NHL Certiked ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van

Transcriptie

1 ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van Opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden CROHO-nummer aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 28 mei 2004 en 17 juni 2004 Identificatie... 2 Managementsamenvatting... 3 Bevindingen... 4 Bijlage 1: Stage- en afstudeerrapporten Bijlage 2: Samenstelling visitatieteam Bijlage 3: Programma van de visitatie Bijlage 4: Domeinspecifiek kader Bijlage 5: Documentenlijst Bijlage 6: Onafhankelijkheidsverklaringen De verantwoordelijke teamleider: ir. R.S. Kloosterman namens deze, C.F.M. van Strien Certiked 22 maart 2005 Pagina 1 van 31

2 Identificatie Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Tesselschadestraat HB Leeuwarden Telefoon: Website: Voor kwaliteit verantwoordelijk bestuurder: ir. S.J.Bokma Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: Noordelijke Hogeschool Leeuwarden HBO opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek, CROHO-nummer 34397, in de tekst afgekort als B&M Voltijd Locatie Agora, Van Hall Instituut Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO skader dd februari 2003 adequaat wordt afgedekt. Teamsamenstelling Teamleider: Extern deskundige: Secretaris: Studentlid: ir. R.S. Kloosterman mw dr. M.S. Leloux dr. W.M.J. Flapper mw J.G. van Bemmel BSc Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding en deze doen toekomen aan het visitatieteam op 14 mei Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad op 18 mei. De Eerste Visitatie is uitgevoerd op 28 mei 2004; de Tweede Visitatie is uitgevoerd op 17 juni Na de eerste visitatiedag is op verzoek van het Certiked team nog een aanvullend document gemaakt. Het conceptrapport is in november toegezonden aan het management van de opleiding. Op 4 maart 2005 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die mede hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er tweemaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle een voorlichtend en planningstechnisch karakter. Pagina 2 van 31

3 Managementsamenvatting Op 28 mei en 17 juni heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleidingen Chemie en Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek (B&M) van de Noordelijke Hogeschool te Leeuwarden. Doelstelling van de visitatie was het uitvoeren van een toetsing van de kwaliteit van de opleiding met als referentie het beoordelingskader van de NVAO. Vanwege de nauwe verbondenheid van de beide opleidingen hebben tijdens de visitatie alle activiteiten voor beide opleidingen synchroon plaats gevonden. In de rapportage worden de beide opleidingen apart beschreven omdat accreditatie voor elke opleiding apart moet plaats vinden. Dit rapport heeft betrekking op de opleiding Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek. De opleiding B&M gaat uit van het beroepsprofiel Laboratoriumopleidingen dat is opgesteld door het COLP (Clusteroverleg Laboratorium- en Procestechnologie). Daaruit zijn de eindkwalificaties afgeleid. De opleiding heeft een gemeenschappelijke propedeuse met de opleidingen Chemie en CT (chemische technologie). De opleiding heeft een kleine omvang, in de hoofdfase studeren circa zestig studenten De stages vinden veelal plaats op diagnostische laboratoria in de regio. Er bestaat een intensieve samenwerking tussen de opleiding en deze laboratoria (stages, gastcolleges, deeltijddocenten etc.). Het onderwijs is ingericht volgens het onderwijsconcept van de Hogeschool (studentgericht, beroepsgericht en gericht op persoonlijkheidsvorming) en is geordend volgens vier leerlijnen. De opleiding is bezig om het competentiegericht onderwijs vorm te geven. Deze inrichting van het onderwijs wordt verder vormgegeven binnen de nieuw te vormen afdeling Life Sciences. Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld dat conform de toetsing aan het NVAObeoordelingskader onderstaande beoordelingskwalificaties van toepassing zijn. Alle facetten zijn goed of voldoende beoordeeld; alle onderwerpen zijn daarmee als voldoende beoordeeld. Goed De opleiding is goed beoordeeld op de volgende punten: de omvang en verdeling van de studielast de aansluiting met de vooropleiding en het EVC-beleid de kwaliteit van het docerend personeel het gerealiseerde eindniveau en het afstudeerrendement. Voldoende De overige facetten zijn voldoende beoordeeld. Verbeterpunten Er kunnen enkele verbeterpunten worden benoemd: de voorbereiding van de studenten op de stages en de stagehandleiding de competentiegerichtheid van het programma kan nog verder worden vorm gegeven de toetsing van de niet-technische competenties dient wat meer expliciet te zijn. Pagina 3 van 31

4 Bevindingen Hieronder zijn de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. De bevindingen zijn geordend volgens de NVAO-criteria die horen bij de betreffende onderwerpen en facetten. Er zijn 21 facetten, die verdeeld zijn over zes onderwerpen: 1. doelstellingen opleiding 2. programma 3. inzet personeel 4. voorzieningen 5. interne kwaliteitszorg 6. resultaten. De NVAO-criteria (de facetten) worden weergegeven in de omlijnde vakken alsmede het oordeel van het visitatieteam. Daarna wordt een beschrijving gegeven van de bevindingen betreffende het facet waarna een beoordeling ten aanzien van het facet wordt gegeven op basis van de toetsing aan het NVAOcriterium. Het Onderwijskundig kader: de missie van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden De Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) verzorgt hoger beroepsonderwijs op maat voor de kennismaatschappij van morgen. Het onderwijsconcept is gericht op het ontplooien van individuele talenten en nauwe aansluiting bij de praktijk. Via onder meer stages, toegepast onderzoek, consultancy, opleiding, excursies, afstudeeropdrachten, training en ICT-toepassingen wordt kennis uitgewisseld met bedrijven en instellingen. Studenten kunnen rekenen op een eigentijdse, praktijkgerichte Hbo-opleiding die hen voorbereidt op de kennismaatschappij van morgen. Tijdens de opleiding wordt veel aandacht besteed aan samenwerken, sociale vaardigheden en praktijk. Het laatste in de vorm van projectonderwijs en afstudeeropdrachten. De Hogeschool voert een strategisch en onderwijskundig beleid dat kaders schept waarbinnen de opleiding kan functioneren. Dit beleid is vastgelegd in een aantal beleidsdocumenten, zowel op het centrale niveau als het decentrale (Instituut Techniek). De documenten dragen fraaie namen als Joggelen en Potmarge. Pagina 4 van 31

