Uitbestede onderzoeken Medische Microbiologie Uitbestede onderzoeken Het MSL MM besteed het onderzoek uit op: Aciclovir resistentiebepaling HSV Oorspronkelijk materiaal/uitstrijk op wattendrager in virusmedium Afrikaanse slaapziekte

Nadere informatie

Labboekje. Medische Microbiologie MDU. Zoeken op basis van bepaling

Labboekje. Medische Microbiologie MDU. Zoeken op basis van bepaling Labboekje Medische Microbiologie MDU Zoeken op basis van bepaling 1 Inhoudsopgave Bartonella henselae... 3 Kattenkrabziekte... 3 Bordetella...4 Kinkhoest... 4 Borrelia burgdorferi sensu lato...5 Ziekte

Nadere informatie

Uitbestede onderzoeken

Uitbestede onderzoeken Medische Microbiologie Uitbestede onderzoeken Het MSL MM besteed het onderzoek uit op: Instelling locatie Aciclovir resistentiebepaling HSV Oorspronkelijk materiaal/uitstrijk op wattendrager in virusmedi

Nadere informatie

Uitbestede onderzoeken

Uitbestede onderzoeken MaassstadLab Medische Microbiologie Uitbestede onderzoeken Het MSL MM besteed het onderzoek uit op: Instelling locatie Afrikaanse slaapziekte (Trypanosoma brucei) antilichamen Parasitologie (bruin formulier)

Nadere informatie

PROTOCOL AFNAME MATERIALEN OOGHEELKUNDE VOOR MEDISCH MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK versie

PROTOCOL AFNAME MATERIALEN OOGHEELKUNDE VOOR MEDISCH MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK versie PROTOCOL AFNAME MATERIALEN OOGHEELKUNDE VOOR MEDISCH MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK versie 25-5-2016 Contactgegevens: Jolanda de Groot 73816: Consulent oogheelkunde microbiologie 71706 Consulenten Oogheelkunde

Nadere informatie

Afname instructies t.b.v. medisch microbiologisch onderzoek ALGEMENE INSTRUCTIES AFN-INSTR-ALGEMEEN-v Publicatiedatum:

Afname instructies t.b.v. medisch microbiologisch onderzoek ALGEMENE INSTRUCTIES AFN-INSTR-ALGEMEEN-v Publicatiedatum: Afnamematerialen Het microbiologisch laboratorium werkt met vier verschillende afname materialen, te weten: 1. Een ontlasting container met lepeltje 2. Een steriele container met witte dop voor alle andere

Nadere informatie

Instructie bewaren en verzenden materialen. Let op: strip tot 3/4 dopen in urine; geen vloeibare urine in potje!

Instructie bewaren en verzenden materialen. Let op: strip tot 3/4 dopen in urine; geen vloeibare urine in potje! Urinecontainer Bewaren tot transport Afhankelijk van soort patientenmateriaal Lijntips, urine en respiratoir materiaal (sputum, afzuigsel, BAL): koelkast* Alle andere materialen op kamertemperatuur Container

Nadere informatie

Uitbestede onderzoeken

Uitbestede onderzoeken Д1Х3Medische Microbiologie Uitbestede onderzoeken Het MSL MM besteed het onderzoek uit op: Aciclovir resistentiebepaling HSV Oorspronkelijk materiaal/uitstrijk op wattendrager in virusmedium Afrikaanse

Nadere informatie

serologie pneumoniae, Chlamydia psittaci (papagaaienziekte Nasopharynxwat tot 3 weken na begin daarna: Serum Bordetella pertussis (kinkhoest)

serologie pneumoniae, Chlamydia psittaci (papagaaienziekte Nasopharynxwat tot 3 weken na begin daarna: Serum Bordetella pertussis (kinkhoest) Tractus respiratorius Bovenste luchtwegen Longontsteking bij kinderen Respiratoire virussen Keelwat Gram negatieve staven, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, S. pneumoniae Longontsteking, pneumonie

Nadere informatie

De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008

De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008 De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008 Wat bespreken Iets over meldingscriteria De nieuwe ziekten (2 minuten per ziekte!) - Wat is de reden om het te melden -

Nadere informatie

CMV, EBV, Toxoplasma. Diagnostiek. Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog

CMV, EBV, Toxoplasma. Diagnostiek. Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog CMV, EBV, Toxoplasma Diagnostiek Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog Man, 50 jaar Sinds 8d uit Thailand, 1 maand verblijf (nieuwe partner aldaar) Branderig gevoel ter hoogte van

