ENERGIE OBSERVATORIUM 20% Kerncijfers % 60% 40%

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ENERGIE OBSERVATORIUM 20% Kerncijfers % 60% 40%"

Transcriptie

1 20% ENERGIE OBSERVATORIUM Kerncijfers % 60% 40%

2 Deze brochure wordt gepubliceerd met als doel door een efficiënt en doelgericht gebruik van de statistische gegevens, van marktgegevens, van de databank en van de analyse- en planningsinstrumenten, en door moderne en proactieve communicatie, objectieve informatie inzake prijzen, energiebeleid, innovatie en nieuwe technologieën te verspreiden. Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnr.: tel youtube.com/user/fodeconomie linkedin.com/company/fod-economie Verantwoordelijke uitgever: Jean-Marc Delporte Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat Brussel Wettelijk depot: D/2016/2295/

3 Inhoud 1. Vraag Primaire energieconsumptie in België in Finale energieconsumptie in België in Aanbod Energieproductie in België in Energie-invoer in België in Evenwicht: prijzen Elektriciteitsmarkt in België in Aardgasmarkt in België in Oliemarkt: prijs van olieproducten in België in Hernieuwbare energie Bruto-elektriciteitsproductie van hernieuwbare energiebronnen in Brutowarmteproductie van hernieuwbare energiebronnen in Aandeel hernieuwbare energiebronnen in de finale energieconsumptie vergelijking Europese targets... 31

4 Vraag 1. Vraag 1.1. Primaire energieconsumptie in België in Per energiebron 4 Energiebron Mtoe (ovw) TJ (ovw) Aardolie en aardolieproducten 22, Aardgas 12, Vaste fossiele brandstoffen 3, Nucleaire energie 8, Hernieuwbare energie en afval 4, Andere 1, Totaal 52, ,6% 3,3% 42,3% 16,6% 6,2% 23,9%

5 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 Verloop in Mtoe Aardolie en aardolieproducten Aardgas 2008 Vaste brandstoffen 2009 Nucleaire energie Hernieuwbare energie en afval Andere energie In 2014 bedroeg de totale primaire energieconsumptie 52,75 Mtoe. Dit is het laagste niveau van de primaire energieconsumptie in het laatste decennium. De daling met 5,4 % ten opzichte van 2013 werd hoofdzakelijk veroorzaakt door een zachte winter (lagere vraag aan aardgas: - 12 %) en de technische problemen in onze kerncentrales (21 % lager verbruik van nucleaire energie)

6 Vraag Het aandeel hernieuwbare energie en afval in de primaire energieconsumptie bedroeg 7,6 % in 2014 en kent na een sterk stijgend verloop het laatste decennium een stagnatie rond 7,5 % Primaire energie-intensiteit Verloop in kgoe/1.000 euro Bron: Eurostat België EU-28 De primaire energie-intensiteit is een index die gebruikt wordt voor het evalueren van de energie-efficiëntie van een economie. De Belgische primaire energie-intensiteit is telkens hoger dan het Europees gemiddeld. Dit kan verklaard worden door de aanwezigheid van energie-intensieve bedrijven (olieraffinaderijen, cokesfabriek, betoncentrales). Een zelfde dalende trend tussen de Belgische en Europese primaire energie-intensiteit wordt waargenomen. * 2014 data momenteel niet beschikbaar.

7 1.2. Finale energieconsumptie in België in Per energiebron Energieobservatorium Kerncijfers 2014 Energiebron Mtoe (ovw) TJ (ovw) Aardolieproducten 20, Aardgas 9, Vaste fossiele brandstoffen 1, Elektriciteit 6, Warmte 0, Hernieuwbare energie en afval 1, Totaal 39, ,3% 4,5% 51,8% 17,4% 2,6% 22,5% 7

8 Vraag Verloop in Mtoe Aardolieproducten Aardgas Vaste brandstoffen 2010 Elektriciteit Warmte Hernieuwbare energie en afval

9 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 Tussen 2005 en 2014 varieert de finale energieconsumptie tussen 39,6 en 43,2 Mtoe. Er is een sterke afhankelijkheid van de klimatologische omstandigheden; jaren met een strengere winter vertonen een hoger finaal verbruik van brandstoffen. Deze impact is hoofdzakelijk zichtbaar in het aardgasverbruik. De aandelen van de diverse energiebronnen binnen het finaal energieverbruik zijn de laatste jaren vrij constant : het aandeel van aardolieproducten bedraagt ongeveer 50 %, voor aardgas 25 %, voor elektriciteit 17 %, voor hernieuwbare energie en afval 4,5 %, voor vaste brandstoffen 2,5 %, en voor warmte 1 %. Sinds 2005 is het aandeel hernieuwbare energie en afval in de finale energieconsumptie gestegen van 1,8 % naar 4,5 %. Het aandeel van het verbruik van aardolieproducten in de totale finale energieconsumptie is zeer dominant (51,8 % in 2014). Dit verbruik kan opgesplitst worden naar energetisch verbruik (64,6 %) en niet-energetisch verbruik (35,4 %). Binnen het energetische verbruik van de aardolieproducten, kent de sector Transport in 2014 een aandeel van 60,8 %. Aardgas staat in voor 22,5 % van de finale energieconsumptie in ,4 % van deze aardgasconsumptie wordt aangewend voor energetische doeleinden, waarvan 35,6 % in de huishoudelijke sector wordt verbruikt. 9

