Wat wil jij dat er echt verandert? onderzoek naar verandering

Transcriptie

1 Wat wil jij dat er echt verandert? onderzoek naar verandering voor BNP Paribas B12115, juni 2010 Wat wil jij dat er echt verandert? 1/ pag.

2 Copyright 2010 Blauw Research bv Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Blauw Research. Dit rapport is geleverd onder de leveringsvoorwaarden van de MOA. All rights are reserved. Nothing from this report may be copied, saved in an authorised data bank or be made public in any form, whether it be electronically, mechanically or through photocopies without prior consent from Blauw Research. This report has been created following MOA conditions. Wat wil jij dat er echt verandert? 2/ pag.

3 Voorwoord Elke Nederlander heeft een idee welke veranderingen hij of zij graag zou willen zien in Nederland. In dit rapport worden de uitkomsten van het onderzoek beschreven over verandering en veranderingsbereidheid in Nederland. BNP Paribas is de bank voor een veranderende wereld. Om deze reden wil de bank graag inzicht krijgen in hoe veranderingsgezind Nederland is. Wij wensen u veel leesplezier en een succesvol gebruik van de resultaten toe. Rotterdam, mei 2010 Project team: Björn Terlouw, Project Manager Jos Vink, Managing Partner Legenda Ter verduidelijking van de onderzoeksresultaten worden in dit rapport belangrijke of opmerkelijke resultaten toegelicht aan de hand van pictogrammen. Betekenis van de pictogrammen: Resultaten naar geslacht Resultaten naar leeftijd Resultaten naar opleiding Resultaten naar provincie Aanvulling Blauw Research Wat wil jij dat er echt verandert? 3/ pag.

4 Hoofdstuk I: Kort & Krachtig Wat wil jij dat er echt verandert? 4/ pag.

5 1 Kort & Krachtig 1.1 Achtergrond & onderzoeksdoelstelling BNP Paribas is de bank of a changing world en wil om deze reden inzicht verkrijgen in de veranderingsbereidheid van Nederlanders. De hoofddoelstelling van het onderzoek is : Het onderzoek moet inzichten opleveren over kennis en houding ten opzichte van verandering en veranderingsbereidheid. In het onderzoek zijn verschillende thema s en onderwerpen aan de orde gekomen die volgens BNP Paribas van belang zijn. Op de volgende sheet worden de conclusies van het onderzoek beschreven. Wat wil jij dat er echt verandert? 5/ pag.

6 1 Kort & Krachtig 1.2 Conclusies Nederland verwacht de meeste verandering op het gebied van kosten voor de zorg en het dagelijks leven Veranderingen die betrekking hebben op de portemonnee van Nederlanders (zoals kosten van de zorg en het dagelijks leven) worden het meest verwacht, het meest belangrijk gevonden en uiteraard als negatief ervaren. Nederlanders maken zich het meeste zorgen over de kosten. Nederlanders hechten ook veel belang aan de omgang met anderen, maar verwachten dat dit in de toekomst steeds individualistischer zal worden. Nederlanders staan open voor verandering Op basis van enkele stellingen is de veranderingbereidheid berekend voor de gemiddelde Nederlander. Hieruit blijkt dat Nederlanders open staan voor verandering. Ze zien daarbij vaak de noodzaak in van een verandering en geloven dat verandering over het algemeen tot een verbetering leidt. Van alle voorgelegde mogelijke veranderingen zou Nederland het liefst zien dat de regering haar volle aandacht richt op het verbeteren van de economie. Ook willen Nederlanders dat de welvaart een betere verdeling krijgt. De meest gewenste veranderingen hebben, net als de meest verwachte veranderingen, betrekking op de financiële situatie. Wat wil jij dat er echt verandert? 6/ pag.

