SBB Barometer. In dit nummer VAN DE STAGE- EN LEERBANENMARKT JUNI 2016

Transcriptie

1 SBB Barometer VAN DE STAGE- EN LEERBANENMARKT JUNI 216 In dit nummer Leren in de praktijk: de pijler van het mbo De stage- en leerbanenmarkt in cijfers Tekorten aan stages en leerbanen Stagemarkt.nl is vernieuwd

2 LEREN IN DE PRAKTIJK: PIJLER VAN HET MBO Bijna. leerlingen in het middelbaar beroepsonderwijs worden opgeleid tot vakman of vakvrouw. Dat gebeurt niet alleen op school. Dagelijks spannen vele duizenden zich in voor de vakman van morgen. Zij weten als geen ander, dat je voor de fijne kneepjes van het vak op de werkvloer moet zijn. De beroepscontext van de werkplek en het werken in een omgeving met klanten, collega s en echte problemen zijn onmisbaar voor een goede beroepsopleiding, zegt beleidsadviseur Bram Loog van SBB. Niet alleen leert de student zijn kennis en vaardigheden toepassen op de werkvloer, hij verwerft ook nieuwe competenties. Hoe reageer je op een lastige klant in de winkel, ben je bestand tegen de werkdruk in de keuken van een groot restaurant, vind je het leuk om samen te werken met andere collega s? Pijler van het mbo Leren in de praktijk wordt beroepspraktijkvorming genoemd, kortweg bpv, legt Loog uit. Het is van oudsher een belangrijke pijler van het mbo, want daarmee leer je je vak in de echte beroepscontext. Gemiddeld wordt zo n 4% van de totale opleidingstijd doorgebracht bij de 23. erkende. Alle mbo-studenten, zowel degenen die stage lopen () als degenen met een leerbaan (), leren in de praktijk bij een door SBB erkend leerbedrijf. De adviseurs praktijkleren van SBB geven naast hun taak om te erkennen en te ondersteunen, door het hele land persoonlijk advies aan onderwijs en bedrijfsleven over hoe dat het beste vorm krijgt. Daarnaast ondersteunt SBB het leren in de praktijk met instrumenten en activiteiten. Trends en ontwikkelingen Om te zorgen dat vraag en aanbod op elkaar blijven aansluiten, onderzoekt SBB trends en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, veranderingen in beroepen en de consequenties voor stages en leerbanen. Loog geeft een voorbeeld: In de sector Mobiliteit, transport, logistiek en maritiem heeft 41% van de studenten een leerbaan, een stijging van 7% ten opzichte van vorig schooljaar. We willen natuurlijk graag weten waar die stijging vandaan komt. Kiezen studenten bijvoorbeeld eerder voor een leerbaan omdat het economisch beter gaat? Of hadden ze al een leerbaan in gedachten, desnoods in een andere sector? Tegelijk stelt zo n verandering ons voor de uitdaging om voor die extra studenten een erkend leerbedrijf te vinden. BBL Alert Door de inspanning van duizenden en de ondersteuning van SBB verwerft de student de vereiste competenties en bekwaamt hij zich als beginnend beroepsbeoefenaar. Het belang van is dus groot. Het aantal plaatsen voor een leerbaan loopt echter steeds verder terug. Vincent van Baaijen, sectorunitmanager bij SBB: Daarom zijn we op 1 juni gestart met het project BBL Alert. Om de terugloop in leerbanen te doorbreken, gaan we via onze contacten met extra leerbanen werven en op Stagemarkt.nl zetten. Verder sluiten we aan bij regionale en sectorale evenementen, zodat de leerbanen ook daadwerkelijk worden ingevuld. Stagemarkt.nl Via Stagemarkt.nl vindt de student het leerbedrijf dat bij hem of haar past. Deze website van SBB biedt 4. stageplekken en leerbanen verdeeld over 23. erkende, ook in het buitenland. Van Baaijen: Half juni kreeg 2