10 Vraag Finale consumptie per sector Sector Mtoe (ovw) TJ (ovw) Huishoudelijk en gelijkgesteld 12, Industrie 10, Transport 8, Niet-energetisch verbruik 8, Totaal 39, ,0% 30,9% 21,8% 26,4%

11 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 Exclusief het niet-energetisch verbruik 27,6% 39,1% 33,3% Verloop in Mtoe Huishoudelijk en gelijkgesteld Industrie Transport Niet-energetisch gebruik

12 Vraag De sectorale verdeling van de finale energieconsumptie is vrij constant doorheen de jaren door. In 2014 werd het verbruik in Industrie voornamelijk ingevuld door aardgas (33 %), elektriciteit (31 %) en aardolieproducten (17 %). Ook in de huishoudelijke en gelijkgestelde sector zijn dit de 3 belangrijkste energiebronnen (respectievelijk 37 %, 29 % en 28 %). Het verbruik binnen de transportsector wordt zoals verwacht gedomineerd door aardolieproducten (93 %). Het resterend deel is afkomstig van biobrandstoffen (bio-ethanol en biodiesel) en elektriciteit (spoorwegvervoer). Ook het niet-energetisch verbruik wordt gedomineerd door aardolieproducten (87 %). Aardgas (10 %) vult dit verbruik verder in. 12

13 Aanbod 2. Aanbod 2.1. Energieproductie in België in 2014 Primaire energieproductie (in %) 22,6% 1,8% Nucleaire energie Hydraulische energie 5,3% 0,2% Geothermiek/Zon/Wind Hernieuwbare brandstoffen en afval Warmte 13 70,1% De totale Belgische primaire energieproductie is 12,5 Mtoe of TJ (wat overeenkomt met ongeveer 24 % van onze totale primaire energieconsumptie). Uit deze grafiek blijkt dat 70,1 % van die productie bestaat uit nucleaire energie. Het is een statistische afspraak om de productie van nucleaire warmte toch tot de binnenlandse productie te rekenen, hoewel ze wordt geproduceerd uit uranium dat volledig wordt geïmporteerd. Strikt genomen produceert België dus enkel hernieuwbare en recuperatie-energie.

14 Aanbod 14 Verloop in Mtoe Nucleaire energie Hydraulische energie Geothermiek/Zon/Wind Hernieuwbare brandstoffen en afval Warmte De primaire energieproductie op basis van windenergie en zonne-energie kent de grootste vooruitgang sinds 2010 (+ 280,8 %). Sinds 2013 kennen beide energiebronnen een stijging van 17,9 % in de primaire energieproductie. De productie van andere hernieuwbare brandstoffen en afval (vaste en vloeibare biomassa, biogas, industrieel afval, huishoudelijk afval) kent een daling van 6,8 % tussen 2013 en Dit als resultaat van een lagere vraag in zowel het finaal eindverbruik als in de transformatiesector (productie elektriciteit).

15 Energieobservatorium Kerncijfers Bruto-elektriciteitsproductie Elektriciteit TWh Mtoe TJ % Nucleair 33,7 2, ,4 Aardolieproducten 0,2 0, ,3 Aardgas 19,3 1, ,5 Vaste brandstoffen en siderurgische gassen 4,4 0, ,1 Gepompte hydro 1,2 0, ,7 Recuperatiedamp 0,4 0, ,5 Niet-hernieuwbaar afval 1,3 0, ,8 Andere bronnen 0,0 0, ,0 Hernieuwbare energie 12,2 1, ,7 Hernieuwbare brandstof 4,4 0, ,0 Wind 4,6 0, ,3 Zon 2,9 0, ,0 Niet-gepompte hydro 0,3 0, ,4 Totaal 72,7 6,

16 Aanbod 26,5% 0,3% 6,1% 1,7% 0,5% 1,8% 0,0% 6,0% Nucleair Aardolie en aardolieproducten Aardgas Vaste brandstoffen en siderurgische gassen Gepompte hydro 16,7% 6,3% Recuperatiedamp Niet-hernieuwbaar afval 46,4% 4,0% 0,4% Andere bronnen Hernieuwbare brandstof Wind 16 Zon Niet-gepompte hydro Het aandeel van de nucleaire kerncentrales in de bruto-elektriciteitsproductie bedraagt, ondanks de tijdelijke sluiting van Doel 3, Doel 4 en Tihange 2 46,4 %; wat goed is voor 33,7 TWh. Het aandeel van aardgas bedraagt 26,5 % wat overeenkomt met 19,3 TWh. De overige productie wordt ingevuld door hernieuwbare energie en afval (18,5 % of 13,4 TWh), vaste brandstoffen en siderurgische gassen (6,1 % of 4,4 TWh) en gepompte hydro (1,7 % of 1,2 TWh).