5 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. : voldoende De eindkwalificaties van de opleiding worden ontleend aan het Beroepsprofiel Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (B&M) dat is opgeteld door het landelijk overleg B&M, onderdeel van het COLP. Dit beroepsprofiel is opgesteld door docenten van B&M-opleidingen in overleg met vertegenwoordigers van het beroepenveld en is na vaststellen goedgekeurd door de HBO-raad. De beroepscompetenties van de HBO-bachelor B&M zijn de volgende: onderzoeken experimenteren beheren/coördineren adviseren/verkopen instrueren/begeleiden leiding geven/managen zelfsturing. Dit beroepsprofiel is enigszins gedateerd. Het zal verder ontwikkeld gaan worden in de richting van competentiegericht onderwijs. Deze ontwikkeling loopt synchroon met de onderwijskundige en organisatorische ontwikkeling in de richting van een instituut Life Sciences waarin de opleiding B&M zal worden opgenomen. Het beroepsprofiel zal daardoor enigszins aangepast worden. Deze aanpassing vindt plaats in overleg met deskundigen uit het werkveld. De opleiding heeft ervoor gekozen zich te concentreren op de bedrijven en instellingen in de regio. Daarom is het programma gericht op zowel research als medische en veterinaire diagnostiek. De eindkwalificaties van de opleiding worden regelmatig geëvalueerd door: deelname aan landelijk overleg met betrekking tot het beroepsprofiel binnen dit overleg vindt ook toetsing plaats met dat van andere instituten terugkoppeling van de ervaringen van docenten bij de begeleiding van stages en afstudeeropdrachten evaluatie van het verloop van stages en afstudeeropdrachten overleg met deskundigen uit het werkveld in de beroepenveldadviescommissie enquêteren van alumni. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de eindkwalificaties van de opleiding gebaseerd zijn op de eisen van het beroepenveld en de eisen van vakgenoten en voorts dat de eindkwalificaties regelmatig geëvalueerd worden om de opleiding up-to-date te houden. Er is op dit moment sprake van een overgangssituatie waarin nog gewerkt wordt met een profiel dat nog niet uitgaat van competentiegericht onderwijs. Op grond daarvan komt het team tot een voldoende beoordeling. Pagina 5 van 31

6 1.2 Niveau: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. : voldoende De eindkwalificaties van de opleiding worden nauwkeurig gedefinieerd in het Landelijk opleidingsprofiel HBO-ingenieur Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek dat is opgesteld door het Landelijk Overleg Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Het opleidingsprofiel is afgeleid van het beroepsprofiel dat is vastgesteld door het COLP (Clusteroverleg Laboratorium en Procestechnologie). Daarmee conformeert de opleiding zich aan de eindkwalificaties van de opleidingen HBO-Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek in Nederland. Internationale vergelijking heeft niet plaats gevonden, binnen de opleidingen B&M is dat niet gebruikelijk. Voor de opleiding B&M van de NHL geldt daarnaast nog de gerichtheid op de regio. Wel worden wetenschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in het beroepenveld nauwkeurig bijgehouden. De competenties van het beroepsprofiel worden in het landelijk opleidingsprofiel nader uitgewerkt. Toetsing van deze competenties aan de Dublin Descriptoren leidt tot de volgende analyse: 1. Kennis en inzicht zijn een belangrijk onderdeel van de competenties onderzoeken, experimenteren, beheren en instrueren. 2. Toepassen van kennis en inzicht speelt een belangrijke rol binnen de competenties onderzoeken, experimenteren en beheren. 3. Oordeelsvorming is van belang binnen de competenties onderzoeken, experimenteren, beheren en adviseren. 4. Communicatie is een belangrijk onderdeel van de competenties onderzoeken, beheren, adviseren, instrueren en leiding geven. 5. Leervaardigheden zijn aan de orde binnen de competenties instrueren, leiding geven en zelfsturing. Uit deze analyse kan worden geconcludeerd dat het niveau van de bachelor, zoals dat is vastgelegd in de Dublin Descriptoren, herkenbaar in het opleidingsprofiel van de B&M-bachelor is opgenomen. Pagina 6 van 31

7 Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de Dublin Descriptoren binnen de beschreven competenties voldoende worden afgedekt waardoor de opleiding het vereiste niveau heeft. Het team komt derhalve tot een voldoende beoordeling van dit aspect. 1.3 Oriëntatie HBO: de eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Oriëntatie HBO: een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. : voldoende Uit het door de opleiding gehanteerde beroepsprofiel en opleidingsprofiel (zie facetten 1.1 en 1.3) kunnen de kwalificaties worden afgeleid waaraan een beginnend beroepsbeoefenaar moet voldoen. Binnen het beroepenveld vervult een HBO-bachelor B&M de volgende rollen. Het aangegeven niveau is het vereiste na 3-5 jaar praktijkervaring: Pagina 7 van 31

8 Beroepscompetentie Functie 1 Onderzoeker 2 Experimenteren 3 Beheren 4 Adviseren 5 Instrueren 6 Leiding geven 7 Zelfsturing 1 Onderzoeker IV IV I II II I II Analist 2 Biologische veiligheidsfunctionaris II I IV I II III III De kwaliteiten waarmee de afgestudeerden de arbeidsmarkt betreden worden regelmatig geëvalueerd door: terugkoppeling van de ervaringen van docenten bij de begeleiding van stages en afstudeeropdrachten overleg met deskundigen uit het werkveld in de beroepenveldadviescommissie enquêteren van alumni. De resultaten van deze evaluaties worden gebruikt voor verbeteringen in het onderwijs. Beheerder laboratorium Kwaliteitszorgcoördinator Milieuzorgcoördinator Systeembeheerder 3 Adviseur I II II IV II I II Voorlichter Vertegenwoordiger Artsenbezoeker Productspecialist Sales manager 4 Praktijkinstructeur II III I I IV I II (stage)begeleider 5 (Sub)hoofd afdeling III I II II II IV III Projectleider Bedrijfsleider 6 Ondernemer II I II III I IV III Directeur De opleiding heeft de kwalificatie-eisen voor een beginnend beroepsbeoefenaar nauwkeurig omschreven. Uit gesprekken met alumni, personeel en vertegenwoordigers van het beroepenveld kan worden opgemaakt dat de afgestudeerden in het algemeen voldoen aan deze eisen zodat zij adequaat kunnen functioneren. Daarom beoordeelt het visitatieteam dit aspect als voldoende. Pagina 8 van 31