7 Hoofdstuk II: Verandering Wat wil jij dat er echt verandert? 7/ pag.

8 Kosten van zorg en dagelijks leven gaan sterk veranderen volgens de Nederlanders. 2 Verandering 2.1 Mate van verandering Mate van verandering (1) de kosten van de zorg de kosten van het dagelijks leven financiële zekerheden mogelijkheden van de techniek techniek en innovatie de stabiliteit van het financiele stelsel manier van communiceren, bijv. sociale media de mogelijkheden in de zorg de rol van China en India in technologie vervaging van waarden en normen indivualisering van de samenleving afh. van onze economie van wereldeconomie het tempo waarin geleefd wordt manier waarop we met elkaar omgaan sterk veranderen geen verandering 55% 42% 39% 37% 32% 35% 34% 35% 28% 28% 26% 37% 48% 50% 54% 46% 45% 50% 16% 17% 19% 21% 22% 24% 0% 40% 60% 80% 100% enigzins veranderen niet van toepassing n=1113 Mate van verandering (2) Nederlanders verwachten de meeste verplaatsen van werk naar de lage lonen landen stabiliteit van regeringen de stress die het leven met zich meebrengt vertrouwen in de politiek individualisme in de politiek de rol van de Westerse wereld in technologie de diversiteit in de politiek de aandacht die we voor elkaar hebben de gemiddelde levensduur verandering Europa van werelddeel naar eenheid de tijd die we besteden aan onze familie stabiliteit van liefdesrelaties de tijd die we besteden aan onze vrienden sterk veranderen geen verandering 26% 27% 24% 23% 23% 48% 46% 46% 37% 48% 55% 46% 46% 53% 45% 41% 37% 39% 24% 28% 27% 26% 27% 29% 34% 36% 45% 45% 0% 40% 60% 80% 100% enigzins veranderen niet van toepassing n= verandering ten aanzien van de kosten van verschillende zaken. De kosten van de zorg, van het dagelijks leven en daarmee samenhangend de mate van financiële zekerheid ziet bijna elke Nederlander in de toekomst wel veranderen. De onderwerpen die meer in de persoonlijke sociale levenssfeer zitten (zoals de tijd voor familie en vrienden, stabiliteit van liefdesrelaties) veranderen volgens bijna de helft van de Nederlanders niet. Wat wel vaker verandert is de manier waarop we met als Nederlanders met elkaar omgaan, dit wordt volgens bijna 8 op de 10 Nederlanders steeds individualistischer. Hoe ouder de Nederlander, des te meer veranderingen verwachten zij op technologisch en financieel gebied. Vraagstelling: Hieronder volgen een aantal onderwerpen. Welke van deze onderwerpen ziet u nu en in de komende tijd veranderen? Wat wil jij dat er echt verandert? 8/ pag.

9 Nederlanders staan positief ten opzichte van technologische ontwikkelingen. 2 Verandering 2.2 Attitude thema s Attitude verandering (1) mogelijkheden van de techniek (n=980) techniek en innovatie (n=958) de gemiddelde levensduur (n=722) de rol van de Westerse wereld in technologie (n=779) manier van communiceren, bijv. sociale media (n=909) de rol van China en India in technologie (n=896) de mogelijkheden in de zorg (n=927) verandering Europa van werelddeel naar eenheid (n=657) de diversiteit in de politiek (n=775) de tijd die we besteden aan onze familie (n=587) de tijd die we besteden aan onze vrienden (n=565) stabiliteit van liefdesrelaties (n=551) de aandacht die we voor elkaar hebben (n=727) de stabiliteit van het financiele stelsel (n=952) zeer positief niet positief, niet negatief zeer negatief 37% 30% 31% 27% 23% 22% 21% 50% 60% 58% 21% 39% 38% 38% 35% 39% 32% 46% 32% 23% 45% 17% 48% 35% 35% 39% 38% 44% 16% 53% 0% 40% 60% 80% 100% positief negatief Attitude verandering (2) manier waarop we met elkaar omgaan (n=827) afh. van onze economie van wereldeconomie (n=856) individualisme in de politiek (n=797) stabiliteit van regeringen (n=831) vertrouwen in de politiek (n=789) verplaatsen van werk naar lage lonen landen (n=836) het tempo waarin geleefd wordt (n=847) indivualisering van de samenleving (n=860) de kosten van de zorg (n=1027) financiële zekerheden (n=998) de kosten van het dagelijks leven (n=1018) de stress die het leven met zich meebrengt (n=779) vervaging van waarden en normen (n=897) zeer positief niet positief, niet negatief zeer negatief 30% 34% 32% 27% 21% 55% 47% 45% 46% 52% 50% 48% 56% 60% 53% 50% 53% 59% 22% 18% 29% 21% 17% 29% 0% 40% 60% 80% 100% positief negatief Nederlanders staan het vaakst positief ten aanzien van de veranderingen die te maken hebben met techniek en innovatie. Zowel de mogelijkheden, techniek en innovatie in het algemeen en de rol van de Westerse wereld in technologie worden als positief ervaren. Naast deze technologische ontwikkelingen is men ook positief over de stijging van de gemiddelde levensduur. De kosten van de zorg gaan volgens de meeste Nederlanders veranderen. Uiteraard wordt dit niet als positief ervaren, aangezien de kosten zullen gaan stijgen. Tevens zijn de meningen sterk verdeeld over de toegenomen mogelijkheden in de zorg. Bijna de helft is negatief over de toegenomen mogelijkheden. Hoewel oudere mensen de meeste veranderingen verwachten, staan jongeren het vaakst positief tegenover veranderingen op met name politiek, technologisch en financieel gebied. Vraagstelling: Hieronder staan de gebieden welke u nu en in de komende tijd ziet veranderen. In hoeverre vindt u deze veranderingen positief dan wel negatief? Wat wil jij dat er echt verandert? 9/ pag.