17 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 Verloop in TWh Nucleair Aardolie en aardolieproducten Aardgas Vaste brandstoffen en siderurgische gassen Gepompte hydro, hernieuwbare en recuperatie-energie De elektriciteitsproductie in 2014 lag 13 % lager dan deze in Dit werd gecompenseerd door een hogere import van elektriciteit. Deze frappante daling is vooral afkomstig door het tijdelijk stilliggen van verscheidene kerncentrales. De technische problemen in de kerncentrales dateren van 2012, wat duidelijk zichtbaar is in de grafiek. 17

18 Aanbod Uit de grafiek is verder af te lezen dat het gebruik van aardolieproducten en vaste fossiele brandstoffen sterk daalt ten voordele van hernieuwbare energie en afval. De geïnstalleerde capaciteit van de kerncentrales (5,9 GW) vertegenwoordigt 28,3 % van de totale geïnstalleerde capaciteit in België einde 2014 ( MW). De klassieke thermische centrales staan in voor 8,6 GW, wat overeenkomt met 41,2 % van de totale geïnstalleerde capaciteit Energie-invoer in België in 2014 Netto-invoer van energie per energiebron (ovw) 18 Netto-invoer Mtoe TJ Aardolie en aardolieproducten 29, Aardgas 12, Vaste brandstoffen 3, Elektriciteit 1, Hernieuwbare brandstoffen en afval 0, Totaal 47,

19 Energieobservatorium Kerncijfers ,1% 3,2% 1,1% 26,8% 61,8% Verloop in Mtoe Aardolie en aardolieproducten Elektriciteit Aardgas Hernieuwbare brandstoffen en afval Vaste brandstoffen

20 Aanbod De uitbating van de natuurlijke bronnen van fossiele brandstoffen die in België voorkomen is onvoldoende rendabel. De laatste kolenmijn werd gesloten in De afhankelijkheid van invoer van fossiele brandstoffen om aan de binnenlandse vraag te beantwoorden is bijgevolg zeer hoog. In 2014 bedroeg de verhouding tussen netto-import en primaire energieconsumptie 90 %. Diversificatie van de landen van import en strategische voorraden zijn de voornaamste middelen om de bevoorradingszekerheid te garanderen. Met uitzondering van 2009 was België (netto-)invoerder van elektriciteit gedurende het laatste decennium. Vanwege een onvoldoende grote elektriciteitsproductie in 2014 werd er in België voor een recordwaarde van 17,6 TWh (ofwel 21,5 % van de elektriciteitsconsumptie) netto ingevoerd. 20

21 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 Oorsprong van de invoer per energiebron in % Ruwe aardolie Aardgas Vaste brandstoffen 5,5% 5,6% 8,5% 44,2% 8,2% 10,3% 2,2% 34,5% 7,9% 6,4% 9,3% 20,8% 36,2% 44,9% 11,6% 22,2% 21,8% OPEC Russische Federatie Noorwegen Nederland VS Australië 21 Noorwegen GB Andere Qatar GB Andere Rusland Duitsland Colombië Zuid-Afrika Andere

22 Evenwicht: prijzen 3. Evenwicht: prijzen 3.1. Elektriciteitsmarkt in België in Elektriciteitsprijs Verloop in eurocent/kwh Consumptieblok DC ( kwh/jaar) Netwerkprijs Energieprijs Netwerkbelasting Energiebelasting Een gemiddeld Belgisch gezin betaalde in 2014 voor zijn elektriciteit 20,43 eurocent/kwh. Btw

23 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 De energiecomponent bedroeg in 2014 één derde van de totale factuur. De netwerkprijzen zijn sinds 2007 elk jaar gestegen (met als oorzaak hoofdzakelijk het ondersteuningsmechanisme voor de fotovoltaïsche installaties); zij maakten in 2014 net niet de helft uit van de factuur (48,16 %). Het aandeel van de taksen echter is in 2014 sterk teruggevallen, van 26 % tot 18 % van de totale factuur. Dit is te verklaren doordat het btw-tarief van toepassing op de residentiële consument van 21 % naar 6 % is gegaan op 1 april Concurrentie-indicatoren op de elektriciteitsmarkt Producerende bedrijven Aantal bedrijven die samen minstens 95 % van de nationale netto-elektriciteitsproductie vertegenwoordigen Aantal bedrijven die elk minstens 5 % van de nationale netto-elektriciteit produceren Geaggregeerd marktaandeel van alle bedrijven die elk minstens 5 % van de nationale elektriciteit produceren 4 41 * ** +100 ** % 85 % 69 % 75 % 71 % * De aanzienlijke stijging tussen 2010 en 2011 is te wijten aan een daling van het marktaandeel van één van de grootste producenten. 23 ** In 2013 vertegenwoordigen 70 producenten 92,6 % van de nationale netto-elektriciteitsproductie. In 2014 vertegenwoordigen 100 producenten 94,5 % van de nationale netto-elektriciteitsproductie.

