Gezond opgroeien in Weststellingwerf
|
|
- Rosalia Baert
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gezond opgroeien in Weststellingwerf 2009/2010
2 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid... 5 Monitor jeugdgezondheid... 6 Activiteiten en interventies jeugdgezondheidszorg...19 Conclusies en aanbevelingen
3 Vooraf Met veel genoegen bied ik u namens de afdeling Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van GGD Fryslân de jaarrapportage aan. In deze rapportage worden de activiteiten van de afdeling JGZ gepresenteerd in samenhang met beleidsspeerpunten van uw gemeente op het terrein van jeugd en gezondheid. Daarnaast geeft de rapportage inzicht in de gezondheidstoestand van de jeugd in uw gemeente en worden suggesties voor gemeentelijk beleid gedaan. Op is de JGZ 0-19 jaar in één uitvoeringsorganisatie gestart met als kernthema gezond en veilig opgroeien. Naast de implementatie van de afdeling is ingezet op het versterken van de samenwerking met ketenpartners op gemeentelijk en provinciaal niveau. Dit kwam onder andere tot uitdrukking in de samenwerking in Centra voor Jeugd en Gezin, Verwijsindex Fryslân, Zorg Advies Teams in het onderwijs en de samenwerkingstrajecten en convenanten met instellingen voor Maatschappelijk werk, Bureau Jeugdzorg, De Friese Huisartsenvereniging en Friese ziekenhuizen. De inzet van JGZ in de grootschalige vaccinatiecampagne bij de uitbraak van Nieuwe influenza A, onderstreepte het belang van de positionering van JGZ binnen de openbare gezondheidszorg. In korte tijd werd veel professionele menskracht gemobiliseerd om samen met gemeenten de vaccinatiecampagne uit te voeren. Binnen de GGD is in 2009 ook op andere terreinen intensief samengewerkt met collega s van andere afdelingen. Bijvoorbeeld in het kader van gezonde leefstijl, beleidsadvisering, epidemiologisch onderzoek, openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ), calamiteitenzorg, bemoeizorg, kindermishandeling en medische milieukunde. In 2009 zijn de medewerkers van de afdeling JGZ in gemeentelijke teams 0-19 jaar gaan werken om de zorg voor de jeugd nog beter aan te laten sluiten op de situatie in uw gemeente. Intern heeft de afdeling JGZ geïnvesteerd in de implementatie van de nieuwe afdelingsstructuur, het samenwerken van collega s, de implementatie van alle werkprocessen en protocollen, de interne scholing en het versterken van een integrale manier van werken voor JGZ 0-19 jaar. Ook is een aantal grotere trajecten voorbereid: het digitaal kinddossier, de directe verwijzing door jeugdarts naar medisch specialist, HKZcertificering en scholing medewerkers in de methodiek Triple P. Ik wens u veel plezier bij het lezen van deze rapportage. Voor opmerkingen of vragen kunt u terecht bij uw regiomanager. Erna Jellesma Regiomanager jeugdgezondheidszorg GGD Fryslân Telefoon: E.Jellesma@ggdfryslan.nl 3
4 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team Het team jeugdgezondheidszorg van de gemeente Weststellingwerf bestaat uit: (werkzaam per september 2010) Geertje Oostenbrink, verpleegkundige JGZ 0-4 Reina Visser, verpleegkundige JGZ 0-4 Maartje Koek, verpleegkundige JGZ 0-4 Carolien Wicherson, verpleegkundige JGZ 4-19 Tiny Voolstra, verpleegkundige JGZ 4-19 Martine van der Hem, arts JGZ 0-4 Thea Vermeulen, arts JGZ 0-4 Dieke Benedictus, arts JGZ 4-19 Grietje Winter, cb-assistente Elly van Noordenburg, cb-assistente Renske Hoekstra, cb-assistente Minke Smids, assistente JGZ Sandra Huizenga, pedagoog 4
5 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid In de Kadernota Lokaal gezondheidsbeleid zijn de volgende speerpunten opgenomen, die relevant zijn voor jeugd: - Stimuleren van meer sociale contacten - Meer bewegen - Gezonde voeding - Jeugd en alcoholgebruik De gemeente wil aan deze thema s werken via integraal beleid. 5
6 Monitor jeugdgezondheid In de afgelopen jaren informeerde de monitor jeugdgezondheid u over de gezondheid van de jeugd in de gemeente Weststellingwerf in het voorafgaande kalenderjaar. Deze monitor jeugdgezondheid informeert u over de gezondheid van schoolgaande kinderen en jongeren in de schooljaren , en De informatie is verzameld tijdens gezondheidsonderzoeken bij leerlingen van groepen 2 en 7 basisonderwijs, klassen 1 en 3 vmbo en klas 2 havo/vwo. In de gemeente Weststellingwerf is het gezondheidsonderzoek van leerlingen klas 2 havo/vwo veelal uitgevoerd met behulp van een KIVPA-vragenlijst. Hierdoor zijn van deze groep leerlingen, in vergelijking met andere Friese gemeenten, minder gezondheidsgegevens beschikbaar voor de monitor jeugdgezondheid. De informatie over gezondheid van de jeugd in de gemeente Weststellingwerf wordt gepresenteerd als het totaal van deze drie schooljaren en wordt vergeleken met provinciale percentages over dezelfde periode. Hierbij is geen onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes. In de monitor zijn ook gegevens opgenomen afkomstig van de in 2009 afgenomen vragenlijst Stevig Ouderschap. Deze vragenlijst wordt kort na de geboorte van een kind aan ouders voorgelegd. Trends worden op provinciaal niveau gepresenteerd. De aantallen onderzochte kinderen/ jongeren zijn op gemeenteniveau helaas veelal te klein om hieruit een trend te kunnen samenstellen. Gezond gewicht Kinderen en jongeren met overgewicht hebben een aanzienlijke kans op overgewicht op volwassen leeftijd. Daarnaast hebben zij een grotere kans om later suikerziekte, hoge bloeddruk, hartvaatziekten, kanker of gewrichtsproblemen te ontwikkelen. Dit geldt in versterkte mate bij kinderen en jongeren met ernstig overgewicht (obesitas). Op jonge leeftijd kan het overgewicht ook problemen geven: klachten van voeten, knieën, benen of rug, gepest worden, niet goed mee kunnen doen met gymnastiek, sport- en spelactiviteiten en weinig zelfwaardering. In onderstaande figuren wordt het percentage kinderen en jongeren met overgewicht in de gemeente Weststellingwerf vergeleken met de rest van Fryslân. De Body Mass Index ( BMI) is als maat voor het gewicht gebruikt. 2 Overgewicht en ernstig overgewicht (obesitas) Gemeente Weststellingwerf 15% 3% 2% 1 3% 5% 9% 15% 14% ernstig overgew icht (obesitas) (matig) overgew icht Groep 2 Groep 7 Klas1 vmbo 6
7 2 Overgewicht en ernstig overgewicht (obesitas) Provincie Fryslân 4% 15% 2% 1 5% 2% 8% 12% 15% 2% 9% ernstig overgew icht (obesitas) (matig) overgew icht Groep 2 Groep 7 Klas1 vmbo Klas2 havo/vw o Bij vrijwel alle kinderen en jongeren met overgewicht wordt door de JGZ actie ingezet in de vorm van advies, begeleiding of verwijzing naar huisarts, diëtist of kinderarts. De verpleegkundigen en artsen JGZ hebben een training motiverende gespreksvoering gevolgd om in de contacten met kind, ouder of jongere het onderwerp gezond gewicht bespreekbaar te maken. Trend overgewicht In onderstaande figuur is het percentage kinderen en jongeren met overgewicht in Friesland gedurende de afgelopen drie schooljaren gepresenteerd. In het basisonderwijs stabiliseert het aantal kinderen met overgewicht. In het voortgezet onderwijs zijn de verschillen opmerkelijk tussen vmbo-leerlingen en havo/vwo-leerlingen. In het VMBO is de toename van overgewicht het meest uitgesproken. Bovendien is in het schooljaar het percentage jongeren met obesitas (ernstig overgewicht) in klas 1 vmbo gestegen naar 4%. 25% Trend overgewicht 2007/2010 groep 7 BaO, klas 1 vmbo en klas 2 havo/vwo Provincie Fryslân 2 15% Groep 7 Klas 1 vmbo Klas 2 havo/vw o 1 5% 2007/ / /2010 7