3 Leerbedrijvenenquête Met de SBB Leerbedrijvenenquête 216 vraagt SBB de om mee te denken over verbetering van het mbo-onderwijs. Er zijn momenteel drie thema s waarvoor enquêtes worden ingezet. Met Kans op werk onderzoekt SBB onder de meer dan 23. ontwikkelingen in werkgelegenheid, het werven van personeel en stagemogelijkheden. Op verzoek van het ministerie van OCW doet SBB ook onderzoek naar de tevredenheid van bedrijven over de aansluiting van mbo-opleidingen op de arbeidsmarkt. En met de BPV Monitor meten beroepsonderwijs en bedrijfsleven voor het eerst samen de kwaliteit van de bpv. De antwoorden helpen, scholen en SBB de kwaliteit van stages en leerbanen verder te verbeteren. Stagemarkt.nl een nieuw gezicht. Naar aanleiding van de wensen van studenten en docenten maakten we bijvoorbeeld het zoekscherm compacter en kunnen studenten de resultaten filteren en sorteren. de student op de werkvloer te coachen. Speciaal voor hem ontwikkelden we SBB Stagecoach, vervolgt Van Baaijen. Als de praktijkopleider zich aanmeldt, ontvangt hij steeds op het juiste moment een met informatie over de begeleiding van de SBB Stagecoach Een erkend leerbedrijf voldoet aan een aantal basisvoorwaarden. Zo moet er een praktijkopleider zijn die de eisen van de opleiding kent en in staat is om student: van een korte beschrijving van het beroep waarvoor de student wordt opgeleid tot handige plannings- en beoordelingsformulieren. Aanvullend organiseren we drie verschillende basisworkshops. Die Aandeel -studenten in 21/216 en ontwikkeling van het aantal -studenten (bron DUO, bewerking SBB) aandeel ontwikkeling t.o.v. vorig schooljaar Techniek en gebouwde omgeving 41% % Mobiliteit, transport, logistiek en maritiem 41% 7% Zorg, welzijn en sport 16% -13% Handel 24% 1% ICT en creatieve industrie 2% -1% Voedsel, groen en gastvrijheid 24% -2% Zakelijke dienstverlening en veiligheid 4% -1% Specialistisch vakmanschap 47% -6% Bovensectoraal 2% -% leveren de basiskennis en -vaardigheden die de praktijkopleider nodig heeft om mbo-studenten te begeleiden. Erkenningsbewijs Elk erkend leerbedrijf krijgt ook een eigen mijn-omgeving op de website s-bb.nl, vult Loog aan. Klik je halverwege de homepage op Direct inloggen, dan kom je direct terecht in de bpv-portal voor. Daar onderhoud je onder andere je bedrijfsgegevens, download je het beeldmerk Erkend leerbedrijf en maak je vacatures bekend voor stages en leerbanen. Die vacatures komen automatisch terecht op Stagemarkt.nl. Nieuw is de mogelijkheid om een erkenningsbewijs te downloaden. We merkten dat bedrijven trots zijn en graag laten zien dat ze erkend leerbedrijf zijn. Het erkenningsbewijs leent zich ervoor om te worden ingelijst. Met een student halen de toekomst in huis. Ik vind het fantastisch om daaraan te kunnen bijdragen. Totale mbo 21% -3% 3