24 Evenwicht: prijzen Leveranciers (aan eindconsumenten) Totaal aantal leveranciers aan eindconsumenten Aantal leveranciers die elk minstens 5 % van de totale elektriciteit leveren Geaggregeerd marktaandeel van alle bedrijven die elk minstens 5 % van de totale elektriciteit leveren % 89 % 81 % 80 % 74 % Aardgasmarkt in België in Aardgasprijs Verloop in eurocent/kwh Consumptieblok D2 (20 tot 200 GJ/jaar) 8 7 1,27 1,36 1,45 6 1,41 1,46 5 1,11 1,20 0, ,29 5,47 5,66 2 4,01 4,50 4,68 5,23 5, Prijs zonder belastingen en heffingen Som van alle belastingen

25 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 Een gemiddeld Belgisch gezin betaalde in 2014 voor zijn aardgas 6,53 eurocent/kwh Concurrentie-indicatoren op de aardgasmarkt Leveranciers (aan eindconsumenten) Totaal aantal leveranciers aan eindconsumenten Aantal leveranciers die elk minstens 5 % van het totale aardgas leveren Geaggregeerd marktaandeel van alle bedrijven die elk minstens 5 % van het totale aardgas leveren % 89 % 88 % 80 % 78 % 25

26 Evenwicht: prijzen Oliemarkt: prijs van olieproducten in België in 2014 Samenstelling van de maximumprijzen van de belangrijkste olieproducten (Euro ppm, diesel 10 ppm, gasolie (voor verwarming) ppm) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 17,4% 17,4% 17,4% 1,7% 38,5% 0,9% 30,2% 0,9% 2,4% 43,3% 51,5% 78,6% Euro 95 Diesel Gasolie (verwarming) Prijs excl. belastingen BOFAS* + APETRA Accijnzen Btw * Voor gasolie wordt geen BOFAS-bijdrage, maar wel een bijdrage voor het Sociaal Verwarmingsfonds betaald.

27 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 Verloop van de maximumprijs van Euro 95 (10 ppm), diesel (10 ppm) en gasolie (voor verwarming)(1.000 ppm) (in euro/liter) 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0, Euro 95 Diesel Gasolie (verwarming) 27 De gemiddelde jaarlijkse maximumprijs van de olieproducten is voor het 2e jaar op rij licht gedaald. Dit als gevolg van een dalende olieprijs op de internationale markten.

28 Hernieuwbare energie 4. Hernieuwbare energie 4.1. Bruto-elektriciteitsproductie van hernieuwbare energiebronnen in Elektriciteit Mtoe TJ TWh Niet-gepompte hydro 0, ,27 Zon 0, ,88 Wind 0, ,61 Hernieuwbaar stedelijk afval 0, ,81 Hout/Afvalhout/Ander vast afval 0, ,63 Biogas 0, ,87 Andere vloeibare biobrandstoffen 0, ,09 Totaal 1, ,17 21,6% 7,1% 0,7% 2,3% 23,7% 6,7% 37,9%

29 Energieobservatorium Kerncijfers 2014 De productie van hernieuwbare elektriciteit kent een sterk stijgend verloop het laatste decennium. Mede dankzij de offshore windmolenparken is windenergie de voornaamste bron van hernieuwbare energie in de productie van elektriciteit. De offshore windmolenparken hebben in GWh elektriciteit geïnjecteerd in het transportnetwerk en hebben zo huishouden van elektriciteit voorzien (in de veronderstelling dat een gezin gemiddeld kwh per jaar verbruikt). De productie op basis van zonne-energie stagneert in het laatste jaar (2.883 GWh in 2014 tegenover GWh in 2013), terwijl deze op basis van vaste biomassa sinds de piek van 2012 een daling kent. De geïnstalleerde capaciteit van zonne-energie (3.024 MW) heeft een aandeel van 49,1 % in de totale geïnstalleerde capaciteit van elektriciteitsproductie op basis van hernieuwbare energiebronnen. De capaciteit van de windmolenparken (1.930 MW) representeert een aandeel van 31,4 %. 29

30 Hernieuwbare energie 4.2. Brutowarmteproductie van hernieuwbare energiebronnen in 2014 Warmte* Mtoe TJ Geothermisch 0, Hernieuwbaar stedelijk afval 0, Hout/Afvalhout/Ander vast afval 0, Biogas 0, Andere vloeibare biobrandstoffen 0, Totaal 0, * Enkel de verkochte warmte is gerapporteerd. 34,7% 10,5% 4,4% 2,1% 48,3%

31 Energieobservatorium Kerncijfers Aandeel hernieuwbare energiebronnen in de finale energieconsumptie vergelijking Europese targets 13,00% 11,00% 9,00% 7,00% 5,00% 3,00% 1,00% HEB [%] 5,08% 5,49% 6,23% 7,19% 7,55% 7,97% Richtlijn 2009/28 4,00% 4,36% 5,44% 5,44% 7,06% 7,06% 9,22% 9,22% 11,10% 13,00% NREAP* 3,80% 4,40% 5,20% 5,80% 6,80% 7,50% 8,60% 9,50% 10,70% 11,90% 13,00% * Nationaal actieplan voor hernieuwbare energie In 2014 bedroeg het aandeel van hernieuwbare energie in de totale finale energieconsumptie 7,97 %. Hiermee ligt België goed op schema met de trajecten voorgesteld in het nationaal actieplan voor hernieuwbare energie (NREAP) en de Europese Richtlijn 2009/28. De toename van het aandeel hernieuwbare energie in de finale energieconsumptie vertraagt licht in de laatste 2 jaren en moet van nabij opgevolgd worden om het behalen van onze doelstellingen te verzekeren. 31

32 ArtmannWitte - Joe Gough - TebNad - Alexandr - visdia - Andrey Lavrenov - Gerard Koudenburg Fotolia.com Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnr.:

