Wijkambitie voor de wijk Leidsche Rijn

Transcriptie

1 Wijkambitie voor de wijk Leidsche Rijn Onder het motto "Boeiend, bloeiend en groeiend Leidsche Rijn" werken we aan een levendige, leefbare en veilige wijk

2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Beeld van de wijk Hoofdstuk 2 Wat is er aan de hand in de wijk? Hoofdstuk 3 Waar willen we naar toe met de wijk? Colofon Wijkbureau Leidsche Rijn 28 november 2011 Utrecht 2

3 Hoofdstuk 1 Beeld van de wijk Vernieuwing wijkgericht werken In Utrecht wordt al meer dan twintig jaar wijkgericht gewerkt. Het college en de gemeenteraad zijn van mening dat het nodig en mogelijk is om het gebiedsgerichte werken in de komende jaren verder te ontwikkelen. In de notitie 'Uitgangspunten voor versterking van het wijkgericht werken' (vastgesteld door gemeenteraad in mei 2011) geven we richting aan deze ontwikkeling. De wijkambities zijn de eerste zichtbare producten van de nieuwe manier van wijkgericht werken. Ze vormen voor de wijkbureaus, de vakdiensten, de wijkpartners en bewoners het toetsingskader voor de inzet van de gemeente in de wijk. Vanaf nu worden elke vier jaar (collegeperiode) 'wijkambities' opgesteld waarin staat wat de specifieke behoefte (vraag) in de wijken is. Deze wijkambities worden samen met het wijknetwerk ('in dialoog met de wijk') gemaakt. De wijkambities vormen vervolgens gedurende vier jaar de basis voor de activiteiten van de gemeente in de wijk. Deze ambitie wordt opgesteld voor de komende twee jaar, tot de volgende gemeenteraadsverkiezingen in Inleiding over de wijk Op dit moment wordt in het westen van Utrecht een compleet nieuw stadsdeel gebouwd: Leidsche Rijn. Tesamen met delen van de wijk Vleuten-De Meern is dit de grootste nieuwbouwlocatie van Nederland. Het is het gebied waar oud en nieuw samenkomt. Centraal gelegen, dichtbij de snelwegen en het centrum van Utrecht. Een gebied waar groen afgewisseld wordt met monumentale boerderijen, oude lintbebouwing en gevarieerde koop- en huurwoningen. Elke wijk heeft een eigen karakter. De wijken Langerak, Parkwijk, Terwijde en Het Zand zijn al grotendeels bewoond en bedrijventerreinen de Wetering en Papendorp zijn al volop in gebruik. De bouw van Leidsche Rijn heeft ook gevolgen voor de infrastructuur, waaronder de verplaatsing en gedeeltelijke overkapping van de A2. Om het nieuwe stadsdeel te verbinden met Utrecht zijn er drie nieuwe bruggen over het Amsterdam-Rijnkanaal gerealiseerd. Twee treinstations, het toekomstige Randstadspoor, nieuwe fietsverbindingen en een snelle busverbinding moeten zorgen voor verdere ontsluiting van het gebied. In Leidsche Rijn wordt oud en nieuw met elkaar verweven. In de nieuwe wijken blijven historische elementen als water, dijken, bomenrijen en bijzondere boerderijen, bewaard. Ze vormen een verrassende combinatie met nieuwe gebouwen en nieuwe ontwerpen. Archeologische resten, zoals de Romeinse weg, zijn ingebed in de bouwplannen. De contrasten en verschillen maken Leidsche Rijn tot een levendige en kleurrijke wijk. Het bouwrijp maken van LR-Centrum (en de Centrale Zone) is gestart en naar verwachting worden in 2014 de eerste winkels opgeleverd. Bevolking en wonen Leidsche Rijn is een wijk in opbouw en heeft een relatief jonge bevolking. De groep 0-18 jarigen beslaat een groot deel van de bevolking, 29,1% en dat neemt de komende jaren fors toe. Het aantal 55-plussers is 11,4% (stedelijk is dat 18,2%). Het aantal bewoners van niet-westers afkomst is 25,1% (stedelijk is 21,5%). In 2020 zal het inwoneraantal in deze wijk bijna zijn verdubbeld naar inwoners. Jaarlijks worden er ongeveer 1500 woningen opgeleverd en komen er 3000 inwoners bij. Het percentage sociale huurwoningen is 22,1% (stedelijk is dat 38%). In de komende jaren zal het percentage nog fors toenemen, kijkend naar de opgave die er ligt. Sociaal economisch Het percentage werkzoekenden is sinds 2008 toegenomen tot 3,0% maar ligt nog onder het stedelijke gemiddelde. Het percentage werkzoekenden tussen de jaar is met 1,2% een fractie boven het stedelijke gemiddelde. Het aantal huishoudens met bijstand ligt met 3,0% onder het stedelijk gemiddelde maar is sinds 2008 toegenomen. Het aantal vestigingen detailhandel komt in Leidsche Rijn op 89 en is het laagste aantal van de gehele stad. Het aantal banen per 100 inwoners is 98. 3