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Doel Overzichtelijk weergeven van de werkterreinen van het medisch microbiologisch laboratorium met de mogelijke aanvragen, gebruikte technieken, scoop (accreditatie) en termijn waarop de uitslag bekend

Nadere informatie

Medische Microbiologie en Infectieziekten ( 024-3657514 Tarievenwijzer 2016 (per 01-02-2016)

Medische Microbiologie en Infectieziekten ( 024-3657514   Tarievenwijzer 2016 (per 01-02-2016) Medische Microbiologie en Infectieziekten ( 024-3657514 www.medischemicrobiologie.nl www.cwz.nl Tarievenwijzer 2016 (per 01-02-2016) D e l D l t l l l l he g l l l l l l l l l h l l l l aanvragen l bl

Nadere informatie

Informatie afnamemateriaal microbiologie

Informatie afnamemateriaal microbiologie O460_B6 Printdatum 15-januari-2019 Pagina 1 van 6 Autorisatie Bijlage Naam Dr. A. Zwart Functie Directeur Handtekening SAMENVATTING AFNAMEMATERIAAL MICROBIOLOGIE Doos Omschrijving Voor SOA VROUW Aptima

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Doel Overzichtelijk weergeven van de werkterreinen van het medisch microbiologisch laboratorium met de mogelijke aanvragen, gebruikte technieken, scoop (accreditatie) en termijn waarop de uitslag bekend

Nadere informatie

Laboratoriumbepalingen

Laboratoriumbepalingen bepalingen Serologie 1 INHOUDSOPGAVE ADRES GEGEVENS... 7 LKP... 7... 8 Amoeben serologie...10 Entamoeba histolytica serologie Amoebiasis...10 Anti DNAse B...11 Groep A streptokokken serologie...11 DNAse

Nadere informatie

Laboratoria Stichting PAMM. Pathologie en Medische Microbiologie

Laboratoria Stichting PAMM. Pathologie en Medische Microbiologie Laboratoria Stichting PAMM Pathologie en Medische Microbiologie Na Lunchtijd Na Lunchtijd Locatie Adherentie gebied van de PAMM voor medische microbiologie 800.000 mensen Zuid-Oost Brabant Onderzoeken

Nadere informatie

L-ALG-102 Overzicht doorlooptijden. Lijst v012 ( ) Status: Vastgesteld

L-ALG-102 Overzicht doorlooptijden. Lijst v012 ( ) Status: Vastgesteld L-ALG-102 Overzicht en Algemene informatie Weergegeven is de maximale in werkdagen. De in geel gearceerde onderzoeken kunnen als spoedkweek (cito) worden aangevraagd. Voor onderzoek dat uitgevoerd wordt

Nadere informatie

Afname instructies Medische microbiologie

Afname instructies Medische microbiologie Afname instructies Medische microbiologie Afname materiaal Afname vóór starten antibiotica Zorg voor juiste afname materiaal Zorg voor correcte patiënten labels op zowel materiaal als aanvraagformulier

Nadere informatie

Analyse frequentie MMB MUMC*

Analyse frequentie MMB MUMC* Test (latex)agglutinatie: Uitslagtermijn theoretisch Analyse frequentie MMB MUMC* Kan cito na overleg Wordt buiten kantooruren uitgevoerd na overleg Verzonden naar verwijzingslaboratorium Ig tegen Mycoplasma

Nadere informatie

MV 10.1 B8 Insturen en afname instructies van materiaal voor Medische Microbiologie MMC voor Huisartsen, Verpleeghuizen, Verloskundigen etc.

MV 10.1 B8 Insturen en afname instructies van materiaal voor Medische Microbiologie MMC voor Huisartsen, Verpleeghuizen, Verloskundigen etc. MV 10.1 B8 Insturen en afname instructies van materiaal voor Medische Microbiologie MMC voor Huisartsen, Verpleeghuizen, Verloskundigen etc. Onderwerp Dit voorschrift beschrijft de methode voor het correct

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Doel Overzichtelijk weergeven van de werkterreinen van het medisch microbiologisch laboratorium met de mogelijke aanvragen, gebruikte technieken, scoop (accreditatie) en termijn waarop de uitslag bekend

Nadere informatie

Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten. Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt

Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten. Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt Infectieuse serologie Borrelia-serologie (Lyme) Toxoplasma gondii

