Wat is het verhaal van de leerling?

Transcriptie

1 Wat is het verhaal van de leerling? 8 februari, LOWAN Noord, Luttelgeest Dewi Piscaer

2 Ecologisch model

3 Microsysteem voorbeeld Moeder staat er in de opvoeding alleen voor. Ze vindt het belangrijk dat haar kinderen zich goed gedragen; het aanleren van respect en beleefdheidsnormen wil zij hen meegeven. Moeder heeft weinig scholing gehad. Ze heeft negatieve onderwijservaringen. Zij vindt school belangrijk voor haar kinderen en wil graag dat de kinderen het naar hun zin hebben op school. De reis naar Nederland is een traumatische ervaring geweest. Moeder wil hier niet te veel over kwijt in het bijzijn van de kinderen. Moeder hoopt dat de school haar kinderen de ruimte biedt om de reis naar Nederland op hun eigen manier en in hun zelf gekozen tijd te verwerken.

4 Mesosysteem voorbeeld Het belangrijkste microsysteem van M. is de school. Hier komt hij in interactie met andere kinderen en volwassenen.

5 Exosysteem voorbeeld De familie van moeder woont in Zweden. Moeder spreekt weinig Nederlands en Engels. Dit belemmert haar om in de buurt te socialiseren. De school ligt niet in de buurt van waar ze wonen. Hierdoor komen ze niet in aanraking met andere ouders en kinderen van dezelfde school. Moeder heeft geen werk. Het leven van het gezin speelt zich vooral af binnen de muren van hun huis. De school is de enige plek tot nu toe waar de kinderen in aanraking komen met de Nederlandse taal. Een keer per week bezoeken ze een moskee. De mensen daar delen dezelfde religie en dat schept een band. Al deze factoren hebben een invloed op de persoonsontwikkeling van M.

6 Macroniveau voorbeeld Het gezin komt uit Syrië. Ze hebben een islamitische achtergrond. Drie jaar geleden is het gezin uit gevlucht vanwege de oorlog. Ze hebben twee jaar in Turkije gewoond. In Turkije waren geen goede toekomst vooruitzichten. Moeder heeft met haar twee kinderen de overtocht gemaakt naar Griekenland. Vader verblijft in Jordanië in afwachting van een visum. Het gezin is een jaar in Nederland. Ze verbleven in drie verschillende AZC s voordat ze een woning toegewezen kregen. En moeten nu wennen aan de Nederlandse cultuur.

7 Beschermende en bedreigende factoren Beschermend Mdr. en M. hebben asiel en een huis Gaan 1x per week naar de moskee M. Zit op school: interactie met kinderen en volwassenen, leert Nederlands Mdr. vindt het belangrijk dat M. naar school gaat Bedreigend Gezin is incompleet Leven geïsoleerd Mdr. staat er alleen voor Mdr. heeft geen werk

8 Op het moment dat er meer begrip is, is dat van invloed op de mate van gedragsproblemen.

9 IJsberg versus onzichtbare koffer Lingsma & Scholten, 2007

10 Ervaringen van vluchtelingen Veel vluchtelingenkinderen en gezinnen kampen met de gevolgen van trauma. De problemen die zij hebben als gevolg van trauma zijn: Ervaringen met oorlog en georganiseerd geweld Migratie en ontworteling Aanpassing aan de nieuwe cultuur en sociale zekerheid. Niet elke schokkende gebeurtenis wordt een traumatische ervaring.

11 Traumatische gebeurtenis of ervaring: Een traumatische gebeurtenis hangt samen met het gevoel van bedreiging van het leven of de fysieke integriteit van een kind of iemand die belangrijk is voor dat kind. Bv een ouder, grootouder, broer of zus. Veroorzaakt een overweldigend gevoel van angst, hulpeloosheid en onmacht. Heeft intense lichamelijke effecten (zoals hartkloppingen, versnelde ademhaling, trillen, duizeligheid of verlies van controle over de blaas of darmen.

12 Welke eerdere ervaringen dragen bij aan het vullen van de onzichtbare koffer?

13 Mogelijke inhoud van een onzichtbare koffer Overtuigingen over zichzelf: Ik ben in gevaar. Ik ben stout, slecht. Overtuigingen van volwassenen: Volwassenen zijn niet betrouwbaar. Volwassenen zijn streng. Volwassenen doen elkaar pijn. Overtuigingen over de wereld: De wereld is onveilig. De wereld is niet te begrijpen.

14 In jouw klas zitten leerlingen die traumatische ervaringen hebben Ken je een leerling met deze achtergrond? Wissel eens uit met je buurman of buurvrouw (5 minuten).