4 Toelichting op cijfers over de stage- en leerbanenmarkt Deze uitgave van de Barometer staat in het teken van cijfers over de stage- en leerbanenmarkt. Is het aantal studenten toe- of afgenomen, hoeveel stages en leerbanen zijn er sinds de start van dit schooljaar gerealiseerd, hoeveel zijn er en hoe groot is de kans voor studenten op het vinden van een stage of leerbaan? Dit en meer is te vinden op de volgende pagina s. Omdat de stagemarkt grote verschillen laat zien bijvoorbeeld tussen de leerwegen en is de informatie weergegeven voor 36 opleidingsrichtingen. De bijna vijfhonderd mbo-opleidingen behoren tot een van die opleidingsrichtingen. Benieuwd naar de opleidingen per richting? Ga naar indelingen. Hieronder staat een voorbeeld van stagemarktinformatie voor de opleidingsrichting Retail. Bij de gegevens staan een toelichting en gehanteerde definities. Retail Handel aantal studenten en '11/'12 aantal erkenningen juni '12/'13 '13/'14 '14/'1 '1/'16 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug gering matig ruim goed % 1% 28% 18% 34% Ontwikkeling van het aantal - en -studenten van retailopleidingen (op basis van DUO-gegevens). Sinds 211/212 is het aantal -studenten Retail toegenomen en het aantal -studenten gedaald. De cijfers geven ook aan hoe groot de behoefte is aan stages en leerbanen. Iedere mbo-student doet immers praktijkervaring op door middel van een stage of leerbaan. Per niveau staat hier het aantal stages en leerbanen dat in de periode 1 augustus 21 tot 1 juni 216 is gerealiseerd. Het gaat om afgesloten overeenkomsten voor een stage of leerbaan. In dit voorbeeld van Retail komen stages () op niveau 4 het vaakst voor, om precies te zijn 9.7 in de genoemde periode. Voor opleidingen op niveau 2 was het aantal leerbanen () en stages even groot. Studenten lopen stage bij een door SBB erkend leerbedrijf. Een bedrijf kan voor meerdere opleidingen erkend zijn. In deze tabel staan het aantal erkenningen voor de retailopleidingen en het aantal per opleidingsniveau. Actief wil zeggen dat het bedrijf van 1 augustus 21 tot 1 juni 216 minimaal één student heeft begeleid tijdens een stage of leerbaan. STAGES EN LEERBANEN Waar in de Barometer de term leerbaan staat, wordt de beroepspraktijkvorming bedoeld zoals die vorm krijgt in -opleidingen: meestal vier dagen werkend leren met een arbeidsovereenkomst en één dag naar school. In het geval van stages wordt de beroepspraktijkvorming bedoeld zoals die vorm wordt gegeven in de -opleiding: een periode van een aantal weken tot een half jaar onafgebroken werkzaam in een bedrijf, maar zonder arbeidsovereenkomst op enig moment tijdens de opleiding. De geeft aan hoe groot de kans is voor studenten om een stage of leerbaan te vinden (in dit jaar). Deze kans loopt uiteen van gering tot en met goed en is bepaald voor iedere opleiding en arbeidsmarktregio. Bij elke score is het weergegeven, op wie de score van toepassing is. In dit voorbeeld hebben retail-studenten overwegend een (ruim) of goede kans op het vinden van een stage of leerbaan. Op pagina 14 staat een overzicht van opleidingen met een tekort aan stages en leerbanen (de is gering of matig). 4

5 Metaal en metalektro Techniek en gebouwde omgeving aantal studenten en Procesindustrie en laboratoria Techniek en gebouwde omgeving aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed 2% 3% 88% 7% % gering matig ruim goed 9% 28% 29% 34% % Burgerlijke en utiliteitsbouw Techniek en gebouwde omgeving aantal studenten en Technische installaties en systemen Techniek en gebouwde omgeving aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % % 78% 2% 2% gering matig ruim goed 1% 3% 92% % %

6 Infra Techniek en gebouwde omgeving aantal studenten en Hout en meubel Techniek en gebouwde omgeving aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % 2% 91% 7% 1% 1 gering matig ruim goed % 6% 49% 41% 4% Gespecialiseerde aanneming Techniek en gebouwde omgeving aantal studenten en 1 1 Afbouw en onderhoud Techniek en gebouwde omgeving aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % 3% 97% % % gering matig ruim goed 4% 14% 7% 13% % 6

7 Mobiliteit Mobiliteit, transport, logistiek en maritiem aantal studenten en Carrosserie Mobiliteit, transport, logistiek en maritiem aantal studenten en 1 1 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % 28% 4% 18% % gering matig ruim goed % 9% 4% 1% % Transport en logistiek Mobiliteit, transport, logistiek en maritiem aantal studenten en Luchtvaart Mobiliteit, transport, logistiek en maritiem aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed 4% 21% 46% 18% 11% 2 gering matig ruim goed % % 1% % % 7

