Virtueel bouwen en de toepassing van standaards. Kennismaking en toelichting cursus

Transcriptie

1 BIM-Lab Virtueel bouwen en de toepassing van standaards Kennismaking en toelichting cursus

2 BIM-Lab Georganiseerd door projectgroep COINS i.s.m. BIR Vijf samenhangende onderwijsmodulen Doelstellingen Inzicht geven in aard en toepassingsmogelijkheden van standaarden Inzicht te geven in hoe de standaarden kunnen bijdragen aan procesintegratie en procesbeheersing Theorie en praktische oefening Cursus is een pilot

3 Een cursus in 5 modulen 1. Inleiding Virtueel Bouwen en Toepassing Standaarden 22sep09 2. Organisatie Bouwproces en Informatiemanagement 29sep09 3. Functionele specificatie en ruimtelijke vormgeving 6okt09 4. Engineering 13okt09 5. Toelevering en productie 20okt09

4 Instructeurs 1. Henk Schaap en Peter Willems 2. Sander Nederveen en Henk Schaap 3. René Dorleijn en Jacob Beetz 4. Hans Hendriks en Henk Burggraaff 5. Martinus van de Ruitenbeek, Patrick van Tol en Bert de Wolde

5 Middelen Diverse software-tools, o.a. Coins-Navigator Revit en Coins4Revit (Allplan en Coins4Allplan) VISI webtool van Bakker&Spees Metacom Informatiepagina:

6 Agenda Module 1 Opening (door Aart van Gelder, lid van de BIR) Kennismaking en toelichting cursus (Henk Schaap) Introductie COINS-programma (Henk Schaap) Inleiding Virtueel Bouwen en toelichting casus (Henk Schaap) Pauze Uitleg standaarden (Peter Willems) Installatie plus oefening met Coins-Navigator (Peter Willems) Evaluatie en afsluiting

7 BIM-Lab Virtueel bouwen en de toepassing van standaards Introductie COINS-programma

8 De systematiek voor gebruik van bouwinformatie en integratie van het bouwproces Ambitie: een bijdrage leveren aan procesvernieuwing in de bouw

9 C.O.IN.S? COINS staat voor: Civiele (Constructieve) Objecten en INtegratie van processen en Systemen in de bouw NB: Na een start uit de civiele hoek, is COINS nu een bouwbreed programma

10 Rijksgebouwendienst Groningen

11 Onderwerpen Principes/ Waarom Proces/ Wat Technologie ontwikkeling Procedures & Methoden/ Hoe Omgeving Technieken & Gereedschappen/ Waarmee

12 Waarom Principes/ Waarom Proces/ Wat Technologie ontwikkeling Procedures & Methoden/ Hoe Omgeving Technieken & Gereedschappen/ Waarmee

13 Achtergrond

14 Achtergrond: Valt er wat te verbeteren? Sequentiële werkwijze Beperkte informatie overzicht Omvangrijk revisiebeheer Onduidelijk versiebeheer Rol georiënteerd proces Eigen belang Beperkte flexibiliteit in het proces Wijze van communiceren Wijze van reviewen Wijze van controleren Persoonlijke stijl Overdracht van informatie

15 Achtergrond: Valt er wat te verbeteren? De wijze van invulling van communicatie en samenwerking veroorzaakt de foutgevoeligheid in de informatiestroom Toepassingen ICT worden per discipline Toepassingen ICT worden per discipline ontwikkeld vanuit technology-push, gevolg is eilandautomatisering

16 Achtergrond

17 Achtergrond Behoefte om intelligente informatie over te dragen Objecten Configuratie Functionaliteit en eisen Technische specificaties 3D-modellen Documentatie Behoefte om informatie kunnen managen Informatie in samenhang benutten Status, wijzigingen en versies Communicatie en autorisatie Behoefte om digitaal te kunnen samenwerken Voorschrijven

18 Wat Principes/ Waarom Proces/ Wat Technologie ontwikkeling Procedures & Methoden/ Hoe Omgeving Technieken & Gereedschappen/ Waarmee

19 Toekomstbeeld Van rol georiënteerde, naar object georiënteerde informatie Doel gerichte sturing introduceren Continue terugkoppeling door 3D- informatiesysteem Meer Concurrent werken en wachttijden reduceren Informatieoverdracht reduceren Informatieoverdracht efficiënt maken

20 Toekomstbeeld Aansluiting op relevante ontwikkelingen voor de bouw Systems engineering Object benadering 3D-modelleren Procesintegratie

21 Toekomstbeeld Ontwerp Beheer & onderhoud Realisatie

22 Toekomstbeeld

23 Toekomstbeeld Belanghebbende Bouwwerk leverende

24 Hoe Principes/ Waarom Proces/ Wat Technologie ontwikkeling Procedures & Methoden/ Hoe Omgeving Technieken & Gereedschappen/ Waarmee

25 Waar staat COINS voor? Doel: Meer halen uit samenwerking in de keten Hoe: Introduceren van afsprakenstelsels over informatie van 3D-bouwobjecten en afsprakenstelsels over werkwijze Want: Afsprakenstelsels zijn een voorwaarde voor integratie van het bouwproces

26 Hoe dit te realiseren? Met elkaar afspraken maken over: Hoe we met informatie omgaan (proceskant/werkwijze - CEM) De vorm en structuur van informatie (informatiekant - CBIM) Introduceren van afspraken in de praktijk IT-bedrijven maken hun software compatible Eenvoudig houden Gebruiken van wat er al is Snel de praktijk in

27 Het maken van afspraken De uitgangspunten/afspraken worden vastgelegd in publicaties: COINS-systematiek Bevat de afspraken die de ruggengraat vormen voor integratie van het proces COINS-referentiekaders Aanvullende afspraken voor specifieke toepassingen COINS-implementatierichtlijnen

28 Systematiek en referentiekaders Ref.kader Functioneel specificeren COINSsystematiek COINS-systematiek kernmodel kernmodel Ref.kader Ramen hoeveelheden Ref.kader Beheer config. bouwwerk Ref.kader aansluiting realisatie- Beheer&onderhoud Ref.kader aansluiting ontwerprealisatie

29 Afspraken publiceren Toekomst voor het bouwproces COINS-systematiek Referentiekader functioneel specificeren Referentiekader ramen van hoeveelheden

30 Afspraken over informatie Coins-container T1 Specificaties leveren Specificerende Bouwwerk Regisseur + BIM coördinator T2 Ontwerp leveren Ontwerpende T3 Bouwfasering leveren Plannende Bouwwerk Bouwwerk Informatie Systeem Ingericht volgens COINS Bouwwerk Informatie Model - CBIM

31 Afspraken over informatie Contractafspraken Documenten en tekeningen Bouwdelen 3D-modellen Functies en Eisen Specificaties Planning Bibliotheek met standaardonderdelen

32 Afspraken over werkwijze Aansluiting op Systems Engineering Uitwerkingslagen Baselines Verificatie Configuratie

33 Afspraken over werkwijze Omgaan met wijzigingen Omgaan met versies T1 Specificaties leveren Specificerende Vastleggen van status T2 Vrijgave Baseline Geldigheid Omgaan met autorisaties Bouwwerk Regisseur + BIM coördinator Bouwwerk Ontwerp leveren T3 Bouwfasering leveren Ontwerpende Plannende Bouwwerkinformatiesysteem

34 Afspraken over werkwijze Coins-container Standaard verpakking Standaard inhoud Documenten in aparte folder

35 Toepassen van standaards VISI-standaard Management communicatie Besluiten nemen Bouwwerkregisseur T1 Specificerende COINS-standaard Bouwwerk communicatie Delen van bouwwerkinformatie Building Information model ETIM, Cheobs, IFD Objectbibliotheken Classificatie en typebeschrijvingen 2BA,?,? Productcatalogi Producent- en groothandelsinformatie

36 Waarmee Principes/ Waarom Proces/ Wat Technologie ontwikkeling Procedures & Methoden/ Hoe Omgeving Technieken & Gereedschappen/ Waarmee

37 Waarmee COINS-systematiek en referentiekaders IT-ondersteuning, o.a.: Autodesk: Revit Nemetschek: Allplan en Scia-Engineer Infostrait: Smarteam/FS Van Meijel: Metacom Bakker & Spees Cenosco

38 Waarmee Testtool Coins-Navigator Richtlijnen voor IT-implementatie Richtlijnen voor toepassing Implementatie Praktijkexperimenten Waarde expliciet maken Kennisverspreiding Voorschrijven

39 BIM-Lab Virtueel bouwen en de toepassing van standaards Inleiding Virtueel Bouwen en Toelichting Casus

40 Aanleiding 3D denken vertaalslag 2D tekenen vertaalslag 3D Bouwen 2x vertaalslag voorkomen door alles in 3D te laten.

41 Oplossingsrichting Virtueel Bouwen Virtueel Bouwen (en Beheren) betekent dat het te bouwen en te gebruiken bouwwerk (samengesteld uit diverse bouwdelen) al vanaf een zeer vroeg stadium en gedetailleerd virtueel (dus in digitale vorm) voor de projectorganisatie beschikbaar is. En dan niet alleen in het stadium waarin het bouwwerk gereed is, maar in alle stadia van het bouwproces, identiek aan, maar vooruitlopend op het echte ( fysieke) bouwwerk. Op deze wijze zijn fouten in het ontwerp, de constructie, de bouwlogistiek en de afwerking, maar ook in de planning, werkvolgorde etc. incl. beheer en onderhoud snel en eenvoudig op te sporen. Ook zijn verbetermaatregelen te treffen vóórdat de schade in werkelijkheid is opgetreden en zijn diverse simulaties uit te voeren om bv. de beoogde functionaliteit aan te kunnen tonen.

42 Afspraken CBIM Informatiemodel Virtuele wereld CEM Beschrijving werkwijze Methodisch Context

43 De partijen Bovenliggende Doelstelling Uitvoeren primaire proces Doelstelling Ter Beschikking Stellen Tools Partij 1 Specificeren en Gebruiken Tools Partij 2

44 Activiteitenschema

45 Twee werelden Reële wereld Bevat werkelijke, tastbare dingen. Hout en steen Virtuele wereld Bevat voorstelling van tastbare dingen. Enen en nullen

46 Afbeelding

47 Hoofdconcept van COINS Virtueel Bouwen Bouwwerk digitaal aanwezig in 3 dimensies + metadata. Bouwwerk is som van verbonden bouwdelen. In alle stadia van het bouwproces. Identiek aan, maar vooruitlopend op het echte bouwwerk. Virtueel Bouwwerk Digitale maquette op ware grootte.

48 Bouwen Bouwen is transformeren van grondstoffen tot bouwdelen/bouwwerken met behulp van arbeid, hulpmiddelen en informatie. Bouwen is verbinden van bouwdelen

49 Bouwen = Transformeren

50 Bouwen = Verbinden

51 Waar gaat het om? Ongewenste situatie Belanghebbende weet hoe dit gerealiseerd kan worden! (bouwwerk) Verzameling functies die nodig zijn om dat doel te bereiken (Voorziening) Gewenste situatie

52 Wat wil hij hebben? Belanghebbende legt in eisen vast welke prestaties, op basis van de functies van de voorziening, verricht moeten worden om het door hem gewenste doel te bereiken. (def. Functioneel Specificeren)

53 Begrippen = Gegevens Voorziening Doel Functies Eisen Prestaties

54 De vraagkant Een Voorziening dient een Doel en bestaat uit een aantal samenwerkende Functies. Deze Functies stellen een aantal Eisen aan het (Fysieke) Object dat deze Functies moet gaan vervullen.

55 De oplossingkant Een Fysiek Object bestaat uit een aantal (technische) onderdelen die bepaalde Functies vervullen. Deze onderdelen (Functievervullers) leveren Prestaties die samen in staat zijn om het beoogde Doel te bereiken.

56 Ordening Doel Voorziening Functies Eisen Bouwwerk Functievervullers Prestaties Vraagkant Oplossingkant

57 Werkpakket Toestand Object A Informatie Methoden Toestand Object X Primaire input Object A Object N Werkpakket Object X Primaire output Toestand Object N Hulpmiddelen Mensen

58 Welke data hebben we wanneer? NB: voor systeem, lees Voorziening

59 CBIM Bevat mogelijkheden om gegevens op te slaan mbt: Functies Eisen Prestaties Functievervullers Fysieke Objecten.

60 CEM Bevat beschrijvingen over hoe te handelen met Functies Eisen Prestaties Functievervullers Fysieke Objecten. MAAR SCHRIJFT GEEN METHODE VOOR!

61 Context Status van (data-)objecten Versiebeheer Autorisatiewindow Rollen Interoperability Coins data Container

62 Basis structuur Systeem A Bouwdeel A Doel Functie A.1 Vervuller A.1 Eis A.1.a Eis A.1.b Prestatie A.1.a Prestatie A.1.b Functie A.2 Vervuller A.2 Eis A.2.a Prestatie A.2.a Functie A.3 Vervuller A.3 Eis A.3.a Prestatie A.3.a Probleem cq. Vraagkant (Abstract) Eis A.3.b Eis A.3.c Prestatie A.3.b Prestatie A.3.c Oplossing cq. Antwoordkant (Concreet) NB: voor systeem, lees Voorziening

63 Eerste decompositie Systeem A Bouwdeel A Doel Functie A.1 Vervuller A.1 Eis A.1.a Eis A.1.b Prestatie A.1.a Prestatie A.1.b Functie A.2 Vervuller A.2 Eis A.2.a Prestatie A.2.a Functie A.3 Vervuller A.3 Eis A.3.a Prestatie A.3.a Niveau 1 (hoogste niveau) Eis A.3.b Eis A.3.c Prestatie A.3.b Prestatie A.3.c Niveau 2 (laagste niveau) Systeem A.1 Doel Bouwdeel A.1 Systeem A2 Bouwdeel A.2 Systeem A.3 Doel Bouwdeel A.3 Doel

64 De casus Station Lunetten

65 Casus Station Lunetten Spooruitbreiding tussen Utrecht Centraal en Houten i.h.k. van Randstadspoor Vervanging van bestaande station Station Utrecht Lunetten wordt aangepast en verbouwd tot een station met een eilandperron. De toegang van het perron ligt in een nieuwe langzaam verkeerstunnel die ten opzichte van de bestaande tunnel ca. 75 meter in noordelijke richting verschuift. De perrontunnel voorziet tevens in een doorgang ten behoeve van het bestaande, te verleggen fietspad Tussen de rails.

66 Casus Station Lunetten Module 3 Functioneel specificeren en ruimtelijke vormgeving (eisen versus prestatie) Module 4 Engineering (inpassing tunnel en overkapping, plaatsen verlichting) Module 5 Toelevering en productie (gebruik ontwerpgegevens)

67 Casus Station Lunetten Informatieset, zie: Lab_casus_ProRail.zip Uitsluitend te gebruiken binnen het kader Uitsluitend te gebruiken binnen het kader van de cursus

68 BIM-Lab Virtueel bouwen en de toepassing van standaards Inleiding Toepassing Standaarden

69 Overview Waarom standaarden? Historische ontwikkeling Standaarden (IDM, VISI, COINS, IFC, IFD) Tools / demo

70 Van papieren informatie drager naar elektronische informatiedrager Transitie van paper-based naar elektronisch informatiestromen ( 80 90) Standaarden voor de uitwisseling van tekstdocumenten ASCII, Unicode Postscript, PDF HTML, XML MS-Office (Word, Excel) Standaarden voor de uitwisseling van tekeningen IGES DXF, DWG

71 Documentgeoriënteerd versus objectgeoriënteerd Transitie van document-based naar objectbased vastleggen van gegevens 3D modellen ISO (STEP) BuildingSmart/IAI IFC Bouwwerk informatiemodellen (BIM) COINS

72 Mens-tot-mens versus machine-tot-machine communicatie Human interpretable Standaard is gericht op mens-tot-mens communicatie. Niet geschikt voor intelligente ondersteuning door ICT applicaties. Machine interpretable Standaard is primair gericht op machine-tot-machine communicatie. Geschikt voor intelligente ondersteuning door ICT applicaties. Kan ook mens-tot-machine communicatie ondersteunen.

73 Uitwisselen versus delen Information exchange Standaard is ontworpen voor directe communicatie tussen twee actoren. Bij iedere uitwisseling ontstaan kopieën => versiemanagement probleem. Information sharing Standaard is ontworpen voor het delen van informatie met twee of meer actoren. Eén centraal model. Mogelijk werkkopieën die later weer met het centrale model samengevoegd kunnen worden.

74 Uitwisselen versus delen domein standaard domein applicatie A domein applicatie B Cirkel locatie middelpunt straal r gemeenschappelijk domein van A en B Polylijn locaties hoekpunten De pre- of postprocessor transformeren de cirkel naar een polylijn. Daarna is de informatie dat het een cirkel is met een bepaalde straal verloren gegaan.

75 Historische ontwikkeling IGES ISO STEP IFC VISI, COINS Internet

76 Historische ontwikkeling human interpretable machine interpretable information exchange Word Excel PDF IGES DXF STEP IFC Information sharing HTML COINS COINS

77 Framework for Provision of Guidance on Building Information Modelling ISO TS PW1 Part 2 IDM Part 1 IFC

78 Dia 10 PW1 framework to standardize the development of BIM Manuals, locally, individually or globally. Peter Willems;

79 Information Delivery Manual ISO DIS (IDM)

80 IDM / Technische Architectuur

81 IDM / Interaction Map Code Rol Omschrijving Verantwoordelijkheid A1 Opdrachtgever Verstrekt de opdracht voor het opstarten project aan de bouwmanager. Is eindverantwoordelijk voor de realisatie van het project conform de gemaakte afspraken in termen van tijd, kwaliteit en kosten. Leveren detail ontwerp T1 A1 Opdrachtgever A2 Bouwwerkregisseur T2 Leveren interface model T3 Leveren civiel ontwerp T4 Leveren B&U ontwerp A3 Interface engineer A4 Civiel engineer A5 B&U engineer A2 Bouwmanager Draagt zorg voor de toetsing, acceptatie en coördinatie van activiteiten in het kader van de realisatie van het project. A3 Civiel modelleur Draagt zorg voor de uitvoering en coördinatie van Activiteien in het kader van het modelleren van het civiel ontwerp. A4 B&U modelleur Draagt zorg voor de uitvoering en coördinatie van activiteiten in het kader van het modelleren van het ontwerp B&U. A5 Installatie modelleur Draagt zorg voor de uitvoering en coördinatie van activiteiten in het kader van het modelleren van het installatietechnisch ontwerp. -Is eindverantwoordelijk naar de opdrachtgever voor de realisatie van het project. -Draagt zorg voor de uitvoering en coördinatie van activiteiten in het kader van het leveren van het project. Is verantwoordelijk naar de bouwmanager voor de realisatie van het civiel ontwerp. Is verantwoordelijk naar de bouwmanager voor de realisatie van het ontwerp B&U. Is verantwoordelijk naar de bouwmanager voor de realisatie van het installatietechnisch ontwerp. T5 Leveren installatie ontwerp A6 Installatie engineer Code Transactie Omschrijving Resultaat T1 Initiëren project Opdrachtverstrekking tot levering project, oplevering en acceptatie Project opgestart, opgeleverd en geaccepteerd T2 Opdracht civiel ontwerp Opdrachtverstrekking tot levering civiel ontwerp Opdracht civiel ontwerp verleend T3 Opdracht ontwerp B&U Opdrachtverstrekking tot levering ontwerp B&U Opdracht ontwerp B&U verleend T4 Opdracht Installatie- Technisch ontwerp Opdrachtverstrekking tot levering installatietechnisch ontwerp Opdracht installatietechnisch ontwerp verleend

82 IDM: process map Een process map geeft inzicht in de activiteiten die deeluitmaken van een business proces De volgorde waarin ze worden uitgevoerd. De actoren (mensen/organisaties) die bij het business proces betrokken zijn De informatie die wordt uitgewisseld tussen actoren na beëindiging van een activiteit. Een process map identificeert ook de start-en eindmijlpalen in het business proces. Een mijlpaal waarbij informatieuitwisseling optreedt. Besluitvorming in het business proces

83 IDM: Business Process Modelling Notation (BPMN) activity Swimlane Swimming pool

84 IDM: Exchange requirement Een gegevensverzameling die overgedragen moet worden om een specifieke informatiebehoefte te vervullen op een bepaald moment in een project. Een exchange requirement is onafhankelijk van het formaat waarin de gegevens worden overgedragen. Beschrijft deze gegevensverzameling in niettechnische termen. De primaire doelgroep voor een exchange requirement is de gebruiker (architect, constructeur, aannemer, enz.)

85 IDM: Exchange requirement Wie? Waarom? Wanneer? Wat? Actor die informatie verlangt om een activiteit of een te nemen besluit te ondersteunen. Waarom is deze informatie belangrijk voor een projectactiviteit? In welke fase van het project? Gegevensdeelverzameling van BIM waar het verzoek betrekking op heeft. 5 Door wie? Groep/actor die de verlangde informatie moet leveren.

86 IDM: Exchange requirement Een exchange requirement beschrijft de rollen die actoren vervullen. uitvoeren van een activiteit input leveren gebruikmaken van de output Het uiteindelijke doel van een exchange requirement is de output informatie

87 IDM: Functional part Een informatiemodule of een enkel informatieconcept die softwareleveranciers hanteren om een exchange requirement te ondersteunen. Een functional part beschrijft de informatie in termen van de benodigde onderdelen van de BIM standaard waarop het gebaseerd is. Een functional part is a compleet zelfstandig schema maar tevens een subset van de BIM standaard waarop het is gebaseerd.

88 VISI VISI staat voor voorwaarden scheppen voor invoeren van standaardisatie ICT in de bouw en kent de volgende doelstellingen: De partijen krijgen de beschikking over algemeen toepasbare afspraken over de inhoud en inrichting van de communicatie. De partijen zijn door deze afspraken in staat sneller en flexibeler samenwerkingsverbanden aan te gaan en communicatiestructuren op te zetten. De partijen zijn in staat voor de buitenwereld meer toetsbaar te handelen en de kwaliteit van het product te vergroten. Door deze afspraken worden de middelen op het gebied van informatie-en communicatietechnologie (ICT) beter benut. Eenvoudig gezegd komt het er op neer dat VISI tot doel heeft eenduidige afspraken te maken over de (digitale) communicatie op raakvlakken tussen partijen in bouwprojecten. Deze afspraken moeten ertoe leiden dat partijen elkaar blindelings kunnen vinden.

89 VISI / Raamwerken Initiatief nemen T1 Ontwerpen T2 T7 Verzorgen financiering Bouwrijp maken T3 T8 Verwerven grond Bouwen T4 Project leverende T1.1 Opdracht gevende T9 Reguleren Onderhouden T5 T10 Adviseren Exploiteren T6 T11 Toetsen / accepteren T13 T12 Creëer draagvlak Aanbesteden

90 VISI en COINS WoA VISI BIM manager COINS container Ontwerpende VISI COINS Bouwwerk Informatie Systeem WoA check WoA = Window of Authorization COINS container

91 Wat is BIM? BIM betekent Bouwwerk Informatie Modelleren Modelleren van de informatie over een bouwwerk Alle informatie, niet alleen de vorm Het proces van het creëren van een Bouwwerk Informatie Model BIM betekent ook Bouwwerk Informatie Model Het resultaat van een Bouwwerk Informatie Modellering ontwikkelproces BIM levert een digitale representatie van de fysieke en functionele eigenschappen van een bouwwerk.

92 Wat is BIM niet? Enkel een 3D model is nog geen BIM Er is geen additionele kennis met betrekking tot het project. De persoon die het model gebruikt moet de geometrie interpreteren om vast te stellen wat het voorstelt. Een BIM hoeft niet een 3D vormrepresentatie te bevatten Het is de informatie de er toe doet, niet de representatie. Een 2D vormrepresentatie kan ook worden gebruikt met een BIM. BIM is niet een enkele applicatie Een bouwwerk informatie model is typisch het resultaat van veel samenwerkende applicaties.

93 Eisen waaraan een BIM moet voldoen Is een digitale representatie van fysieke en functionele karakteristieken van een bouwwerk Is een uitgangspunt voor, en ondersteunend aan activiteiten en besluitvorming in de levenscyclus van een bouwwerk Wordt gedeeld over meerdere belanghebbenden in het bouwproces

94 BouwwerkInformatie Model sjabloon attributen Een object is een exemplaar van een patroon gedefineerd door een klasse dingen waarden identiteit gedrag Klasse Object Een schema definieert de hiërarchie en de relaties tussen klassen. Een model wordt gevuld door een verzameling objecten. Schema Model specificaties relaties Een model is de informatieverzameling van een bouwwerk gestructureerd volgens het schema. bouwwerken vulling

95 IFC ISO/PAS De Industry Foundation Classes (IFC)is een neutraal objectgeoriënteerd bestandsformaat ontwikkeld sinds 1995 door de International Alliance for Interoperability (IAI) en sinds 2005 door buildingsmart. Softwareleveranciers die IFC ondersteunen Autodesk, Graphisoft, Tekla, Nemetschek, Bentley Systems, Cadwork Gericht op architectuurmodellering en vormrepresentatie Problemen door informatieverlies in de vertalers Kan zelfs optreden bij uitwisseling tussen dezelfde applicaties

96 Systems Engineering (ontleend aan: Leidraad voor Systems Engineering binnen de GWW-sector) Systems Engineering is in essentie een gestructureerde specificatie-en ontwerpmethode. Systems Engineering heeft tot doel structuur te geven aan en inzicht te verschaffen in de complexiteit van het te realiseren object. Met behulp van Systems Engineering kunnen risico s die ontstaan door verkeerde of niet volledige informatie en uitgangspunten worden beheerst. Het gaat erom dat het systeem als totaal wordt beschouwd, over de gehele levenscyclus, inclusief de samenhang met zijn omgeving.

97 Systeem en systeemcontext Een systeem is een set van gerelateerde componenten bedoeld om in uitvoering van een gespecificeerde functie een bepaald doel te realiseren. Hoe een systeem kan worden gezien en gedefinieerd is afhankelijk van de belangen en verantwoordelijkheden van de waarnemer. Wat voor de ene persoon een systeem is, kan voor een andere persoon gelden als een component van een systeem.

98 Top down specificeren en ontwerpen en bottom up realiseren

99 Integrale V-model

100 COINS / SE Function 0:m is fulfilled by 0:n layer fulfills Function fulfiller layer requirement performance Requirement 0:m is satisfied by satisfies 0:n Performance

101 COINS / Object tree + connectivity

102 COINS / Catalogue objects

103 COINS / Object libraries

104 ETIM/2BA product selecteren Voer een zoekwoord in Selecteer de productcategori e Feature definities Mogelijke waarden Selecteer product Feature waarden Leverancier sinformatie

105 ETIM/2BA product linken ETIM conceptnaam wordt overgenomen Sleep ETIM concept naar COINS bibliotheekreferenti e Als een product is geselecteerd worden de features gekopieërd

106 Koppeling met 3D representaties Revit PMO Viaduct IFC Allplan 3D formaten SketchUp Collada Landhoofd links dek pijler Landhoofd rechts COINS

107 COINS / IFC

108 COINS / IFC linking 1 Selecteer bestandstype Creëer een geometrielink Selecteer bestandslocati e Gevonde n objecten 3D viewer

109 COINS / IFC linking 2 Object GUID Selecteer IFC object

110 COINS / IFC linking 3 Creëer een functievervulle r Koppel met geometrie-link Creëer ook een eigenschapstype

111 COINS / IFC linking 4 Koppel IFC eigenschap met CBIM eigenschap Selecteer te kopiëren eigenschappen Update alle CBIM objecten die refereren aan deze geometrie-link

112 COINS / IFC linking 5 Gecreëerde prestatie bij functievervuller Vloer Bijgewerkte prestatiewaard e