PROJECT GASOPSLAG BERGERMEER. Waarom Gasalarm2

Transcriptie

1 1

2 PROJECT GASOPSLAG BERGERMEER Waarom Gasalarm2 We zijn ongerust over de schijnbaar vanzelfsprekende onafwendbaarheid van gasopslag onder een natuurgebied 2

3 Gasopslag in de Bergermeer Brengt permanente risico s met zich mee Heeft tijdelijke en definitieve schadelijke gevolgen voor mens en natuur de informatie in het milieueffectrapport (MER) is onvolledig en fout De minister zet door Wat is het gevolg van de plannen: De prachtige Bergermeer polder voorgoed verziekt Permanente geluidshinder en nachtverlichting van industrieterrein Onbekende, permanente kans op calamiteiten door operationele problemen en fouten Een groot onverzekerd risico op aardschokken Waardevermindering van woningen 3

4 Hoewel tijdelijk : Twee tot drie jaar continu 24/7 ernstige geluidshinder van boortorens en vrachtvervoer Het Ministerie van EZ schrijft op 24 juni 2009 aan de burgemeester van Bergen Er zijn geen geschikte andere gasvelden Het plan voorziet in nationale gasvoorzieningszekerheid De Mijnbouwwet bevat een regeling voor schade die de burger voldoende waarborg biedt voor een goede afwikkeling 4

5 Het Ministerie van EZ schrijft op 24 juni 2009 aan de burgemeester van Bergen onder meer: Er zijn geen geschikte andere gasvelden Dit is misleiding! Er is geen onderzoek gedaan naar andere geschikte velden Het Ministerie van EZ schrijft op 24 juni 2009 aan de burgemeester van Bergen onder meer: Het plan voorziet in nationale gasvoorzieningszekerheid Dit is misleiding! Het gaat om speculatie in grondstoffen 5

6 Het Ministerie van EZ schrijft op 24 juni 2009 aan de burgemeester van Bergen onder meer: De Mijnbouwwet bevat een regeling voor schade die de burger voldoende waarborg biedt voor een goede afwikkeling Dit is misleiding! De bewijslast ligt bij de burger. Het Bergermeergasveld is echter bewezen seismisch instabiel. Wie erbij waren herinneren zich de 4 aardbevingen nog goed. Kunnen zich opnieuw aardbevingen voordoen? Kloppen de beweringen van Taqa dat gasopslag het gasveld stabieler maakt? 6

7 Taqa doet deze beweringen op grond van onderzoek door TNO in het kader van het MER (het MilieuEffectRapport Bergermeer Gasopslag). Gasalarm2 bestrijdt de conclusies van TNO en slaagt erin de Overheid te overtuigen van de noodzaak een Second Opinion onderzoek te laten uitvoeren. Dit Second Opinion onderzoek werd uitgevoerd door MIT. Het rapport werd 13 oktober 2009 aan de Tweede Kamer aangeboden. 7

8 De samenvatting van dit MIT rapport geeft niet de inhoud van het rapport weer het lijkt of MIT het eens is met het TNO rapport. Maar in het MIT rapport wordt het TNO onderzoek volledig afgekraakt: de door TNO berekende bevingsrisico s zijn veel te laag. De samenvatting werd onmiddellijk door de Minister in de publiciteit gebracht, alsof de inhoud van het rapport haar beleid zou steunen. Gasalarm2 vroeg EZ de beloofde persoonlijke toelichting door MIT. Dit werd aanvankelijk geweigerd. 8

9 Na maanden soebatten ging EZ eind december akkoord met een expertmeeting maar verdunde de discussie door deelname toe te staan van politici en ambtenaren. De expert meeting werd gehouden op 14 januari 2010 in Den Haag De expert meeting bevestigde dat de aardbevingsrisico s aanzienlijk groter zijn dan in het MER en door TAQA worden voorgesteld. Maar daarover later meer. 9

10 Aardbevingsrisico Het Mijnbouwbesluit eist een Risicoanalyse..een beschrijving van de omvang en verwachte aard van de schade door bodembeweging.. De vereiste schatting van de mogelijke omvang en aard van aardbevingsschade door is tot nog toe achterwege gebleven men heeft zich beperkt tot een schatting van maximale magnitudes. 10

