Activiteitenverslag 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Activiteitenverslag 2012"

Transcriptie

1 Activiteitenverslag 2012

2 #1 Organisatie De Raad van Bestuur De diensten van het Participatiefonds 11 #2 Strategie 13 #3 Kredieten Kredietactiviteiten Drie Business Lines Business Line Cofinanciering Business Line Private Investment Facility Business Line Microfinanciering Waarborg van het EIF Evolutie van de toekenning van leningen Globale productie Evolutie van het aantal dossiers Evolutie van de kredietbedragen Indeling productie per product Cofinanciering Starteo Optimeo Initio Private Investment Facility Business Angel Microfinanciering Startlening Casheo Impulseo Profiel van de ondernemers Verdeling per activiteitensector Geslacht Juridische vorm Aantal werknemers Slaagpercentage 44 #4 Servicing Wettelijke en reglementaire opdrachten Startersfonds Kenniscentrum voor Financiering van KMO VZW Activiteiten Publicaties De Kredietbemiddelaar voor ondernemingen Uitkering van een inkomenscompensatievergoeding aan zelfstandigen IMPULSEO - Impulsfonds voor huisartsgeneeskunde Belgian Bankers Academy Kringloopfonds in vereffening Operationeel beheer van het Brussels Waarborgfonds Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost Participatiemaatschappij Vlaanderen Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij 56 #5 Balansgegevens 57

3 Inleiding door de Voorzitter KMO-investeringen ondersteunen is een absolute prioriteit De economische crisis heeft in 2012 de zelfstandigen alweer danig op de proef gesteld. Dat heeft zich jammer genoeg vertaald in een drastische daling van de investeringsprojecten en een nieuwe stijging van het aantal stopzettingen. Zo is het afgelopen jaar het aantal starters gedaald met 10,6%, een primeur sinds En het laatste semester 2012 is het aantal faillissementen gestegen met 5,5% ten opzichte van dezelfde periode in Bovendien dient men vast te stellen dat talrijke financiële instellingen zich dikwijls terughoudend opstelden om nieuwe kredieten aan ondernemingen toe te kennen. In het beste geval zijn we getuige van een zekere verstrakking van de toekenningsvoorwaarden tot die kredieten. Het is duidelijk dat de kleine en middelgrote ondernemingen als eerste te lijden hebben onder die situatie, gezien het beperkt aantal financiële alternatieven waar ze toegang tot hebben. In die context blijft het Participatiefonds op dit mo - ment een toegevoegde waarde in het landschap van financiële openbare instellingen. Niettemin ontsnapt onze instelling niet aan de noodzaak om de kredietproductie in overeenstemming te brengen met de beschikbare middelen, noch om het kredietbeleid af te stemmen op de risiconiveau s die financieel draagbaar zijn. Men moet er ook rekening mee houden dat de begunstigden van de leningen van het Fonds logischerwijze een stopzettingsgraad kennen vergelijkbaar met deze die kenmerkend is voor alle Belgische KMO s op dit moment. En dat heeft een rechtstreekse impact op de portefeuille kredieten en de provisies voor de risico s. In 2012 heeft het Participatiefonds 939 leningen toegekend voor een totaalbedrag van 52,5 miljoen, 2 PARTICIPATIEFONDS

4 hetzij 7,9% minder dan in Die daling is hoofdzakelijk te wijten aan de leningen in cofinanciering met de banken. De toekenning van de startleningen, bedoeld voor niet-werkende werkzoekenden die hun eigen zaak willen starten, is relatief stabiel gebleven, en volgt de evolutie van de werkloosheidsgraad. Het Participatiefonds is ook zijn actieve steun blijven leveren, zowel financieel als logistiek, aan het kenniscentrum voor Financiering van KMO (KeFiK) en aan de kredietbemiddelingsdienst voor ondernemingen. In crisistijd speelt het KeFiK volop zijn rol dankzij de barometers die de perceptie meten van de toegang van KMO s tot bankfinanciering, de autodiagnosetool waarmee de ondernemers hun performantie kunnen evalueren, de rapporten krediettoekenning aan zelfstandigen en de enquête over KMO-financiering. In 2012 zijn verschillende derde instellingen een beroep blijven doen op het Participatiefonds voor het leveren van financiële, administratieve of informaticaprestaties. Dat vormt een bijkomend bewijs van de knowhow en het dynamisme waarvan het management en het personeel van de instelling blijk geeft. Bij de opmaak van deze tekst, moeten de agenda van die regionalisering en de praktische modaliteiten ervan, waaronder ook de vermoedelijke overgangsmaatregelen, nog gepreciseerd worden. In afwachting spreekt het voor zich dat het Participatiefonds, met het voluntarisme dat hem eigen is, zijn opdracht van overheidsdienst voor kleine en middelgrote ondernemingen voortzet. b b b b b Op 1 september 2012 zijn de Leden van de Raad van Bestuur van het Participatiefonds diep getroffen door het overlijden van de heer Jacques Devergnies. Sinds een twaalftal jaar droeg Jacques Devergnies op een effectieve manier bij aan onze werkzaamheden dankzij zijn kennis die hij op het terrein had verworven van de KMO-wereld, en zijn expertise op het vlak van bedrijfsfinanciering. Maar bovenal bewaren wij een goede herinnering aan de menselijke warmte en zijn zin voor overleg waarvan hij blijk gaf tijdens onze samenkomsten. Roger Mené Voorzitter van de Raad van bestuur Tot slot dient er aan herinnerd te worden dat het regeerakkoord van 6 december 2011 de overgang van bepaalde bevoegdheden van de federale overheid naar de gewesten voorziet. Dat akkoord bevat ook de regionalisering van het Participatiefonds. De stopzetting van de kredietactiviteiten is voorzien, evenals het behoud van een lichte structuur waarbij de gewesten het verleden beheren (lopende kredieten en leningen). Om de ontwikkeling van hun eigen kredietbeleid naar de KMO s mogelijk te maken, zal een bedrag van 200 miljoen euro van het Fonds naar de gewesten worden overgedragen, gespreid over een periode van 8 jaar. ACTIVITEITENVERSLAG

5 Mededeling van de Directeur-generaal Het Participatiefonds blijft op koers binnen een complexe omgeving met een veelvoud aan uitdagingen Door de economische crisis moet een maximum aan financiële middelen ter beschikking worden gesteld van het doelpubliek van de instelling, terwijl de budgettaire restricties noodgedwongen de manoeuvreerruimte voor nieuwe initiatieven beperkt. En dat zonder de institutionele context uit het oog te verliezen, aangezien de regionalisering van het Fonds gepland is in het kader van de zesde staatshervorming. Afgelopen jaar was de optimalisering van de beschikbare middelen een van onze strategische en operationele kernprioriteiten. Hierbij moeten we onderstrepen dat de toegang tot de voordelige leningen goed behouden bleef in 2012 voor de zelfstandigen en de KMO s die een beroep deden op het Fonds, en dat ook alle andere wettelijke en contractuele opdrachten op een adequate manier werden ingevuld. Onze instelling waakt er trouwens over om tegemoet te kunnen komen aan de financiële verplichtingen die hem in de nabije toekomst te wachten staan, of dit nu kadert in de regionalisering of in de terugbetaling in 2016 van de obligatielening die door het Startersfonds is aangegaan. In 2012 bereikte het totaalbedrag van opgenomen kredieten 36,8 miljoen euro, wat de omloop aan kredieten in portefeuille op 226,2 miljoen bracht eind vorig jaar. 4 PARTICIPATIEFONDS

6 De prestaties van financiële, technische en informaticadiensten aan derde instellingen zijn stevig behouden gebleven afgelopen jaar. Met Impulseo III werd er een bijkomende opdracht toegevoegd aan de dienstenprestaties in het kader van het beheer van het Impulsfonds voor de huisartsgeneeskunde, uitgeoefend voor rekening van het RIZIV. Er werd nog altijd in belangrijke mate een beroep gedaan op de inkomenscompensatievergoeding voor zelfstandigen die het slachtoffer zijn van werken op het openbaar domein. Bijna sluitingsdagen werden vergoed voor een totaal van dossiers. In hoedanigheid van vereffenaar van het Kringloopfonds, heeft het Participatiefonds als een goede huisvader en met dynamisme de vereffening voortgezet. Afgelopen jaar kon 4,5 miljoen euro aan schulden worden terugbetaald. De uitwerking en de afwerking van een nieuw instrument Business Intelligence werden voortgezet, waarbij de nadruk in het bijzonder lag op de continuïteit, de coherentie en de kwaliteit, zowel wat betreft de interne controle als de rapportering voor interne diensten of voor de verschillende entiteiten die begunstigden zijn van diensten. Het Participatiefonds is blijven investeren in de virtualisatie van het IT-serverpark en de werkposten. De mogelijkheden tot telewerken werden nog verder uitgebreid. Wij willen deze boodschap niet afsluiten zonder opnieuw de toewijding en de knowhow te onderstrepen die het personeel van onze instelling het afgelopen jaar aan de dag heeft gelegd. Jean-Pierre Remacle Directeur-generaal Overigens vormen het veiligheids- en continuïteitsbeleid het voorwerp van continue aandacht. In die zin en om het hoge werkingsniveau van onze informatica-infrastructuur te behouden, is het Participatiefonds blijven investeren in Phoenix, het supportplatform voor de toekenning en beheer van kredieten, subsidies, waarborgen en andere tussenkomsten. ACTIVITEITENVERSLAG

7 6 PARTICIPATIEFONDS

8 #1 Organisatie ACTIVITEITENVERSLAG

9 Philippe Laduron, Johan Bortier, Johan De Ketelbutter, Daniël Eysenbrandts, Carole de Vergnies, Baron Roger Mené en Valérie Saretto. 8 PARTICIPATIEFONDS

10 1.1. De Raad van Bestuur Overeenkomstig artikel 9 van het Koninklijk Besluit van 22 december 1992 tot regeling van de organisatie en werking van het Participatiefonds, staat de Raad van Bestuur in voor de uitwerking van de strategie van het Participatiefonds, het beslissingsproces van leningen en de opzegging ervan, en voor de bepaling van de te volgen regels en richtlijnen door de externe operatoren van het Participatiefonds. De Raad van Bestuur vergadert in principe wekelijks om te beraadslagen over de kredietaanvragen en de beslissingen betreffende betwiste dossiers. Regelmatig worden er bijkomende vergaderingen georganiseerd betreffende het algemene beleid van het Participatiefonds. De samenstelling van de Raad van Bestuur is de volgende: Voorzitter: Baron Roger Mené Vice-Voorzitter: Johan Bortier Leden: Johan De Ketelbutter, Daniël Eysenbrandts, Philippe Laduron, Valérie Saretto. Regeringscommissaris: Carole de Vergnies Secretarissen van de Raad: Jean-Pierre Remacle (voor zittingen over het algemene beleid) Sylvie Nederlandt (voor zittingen inzake onderzoek van kredieten) Revisor: Mazars bedrijfsrevisoren CVBA, vertegenwoordigd door Anton Nuttens ACTIVITEITENVERSLAG

11 Jean-Pierre Remacle Directeur-generaal Marc Van den Bergh Directeur Algemene zaken Back Office Kredieten C. Mostaert Senior Manager Finances & Servicing W. Elpers Senior Manager Front Office W. Vermariën Manager Risicobeheer Boekhouding Treasury Start-updesk Kredietanalyse Secretariaat Kredieten S.Nederlandt Manager Financiële servicing Startersfonds cvba Kringloopfonds cvba in vereffening 10 PARTICIPATIEFONDS