4 Veiligheid Het percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de buurt is 22%. Dit is een afname van 5% sinds 2008 en is lager dan het stedelijk gemiddelde van 27,4. Ook het aantal inwoners dat overlast heeft van jongeren is iets afgenomen sinds Op dit moment geeft bijna 15,3% van de inwoners aan overlast van jongeren te hebben tegen 18,8 stedelijk. Geweld totaal (exclusief huiselijk geweld) is in Leidsche Rijn het laagst van de gehele stad; per inwoners en arbeidsplaatsen waren er 1,6 geweldsdelicten, tegen 3,9 in de stad Utrecht. Het percentage bewoners dat vaak vandalisme aantreft in de buurt is 3,4% en ligt daarmee onder het stedelijk gemiddelde van 5,5. Het aantal woninginbraken is sinds 2008 toegenomen tot 15,8 inbraken per 1000 woningen maar blijft ruimschoots onder het stedelijke gemiddelde van 20,7 inbraken per 1000 woningen. Sociale infrastructuur en participatie Het rapportcijfer dat de inwoners van Leidsche Rijn geven over het algemene buurtoordeel is 6,9 en darmee stabiel gebleven ten opzichte van 2008 en ligt iets onder het stedelijke gemiddelde van 7,2. Het rapportcijfer 5,8 voor sociale cohesie is nagenoeg gelijk gebleven met 2008 en het Utrechts gemiddelde. De rapportcijfers voor zelfredzaamheid 7,8 en maatschappelijk welbevinden 7,8 zijn nagenoeg gelijk aan het stedelijke gemiddelde. Het percentage inwoners dat actief is in de buurt is sinds 2008 significant gestegen naar bijna 41,1% waar dit in 2008 een 28,3 en is daarmee het hoogste percentage in heel Utrecht. 35,8% van de inwoners is actief vrijwilliger. De negatieve toekomstverwachting van de buurt is met 4,2% afgenomen en is nu 15,1% (stedelijk 12,8%). 75,6% van de inwoners is tevreden over de sportvoorzieningen in Leidsche Rijn en daarmee het hoogste percentage van heel Utrecht. Openbare ruimte en verkeer Het rapportcijfer dat de inwoners geven voor een schone buurt is 6,6 en is gelijk aan het oordeel in 2008 en ligt iets boven het stedelijke gemiddelde van 6,4. 19,7% van de inwoners vindt dat er vaak rommel op straat ligt (stedelijk 25,6%). De tevredenheid met de parkeergelegenheid is significant gestegen sinds 2008 van 35,2% naar 45,0%. 45,2% is tevreden met de verkeersveiligheid, dat was 38,6% in 2008, het stedelijk gemiddelde ligt op 48,7%. 4