11 Aardbevingsrisico De huizen in Bergen zijn nauwelijks gefundeerd. Ze vallen dus makkelijk om gaf in het MER een tabel met gevolgen van aardbevingen. Alleen gaf men de getallen die gelden voor natuurlijke bevingen op tien tot twintig kilometer diepte.. Een klein leugentje om bestwil. Wie zijn bestwil? 11

12 De getallen gelden voor tectonische (natuurlijke) bevingen en in de context van de plannen voor een gasopslag in een gasreservoir misleidend. Want: Bevingen veroorzaakt door opslag van aardgas zijn veel ernstiger (bron KNMI) Uitkomst Expertmeeting van 14 januari j.l.: 3.9 door opslag heeft dezelfde kracht als 5.5 natuurlijk zoals in Roermond met 270 miljoen gulden schade Het is kracht van Fat Man De atoombom op Nagasaki (bron KNMI) De zorgen van Gasalarm2 zijn dus terecht! 12

13 Wat betekent dit voor ons, omwonenden? Wij zijn immers ervaringsdeskundig Van de 4 bevingen door het KNMI toegeschreven aan de, opnieuw actief geworden centrale breuk in het Bergermeerveld - was er één met een magnitude van 3.5 op de schaal van Richter en een intensiteit van VI + op de Europese Macroseismische Schaal 13

14 De aardbeving van 9 september 2001 Magnitude: 3.5 op de schaal van Richter Intensiteit : VI+ op de EMS schaal en de gevolgen waren duidelijk De aardbeving van 9 september 2001 Bergen HH waard Alkmaar Heiloo meer dan 370 schademeldingen 14

15 intensiteit VI bereikte nèt niet de bebouwde kom van Bergen 15

16 De Europese standaard onderscheidt 5 graden van schade. gr 1 grad1: haarscheuren in muren, stukjes pleister vallen naar beneden grad2: scheuren in veel muren, grote 2 stukken pleisterwerk, delen van schoorstenen vallen gr 5 grad3: in meeste gr 3 muren grote, dikke scheuren, dakpannen glijden, schoorstenen vallen omlaag gr 4 16

17 KNMI-TNO hebben uitvoerig onderzoek gedaan naar de effecten van bevingen op maaiveldniveau. Als resultaat daarvan wordt sinds 2004 het Bergermeerveld met het Roswinkelveld als zeer risicovol aangemerkt.. Horizontale pieksnelheid op de funderingen (overschrijdingskans van 10% in 10 jaar) 17

18 De SBR bouwnormen voor het type huizen in Bergen geven aan dat de waarde van 5 mm/s niet mag worden overschreden. Laten we de overeenkomsten en verschillen tussen de twee risicovolle gasvelden eens nader bekijken. 18

19 Een Aardbevingen van 3.2 in heeft het Roswinkelveld evenveel en het energie Bergermeerveld als twee van 3.0, enzovoort Dus: 3.2= EMS. magnitude (Richter) Aardbevingen in het Roswinkelveld en het Bergermeerveld vanaf magnitude 3.7 toenemende kans op intensiteit VII EMS magnitude (Richter) 19

20 De 4 aardbevingen die wij hier hadden Kwamen door gaswinning in het Bergense gasveld waarin een centrale breuk voorkomt die opnieuw actief is geworden Sinds publicatie van het MER is duidelijk dat de centrale breuk veel langer is dan eerder bekend 20

21 centrale breuk gedurende de gaswinning actief geworden Het deel van de centrale breuk dat actief is geworden 21

22 De centrale breuk aanzienlijk langer dan aanvankelijk gedacht loopt onder het dorp Bergen door Ook het veld zelf loopt door onder Bergen Als gevolg van de gasproductie is een deel (ca 2.5 km) actief geworden Hoe groot is de maximaal mogelijke magnitude van een aardbeving in het Bergermeerveld eigenlijk? 22