10 Ondanks positieve houding over technologische ontwikkelingen, is het voor veel Nederlanders zelf nog niet belangrijk. 2 Verandering 2.3 Belang verandering Belang verandering (1) de kosten van het dagelijks leven (n=1018) de kosten van de zorg (n=1027) de aandacht die we voor elkaar hebben (n=727) manier waarop we met elkaar omgaan (n=827) financiële zekerheden (n=998) de mogelijkheden in de zorg (n=927) de stabiliteit van het financiele stelsel (n=952) vervaging van waarden en normen (n=897) de tijd die we besteden aan onze vrienden (n=565) de tijd die we besteden aan onze familie (n=587) de stress die het leven met zich meebrengt (n=779) het tempo waarin geleefd wordt (n=847) indivualisering van de samenleving (n=860) mogelijkheden van de techniek (n=980) 32% 37% 31% 32% 32% 30% 26% 34% 23% 18% 48% 45% 48% 50% 55% 50% 52% 50% 50% 51% 55% 44% 55% 53% 17% 17% 16% 18% 30% 30% 34% 0% 40% 60% 80% 100% zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk, niet onbelangrijk onbelangrijk zeer onbelangrijk Belang verandering (2) stabiliteit van liefdesrelaties (n=551) stabiliteit van regeringen (n=831) de gemiddelde levensduur (n=722) techniek en innovatie (n=958) vertrouwen in de politiek (n=789) rol van Westerse wereld in technologie (n=779) afh.van onze economie van wereldeconomie (n=856) de diversiteit in de politiek (n=775) verandering Europa werelddeel naar eenheid (n=657) de rol van China en India in technologie (n=896) individualisme in de politiek (n=797) verplaatsen van werk naar lage lonen landen (n=836) manier van communiceren, bijv. sociale media (n=909) 22% 16% 39% 46% 45% 16% 43% 39% 43% 37% 38% 31% 29% 26% 27% 32% 34% 44% 43% 42% 43% 45% 45% 17% 18% zeer belangrijk 0% 40% 60% 80% 100% belangrijk niet belangrijk, niet onbelangrijk onbelangrijk zeer onbelangrijk Het is in tijden van crisis niet verwonderlijk dat Nederlanders met name de veranderingen die dichtbij henzelf liggen als het belangrijkst worden gezien. Naast de kosten voor levensonderhoud en zorg is het wel opmerkelijk dat de omgang met andere mensen als heel belangrijk wordt gezien. Deze veranderingen worden door de helft van de Nederlanders als duidelijk negatief ervaren, maar hebben voor een grotere groep een belangrijke invloed. Ondanks de positieve houding tegenover de technologische ontwikkelingen, is dit voor Nederlanders zelf (nog) niet heel belangrijk. Financiële zekerheiden en de stabiliteit van het financiële stelsel zijn voor mensen boven de 35 een stuk belangrijker dan voor jongeren. Ook de gemiddelde levensduur en de kosten van de zorg zijn voor jongeren minder relevant. Met name de 50+ ers zien dit als belangrijke verandering. 50+ ers vinden de vervaging van waarden en normen en de tijd die we besteden aan familie ook belangrijker dan jongere Nederlanders. Vraagstelling: Kunt u aangeven in hoeverre deze verandering voor u van belang is of wordt? Wat wil jij dat er echt verandert? 10/ pag.