9 ten aanzien van het onderwerp Doelstellingen opleiding Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende. Pagina 9 van 31

10 2. Onderwerp: programma 2.1 Eisen HBO: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. : voldoende De gebruikte literatuur is redelijk actueel, op de boekenlijst staan vooral standaardwerken; de meeste hiervan zijn in het Engels geschreven. Het gebruik van de Engelse taal levert geen speciale problemen op; studenten en afgestudeerden blijken deze taal zowel actief als passief te beheersen op een adequaat niveau. Colleges worden uitsluitend in het Nederlands gegeven. Aan verslagen wordt een summary toegevoegd. Modulebeschrijvingen worden regelmatig bijgesteld om nieuwe ontwikkelingen bij te houden. In de theorielessen worden veel voorbeelden uit de beroepspraktijk verwerkt. Regelmatig worden excursies georganiseerd naar bedrijven. Van deze excursies worden reflectieverslagen gemaakt. Het opleidingsprogramma is vooral gericht op medische en veterinaire diagnostiek. Er zijn twee afstudeerrichtingen: klinische chemie en medische microbiologie. De studenten krijgen een brede basis aangeboden in kennis, vaardigheden en attitude. Veiligheid is belangrijk, studenten verwerven het VMT-certificaat. In de hoofdfase van de opleiding wordt de studietijd als volgt besteed: 8% projecten: via de projecten worden actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk opgenomen in het curriculum; binnen de projecten speelt de training van sociale vaardigheden een belangrijke rol; casussen voor deze projecten worden bedacht en daarna uitgevoerd via labsimulatie 4% bijzondere vakken 36% traditionele theorie 18% binnenschoolse practica: laboratoriumpraktijk met daarmee overeenstemmende theorie 34% stages en afstuderen: het vierde jaar wordt door de studenten buitenschools doorgebracht, een half jaar stage en een half jaar afstuderen; dit afstuderen vindt soms plaats in het buitenland; het betreft dan altijd een stageplaats in een onderzoekslaboratorium, niet een diagnostisch laboratorium. Studenten zijn van mening dat zij via dit curriculum voldoende bagage meekrijgen voor een gemakkelijke overstap naar de beroepspraktijk. De opleiding zou graag een stage wat eerder in het curriculum aanbieden, maar de laboratoria waar deze stages zouden moeten plaats vinden, bieden deze mogelijkheden niet vanwege financiële beperkingen. Er lopen besprekingen om dit toch te realiseren. Pagina 10 van 31

11 Het visitatieteam is van oordeel dat de oriëntatie op de beroepspraktijk via projecten en stage wat kan worden verbeterd. Dit facet wordt daarom beoordeeld als voldoende. 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma: het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. : voldoende Doelstellingen van de opleiding De opleiding beoogt studenten op te leiden tot ingenieurs die zich bezig houden met klinisch-chemische analyses, microbiologisch onderzoek en met onderzoeks- en ontwikkelingswerk. De HBO-bachelor B&M heeft kennis en vaardigheden op de volgende vakgebieden: klinische chemie biochemie moleculaire biologie medische microbiologie instrumentele analyse immunologie hematologie microbiologie kwaliteit. Het curriculum is ontworpen op basis van de eindkwalificaties, er zijn voor alle studieonderdelen leerdoelen geformuleerd. De opleiding streeft ernaar dat de eindkwalificaties overeenkomen met de optelsom van de leerdoelen van de aparte studieonderdelen. De leerdoelen per onderdeel worden allemaal getoetst. Het opleidingsprogramma van de propedeuse is vrijwel identiek (voor 80%) voor de drie LPT-opleidingen In het programma wordt veel aandacht besteed aan de technische competenties; hoewel de niet-technische competenties deel uitmaken van het programma zijn zij bij de uitvoering vooral impliciet aanwezig. Gastdocenten van onder andere LVF (Laboratorium voor de Volksgezondheid Friesland) verzorgen regelmatig onderdelen van het onderwijs Binnen de school wordt de beroepspraktijk zo veel mogelijk nagebootst, de echte kennismaking vindt plaats tijdens de stage. Uit de alumni-enquête komen verschillende onderdelen naar voren waar meer aandacht aan besteed zou moeten worden. Belangrijkste onderdeel dat meer aandacht moet krijgen is moleculaire biologie. Studenten solliciteren naar stage- en afstudeerplaatsen, naar keuze diagnostisch of onderzoeksgericht. Afstudeerders van de specialisaties medische microbiologie en klinische chemie moeten een diagnostische stage hebben gelopen. Er is een goed functionerende opleidingsadviesraad, die het programma regelmatig beoordeelt. Ook binnen de opleidingscommissie wordt het programma regelmatig geëvalueerd. Op basis van de studentevaluaties worden soms vakken ingevoerd of verzwaard. Pagina 11 van 31