23 1993: : : is al 4 x zo zwaar als we in 2001 hadden. Wij komen tot de conclusie dat rekening houdend met de onnauwkeurigheid van de metingen en de onzekerheid van de methode zelfs een waarde van 4.0 niet uitgesloten kan worden. Wat zijn de consequenties? Grotere kans op epicentrum in bebouwde kom van Bergen dan gedacht Intensiteit VII is mogelijk (5,5 op de Richterschaal) 23

24 Gevolgen VI VII Mensen rennen hun huis uit 15-60% >60% Meubilair kan omvallen Breken glaswerk, servies tot 15% Schade gebouwen grad % grad 2 tot 15% 15-60% grad 3 tot 15% grad 2 grad 3 Wat is de invloed van gasinjectie op de stabiliteit van het veld? TNO heeft computersimulaties uitgevoerd en berekend hoeveel verschuiving in de breuken optrad tijdens de gaswinning en op zal treden bij de injectie en de productie maar MIT heeft de geruststellende conclusies van TNO volledig van tafel geveegd 24

25 Anders dan TNO zegt het MIT: als gevolg van het gasopslagproject wordt de kans op bevingen groter dan het geval was tijdens de winning ( ) ook de zwaarte van de bevingen zal aanzienlijk meer zijn dan wat TNO voorspelde Dit werd in de expert meeting bevestigd Wat maakt deze gasopslag extra risicovol? de 13 x grotere snelheid van drukverandering bij injectie en productie in 6 maanden of de 20x grotere snelheid van drukverandering bij injectie en productie in 4 maanden 25

26 Als gevolg van de hoge snelheid van drukverandering is er een kans van aanzienlijk meer dan 40% dat zich tijdens de projectperiode een beving van 3.9 voordoet Kans op beving van 3.9 per 50 jaar vóór tijdens na tijdens gasopslag de gaswinning door 20 x zo grote snelheid van drukverandering 26

27 Gelukkig ligt Boekelermeer gunstiger tov potentiële epicentra Het beste is het veld met rust te laten 27

28 ?!? Bergermeerpolder 2013?!? Economie EZ vindt de Gasopslag van Nationaal Belang 28

29 Waarom wordt niet onderbouwd Waarom er geen onderzoek gedaan is naar alternatieven voor leveringszekerheid Waarom gasopslag de oplossing is voor het schaarste probleem Waarom de gasopslag precies hier moet komen Waar het gas voor zal worden gebruikt Waarom krijgen wij geen antwoord op de vragen Wat is het verwachte rendement voor de Nederlandse staat Hoeveel werkgelegenheid brengt de gasopslag met zich mee Wat gebeurt er als de gasopslag niet rendabel is 29

30 Is er wel een schaarsteprobleem? In januari bleek op een conferentie van de Nederlandse gastop geen belangstelling te bestaan voor de Gasrotonde Op 11 maart van dit jaar bericht The Economist over een An unconventional glut een overvloed aan onconventioneel gas. De VS is al of zal op korte termijn Importland af zijn De LNG uit Arabische landen voor de VS komt beschikbaar op de vrije markt Canada is vanaf 2014 exportland The Economist is een opinieblad Het NRC bericht op 19 april dat de omzet van Gas in Nederland met 25% is gedaald Niet in volume, in geld het volume daalde ondanks de crisis slechts met 2% De belangrijkste oorzaak hiervan is de hoeveelheid vloeibaar gas (LNG) bestemd voor de Amerikaanse markt, die nu naar Europa komt De overcapaciteit op de Europese markt blijft nog zeker een jaar of vijf bestaan (Gas Terra) 30

31 5 Jaar? Op 3 mei in het FD vertelt Paul van Riel, directeur van Fugro, een van de vier grote Ingenieursbureaus die bodemonderzoek doen voor alle grote Olie en Gasondernemingen: 'Het grootste deel van de ondergrond op aarde is nog helemaal niet in kaart gebracht' 'Als gevolg van de hele CO2-problematiek moeten we zeker inzetten op duurzame energiebronnen maar van dreigende tekorten aan fossiel op korte termijn is geen sprake' Wintershall is een grote gasexploitant Wintershall waarschuwt voor dat de Nederlandse prijs voor gas uit de Noordzeebodem verslechtert Wintershall, Shell/Exxon en Gaz de France ( ) hebben de gaspijpleidingen in handen waar het hele systeem op draait. Als een aantal centrale velden worden stilgelegd, gebeurt dit ook voor alle hieraan verbonden pijpleidingen waardoor transportmogelijkheden verdwijnen 31