11 Stijgende kosten van de zorg baart de Nederlander het meest zorgen. 2 Verandering 2.4 Zorgen over veranderingen Zorgen over verandering (1) de kosten van de zorg de kosten van het dagelijks leven financiële zekerheden 54% 62% 68% Zorgen over verandering (2) de tijd die we besteden aan onze familie de tijd die we besteden aan onze vrienden individualisme in de politiek 13% 13% 12% Nederlanders verwachten de grootste veranderingen in de stijgende kosten van de zorg. Dit is ook het vaakst een punt van zorg, tezamen met de stijgende kosten van het levensonderhoud. Die stijgende kosten zullen waarschijnlijk ook onder andere de oorzaak zijn van de zorg over financiële zekerheden. vervaging van waarden en normen de stabiliteit van het financiele stelsel manier waarop we met elkaar omgaan de stress die het leven met zich meebrengt de mogelijkheden in de zorg de aandacht die we voor elkaar hebben indivualisering van de samenleving 53% 41% 40% 31% 29% 28% 27% verandering Europa van werelddeel naar eenheid stabiliteit van liefdesrelaties manier van communiceren, bijv. sociale media de rol van China en India in technologie de diversiteit in de politiek de gemiddelde levensduur de rol van de Westerse wereld in technologie 10% 10% 9% 8% 7% 5% 3% Hoe ouder de Nederlanders, des te meer zorgen maken zij zich over verschillende ontwikkelingen. Mensen boven de 50 maken zich zorgen over gemiddeld bijna 8 van nevenstaande punten. Mensen onder de 35 maar over ruim 5. Alleen ten aanzien van sociale omgangsvormen en de tijd die men heeft voor de omgeving maken jongeren zich even vaak zorgen als ouderen. Hoewel dit wel belangrijke onderwerpen zijn, verwachten Nederlanders hierover niet vaak grote veranderingen. het tempo waarin geleefd wordt 26% mogelijkheden van de techniek 2% vertrouwen in de politiek techniek en innovatie 2% stabiliteit van regeringen 22% anders 3% verplaatsen van werk naar de lage lonen landen afh. van onze economie van wereldeconomie 22% geen van bovenstaande weet niet 3% 2% Vraagstelling: Over welke van onderstaande veranderingen maakt u zich zorgen? Meerdere antwoorden mogelijk. 0% 40% 60% 80% n=1113 0% 40% 60% 80% n=1113 Wat wil jij dat er echt verandert? 11/ pag.