5 Hoofdstuk 2 Wat is er aan de hand in de wijk? Elke wijk kent zijn plussen en zijn minnen. Voordat we de ambities bepalen voor de komende jaren, willen we weten waar we nu staan met de wijk. Waar heeft Leidsche Rijn last van? Wat belemmert haar om zich te ontwikkelen tot een krachtige, veilige, sociale en gezonde wijk? En ook: wat zijn de kansen en krachten in deze wijk, die de gemeente samen met alle wijkpartijen en bewoners en ondernemers (meer) kan benutten voor een leefbare en veilige wijk? Sterke punten van de wijk Leidsche Rijn 1. Hoge kwaliteit van de woningen, openbare ruimte en leefomgeving. 2. Gunstige ligging, landelijk gezien, goede bereikbaarheid in de regio. 3. Vooral in de nieuwbouw koopprojecten is er een sterke sociale samenhang tussen nieuwe bewoners. 4. Eén van de veiligste wijken van Utrecht. In een deel van Terwijde is dit niet zo ervaren door de bewoners. 5. Laag percentage werkzoekenden en daardoor een laag percentage uitkeringen. 6. Hoge arbeidsparticipatie. 7. Hoogste aandeel actieve bewoners. Zwakke punten van de wijk Leidsche Rijn 1. De behoefte aan parkeergelegenheid van bewoners en hun bezoekers is groter dan de vastgestelde parkeernorm. Daardoor komt het gebruik van de buitenruimte onder druk te staan. 2. Het aantal voorzieningen in het algemeen en het aantal voorzieningen voor jongeren in het bijzonder wordt als weinig ervaren. Voor Parkwijk en Langerak speelt dit minder. 3. Er is weinig sociale cohesie tussen bewoners van de huurwoningen. 4. Leidsche Rijn mag op grond van criminaliteitscijfers als een veilige wijk beschouwd worden. Dit blijkt daarnaast ook uit een toegenomen veiligheidsgevoel van bewoners in algemene zin maar ook ten aanzien van de eigen buurt. Daar staat alleen een toegenomen percentage inwoners tegenover dat aangeeft zich zowel in algemene zin als in de eigen buurt vaak onveilig te voelen. Bedreigingen voor de wijk Leidsche Rijn 1. De (krediet)crisis is al merkbaar voor de ontwikkeling van Leidsche Rijn; de bouw van woningen en (commerciële) voorzieningen wordt uitgesteld en/of loopt vertraging op. Het gevoel van bewoners dat er (te) weinig voorzieningen zijn, wordt hierdoor versterkt. 2. Daardoor is er langere tijd sprake van tijdelijke voorzieningen. Voor de buurten Parkwijk en Langerak speelt dit inmiddels niet meer. 3. De tijdelijke infrastructuur is voor langere tijd een tijdelijke voorziening, waardoor de kwaliteit onder druk komt te staan. Er is geen structureel geld geregeld voor onderhoud en beheer. 4. Voor langere tijd dan gepland liggen terreinen braak. Dat heeft een directe relatie met het veiligheidsgevoel en de veiligheidsaanpak. Dit speelt in hoge mate in Het Zand. 5. De bouw van Leidsche Rijn Centrum gaat nog lang duren en dat heeft gevolgen voor een grote groep bewoners en gebruikers vanwege de centrale ligging. 6. Het niveau van de kwaliteit van het beheer van de openbare ruimte staat onder druk, bijvoorbeeeld de afwerking van straten en stoepen, te kleine boompjes, onkruid/boomspiegels en zwerfvuil; 7. Leidsche Rijn loopt imagoschade op, blijkt uit klachten en berichten in de pers en media: o "Bouwput", "Het is een soort Kanaleneiland aan het worden door alle incidenten". o Door de menging van dure koop en sociale woningbouw sluiten verwachtingen van kopers niet aan bij de realiteit. Bewoners zijn daardoor teleurgesteld. o Daarnaast ervaart men het als 'een dooie boel': doordat er te weinig voorzieningen zijn. 8. In het algemeen ontbreekt er een solidariteitsgevoel onder de bewoners. Veel bewoners willen hun auto(s) voor de deur, niemand wil last hebben van andermans hond. Ook de hondenbezitters houden weinig rekening met de niet-hondenbezitters. 9. Er is een snelle toename van het absolute aantal jongeren en een toename van groepsvorming/uitbreiding van jongerengroepen van overlastgevende en soms criminele jongeren. Dit speelt vooral in Terwijde. 5