32 Economische Zaken is nu aan het onderzoeken of de Gasrotonde en Gasopslag wel rendabel zijn 'Het economisch nut moet worden aangetoond, voordat je gaat investeren', zegt onderzoeker Joost Poort van de Stichting Economisch Onderzoek, een onderzoeksinstituut dat is gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam. 'We moeten de gasrotonde niet aanleggen vanuit het idee dat we het kúnnen. We moeten eerst de vraag stellen of we het ook echt willen.' Economische Zaken is nu aan het onderzoeken of de Gasrotonde en Gasopslag wel rendabel zijn <<De duizenden extra banen die de gasrotonde moet opleveren, zijn vooral van tijdelijke aard, laat een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken desgevraagd weten. Die hangen namelijk samen met de grote investeringen die nu worden gedaan. Als de projecten af zijn gaat het om 'kleinere aantallen'.>> 32

33 Economische Zaken is nu aan het onderzoeken of de Gasrotonde en Gasopslag wel rendabel zijn 'Er ontstaat ten onrechte de indruk dat de gasrotonde de inkomsten vervangt van de huidige gasproductie. Dat is bij lange na niet het geval', zeggen onderzoekers Paul Koustaal en Rob Aalbers van het Centraal Planbureau. Nederland heeft nu een unieke positie in Europa met het grote Groninger gasveld. Dat zegt niets over de positie die Nederland kan verwerven als doorvoerland, aldus de onderzoekers. 'In de ons omringende landen kunnen ze ook infrastructuur aanleggen.' Conclusies Gasalarm2 Het Economisch belang van de Gasopslag Bergermeer is zeer twijfelachtig We krijgen geen antwoorden omdat die antwoorden er niet zijn De ontwikkelingen op de gasmarkt geven aanleiding om het project alleen al om economische redenen af te blazen Van een middellange termijn schaarste (de komende jaar) is geen sprake Het project is dus niet van belang voor de gasleveringszekerheid voor Nederlandse burgers. 33

34 Alkmaar, Bergen, Heiloo en Schermer wijzen het RIP af: het is niet gebaseerd op nationaal beleid het mist iedere wettelijke grondslag het richt zich direct op locale inpassing het gaat voorbij aan de gevolgen voor de natuur in de Loterijlanden De kans op aardbevingen is onduidelijk, de conclusies van MIT zijn door EZ onjuist geïnterpreteerd er wordt geen betere schaderegeling voorgesteld er is geen maatschappelijk draagvlak, Volgens TAQA hebben de 4 gemeenten slechts een paar zorgjes! Juridisch Traject 8 oktober 2009 Publicatie voorontwerp-concept- Rijksinpassingsplan 9 december 2009 Alkmaar, Bergen, Heiloo en Alkmaar geven een vernietigende reactie op de plannen van EZ 2 juni 2010 B&W van Bergen zeggen Nee op het tweede concept Rijksinpassingsplan. Zij kunnen niet anders maar zetten zich hiermee buiten spel? juni 2010 Publicatie Concept Rijksinpassingsplan? Juli tot ca. 1 oktober: periode reactie van de Minister Vanaf 1 oktober: Voorbereiding procedure bij de Raad van State 34

35 Wat doen we? Laten we ons plat walsen door de Minister? Zijn we misschien? 35

36 Of gaan we er voor Een lang verhaal Als u maar meeneemt Er is een blijvend, door gasopslag toenemend, risico op aardbevingen in een instabiel veld 2 Er is sprake van misbruik van de juridische hulpmiddelen 3 Gasopslag is achterhaald door de recente ontwikkelingen op de gasmarkt, waar nu sprake is van een overschot in plaats van een tekort. De structurele overschotten op de gasmarkt stellen de leveringszekerheid voor de volgende generaties veilig. Gasopslag is onnodig. 36

37 Alleen de Burgers kunnen TAQA nog tegenhouden Als u ons werk wilt steunen Donaties op Gasalarm2 Plaats uw handtekening op de website: 37