8 Lid van een sportclub Sporten in clubverband kan positieve effecten hebben op de (sociale) ontwikkeling en de gezondheid (onder andere gewicht) van kinderen en jongeren. Door sport ontwikkelen kinderen ook andere talenten zoals de sociale omgang, organisatievermogen, verantwoordelijkheidsgevoel en leiderschap. Op Fries niveau is 77% van de leerlingen groep 7 basisonderwijs lid van een sportclub. In de onderbouw van het voortgezet onderwijs is dit percentage afgenomen tot 67%. In de afgelopen drie schooljaren is op Fries niveau het percentage kinderen en jongeren dat lid is van een sportvereniging, stabiel gebleven. In bijgaande figuur is het percentage kinderen (groep 7 basisonderwijs) en jongeren (klassen 1 en 2 voortgezet onderwijs) uit de gemeente Weststellingwerf dat lid is van een sportvereniging, vergeleken met de rest van Friesland. 9 Lid van sportclub groep 7 BaO en onderbouw VO 6 77% 78% 67% 69% 3 groep 7 BaO Gemeente Weststellingw erf klas 1/2 VO Overige gemeenten Fryslân Voor kinderen en jongeren die opgroeien in een gezin met een smalle beurs, kunnen de financiën een belemmering vormen om te sporten. Onderstaande figuur toont op Fries niveau voor specifieke risicogroepen het percentage kinderen/jongeren met een lidmaatschap van een sportvereniging in vergelijking tot leeftijdsgenoten die niet tot een risicogroep horen. 8
9 10 Lid van sportvereniging van leerlingen groep 7 BaO en onderbouw VO Friese percentages voor drie belangrijke doelgroepen 89% 75% 79% 79% 5 68% 54% 68% 68% 59% 55% 69% 62% 75% 25% éénouder anders Nederlands Niet w esters laag hoog gezinssamenstelling etniciteit opleidingsniveau blauw =ouders/groen=leerling Groep 7 BaO Onderbouw VO Genotmiddelen In de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat de jeugd in Friesland veel alcohol drinkt. Vanwege de gevolgen voor de openbare orde (agressie en vandalisme) en de gezondheidsrisico s (o.a. vermindering van de hersenfuncties aandacht en geheugen, onveilig vrijen en verslaving), zetten veel gemeenten in op het terugdringen van het alcoholgebruik door jongeren. Zoals bekend verhoogt roken de kans op hart- en vaatziekten en longkanker. Jongeren die op jonge leeftijd roken kunnen makkelijk verslaafd blijven. Op jonge leeftijd vormen de jongeren uit het vmbo hierbij een belangrijke risicogroep. Om alcoholgebruik en het roken in kaart te brengen zijn voorafgaand aan de gezondheidsonderzoeken de jongeren uit klas 1 vmbo en klas 2 havo/vwo schriftelijk bevraagd naar het alcoholgebruik tijdens de afgelopen week, het drinken van tenminste 5 glazen alcohol bij tenminste een gelegenheid in de afgelopen vier weken en het dagelijks of wekelijks roken. In onderstaande tabel worden het alcoholgebruik en het roken door de jongeren uit klas 1 vmbo in de gemeente Weststellingwerf vergeleken met hun leeftijdsgenoten elders in Fryslân. 9
10 12% Roken en drinken in klas 1 VMBO 8% 8,3% 4% 5,8% 4,7% 0,3% 2,6% rookt w ekelijks / dagelijks Gemeente Weststellingw erf alcohol gedronken in afgelopen 4 w eken 2,6% meer dan 4 glazen per keer in afgelopen 4 w eken Totaal Fryslân Trend alcoholgebruik en roken De onderstaande figuur laat op provinciaal niveau een bemoedigende trend zien voor het alcoholgebruik door jongeren uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs: in het algemeen is het alcoholgebruik in de afgelopen drie schooljaren afgenomen. Uit landelijk onderzoek blijkt dat ouders alerter zijn geworden op het alcoholgebruik van hun kind. In Fryslân is in de onderbouw van het voortgezet onderwijs het verschil in alcoholgebruik tussen leerlingen van vmbo en van havo/vwo afgenomen. Het percentage jongeren dat tenminste wekelijks rookt blijft stabiel. De nieuwste inzichten over de risico s op hersenbeschadiging door alcoholgebruik hebben geleid tot de volgende richtlijnen voor jongeren: Beneden de 16 jaar: Drink geen alcohol. 16 jaar of ouder: Drink alleen in het weekend en daarnaast maximaal nog twee dagen per week. Jongens maximaal twee standaardglazen alcohol op die dagen. Meisjes maximaal 1 standaardglas alcohol op die dagen. Trend roken en drinken in de onderbouw van het voortgezet onderwijs provincie Fryslân 15% Rookt w ekelijks / dagelijks VMBO 1 5% Rookt w ekelijks / dagelijks HAVO/VWO Alcohol gedronken in afgelopen 4 w eken VMBO Alcohol gedronken in afgelopen 4 w eken HAVO/VWO Meer dan 4 glazen per keer in afgelopen 4 w eken VMBO Meer dan 4 glazen per keer in afgelopen 4 w eken HAVO/VWO 10
11 Overmatig alcoholgebruik en ongewenst gedrag De jongeren uit klas 3 vmbo (14-16 jaar) die in de afgelopen vier weken tenminste vijf glazen alcohol bij tenminste een gelegenheid hebben gedronken (binge drinken) zijn vergeleken met leeftijdsgenoten van het vmbo die niet of weinig alcohol drinken. Jongeren die bovenmatig alcohol drinken (binge drinken) scoren in vergelijking met leeftijdsgenoten die niet of weinig alcohol drinken, bovenmatig op recent gebruik van hasj/ wiet, ooit gebruik van XTC, cocaïne of speed, het bekladden of vernielen van dingen en het pikken van dingen van anderen of uit winkels. Zie onderstaande figuur. 3 Ongewenst gedrag in relatie tot (binge)drinken 28% % 12% Gebruikt hasj of wiet 1% 2% Heeft wel eens XTC, cocaïne of speed gebruikt bovenmatige drinker Bekladt of vernielt wel eens dingen niet of w einig drinker 6% 1% Pikt wel eens dingen van anderen of uit winkels Alcoholgebruik stijgt met de leeftijd Onderstaande figuur illustreert hoe alcohol- en drugsgebruik onder jongeren toeneemt met het stijgen van de leeftijd. 9 Alcohol en drugsgebruik naar leeftijd 6 Alcohol gedronken in afgelopen maand Vijf of meer drankjes met alcohol bij één gelegenheid 3 Drinkt wel eens meer dan 20 glazen alcohol per week Gebruikt hasj of wiet Heeft wel eens XTC, cocaïne of speed gebruikt 14 jaar (of jonger) 15 jaar 16 jaar en ouder 11
12 Opvoeden en opgroeien De meeste kinderen groeien op in goede omstandigheden. Vergeleken met andere Europese landen geven Nederlandse kinderen en jongeren relatief vaak aan, gelukkig te zijn. En ook veel ouders zijn tevreden over het verloop van de opvoeding. Maar opgroeien en opvoeden gaat niet vanzelf. Ouders kunnen opvoedingsvragen hebben of het gevoel hebben de opvoeding niet goed aan te kunnen. Door voorlichting en advisering, ondersteuning en begeleiding kan voorkomen worden, dat opvoedingsvragen tot opvoedingsproblemen of tot een opvoedingscrisis leiden. Ook jongeren kunnen worstelen met opgroeivragen, onzekerheden, faalervaringen, onzeker toekomstperspectief, sociaal isolement of de groepsdruk van leeftijdsgenoten. Ondersteuning en begeleiding dichtbij de jongere kunnen helpen opgroeiproblemen te voorkomen. Indicatie Stevig Ouderschap In de eerste week na de geboorte legt een verpleegkundige van de JGZ aan ouders een vragenlijst Stevig Ouderschap voor. Met deze vragenlijst worden risicofactoren voor opvoedingsproblematiek in kaart worden gebracht. De verpleegkundige JGZ bepaalt met behulp van de vragenlijst of ouders de interventie Stevig Ouderschap krijgen aangeboden. Stevig Ouderschap is een programma voor opvoedingsondersteuning aan ouders met een verzwaarde belasting voor het ouderschap. De figuur toont het percentage gezinnen in de gemeente Weststellingwerf, dat in 2009 in aanmerking kwam voor Stevig Ouderschap. 15% Percentage ouders met indicatie voor Stevig Ouderschap 1 12% 12% 5% Gemeente Weststellingw erf Overige gemeenten Fryslân Een van de risicofactoren die worden bevraagd is het ervaren van een sociaal isolement. Opvallend is dat van de ouders die een indicatie hebben voor Stevig Ouderschap, een derde deel aangeeft een sociaal isolement te ervaren. Opvoedingsadvies, opvoedingsondersteuning en gespecialiseerde hulpverlening vanwege gedrag of opgroeiomstandigheden Wanneer kinderen of jongeren door hun gedrag niet goed kunnen functioneren in sociale situaties thuis, op school of tussen leeftijdsgenoten, dan is sprake van een psychosociaal probleem. Deze problematiek hangt vaak samen met omgevingsfactoren zoals verwaarlozing, mishandeling, echtscheiding of gepest worden of hangt samen met kindfactoren zoals bijvoorbeeld ADHD, moeilijk temperament, contactstoornis of een ontwikkelingsstoornis. Psychosociale problemen bij kind of jongere verzwaren de opvoedingstaak van ouders. Vaak is dan hulp en ondersteuning bij de opvoeding nodig. Bij ongunstige opgroeiomstandigheden is meestal hulp of opvoedingsondersteuning nodig. 12