12 1.2. De diensten van het Participatiefonds Geplaatst onder het gezag van de Directeur-generaal, zijn de diensten van het Participatiefonds belast met het uitwerken van het algemene beleid, het dagelijkse beheer van de organisatie, de voorbereiding, de betekening en de uitvoering van de beslissingen van de Raad van Bestuur. International Activities & Economic research F. Lernoux Senior Manager HR & Administration S. Smeets Senior Manager IT & Business Solutions H. Vos Senior Manager Economic Research JP. Watthy Manager Studies HR IT Projects & Solutions C. Ost Manager Communicatie & PR F. Kindt Manager International Activities Administratie Logistiek Support Infrastructure JL. Catry Manager Interne Audit Ph. Bourguignon Manager Beheer waarborgen & vergoedingen E. Hansen Manager Business Support P. Geerdens Manager ACTIVITEITENVERSLAG

13 12 PARTICIPATIEFONDS

14 #2 Strategie ACTIVITEITENVERSLAG

15 14 PARTICIPATIEFONDS

16 Twee kernactiviteiten Gedurende talrijke jaren oefende het Participatiefonds als openbare kredietorganisatie zijn sociale doelstelling nagenoeg louter uit via het toekennen van voordelige kredieten ten gunste van zijn doelpubliek. Meer en meer, en met het oog op de verzamelde knowhow en/of op het initiatief van de wetgever of de federale regering werden de missies van de organisatie uitgebreid tot het leveren van administratieve, technische en financiële diensten ten voordele van andere, voornamelijk openbare of semi-openbare, instellingen. In die zin heeft het Participatiefonds een duidelijke evolutie doorgemaakt, waarbij de doelstellingen vandaag de dag als volgt kunnen worden geformuleerd: 1. de impact van de tussenkomsten van het Participatiefonds als federale openbare kredietinstelling maximaliseren in een logica van de ondersteuning van de activiteit van kleine ondernemingen en de bijdrage tot de bestrijding van de werkloosheid, en dat in een geest van openheid en samenwerking ten opzichte van de andere spelers uit de sector; 2. zijn knowhow delen met andere organisaties die voornamelijk als doel hebben om de toegang van natuurlijke en rechtspersonen tot het beroepskrediet te vergemakkelijken door hen kwalitatieve technische en financiële diensten te leveren aan de beste voorwaarden; De operationalisering van de bovenvermelde doelstellingen van het Participatiefonds vertaalt zich in twee kernactiviteiten: -- Kredieten -- Servicing. ACTIVITEITENVERSLAG

17 16 PARTICIPATIEFONDS

18 #3 Kredieten ACTIVITEITENVERSLAG

19 initio Christine Keyeux - KEYVER Na verschillende jaren ervaring in een optiekzaak, beslissen Vincent Verelst, gediplomeerd opticien, en Christine Keyeux, boekhoudster van opleiding, om hun eigen zaak te starten en een brillenzaak te openen in Marche-en-Famenne. Ze tekenen een franchisecontract met de franchisegever en brillenontwerper Afflelou, vermaard om zijn originele collectie monturen. De steun van het Participatiefonds via de Initio-lening overtuigde de bank om ook mee te stappen in het project. Aangezien het gevraagde kredietbedrag bij de bank naar beneden herzien werd, hadden we een derde financieringsbron nodig. De voorwaarden van de Initio-lening, met zijn voordelige rentevoet en de bijkomende zekerheid die hij geeft voor de bank, leken ons het interessantst voor de oprichting van onze nieuwe vennootschap. Vandaag de dag draagt een persoon op twee een bril, en verandert elke vier jaar. Een bril is een echt modeobject geworden. De zaak van Vincent en Christine draait zo goed dat ze overwegen om een tweede winkel te openen, wellicht met een Optimeo-lening deze keer. 18 PARTICIPATIEFONDS

20 3.1. Kredietactiviteiten Drie Business Lines De kernactiviteit kredieten is opgebouwd rond drie business lines die elk overeenstemmen met een ander doelpubliek. Elke business line heeft eveneens aangepaste producten en distributiekanalen Business Line Cofinanciering De Business Line Cofinanciering dekt de gedeeltelijke financiering door het Participatiefonds van investeringen van allerlei aard die door kleine ondernemingen (KO s) worden gedaan. De leningen van het Participatiefonds zijn aanvullend op de kredieten die worden toegekend door zijn financiële en bankpartners. De partners van het Participatiefonds voor deze Business Line zijn financiële instellingen kredietinstellingen, banken, risicokapitaalverschaffers - actief op het domein van investeringskredieten en de instellingen van de cijferberoepen. De toekenning van achtergestelde leningen door het Participatiefonds verkleint het risico voor de bankpartner en vergemakkelijkt zo de uitvoering van het project door de onderneming. Producten Initio is bedoeld voor kleine ondernemingen die voor hun investeringsproject eerst het akkoord van het Participatiefonds willen bekomen vooraleer naar de bank te stappen. Starteo is bedoeld voor zelfstandige ondernemers, vrije beroepen en kleine ondernemingen die starten of die hun activiteit niet langer dan 4 jaar uitoefenen. Optimeo is toegespitst op bestaande ondernemingen die nieuwe investeringsprojecten op stapel willen zetten en zich verder ontplooien. Los van deze business line werd ook een specifiek kortetermijnkrediet toegevoegd, Casheo, dat schuldvorderingen mobiliseert die KO s (Kleine Ondernemingen) hebben op overheidsinstellingen of parastatalen en vennootschappen waarin de overheid meerderheidsaandeelhouder is. ACTIVITEITENVERSLAG

21 Starteo Bart Claeys - C-Fish Bart Claeys nam na zijn opleiding als kok en zijn ervaring in verschillende tophorecazaken het heft in eigen handen en opende samen met Kim Van Acker een eigen vishandel C-Fish, op de markt in Veurne. C-Fish is in de eerste plaats ontstaan uit passie voor het product, en dan voornamelijk van plaatselijke bodem. Ik koop onze producten vier keer per week aan bij de vissers aan onze Belgische kust. Hierdoor kunnen wij de beste kwaliteit garanderen tegen de beste prijs. Het koppel vond in het Participatiefonds een financiële partner voor de inrichting van de delicatessenhandel en kreeg daarvoor een Starteo-lening. Het Participatiefonds ging vlot mee in de financiering van onze levensdroom. Naast de goede ligging van onze winkel, waren ze ook onder de indruk van onze inzet en ambitie. Ondanks onze ervaring hebben we ons immers de eerste maanden intens bijgeschoold in alles wat met vis te maken heeft van fileren tot verschillende visbereidingen - een keuze waarvan we nu de vruchten plukken. 20 PARTICIPATIEFONDS

22 optimeo Nathalie Quertinmont - MA PREF HAIR ENCE Nathalie Quertinmont baat al 25 jaar haar eigen kapsalon voor dames, heren en kinderen uit. Gezien het stijgende succes van haar zaak, beslist ze om het gebouw naast haar kapsalon aan te kopen. Dat wil ze verbouwen en verbinden met haar bestaande kapperszaak. Hiervoor dient ze een leningaanvraag voor een Optimeo in bij het Participatiefonds. Ik heb de adviezen van mijn boekhouder gevolgd, die mij op de hoogte bracht van het bestaan van het Participatiefonds. Het Fonds biedt met de Optimeo-lening specifieke voordelen, met onder andere een aantrekkelijke rentevoet. Ook de behandeling van mijn kredietaanvraag verliep heel snel. Dankzij Optimeo kon ik mijn klanten een betere service aanbieden, in een grotere en aantrekkelijkere ruimte, waarin zowel zij als mijn personeel zich beter voelen. ACTIVITEITENVERSLAG

23 CASHEO Jean-Luc Lemoine - ETS. DUTRIEUX Ets Dutrieux werd opgericht in 1923 en baat een dubbele activiteit uit. Aan de ene kant verkopen en installeren ze materiaal voor grootkeukens aan overheden en de horeca. Daarnaast verkopen ze keukenartikelen, zowel aan voedingsprofessionals als aan particulieren die veel met voeding bezig zijn. De tweede activiteit gebeurt vooral in de winkel en via internet. Jean-Luc Lemoine, gedelegeerd bestuurder, werd door zijn bank op de hoogte gebracht van het Participatiefonds. Voor zijn financiering opteerde hij voor Casheo: Een groot deel van mijn omzet realiseer ik bij openbare instellingen met een grootkeuken. Dit leidt vaak tot liquiditeitsproblemen, gezien de lange periode tussen bestelling en uiteindelijke betaling. Mijn geld blijft dus tussen 3 en 6 maanden geblokkeerd, wat mij belet om in te schrijven voor andere aanbestedingen. Dankzij Casheo kan ik die wachttijd inkorten en andere zaken realiseren. Bovendien kan ik nu ook gaan voor grotere projecten, omdat ik weet dat ik deze met een Casheo-lening financieel aankan. 22 PARTICIPATIEFONDS

24 Business Line Private Investment Facility De Business Line Private Investment Facility streeft naar de toekenning van investeringskredieten als aanvulling op risicokapitaal dat wordt ingebracht door privé-investeerders. De doelgroep zijn de innoverende ondernemingen die geen toegang hebben tot het klassieke bankkrediet omwille van het vernieuwende of technologische karakter van hun project, maar die echter wel de financiële en operationele begeleiding genieten van één of meerdere Business Angels of van een Private Privak. De partners van het Participatiefonds in deze Business Line zijn de Netwerken van Business Angels en de Private Privaks. Producten De Business Angel+ is bedoeld voor ondernemingen die met de steun van een Business Angel starten of groeien, en werd opgezet in samenwerking met de Business Angels Netwerken. De Privak+ lening is een kredietrecht dat wordt toegekend aan een Private Privak. Bij elke participatie die de Private Privak neemt in een onderneming, kan zij een termijnvoorschot verkrijgen om haar participatie te versterken, aangerekend op het kredietrecht. Sinds 2009 kent het Participatiefonds echter geen nieuwe Privaks meer toe Business Line Microfinanciering De Business Line Microfinanciering dekt de kredieten die worden toegekend aan werkzoekenden en personen die moeilijk toegang krijgen tot het klassieke bankkrediet voor het opzetten van hun eigen economische activiteit. De partners van het Participatiefonds in deze Business Line zijn steunpunten voor starters, die ook zorgen voor een professionele ondersteuning van de begunstigden van deze kredieten. Producten De Startlening verschaft de niet-werkende werkzoekenden de financiële middelen om een eigen zaak te starten. Er wordt een professionele ondersteuning aangeboden voor de voorbereiding van de kredietaanvraag, evenals gedurende de eerste 18 maanden van de startfase. Bovendien wordt in het kader van het Plan Jonge Zelfstandigen voor de min 30-jarigen, door de steunpunten voor starters, die financieel ondersteund worden door het Participatiefonds, gedurende 3 tot 6 maanden gratis hulp aangeboden voor het opzetten van het project. ACTIVITEITENVERSLAG