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Dit document is bestemd voor alle aanvragers van een medisch microbiologisch onderzoek bij de Noordwest Ziekenhuisgroep. Doel Het overzichtelijk weergeven van afname- en opslaginstructies tot het moment

Nadere informatie

KLINISCHE BIOLOGIE Art. 24bis pag. 1 officieuze coördinatie Opsporen op kwalitatieve wijze van het hepatitis C virus (HCV) B 2000

KLINISCHE BIOLOGIE Art. 24bis pag. 1 officieuze coördinatie Opsporen op kwalitatieve wijze van het hepatitis C virus (HCV) B 2000 KLINISCHE BIOLOGIE Art. 24bis pag. 1 "Artikel 24bis. Worden als verstrekkingen beschouwd waarvoor de bekwaming van specialist voor klinische biologie (P) vereist is : 1. Moleculaire Biologische Onderzoeken

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Dit document is bestemd voor alle aanvragers van een medisch microbiologisch onderzoek bij de Noordwest Ziekenhuisgroep. Doel Het overzichtelijk weergeven van afname- en opslaginstructies tot het moment

Nadere informatie

Diagnostiek naar Infectieziekten

Diagnostiek naar Infectieziekten Diagnostiek naar Infectieziekten Een praktische leidraad voor verwijzers Laboratorium voor Microbiologie Locatie Amphia Amphia Molengracht Molengracht 21 Postbus 90158 4818 CK Breda 4800 RK Breda 076-5953015

Nadere informatie

De RODE markeringen m.b.t. de opsporing van Bordetella pertussis gaan in voege vanaf 01/04/2019 (blz. 4) AFDELING Klinische biologie

De RODE markeringen m.b.t. de opsporing van Bordetella pertussis gaan in voege vanaf 01/04/2019 (blz. 4) AFDELING Klinische biologie De RODE markeringen m.b.t. de opsporing van Bordetella pertussis gaan in voege vanaf 01/04/2019 (blz. 4) AFDELING 11. - Klinische biologie Artikel 24bis. Worden als verstrekkingen beschouwd waarvoor de

Nadere informatie

K.B B.S In werking

K.B B.S In werking K.B. 18.6.2017 B.S. 29.6.2017 In werking 1.8.2017 Wijzigen Invoegen Verwijderen Artikel 24bis - KLINISCHE BIOLOGIE 1. Moleculaire Biologische Onderzoeken op genetisch materiaal van micro-organismen : 556872

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Dit document is bestemd voor alle aanvragers van een medisch microbiologisch onderzoek Doel Het overzichtelijk weergeven van afname- en opslaginstructies tot het moment van Voorschrift materiaal/onderzoek

Nadere informatie

K.B In werking B.S

K.B In werking B.S K.B. 2.10.2009 In werking 1.12.2009 B.S. 20.10.2009 Artikel 24bis - KLINISCHE BIOLOGIE Wijzigen Invoegen Verwijderen 1. Moleculaire Biologische Onderzoeken op genetisch materiaal van micro-organismen :

Nadere informatie

INSTRUCTIE AFNEMEN MRSA KWEKEN DOOR HUISARTS

INSTRUCTIE AFNEMEN MRSA KWEKEN DOOR HUISARTS INSTRUCTIE AFNEMEN MRSA KWEKEN DOOR HUISARTS Eerste actie MRSA verdachte patiënten die (op termijn) naar het MCL gaan altijd melden aan de afdeling Hygiëne & Infectiepreventie (H&IP) via 058-2863718 of

Nadere informatie

Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln

Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln B06 Bijlage I Rubella en zwangerschap, richtlijnen voor de praktijk Beleid naar aanleiding van een (mogelijk) contact (zie toelichting 1) Inventariseer

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Dit document is bestemd voor alle aanvragers van een medisch microbiologisch onderzoek bij de. Doel Het overzichtelijk weergeven van afname- en opslaginstructies tot het moment van transport. Voorschrift

Nadere informatie

Valkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC

Valkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC Valkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC Streeklab GGD Amsterdam, 30 okt 2009 Hans L. Zaaijer, arts-microbioloog AMC - Klinische Virologie / Sanquin - Bloedoverdraagbare Infecties leverontsteking chemisch/toxisch

Nadere informatie

Seksueel overdraagbare infecties SOI. Artsen-microbioloog Kraan/van der Linden 29 mei 2018

Seksueel overdraagbare infecties SOI. Artsen-microbioloog Kraan/van der Linden 29 mei 2018 Seksueel overdraagbare infecties SOI Artsen-microbioloog Kraan/van der Linden 29 mei 2018 Inhoud Terminologie Epidemiologie seksueel overdraagbare infecties (SOI) SOI gerelateerde syndromen en differentiaal

Nadere informatie

KWALITEITSHANDBOEK. Staalbehandeling moleculaire biologie OLV Ziekenhuis Aalst Versie 25/03/2016. OLV Ziekenhuis. Klinisch Laboratorium F.MB.