13 De JGZ registreert tijdens de vaste contactmomenten het voorkomen van psychosociale problemen en het voorkomen van ongunstige opgroeiomstandigheden. De arts of verpleegkundige bepaalt in deze situaties of er behoefte is aan opvoedingsadvies, opvoedingsondersteuning (door bijvoorbeeld pedagoog, verpleegkundige of maatschappelijk werk), of behoefte aan gespecialiseerde hulpverlening (door bijvoorbeeld Bureau Jeugdzorg, AMK, GGZ-jeugd). Deze indeling sluit aan op functies die in het kader van de WMO bij gemeenten zijn belegd. Onderstaande figuren tonen het percentage kinderen en jongeren waarbij arts of verpleegkundige JGZ tijdens een gezondheidsonderzoek opvoedingsvoorlichting, opvoedingsondersteuning of gespecialiseerde hulpverlening nodig vond. De gemeente Weststellingwerf wordt hierbij vergeleken met de rest van Fryslân. 6 Psychosociale problematiek gemeente Weststellingwerf 4% 4 2 1% 4% 12% 33% 3% 8% gespecialiseerde hulpverlening opvoedingsondersteuning 16% 19% opvoedingsadvies groep 2 groep 7 klas1 vmbo 5 Psychosociale problematiek provincie Fryslân % 7% 25% 4% 4% 9% 9% 2 2 1% 4% 12% gespecialiseerde hulpverlening opvoedingsondersteuning opvoedingsadvies groep 2 groep 7 klas1 vmbo klas 2 havo/vw o 13
14 Ongunstige opgroeiomstandigheden gemeente Weststellingwerf % 5% 14% 8% 17% 1% 5% 12% gespecialiseerde hulpverlening opvoedingsondersteuning opvoedingsadvies groep 2 groep 7 klas1 vmbo 4 Ongunstige opgroeiomstandigheden provincie Fryslân 3 1% 2 6% 2% 2% 6% 6% gespecialiseerde hulpverlening 1 16% 14% 14% 3% 9% opvoedingsondersteuning opvoedingsadvies groep 2 groep 7 klas1 vmbo klas 2 havo/vw o Gebruik van vragenlijsten voor signaleren psychosociale problematiek Om psychosociale problematiek sneller te signaleren gebruikt de JGZ tijdens de vaste gezondheidsonderzoeken gevalideerde vragenlijsten over gedrag. Afhankelijk van de leeftijd vult de ouder of de jongere zelf voorafgaand aan het gezondheidsonderzoek de vragenlijst in. In groep 7 van het basisonderwijs gebruikt de JGZ de SDQ-vragenlijst. De score op de SDQ-vragenlijst geeft een indicatie voor geen psychosociale problematiek, mogelijk psychosociale problematiek (borderline score) of 95% kans op psychosociale problematiek (klinische score). In het gesprek met ouder en kind wordt nagegaan of er een psychosociaal probleem is en wordt advies gegeven of zo nodig verwezen. Onderstaande figuur toont het percentage kinderen uit groep 7 van het basisonderwijs met een borderline score en met een klinische score op de SDQ-vragenlijst. De percentages in de gemeente Weststellingwerf zijn vergeleken met de rest van Fryslân. 14
15 Percentages SDQ scores van - door ouder(s) gesignaleerde - psychosociale problematiek % klinische score (w aarschijnlijk probleem) 6% 7% borderline score (mogelijk probleem) Gemeente Weststellingw erf Overige gemeenten Fryslân Depressieve gevoelens bij jongeren Een depressie houdt in dat iemand zich voor langere tijd neerslachtig voelt en zijn interesse en plezier in gewone dagelijkse dingen heeft verloren. Naar schatting 5 procent van de Nederlandse jongeren tussen de 13 jaar en 17 jaar heeft het afgelopen half jaar een depressieve stoornis gehad. Jongeren met uitgesproken depressieve gevoelens hebben een verhoogde kans op een depressie op volwassen leeftijd. Een depressie op jongere leeftijd kan de sociale omgang met leeftijdsgenoten en de schoolprestaties verminderen. Jongeren die zich soms of vaak depressief of somber voelen rapporteren ook op andere gedragsterreinen opvallend veel problematiek. In onderstaande figuur zijn jongeren uit klas 3 vmbo die zich soms (7,8%) of vaak (1,4%) depressief of somber voelen, vergeleken met leeftijdsgenoten die aangeven geen problemen van depressieve aard te hebben (90,8%). (Fryslân afgelopen drie schooljaren). 15
16 5 4 Indicatieve antwoorden op vragen uit de KIVPA van jongeren in relatie tot depressiviteit 4 44% % 22% 2 18% 15% 14% 17% 16% 1 6% 8% Eigen gezondheid niet (zo) goed Thuis niet leuk Niet goed kunnen praten met ouders Weinig vrienden Niet tevreden met uiterlijk Wordt gepest Onvrijwillige seksuele ervaring M oe of lusteloos Hoofdpijn vanwege spanningen Problemen met eten Onbestemd verdrietig Eenzaam somber of depressief geen problemen van depressieve aard In Fryslân zetten veel gemeenten in het kader van gemeentelijk gezondheidbeleid in op depressiepreventie. De JGZ ondersteunt dit beleid met extra zorg voor de jongeren met deze klachten door middel van een risicotaxatie, ondersteunen van zelfzorg van de jongere, versterken van het eigen sociale netwerk van de jongere met leeftijdsgenoten. Daarnaast kan in samenwerking met het Zorg Advies Team van de school, de mentor de jongere extra ondersteunen. Zo nodig wordt verwezen naar gespecialiseerde hulpverlening. Ontwikkeling Op jonge leeftijd hangt de ontwikkeling van een kind (psychosociaal, cognitief, sociaal, motoriek en spraak en taal) samen met de in aanleg aanwezige mogelijkheden van een kind, de opgroeisituatie, de lichamelijke groei en gezondheid en de zintuigen. Meisjes ontwikkelen zich op jong leeftijd gemiddeld wat sneller dan jongens. Jonge kinderen kunnen een licht ongelijkmatig ontwikkelingsprofiel hebben waarbij lichte achterstanden later kunnen worden ingelopen. Vanaf de geboorte wordt de ontwikkeling van een kind nauwkeurig gevolgd door de JGZ en vindt zo nodig advies of verwijzing naar bijvoorbeeld CB+ of VTO-team plaats. Tijdens het gezondheidsonderzoek in groep 2 van de basisschool wordt de ontwikkeling van een kind door de arts JGZ beoordeeld in samenhang met lichamelijke gezondheid, zintuigen en opgroeisituatie. In onderstaande figuur staat het percentage kinderen uit groep 2 van de basisschool bij wie de arts JGZ een achterstand in de motorische ontwikkeling, de spraak- en taalontwikkeling of de algemene ontwikkeling signaleert. - Motoriek: ontwikkeling van grove motoriek tenminste zes maanden achter ten opzichte van de leeftijd en/óf sterk afwijkende handmotoriek; - Spraak en taal: taalontwikkeling tenminste zes maanden achter ten opzichte van leeftijd en/óf matig tot ernstige articulatieproblemen; - Algemeen: achterstand van 1 jaar of meer op tenminste twee van de volgende gebieden: motoriek, spraak/taal, lichamelijke rijping, emotionele en psychosociale ontwikkeling, cognitief functioneren. 16
17 14% Ontwikkelingsachterstand groep 2 BaO 9% 1 7% 7% 5% motoriek spraak/taal algemeen Gemeente Weststellingw erf 2% Overige gemeenten Fryslân Kinderen afkomstig uit eenoudergezinnen, gezinnen met een laag opleidingsniveau van de moeder en eenoudergezinnen hebben een verhoogd risico op ontwikkelingsachterstanden. Onderstaande figuur laat zien dat een achterstand in de spraak- en taalontwikkeling relatief veel voorkomt bij vijfjarige kinderen van moeders met een laag opleidingsniveau (16%) en vijfjarigen met niet westerse allochtone ouders( 18%). 2 Ontwikkelingsachterstand groep 2 BaO Friese percentages voor drie belangrijke doelgroepen 18% 16% 1 13% 11% motoriek 1 9% 9% 9% 9% 5% 9% 5% 8% 8% 12% 5% 6% spraak/taal algemeen éénouder anders Nederlands Niet w esters laag hoog 2% gezinssamenstelling etniciteit opleidingsniveau ouders Risicogroepen opgroeien en opvoeden Sociaaleconomische status en gezondheid Een lagere sociaaleconomische status heeft effecten op de gezondheid, opgroeien en opvoeden. Een lage SES geeft op de kinderleeftijd meer risico op overgewicht, ongevallen, luchtwegklachten, behoefte aan opvoedingsondersteuning, onvoldoende tandzorg, alcoholgebruik, roken en gedragsproblemen. Meisjes vertonen vaker depressieve klachten terwijl jongens meer agressie laten zien. Kinderen kunnen geïsoleerd raken omdat ze niet 17