20% 60% 80% 40% ENERGIE. Kerncijfers 2015

20% 60% 80% 40% ENERGIE. Kerncijfers 2015 20% ENERGIE Kerncijfers 2015 80% 60% 40% Deze brochure wordt gepubliceerd met als doel door een efficiënt en doelgericht gebruik van de statistische gegevens, van marktgegevens, van de databank en van

Nadere informatie

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers % 80% 60% 40%

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers % 80% 60% 40% ENERGIE- OBSERVATORIUM Kerncijfers 2012 20% 80% 60% 40% Deze brochure wordt gepubliceerd met als doel door een efficiënt en doelgericht gebruik van de statististische gegevens, van marktgegevens, van de

Nadere informatie

20% 60% 80% 40% ENERGIE. Kerncijfers 2016

20% 60% 80% 40% ENERGIE. Kerncijfers 2016 20% ENERGIE Kerncijfers 2016 80% 60% 40% Deze brochure wordt gepubliceerd met als doel door een efficiënt en doelgericht gebruik van de statistische gegevens, van marktgegevens, van de databank en van

Nadere informatie

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2013 20% 80% 60% 40%

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2013 20% 80% 60% 40% ENERGIE- OBSERVATORIUM Kerncijfers 2013 20% 80% 60% 40% Deze brochure wordt gepubliceerd met als doel door een efficiënt en doelgericht gebruik van de statistische gegevens, van marktgegevens, van de databank

Nadere informatie

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2011 60%

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2011 60% ENERGIE- OBSERVATORIUM Kerncijfers 2011 20% 80% 60% 40% Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be

Nadere informatie

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2010 60%

ENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2010 60% ENERGIE- OBSERVATORIUM Kerncijfers 2010 20% 80% 60% 40% Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be

Nadere informatie

20% 60% 80% 40% ENERGY. Key data Editie maart 2019

20% 60% 80% 40% ENERGY. Key data Editie maart 2019 20% ENERGY Key data Editie maart 2019 80% 60% 40% Deze brochure wordt gepubliceerd met als doel door een efficiënt en doelgericht gebruik van de statistische gegevens, van marktgegevens, van de databank

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, september 2014 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,9% Figuur 1 bio-elektriciteit

Nadere informatie

Fysieke energiestroom rekeningen

Fysieke energiestroom rekeningen Wetenschappelijk Comité van het INR 26 september 2017 Fysieke energiestroom rekeningen 2014-2015 Vincent Vandernoot Federaal Planbureau Inleiding Wat? Energie-aanbod en -gebruik binnen de economie en stromen

Nadere informatie

HERNIEUWBARE ENERGIE IN ITALIË

HERNIEUWBARE ENERGIE IN ITALIË HERNIEUWBARE ENERGIE IN ITALIË Overzicht 1 Hernieuwbare energiebronnen (hierna ook: HE) spelen een belangrijke rol in het kader van het Italiaanse energiesysteem. Ze worden uitvoerig gebruikt om elektriciteit

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, februari 2015 1 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,8 % Figuur 1 zon-elektriciteit

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2016, Vito, oktober 2017 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2016 bedraagt 6,4% Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2015, Vito, september 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2015 bedraagt 6,0 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten. Activiteitenverslag Fotolia.com

Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten. Activiteitenverslag Fotolia.com Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Activiteitenverslag 2014 Fotolia.com In het raam van de opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie die erin bestaat de voorwaarden te scheppen

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels

Nadere informatie

Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat 50 1210 Brussel

Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat 50 1210 Brussel De energiemarkt in 2010 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 Brussel Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be tel. 02 277 51 11 Vanuit

Nadere informatie

NOTA (Z)140109-CDC-1299

NOTA (Z)140109-CDC-1299 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS NOTA

Nadere informatie

Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië

Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Roemenië ligt geografisch gezien in het midden van Europa (het zuidoostelijk deel van Midden-Europa). Het land telt 21,5 miljoen inwoners en

Nadere informatie

Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof.

Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof. Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof. Dit document zal u helpen een beter inzicht te krijgen in de verbruikskosten, in een huishoudelijke omgeving, voor de verschillende energiebronnen.

Nadere informatie

Verantwoordelijke uitgever: Voorzitter a.i. van het Directiecomité Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL

Verantwoordelijke uitgever: Voorzitter a.i. van het Directiecomité Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL De energiemarkt in 2009 De energiemarkt in 2009 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be

Nadere informatie

Kerncijfers BELGISCHE PETROLEUM FEDERATIE

Kerncijfers BELGISCHE PETROLEUM FEDERATIE 2018 Kerncijfers BELGISCHE PETROLEUM FEDERATIE DE INTERNATIONALE CONTEXT 1. Prijs van de aardolie (Brent) in $/vat en in /vat 5 2. Prijs van de aardolie in constante euro en in lopende euro 5 3. Aardolie

Nadere informatie

Okea - Fotolia.com. Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Jaarverslag 2018

Okea - Fotolia.com. Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Jaarverslag 2018 Okea - Fotolia.com Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Jaarverslag 2018 De opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een competitieve,

Nadere informatie

Kernenergie in de Belgische energiemix

Kernenergie in de Belgische energiemix Kernenergie in de Belgische energiemix 1. Bevoorradingszekerheid De energie-afhankelijkheid van België is hoger dan het Europees gemiddelde. Zo bedroeg het percentage energie-afhankelijkheid van België

Nadere informatie

Biomassa: brood of brandstof?