KWALITEITSHANDBOEK. Staalbehandeling moleculaire biologie OLV Ziekenhuis Aalst Versie 25/03/2016. OLV Ziekenhuis. Klinisch Laboratorium F.MB. 1/10 1. Virologie OLV Ziekenhuis Laboratorium Moleculaire Biologie Moorselbaan 164 9300 Aalst Tel.: +32 53 72 40 59 of +32 53 72 41 72 Fax: +32 53 72 45 88 Cytomegalovirus (CMV) PCR, kwalitatief en kwantitatief

Nadere informatie

Staalafname en transport voor virologisch onderzoek

Staalafname en transport voor virologisch onderzoek Staalafname en transport voor virologisch onderzoek Faeces: - Rotavirus antigeendetectie Bv. Steriel potje met lepeltje - Adenovirus antigeendetectie - Norovirus antigeendetectie - Norovirus PCR Nasofaryngeale

Nadere informatie

Flavivirus serologie. Jean-Luc Murk, arts-microbioloog

Flavivirus serologie. Jean-Luc Murk, arts-microbioloog Flavivirus serologie Jean-Luc Murk, arts-microbioloog Flaviviridae POWV TBEV Mogelijk grootste Familie onder de virussen ZIKV SLEV WNV MVEV Virus taxonomy 9 th ed 2012 Flaviviridae Zika virus Kunjin virus

Nadere informatie

Onderzoeken afdeling Medische Microbiologie versie 8 7 april 2014

Onderzoeken afdeling Medische Microbiologie versie 8 7 april 2014 Overzicht Onderzoeken afdeling Medische Microbiologie versie 8 7 april 2014 wijziging t.a.v. versie 7 mutatienummer: 12/178, 13/217, 14/065,14/121, meldingno.: 13/018 algemeen - het gehele overzicht is

Nadere informatie

KLINISCHE BIOLOGIE Art. 24bis pag. 1 officieuze coördinatie Opsporen op kwalitatieve wijze van het hepatitis C virus (HCV) B 2000

KLINISCHE BIOLOGIE Art. 24bis pag. 1 officieuze coördinatie Opsporen op kwalitatieve wijze van het hepatitis C virus (HCV) B 2000 KLINISCHE BIOLOGIE Art. 24bis pag. 1 "Artikel 24bis. Worden als verstrekkingen beschouwd waarvoor de bekwaming van specialist voor klinische biologie (P) vereist is : 1. Moleculaire Biologische Onderzoeken

Nadere informatie

Tarievenlijst Microbiologische onderzoekingen

Tarievenlijst Microbiologische onderzoekingen RIVM Centrum Infectieziekteonderzoek Diagnostiek en Screening A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Tarievenlijst

Nadere informatie

E-SWAB E-SWAB: OVERZICHT. LET OP Gonokokken kweek dezelfde dag inleveren!

E-SWAB E-SWAB: OVERZICHT. LET OP Gonokokken kweek dezelfde dag inleveren! : OVERZICT Alle overige kweken, o.a.: Gonokokken gevoeligheidsbepaling Pus (bacteriële kweek, gisten) MRSA ESBL Max. 48 uur bij kamertemperatuur. Gonokokken kweek dezelfde dag inleveren. LET OP Gonokokken

Nadere informatie

SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN Kattenkrabziekte. Diagnostische en klinische aspecten van Bartonella henselae infectie

SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN Kattenkrabziekte. Diagnostische en klinische aspecten van Bartonella henselae infectie 166 Samenvatting SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN Kattenkrabziekte. Diagnostische en klinische aspecten van Bartonella henselae infectie Deel I Introductie In de introductie van dit proefschrift (Hoofdstuk

Nadere informatie

Richtlijn Herpes simplex virusinfectie. Autorisator: Vakgroepvoorzitter Kindergeneeskunde

Richtlijn Herpes simplex virusinfectie. Autorisator: Vakgroepvoorzitter Kindergeneeskunde 9-08-2018 9-08-2021 : Pagina 1 van 6 Inhoud Doel... 1 Doelgroep... 1 Algemene aandachtspunten... 1 Werkwijze... 1 Ziekteverschijnselen... 1 1. Herpes labialis... 1 2. Herpes genitalis... 2 Neonatale...