12 Het visitatieteam is van oordeel dat de relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma voldoende herkenbaar is. Omdat de niet-technische competenties meer expliciet in het programma zouden moeten worden opgenomen wordt dit facet als voldoende beoordeeld. 2.3 Samenhang programma: studenten volgen een inhoudelijk samenhangend programma. : voldoende. De samenhang in het programma wordt bewaakt door leerlijnen en vakkenstructuren. Er zijn drie leerlijnen: de conceptuele leerlijn, de vaardigheidsleerlijn en de integrale leerlijn. De conceptuele leerlijn is vooral gericht op de theoretische kennis die de B&M-bachelor nodig heeft. De vaardigheidsleerlijn is gericht op de praktische vaardigheden die een B&M-bachelor nodig heeft. De integrale leerlijn heeft betrekking op de competenties: theoretische kennis en praktische vaardigheden toe kunnen passen in een beroepscontext (projecten, stages, afstuderen), beroepshouding en reflectie op het eigen functioneren. De samenhang binnen een vak wordt bewaakt door de modulenstructuur. Een vakstructuur kan lineair zijn, concentrisch of thematisch. Het eerste jaar bestaat uit een gemeenschappelijke propedeuse van drie verschillende opleidingen, die alle drie onderwijseenheden verzorgen die een oriënterend karakter hebben voor de betreffende opleiding. In het eerste jaar doen de studenten twee projecten ter oriëntatie op de opleiding B&M. Het programma van de propedeuse is enigszins schools opgezet, studenten appreciëren dat niet altijd. Gedurende het tweede en derde jaar worden verschillende specialistische vakken naast elkaar aangeboden. In de stageperiode worden deze vakken binnen het kader van de beroepspraktijk geïntegreerd. Basisvakken als wiskunde en natuurkunde worden door de opleiding gezien als belangrijk om het inzicht te vergroten. Studenten onderschrijven deze visie. De opleiding heeft het van oorsprong grote aantal modules verminderd en de omvang ervan vergroot om versnippering tegen te gaan en de samenhang in het programma te verbeteren. De samenhang tussen de verschillende vakken en tussen praktijk en theorie wordt goed bewaakt, doublures komen nauwelijks voor. Studenten die elders relevante competenties hebben verworven kunnen vrijstelling krijgen voor de betreffende programmaonderdelen. Voor de betreffende student wordt een passende studieroute gemaakt. Structureel komt dit voor bij studenten met een Vwo-diploma of een diploma van een verwante Mboopleiding. De opleiding stelt deze studenten in staat om het programma versneld te doorlopen. Studenten oordelen over de samenhang in het programma via onderwijsevaluaties, de studentenenquête en het overleg in de opleidingscommissie. De samenhang in het programma wordt beoordeeld als voldoende; de samenhang zou kunnen worden verbeterd door in de hoofdfase meer beroepsgerichte activiteiten (projecten, stages et cetera) te programmeren. 2.4 Studielast: het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Pagina 12 van 31

13 : goed Het opleidingsprogramma staat beschreven in de studiegids. Er is een jaarrooster waarin de studieactiviteiten (inclusief de toetsweken) zijn vastgelegd en waarin de procedures staan beschreven. Studenten worden daardoor in staat gesteld een studieplanning te maken. De informatievoorziening aan studenten voldoet, alleen het toetsrooster komt soms wat laat. De formele studielast is hoog, het cursusjaar is ingedeeld in vijf blokken van acht weken, waardoor de nominale studiebelasting komt op gemiddeld 42 uur per week. De studentenenquêtes bevestigen dat de studielast als hoog wordt ervaren, 35% vindt de opleiding te zwaar. Toch besteden volgens deze enquête de studenten meestal minder dan 40 uur per week aan de studie. Studenten constateren dat een flinke studie-inspanning nodig is, zodanig dat er weinig mogelijkheden zijn om een baantje te hebben naast de studie. Uit exitinterviews blijkt dat de studielast vrijwel nooit de reden is voor het staken van de studie, meestal is een gebrek aan motivatie en interesse de oorzaak. De studielast is gelijkmatig verdeeld. Uit de gesprekken met studenten blijkt dat de roostering zodanig is dat er weinig concurrentie optreedt tussen de verschillende studieonderdelen (projecten, theoriecolleges en tentamens). Aan het einde van een periode worden steeds enkele tentamens afgenomen. De voorbereiding daarvan wordt door de studenten uitgevoerd naast de projectopdracht, die in dezelfde periode is geprogrammeerd. De studielast is onderwerp van studentenenquêtes; onevenwichtigheden in de verdeling van de studielast worden opgelost in overleg met de studenten. De studielast is stevig. Omdat de opleiding de verdeling van de studielast duidelijk afstemt op de studenten is er sprake van een optimale situatie. Het visitatieteam beoordeelt daarom het facet studielast als goed. 2.5 Instroom: het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. : goed. Het programma sluit aan bij een instroom met het wettelijk verplichte HAVO-, VWO- of MBO-diploma. Mede vanwege de kleinschaligheid van de opleiding kan er optimaal aandacht worden gegeven aan de aansluiting met de vooropleiding. Er bestaat een mogelijkheid voor vrijstellingen op basis van eerder verworven competenties. Studenten met VWO-vooropleiding of MLO-medisch krijgen een turboroute aangeboden, waardoor zij in 3 resp. 2,5 jaar kunnen afstuderen. De studenten slagen daar meestal in Naast dit standaard versneld curriculum bestaat voor individuele studenten de mogelijkheid tot vrijstelling voor bepaalde onderdelen op basis van eerder verworven competenties. Studenten die ouder zijn dan 21 jaar kunnen via een intake gesprek toegelaten worden ook al hebben ze niet het vereiste diploma. Pagina 13 van 31

14 De opleiding spant zich in om het programma optimaal aan te laten sluiten op de werkelijk aanwezige kennis en vaardigheden, vandaar dat het visitatieteam komt tot de beoordeling goed. 2.6 Duur: de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. : voldoende De totale studielast van de opleiding bedraagt 240 ECTS-punten. De studiepunten worden gelijkmatig over het jaar verdeeld via een jaarrooster dat bestaat uit vijf perioden. Voor een evenwichtige verdeling over de perioden is een overzicht gemaakt: het macrorooster. Het aantal contacturen is beperkt: maximaal 25% van de studietijd voor theoretische vakken, maximaal 60% voor de practica. Dit relatief kleine aantal wordt door de studenten positief gewaardeerd. De opleiding heeft het programma op evenwichtige wijze verdeeld over de 240 studiepunten; het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als voldoende. 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud: het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. : voldoende Het opleidingsprogramma wordt op dit moment vormgegeven volgens het onderwijsconcept van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden: beroepsgericht, studentgericht en gericht op persoonlijkheidsvorming. Daarom ligt de nadruk op toepassen van kennis, meer dan op het aanbieden daarvan door de opleiding. De studenten dienen zich de benodigde kennis uiteraard wel eigen te maken. Binnen de leerstof wordt gekeken naar de drie leerlijnen: conceptuele, vaardigheden-, en integrale leerlijn. De vormgeving van het onderwijs wordt als volgt gekenmerkt: het leren vindt actief en zelfstandig plaats, de student is verantwoordelijk voor het eigen leerproces de leerstof is gericht op en afgeleid van de praktijk en het beroep inhoud en organisatie van het onderwijs zijn studentgericht: het leerproces van de student staat centraal. 36% van de studietijd wordt besteed aan traditionele theorie en 18% aan binnenschoolse practica. Hoewel de opleiding nadrukkelijk aangeeft dat niet-technische ( zachte ) competenties belangrijk zijn en in het curriculum opgenomen, constateert het visitatieteam dat deze competenties niet goed herkenbaar zijn. Alle leerdoelen die in modulewijzers worden geformuleerd, zijn cognitief. Studenten worden aangezet tot zelfstandigheid via analyse van teksten, gevolgd door gericht vragen en toetsing over de tekst. In het eerste jaar verzorgen studenten presentaties bijvoorbeeld over een artikel uit een boek. Werk- en toetsvormen worden zoveel mogelijk gevarieerd. De beschrijvingen ervan zijn opgenomen in de studiegids. Pagina 14 van 31