25 BA+ André Hahn - BINI SOLUTION André Hahn was de ellendig lange wachtrijen in broodjeszaken beu en kwam op de proppen met de Bini Snackbroodsnijder. Ik dacht na over het aspect snelheid waardoor de wachtrijen zouden verkorten. Het personeel in broodjeszaken verliest namelijk veel tijd bij het zelf snijden van de broodjes. Een machine die snel en veilig broodjes snijdt, leek de oplossing. Via BAN Vlaanderen kwam de heer Hahn in contact met het Participatiefonds en de BA+-lening. Door het verkrijgen van de BA+-lening hebben wij de aankoop van matrijzen en tekeningen verwezenlijkt en uiteraard de productie van de machine. Vandaag hebben wij bijna 200 stuks verkocht in binnen- en buitenland. Op de service van het Participatiefonds valt niets aan te merken. Wij zijn zeer onder de indruk en vertellen het graag door. 24 PARTICIPATIEFONDS

26 Pantone 676 C C 9 M 100 Y 12 K 32 Startersondersteuning Het Participatiefonds werkt samen met steunpunten voor starters die ondersteuning mogen geven aan personen die zich willen vestigen als zelfstandige of die hun eigen onderneming willen oprichten. Niet minder dan 80 steunpunten verspreid over het ganse land hebben een samenwerkingsovereenkomst met het Participatiefonds afgesloten. Zij worden permanent gevolgd om de uniformiteit en de kwaliteit van de begeleiding van starters te verzekeren. Indiening Participatiefonds Ondersteuningsopdracht Rapportering Kredietinstelling / Steunpunt Lening Steunpunt Aanvraag Klant Ondersteuning (indien gewenst door de klant) Aan de hand van ontmoetingen op regelmatige basis ondersteunt de begeleider de kandidaat-ondernemer bij de verschillende facetten van zijn project. Hierbij zal de begeleider: de kandidaat-ondernemer richtlijnen geven voor de concrete uitwerking van zijn idee; zich ervan verzekeren dat hij in staat is zijn bedrijf op een autonome manier te leiden; hem informeren en begeleiden op het vlak van modaliteiten van de lening van het Participatiefonds en haar terbeschikkingstelling; hem begeleiden bij het uitwerken van zijn commerciële, budgettaire en financiële beheer; mee waken over de leefbaarheid van zijn project. ACTIVITEITENVERSLAG

27 Startlening Kim Stumpf Startlening Kim Stumpf studeerde in 2007 af aan de Brusselse modeacademie La Cambre. Haar eerste werkervaring deed ze op bij het bekende Belgische modehuis Natan. Toen al broeide er iets in mijn hoofd. In een moeilijk economisch klimaat een nieuw modelabel uit de grond stampen, vergt echter veel tijd, energie en de nodige financiële slagkracht. Uiteindelijk ging ik van start onder het label KIMSTUMPF en lanceerde ik verschillende pret-à-porter collecties. Kim diende een aanvraag in voor de Startlening bij het Participatiefonds. De financiële middelen gebruikte ik vooral om materiaal en grondstoffen aan te kopen. De mogelijkheid tot uitstel van kapitaalsaflossingen hielp mij bij de stabiele groei van mijn project. Mijn naambekendheid is momenteel nog in volle opbouw. De positionering in de markt is in de goede richting vertrokken, omdat ik een innovatief en artisanaal product aanbiedt met authenticiteit, made in Belgium. Nu is het een kwestie van gestaag verder te groeien. 26 PARTICIPATIEFONDS

28 Waarborg van het EIF Met het Competitiveness and Innovation Programme een Europees programma voor het stimuleren van innovatie en concurrentievermogen- dat in voege is voor de periode , geniet het Participatiefonds de gedeeltelijke dekking van het Europees Investeringsfonds op zijn kredieten aan starters. Het programma wil innovatieondersteunende acties vooruit helpen (inclusief deze gericht op eco-innovatie), een betere toegang tot financiering van kmo s bewerkstellingen en andere dienstverlenende en ondersteunende activiteiten voor bedrijven in de regio s en lidstaten ondersteunen. De dekking van het EIF is van toepassing op alle leningen bestemd voor starters die het Participatiefonds toekent: Starteo, Initio voor starters, Startlening en BA+ leningen. Voor de microkredieten is de dekking hoger dan voor de gewone achtergestelde leningen. ACTIVITEITENVERSLAG

29 3.2. Evolutie van de toekenning van leningen Globale productie Evolutie van het aantal dossiers Aanvragen Goedkeuringen Aanvragen Goedkeuringen In 2012 kende het Participatiefonds 939 leningen toe, een kleine 10 % minder dan in Die daling moet hoofdzakelijk op het conto worden geschreven van de cofinancieringsproducten, de leningen die samen gaan met een banklening, en meer in het bijzonder van de Initio-lening. De productie ligt in lijn met de doelstellingen die door de Raad van Bestuur eind 2010 werden vooropgesteld om de kredietproductie passend te herdimensioneren. Het actieplan dat in dat verband werd uitgewerkt beoogde om: de kredietproductie in overeenstemming te brengen met de beschikbare middelen, waaronder de in mei 2009 door de operatie Startersfonds II ingezamelde middelen bij het grote publiek en de impact van het Europees Investeringsfonds, dat de verleende kredieten gedeeltelijk waarborgt; 28 PARTICIPATIEFONDS

30 het kredietbeleid aan te passen aan de risicogehaltes die draagbaar zijn voor de instelling; een betere correlatie te bekomen tussen de intrestvoeten van de kredieten en de kost van de funding; Uit de nationale cijfers blijkt ook dat de terughoudendheid om een zaak te starten groter was in België werd immers sinds 2009 voor het eerst geconfronteerd met een negatief 1 startersaantal, waarbij het aantal stopzettingen van een zelfstandige zaak om welke reden dan ook groter was dan het aantal nieuwe zaken dat werd opgestart. Vanzelfsprekend had dit zijn weerslag op het aantal leningen dat werd ingediend bij het Participatiefonds. Verschillende studies tonen ook aan dat er vanuit de banken minder snel leningen worden toegekend. Naast het feit dat het aantal kredietaanvragen van KMO s lager lag dan in 2011, gaf men als voornaamste reden dat door de economische crisis het eigen vermogen van vooral kleinere ondernemingen onder druk kwam te staan en daardoor het risico voor de banken groter werd, met veel meer weigeringen tot gevolg Evolutie van de kredietbedragen Kredietbedrag goedkeuringen (in ) Kredietbedrag goedkeuringen in miljoen De evolutie van het aantal toegekende leningen in 2012 heeft natuurlijk een impact op het bedrag van de toegekende kredieten, dat 7% lager uitkomt in vergelijking met Bron: Unizo Graydon, cijfers november 2012 ACTIVITEITENVERSLAG

31 Indeling productie per product Product Aantal Bedrag (in ) Startlening Andere Starteo Optimeo Initio BA Impulseo Casheo TOTAAL Leningen aan startende bedrijven maken nog altijd het grootste deel uit van de toegekende leningen door het Participatiefonds: 85% van de toegekende kredieten zijn starters, goed voor 66% van het leningkapitaal van het Fonds in Met het voeren van een economisch verantwoord en tegelijkertijd voluntaristisch beleid ten opzichte van deze doelgroep, geeft het Participatiefonds een concrete invulling aan zijn rol als enerzijds de facilitator van het toekennen van bankleningen, dankzij het principe van risicospreiding. Anderzijds vervult hij hiermee ook een sociale dimensie door een financiële start mogelijk te maken voor niet-werkende werkzoekenden, een publiek dat dikwijls uitgesloten is van de bancaire markt. 30 PARTICIPATIEFONDS

32 Indeling productie per product in aantal 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1,6% 2,8% 11,8% 12,7% 1,0% 1,3% 13,5% 8,5% 9,0% 19,8% 19,5% 2,5% 9,3% 40,8% 46,0% ,0% Casheo Impulseo BA+ Initio Optimeo Starteo Solidaire Lening Startlening Het relatieve aandeel van de Startleningen in de toegekende leningen stijgt met 5% ten opzichte van vorig jaar. Ondanks het relatief bescheiden aandeel van de Casheo-lening, steeg deze ook met 53% ten opzichte van De belangrijkste daling in 2012 noteren we voor de Initio-lening, die zakte met 5%. Voor het overige blijft de productverdeling nagenoeg dezelfde. Indeling productie per product in 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 4,7% 3,7% 7,8% 3,5% 12,0% 2,0% 7,5% 2,7% 24,2% 23,4% 37,6% 38,2% 15,4% 16,9% Casheo Impulseo BA+ Initio Optimeo Starteo Solidaire Lening Startlening Het relatieve aandeel van de business line cofinanciering in toegekende bedragen komt uit op 69% van de totale productie. Hier noteren we een duidelijke achteruitgang voor de Initio-leningen in verhouding tot de andere leningen en een lichte progressie voor de Startleningen. ACTIVITEITENVERSLAG

33 Cofinanciering Starteo Aanvragen Goedkeuringen Bedrag goedkeuringen (in ) Aanvragen Goedkeuringen Het aantal ingediende aanvragen Starteo daalt. Het goedkeuringspercentage daarentegen ligt zo n 3% hoger dan vorig jaar. Het gemiddeld geleende bedrag per dossier stijgt eveneens en komt voor 2012 uit op bijna euro, tegenover in PARTICIPATIEFONDS

34 Optimeo Aanvragen Goedkeuringen Bedrag goedkeuringen (in ) Aanvragen Goedkeuringen We stellen dezelfde tendens vast voor de Optimeo-leningen. Het goedkeuringspercentage stijgt met 11%. Het gemiddeld toegekend bedrag komt uit op tegenover in ACTIVITEITENVERSLAG

35 Initio Aanvragen Goedkeuringen Bedrag goedkeuringen (in ) Aanvragen Goedkeuringen Initio maakt deel uit van de maatregelen uit het economische herstelplan van de federale regering dat werd gelanceerd in 2009 en moet worden beschouwd als een crisisproduct. Het biedt aan ondernemingen voor wie de toegang tot het klassieke bankkrediet moeilijker verloopt, de kans rechtstreeks bij het Fonds hun aanvraag in te dienen. Zowel startende als bestaande bedrijven kunnen een beroep doen op de Initio-lening. Het aandeel Initio s voor startende bedrijven bedroeg in 2012 het dubbele van het aantal Initio s dat werd toegekend aan bestaande bedrijven. 34 PARTICIPATIEFONDS

36 Private Investment Facility Business Angel Aanvragen Goedkeuringen Bedrag goedkeuringen (in ) Aanvragen Goedkeuringen De productie voor de BA+ blijft op ongeveer hetzelfde niveau als in Het Participatiefonds wijst ook op de goede samenwerking met de Business Angels Netwerken, die de preselectie uitvoeren van de innoverende KMO s op zoek naar risicokapitaal. Mede dankzij dit systeem kon een goedkeuringspercentage van 100% uitzonderlijk worden gerealiseerd. Het gemiddeld geleende bedrag stijgt van naar iets meer dan ACTIVITEITENVERSLAG

37 Microfinanciering Startlening Aanvragen Goedkeuringen Bedrag goedkeuringen (in ) Aanvragen Goedkeuringen Het aantal werkzoekenden bleef in 2012 min of meer stabiel ten opzichte van 2011 (+2,3% 2 ), wat ook weerspiegeld werd in de cijfers van de startlening, die eveneens min of meer op hetzelfde niveau uitkwamen. Het goedkeuringspercentage steeg met een kleine 6%. 2 Bron: persbericht RVA De federale cijfers van de vergoede werklozen december PARTICIPATIEFONDS