12 Politiek verantwoordelijk voor financiële zekerheid en stabiliteit van het financiële stelsel. 2 Verandering 2.5 Bemoeienis derden Bemoeienis derden met veranderingen (1) Stabiliteit van regeringen De diversiteit in de politiek Vervaging van waarden en normen De kosten van de zorg De stabiliteit van het financiele stelsel De manier waarop we met elkaar omgaan Financiële zekerheden Individualisme in de politiek Techniek en innovatie vertrouwen in de politiek Mogelijkheden van de techniek De aandacht die we voor elkaar hebben Verandering Europa van werelddeel naar eenheid De mogelijkheden in de zorg 89% 86% 85% 85% 85% 84% 84% 84% 82% 82% 81% 81% 80% 79% 30% 50% 70% 90% Bemoeienis derden met veranderingen (2) De politiek is voor de meeste Afh. van onze economie van wereldeconomie Indivualisering van de samenleving De rol van de Westerse wereld in technologie De kosten van het dagelijks leven Verplaatsen van werk naar de lage lonen landen De tijd die we besteden aan onze vrienden De tijd die we besteden aan onze familie Het tempo waarin geleefd wordt Stabiliteit van liefdesrelaties De rol van China en India in technologie manier van communiceren, bijv. sociale media De stress die het leven met zich meebrengt De gemiddelde levensduur 37% 61% 59% 57% 56% 55% 77% 75% 73% 73% 69% 68% 66% 30% 50% 70% 90% onderwerpen verantwoordelijk volgens de Nederlanders. Uiteraard zijn het met name de politieke onderwerpen waar de politiek voor verantwoordelijk is. Ook de stabiliteit van het financiële stelsel en de financiële zekerheden vindt men de verantwoordelijkheid van de politiek. De manier waarop mensen met elkaar omgaan en de aandacht die mensen voor elkaar hebben, zijn volgens een ruime meerderheid van Nederland de verantwoordelijkheid van de burgers zelf. Slechts een minderheid vindt het (ook) een politieke verantwoordelijkheid. Vraagstelling: Hieronder staan nogmaals de gebieden welke u nu en in de komende tijd graag ziet veranderen / u graag anders zou willen zien. Kunt u aangeven wie of wat naar uw mening verantwoordelijk is voor en actie zou moeten ondernemen om deze veranderingen in goede banen te leiden? Meerdere personen of instanties kunnen een bijdrage leveren per verandering. De politiek Ikzelf n=1113 Alle burgers moeten hun eigen steentje bijdragen Het bedrijfsleven n=1113 Wat wil jij dat er echt verandert? 12/ pag.

13 Kosten van de zorg zullen verbeteren door meer bemoeienis van derden. 2 Verandering 2.6 Positieve invloed derden Positieve invloed derden Positieve invloed derden de kosten van de zorg de kosten van het dagelijks leven vervaging van waarden en normen financiële zekerheden de stabiliteit van het financiele stelsel de mogelijkheden in de zorg manier waarop we met elkaar omgaan techniek en innovatie 26% 24% 23% 23% 23% 21% 18% indivualisering van de samenleving de diversiteit in de politiek de tijd die we besteden aan onze familie de stress die het leven met zich meebrengt verplaatsen van werk naar de lage lonen landen de rol van de Westerse wereld in technologie manier van communiceren, bijv. sociale media verandering Europa van werelddeel naar eenheid individualisme in de politiek 12% 11% 11% 10% 10% 9% 9% 9% 9% De kosten van de zorg zijn een belangrijk punt voor veel Nederlanders. Meer bemoeienis zal zorgen voor verbetering van de veranderingen die men verwacht in de kosten van de zorg. Hieruit kan worden afgeleid dat men verwacht dat de verandering omtrent de kosten van de zorg kan worden gekeerd door bemoeienis van anderen. stabiliteit van regeringen vertrouwen in de politiek de aandacht die we voor elkaar hebben 17% 16% 16% de tijd die we besteden aan onze vrienden de rol van China en India in technologie de gemiddelde levensduur 7% 7% 5% Afh. van onze economie van wereldeconomie het tempo waarin geleefd wordt mogelijkheden van de techniek 13% 12% stabiliteit van liefdesrelaties geen van bovenstaande weet niet 4% 5% Vraagstelling: Welke van onderstaande veranderingen zullen door bemoeienis van burgers, overheid of het bedrijfsleven juist leiden tot een betere situatie? Meerdere antwoorden mogelijk. 0% 10% 30% n=1096 0% 10% 30% n=1096 Wat wil jij dat er echt verandert? 13/ pag.