15 De didactische opzet en de werkvormen zijn onderdeel van de studentenenquêtes en worden regelmatig met studenten besproken. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de wijze waarop het onderwijs wordt vormgegeven in voldoende mate aansluit bij het didactisch concept. De zachte competenties zouden echter wat meer geëxpliciteerd moeten worden. Het team komt daarom tot een voldoende beoordeling. 2.8 en toetsing: door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. : voldoende Toetsing van theoretische kennis vindt gewoonlijk nog plaats via theorietentamens. De vakken atoom- en kernfysica worden als struikelvakken ervaren. Certiked heeft een aantal theorietentamens beoordeeld en vastgesteld dat hierin op voldoende niveau de eindtermen van de betreffende module worden getoetst. Projecten, stages, practica e.d. worden getoetst via: groepsbeoordelingen reflectieverslagen presentaties individuele beoordeling van de tutor/begeleider, bij deze beoordeling wordt aandacht besteed aan het beoordelen van competenties. Opdrachten worden getoetst via een mondeling of schriftelijk tentamen, een posterpresentatie of een andere tentamenvorm. Als een student een onvoldoende beoordeling van de stage krijgt is verlenging mogelijk, zodat de student alsnog aan de verplichtingen kan voldoen. van stage en afstudeeropdracht vindt plaats aan de hand van een beoordelingskader dat is opgenomen in de stage- en afstudeerhandleiding. Bij deze beoordeling wordt ook de begeleider van het stageverlenend bedrijf betrokken. In de studiegids is opgenomen wanneer toetsen zijn gepland en welke procedures van toepassing zijn met betrekking tot correctie en herkansing. Bij facet 2.4 studielast is ook aandacht besteed aan de organisatie van de toetsing. Studenten zijn tevreden over het toetsrooster en hebben verder ook weinig aanmerkingen op de wijze van toetsing en beoordeling. Inhoud, vormgeving en organisatie van de toetsing wordt beoordeeld door studenten via de enquêtes en het overleg in de opleidingscommissie. In gesprekken met studenten bleek dat zij gemiddeld positief oordelen over de wijze waarop de opleiding de toetsing verzorgt. Docenten en examencommissie boordelen de toetsaspecten eveneens via periodiek overleg. Pagina 15 van 31

16 Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de wijze waarop de opleiding toetsing en beoordeling verzorgt voldoet aan de eisen. De toetsen zijn in de regel van voldoende niveau. De toetsing kan worden verbeterd door het accent te verschuiven van toetsen van kennis en vaardigheden naar meer expliciet toetsen van competenties. Daar is de opleiding mee bezig. De huidige situatie wordt door het visitatieteam beoordeeld als voldoende. ten aanzien van het onderwerp Programma Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende. Pagina 16 van 31

17 3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO. Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. : goed Er is een kernteam van docenten dat de opleiding verzorgt. Daarnaast zijn er docenten van andere opleidingen, die lessen verzorgen (Chemie, CT en BIT). Een klein deel van de lessen wordt verzorgd door docenten vanuit het beroepenveld. Alle docenten zijn betrokken bij stage en afstuderen. Om docenten up to date te houden worden af en toe docentenstages georganiseerd. Nieuw aan te stellen docenten hebben bij voorkeur ervaring in het beroepenveld. Studenten oordelen over de beroepsgerichtheid van de docenten via de periodieke evaluaties en via de beoordelingsprocedure bij stage en afstuderen. Dit blijkt goed in orde te zijn. Vanwege de goede betrokkenheid van de docenten met het beroepenveld beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed. 3.2 Kwantiteit personeel: er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. : voldoende Het kernteam van de opleiding bestaat uit zes docenten. De Student-Docent-Ratio is laag, er zijn relatief veel docenten aan de opleiding verbonden. Door een intensieve samenwerking met de opleidingen Chemie, CT en BIT is het mogelijk om het personeel effectief in te zetten voor al deze opleidingen. Studenten hebben geen problemen met inzet en bereikbaarheid van docenten, zij vinden dat docenten voldoende beschikbaar zijn. Door de samenwerking verder te intensiveren in de nieuw op te zetten afdeling Life Sciences is het mogelijk dat ook kleine kwetsbare opleidingen als B&M in de lucht worden gehouden. Het visitatieteam is op grond hiervan van oordeel dat de kwantitatieve inzet van personeel voldoende is. 3.3 Kwaliteit personeel: het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. : goed De hogeschool heeft een competentieprofiel ontwikkeld voor docenten. Dit profiel is de basis van het personeelsbeleid van de opleiding. In functioneringsgesprekken en in het POP van de docent wordt dit profiel gebruikt om het functioneren van de docent te bespreken en te beoordelen. Pagina 17 van 31

18 De docenten van B&M hebben veel kwaliteit en onderzoekservaring. Vele van hen zijn gepromoveerd en kunnen daardoor studenten goed voorbereiden op onderzoekssituaties. Ze hebben ook goede didactische bekwaamheden onder andere doordat ze regelmatig didactische cursussen volgen. Daarnaast zijn docenten werkzaam in de diagnostiek dan wel hebben zij erin gewerkt. Deze scholing gebeurt op aanvraag, een echt scholingsplan is er niet. Docenten doen onderling aan intercollegiale toetsing over hun houding ten aanzien van de studenten en het onderwijsconcept. Uit enquêtes blijkt dat studenten tevreden zijn over de docenten, zij waarderen de deskundigheid van de docenten, maar ook dat docenten echt dingen aan hen overlaten. In de gesprekken die het panel voerde met studenten en alumni kwam een positief beeld van de docenten naar voren. De wijze waarop de docenten hun werk doen en de wijze waarop zij hun persoonlijke kwaliteiten bewaken en verbeteren wordt op grond van deze gegevens door het visitatieteam als goed beoordeeld. ten aanzien van het onderwerp Inzet van Personeel Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende. Pagina 18 van 31