38 Plan Jonge Zelfstandigen Onderstaande tabel geeft de evolutie van het aantal min 30-jarigen dat is ingestapt in het Plan Jonge Zelfstandigen Aanvragen PJZ pré-creatie Aanvragen starleningen als gevolg PJZ Goedkeuringen startleningen Bedrag goedkeuringen (in ) Aanvragen startleningen als gevolg PJZ Goedkeuringen startleningen De economische context beïnvloedt duidelijk het aantal jongeren dat via een van de steunpunten waar het Participatiefonds mee samenwerkt een pre-begeleiding volgt in het kader van het Plan Jonge Zelfstandigen. Bovendien kadert dit in een evolutie die wordt vastgesteld sinds 2002 en waarbij het aantal 18- tot 30-jarigen dat start als zelfstandige, verder afkalft. Tussen 2002 en 2011 gaat het om een achteruitgang met 8%. We kunnen vaststellen dat de kwaliteit van de dossiers er op vooruitgaat, en ook de vastberadenheid stijgt van de jongeren die aan het traject Plan Jonge Zelfstandigen beginnen. Terwijl in 2011 één op negen jongeren die instapten in het Plan Jonge Zelfstandigen zich uiteindelijk vestigde als zelfstandige, is dit in 2012 één op zes. Het goedkeuringspercentage voor de startlening na afloop van de voorbereidingsperiode steeg met 10%. ACTIVITEITENVERSLAG

39 Casheo Aanvragen Goedkeuringen Bedrag goedkeuringen (in ) Aanvragen Goedkeuringen In 2012 is het percentage Casheo-leningen duidelijk hoger - +87% - ten opzichte van Het gemiddelde kredietbedrag steeg opnieuw, hetzij lichtjes, van in 2011 naar PARTICIPATIEFONDS

40 Impulseo Goedkeuringen Leningen van het Participatiefonds In tegenstelling tot de leningen en de premies van het Impulsfonds binnen het Impulseopakket, die al een aantal jaren stabiel blijven, kent het aantal leningen van het Participatiefonds binnen datzelfde pakket een achteruitgang. Over het algemeen wordt er op het Participatiefonds een beroep gedaan voor de aankoop van een gebouw voor beroepsdoeleinden of van gespecialiseerd materiaal. ACTIVITEITENVERSLAG

41 Profiel van de ondernemers Verdeling per activiteitensector 100% 80% 60% 26,6% 3,3% 8,6% 22,1% 16,7% 7,9% 6,1% 13,2% 25,0% 4,0% 8,2% 20,7% 40% 20% 32,5% 46,5% 34,7% 0% 6,9% 9,6% 7,4% Starters Bestaande kmo's Totaal Diensten Vrije beroepen Bouwsector Horeca Handel (groot en klein) Ambacht en kleine industrie De sectorverdeling vastgesteld binnen de leningen toegekend door het Participatiefonds, volgt de verdeling die op nationaal niveau wordt vastgesteld bij de starters. De top-4 van de populairste sectoren voor starters zijn de bouwnijverheid, de groot- en detailhandel, de horeca en de zakelijke dienstverlening. Voor de bestaande kmo s zien we vooral een sterke stijging van het aandeel van de handel. Ook de bouwsector is hier sterker vertegenwoordigd dan in 2011, en kent een stijging van het relatieve aandeel met 5%. De dienstensector gaat met 9% achteruit. De starters kennen een omgekeerde evolutie, namelijk een stijging van de dienstensector en een daling van de handel. We stellen ook opnieuw een achteruitgang vast van de vrije beroepen, zowel voor de starters als voor de bestaande kmo s. 40 PARTICIPATIEFONDS

42 Geslacht 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 52,4% 55,2% 47,6% 44,8% Vrouwen Mannen De vervrouwelijking van de leningen toegekend door het Participatiefonds zet zich voort in Het aandeel komt uit op 14% boven het nationale gemiddelde vrouwelijke ondernemers van 41%. Vrouwelijke zelfstandigen zijn goed vertegenwoordigd in de kleinhandel, de horeca en de schoonheidszorg, sectoren die vooral via de startlening aan een financiering geraken. De dossiers die door vrouwen worden ingediend, kenden hogere goedkeuringspercentages, dan de mannelijke dossiers. ACTIVITEITENVERSLAG

43 Juridische vorm 100% 90% 80% 0,4% 1,2% 5,6% 3,3% 36,4% 33,4% 70% 60% 50% 40% 30% 57,6% 62,1% 20% 10% 0% Goedkeuringen 2011 Goedkeuringen 2012 Andere NV BVBA Activiteit als natuurlijke persoon Gezien de stijging van het relatieve aandeel van de startlening, een financiering die enkel aan natuurlijke personen wordt toegekend, is dit ook merkbaar in de verdeling van de verschillende juridische vormen. Ook op nationaal niveau, met uitzondering van Brussel, blijft de eenmanszaak de belangrijkste juridische vorm voor KMO s, zij het in mindere mate in vergelijking met het belang dat wordt ingenomen binnen de portefeuille van het Participatiefonds. Bovenstaande grafiek houdt echter geen rekening met het feit dat de natuurlijke persoon de startlening mag aanwenden voor oprichting van een vennootschap. In werkelijkheid zal het aandeel BVBA s dus iets hoger uitvallen. 42 PARTICIPATIEFONDS

44 Aantal werknemers 100% 90% 80% 70% 0,8% 2,1% 2,1% 2,8% 39,0% 39,7% 60% 50% 40% 30% 58,1% 55,4% 20% 10% 0% Totaal 2011 Totaal 2012 > Bovenstaande grafiek geeft een indicatie van het aantal werknemers bovenop de zaakvoerder. Aangezien de startlening proportioneel nog altijd de belangrijkste lening is binnen het Participatiefonds, is het logisch dat het aantal eenmanszaken een navenant belangrijke plaats inneemt. Globaal gesproken stellen 95% van de KMO s die een lening genoten van het Participatiefonds minder dan 5 werknemers te werk, inclusief de zaakvoerder. ACTIVITEITENVERSLAG

45 Slaagpercentage Na 1 jaar Na 2 jaar Na 3 jaar Na 4 jaar Na 5 jaar Kunstamb. en kl. Nijv 95,65% 91,30% 82,61% 73,91% 73,91% Handel (groot en klein) 93,79% 82,54% 72,78% 65,09% 61,24% Bouwsector 97,26% 83,56% 78,08% 72,60% 67,12% Horeca 93,04% 80,38% 71,52% 63,29% 58,86% Diensten 95,37% 88,43% 75,93% 66,67% 61,57% Vrije beroepen 96,15% 88,46% 84,62% 76,92% 69,23% Totaal 94,48% 84,17% 74,46% 66,43% 61,99% Het slaagpercentage van de begunstigden van het Participatiefonds bedraagt na 5 jaar 61,99%. Dat percentage ligt onder het nationale gemiddelde maar blijft nog altijd meer dan behoorlijk, rekening houdend met het grote aantal dossiers in de economische sectoren die algemeen beschouwd worden als risicovol. 44 PARTICIPATIEFONDS

46 #4 Servicing Via zijn kernactiviteit Servicing valideert het Participatiefonds zijn knowhow op financieel, administratief, informatica- en technisch vlak door verschillende diensten te leveren aan derde instellingen. Aan de ene kant gaat het om opdrachten die op basis van een initiatief van de regering aan het Participatiefonds werden toevertrouwd en die gestoeld zijn op een specifieke wettelijke basis. Aan de andere kant doen een aantal voornamelijk openbare of semi-openbare instellingen een beroep op de expertise die het Fonds in de loop der jaren heeft opgebouwd. Ze hebben hiervoor met het Participatiefonds een dienstverleningscontract afgesloten. Wettelijke opdrachten: -- Operationeel beheer van CVBA Startersfonds -- Onderdak en logistieke ondersteuning bieden aan het KeFiK VZW, het Kenniscentrum voor Financiering van KMO -- Onderdak en logistieke ondersteuning bieden aan de Kredietbemiddelaar voor ondernemingen -- Beheer van de inkomenscompensatievergoeding voor zelfstandigen die het slachtoffer zijn van hinder ten gevolge van werken op het openbaar domein -- Beheer van het Impulsfonds voor de huisartsgeneeskunde: Impulseo I, II en III Contractuele opdrachten: -- Operationeel beheer van de VZW Belgian Bankers Academy -- Optreden als vereffenaar van het Kringloopfonds -- Operationeel beheer van de back office van het Brussels Waarborgfonds -- Beheer van de obligatielening uitgegeven door het Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost en operationele prestaties op financieel en informaticavlak. -- Informaticaondersteuning voor het beheer van een aantal kredietproducten uit de business unit PMV-kmo van de Participatiemaatschappij Vlaanderen -- Beheer van het informaticanetwerk van de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij ACTIVITEITENVERSLAG

47 4.1. Wettelijke en reglementaire opdrachten Startersfonds De CVBA Startersfonds is het financieringsfiliaal van het Participatiefonds en werd in 2003 opgericht om externe financieringen via het privé-publiek te mobiliseren. Het kapitaal dat via het Startersfonds wordt opgehaald, wordt doorgestort aan het Participatiefonds dat het op zijn beurt kan gebruiken om leningen te verstrekken aan startende ondernemingen of ondernemingen die maximum 4 jaar bestaan. In 2009 lanceerde de CVBA Startersfonds zijn tweede obligatielening. De inschrijvingsperiode liep van 23 maart tot 30 april De lancering van een tweede operatie Startersfonds is een van de maatregelen uit het federale relanceplan. Het stelt het Participatiefonds in staat zijn capaciteit tot kredietverlening op te trekken ten voordele van startende KMO s. Aangezien 80% van de kredietverlening van het Participatiefonds gaat naar startende en vooral jonge ondernemers, creëert het voor deze doelgroep een belangrijk hefboomeffect. De tweede obligatielening van het Startersfonds geniet een staatswaarborg, die zowel de intresten als het kapitaal garandeert. De obligaties gaan ook gepaard met een interessante intrestvoet van 3,75%, vastgelegd op basis van voorwaarden van de lineaire obligaties (OLO) op 7 jaar. Een inschrijving geeft recht op een belastingvermindering van 5% op het ingeschreven bedrag met een maximum van 290 per belastingplichtige. Per koppel kan dit tot 580 aan belastingvermindering opleveren. Al die voordelen hebben natuurlijke personen kunnen overtuigen om in te tekenen op de obligatielening, goed voor een totaal van aan opgehaald kapitaal. Dat bedrag versterkt op een doeltreffende manier de financiële middelen van het Participatiefonds voor de komende jaren. Het Participatiefonds beheert in naam van en voor rekening van het Startersfonds het register van de inschrijvingen op naam. Het staat ook in voor de betaling van de intresten ieder jaar op 8 mei tot en met en de terugbetaling van het kapitaal. Vennoten van het Startersfonds: Het Participatiefonds en de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij Vaste vertegenwoordiger van het Startersfonds: Baron Roger Mené Revisor: Callens, Pirenne & Co vertegenwoordigd door Boudewijn Callens 46 PARTICIPATIEFONDS