14 Hoofdstuk III: Change index Wat wil jij dat er echt verandert? 14/ pag.

15 Nederlanders willen het liefst dat de regering zich richt op het verbeteren van de economie en dat de welvaart beter wordt verdeeld. Top 5 verandering 3 Change index 3.1 Top 5 veranderingen Een aanzienlijk deel van de Nederlanders wil dat de politiek minder om personen gaat, hun sociale leven niet verandert door sociale media en zouden graag online stemmen. De regering moet al haar aandacht besteden aan het verbeteren van de economie. 68% Vrouwen willen vaker dan mannen dat de welvaart beter wordt verdeeld. De welvaart in Nederland moet beter verdeeld worden. 65% Mannen willen vaker online stemmen en dat de politiek minder om personen gaat dan vrouwen. Ouderen (>50 jaar) willen vaker dat hun sociale leven niet verandert door sociale media dan jongeren (<30 jaar). Ik wil dat de politiek minder om personen gaat. Ik wil liever niet dat mijn sociale leven verandert door sociale media. Ik zou graag online mijn politieke stem willen uitbengen (bijv.vanuit huis via een beveiligde website met gebruik van mijn persoonlijk Digi-d code). 57% 56% 55% Jongeren vinden minder vaak dat de welvaart in Nederland beter verdeeld moet worden dan oudere Nederlanders en Nederlanders van middelbare leeftijd. Jongeren zijn ook minder begaan met de economie dan de oudere en middelbare Nederlanders. Hoger opgeleiden willen vaker dat de politiek minder om personen gaat dan de midden en laag opgeleiden. De laag en midden opgeleiden vinden vaker dat de welvaart beter moet worden verdeeld in Nederland. 0% 10% 30% 40% 50% 60% 70% 80% (zeer) mee eens n=1113 Vraagstelling: Hieronder staat een aantal stellingen. Kunt u aangeven in welke mate u het met deze stellingen eens bent? Wat wil jij dat er echt verandert? 15/ pag.

16 Merendeel van de Nederlanders vindt dat verandering leidt tot verbetering en ziet de noodzaak ervan in. Verandering kun je vaak omzetten naar verbetering. Veranderingen, op welk gebied dan ook, zijn noodzakelijk. Bij nieuwe dingen wacht ik altijd eerst af welke ervaringen anderen ermee hebben. Over sommige technische ontwikkelingen maak ik mij zorgen. De techniek ontwikkelt zich zo snel dat ik het niet bij kan houden. Veranderingen zijn in het begin even wennen, daarna is het meestal beter dan het was. Als er iets in mijn omgeving gaat veranderen, probeer ik me daar vaak mee te bemoeien. Mijn sociaal leven is verbeterd door social media. Ik volg technologische innovaties op de voet en doe hieraan mee. Als er iets nieuws is, wil ik het altijd meteen proberen. Stellingen over verandering 7% 18% 39% 30% 31% 47% 44% 40% 40% 36% 46% 38% 36% 51% 39% 41% 37% 32% 36% 21% 23% 28% 10% 14% 9% 9% 10% 3 Change index 3.2 Stellingen over verandering De helft van de Nederlanders kan zich niet vinden in de stelling dat vroeger alles beter was. Ook vindt de helft zichzelf niet huiverig staan ten opzichte van veranderingen. Vroeger was alles beter. 10% 35% 38% 13% Ik sta huiverig ten opzichte van veranderingen. 9% 40% 41% 7% 0% 40% 60% 80% 100% zeer mee eens mee eens niet mee eens niet mee oneens mee oneens zeer mee oneens n=1113 Vraagstelling: Hieronder staat een aantal stellingen. Kunt u aangeven in welke mate u het met deze stellingen eens bent? Wat wil jij dat er echt verandert? 16/ pag.

17 De gemiddelde Nederlander is veranderingsgezind. 3 Change index 3.3 Change index 58 Op basis van een statistische analyse is vastgesteld welke stellingen de meeste invloed hebben op de bereidheid tot verandering. De scores op deze stellingen leiden tot een getal op een schaal van 1 tot 100 voor wat betreft veranderingsbereidheid. Op dit moment geeft de Change index aan dat de gemiddelde Nederlander een veranderingsgezindheid score heeft van 58. Geslacht Vrouw Man Opleiding Hoog Midden Laag Mannen zijn meer veranderingsbereid dan vrouwen. Hoog opgeleiden zijn het meer bereidt tot verandering dan de midden en laag opgeleiden. 1=helemaal niet veranderingsgezind 100=zeer veranderingsgezind Wat wil jij dat er echt verandert? 17/ pag.