Biomassa: brood of brandstof? RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply

Nadere informatie

Samenvatting voor beleidsmakers

Samenvatting voor beleidsmakers Road book towards a nuclear-free Belgium. How to phase out nuclear electricity production in Belgium? rapport door Alex Polfliet, Zero Emissions Solutions, in opdracht van Greenpeace Belgium Samenvatting

Nadere informatie

Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen

Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen Statistieken Laatste aanpassing Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen Dit document bevat informatie over de handel in garanties van oorsprong uitgereikt

Nadere informatie

PRIJS VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË, IN DE 3 REGIO S EN IN DE BUURLANDEN

PRIJS VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË, IN DE 3 REGIO S EN IN DE BUURLANDEN PRIJS VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË, IN DE 3 REGIO S EN IN DE BUURLANDEN 11 januari 2019 De CREG houdt in het kader van haar algemene monitoringtaken gegevensbanken bij met de prijzen van elektriciteit

Nadere informatie

Nationale Energieverkenning 2014

Nationale Energieverkenning 2014 Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare

Nadere informatie

tel. 02 277 51 11 Vanuit het buitenland: tel. + 32 2 277 51 11

tel. 02 277 51 11 Vanuit het buitenland: tel. + 32 2 277 51 11 De energiemarkt in 2008 De energiemarkt in 2008 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be

Nadere informatie

Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen

Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen Statistieken Laatste aanpassing Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen Dit document bevat informatie over de handel in garanties van oorsprong uitgereikt

Nadere informatie

Kernenergie: Kan België zonder?

Kernenergie: Kan België zonder? Kernenergie: Kan België zonder? Marktonderzoeks-, studie- & consultancy-bureau mbt hernieuwbare energie - Marktstudies over energiemarkten - Opleidingen over (hernieuwbare) energie - Haalbaarheidsstudies,

Nadere informatie

STUDIE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

STUDIE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS STUDIE

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie

Verbruik van hernieuwbare energie Indicator 11 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie

Nadere informatie

PRIJS VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË, IN DE 3 REGIO S EN IN DE BUURLANDEN

PRIJS VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË, IN DE 3 REGIO S EN IN DE BUURLANDEN PRIJS VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË, IN DE 3 REGIO S EN IN DE BUURLANDEN 14 juni 2018 De CREG houdt in het kader van haar algemene monitoringtaken gegevensbanken bij met de prijzen van elektriciteit

Nadere informatie

Okea - Fotolia.com. Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Activiteitenverslag 2016

Okea - Fotolia.com. Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Activiteitenverslag 2016 Okea - Fotolia.com Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Activiteitenverslag 2016 De opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 17 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De productie van hernieuwbare elektriciteit

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING 2015

ENERGIEBALANS VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING 2015 TECHNISCH RAPPORT ENERGIE ENERGIEBALANS VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING 2015 Samenvattende nota DECEMBER 2017 Inhoud Inhoud... 2 Doelstellingen van de energiebalans... 3 Voorstelling van het

Nadere informatie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie Raad van de Europese Unie Brussel, 26 november 2015 (OR. en) 14624/15 ADD 1 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 24 november 2015 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: ENV 742 STATIS 88 ECO 145 FIN 848 DELACT 160 de

Nadere informatie

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030 IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk

Nadere informatie

Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen

Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen Statistieken Laatste aanpassing Handel in garanties van oorsprong betreffende elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen Dit document bevat informatie over de handel in garanties van oorsprong uitgereikt

Nadere informatie

Aanbod en verbruik van elektriciteit,

Aanbod en verbruik van elektriciteit, Indicator 14 november 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2016 bedroeg het totale

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 28 april 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlandse

Nadere informatie

Duurzame elektriciteit,

Duurzame elektriciteit, Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van duurzame

Nadere informatie

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2016 Indicator 6 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Hoofdstuk I Energie & energiebeleid 1. Frederik Vandendriessche. Wat is energie?

Hoofdstuk I Energie & energiebeleid 1. Frederik Vandendriessche. Wat is energie? Hoofdstuk I Energie & energiebeleid 1 Hoofdstuk I Energie & energiebeleid Frederik Vandendriessche A f d e l i n g 1 Wat is energie? 1. Alvorens het energierecht te kunnen bestuderen en te begrijpen, is

Nadere informatie

DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix

DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE BELGISCHE ENERGIE- UITDAGING 2 De doelstellingen van het interfederale

Nadere informatie

Okea - Fotolia.com. Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Jaarverslag 2017

Okea - Fotolia.com. Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Jaarverslag 2017 Okea - Fotolia.com Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Jaarverslag 2017 De opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een competitieve,

Nadere informatie

Niet-preferentiële certificaten van oorsprong

Niet-preferentiële certificaten van oorsprong Niet-preferentiële certificaten van oorsprong Eerste zes maanden van 2015 De opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een competitieve,

Nadere informatie

Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN

Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN Referentiescenario De WETO-studie (World Energy, Technology and climate policy Outlook 2030) bevat een referentiescenario

Nadere informatie

1. Hoe is de productie voor bio-energiedoeleinden sinds 2013 jaarlijks geëvolueerd?

1. Hoe is de productie voor bio-energiedoeleinden sinds 2013 jaarlijks geëvolueerd? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 136 van FRANCESCO VANDERJEUGD datum: 20 januari 2016 aan ANNEMIE TURTELBOOM VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE Europees

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 14 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2011 is 12 miljard kwh elektriciteit

Nadere informatie

Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie

Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie Een leader in windenergie in België We houden momenteel 53 windmolens draaiende. In 2004 bouwde Luminus haar eerste windmolenpark in Villers-le-Bouillet.