19 4. Onderwerp: voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen: de huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. : voldoende De opleiding is gehuisvest in een fraai vormgegeven modern gebouw dat voldoet aan de eisen die gesteld mogen worden aan een Hogeschoollocatie. In dit gebouw zijn alle opleidingen ondergebracht die samen het instituut Life Sciences gaan vormen. Ook de andere voorzieningen voldoen aan de eisen. Studenten zijn tevreden over de kwaliteit van de facilitaire voorzieningen. De kwaliteit van de mediatheek is goed, Engelstalige literatuur wordt gebruikt o.a. Medicine en Science. Door de inhuizing bij de opleiding biotechnologie is een verwant vakgebied voor de studenten van de opleiding toegankelijk. De onderwijsvoorzieningen zoals de mediatheek en het computerpark zijn goed en worden door de studenten ook als zodanig beoordeeld, slechts het gebruik van computers geeft af en toe aanleiding tot kritiek. De laboratoria zijn goed uitgerust en voorzien van apparatuur zodat de studenten naar behoren experimenten kunnen uitvoeren. Dat is voor de studenten belangrijk omdat de eerste drie jaar van de studie geen kennismaking met de beroepspraktijk plaats vindt. Het visitatieteam beoordeelt het geheel van de materiële voorzieningen als voldoende. 4.2 Studiebegeleiding: de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. : voldoende De studiebegeleiding van de studenten is mede als gevolg van de kleinschaligheid goed. Studenten zijn van oordeel dat de goede begeleiding bijdraagt aan het studiesucces. Studenten van de turboroute krijgen een intakegesprek om vast te stellen wat hun ambitie is. Docenten en studenten kennen elkaar, ook als de student geen formeel contact heeft met een docent. De propedeuse is selecterend, vooral op de exacte vakken. Het bindend studie advies kent alleen een kwantitatieve norm, geen kwalitatieve. Studenten kunnen voldoen aan de kwantitatieve norm door alleen technische modulen te behalen. Per september 2004 wordt de norm verhoogd van 30 tot 40 ECTS-punten. Tijdens de stageperiode wordt 2 of 3 keer een bezoek gebracht aan de student in het stagelaboratorium. Het afstudeergesprek gaat behalve over de afstudeeropdracht ook over de ambities van de student. De afstudeerbegeleiding wordt door de studenten positief gewaardeerd. Studenten zijn tevreden over de studiebegeleiding zoals die door de opleiding wordt verzorgd en de wijze waarop de docenten met hen omgaan. Pagina 19 van 31

20 Via het BlackBoard-systeem van de Hogeschool worden studenten goed geïnformeerd; roosterinformatie is niet altijd tijdig beschikbaar, maar gemiddeld genomen is het voldoende. Omdat de selectie in de propedeuse meer expliciet plaats zou kunnen vinden op kwalitatieve argumenten beoordeelt het visitatieteam op grond van deze gegevens de studiebegeleiding als voldoende. ten aanzien van het onderwerp Voorzieningen Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende. Pagina 20 van 31

21 5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten: de opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. : voldoende De opleiding besteedt veel aandacht aan kwaliteitszorg. Er worden zeven verschillende soorten evaluatie gehouden, die betrekking hebben op de verschillende niveaus en aspecten van het onderwijs: module-evaluatie stage-evaluatie afstudeerevaluatie alumni-enquête beroepenveldenquête exit-interviews studentenenquête (NHL-breed). Vanwege de kleine studentenaantallen is het niet erg zinvol om streefdoelen te formuleren. De gegevens uit de verschillende evaluaties worden besproken en vertaald naar te ondernemen acties. Deze besprekingen vinden plaats binnen de diverse overlegsituaties van de opleiding, waarbij studenten betrokken zijn. Studenten praten mee over de kwaliteit van de studiegids, gebruik van boeken, veiligheid, verandering van onderwijsconcept et cetera. Ook bij het opstellen van het zelfevaluatierapport zijn studenten betrokken. Het visitatieteam is van oordeel dat het facet interne evaluatie van resultaten goed wordt uitgevoerd. 5.2 Maatregelen tot verbetering: de uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. : voldoende Resultaten van evaluaties worden gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Een onderzoek naar de samenhang in het programma leidde tot aanpassingen die de studenten geen verbetering vonden. Daarna heeft opnieuw een aanpassing plaats gevonden. Mede naar aanleiding van dat onderzoek is het aantal modulen teruggebracht. Het visitatieteam komt daarom tot het oordeel voldoende. Pagina 21 van 31

22 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld; bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. : voldoende Studenten worden betrokken bij de uitvoering van het onderwijs via het overleg van de opleidingscommissie en de verschillende onderwijsevaluaties; alumni en beroepenveld worden regelmatig geënquêteerd. Daarnaast is het beroepenveld systematisch betrokken bij de opleiding door het overleg in de opleidingsadviesraad, die regelmatig in adviserende zin bij het beleid wordt betrokken. Tijdens stage- en afstudeerbezoeken wordt ook informatie verzameld over de kwaliteit van de opleiding. Er kan door de opleiding nog wat meer gebruik gemaakt worden van de betrokkenheid van stakeholders; het visitatieteam beoordeelt derhalve dit facet als voldoende. ten aanzien van het onderwerp Interne kwaliteitszorg Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende. Pagina 22 van 31