48 Kenniscentrum voor Financiering van KMO VZW Het Participatiefonds levert diensten en draagt bij aan de financiering van het Kenniscentrum voor Financiering van KMO (KeFiK) vzw. Het KeFiK streeft een drievoudige doelstelling na: -- De centralisatie van essentiële informatie en competenties als referentiecentrum op het vlak van KMO-financiering op nationaal niveau; -- De exploitatie en het ter beschikking stellen van die kennis aan de overheid, de ondernemers en hun representatieve ondernemersorganisaties, de kredietverschaffers, de academische wereld en de media; -- Kredietbemiddeling voor ondernemingen. Het Kenniscentrum voor Financiering van KMO (vzw) bestaat uit zijn Raad van Bestuur, een consultatief orgaan, het Wetenschappelijk Sturingscomité, en een permanent team, het KeFiK-secretariaat. De Raad van Bestuur is het statutair beheersorgaan van de vzw. Het sturingscomité komt samen om het KeFiK te adviseren over zijn strategische beleidslijnen. Het is een dialoog- en overlegorgaan die de voornaamste actoren van KMO-financiering samenbrengt. Het Secretariaat coördineert de verschillende projecten. Het KeFiK concentreert zich op 5 expertisedomeinen: de aanbodzijde van de KMOfinanciering, de vraagzijde, de fases van het leven van een onderneming, microfinanciering en een laatste subrubriek, die de overige expertise bevat. De strategie van het Centrum is in de eerste plaats van toepassing op de Belgische situatie. Door zich te baseren op objectieve analyses, facts and figures en door vergelijkingen te maken met andere landen om rekening te houden met de internationale context, heeft het KeFiK de ambitie zich te doen gelden als een gezaghebbend centrum dat aanbevelingen en voorstellen kan formuleren binnen zijn expertisedomeinen Activiteiten 2012 KeFiK-barometer Het KeFiK heeft twee barometers uitgevoerd over de toegang tot bankfinanciering, één aan het begin en één aan het einde van het jaar. Op basis van een telefonische enquête bij bedrijfsleiders van kleine ondernemingen, werd er gepeild naar de toegang tot lange- en kortetermijnkredieten, naar de toekenningsvoorwaarden ervan (prijs, waarborgen, informatie) en naar de relatie tussen de ondernemer en de bank. Nieuwe website Het KeFiK heeft zijn website herwerkt in 2012, met een duidelijker structuur en de integratie van de website Kredietbemiddelaar. Er werden ook nieuwe instrumenten en adviezen op het vlak van financiering ter beschikking gesteld van de ondernemers. ACTIVITEITENVERSLAG

49 Publicaties Enquête KMO - financiering De KeFiK-enquête KMO-financiering werd in 2012 voor de zevende opeenvolgende keer uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit Antwerpen. De enquête gaat de beschikbaarheid na van financiering voor KMO s en de houding van de banken tegenover de KMO s en de micro-ondernemingen. Internationalisering van KMO s Eind 2012 heeft het KeFiK een boek gepubliceerd Internationalisering van KMO s. Hoe slagen in het buitenland. Met dit werkstuk wil het KeFiK de KMO s een overzicht bieden van de kansen en de hinderpalen van internationalisering, de impact op het proces van bedrijfsvoering, de wijzen van betaling, van financiering en van dekking van het risico. Het boek biedt eveneens een overzicht van de steunmaatregelen op regionaal, federaal en Europees niveau. KeFiK Simulator Notionele Intrestaftrek De fiscale maatregel van de notionele intrestaftrek bestaat sinds 1 januari Die maatregel laat vennootschappen toe een bepaald percentage van het eigen vermogen af te trekken van de belastbare basis. Het KeFiK lanceerde begin juni 2007 zijn simulator voor de notionele intrestaftrek aan de hand van de belastingsaangifte. Met dit unieke instrument kan iedereen in enkele minuten de fiscale impact van de maatregel te weten komen. Op het einde van de simulatie krijgt de gebruiker een schatting van het fiscale voordeel dat bekomen wordt dankzij de aftrekbaarheid van de notionele intresten. De simulator wordt elk jaar bijgewerkt en houdt daarbij rekening met de nieuwe rentevoet en de nieuwe fiscale bepalingen terzake. Impact van Bazel III op KMO-financiering Het KeFiK heeft in 2012 een nota opgesteld waarin een analyse werd opgesteld van de mogelijke gevolgen van de Bazel III-reglementering voor de banken en de impact ervan op de KMO-financiering. Vademecum KMO-financiering Het KeFiK heeft een elektronische versie gepubliceerd van zijn Vademecum KMO-financiering. Dit boek werd gepubliceerd in 2010 en vormt een praktische gids over de financiering van de KMO. Rating tool Er werd een webtool ontwikkeld waarmee de ondernemer aan de hand van een reeks parameters een evaluatie kan maken van de sterke en zwakke kanten van zijn kredietdossier. Hij krijgt tevens adviezen hoe hij dit kredietdossier kan verbeteren PARTICIPATIEFONDS

50 De Kredietbemiddelaar voor ondernemingen De maatregel voor kredietbemiddeling werd in het leven geroepen door de Minister van Financiën en de Minister van Kmo s en Zelfstandigen in het kader van het economisch herstelplan van de Federale regering en van het Federaal plan voor de KMO. De bemiddelingsdienst was operationeel vanaf februari De Regering vertrouwde het beheer van de maatregel voor kredietbemiddeling toe aan het Kenniscentrum voor Financiering van KMO s (KeFiK VZW). Die nieuwe opdracht werd toegevoegd aan het mission statement van het KeFiK. In die context bestaat de ondersteuning van het Participatiefonds aan de bemiddelingsmaatregel uit het leveren van diensten en een belangrijke bijdrage aan de financiering ervan. Gezien de effectiviteit van de maatregel, wenste de Minister van Financiën de bemiddelingsopdracht van het KeFiK uit te breiden tot de kredietverzekering. Dat gebeurde in september De Bemiddelaar herstelt de relatie tussen de kredietverstrekker en de kredietaanvrager. Dit laatste geldt voornamelijk voor de Zeer Kleine Ondernemingen die vaak onvoldoende gewapend zijn om echt te onderhandelen met hun bank(en). Het gaat ook om het beter bekend maken van de overheidsmaatregelen die de toegang tot krediet vergemakkelijken, zowel voor de aanvragers als voor de verstrekkers. De problemen die zich het meeste voordoen zijn nood aan fondsen op korte termijn (betaling leveranciers) en op middellange en lange termijn ( materiële investeringen), problemen gelinkt aan de opstart van een activiteit, betalingsachterstallen en opzegging van bestaande kredieten. 99 % van de ondernemingen in bemiddeling zijn kmo s met minder dan 50 werknemers. Ondernemingen in de handel (26%), de bouwsector (15 %), de diensten (20 %) en de horeca (11%) doen het meeste een beroep op de kredietbemiddelaar. De kredietbemiddelingsdienst heeft zijn rol efficiënt ingevuld met een omloop van 203 miljoen euro van kredieten waarvoor bemiddeld werd, 909 afgesloten dossiers met een slaagpercentage van 60% en 2778 voltijdse jobs die werden behouden. ACTIVITEITENVERSLAG

Participatiefonds I de Lignestraat 1 I 1000 Brussel www.fonds.org

Participatiefonds I de Lignestraat 1 I 1000 Brussel www.fonds.org Verantwoordelijke uitgever : Frank Kindt, de lignestraat 1, 1 Brussel Activiteitenverslag 29 Participatiefonds I de Lignestraat 1 I 1 Brussel www.fonds.org Inhoud Inleiding door de Voorzitter...5 Mededeling

Nadere informatie

Participatiefonds. sinds 1984 autonoom (financiële parastatale) Kernactiviteiten : openbare federale kredietinstelling

Participatiefonds. sinds 1984 autonoom (financiële parastatale) Kernactiviteiten : openbare federale kredietinstelling Participatiefonds openbare federale kredietinstelling sinds 1984 autonoom (financiële parastatale) Kernactiviteiten : Kredieten Dienstverleningsactiviteiten kredieten voor wie zelfstandige ondernemers,

Nadere informatie

1. Hoeveel bedraagt de totale beheersvergoeding die PMV ontvangt? Graag een overzicht per jaar voor de periode

1. Hoeveel bedraagt de totale beheersvergoeding die PMV ontvangt? Graag een overzicht per jaar voor de periode SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 399 van GÜLER TURAN datum: 27 februari 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Vlaams Participatiefonds - Activiteiten Ingevolge de zesde

Nadere informatie

Kamer van de Middenstand. Regionalisering van het Participatiefonds

Kamer van de Middenstand. Regionalisering van het Participatiefonds Kamer van de Middenstand Regionalisering van het Participatiefonds Reflectienota van 18 maart 2008 REGIONALISERING VAN HET PARTICIPATIEFONDS REFLECTIENOTA VAN DE KAMER VAN DE MIDDENSTAND 18 maart 2008

Nadere informatie

Het Participatiefonds Vlaanderen biedt vanaf 1 juli 2014 volgende kredietformules aan:

Het Participatiefonds Vlaanderen biedt vanaf 1 juli 2014 volgende kredietformules aan: SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 244 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 15 januari aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Participatiefonds Vlaanderen - Starteo ParticipatieMaatschappij

Nadere informatie

Kamer van de Middenstand

Kamer van de Middenstand Kamer van de Middenstand Initiatiefadvies betreffende de bevoegdhedenoverdracht van de federale Overheid naar de Gewesten op het vlak van het Participatiefonds 2012 Het advies werd goedgekeurd tijdens

Nadere informatie

FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO. 18 mei 2011

FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO. 18 mei 2011 FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO 18 mei 2011 1. Voorstelling Agentschap Ondernemen 2. Financieringsinstrumenten via overheid 3. Steunmaatregelen 4. Contact

Nadere informatie

1. Voorstelling Agentschap Ondernemen 2. Financieringsinstrumenten via overheid 3. Steunmaatregelen 4. Contact. Agentschap Ondernemen

1. Voorstelling Agentschap Ondernemen 2. Financieringsinstrumenten via overheid 3. Steunmaatregelen 4. Contact. Agentschap Ondernemen FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO 18 mei 2011 Agentschap Ondernemen Ondernemingen actief informeren en adviseren over overheidsmaatregelen en stimuli, complementair

Nadere informatie

Participatiefonds. Openbare kredietinstelling. Kernactiviteiten : sinds 1984 autonoom (financiële parastatale)

Participatiefonds. Openbare kredietinstelling. Kernactiviteiten : sinds 1984 autonoom (financiële parastatale) Participatiefonds Openbare kredietinstelling sinds 1984 autonoom (financiële parastatale) Kernactiviteiten : Kredieten Dienstverleningsactiviteiten Kenniscentrum voor Financiering van KMO (KeFiK VZW) Participatiefonds

Nadere informatie

ADVIES. 10 februari 2014

ADVIES. 10 februari 2014 ADVIES Voorontwerp van ordonnantie betreffende het beleid inzake beroepskrediet van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de werking van het Participatiefonds 10 februari 2014 Economische en Sociale Raad

Nadere informatie

BRUPART : nieuwe producten

BRUPART : nieuwe producten BRUPART : nieuwe producten I. Inleiding Als gevolg van de zesde staatshervorming is het federale Participatiefonds sinds 01 juli 2014 in vereffening. In het kader van een overeenkomst van gedelegeerde

Nadere informatie

Aangeboden door Wouter Devloo - IAB Accountant Belastingconsulent Tel 0484 187434 www.boekhouder.be

Aangeboden door Wouter Devloo - IAB Accountant Belastingconsulent Tel 0484 187434 www.boekhouder.be STEUNMAATREGELEN VOOR ZELFSTANDIGEN De overheid stelt een aantal steunmaatregelen ter beschikking van startende ondernemers. Deze kunnen een financieel duwtje in de rug betekenen voor je opstart. Het loont

Nadere informatie

a)hoeveel aanvragen voor microkredieten-microstart zijn er geweest in 2013-2014?

a)hoeveel aanvragen voor microkredieten-microstart zijn er geweest in 2013-2014? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 470 van PAUL VAN MIERT datum: 23 maart 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Microkredieten - Stand van zaken De laatste jaren is het

Nadere informatie

Participatiefonds Activiteitenverslag 2007 1

Participatiefonds Activiteitenverslag 2007 1 Participatiefonds Activiteitenverslag 2007 1 Inleiding door de Voorzitter...5 Mededeling van de Directeur-generaal........................................................................................................................