Nadere informatie

STATISTIEKEN Beroepsfederatie van de Elektriciteitssector

STATISTIEKEN Beroepsfederatie van de Elektriciteitssector STATISTIEKEN 2004 Beroepsfederatie van de Elektriciteitssector OPGEVRAAGDE ELEKTRISCHE ENERGIE Jaarlijks elektriciteitsverbruik Leveringen aan eindafnemers Eigen verbruik van zelfproducenten Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de belangrijke

Nadere informatie

Westvoorne CO 2 - uitstoot

Westvoorne CO 2 - uitstoot Westvoorne CO 2 - uitstoot De grafiek geeft de CO 2-uitstoot verdeeld over de hoofdsectoren over de jaren 2010 tot en met 2013. Cijfers zijn afkomstig uit de Klimaatmonitor van RWS. Cijfers over 2014 zijn

Nadere informatie

Weerberichten hernieuwbare energie in 2014

Weerberichten hernieuwbare energie in 2014 Uitgegeven door Hernieuws (http://www.renouvelle.be) Home > Weerberichten hernieuwbare energie in 2014 Weerberichten hernieuwbare energie in 2014 Michel HUART, 15 Januari 2015 Sinds 2009 worden de gewone

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie

Verbruik van hernieuwbare energie Indicator 1 oktober 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie

Nadere informatie

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in

Nadere informatie

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2017 Indicator 29 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM

STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM Januari 2015 2 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt

Nadere informatie

EVOLUTIE VAN DE ENERGIEMARKT IN 2000

EVOLUTIE VAN DE ENERGIEMARKT IN 2000 EVOLUTIE VAN DE ENERGIEMARKT IN 2000 1. ENERGIE IN DE WERELD In 2000, bedroeg het mondiaal primair energieverbruik 8.752,4 miljoen toe ( ton olie equivalent), dit is een stijging met 2,1% ten opzichte

Nadere informatie

Energierekening 334 euro hoger CBS

Energierekening 334 euro hoger CBS Energierekening 334 euro hoger CBS 16-2-2019 Huishoudens betalen in 2019 meer voor energie. Met de nieuwe tarieven van januari 2019 komt de gemiddelde jaarlijkse energierekening uit op 2 074 euro, 334

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Onderzoek Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012 Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 9 september 2013 Vragen of reacties kunt u sturen

Nadere informatie

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie

Verbruik van hernieuwbare energie Indicator 17 juli 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het belang van hernieuwbare energie

Nadere informatie

MICRO-WARMTENETTEN EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT. Seminarie Duurzaam Gebouw. 18 november 2016

MICRO-WARMTENETTEN EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT. Seminarie Duurzaam Gebouw. 18 november 2016 Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT François CORNILLE Leefmilieu Brussel: afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen OP HET MENU Herinnering:

Nadere informatie

emissie broeikasgassen

emissie broeikasgassen Eco-efficiëntie van de industrie D index (=1) 12 11 1 9 8 7 6 5 21 22 23 24 26 27 26 bruto toegevoegde waarde totaal energiegebruik emissie fijn stof (M 2,5 ) emissie broeikasgassen emissie ozonprecursoren

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement

NL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement 11.1.2018 A8-0392/296 296 Kathleen Van Brempt, Jo Leinen namens de S&D-Fractie Artikel 26 lid 5 inleidende formule 5. De biobrandstoffen, vloeibare biomassa en biomassabrandstoffen uit bosbiomassa die

Nadere informatie

CO 2 -uitstootrapportage 2011

CO 2 -uitstootrapportage 2011 Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding

Nadere informatie

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong

Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Statistieken Laatste aanpassing 14/04/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten

Nadere informatie

Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken

Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE Deze handreiking bevat informatie over

Nadere informatie

VR MED.0081/1

VR MED.0081/1 VR 2017 1702 MED.0081/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW MEDEDELING AAN DE LEDEN VAN VLAAMSE REGERING Betreft: Voortgangsrapport van Vlaams mitigatieplan 2013-2020 met Broeikasgasinventaris

Nadere informatie

Energieprijzen voor enkele energiedragers,

Energieprijzen voor enkele energiedragers, Indicator 29 april 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met name door de sterk toegenomen

Nadere informatie

Gas - Elektriciteit Durf vergelijken!