15 Welk gedrag kan gevolg zijn van traumatische ervaringen? Stressreacties: vechten vluchten bevriezen Wanneer de hersenen alarm slaan, is er geen tijd om na te denken en moet er direct gehandeld worden. Bovenstaande vormen van verdediging: hyperarousal

16 Vechten Bewegingen worden onrustiger De blik in de ogen verandert: de pupillen worden groter. Spieren spannen aan, ballen hun vuisten Gaan harder praten Worden rood Mogelijk staat er zweet op het voorhoofd

17 Vluchten Kinderen reageren alert op hun omgeving, die ze als bedreiging ervaren Doen er alles aan om dreiging te vermijden Rennen zomaar de klas uit Zoeken een hoekje van het plein op Lopen weg als je ze wilt aanspreken Weigeren je aan te kijken of voeren niet opdrachten uit

18 Actief bevriezen Blijft bewegingsloos zitten, verstijft Is een actieve vorm van verdediging Het lichaam is klaar om te vechten of te vluchten Alle zintuigen staan op scherp om de omgeving te scannen op gevaar en op mogelijkheden om te ontsnappen. Aan de buitenkant lijkt het of het kind alles gelaten over zich heen laat komen. Van binnen ervaart het kind net zoveel stress en onrust als een kind dat vecht of vlucht.

19 Hypoarousal Wanneer een hyperarousal niet de beste strategie lijkt (de hersenen schatten dat in) gaat het lichaam over in een hypoarousal. Het kind bevriest dan ook, maar op een passieve manier. Het kind keert zich naar binnen ipv naar buiten Het lichaam bereidt zich voor op een ernstige verwonding

20 Window of tolerance

21 Ken je kinderen die regelmatig niet door het raampje passen? Hoe ga je daarmee om? Wissel uit met je buurman of buurvrouw.

22 Hoe ga je om met kinderen met een klein raampje Voor kinderen met een klein raampje is het van belang om de veerkracht te vergroten. Hoe doe je dat?

23 Positieve relatie met de leerling opbouwen Hierdoor krijgt de leerling positieve ervaringen die in de onzichtbare koffer worden meegenomen. Hierdoor wordt de veerkracht vergroot.

24 Gewoon lesgeven

25 Sociale vaardigheden vergroten Hoe doe je dat? Wissel eens uit met je buurman of buurvrouw. Gedragsverwachtingen aanleren Foto s maken Verhalen vertellen of voorlezen Het helpen van anderen

26 Een veilige plek in de klas Een plek waar kinderen tot rust kunnen komen. Het helpt als de plek enigszins is afgeschermd. Het kind kan zich enigszins afsluiten voor de prikkels in de klas. Dekens kunnen helpen, omhulling geeft een beschermend gevoel.

27 Routines, rituelen en voorspelbaarheid Welke regels / afspraken zijn bij jouw op school geldig? Zijn de regels / afspraken positief geformuleerd? Hangen belangrijke zaken op ooghoogte van kinderen? Heb je een visueel overzicht van de week en de dag? Bespreek je gestructureerde spelmomenten, zodat kinderen vooraf weten wat van hen wordt verwacht bv op het plein? Bespreek dit eens met degene die naast je zit?

28 Hoge verwachtingen, grenzen en consequenties Hoge verwachtingen zijn van belang omdat deze een voorspellende waarde hebben voor de leerprestaties. Grenzen en consequenties zorgen voor duidelijkheid ondanks dat ze vaak een trigger zijn en overtreden worden.

29 Hoe groot is het raampje?

30 Literatuurlijst Coppens, L., Schneijderberg, M, & van Kregten, C. (2016). Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen. Amsterdam: SWP Eldering, L. (2014). Cultuur en opvoeding. Rotterdam: Lemniscaat Johnston, P.H. (2012). Opening minds. Using language tot change lives. Portland, Maine: Stenhouse publishers. Peeters, S., Jansens, M., Lataster, J., & Jacobs, N. (2016). Dankzij eigenwaarde veerkracht in het dagelijks leven. Tijdschrift Positieve Psychologie,1(2), Van der Wolf, K., & van Beukering, T. (2009). Gedragsproblemen in scholen. Het denken en handelen van leraren. Leuven /Den Haag: Acco

31 Master Educational Needs: Nieuwkomersonderwijs Informatie over de leerroute Expert in Nieuwkomersonderwijs Eerst volgende voorlichtingsavond 19 april 19:00 21:00 Windesheim, Campus 2-6 Zwolle (X-gebouw) Meer informatie: Dewi Piscaer: