Harry Groen. Rotaryclub Noordwijk, 23 september Design:

Transcriptie

1 Harry Groen Rotaryclub Noordwijk, 23 september 2015 Design:

2 Uit de crisistunnel 2

3 Een overzicht BBP (EUR) 8,4 mrd Overheidsuitgaven 3 mrd Sociale Zekerheid 5% BBP Zorg 1% BBP Overheidsinvesteringen 9% BBP Bron: Forum 3

4 De wereld om ons heen 4

5 Table # GDP in selected countries, 2013 Billions of $ Billions of Per capita $ Per capita $ $ in PPP in PPP United States Japan Germany France United Kingdom China India Netherlands World n.a. n.a. Source: IMF, World Economic Outlook, April PPP: Purchasing Power Parities. 5

6 Table # Total expenditure general government, 2013 % GDP Billions of $ United States 36, Japan 40, Germany 44, France 57, United Kingdom 42, China 29, India 27,0 522 Netherlands 46,8 399 Source: IMF, World Economic Outlook, April

7 Table # Budget balance, 2014 As a percentage of GDP United States -5,0 Japan -7,7 Germany 0,6 France -4,0 United Kingdom -5,3 China -0,3 India -6,2 Netherlands -2,4 Source: OECD, Economic Outlook, June 2015; Statistics Netherlands. 7

8 Table # Government debt in EMU-countries As a percentage of GDP Germany 79,3 77,1 74,7 71,5 France 89,6 92,3 95,0 96,4 Greece 156,9 175,0 177,1 180,2 Ireland 121,7 123,2 109,7 107,1 Italy 123,1 128,5 132,1 133,1 Netherlands 66,1 67,6 67,9 66,4 Portugal 125,8 129,7 130,2 124,4 Spain 84,4 92,1 97,7 100,4 euro area 89,1 90,9 91,9 94,0 Source: European Commission, Eurostat ( ), Spring Forecast 2015; Statistics Netherlands; CPB, MEV

9 Table # Budget balance in EMU-countries As a percentage of GDP Germany 0,1 0,1 0,7 0,6 France -4,8-4,1-4,0-3,8 Greece -8,7-12,3-3,5-2,1 Ireland -8,1-5,8-4,1-2,8 Italy -3,0-2,9-3,0-2,6 Netherlands -3,9-2,4-2,4-2,1 Portugal -5,6-4,8-4,5-3,1 Spain -10,3-6,8-5,8-4,5 euro area -3,6-2,9-2,4-2,0 Source: European Commission, Eurostat ( ), Spring Forecast 2015; Statistics Netherlands; CPB, MEV

10 De Rijksbegroting 2016 is prima Economische groei de onmisbare basis - + 2,4% Basis voor deze groei is breed: - Groeiende export - Groeiende investeringen - Groeiende consumentenbestedingen Overheidstekort neemt af, van 12,7mrd in 2015 naar 8,7 mrd in 2016, ofwel van 2,2% naar 1,5% Minpunt Werkloosheid neemt niet af 10

11 Commentaren in de kranten Feestbegroting Volkskrant Feest Algemeen Dagblad Begroten op hoop van zegen Financieel Dagblad Ambities overboord Telegraaf Het gaat goed, maar het kan beter Algemeen Dagblad Sleets Kabinet Rutte II geeft winstwaarschuwing af NRC Handelsblad 11

12 12

13 13

14 De belangrijkste punten Begroting 2016 Verlaging van de lasten op arbeid 5 mrd Meer geld voor defensie 345 mln Meer geld voor missies 60 mln Meer kwaliteit van leven in instellingen 210 mln Opvang voor alle peuters en verlenging kraamverlof 135 mln Loonovereenkomst publieke sector 470 mln -> 1,3 mrd Veiligheid gaswinning -/- 1,1 mrd Migratie 110 mln 14

15 Kern & Karakter van 5 mrd euro Belastingverlaging (1/2) Aanval op de wig (het verschil tussen bruto loonkosten en netto inkomen Want lasten op arbeid vrijwel de hoogste in OESO Maatregelen EFFECT: - Intensivering arbeidskorting tot euro (2,6 mrd) - Verlaging tarieven 2 de en 3 de belastingschijf met 2 punten (2,6 mrd) - Verhoging ingang toptarief - Impuls IACK (0,3 mrd); verhoging kinderopvangtoeslag (0,3 mrd) - Een lage inkomensvoordeel (0,5 mrd) - Volledige afbouw van algemene heffingskorting (opbrengst 2,1 mrd) Het wordt aantrekkelijker om te werken - Uit de bijstand naar werk = Een dag extra werken in de week = Marginale druk neemt af 15

16 Kern & Karakter van 5 mrd euro Belastingverlaging (2/2) Vrijstelling in Box 3 naar euro (kwart miljoen Nederlanders uit Box 3 Boven euro getrapte heffing over verondersteld rendement afhankelijk van vermogenssamenstelling 16

17 Positieve factoren Lage rente Lage euro Lage olieprijs Zeer bepalend voor economische groei Het omgekeerde is zeker ook waar! Deze factoren zijn per definitie tijdelijk van aard! Deze tijdelijkheid geldt ook voor het ECB opkoopprogramma van 60 mrd euro per maand en de overige monetaire programma s van USA, Japan en Verenigd Koninkrijk 17

18 Kritische factoren Lagere belastinginkomsten (de cadeautjes!) -> begrotingstekort +0,6 punt (4 mrd) Indien wereldhandel -/ 2 punten -> Nederlandse groei -/ 0,5 punt Brexit: VK 1 punt groeivertraging -> Nederlandse groei -/ 0,1 punt China Vluchtelingenvraagstuk Geopolitieke spanningen (Oekraïne, Rusland, Midden Oosten) Gaswinning Samenstelling Eerste Kamer Kwaliteit uitvoering 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 26

27 Constateringen inzake Rutte II Grote hervormingen - Arbeidsmarkt - Financieel stelsel - Zorg - Woningmarkt - Studiefinanciering - Gevolgen vergrijzing aangepakt - Pensioenstelsel Maatschappelijk en politiek debat gestimuleerd Geen belastinghervorming (heb je een dictatuur voor nodig!) Innovatiekracht sukkelt Politieke houdbaarheid kabinet Werkloosheid neemt niet af 27

28 Nederlandse prioriteiten EU voorzitterschap EU moet zich richten op hoofdpunten Verbetering Europese wet- en regelgeving met vermindering administratieve lasten en kosten Versterking innovatie Sterker draagvlak voor Europese besluitvorming 28

29 Volksrepubliek China Sinds 1982 in de grondwet democratische dictatuur van het proletariaat Chinese Communistische Partij (CCP) de overheersende machtsfactor Secretaris Generaal van CCP belangrijker en machtiger dan Premier Hoogste orgaan: Nationaal Volkscongres (NVC), 3000 leden Uit NVC: Permanent Comité (PC), 150 leden PC benoemt en ontslaat leden Staatsraad Staatsraad is kabinet en uitvoerend orgaan van NVC en PC Positie van CCP in dagelijkse (bestuurlijke) leven zeer aanwezig en invloed dominant 29

30 Volksrepubliek China In transitie van een onderontwikkelde economie naar een ontwikkelde Kenmerken onderontwikkelde economie: Massieve bemoeienis overheid met economie en monetair beleid Veel investeringen via overheidsbedrijven en infrastructuur Nauwelijks persoonlijke welvaart Kenmerken ontwikkelde economie: Minder industrie, meer diensten Minder investeringen, meer consumptie Ondergeschikte betekenis staatsbedrijven Overheid op afstand Brede persoonlijke welvaart 30

31 Volksrepubliek China Kenmerken c.q. consequenties transitie: Realistische wisselkoers Realistisch rentebeleid Correctie aandelenkoers in de 12 maanden voor juni 2015 een stijging van 160% Sanering staatbedrijven van ca 120 naar 40; gigantische operatie met veel ontslagen, dus weerstand Partiele privatisering staatbedrijven; overheid houdt minderheid Lagere economische groei van >10% naar rond de 7% (betrouwbaarheid statistieken) Minder druk op grondstoffen (olie, koper etc) 31

32 Volksrepubliek China Jaar China United States United Kingdom Germany France Japan The Netherlands 32

33 Monetaire verruiming ofwel Opkoopprogramma s USA sinds 2008: mrd USD; van 85 mrd USD per maand naar nu 10 mrd ca 25% van BBP Japan al heel lang; nu jaarlijks 589 mrd EUR ca 64% van BBP VK sinds 2009; 375 mrd GBP ca 21% van BBP Europa sinds 2009; 60 mrd EUR per maand ca 5,3% van BBP 33

34 De schuldencrisis ofwel Griekenland Club van Parijs Gestart in 1956 met Argentinië; alleen officiële crediteuren Total amount of agreements 431 Total amount of debtor countries 90 mrd Total amount of debt 583mrd USD Total amount of countries in Classic Terms 60 Total amount of countries in Houston Terms 21 Total amount of countries in Naples Terms 36 Total amount of countries in Cologne Terms 33 Onder Classic Terms (zonder kwijtschelding) zijn tot nu toe 60 landen behandeld 34

35 De schuldencrisis ofwel Griekenland Schulden worden in gemiddeld 15 jaar terugbetaald Voorbeelden: Turkije, Bulgarije, Brazilië, Chili, delen vroeger Joegoslavië, Roemenië, Mexico, Peru, Filipijnen Vervroegde terugbetaling: Rusland, Gabon, Polen Oude schulden: Argentinië in 2014 beginnen met betalen schulden uit jaren 80 en 90 35

36 De schuldencrisis ofwel Griekenland Kwijtschelding: Alleen bij allerarmsten landen; 40 aanmeldingen, 26 gesaneerd Ad-hoc zoals bij Egypte, Irak, Nigeria 36

37 Questions & Answers 37