23 6. Onderwerp: resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau: de gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. : goed Toetsing van het bereikte niveau vindt voornamelijk plaats via de afstudeeropdracht. Vakmatige discussies blijken moeilijk voor HBO-ers, vooral oordeelsvorming is een voor HBO-ers lastig onderdeel. Bij de beoordeling van de afstudeeropdracht krijgt dit aspect veel aandacht om ervoor te zorgen dat de afgestudeerde voldoende geschoold de arbeidsmarkt betreedt. De formele eisen voor de afstudeeropdracht staan beschreven in de afstudeerhandleiding. In deze handleiding worden ook de eisen ten aanzien van niveau, oriëntatie en domein beschreven, zodat toetsing van de afstudeeropdracht aan deze eisen direct mogelijk is. De eisen waaraan de afstudeeropdracht moet voldoen zijn voor wat betreft het niveau gebaseerd op het algemene HBO-bachelor niveau, de Dublin Descriptoren. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat in de geraadpleegde afstudeeropdrachten dit niveau daadwerkelijk aanwezig is. Daarnaast voldoen de opdrachten ook aan de eisen met betrekking tot het domein en de oriëntatie. In de gesprekken die zijn gevoerd met stagiaires, afgestudeerden en vertegenwoordigers van het beroepenveld is aandacht besteed aan het niveau van de opleiding. Centraal stond daarbij de vraag of de afgestudeerden van de opleiding voldoende zijn toegerust met kwalificaties om succesvol te kunnen werken als HLO-ingenieur. De algemene conclusie uit deze gesprekken was dat de opleiding er goed in slaagt de studenten zodanige kwalificaties bij te brengen dat zij adequaat kunnen functioneren in de aangegeven beroepenvelden. De afgestudeerden van de opleiding vinden heel goed hun weg in het beroepenveld. Ook afgestudeerden die verder zijn gaan studeren in het wetenschappelijk onderwijs blijken een goede basis mee te hebben gekregen. Op basis van de bestudeerde documenten en afstudeeropdrachten alsmede uit de gesprekken met alumni en vertegenwoordigers van het beroepenveld komt het visitatieteam tot het oordeel goed voor dit facet. 6.2 Onderwijsrendement: voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. : goed Er zijn niet expliciet streefcijfers opgesteld voor het onderwijsrendement. Gegeven de geringe omvang van de studentenpopulatie is dit niet erg zinvol. Het afstudeerrendement schommelt naar schatting rond de 67%. De verblijfsduur van de afgestudeerden is gemiddeld laag. Dat komt met name door de studenten die de zogenaamde turboroute volgen. De opleiding slaagt erin door maatwerk de studenten vlot te laten studeren met behoud van een hoge onderwijskwaliteit. De kwantitatieve situatie van de opleiding is zorgelijk. Het aantal studenten is gering; de populatie zal de komende tijd nog wat verder terug lopen tenzij een spectaculaire groei van de instroom plaats vindt. Om de kwantitatieve problemen het hoofd te bieden heeft de opleiding besloten om deel uit te gaan maken van de afdeling Life Sciences, waarin de andere opleidingen van LPT (Chemie en Chemische Pagina 23 van 31

24 Technologie) ook zijn opgenomen. Door deze clustering ontstaat een zodanig groot draagvlak dat het mogelijk is om een relatief kleine opleiding als B&M toch op een kwalitatief verantwoorde wijze aan te bieden. Het visitatieteam is van oordeel dat dit facet goed moet worden beoordeeld omdat de opleiding erin slaagt door een goede selectie en maatwerk de studenten optimaal te laten studeren. ten aanzien van het onderwerp Resultaten Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende. Pagina 24 van 31

25 Bijlage 1: Stage- en afstudeerrapporten Het visitatieteam heeft de volgende stage- en afstudeerverslagen getoetst aan het NVAO-kader (Dublin Descriptoren). Titel Auteur Opl 1. Koelen met oppervlaktewater M. Schaafsma CT 2. Optimalisatie van een ondergrondse zuivering A. Jongbloed CT 3. Het klimaat raakt ons allemaal (workshop) F. Linnemans CT 4. Energiehuishouding P. Ruiter CT 5. Het vergassen van Bio-olie A. Akkerman CT 6. Pervaporatie en damppermeatie met keramische membranen J. Stienstra CT 7. Production of the heterologus thermostable VyB J. Hekelaar BIT 8. Vergisten van 14,5 o P wort S.W. van Dijken BIT 9. Determination of the interaction between mass transport P.J.W. Cluitmans BIT 10. and growth of biofilm systems 11. Semi-synthese van 6-amino-penicillaanzuur R. Elderson BIT 12. Development of a detection for trans-4-hne Chr. Jagersma BIT 13. Synthese van Fe(III)ED3A J. Schouwstra Ch 14. Green tea analysis using HPLC-MS A. Meindertsma Ch 15. Peer-review van kleurstoffen in speelgoed I. Bakker Ch 16. Het bepalen van sulfiet in aardappelvlokken D. de Groot Ch 17. Optimalisatie van een mengproces Kooistra en Tamminga CT 18. Klonale expansie van MBP-specifieke B-cellen R.N. Schakel B&M 19. Het zeehondenvirus (PhHV-1) als interne universele A.J. Stellingwerff B&M 20. controle bij real time PCR 21. Routine genotypering van cyp2d6 NU22 Alleter bij R. de Boer B&M psychiatrische patienten 22. Pigmenten in Liquor B. Akkocoaglu B&M Pagina 25 van 31