18 Bijlage verantwoording Inleiding In deze verantwoording komen het doel, de doelgroep, de methode, het veldwerk, de dataverwerking en de rapportage van het onderzoek aan de orde. Het biedt de lezer inzicht in de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd. Doel en doelgroep Het centrale doel van het onderzoek is het geven van inzicht in wat Nederlanders graag zien veranderen. De doelgroep van het onderzoek bestaat uit inwoners van Nederland in de leeftijd van jaar. Methode Dit kwantitatieve onderzoek is online uitgevoerd. Er is onder meer voor deze methode gekozen omdat respondenten bij online datacollectie kunnen participeren aan de enquête op een door hen gewenst tijdstip. Hierdoor is online onderzoek respondentvriendelijker en is de respons hoger dan bij andere veldwerkmethoden. Een hogere respons leidt tot lagere kosten. Het panel van BlauwNL is hierbij gebruikt als steekproef kader. Veldwerk Het veldwerk van het onderzoek heeft plaatsgevonden van 21 mei tot en met 27 mei Bij aanvang van het onderzoek is 10% van de bruto steekproef uitgenodigd. Op het moment dat ongeveer 10% van de beoogde (netto) respons was behaald, zijn tussentijds resultaten opgevraagd om te controleren of zich geen problemen hadden voorgedaan in de vragenlijst. Vervolgens is de overige 90% uitgenodigd voor het onderzoek. Om de respons te bevorderen is bovendien tussentijds een herinneringsmail verstuurd naar alle mensen in de steekproef die op het moment van versturen nog niet aan het onderzoek hadden geparticipeerd. In totaal hebben 1113 Nederlanders aan het onderzoek meegewerkt. Alle (potentiële) respondenten ontvingen een uitnodigingsmail met een link, met daarin een unieke code en wachtwoord. Via deze link kon de vragenlijst op (een afgeschermd deel van) de website van Blauw Research worden ingevuld. Blauw Research heeft de vragenlijst ontwikkeld en geprogrammeerd. Wat wil jij dat er echt verandert? 18/ pag.

19 Bijlage verantwoording Dataverwerking De mate waarin de uitkomsten van het onderzoek ook daadwerkelijk voor de gehele doelgroep gelden, uit zich o.a. in de validiteit, representativiteit en de betrouwbaarheid van de uitkomsten. Op deze punten wordt nader ingegaan. Validiteit Een bepalende factor in de algehele kwaliteit van onderzoek is de validiteit. Een goede validiteit duidt erop dat meetfouten binnen het onderzoeksproces worden geminimaliseerd. Bij dit onderzoek is hieraan ruime aandacht besteed: Bij de opzet en het ontwerp van de vragenlijst is veel aandacht geschonken aan de wijze van vraagstelling en aan het opstellen van antwoordcategorieën en antwoordschalen. Voor zover mogelijk zijn alle antwoordcategorieën en vraagblokken gerandomiseerd en gerouleerd, waardoor mogelijke volgorde-effecten zijn uitgesloten. Representativiteit Om de bruikbaarheid van de resultaten te waarborgen, besteedt Blauw Research veel aandacht aan de representativiteit van het onderzoek. Representativiteit van de onderzoeksuitkomsten betekent dat deze kunnen worden gegeneraliseerd naar de gehele populatie. De dataset van dit onderzoek is na afloop van het onderzoek gewogen naar de populatiegegevens van de Nederlandse bevolking op geslacht, leeftijd, opleiding (laag, midden, hoog) en provincie. De onderzoeksuitkomsten mogen als representatief worden beschouwd voor de Nederlandse bevolking naar geslacht, leeftijd, opleiding (laag, midden, hoog) en provincie. Betrouwbaarheid Na afloop van het veldwerk is het opgebouwde databestand gecontroleerd. Het databestand is vervolgens geschikt gemaakt voor de statistische analyses. Analyse heeft plaatsgevonden door middel van de meest gangbare toetsen en testen. In dit rapport worden de uitkomsten significant genoemd bij een betrouwbaarheid van 95% (α=0,05). Dat wil zeggen, dat de kans op een waarneming buiten het vastgestelde interval niet groter is dan 5%. Wat wil jij dat er echt verandert? 19/ pag.