18 kunnen meedoen met culturele en/of recreatieve activiteiten of niet de juiste kleding dragen en daardoor worden uitgesloten door een groep. Kinderen uit gezinnen met armoede blijken vaker de huisarts te bezoeken in verband met luchtwegklachten. Armoede komt vooral voor bij eenoudergezinnen, allochtonen en in gezinnen met ouders met een laag opleidingsniveau. Onderstaande figuur toont de percentages kinderen uit groep 2 basisonderwijs met een laag opgeleide moeder, niet westerse allochtone achtergrond of afkomstig uit een eenoudergezin voor de gemeente Weststellingwerf en voor de overige gemeenten in Fryslân. De cijfers zijn afkomstig van de afgelopen drie schooljaren. 3 Risicogroepen Opgroeien en Opvoeden in Fryslân 2 21% 19% 1 6% 8% 6% 7% Laag opleidingsniveau Eénoudergezin moeder Gemeente Weststellingw erf Niet-Westers Overige gemeenten Fryslân Preventie van infectieziekten Namens uw gemeente voert de afdeling JGZ het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) uit. Voor kinderen van 0-4 jaar vindt dat plaats tijdens de consulten op het consultatiebureau; voor de 9-jarigen tijdens zogenaamde massavaccinaties op één locatie per gemeente. In 2009 is de vaccinatie tegen het HPV voor meisjes vanaf 13 jaar opgenomen in het RVP. Een vaccinatiegraad van 9 is goed en een vaccinatiegraad van 95% is zeer goed. In Friesland is de vaccinatiegraad met uitzondering van HPV voor alle vaccinaties tot 10 jaar gemiddeld meer dan 95%. Naast het RVP zijn in 2009 een groot aantal kinderen gevaccineerd tegen de Mexicaanse griep. Bijgaand een overzicht van de in de gemeente Weststellingwerf in 2009 uitgevoerde vaccinaties in het kader van het Rijksvaccinatieprogramma. Vaccinatie Weststellingwerf Fryslân Nederland DKTP zuigelingen ,8% 96,7% 95, Hib Zuigelingen , 97,1% 95,6% BMR zuigelingen ,2% 98, 96,2% MenC zuigelingen ,8% 97,8% 96,1% Pneumo zuigelingen , 96,3% 94,4% D(K)TP kleuters ,7% 98,3% 91,7% DTP schoolkinderen ,3% 97, 93,4% BMR schoolkinderen ,3% 97, 93,1% 18
19 Activiteiten en interventies Jeugdgezondheidszorg GGD Fryslân De JGZ GGD Fryslân voert een groot aantal activiteiten en interventies uit gericht op het gezond en veilig opgroeien van de jeugd. Voor een deel vinden deze plaats tijdens de contactmomenten op de consultatiebureaus en op de scholen, tijdens huisbezoeken en spreekuren. Daarnaast zijn er activiteiten en interventies, die gericht zijn op een specifiek (gezondheids)probleem. In dit hoofdstuk worden deze beschreven aan de hand van de thema s uit de monitor jeugdgezondheid in het vorige hoofdstuk. De activiteiten en interventies hebben betrekking op 2009 en het eerste halfjaar van Gezond gewicht In de Kadernota lokaal gezondheidsbeleid van de gemeente Weststellingwerf zijn gezonde voeding en meer bewegen speerpunten. In deze gemeente heeft de JGZ GGD Fryslân de volgende interventie uitgevoerd, gericht op het voorkomen en bestrijden van overgewicht. Gezonde School Fryslân De Gezonde School Fryslân is een manier van werken die scholen helpt om structureel en planmatig aan de slag te gaan met gezondheid en veiligheid binnen de school. Eén van de thema s die hierbij aan de orde kunnen komen is Gezond gewicht, voeding en bewegen. Medewerkers JGZ nemen deel aan de projectgroep. NASB Weststellingwerf is 2 e tranche gemeente voor het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen. Dit krijgt nog verder vorm in het uitvoeringsplan NASB. Genotmiddelen Het thema jeugd en alcoholgebruik is opgenomen in de nota gezondheidsbeleid van de gemeente Weststellingwerf. Bij genotmiddelen gaat het om preventie van schadelijk alcoholgebruik, roken en drugsgebruik. De interventies kunnen gericht zijn op genotmiddelen in het algemeen of specifiek op één genotmiddel, bv. alcohol of roken. Alcohol voorlichting tijdens contactmoment JGZ in groep 7 basisonderwijs De verpleegkundige JGZ geeft tijdens dit contactmoment individuele voorlichting aan ouders en kind. Het vaste contactmoment wordt per kind met 5 minuten uitgebreid. Tot het 16e jaar geen alcohol drinken, is hierbij de boodschap. Vanaf najaar 2010 wordt deze boodschap op alle basisscholen in Weststellingwerf met ouders en kinderen besproken. Gezonde School Fryslân Alcoholgebruik is, naast gezond gewicht, voeding en bewegen, een van de onderwerpen die aan de orde kunnen komen binnen Gezonde School Fryslân. Actie Tegengif Actie Tegengif is een klassikale niet-roken wedstrijd voor alle 1e en 2e klassen van het voortgezet onderwijs. Het doel van Actie Tegengif is het voorkomen dat jongeren beginnen met roken en het terugdringen van het aantal jongeren dat experimenteert met roken. De Actie is aanvullend op de lessen die op school worden gegeven over de gevolgen van roken en het oefenen in nee zeggen tegen een sigaret. Schoolklassen spreken met elkaar af een half jaar niet te roken. In de gemeente Weststellingwerf heeft een school voor voortgezet onderwijs meegedaan aan Actie Tegengif. 19
20 Opvoeden en opgroeien De gemeente Weststellingwerf geeft in de nota gezondheidsbeleid prioriteit aan de vorming van een Centrum voor Jeugd en Gezin. De JGZ GGD Fryslân probeert tijdens de reguliere contactmomenten en met specifieke interventies een bijdrage te leveren aan het gezond en veilig opgroeien van de jeugd in Fryslân. Stevig Ouderschap Stevig Ouderschap is gericht op het voorkómen van ontwikkelings-, opvoedings- en gedragsproblematiek. De doelgroep bestaat uit ouders van kinderen van 0-1½ jaar, waarbij één of meer risicofactoren zijn geconstateerd. Ouders worden ondersteund door middel van informatie over de ontwikkelingsfasen van kinderen, vergroten van opvoedingscompetentie en zelfvertrouwen van de ouders, stimuleren van hechting en responsief gedrag van de ouders en het helpen vergroten van sociale steun. Pedagogische thuisbegeleiding Pedagogische thuisbegeleiding is een vorm van opvoedondersteuning. Doel is de ouderlijke opvoedvaardigheden te verbeteren en problemen bij het opvoeden en opgroeien in een vroeg stadium te verminderen of op te lossen. Daarmee draagt pedagogische thuisbegeleiding bij aan de preventie van stoornissen in de sociaal-emotionele ontwikkeling en van gedragsproblemen van kinderen. In de gemeente Weststellingwerf is de pedagogische thuisbegeleiding gericht op ouders van kinderen van 0-12 jaar. Observatie kind op peuterspeelzaal door pedagoog Wanneer een leidster van een peuterspeelzaal zorgen heeft over het functioneren van een kind in de groep, bespreekt zij deze zorgen met de ouders. Daarbij kan er behoefte zijn aan de expertise van een pedagoog, enerzijds om de problematiek van het kind nader in kaart te brengen, anderzijds ter ondersteuning van het pedagogisch handelen van de leidster tegenover het kind. Een pedagoog van de JGZ GGD Fryslân kan een kind observeren, zo nodig verwijst zij door naar het consultatiebureau. Verwijsindex Friesland De verwijsindex is een digitaal systeem dat signalen van beroepskrachten die werken met kinderen en jongeren (0-23 jaar) bij elkaar brengt. De Verwijsindex brengt risicomeldingen over jeugdigen bij elkaar. Hulpverleners kunnen daardoor in een vroeg stadium contact met elkaar opnemen voor snelle en afgestemde hulp aan jeugdigen. De JGZ GGD Fryslân participeert in de gemeente Weststellingwerf in de Verwijsindex Friesland. Themabijeenkomsten, cursussen en ouderavonden Tijdens een themabijeenkomst of ouderavond kan met ouders en/of leerkrachten aandacht besteed worden aan opvoedingsvragen en -problemen. Thema s zijn o.a.: eten, slapen, zindelijkheid; taalontwikkeling; druktemakers; waarde(n)vol opvoeden en weerbaarheid. Daarnaast zijn er cursussen Peuter in zicht en Positief omgaan met kinderen. In Weststellingwerf heeft een verpleegkundige JGZ op een basisschool een ouderavond verzorgd over weerbaarheid. Gezondheidsbevordering, projecten en campagnes GGD Fryslân kan meewerken aan gezondheidsbevorderende activiteiten op scholen. Dit kan in de vorm van een eenmalige actie, een project of als onderdeel van een landelijke campagne. Een peuterspeelzaal en een basisschool hebben gebruik gemaakt van de poetslessen in het kader van mondgezondheid. Daarnaast is op de peuterspeelzaal een ouderavond over mondgezondheid gehouden. 20