26 Bijlage 2: Samenstelling visitatieteam Het visitatieteam bestond uit de volgende personen: Ir. R.S. Kloosterman (1967), teamleider De heer Kloosterman is sinds 1995 betrokken bij Certiked, sinds 1998 als directeur. Hij voert audits uit op het gebied van ISO 9001 en IiP bij een brede groep van kennisintensieve organisaties; tevens treedt hij regelmatig op als teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs. Dr. M.S. Leloux (1961), extern deskundige Mirjam Leloux studeerde farmacie/apotheker aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Daarbij vervulde zij twee buitenlandse onderzoeksstages: Université René Descartes, Parijs (1986) en Forensisch-medizinisches Institut, Zürich. Ze promoveerde in 1991 bij het Nederlands Instituut voor Drugs & Doping Research (NIDDR), Utrecht. Ze werkte achtereenvolgens voor AKZO Nobel Polymers, AKZO Nobel Chemicals, AKZO Nobel Corporate Research. Daarna maakte ze een overstap naar verschillende instituten, waaronder Spectroscopisch Centrum, WUR Wageningen, RIKILT-DLO, Wageningen en NIZO Food Research Ede, waar ze gedurende enkele jaren de functie van Business Development Manager Pharma & Health vervulde. Thans is mevrouw Leloux werkzaam voor Licentec dat een brug slaat tussen wetenschap en bedrijfsleven. Mirjam Leloux is voorts bestuurlijk actief voor de branchevereniging KNCV. Dr. W.M.J. Flapper (1943), secretaris Winfried Flapper studeerde Scheikunde RU Leiden en promoveerde op het proefschrift: Conformation and Pseudorotation of Seven-membered Ring Compounds. Van 1967 tot 1981 is hij docent aan de Hogeschool Rotterdam geweest, waarna hij de overstap maakte naar afdelingsmanager. Tevens heeft hij opgetreden als projectleider onderwijsvernieuwing en later als adviseur voor onderwijsbeleid bij het College van Bestuur. Sinds 1998 is hij zelfstandig adviseur, met name gericht op het management van onderwijs. Tevens heeft hij als secretaris opgetreden in enkele visitaties. J.G. van Bemmel BSc (1982), studentlid Joke van Bemmel studeert aan de Universiteit van Amsterdam Biomedische Wetenschappen. Ze rondde haar Bacheloropleiding en de Minor Science and Technology Studies met goed gevolg af en werkt thans aan haar Master Biomedische Wetenschappen. Ze is bestuurlijk actief als Vice-voorzitter Facultaire Studentenraad, Universiteit van Amsterdam. Het visitatieteam onderschrijft unaniem de bevindingen en beoordelingen per onderwerp en per facet zoals weergegeven in deze rapportage en heeft verklaard op onafhankelijke wijze tot deze beoordeling gekomen te zijn. Pagina 26 van 31

27 Bijlage 3: Programma van de visitatie 28 mei College van Bestuur, Opleidingsdirecteur Voorstellen, doornemen van het programma van de visitatiedag Opleidingsdirecteur plus didactische staf (MT) Domeinspecifieke eisen, bachelorniveau, hbo-oriëntatie Programma van de opleidingen Documentenonderzoek, lunch Twee leden van de beroepenveldcommissie Chemie en CT Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie Twee leden van de beroepenveldcommissie Biotechnologie Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie Twee leden van de beroepenveldcommissie B&M Laboratorium Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie Aanvullend onderzoek Opleidingsmanagement Terugkoppeling van de bevindingen van de visitatiedag 17 juni Docenten (3 Chemie en 3 B&M), docerend in hoofdvakken Vakinhoud, beroepsoriëntatie en didactiek Afstudeercoördinatoren (1 Chemie, 1 B&M), stagecoördinatoren (1 Chemie, 1 B&M) Stages en afstudeeropdrachten Studenten Chemie (5 tot 6), verdeeld over de leerjaren Studiebegeleiding, studielast, informatievoorziening, faciliteiten Documentenonderzoek, lunch Studenten B&M (5 tot 6), verdeeld over de leerjaren Studiebegeleiding, studielast, informatievoorziening, faciliteiten Afstudeerders (2 Chemie, 2 B&M), verschillende afstudeerrichtingen Resultaten van de opleidingen Alumni (5 tot 6, gelijkelijk Chemie en B&M) Aansluiting opleidingen op beroepspraktijk Aanvullend onderzoek, intern beraad van visitatieteam Opleidingsmanagement Terugkoppeling van bevindingen Pagina 27 van 31

28 Bijlage 4: Domeinspecifiek kader Het domeinspecifieke kader is ontleend aan het Landelijk Opleidingsprofiel HBO-ingenieur Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek van december Voor de volledige tekst wordt verwezen naar dat document; voor de goede orde zijn de belangrijkste punten hieronder weergegeven. Het uitgangspunt van competentiegericht onderwijs is de reële beroepssituatie. In het leerproces staan derhalve de verschillende rollen in het beroep centraal, waardoor kennis-, vaardigheids- en houdingsaspecten meer dan voorheen geïntegreerd aan bod komen. Het technisch hbo en het bedrijfsleven hebben de aanzet gegeven voor het opstellen van landelijke beroeps- en opleidingsprofielen (Competent HTNO, 2000). Inmiddels is het competentieprofiel geformuleerd voor HBO-ingenieurs 1 Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (B&M), rekening houdend met aanbevelingen van het platform Axis voor een brede invulling van de technische opleidingen (LOBM, 2002; Berendsen en Stol, 1999). Voor het beroepsprofiel van de B&M-ingenieur zijn zeven competenties geformuleerd. Deze competenties zijn onderverdeeld in een groot aantal deelcompetenties. Elke competentie kan op een verschillend niveau worden aangeleerd. De rol die de beroepsbeoefenaar vervult, bepaalt tot op welk niveau een competentie bij de beroepsbeoefenaar aanwezig moet zijn. Er worden vier niveau s onderscheiden te weten: Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Effectief gedrag vertonen als de omgeving daar aanleiding toe geeft Trefwoorden: uitvoerend, in opdracht van Effectief gedrag vertonen op basis van eigen initiatief Trefwoorden: oplossen, analyseren Effectief gedrag van anderen in de direkte werkomgeving versterken, in het bijzonder door voorbeeldgedrag. Trefwoorden: integreren, ontwikkelen, transfer van kennis en vaardigheden Effectief gedrag van anderen binnen de organisatie inspireren en daarmee binnen de (het) organisatie (onderdeel) het niveau van de competentie verhogen. Trefwoorden: kennis genereren Het opleidingsprofiel (tabel 1; LOBM, 2002) is afgeleid van dit beroepsprofiel. Dit opleidingsprofiel bevat de kwalificaties die aan het einde van de opleiding verworven moeten zijn om het beroep op starterniveau te kunnen beoefenen. In het hier beschreven opleidingsprofiel worden de competenties op vier niveaus uitgewerkt in gedragscriteria (indicatoren). Bij oplopende niveaus hoort een toenemende complexiteit en zelfstandigheid in de werksituatie. Tabel 1. Kwalificatieniveaus van competenties aan het eind van de opleiding B&M. Een student dient tijdens de studie, afhankelijk van de specialisatie of persoonlijke leerroute, nog tenminste één van de met een * gemarkeerde competenties met één niveau te verhogen (LOBM, 2002). Competenties 1 Onderzoeken 2 Experimenteren 3 Beheren / coördineren 4 Adviseren / verkopen 5 Instrueren / begeleiden 6 Leidinggeven / managen 7 Zelfsturing Eindniveau van de opleiding II* III I* I* I* I* II Pagina 28 van 31