6 Kansen voor de wijk 1. Vergroting van de samenwerking van de partners in de wijk en het besef dat er een gezamenlijke opgave ligt. Voorbeelden hiervan zijn de aanpak Vreedzame wijk en Woonservicezones. 2. Een gedeeld gevoel van urgentie voor een integrale benadering/aanpak. 3. Bewoners vinden het vaak prettig wonen in Leidsche Rijn. Er is bereidheid om er wat van te maken. Dit geldt overigens ook voor de professionals. 4. Door het openstellen van de A2-tunnel, wordt de doorstroming en de ontsluiting sterk verbeterd en kan het laatste deel van Leidsche Rijn ontwikkeld worden. 5. Het aantal jongeren in de wijk neemt de komende jaren fors toe. 6

7 Hoofdstuk 3 Waar willen we naartoe met de wijk? We streven naar een leefbare en veilige wijk waar iedereen naar tevredenheid kan wonen, leren, spelen en werken. De gemeente vindt het belangrijk om meer aandacht te geven aan de groeiende groep jongeren aan de sociale cohesie en aan verkeer en parkeren. Samen met bewoners, ondernemers en professionals in de wijk hebben we de volgende ambities voor de wijk Leidsche Rijn: Lerende en open wijk - Wij willen dat bewoners zelf meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen woon- en leefomgeving en meer rekening met elkaar houden via bijvoorbeeld de ambities van Civil Society. - Wij willen meer betrokkenheid van bewoners bij het tegengaan van overlast en criminaliteit in de wijk. Bijvoorbeeld hogere meldings- en aangiftebereidheid, stimuleren mensen tot deelname aan burgernet en/of buurtpreventieprojecten. - Wij stimuleren de dialoog tussen jongeren en volwassenen. Sociale en actieve wijk - Wij willen in samenwerking met partijen uit de wijk de sociale cohesie bevorderen vooral in buurten met veel sociale huurwoningen. - Wij willen dat het verblijf van jongeren in de openbare ruimte meer geaccepteerd wordt door bewoners. - We willen voldoende activiteiten en voorzieningen voor jongeren in de wijk. - We willen bewoners stimuleren zich beter aan de parkeer- en verkeersregels te houden. - Wij willen meer netwerkrelaties met doelgroepen die nog onvoldoende bereikt worden, waaronder jongeren en allochtonen. Duurzame wijk - Wij willen het imago van de wijk verbeteren door het stimuleren van activiteiten die daarop gericht zijn. We willen ook de jongeren daarbij inzetten om het beeld van de wijk positief om te buigen. - Wij willen (commerciële) voorzieningen stimuleren die de wijk levendiger maken. - Wij willen dat het beheer van de wijk op peil blijft en waar mogelijk verbetert. Het liefst in samenwerking met bewoners. Gezonde wijk - Wij stimuleren een veilig leer-, werk- en omgevingsklimaat op primair en voortgezet onderwijs via het convenant 'Samenwerking Veilig in en om School'. - Wij stimuleren sportactiviteiten voor kinderen die gericht zijn op beweging in niet-georganiseerd verband. Aantrekkelijke en bereikbare wijk - Wij willen in 2012 starten met de bouw van winkelcentrum Terwijde. - Wij stimuleren het voortbestaan van de weekmarkt in Terwijde. - Wij willen (beter) onderhoud of gebruik van (langdurig) braakliggende terreinen. - Wij willen meer aandacht voor handhaving op verkeer en parkeren in de wijk. - Wij willen goede en veilige fietsverbindingen binnen de wijk en richting de stad. Woonwijk - Wij willen voldoende speelvoorzieningen die meegroeien met veranderende leeftijdscategorieën. - Wij stimuleren de Vreedzame wijk vooral in Terwijde. Veilige wijk - Wij willen minder jongerenoverlast vooral in Terwijde. - Wij dringen het aantal woninginbraken terug door een combinatie van gerichte preventieacties. - Wij stimuleren het Politiekeurmerk 'Veilig Wonen' en treffen waar nodig samen met woningcorporaties fysieke maatregelen. - Wij stimuleren en faciliteren bouwbedrijven bij het beveiligen van hun bouwplaats. - Wij stimuleren het Keurmerk 'Veilig Ondernemen' in winkelgebieden. - Wij willen het verhoogde onveiligheidsgevoel van bewoners terugdringen. - Wij willen de huidige gunstige veiligheidssituatie behouden. 7