21 RAAK training In het kader van RAAK Fryslân worden trainingen van drie dagdelen georganiseerd voor leidsters van kindercentra en leerkrachten basisonderwijs. Doel is dat de deelnemers leren om kindermishandeling te signaleren, weten hoe te handelen bij een vermoeden van kindermishandeling en in staat zijn hun zorgen over een kind te bespreken met de ouders/ verzorgers. De trainers zijn afkomstig van de JGZ GGD Fryslân en van Bureau Jeugdzorg Friesland. In Weststellingwerf hebben geen RAAK trainingen plaatsgevonden. Collateralenoverleg AMK Een collateralenoverleg is een afstemmingsoverleg van professionals, die betrokken zijn bij een gezin met een melding van kindermishandeling. Het overleg is gericht op het stoppen van de mishandeling en hulp voor het gezin. Medewerkers JGZ hebben in Weststellingwerf eenmaal hun inbreng geleverd in een collateralenoverleg. Crisiszorg Bij calamiteiten met leerlingen en/of leerkrachten geven medewerkers van de GGD Fryslân ondersteuning en advies gericht op de eerste opvang, de coördinatie van zorg en het verlenen van nazorg. Dit is bijvoorbeeld het geval bij zelfdoding, zedenzaak, geweldsdelict, extreme vormen van kindermishandeling, epidemie infectieziekte. Medewerkers JGZ hebben in Weststellingwerf eenmaal crisiszorg verleend. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) OGGZ is een product van de afdeling Algemene Gezondheidszorg van GGD Fryslân en is gericht op vangnet en bemoeizorg. Hierbij gaat het om diverse groepen cliënten die tussen wal en schip dreigen te raken. Deze cliënten hebben geen individuele hulpvraag en mijden zorg of worden door de reguliere zorg gemeden. De cliënten kampen met o.a. verwaarlozing, vervuiling en veroorzaken veelal overlast voor derden. Bij deze cliëntsituaties kunnen ook kinderen of jongeren betrokken zijn. De verpleegkundige OGGZ treedt op als regisseur van het vangnetwerk. Dit gebeurt veelal in samenwerking met een sociaal team, waarin wanneer er kinderen betrokken zijn ook een verpleegkundige JGZ participeert. Zodra reguliere zorg op gang is gekomen houdt de coördinerende rol voor de GGD op. Vertrouwenspersoon machtsmisbruik De GGD Fryslân levert samen met Maatschappelijk Werk Fryslân vertrouwenspersonen machtsmisbruik in het kader van de wettelijke verplichte klachtenregeling voor scholen. Ingeval van een klacht over een ernstige vorm van machtsmisbruik (seksuele intimidatie, racisme, discriminatie, agressie/geweld of pesten) of een klacht over schoolorganisatorische zaken treedt een verpleegkundige van de GGD op als vertrouwenspersoon voor leerlingen/ouders. Het maatschappelijk werk levert zo nodig een vertrouwenspersoon voor de aangeklaagde. In de gemeenten Weststellingwerf en Ooststellingwerf vervult de GGD de functie van vertrouwenspersoon op de 34 basisscholen van de Stichting Comperio. Daarnaast in Weststellingwerf voor drie basisscholen en twee scholen voor voortgezet onderwijs. Zorgnetwerken Verpleegkundigen en artsen JGZ kunnen met toestemming van de ouders of jongere kinderen of jongeren met psychosociale problematiek bespreken in verschillende zorgnetwerken. In de gemeente Weststellingwerf heeft de JGZ deelgenomen aan de volgende zorgnetwerken: 21
22 Overleg met leidsters peuterspeelzalen Overleg met intern begeleider en/of schoolmaatschappelijk werk basisonderwijs Zorgteam Vensterschool Noordwolde Zorgnetwerk Brede School Wolvega Zorgteam De Wegwijzer Wolvega Zorg Advies Team basisonderwijs Infokring Weer Samen naar School Commissie van Onderzoek van SBO De Triade Zorgteam Linde College Zorgteam AOC Terra Wolvega Regionaal Meld- en Coördinatiepunt voor vroegtijdige schoolverlaters Ontwikkeling De JGZ GGD Fryslân biedt een aantal producten de specifiek gericht zijn op kinderen met een verhoogd risico op een ontwikkelingsachterstand. Consultatiebureau Plus Het Consultatiebureau Plus is een speciaal spreekuur voor kinderen van 0-4 jaar, waarbij zorgen of vragen over de ontwikkeling zijn. Tijdens een eenmalig consult kijken een jeugdarts, die zich gespecialiseerd heeft op het gebied van ontwikkelingsproblemen, een kinderfysiotherapeut, logopedist en orthopedagoog naar het kind en geven een advies over het vervolgbeleid. Het team JGZ 0-4 meldt in overleg met de ouders een kind aan voor het Consultatiebureau Plus en is verantwoordelijk voor het vervolgbeleid. In de gemeente Weststellingwerf hebben vier ouders met hun kind het Consultatiebureau Plus bezocht en een advies gekregen. VTO-vroeghulp VTO-vroeghulp heeft als doel het vroegtijdig onderkennen van ontwikkelings- en/of gedragsproblematiek bij kinderen van 0-7 jaar en daar waar nodig in een zo vroeg mogelijk stadium hulp verlenen aan kind en ouders. Zowel ouders als hulpverleners en peuterleidsters/ leerkrachten kunnen een kind aanmelden bij het team VTO-vroeghulp. Het kernteam VTO-vroeghulp bestaat uit een coördinator, maatschappelijk werker, orthopedagoog of psycholoog en kinderarts. Daarnaast kunnen, afhankelijk van de vraagstelling, andere disciplines en instanties ingeschakeld worden, zoals JGZ 4-19 GGD Fryslân, Bureau Jeugdzorg of GGZ-Jeugd. In de gemeente Weststellingwerf hebben 28 ouders voor hun kind advies, ondersteuning en begeleiding gekregen van het VTO-vroeghulp team. Gezonde omgeving Project Binnenmilieu op basisscholen Een slecht binnenmilieu op school kan leiden tot gezondheidsklachten. In het kader van het project Binnenmilieu Basisscholen voert de GGD Fryslân sinds 2007 jaarlijks op 100 basisscholen een systematisch onderzoek uit naar luchtkwaliteit en ventilatie. Dit gebeurt met de zogenoemde eendagsmethode. Elk onderzoek wordt gevolgd door een advies op maat aan de school. Het project wordt in Fryslân jaarlijks voor 100 scholen gefinancierd door de Rijksoverheid. De gemeente Weststellingwerf neemt deel aan het project binnenmilieu. In totaal zijn in de periode zeven scholen onderzocht. 22
23 Luizeninstructie Hoofdluis blijft een veelvoorkomend probleem op alle scholen. Een doktersassistente van de JGZ GGD Fryslân kan op scholen een gratis hoofdluisinstructie geven. Het doel van de bijeenkomst is dat een ouderwerkgroep kennis over hoofdluis en de behandeling hiervan heeft of dat de kennis hierover wordt bijgeschaafd. Daarnaast is er aandacht voor het opzetten van een ouderwerkgroep en alle materialen die daarbij gebruikt kunnen worden. In de gemeente Weststellingwerf is op één basisschool luizeninstructie gegeven. 23
24 Conclusies en aanbevelingen Een groot deel van de Friese jeugd ontwikkelt zich goed en groeit op in een goede gezondheid. Toch komen er bij de Friese jeugd gezondheidsproblemen voor die reden tot zorg geven en voor gemeentelijk beleid van belang zijn. Alcoholgebruik, overgewicht, psychosociale problematiek, opvoedings- en opgroeiproblemen en achterstand in spraak- en taalontwikkeling vragen extra aandacht. Kinderen afkomstig uit gezinnen met een lage sociaal economische status, eenoudergezinnen of uit gezinnen met een allochtone achtergrond lopen een verhoogd risico op genoemde problemen. Dit met uitzondering van het alcoholgebruik dat zich niet beperkt tot specifieke groepen jongeren. Alcoholgebruik jongeren Jongeren uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs zijn minder alcohol gaan drinken. (Trend Fryslân ). Dit is bemoedigend. Desondanks is het alcoholgebruik op oudere leeftijd nog steeds reden tot zorg mede vanwege de sterke relatie met agressie/ vandalisme, het gebruik van andere drugs en de risico s op schade aan hersenfuncties. Overgewicht Het percentage kinderen/ jongeren met overgewicht is stabiel in de afgelopen vier jaar en ligt circa 5% onder het landelijk gemiddelde. In het basisonderwijs stabiliseert het percentage kinderen met overgewicht terwijl in het voortgezet onderwijs het percentage jongeren met overgewicht toeneemt. De toename van het aantal VMBO-leerlingen met ernstig overgewicht (obesitas) is zorgelijk. Gelet op de gezondheidsrisico s op volwassen leeftijd (o.a. hart- en vaatziekten) blijft extra inzet op preventie van groot belang. Psychosociale problematiek en opvoedings- en opgroeiproblemen Bij circa 1 van de jeugd is sprake van zodanige psychosociale problematiek of opvoedings- of opgroeiproblemen dat professionele ondersteuning nodig is. Sommige psychosociale problemen manifesteren zich al op heel jonge leeftijd en kunnen een grote invloed hebben op de ontwikkeling van een kind. Daarnaast kent elke leeftijdsfase (0-19 jaar) zijn specifieke gedrags- en opvoedingsproblematiek. Dit vraagt enerzijds vanaf jonge leeftijd een periodieke risicotaxatie en anderzijds een laagdrempelig informatiepunt voor ouders en jongere. CJG, VIF en ZAT s spelen hierin een centrale rol. Spraak- en taalontwikkeling Traditioneel kent Fryslân relatief veel spraak- en taalontwikkelingsachterstanden bij jonge kinderen. De cijfers uit monitor jeugdgezondheid bevestigen dit beeld. Mede door deze achterstand start een deel van de kinderen ook met onderwijsachterstand in het voorgezet onderwijs. Gemeenten in Fryslân zetten met integraal beleid of facetbeleid in op de aanpak van bovengenoemde gezondheidsproblemen. Aanvullend op de inspanningen in de gemeente Weststellingwerf adviseert GGD Fryslân in te zetten op overgewicht, gezonde voeding en bewegen. Daarbij valt te denken aan het inzetten van De Gezonde Schoolkantine op de scholen voor voortgezet onderwijs. Voor de jongere leeftijdsgroep valt te denken aan extra begeleidingsconsulten door een verpleegkundige JGZ, wanneer tijdens een preventief gezondheidsonderzoek overgewicht gesignaleerd wordt. 24