Nadere informatie

FINANCIERINGEN PMV WEEK VAN DE BEDRIJFSOVERDRACHT 26 OKTOBER 2015

FINANCIERINGEN PMV WEEK VAN DE BEDRIJFSOVERDRACHT 26 OKTOBER 2015 FINANCIERINGEN PMV WEEK VAN DE BEDRIJFSOVERDRACHT 26 OKTOBER 2015 PLAATS VAN PMV IN HET VLAAMSE INVESTERINGSLANDSCHAP PUBLIEK & INSTITUTIONELE INVESTEERDERS VLAAMS GEWEST 100 % 100 % 100 % 2 VPM LRM GIMV

Nadere informatie

Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen

Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen 13 mei 2019 - update n.a.v. de wijzigingen door de wet van 28 april 2019 Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen Deze checklist heeft

Nadere informatie

Voorstelling van het onderzoeksrapport KMO-FINANCIERING 2014

Voorstelling van het onderzoeksrapport KMO-FINANCIERING 2014 Voorstelling van het onderzoeksrapport KMO-FINANCIERING 2014 Prof.dr. Eddy Laveren, Professor Financieel Management en ondernemerschap, Universiteit Antwerpen & Academic director Competence Center Familiebedrijven,

Nadere informatie

De verschillende financieringskanalen en hoe de overheid u hierbij kan helpen Agentschap Ondernemen

De verschillende financieringskanalen en hoe de overheid u hierbij kan helpen Agentschap Ondernemen De verschillende financieringskanalen en hoe de overheid u hierbij kan helpen Agentschap Ondernemen Iris Detavernier Greenbridge, 11 december 2014 Programma Algemene voorstelling AO Subsidiedatabank Overzicht

Nadere informatie

PARTICIPATIEFONDS VLAANDEREN AGENTSCHAP ONDERNEMEN STARTLENING+ FORUM ONDERNEMEND HOGER ONDERWIJS. Wilfried Vermariën, Manager Front Office

PARTICIPATIEFONDS VLAANDEREN AGENTSCHAP ONDERNEMEN STARTLENING+ FORUM ONDERNEMEND HOGER ONDERWIJS. Wilfried Vermariën, Manager Front Office PARTICIPATIEFONDS VLAANDEREN AGENTSCHAP ONDERNEMEN STARTLENING+ FORUM ONDERNEMEND HOGER ONDERWIJS Wilfried Vermariën, Manager Front Office STARTLENING+ : DOELPUBLIEK (1) - bestemd voor alle natuurlijke

Nadere informatie

De waarheid over de notionele intrestaftrek

De waarheid over de notionele intrestaftrek De waarheid over de notionele intrestaftrek Februari 2008 Wat is de notionele intrestaftrek? Notionele intrestaftrek, een moeilijke term voor een eenvoudig principe. Vennootschappen kunnen een bepaald

Nadere informatie

ING steunt de groei van uw onderneming

ING steunt de groei van uw onderneming ING steunt de groei van uw onderneming Als u groot wil worden hebt u een bank nodig die u niet klein houdt Als ondernemer spant u zich dagelijks in voor de groei van uw onderneming. Wat wil ik doen? En

Nadere informatie

FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO. 18 mei 2011

FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO. 18 mei 2011 FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO 18 mei 2011 1. Voorstelling Agentschap Ondernemen 2. Financieringsinstrumenten via overheid 3. Steunmaatregelen 4. Contact

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013

PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013 PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013 Werkgelegenheid stabiel, werkloosheid opnieuw in stijgende lijn Arbeidsmarktcijfers derde kwartaal 2013 Na het licht herstel van de arbeidsmarkt in het tweede kwartaal

Nadere informatie

a) Hoeveel aanvraagdossiers werden in de periode 2009-2014 jaarlijks ingediend voor de Innovatiemezzanine? Over hoeveel ondernemingen gaat het?

a) Hoeveel aanvraagdossiers werden in de periode 2009-2014 jaarlijks ingediend voor de Innovatiemezzanine? Over hoeveel ondernemingen gaat het? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 702 van WILLEM-FREDERIK SCHILTZ datum: 7 juli 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Participatiemaatschappij Vlaanderen - Innovatiemezzanine

Nadere informatie

Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen

Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen 26 april 2018 - update n.a.v. de wijzigingen door de wet van 26 maart 2018 Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen Deze checklist

Nadere informatie

nr. 241 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 13 januari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Waarborgregeling - Stand van zaken

nr. 241 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 13 januari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Waarborgregeling - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 241 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 13 januari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Waarborgregeling - Stand van zaken De Waarborgregeling

Nadere informatie

Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen

Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen 7 september 2015 Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen Deze checklist heeft betrekking op rechtstreekse investeringen in een Startersvennootschap.

Nadere informatie

Winwinlening De Vlaamse Cooreman-Declercq voor KMO s: reeds 98,4 mio leningen

Winwinlening De Vlaamse Cooreman-Declercq voor KMO s: reeds 98,4 mio leningen PERSMEDEDELING VAN HET KABINET VAN DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID Woensdag 9 januari 2013 Winwinlening De

Nadere informatie

RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN

RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN 26 april 2018 - Toelichting bij de wet van 26 maart 2018 Tax Shelter voor Groeibedrijven - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Groeibedrijven Deze checklist heeft betrekking op

Nadere informatie

Resultaten van de KeFiK-enquête KMO-Financiering 2008

Resultaten van de KeFiK-enquête KMO-Financiering 2008 Resultaten van de KeFiK-enquête KMO-Financiering 2008 Persconferentie 3 december 2008 Johan Bortier Voorzitter sturingscomité KeFiK Frédéric Lernoux Vice-voorzitter sturingscomité KeFiK Prof. dr. Eddy

Nadere informatie

Tax shelter voor startende ondernemingen

Tax shelter voor startende ondernemingen Newsflash Tax shelter voor startende ondernemingen Via de tax shelter wil de Federale overheid natuurlijke personen fiscaal aanmoedigen om risicokapitaal te verschaffen aan startende ondernemingen binnen

Nadere informatie

De Solidaire Lening voor ondernemers

De Solidaire Lening voor ondernemers De Solidaire Lening voor ondernemers Gebruiksaanwijzing voor de aanbrengers van de Solidaire Lening Deze gebruiksaanwijzing is bedoeld ter informatie van de aanbrengers, die in contact komen met het doelpubliek

Nadere informatie

nr. 587 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 15 juni 2016 aan PHILIPPE MUYTERS Participatiefonds Vlaanderen - Kmo-cofinanciering

nr. 587 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 15 juni 2016 aan PHILIPPE MUYTERS Participatiefonds Vlaanderen - Kmo-cofinanciering SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 587 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 15 juni 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Participatiefonds Vlaanderen - Kmo-cofinanciering Het Participatiefonds

Nadere informatie

Financiele Stimulansen voor KMO s. Cynthia Stinckens 25 mei 2008

Financiele Stimulansen voor KMO s. Cynthia Stinckens 25 mei 2008 Financiele Stimulansen voor KMO s Cynthia Stinckens 25 mei 2008 1. Financiële Stimulansen 2. VLAO: Adviesverlening en Begeleiding 3. Informatie Voor wat hoort wat? U gaat investeren U gaat aanwerven of

Nadere informatie

RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN

RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN 13 mei 2019 - Aanpassing na de wet van 28 april 2019 Tax Shelter voor Groeibedrijven - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Groeibedrijven Deze checklist heeft betrekking op rechtstreekse

Nadere informatie

INANCIERING VAN EEN KMO

INANCIERING VAN EEN KMO Instituut voor de autocar en de autobus v.z.w. Institut pour l autocar et l autobus a.s.b.l. INANCIERING VAN EEN KMO MOGELIJKE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN Financiering van een KMO: mogelijke problemen en

Nadere informatie

Gegevens met betrekking tot Brussel Economie en Werkgelegenheid Directie Steun aan Ondernemingen Kruidtuinlaan 20 BRUSSEL

Gegevens met betrekking tot Brussel Economie en Werkgelegenheid Directie Steun aan Ondernemingen Kruidtuinlaan 20 BRUSSEL JAARVERSLAG 2014 over de toepassing van de organieke ordonnantie van 13 december 2007 betreffende de steun voor de bevordering van de economische expansie (BS van 10/01/2008) Gegevens met betrekking tot

Nadere informatie

de heren Axel Ronse, Koen Van den Heuvel, Mathias De Clercq, Andries Gryffroy, Robrecht Bothuyne en mevrouw Grete Remen

de heren Axel Ronse, Koen Van den Heuvel, Mathias De Clercq, Andries Gryffroy, Robrecht Bothuyne en mevrouw Grete Remen Voorstel van decreet van de heren Axel Ronse, Koen Van den Heuvel, Mathias De Clercq, Andries Gryffroy, Robrecht Bothuyne en mevrouw Grete Remen houdende toekenning van een hinderpremie aan kleine ondernemingen

Nadere informatie

VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN DECREET. van de heer Marc Olivier c.s. houdende invoering van een recht op opleiding voor structureel werklozen

VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN DECREET. van de heer Marc Olivier c.s. houdende invoering van een recht op opleiding voor structureel werklozen Stuk 1025 (1997-1998) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 1997-1998 29 april 1998 VOORSTEL VAN DECREET van de heer Marc Olivier c.s. houdende invoering van een recht op opleiding voor structureel werklozen

Nadere informatie

Activiteitenverslag van de directie Steun aan Ondernemingen

Activiteitenverslag van de directie Steun aan Ondernemingen Activiteitenverslag van de directie Steun aan Ondernemingen Gegevens betreffende 2015 1. Voorstelling van de directie 2 2. Overzicht van het aantal ingediende dossiers met een beslissing 3 3. Organieke

Nadere informatie

nr. 237 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 2 januari 2017 aan LIESBETH HOMANS Lokale besturen - Financieringsmogelijkheden

nr. 237 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 2 januari 2017 aan LIESBETH HOMANS Lokale besturen - Financieringsmogelijkheden SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 237 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 2 januari 2017 aan LIESBETH HOMANS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN,

Nadere informatie

Kredietverlening aan zelfstandigen en ondernemingen - Stand van zaken

Kredietverlening aan zelfstandigen en ondernemingen - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 751 van WILLEM-FREDERIK SCHILTZ datum: 31 augustus 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Kredietverlening aan zelfstandigen en ondernemingen

Nadere informatie

JAARVERSLAG IMPULSKREDIETEN 2013

JAARVERSLAG IMPULSKREDIETEN 2013 JAARVERSLAG IMPULSKREDIETEN 2013 1 Inhoudsopgave INLEIDING... 3 1. Resultaten in 2013... 5 2. Concrete cijfers 2013: Profiel van de kredietaanvrager en kredietnemer... 5 3. Doelstellingen 2014... 27 Bijlage

Nadere informatie

1819 B EL ONS. Zin om uw onderneming op te starten? Denk aan alles! ALLE INFO OM TE ONDERNEMEN IN BRUSSEL

1819 B EL ONS. Zin om uw onderneming op te starten? Denk aan alles! ALLE INFO OM TE ONDERNEMEN IN BRUSSEL Zin om uw onderneming op te starten? Denk aan alles! U hebt beslist een onderneming op te starten. Gefeliciteerd! Voor u ligt een gids in de vorm van een interactieve «checklist». Hierin worden een reeks

Nadere informatie

Hypothecaire kredietverlening blijft op peil, ondanks afwachtende houding van de Vlaamse koper

Hypothecaire kredietverlening blijft op peil, ondanks afwachtende houding van de Vlaamse koper Persbericht Hypothecaire kredietverlening blijft op peil, ondanks afwachtende houding van de Vlaamse koper Brussel, 2 mei 2018 In het eerste trimester van 2018 werden er bijna 60.000 hypothecaire kredietovereenkomsten

Nadere informatie

Groei stimuleren bij beloftevolle startende en groeiende ondernemingen door hen in contact te brengen met privéinvesteerders.