Nadere informatie

Versie 2: 02-11-10 Versie 3: 05-07-13 04-03-14. Richtlijnen inzenden materiaal voor medisch microbiologisch onderzoek: handleiding voor huisartsen

Versie 2: 02-11-10 Versie 3: 05-07-13 04-03-14. Richtlijnen inzenden materiaal voor medisch microbiologisch onderzoek: handleiding voor huisartsen Pagina 1 van 18 Gemaakt op 17-07-0 Versie : 0-11-10 INHOUDSOPGAVE 1 Voorwoord Profiel medisch microbiologisch laboratorium 3 Algemene informatie 3.1 Contact-en adresgegevens 3. Specialisten 3.3 Openingstijden

Nadere informatie

Bartonella henselae (kattenkrabziekte)

Bartonella henselae (kattenkrabziekte) Diagnostisch vademecum infectieziekten per verwekker inclusief doorlooptijden Onderzoek gericht Aard materiaal Opmerkingen (Methode) Gemiddelde doorlooptijden in dagen Adenovirus Oogwat (VTM), keelwat

Nadere informatie

Aanleveren in steriele container. Voeg evt. steriel fysiologisch zout toe om uitdrogen te voorkomen.

Aanleveren in steriele container. Voeg evt. steriel fysiologisch zout toe om uitdrogen te voorkomen. Acanthamoeba (corneaschraapsel) Patient verdacht voor Acanthamoeba keratitis Het aantonen van Acanthamoeben in patientenmateriaal d.m.v. een kweektechniek Het patientenmateriaal wordt geinoculeerd op een

Nadere informatie

INSTRUCTIE BEWAREN EN VERZENDEN MATERIALEN

INSTRUCTIE BEWAREN EN VERZENDEN MATERIALEN INSTRUCTIE BEWAREN EN VERZENDEN MATERIALEN Urineweginfectie - UriSwab Benodigd verzendmateriaal: verzendsetje UriSwab (A) Benodigd patiëntenmateriaal: midstroomurine Te gebruiken voor: urinekweek Bewaren

Nadere informatie

Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care. Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen

Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care. Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen Casus bespreking Hr M, 1967, SEH op 20 oct 2010 VG -, medicatie - Sinds 1 week niet fit, grieperig.

Nadere informatie

Staalafname en transport voor virologisch onderzoek

Staalafname en transport voor virologisch onderzoek Staalafname en transport voor virologisch onderzoek Faeces: - Rotavirus antigeendetectie Bv. Steriel potje met lepeltje - Adenovirus antigeendetectie Nasofaryngeale stalen: - RSV antigeendetectie - Influenza

Nadere informatie

Flaviviridae family Genus Hepacivirus Diameter 50 nm 11 genotypes (1-11), verschillende subtypes

Flaviviridae family Genus Hepacivirus Diameter 50 nm 11 genotypes (1-11), verschillende subtypes HCV HCV Flaviviridae family Genus Hepacivirus Diameter 50 nm 11 genotypes (1-11), verschillende subtypes (a,b,c, ) Reservoir: mens ssrna + virus (9600b) Icosahedraal capside Lipidenbilayer enveloppe met

Nadere informatie

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn.

LET OP: dit is een onbeheerde kopie; de inhoud kan gewijzigd zijn. Dit document is bestemd voor alle aanvragers van een medisch microbiologisch onderzoek bij de Noordwest Ziekenhuisgroep. Doel Het overzichtelijk weergeven van afname- en opslaginstructies tot het Voorschrift

Nadere informatie

AFNAME VAN ETTER-, WOND- EN PUNCTIEVOCHT EN ANDERE MONSTERS

AFNAME VAN ETTER-, WOND- EN PUNCTIEVOCHT EN ANDERE MONSTERS Laboratorium Klinische Biologie 1. Materiaal AFNAME VAN ETTER-, WOND- EN PUNCTIEVOCHT EN ANDERE MONSTERS E-swab met roze schroefdop (Flocked swab met 1 ml vloeibaar AMIES transportmedium) Steriele polypropyleen

Nadere informatie

(sero) logisch denken

(sero) logisch denken CLINIC ZGV 17 november 2010 (sero) logisch denken Ries Schouten arts-microbioloog reizigersgeneeskundige Infectie en afweer Patient met blaasjes gelaat HSV IgM + IgG 20 VZV IgM + IgG 200 Leishmania Casus

Nadere informatie

Zika virus en zwangerschap

Zika virus en zwangerschap Zika virus en zwangerschap 04/2016 Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van JIJWIJ

Nadere informatie

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für: Bijlage bij accreditatie-certificaat Annexe au certificat d'accréditation Annex to the accreditation certificate Beilage zur Akkreditatierungszertifikat 147-MED EN ISO 15189:2012 Versie/Version/Fassung

Nadere informatie

Hepatitis E, wat moet je ermee?