8 Rail Mobiliteit, transport, logistiek en maritiem aantal studenten en Maritiem Mobiliteit, transport, logistiek en maritiem aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % % 1% % % gering matig ruim goed % 4% 9% 1% % Zorg Zorg, welzijn en sport aantal studenten en Welzijn Zorg, welzijn en sport aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed 2% 47% 21% % 1% 1 gering matig ruim goed 4% 22% 18% 49% 7% 8

9 Sport en bewegen Zorg, welzijn en sport aantal studenten en Uiterlijke verzorging Zorg, welzijn en sport aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed 3% 19% 33% 41% 3% gering matig ruim goed 17% 1% 24% 2% 6% Assisterende gezondheidszorg Zorg, welzijn en sport aantal studenten en Retail Handel aantal studenten en '11/'12 '12/'13 '13/'14 '14/'1 '1/'16 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed 2% 31% 62% % % gering matig ruim goed % 1% 28% 18% 34% 9

10 Mode, interieur, textiel en tapijt Handel aantal studenten en Groothandel en internationale handel Handel aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % 2% 28% 1% 1% gering matig ruim goed 31% 21% 2% 18% 1% Kunsten en entertainment Ict en creatieve industrie aantal studenten en Communicatie, media en design Ict en creatieve industrie aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % 7% 93% % % 2 gering matig ruim goed 1% 7% 86% 6% % 1

11 Ict Ict en creatieve industrie aantal studenten en Winkelambacht Voedsel, groen en gastvrijheid aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed 1% 2% 34% 23% 9% gering matig ruim goed 2% 3% 34% 24% 1% Gastvrijheid Voedsel, groen en gastvrijheid aantal studenten en Groen Voedsel, groen en gastvrijheid aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % 13% 18% 19% 4% gering matig ruim goed 2% 39% 2% 19% 14% 11

12 Voeding Voedsel, groen en gastvrijheid aantal studenten en Juridisch Zakelijke dienstverlening en veiligheid aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % % 11% 14% 7% gering matig ruim goed 19% 28% 36% 8% 9% Financiële diensten Zakelijke dienstverlening en veiligheid aantal studenten en Office Zakelijke dienstverlening en veiligheid aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed 9% 49% 24% 9% 8% gering matig ruim goed 18% 19% 38% 11% 14% 12

13 Orde en veiligheid Zakelijke dienstverlening en veiligheid aantal studenten en Gezondheidstechnisch vakmanschap Specialistisch vakmanschap aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed 7% 33% 26% 33% 1% gering matig ruim goed % 24% 21% % % Creatief vakmanschap Specialistisch vakmanschap aantal studenten en Entree aantal studenten en aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 aantal gerealiseerde stages en leerbanen vanaf 1 aug. 21 niv aantal erkenningen juni aantal erkenningen juni gering matig ruim goed % 1% 62% 28% % gering matig ruim goed 12% 19% 3% 16% 18% 13