Gezond opgroeien in Ooststellingwerf
Gezond opgroeien in Ooststellingwerf 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien in Schiermonnikoog
Gezond opgroeien in Schiermonnikoog 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien in Ameland
Gezond opgroeien in Ameland 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien. in Opsterland 2009/2010
Gezond opgroeien in Opsterland 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien in Littenseradiel
Gezond opgroeien in Littenseradiel 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien. in Wûnseradiel 2009/2010
Gezond opgroeien in Wûnseradiel 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien in Harlingen
Gezond opgroeien in Harlingen 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien in Vlieland
Gezond opgroeien in Vlieland 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien in Heerenveen
Gezond opgroeien in Heerenveen 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien. in Sneek 2009/2010
Gezond opgroeien in Sneek 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien in AMELAND 2012
Gezond opgroeien in AMELAND 2012 Inhoudsopgave jaarrapportage JGG Inleiding... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ team Ameland... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 5 Genotmiddelen... 8 Opvoeden
Nadere informatieGezond opgroeien in Franekeradeel
Gezond opgroeien in Franekeradeel 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieGezond opgroeien. in Kollumerland c.a. 2009/2010
Gezond opgroeien in Kollumerland c.a. 2009/2010 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ 2009-2010 Vooraf... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Gemeentelijke beleidsspeerpunten ten aanzien van jeugd en gezondheid...
Nadere informatieInhoudsopgave jaarrapportage JGZ
Gezond opgroeien in TYTSJERKSTERADIEL 2012 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Inleiding... 3 Medewerkers JGZ in Tytsjerksteradiel... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 5 Genotmiddelen... 8
Nadere informatieGezond opgroeien in KOLLUMERLAND 2012
Gezond opgroeien in KOLLUMERLAND 2012 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Inleiding... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ team Kollumerland c.a... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 5 Genotmiddelen...
Nadere informatieInhoudsopgave jaarrapportage JGZ
Gezond opgroeien in SMALLINGERLAND 2012 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Inleiding... 3 Medewerkers JGZ in Smallingerland... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 5 Genotmiddelen... 8 Opvoeden
Nadere informatieInhoudsopgave jaarrapportage JGZ
Gezond opgroeien in LEMSTERLAND 2012 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Inleiding... 3 Medewerkers gemeentelijk JGZ-team... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 5 Genotmiddelen... 8 Opvoeden
Nadere informatieJEUGDGEZONDHEIDSZORG 4-19 JAAR
JEUGDGEZONDHEIDSZORG 4-19 JAAR INFORMATIE VOOR OUDERS / VERZORGERS Een gezonde jeugd heeft de toekomst Kinderen zijn lichamelijk, geestelijk en sociaal voortdurend in ontwikkeling. Bij de meeste kinderen
Nadere informatieJEUGDGEZONDHEIDSZORG 4-19 JAAR
JEUGDGEZONDHEIDSZORG 4-19 JAAR EEN GEZONDE JEUGD HEEFT DE TOEKOMST Kinderen zijn lichamelijk, geestelijk en sociaal voortdurend in ontwikkeling. Bij de meeste kinderen gaat dit zonder al te grote problemen.
Nadere informatieInhoudsopgave jaarrapportage JGZ
Gezond opgroeien in FERWERDERADIEL 2013 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Inleiding... 3 JGZ-team Ferwerderadiel... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 6 Genotmiddelen... 9 Opvoeden en opgroeien...
Nadere informatieBlik op de gezondheid. van de jeugd in. Heerenveen
Blik op de gezondheid van de jeugd in GGD Fryslân/ Jeugdgezondheidszorg februari 2010 Voorwoord De afdeling Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van GGD Fryslân helpt kinderen en jongeren om zo gezond mogelijk op
Nadere informatieAmeland Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Ameland Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Ameland Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg in
Nadere informatieInhoudsopgave jaarrapportage JGZ
Gezond opgroeien op Terschelling en Vlieland 2013 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Inleiding... 3 JGZ-teams Terschelling en Vlieland... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 6 Genotmiddelen...
Nadere informatieInhoudsopgave jaarrapportage JGZ
Gezond opgroeien in KOLLUMERLAND C.A. 2013 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Inleiding... 3 JGZ team Kollumerland c.a. (december 2013)... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 6 Genotmiddelen...
Nadere informatieVlieland Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Vlieland Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Vlieland Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieKindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Kampen
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 424 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding
Nadere informatieKindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Zwolle
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 420 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding
Nadere informatieKindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Raalte
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 460 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding
Nadere informatieHet Bildt Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Het Bildt Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Het Bildt Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieBoarnsterhim Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Boarnsterhim Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Boarnsterhim Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieKindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Hardenberg
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente In de gemeente gaven 458 ouders van kinderen van een half tot twaalf jaar inzicht in de gezondheid,
Nadere informatieKindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Deventer
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 448 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding
Nadere informatieKindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Olst-Wijhe
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet Olst-Wijhe [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente Olst-Wijhe 444 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid,
Nadere informatieFranekeradeel Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Franekeradeel Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Franekeradeel Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieKindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Ommen
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente In de gemeente gaven 478 ouders van ½- tot 12 jaar inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding
Nadere informatieTerschelling Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Terschelling Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Terschelling Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieDe lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.
4.2.12. Digitale opvoedondersteuning voor ouders van het jonge kind Ondersteuning in de vorm van een aantal online lessen voor ouders met kinderen tot 4 jaar, om ze voor te bereiden op de (toekomstige)
Nadere informatieHeerenveen Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Heerenveen Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Heerenveen Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieSamenvatting Jong; dus gezond!?
Samenvatting Jong; dus gezond!? Deel III Gezondheidsprofiel regio Nieuwe Waterweg Noord, 2005-2008 Samenvatting rapport Jong; dus gezond!? Gezondheidssituatie van de Jeugd (2004-2006) Regio Nieuwe Waterweg
Nadere informatieAantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.
Een online cursus waarin per les informatie wordt gegeven over een specifiek onderwerp. Bijvoorbeeld over: borst- en flesvoeding; ouderschap; verzorging van je kind; balans tussen kind en relatie. De lessen
Nadere informatieInleiding. Jeugdgezondheidszorg. Inzicht Jeugdgezondheidszorg 2017 Ter verdieping van het jaarverslag 2017 Gemeente Venlo
Inleiding De GGD, onderdeel van de Veiligheidsregio Limburg-Noord, helpt gemeenten bij de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van publieke gezondheidszorg. Binnen gemeenten bestaat de vraag
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg Samen zorgen voor uw kind jaar 12
1 Jeugdgezondheidszorg Samen zorgen voor uw kind 4-412 - jaar 12 jaar 2 Centrum voor Jeugd en Gezin Om de samenwerking rond kinderen en jeugdigen te verbeteren, worden in alle gemeenten Centra voor Jeugd
Nadere informatieOoststellingwerf Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Ooststellingwerf Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Ooststellingwerf Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg 0-19 jaar GGD Kennemerland. Een gezonde jeugd heeft de toekomst
Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar GGD Kennemerland Een gezonde jeugd heeft de toekomst 2 Een brochure voor samenwerkingspartners van Jeugdgezondheidszorg GGD Kennemerland In deze brochure leest u over de
Nadere informatieJongerenmonitor : Gemeente Deventer
Jongerenmonitor 2014-2015: Gemeente Voor de Jongerenmonitor 2015 zijn de data uit schooljaar 2014-2015 gebruikt die de JGZ van GGD IJsselland in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs verzameld heeft.
Nadere informatieK I N D E R E N O N D E R Z O E K : J A A R
THUISSITUATIE, KINDEROPVANG EN OPVOEDING K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Jeugd 2010 2 Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied,
Nadere informatieGezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs
Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Hoogeveen Willem Jan van der Veen Esther Huisman
Nadere informatieGezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs
Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Noordenveld Willem Jan van der Veen Esther
Nadere informatieDeelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010
Opvoedondersteuning Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 Opvoedvragen zijn van alle tijden. Als ouders vragen hebben over de opvoeding van hun kind, zoeken zij
Nadere informatieGezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs
Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Tynaarlo Willem Jan van der Veen Esther Huisman
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg en ouderondersteuning Stevig Ouderschap Plus. Marjanne Bontje, beleidsmedewerker Rig Mutschler, jeugdarts
Jeugdgezondheidszorg en ouderondersteuning Stevig Ouderschap Plus Marjanne Bontje, beleidsmedewerker Rig Mutschler, jeugdarts 1 24-09-2008 Doel bijeenkomst Informeren werk Jeugdgezondheidszorg (JGZ 4-19)
Nadere informatieVOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT
IJsselland VOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT Jongerenmonitor 2015 77% ontbijt dagelijks 10.3 jongeren School 13-14 jaar 15- jaar 76% een gezond gewicht 15% beweegt voldoende Genotmiddelen Psychosociale gezondheid
Nadere informatieGezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs
Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Assen Willem Jan van der Veen Esther Huisman
Nadere informatieHoe gaat het met de gezondheid van de Utrechtse Jeugd?
Hoe gaat het met de gezondheid van de Utrechtse Jeugd? Natuur Relaxen zzz Fruit Blij Bewegen Dokter Deze woorden gebruiken Utrechtse kinderen als zij praten over gezondheid. Meer weten? Kijk op www.volksgezondheidsmonitor.nl
Nadere informatieDe jeugd van tegenwoordig. Resultaten uit Gezondheidsonderzoek Jeugd 2016 Bestuurscommissie 6 juli 2017
De jeugd van tegenwoordig Resultaten uit Gezondheidsonderzoek Jeugd 2016 Bestuurscommissie 6 juli 2017 1 Inhoud Waartoe, hoe en wat? Wat kenmerkt de jeugd van tegenwoordig? Patronen voor preventie En verder
Nadere informatieGezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs
Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Borger-Odoorn Willem Jan van der Veen Esther
Nadere informatieJongerenmonitor : Gemeente Steenwijkerland
Jongerenmonitor 2014-2015: Gemeente Voor de Jongerenmonitor 2015 zijn de data uit schooljaar 2014-2015 gebruikt die de JGZ van GGD IJsselland in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs verzameld heeft.
Nadere informatie4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen
Alle ouders met kinderen tot 4 jaar die in ons werkgebied wonen. Pedagoog. 4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Dit aanbod is gericht op kinderen die naar de basisschool gaan en hun ouders.
Nadere informatieWymbritseradiel Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Wymbritseradiel Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Wymbritseradiel Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatie4.2.2. Shantala babymassage (individuele begeleiding)
4.2. Aanbod voor ouders van het jonge kind Dit aanbod is veelal gericht op ouders met kinderen tot 4 jaar. Een aantal producten zijn inzetbaar voor een bredere doelgroep. De producten Home-Start, Vroegtijdige
Nadere informatieHet adviseren bij mogelijke leerplichtontheffingen van jeugdigen van 5 tot 18 jaar met (langdurig) schoolverzuim. Aantal jeugdigen. Jeugdarts.
4.4. Aanbod jongeren Dit aanbod is gericht op jongeren op het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) tot 23 jaar. De doelgroep van het eerste product, Advisering leerplichtontheffing,
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Almelo
Kernboodschappen Gezondheid Almelo De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Almelo epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Almelo en de factoren die hierop van invloed
Nadere informatieGemeente Vlieland. Zorg voor Jeugd 2007. Jaarrapportage GGD Fryslân
Gemeente Vlieland Zorg voor Jeugd 27 Jaarrapportage GGD Fryslân Inhoudsopgave Zorg voor jeugd in de gemeente Vlieland 1. Vooraf... 3 2. Integrale jeugdgezondheidszorg -19 jaar in Fryslân... 4 3. Medewerkers
Nadere informatieLeeuwarden Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Leeuwarden Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Leeuwarden Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg op de basisschool
Jeugdgezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg op de basisschool Waarom Jeugdgezondheidszorg? Op de basisschool maken kinderen een enorme ontwikkeling door. Dat is niet alleen lichamelijk maar ook op sociaal
Nadere informatieZorg voor Jeugd in Vlaardingen
Zorg voor Jeugd in Vlaardingen Inge Parlevliet CJG Rijnmond 1 Alles onder 1 dak Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is het centrale punt waar jongeren (0-23) ouders/verzorgers, aanstaande ouders en professionals
Nadere informatieSkarsterlân Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Skarsterlân Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Skarsterlân Hfdstk Blz. - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieGezondheid telt! Jeugdgezondheidszorg. voor alle kinderen tot 19 jaar. Folder voor ouder(s)/verzorger(s)
Gezondheid telt! Jeugdgezondheidszorg voor alle kinderen tot 19 jaar Folder voor ouder(s)/verzorger(s) U wilt het beste voor uw kind: een onbezorgde jeugd en een goede gezondheid. Als ouder speelt u daarbij
Nadere informatieGENOTMIDDELEN. Jongerenmonitor 2015 10.163. 40% ooit alcohol gedronken. Klas 2. Klas 4. 5% ooit wiet gebruikt. 24% weleens gerookt.
IJsselland GENOTMIDDELEN Jongerenmonitor 1 4% ooit alcohol gedronken.163 jongeren School Klas 13-14 jaar Klas 4 1-16 jaar 4% weleens gerookt % ooit wiet gebruikt Genotmiddelen Psychosociale gezondheid
Nadere informatieInhoudsopgave jaarrapportage JGZ
Gezond opgroeien in LEEUWARDEN 2013 Inhoudsopgave jaarrapportage JGZ Inleiding... 3 JGZ-team Leeuwarden... 4 Monitor jeugdgezondheid... 5 Gezond gewicht... 6 Genotmiddelen... 9 Opvoeden en opgroeien...