Hepatitis E, wat moet je ermee? Hepatitis E, wat moet je ermee? Caroline Swanink, arts-microbioloog Rijnstate 11 oktober 2016 Wanneer verricht u diagnostiek naar hepatitis E virus? A. Altijd bij een acuut hepatitis beeld B. Bij een acuut

Nadere informatie

Infecties in de zwangerschap. Inge Gyssens Internist infectioloog Jessa ziekenhuis

Infecties in de zwangerschap. Inge Gyssens Internist infectioloog Jessa ziekenhuis Infecties in de zwangerschap Inge Gyssens Internist infectioloog Jessa ziekenhuis Alfabetische lijst infecties Blaasontsteking nierbekkeninfectie Cytomegalovirusinfectie (CMV) Griep (Influenza) Groep A

Nadere informatie

Tarievenlijst Microbiologische onderzoeken

Tarievenlijst Microbiologische onderzoeken Centrum Infectieziekteonderzoek Diagnostiek en laboratorium Surveillance A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl

Nadere informatie

Icterus na tropenbezoek. Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum

Icterus na tropenbezoek. Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Icterus na tropenbezoek Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Casus 1 Man, 51 jaar Voorgeschiedenis Niertransplantatie prednison, cellcept en tacrolimus M. Bechterew etanercept

Nadere informatie

Twee opvattingen over Lyme-ziekte. Alexander Klusman Psychiater en Lyme-patiënt

Twee opvattingen over Lyme-ziekte. Alexander Klusman Psychiater en Lyme-patiënt Twee opvattingen over Lyme-ziekte Alexander Klusman Psychiater en Lyme-patiënt Oude en Nieuwe opvattingen over Lyme-ziekte Nederlandse CBO richtlijn Lyme-borreliose ILADS richtlijnen voor het management

Nadere informatie

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest RSV en influenza seizoen 2018-2019 Met het nieuwe RSV seizoen voor de deur en het daaropvolgend influenza seizoen, wilden we graag even stil staan bij de optimale diagnostische keuze. - Voor de detectie

Nadere informatie

ja, tot diarree over is (nee bij toxine) uren tot enkele weken 1 tot 4 dagen van 1 dag vóór tot 6 dagen na het begin van de ziekteverschijnselen

ja, tot diarree over is (nee bij toxine) uren tot enkele weken 1 tot 4 dagen van 1 dag vóór tot 6 dagen na het begin van de ziekteverschijnselen INFECTIEZIEKTESCHEMA VOOR OUDERS Algemeen: een kind dat zich ziek voelt (koorts, hangerig, geen eetlust) behoort thuis te blijven Ziekte Ziekteverschijnselen Incubatietijd Besmettelijk? Wering school Risicogroepen

Nadere informatie

versie 13.08 SWAB CERVIX BORSTEL SWAB ZELFAFNAME STERIELE BEKER URI STERIEL POTJE FECES URINE E-SWAB SWAB UNISEX

versie 13.08 SWAB CERVIX BORSTEL SWAB ZELFAFNAME STERIELE BEKER URI STERIEL POTJE FECES URINE E-SWAB SWAB UNISEX versie 13.08 A B C D E F G H I URINE FECES STERIELE BEKER SWAB ZELFAFNAME URI SWAB STERIEL POTJE SWAB UNISEX E-SWAB CERVIX BORSTEL Laboratoriumonderzoeken ALGEMENE INFORMATIE Algemene informatie Alvorens

Nadere informatie

Protocol handelen bij besmettelijke ziekten

Protocol handelen bij besmettelijke ziekten Marsstraat 2, 1716 WH Opmeer Postbus 53, 1715 ZH Spanbroek Tel: 0226 352552 directie.ruimteschip@skowestfriesland.nl R.K. Basisschool t Ruimteschip www.bsruimteschip.nl Protocol handelen bij besmettelijke

Nadere informatie