14 TEKORTEN AAN STAGES EN LEERBANEN* Beroep Niv. Sectorkamer Medewerker operationele techniek 2 Techniek en gebouwde Meubelstoffeerder 2 omgeving Procesoperator A 2 Allround laborant 3 Biologisch medisch analist 4 Decoratie- en restauratieschilder 4 Autoschadehersteller 2 Mobiliteit, transport, logistiek Autospuiter 2 en maritiem Medewerker havenlogistiek 2 Medewerker havenoperaties 2 Motorfietstechnicus 2 Scootertechnicus 2 Stuurman-werktuigkundige zeevisvaart sw6 2 Eerste autoschadehersteller 3 Eerste autospuiter 3 Eerste motorfietstechnicus 3 Eerste verbrandingsmotortechnicus 3 Stuurman-scheepswerktuigkundige vissersschepen sw 3 Stuurman-werktuigkundige kleine schepen 3 Verkoopadviseur mobiliteitsbranche 3 Aftersalesmanager mobiliteitsbranche 4 Logistiek supervisor 4 Maritiem officier alle schepen 4 Scheepswerktuigkundige alle schepen 4 Stuurman alle schepen 4 Verkoopmanager mobiliteitsbranche 4 Helpende zorg en welzijn 2 Zorg, welzijn en sport Begeleider gehandicaptenzorg 3 Schoonheidsspecialist 3 Verzorgende-ig 3 Allround schoonheidsspecialist 4 Coördinator sport- en bewegingsagogie 4 Coördinator sport, bewegen en gezondheid 4 Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 4 Mbo-verpleegkundige 4 Persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg 4 Sociaal-cultureel werker 4 Sociaal-maatschappelijk dienstverlener 4 Beroep Niv. Sectorkamer Basismedewerker mode 2 Handel Contactcenter medewerker 3 (Junior) accountmanager 4 Interieuradviseur 4 Junior productmanager fashion 4 Junior stylist 4 Ondernemer retail 4 Specialist mode/maatkleding 4 Vestigingsmanager groothandel 4 Medewerker dtp 2 Ict en creatieve industrie Medewerker fotografie 2 Medewerker ict 2 Medewerker podium- en evenemententechniek 2 Medewerker beheer ict 3 Allround grimeur 4 Gamedeveloper 4 Medewerker dierverzorging 2 Voedsel, groen en gastvrijheid Vakbekwaam medewerker dierverzorging 3 Bedrijfsleider dierverzorging 4 Dierenartsassistent paraveterinair 4 Salonmanager 4 Vakexpert bloem, groen en styling 4 Beveiliger 2 Zakelijke dienstverlening Medewerker (financiële) en veiligheid administratie 2 Medewerker secretariaat en receptie 2 Medewerker toezicht en veiligheid 2 Coördinator beveiliging 3 Financieel administratief medewerker 3 Handhaver toezicht en veiligheid 3 Junior assistent-accountant 4 Juridisch-administratief dienstverlener 4 Medewerker evenementenorganisatie 4 Verkoopmedewerker optiek 2 Specialistisch vakmanschap Audicien 4 Tandtechnicus prothese 4 Uurwerktechnicus 4 * Opleidingen met de meeste studenten in 21/216 én waarbij studenten een geringe of matige hebben. (bron: SBB, ) 14

15 Stagemarkt.nl, de website van SBB voor stages en leerbanen in het beroepsonderwijs, heeft een nieuw gezicht gekregen. De vernieuwde versie is meer afgestemd op de primaire doelgroep van Stagemarkt.nl; de studenten. Enkele veranderingen op een rij: Er is nog maar één zoekscherm. Geen onderscheid dus in zoeken tussen leerplaatsen en erkenningen, in de zoekresultaten zijn deze te filteren. Via één zoekveld kun je diverse criteria intoetsen: naam opleiding, naam bedrijf, crebocode, code leerbedrijf, leerbedrijfid, etc. Je ziet nu in één opslag alle opleidingen waarvoor een bedrijf erkend is en waarvoor er leerplaatsen zijn. Slim systeem: bij het ingeven van een woord bepaalt het systeem of je zoekt op een opleidingsnaam of op een bedrijfsnaam. Via een switch kan je dan je keuze aanpassen. Bijvoorbeeld: je hebt de opleiding bakker, maar er zijn ook bedrijven die Bakker heten. Ga nu naar Stagemarkt.nl

16 Beroepsonderwijs en bedrijfsleven werken in SBB samen met twee doelen: 1) Studenten krijgen de beste praktijkopleiding met uitzicht op een baan. 2) Bedrijven beschikken nu en in de toekomst over de vakmensen die ze nodig hebben. SBB verbindt beroepsonderwijs en bedrijfsleven op sectoraal, regionaal en landelijk niveau. Postbus 729, 271 AG Zoetermeer Uitgave SBB, Zoetermeer, juni 216 Redactie en vormgeving SBB, Zoetermeer Drukwerk Bestenzet, Zoetermeer Foto s SBB ISSN Voor meer informatie Ruud Ververs