Nadere informatiePSYCHOSOCIALE GEZONDHEID
IJsselland PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID Jongerenmonitor 20 92% normaal risico op psychosociale problemen.3 jongeren School Klas 2 13-1 jaar Klas - jaar 86% goede ervaren gezondheid %* is op school gepest *van
Nadere informatiePreventieoverzicht opvoeden
0-4 Ouders met kinderen 0-4 Stevig Ouderschap Stevig Ouderschap is een preventieprogramma dat zich richt op risicogezinnen en dat dmv. vroegtijdige opvoedingsondersteuning problemen op dit gebied wil voorkomen.
Nadere informatieoinleiding 1 c oovergewicht en ernstig overgewicht (obesitas) in Nederlandd
oinleiding 1 c Gewichtsstijging ontstaat wanneer de energie-inneming (via de voeding) hoger is dan het energieverbruik (door lichamelijke activiteit). De laatste decennia zijn er veranderingen opgetreden
Nadere informatieKinderen in Noord gezond en wel?
GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Noord gezond en wel? 1 Wat valt op in Noord? Voor Noord zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar
Nadere informatieOnderzoek. Kind en Opvoeding jaar
Onderzoek Kind en Opvoeding 0-17 jaar Inhoudsopgave 1. Ontwikkeling en gezondheid 4 2. Zorgen over kind 8 3. Hulp en ondersteuning bij de opvoeding 11 4. Roken en alcohol 16 5. Sport en bewegen 18 Onderzoek
Nadere informatieSneek Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Sneek Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Sneek Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg in Friesland
Nadere informatieDigitale opvoedondersteuning voor aanstaande ouders
Bijvoorbeeld over: borst- en flesvoeding; ouderschap; verzorging van je kind; balans tussen kind en relatie. Ouders die deelnemen aan deze thema- of voorlichtingsbijeenkomst hebben (nieuwe) kennis en informatie
Nadere informatie2. Overgewicht. allochtone kinderen. autochtone kinderen. eenouder ouder+stiefouder. beide ouders. % kinderen met overgewicht. laag.
2. Overgewicht De gevolgen van overgewicht op de kinderleeftijd zijn uiteenlopend van psychosociale problemen, zoals gepest worden, negatief zelfbeeld en depressiviteit, tot lichamelijke problemen zoals
Nadere informatieTotaal screening vo2 West-Brabant. 10 % % heeft soms
214 215 onderzoek onderzoeksperiode totaal aantal leerlingen klas 2 klas 2 sept 214 - juni 215 7857 aantal afwezig aantal aantal vragenlijsten tijdens screening vervolgonderzoeken ingevuld 336 288 7521
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Rijssen-Holten
Kernboodschappen Gezondheid Rijssen-Holten De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Rijssen-Holten epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Rijssen-Holten en de factoren
Nadere informatieBij vragen over de ontwikkeling of het gedrag van jonge kinderen
Integrale Vroeghulp Voor verwijzers Bij vragen over de ontwikkeling of het gedrag van jonge kinderen Integrale Vroeghulp voor verwijzers Werkt u als professional in het onderwijs, bij Bureau Jeugdzorg,
Nadere informatieInformatie voor professionals
Informatie voor professionals De GGD Noord- en Oost-Gelderland (GGD NOG) heeft, met ingang van het schooljaar 2014-2015, de werkwijze van de afdeling jeugdgezondheidszorg (deels) aangepast. In deze brief
Nadere informatieOpvoed aanbod. Dit is een uitgave van:
Opvoed aanbod 058 Dit is een uitgave van: opvoedpunt Leeuwarden 2 Preventieve opvoedsteun Opvoeden en opgroeien, het is logisch dat ouders daar vragen over hebben. Het is fijn als iemand met je mee kan
Nadere informatieIndicatoren zorguitkomsten benchmark JGZ Invulschema s September 2008 TNO
1 11/25/2008 Indicatoren zorguitkomsten benchmark JGZ Invulschema s September 2008 TNO Opvoedproblemen 0-19 jaar Indicator % kinderen van 0-4 jaar met een opvoedingsprobleem/spanning welke wel gesignaleerd
Nadere informatieLittenseradiel Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008
Littenseradiel Jaarrapportage JGZ 0 19 jaar 2008 2 Inhoudsopgave samen zorgen voor de jeugd in de gemeente Littenseradiel Hoofdstuk Pagina - Inhoudsopgave 3 - Vooraf 4 1. 2008: Op weg naar één jeugdgezondheidszorg
Nadere informatieSamen werken aan een. gezond en veilig. schooljaar. Het voortgezet onderwijs & de Jeugdgezondheidszorg
Samen werken aan een gezond en veilig schooljaar Het voortgezet onderwijs & de Jeugdgezondheidszorg 2015/2016 Het voortgezet onderwijs EN de Jeugdgezondheidszorg Gezonde leerlingen die lekker in hun vel
Nadere informatieKinderen in West gezond en wel?
GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in West gezond en wel? 1 Wat valt op in West? Voor West zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg 4-19 jarigen
Jeugdgezondheidszorg 4-19 jarigen Jeugdgezondheidszorg 4-19 jarigen Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling. Zowel lichamelijk, geestelijk als sociaal. De meeste kinderen groeien zonder al te grote problemen
Nadere informatiePILOT GEZONDHEIDSONDERZOEK 15/16-JARIGEN
CHECK UITKOMSTEN PILOT GEZONDHEIDSONDERZOEK 15/16-JARIGEN Gezondheid Relaties Lichaam Seksuele ontwikkeling Gevoel Alcohol, drugs & gamen 2 Doel gezondheidsonderzoek Jongeren vragen niet makkelijk om hulp,
Nadere informatieKinderen in Zuid gezond en wel?
GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Zuid gezond en wel? 1 Wat valt op in Zuid? Voor Zuid zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar
Nadere informatieOp weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009
Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009 Op weg naar speerpuntennotitie? Wat doen/deden we al? Welke gezondheidsproblemen
Nadere informatieSchoolrapport. Amadeus Lyceum. Resultaten EURO-URHIS 2 jeugdonderzoek. Inleiding
Schoolrapport Resultaten EURO-URHIS 2 jeugdonderzoek Amadeus Lyceum Inleiding De GG&GD Utrecht neemt deel aan een Europees project over gezondheid in grote steden, het EURO-URHIS 2 project. In dit onderzoek
Nadere informatieLeidt triage en taakherschikking in de JGZ tot meer zorg op maat? 24 mei Janine Bezem Congres Jeugd in Onderzoek
Leidt triage en taakherschikking in de JGZ tot meer zorg op maat? 24 mei 2018 Janine Bezem Congres Jeugd in Onderzoek 2 Inhoud Differentiatie zorgaanbod Triage methode JGZ 4-18 Resultaten promotieonderzoek
Nadere informatieEen prenataal traject bestaande uit één tot vier huisbezoeken voor een selectieve groep zwangere vrouwen. Aantal uitgevoerde huisbezoeken.
4.1. Aanbod voor aanstaande ouders Onze producten gericht op de prenatale periode bieden aanstaande ouders begeleiding en ondersteuning die start tijdens de zwangerschap. Het is ter voorbereiding op de
Nadere informatieResultaten Schoolkracht Basisonderwijs Gemeente Utrechtse Heuvelrug
Resultaten Schoolkracht Basisonderwijs 2008-2009 Gemeente Utrechtse Heuvelrug Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Kenmerken onderzoekspopulatie... 3 3. Lichamelijk en psychosociaal functioneren... 4 3.1
Nadere informatievoor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken
voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken Het Centrum voor Jeugd en Gezin is er voor iedereen Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling. Zowel lichamelijk, geestelijk
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Borne
Kernboodschappen Gezondheid Borne De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Borne epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Borne en de factoren die hierop van invloed
Nadere informatieVoorbeeldadvies Cijfers
Voorbeeldadvies GGD Twente heeft de taak de gezondheid van de Twentse jeugd, volwassenen en ouderen in kaart te brengen. In dit kader worden diverse gezondheidsmonitoren afgenomen om inzicht te verkrijgen
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Dinkelland & Tubbergen
Kernboodschappen Gezondheid Dinkelland & Tubbergen De GGD Twente verzamelt in opdracht van Noaberkracht Dinkelland Tubbergen epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Noaberkracht
Nadere informatieBijlage 3 Jaarprogramma gemeente Meerssen 2008 (inclusief Jeugdgezondheidszorg)
Bijlage 3 Jaarprogramma gemeente Meerssen 2008 (inclusief Jeugdgezondheidszorg) Deze bijlage is een eerste aanzet. Aan de hand van het nieuwe productenboek van de GGD Zuid - Limburg zal het jaarprogramma
Nadere informatie