Gas - Elektriciteit Durf vergelijken! Gas - Elektriciteit Durf vergelijken! Gas - Elektriciteit Durf vergelijken! In het kader van de opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, die erin bestaat de voorwaarden te scheppen

Nadere informatie

Statistisch jaaroverzicht CertiQ 2017

Statistisch jaaroverzicht CertiQ 2017 Statistisch jaaroverzicht CertiQ 217 Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland 216 217 t/m nov* (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in GWh weergegeven) Totaal

Nadere informatie

HERNIEUWBARE ENERGIE, VERVOER EN SPECIFIEK VERBRUIK

HERNIEUWBARE ENERGIE, VERVOER EN SPECIFIEK VERBRUIK HERNIEUWBARE ENERGIE, VERVOER EN SPECIFIEK VERBRUIK VAN DE TERTIAIRE SECTOR IN BRUSSEL UITGEVOERD OP VERZOEK VAN HET BIM, DE ADMINISTRATIE VAN ENERGIE EN LEEFMILIEU VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST,

Nadere informatie

Statistisch jaaroverzicht CertiQ 2018

Statistisch jaaroverzicht CertiQ 2018 Statistisch jaaroverzicht CertiQ 2 Productie van duurzame elektriciteit in Nederland 217 2 t/m nov* (Op basis van uitgegeven ; in GWh weergegeven) Totaal.6,6.274,9 Biomassa 4.959,4 3.97,7 Water 61,6 62,7

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 9 april 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2014 (voorlopige cijfers) bedroeg

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: PRODUCTIE VAN HERNIEUWBARE ENERGIE IN HET BRUSSELS GEWEST THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 10 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van

Nadere informatie

Lucas Reijnders. Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam

Lucas Reijnders. Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam Lucas Reijnders Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam Ruimte voor duurzame energie L. Reijnders Duurzame energie & energieverbruik wereldwijd Zonne-energie: ~ 121300x 10 12 Watt Windenergie:

Nadere informatie

Energie: inleiding en beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Energie: inleiding en beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 11 augustus 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Energiedragers De economie

Nadere informatie

Windenergie goedkoper dan kernenergie!

Windenergie goedkoper dan kernenergie! Go Wind - Stop nuclear Briefing 1 26 june 2002 Windenergie goedkoper dan kernenergie! Electrabel geeft verkeerde informatie over kostprijs van kernenergie en windenergie. Electrabel beweert dat windenergie

Nadere informatie

Duorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie

Duorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 15 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het

Nadere informatie

Statistisch jaaroverzicht CertiQ 2017

Statistisch jaaroverzicht CertiQ 2017 Statistisch jaaroverzicht CertiQ 217 Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland 216 217 (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in GWh weergegeven) Totaal 13.993,1

Nadere informatie

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Daniel VAN LATHEM Brussel-Energie DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03)

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) 1 HOE BEOORDEEL JE DE RENDABILIEIT VAN EEN INVESTERING? Is het rendabel om in uw woning te investeren in een systeem dat werkt op hernieuwbare energie?

Nadere informatie

Energieverbruik door de industrie,

Energieverbruik door de industrie, Indicator 29 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 (nader voorlopige

Nadere informatie

MAANDELIJKSE BOORDTABEL ELEKTRICITEIT EN AARDGAS - OKTOBER

MAANDELIJKSE BOORDTABEL ELEKTRICITEIT EN AARDGAS - OKTOBER GROOTHANDELSMARKT Bron 07/2013 Evolutie 08/2013 Evolutie 09/2013 Evolutie Energie afgenomen van Elia-net [1] Synergrid GWh 6.042 5.960 DNB Synergrid GWh 3.868 3.762 nog niet beschikbaar Andere klanten

Nadere informatie

Tabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052

Tabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052 Tabellenbijlage Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052 Verantwoording Dit rapport is de tabellenbijlage bij de Nationale Energieverkenning 2014 verschenen

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 4 juli 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlands

Nadere informatie

NOTA (Z)150122-CDC-1398

NOTA (Z)150122-CDC-1398 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS NOTA

Nadere informatie

Reken op ons! Donkere wolken boven de zonnepanelen (vervolg)

Reken op ons! Donkere wolken boven de zonnepanelen (vervolg) 10/12/2010 Donkere wolken boven de zonnepanelen (vervolg) Vlaams minister van Energie Freya Van den Bossche vind koppigheid een slechte eigenschap voor een regering en gaat in op het voorstel van de sector

Nadere informatie

betreffende de problematiek van de hoge brandstofprijzen

betreffende de problematiek van de hoge brandstofprijzen stuk ingediend op 1231 (2010-2011) Nr. 1 8 juli 2011 (2010-2011) Voorstel van resolutie van mevrouw Marijke Dillen, de heren Filip Dewinter, Jan Penris, Johan Deckmyn en Wim Wienen en mevrouw Marleen Van

Nadere informatie

Niet-preferentiële certificaten van oorsprong

Niet-preferentiële certificaten van oorsprong Niet-preferentiële certificaten van oorsprong Jaarverslag 2014 Niet-preferentiële certificaten van oorsprong afgeleverd door de Belgische kamers van koophandel Jaarverslag 2014 De opdracht van de FOD

Nadere informatie

MAANDELIJKSE BOORDTABEL ELEKTRICITEIT EN AARDGAS - AUGUSTUS

MAANDELIJKSE BOORDTABEL ELEKTRICITEIT EN AARDGAS - AUGUSTUS GROOTHANDELSMARKT Bron 05/2013 Evolutie 06/2013 Evolutie 07/2013 Evolutie Energie afgenomen van Elia-net [1] Synergrid GWh 6.415 6.047 DNB Synergrid GWh 4.191 3.934 nog niet beschikbaar Andere klanten

Nadere informatie