Groei stimuleren bij beloftevolle startende en groeiende ondernemingen door hen in contact te brengen met privéinvesteerders. www.ban.be Groei stimuleren bij beloftevolle startende en groeiende ondernemingen door hen in contact te brengen met privéinvesteerders. De business angels investeren naast kapitaal ook hun eigen knowhow,

Nadere informatie

In augustus 2013 kwam een nieuwe wijziging. Het bedrag van euro werd verhoogd tot euro.

In augustus 2013 kwam een nieuwe wijziging. Het bedrag van euro werd verhoogd tot euro. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 579 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 13 juni aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Winwinlening - Stand van zaken De winwinlening werd in 2006

Nadere informatie

In het begin moeten wij vooral op de kosten leggen en niet teveel geld uitgeven. Dus gratis is natuurlijk beter.

In het begin moeten wij vooral op de kosten leggen en niet teveel geld uitgeven. Dus gratis is natuurlijk beter. 3. INFORMATIE VOOR STARTENDE ONDERNEMERS Als jij een onderneming wil opstarten, kan jij beroep doen op en aantal organisaties waar jij meer informatie kunt vinden en waar jij tevens administratieve of

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015

PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015 PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015 Positieve arbeidsmarktevoluties in het derde kwartaal van 2015 De werkgelegenheidsgraad bij de 20- tot 64-jarigen bedroeg in het derde kwartaal van 2015 67,4% en steeg

Nadere informatie

Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen

Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen Monitoring Rapport: Januari 2012 Jan van Nispen Inleiding Sinds 2008 zijn woorden zoals crisis, financieringsproblemen, waarborgen en bailouts niet meer uit de

Nadere informatie

houdende toekenning van een hinderpremie aan kleine ondernemingen die ernstige hinder ondervinden van openbare werken in het Vlaamse Gewest

houdende toekenning van een hinderpremie aan kleine ondernemingen die ernstige hinder ondervinden van openbare werken in het Vlaamse Gewest ingediend op 799 (2015-2016) Nr. 1 31 mei 2016 (2015-2016) Voorstel van decreet van Axel Ronse, Koen Van den Heuvel, Mathias De Clercq, Andries Gryffroy, Robrecht Bothuyne en Grete Remen houdende toekenning

Nadere informatie

Wie mag lenen of ontlenen? De kredietgever moet een natuurlijke persoon zijn die woont in het Vlaams Gewest. Bovendien is vereist dat die persoon:

Wie mag lenen of ontlenen? De kredietgever moet een natuurlijke persoon zijn die woont in het Vlaams Gewest. Bovendien is vereist dat die persoon: aangeboden door www.boekhouder.be Trouwe lezers van onze website weten dat we enthousiast zijn over het systeem van de Winwinlening dat in 2006 boven de doopvont werd gehouden door de Vlaamse overheid.

Nadere informatie

Tax shelter voor startende ondernemingen (binnen 4 jaar na oprichting)

Tax shelter voor startende ondernemingen (binnen 4 jaar na oprichting) Tax shelter voor startende ondernemingen (binnen 4 jaar na oprichting) Wat houdt deze maatregel in? Via de tax shelter wil de Federale overheid natuurlijke personen fiscaal aanmoedigen om risicokapitaal

Nadere informatie

HANDLEIDING START-UP PLAN

HANDLEIDING START-UP PLAN HANDLEIDING START-UP PLAN HANDLEIDING START-UP PLAN Dit document geeft informatie aan ondernemers, investeerders en burgers die interesse hebben voor het Start-up Plan. Deze handleiding moet samen met

Nadere informatie

Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen

Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen 15 februari 2017 Tax Shelter voor Starters - Checklist met betrekking tot RECHTSTREEKSE INVESTERINGEN in Startersvennootschappen Deze checklist heeft betrekking op rechtstreekse investeringen in een Startersvennootschap

Nadere informatie

Centrale voor kredieten aan ondernemingen

Centrale voor kredieten aan ondernemingen Centrale voor kredieten aan ondernemingen Brussel, woensdag 16 oktober 2013 Rudy TROGH Inleiding Kredieten zijn belangrijk en zelfs noodzakelijk voor de economie... maar houden een risico in van niet-betaling

Nadere informatie

Record aan hypothecair krediet in 2017

Record aan hypothecair krediet in 2017 Persbericht Record aan hypothecair krediet in 2017 Brussel, 29 januari 2018 In 2017 werden er bijna 243.000 hypothecaire kredietovereenkomsten afgesloten voor een totaalbedrag van 31 miljard EUR (exclusief

Nadere informatie

nr. 372 van DANIËLLE VANWESENBEECK datum: 7 maart 2018 aan PHILIPPE MUYTERS Winwinleningen - Stand van zaken

nr. 372 van DANIËLLE VANWESENBEECK datum: 7 maart 2018 aan PHILIPPE MUYTERS Winwinleningen - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 372 van DANIËLLE VANWESENBEECK datum: 7 maart 2018 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Winwinleningen - Stand van zaken De Winwinlening is

Nadere informatie

Verantwoord krediet voor de autofinanciering. Brussel, 9 januari 2013

Verantwoord krediet voor de autofinanciering. Brussel, 9 januari 2013 Verantwoord krediet voor de autofinanciering Brussel, 9 januari 2013 Overzicht 1. Autofinanciering voor particulieren in 2012 2.1 De automarkt in België 2.2 De markt van het consumentenkrediet in België

Nadere informatie

Studies. De Plaatselijke werkgelegenheidsagentschappen. Beschrijvende analyse

Studies. De Plaatselijke werkgelegenheidsagentschappen. Beschrijvende analyse Studies De Plaatselijke werkgelegenheidsagentschappen Beschrijvende analyse van 1995 tot 1999 Inleiding Deze analyse heeft tot doel na 5 jaar een balans op te maken van het stelsel van de Plaatselijke

Nadere informatie

De jonge uitkeringstrekkers ten laste van de RVA

De jonge uitkeringstrekkers ten laste van de RVA De jonge uitkeringstrekkers ten laste van de RVA Vooraf Door de aanbevelingen van de Europese Unie is de aandacht momenteel vooral gericht op de werkgelegenheidsgraad van de oudere uitkeringstrekkers.

Nadere informatie

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN Vergadering van 26 september 2013 Toelichting Bevoegd deputatielid: Luk Lemmens Telefoon: 03 240 52 65 Agenda nr. 2/4 Provinciale initiatieven. Dienstverlenende vereniging IGEAN.

Nadere informatie

IMPULSEO. Informatiesessie. Zaterdag 21 april 2012 Auberge du Pêcheur Pontstraat 41 9831 Sint-Martens-Latem

IMPULSEO. Informatiesessie. Zaterdag 21 april 2012 Auberge du Pêcheur Pontstraat 41 9831 Sint-Martens-Latem Vlaams Artsensyndikaat Afd. Oost- en West-Vlaanderen V.Z.W. Burg. Nolfstraat 7-8500 Kortrijk Tel. 056 21 05 08 - Fax. 056 21 52 19 E-mail : info@vaskor.be - www.vaskor.be - Fortis IBAN BE15 2580 2031 193

Nadere informatie

Evolutie hypothecair krediet 3de trimester 2018

Evolutie hypothecair krediet 3de trimester 2018 Persbericht Evolutie hypothecair krediet 3de trimester 2018 Brussel, 26 oktober 2018 In het derde trimester van 2018 werden er ongeveer 62.500 hypothecaire kredietovereenkomsten afgesloten voor een totaalbedrag

Nadere informatie

Inhoudstafel. Deel I - Welk krediet heeft u nodig? dossier. 1. Enkele vuistregels... 2. 2. Meest courante kredietvormen... 10

Inhoudstafel. Deel I - Welk krediet heeft u nodig? dossier. 1. Enkele vuistregels... 2. 2. Meest courante kredietvormen... 10 Inhoudstafel Deel I - Welk krediet heeft u nodig? 1. Enkele vuistregels... 2 1.1. Kortetermijnkredieten voor kosten... 2 1.1.1. Wat is uw behoefte aan bedrijfskapitaal?... 2 1.1.2. Ook uw dienstenbedrijf

Nadere informatie

Hervorming kmo-portefeuille Luc Royackers. Seminarie Incentives 4 your Business (30-11-2015 Fineko)

Hervorming kmo-portefeuille Luc Royackers. Seminarie Incentives 4 your Business (30-11-2015 Fineko) Hervorming kmo-portefeuille Luc Royackers Seminarie Incentives 4 your Business (30-11-2015 Fineko) Context Uitgangspunten Vlaams regeerakkoord Fusie AO en IWT Transparant Administratief eenvoudig Maatwerk

Nadere informatie

Vennootschappen onderworpen aan de vennootschapsbijdrage

Vennootschappen onderworpen aan de vennootschapsbijdrage Vennootschappen onderworpen aan de vennootschapsbijdrage Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (2001), Statistiek van de aangesloten vennootschappen jaar 2000, 68 p. Begin juni

Nadere informatie

Globaal (categorie A en B) Lid Kredietgevers (categorie B) Niet-lid Totaal

Globaal (categorie A en B) Lid Kredietgevers (categorie B) Niet-lid Totaal de Meeûssquare 29, 1000 Brussel SBO17029 14.06.2017 Activiteitenverslag 2016 De vzw Accesso werd opgericht op 15 december 2014 en werd via het Koninklijk Besluit 1 van 4 maart 2015 erkend als de Compensatiekas

Nadere informatie

Vlaams ontwerpdecreet in de maak om educatief verlof te herzien Acerta ziet voordeel op vlak van duurzame inzetbaarheid

Vlaams ontwerpdecreet in de maak om educatief verlof te herzien Acerta ziet voordeel op vlak van duurzame inzetbaarheid PERSBERICHT Vlaams ontwerpdecreet in de maak om educatief verlof te herzien Acerta ziet voordeel op vlak van duurzame inzetbaarheid Brussel, 29 juli 2018 Het nieuwe ontwerpdecreet inzake Opleidingsverlof

Nadere informatie

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM )

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) Artikel 1 - Comité Krachtens artikel 3bis, 17 van de wet van 2 april 1962 betreffende de Federale

Nadere informatie

zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie

zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie vergadering C214 WON18 zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 28 april 2011 2 Commissievergadering nr. C214 WON18 (2010-2011)

Nadere informatie

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Formulier voor kandidaatstelling Oproep juli 2012

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Formulier voor kandidaatstelling Oproep juli 2012 ,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Formulier voor kandidaatstelling Oproep juli 2012 Dit formulier dient in 5 exemplaren op papier + 1 elektronische versie te worden bezorgd

Nadere informatie

Sinds 1 januari 2014 is het Vlaamse Gewest bevoegd voor de dienstencheques aangekocht in Vlaanderen.

Sinds 1 januari 2014 is het Vlaamse Gewest bevoegd voor de dienstencheques aangekocht in Vlaanderen. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 636 van GRIET COPPÉ datum: 5 juli 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Dienstencheques - Profiel gebruikers Sinds 1 januari 2014 is het

Nadere informatie

OVERDRACHT WERKLOOSHEID OCMW: MONITORING 1 STE SEMESTER 2015

OVERDRACHT WERKLOOSHEID OCMW: MONITORING 1 STE SEMESTER 2015 Association de la Ville et des Communes de la Région de Bruxelles-Capitale Section CPAS Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Afdeling OCMW C O N F E R E N C E D

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 9 december 2016;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 9 december 2016; Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreet van 15 juli 2016 houdende toekenning van een hinderpremie aan kleine ondernemingen die ernstige hinder ondervinden van openbare werken in

Nadere informatie

PMV: positie onder de Vlaamse investeringsmaatschappijen

PMV: positie onder de Vlaamse investeringsmaatschappijen PMV: positie onder de Vlaamse investeringsmaatschappijen PUBLIEK & INSTITUTIONELEN VLAAMSE GEWEST 100% 100% 100% VPM LRM 73% 27% GIMV 50% 50% XL-FONDS 2009 1 Missie Stuwkracht geven aan projecten die belangrijk

Nadere informatie

Vademecum KREDIETINSTELLING STARTEO - OPTIMEO

Vademecum KREDIETINSTELLING STARTEO - OPTIMEO 1 Vademecum KREDIETINSTELLING STARTEO - OPTIMEO Juni 2007 Juni 2007 1 INHOUDSTAFEL I. Terminologie 1 II. De verschillende doelgroepen en de toegelaten investeringen 3 III. Regels voor het vastleggen van

Nadere informatie

Voorgesteld door de heren Axel Ronse, Koen Van den Heuvel, Mathias De Clercq, Andries Gryffroy, Robrecht Bothuyne en mevrouw Grete Remen

Voorgesteld door de heren Axel Ronse, Koen Van den Heuvel, Mathias De Clercq, Andries Gryffroy, Robrecht Bothuyne en mevrouw Grete Remen Herman De Vos (Authent ication) Digitaal ondertekend door Herman De Vos (Authentication) DN: c=be, cn=herman De Vos (Authentication), sn=de Vos, givenname=herman Marc, serialnumber=6301182416 4 Datum:

Nadere informatie

Entrepreneurial Growth Monitor (EGMO)

Entrepreneurial Growth Monitor (EGMO) Entrepreneurial Growth Monitor (EGMO) Prof. Hans Crijns Impulscentrum Groeimanagement 1. Inleiding Dit is de eerste editie van de Entrepreneurial Growth Monitor (EGMO) een overzicht van de trends in ondernemingsgroei

Nadere informatie

De vzw Accesso werd opgericht op initiatief van Assuralia, Febelfin, de Beroepsvereniging van het Krediet, AG Insurance en Belfius Insurance.

De vzw Accesso werd opgericht op initiatief van Assuralia, Febelfin, de Beroepsvereniging van het Krediet, AG Insurance en Belfius Insurance. de Meeûssquare 29, 1000 Brussel SBO16035 16.06.2016 Activiteitenverslag 2015 Artikel 22, 2 van het Koninklijk Besluit 1 van 10 april 2014 bepaalt dat de Compensatiekas uiterlijk op 30 juni van elk jaar

Nadere informatie

Sterke vraag naar hypothecair krediet

Sterke vraag naar hypothecair krediet Persbericht Sterke vraag naar hypothecair krediet Brussel, 2 mei 2019 Herfinancieringen buiten beschouwing gelaten, steeg het aantal kredietaanvragen in het eerste trimester van 2019 met 6,5% ten opzichte

Nadere informatie

Gegevens over het jaar 2013

Gegevens over het jaar 2013 Jaarverslag over de toepassing van de organieke ordonnantie van 13 december 2007 betreffende de steun voor de bevordering van de economische expansie (BS van 10/01/2008) Gegevens over het jaar 2013 betreffende

Nadere informatie

Crelan: 100 % coöperatief verankerd

Crelan: 100 % coöperatief verankerd B R U S S E L, 1 8 j u n i 2015 Crelan: 100 % coöperatief verankerd Ruim een jaar geleden kondigde Crelan aan dat er een akkoord bereikt was tussen de Franse en de Belgische aandeelhouders van de bank,

Nadere informatie

Evolutie van het arbeidsongevallenrisico in de privésector in België tussen 1985 en 2013

Evolutie van het arbeidsongevallenrisico in de privésector in België tussen 1985 en 2013 Evolutie van het arbeidsongevallenrisico in de privésector in België tussen 1985 en 2013 Verschillende factoren bepalen het aantal arbeidsongevallen. Sommige van die factoren zijn meetbaar. Denken we daarbij

Nadere informatie

Notarisbarometer Vastgoed - familie - vennootschappen Oktober - december 2013

Notarisbarometer Vastgoed - familie - vennootschappen Oktober - december 2013 Notarisbarometer Vastgoed - familie - vennootschappen Oktober - december 2013 n 19 T/4 www.notaris.be VASTGOEDACTIVITEIT IN BELGIË 87,7 101,6 100 99,8 101 102,1 102,6 106,4 106,8 101,7 99,2 99,2 102,8

Nadere informatie

FINANCIERINGEN PMV/Z PRESENTATIE SPORT VLAANDEREN OKTOBER 2018

FINANCIERINGEN PMV/Z PRESENTATIE SPORT VLAANDEREN OKTOBER 2018 FINANCIERINGEN PMV/Z PRESENTATIE SPORT VLAANDEREN OKTOBER 2018 PLAATS VAN PMV IN HET VLAAMSE INVESTERINGSLANDSCHAP PUBLIEK & INSTITUTIONELE INVESTEERDERS VLAAMS GEWEST VLAAMS GEWEST 100 % 100 % 100 % VPM

Nadere informatie

CIRCULAIRE. AOIF nr. 24/2009. Brussel, 9 mei 2009

CIRCULAIRE. AOIF nr. 24/2009. Brussel, 9 mei 2009 CIRCULAIRE AOIF nr. 24/2009 Federale Overheidsdienst FINANCIEN Administratie Van de ondernemings- en inkomensfiscaliteit Centrale diensten Directie I/5A Ci.RH.241/598.219 ONDERWERP : Inkomstenbelastingen

Nadere informatie

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017.

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017. Advies van 20 december 2017 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 november 2012 met betrekking tot de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve

Nadere informatie

Kenniscentrum voor Financiering van KMO Centre de Connaissances du Financement des PME VZW. KeFiK-rapport

Kenniscentrum voor Financiering van KMO Centre de Connaissances du Financement des PME VZW. KeFiK-rapport Kenniscentrum voor Financiering van KMO Centre de Connaissances du Financement des PME VZW KeFiK-rapport KMO-financiering 2011 Inhoudstafel Voorwoord 4 Executive summary 6 Inleiding 10 Deel 1: Evolutie

Nadere informatie

A. Inleiding. beroepen. 2 Hervorming verschenen in het Publicatieblad van de Europese Unie L158 van 27 mei 2014.

A. Inleiding. beroepen. 2 Hervorming verschenen in het Publicatieblad van de Europese Unie L158 van 27 mei 2014. Advies van 7 september 2017 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 november 2012 met betrekking tot de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 9 december 2016;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 9 december 2016; Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreet van 15 juli 2016 houdende toekenning van een hinderpremie aan kleine ondernemingen die ernstige hinder ondervinden van openbare werken in

Nadere informatie

HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO

HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO N KMO beleid - BVBA Starter A04 Brussel, 22.10.2009 MH/MG/JDH ADVIES OP EIGEN INITIATIEF over EEN WETSONTWERP TOT WIJZIGING VAN HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN

Nadere informatie

EZ Microkrediet Onderzoek (aanbodzijde - Financiële instellingen)

EZ Microkrediet Onderzoek (aanbodzijde - Financiële instellingen) BIJLAGE A1: VRAGENLIJST BANKEN EZ Microkrediet Onderzoek (aanbodzijde - Financiële instellingen) 1 Hoeveel aanvragen voor bedrijfskrediet (dus niet consumentenkrediet of persoonlijke leningen) tot 25.000

Nadere informatie

Reglement projectoproep

Reglement projectoproep Reglement projectoproep In onderstaand reglement wordt naar de organisatoren verwezen als de Organisatie en naar de aanvrager als de deelnemer. Dit reglement maakt integraal deel uit van het kandidaatsdossier.

Nadere informatie

Stijging van het aantal werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen maar eerste daling bij de jongeren onder 25 jaar

Stijging van het aantal werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen maar eerste daling bij de jongeren onder 25 jaar Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Directie Interne en Externe Communicatie Keizerslaan, 7-9 - 1000 Brussel Tel. 02 515 42 81 www.rva.be Brussel, 8 mei Persmededeling Stijging van de volledige werkloosheid,

Nadere informatie

HET GAAT NIET ALLEEN OM FINANCIERING, MAAR OM FINANCIERING, CAPACITEITSOPBOUW EN DUURZAAMHEID

HET GAAT NIET ALLEEN OM FINANCIERING, MAAR OM FINANCIERING, CAPACITEITSOPBOUW EN DUURZAAMHEID HET GAAT NIET ALLEEN OM FINANCIERING, MAAR OM FINANCIERING, CAPACITEITSOPBOUW EN DUURZAAMHEID Micro-, kleine en middelgrote ondernemingen financieren = werkgelegenheid en inkomen creëren In ontwikkelingslanden

Nadere informatie

FINANCIERINGEN PMV/Z PRESENTATIE FORUM FOR THE FUTURE 23 NOVEMBER 2017

FINANCIERINGEN PMV/Z PRESENTATIE FORUM FOR THE FUTURE 23 NOVEMBER 2017 FINANCIERINGEN PMV/Z PRESENTATIE FORUM FOR THE FUTURE 23 NOVEMBER 2017 PLAATS VAN PMV IN HET VLAAMSE INVESTERINGSLANDSCHAP PUBLIEK & INSTITUTIONELE INVESTEERDERS VLAAMS GEWEST VLAAMS GEWEST 100 % 100 %

Nadere informatie

STUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%.

STUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%. STUDIE Faillissementen 1 december 2016 Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%. 1 september 2016 2 Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 30 september 2013

PERSBERICHT Brussel, 30 september 2013 PERSBERICHT Brussel, 30 september 2013 Licht herstel van de arbeidsmarkt? Arbeidsmarktcijfers tweede kwartaal 2013 67,5% van de 20- tot 64-jarigen is aan het werk. Dat percentage stijgt met 0,8 procentpunten

Nadere informatie

Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen

Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen Monitoring Rapport: Mei 212 Jan van Nispen Inleiding De start van de financiële crisis ligt nu al enkele jaren achter ons, maar in 211 voelden we nog steeds de

Nadere informatie