6 Strategische beleidsdiscussie a Wat kunnen architecten bijdragen aan de circulaire economie? (discussie)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "6 Strategische beleidsdiscussie a Wat kunnen architecten bijdragen aan de circulaire economie? (discussie)"

Transcriptie

1 AGENDA Vergadering Ledenraad Datum 9 november 2016 Tijdstip uur Plaats Passagers Terminal Amsterdam Conference centre 2 Zaal Hanoi / Bangkok Piet Heinkade BR Amsterdam Let op gewijzigde locatie: zie routebeschrijving 0 Opening 1 Ingekomen post en mededelingen 2 Verslag - Vaststellen verslag ledenraad op 22 juni 2016 (bijlage, besluit) 3 Verenigingszaken a Herbenoemingen in het bestuur BNA (bijlage, besluit) b Ledenwerving en -binding / Investeringsimpuls (presentatie) c Van kringen naar lokale netwerken (bijlage, besluit) 4 Beleidsplan a Beleidsplan (bijlage, besluit) b Financieel beleid (bijlage, besluit) 5 Jaarplan en begroting 2017 a Jaarplan 2017 (bijlage, besluit) b Begroting 2017 (bijlage, besluit) c Investeringsimpuls 2017 (bijlage, besluit) 6 Strategische beleidsdiscussie a Wat kunnen architecten bijdragen aan de circulaire economie? (discussie) 7 Rondvraag en sluiting

2 BEREIKBAARHEID PASSENGER TERMINAL AMSTERDAM Piet Heinkade BR Amsterdam T +31 (0) F +31 (0) info@ptamsterdam.com Passenger Terminal Amsterdam is uitstekend bereikbaar per auto, tram en trein. PER AUTO Vanuit Utrecht/ Amersfoort: Vanuit de richting Utrecht A2 en Amersfoort A1 volg de A10 richting Zaanstad tot afslag s114 Centrum, Zeeburg, Artis, IJburg. Onderaan de afrit slaat u linksaf. Deze weg vervolgen, bij de eerste en tweede stoplichten rechtdoor rijden. U rijdt vervolgens de Piet Hein tunnel in. Aan het eind van de tunnel rechts voorsorteren en bij het stoplicht rechtsaf richting Centraal Station. Deze weg vervolgen. Na het tweede stoplicht (bij de spoortunnel aan uw linkerhand) de tweede inrit naar rechts, alwaar u de terminal aan uw rechterhand ziet liggen. Voor de terminal bevindt zich ook de inrit naar de Piet Heingarage. Vanuit Zaandam: Vanuit de richting Zaandam volgt u op de A10 de borden E35 richting Amersfoort/ Volendam tot afslag s114 Centrum, Zeeburg, Artis, IJburg. Onderaan de afrit slaat u linksaf. Deze weg vervolgen, bij de eerste en tweede stoplichten rechtdoor rijden. U rijdt vervolgens de Piet Hein tunnel in. Aan het eind van de tunnel rechts voorsorteren en bij het stoplicht rechtsaf richting Centraal Station. Deze weg vervolgen. Na het tweede stoplicht (bij de spoortunnel aan uw linkerhand) de tweede inrit naar rechts, alwaar u de terminal aan uw rechterhand ziet liggen. Voor de terminal bevindt zich ook de inrit naar de Piet Heingarage.

3 Vanuit Den Haag/ Schiphol Op de A4 volgt u op het knooppunt De nieuwe meer de A10 richting A10 Ringweg Zuid. Volg op het knooppunt Amstel de A10, E35 richting Amersfoort. Op het knooppunt Watergraafsmeer volgt u de A10/E35 richting Zaanstad tot afslag s114 Centrum, Zeeburg, Artis, IJburg. Onderaan de afrit slaat u linksaf. Deze weg vervolgen, bij de eerste en tweede stoplichten rechtdoor rijden. U rijdt vervolgens de Piet Hein tunnel in. Aan het eind van de tunnel rechts voorsorteren en bij het stoplicht rechtsaf richting Centraal Station. Deze weg vervolgen. Na het tweede stoplicht (bij de spoortunnel aan uw linkerhand) de tweede inrit naar rechts, alwaar u de terminal aan uw rechterhand ziet liggen. Voor de terminal bevindt zich ook de inrit naar de Piet Heingarage. TE VOET VANAF AMSTERDAM CENTRAAL STATION De cruiseterminal ligt achter het Amsterdam Centraal Station op ongeveer 15 minuten lopen. Als u het Centraal Station via de Noordzijde verlaat, ligt de terminal na ongeveer een wandeling van een kwartier links van u naast het Mövenpick hotel. In de meeste gevallen kunt u het cruiseschip in de verte al zien liggen. PER TRAM VANAF AMSTERDAM CENTRAAL STATION Vanaf het Centraal Station kunt u ook gebruik maken van tram 26 richting IJburg, uitstappen bij de eerste halte Muziekgebouw. Ongeveer elke tien minuten vertrekt er een tram vanaf het Centraal Station naar de terminal.

4 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 2 Vaststellen verslag vergadering ledenraad op 22 juni 2016 Behandeling in de ledenraad De ledenraad wordt verzocht het verslag van de vergadering op 22 juni 2016 vast te stellen. Bijlage Concept verslag van de vergadering van de ledenraad op 22 juni Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

5 VERSLAG Vergadering Ledenraad op 22 juni 2016 Locatie Huys Azië, Amsterdam Aanwezig: Ledenraad Bestuur Bureau Afwezig: Ledenraad Bestuur Bureau Cees Brandjes, Hugo de Clercq, Ingrid Douwes, Rogier Groeneveld, Micha de Haas, Marc Ibelings, Menno Kooistra, Roy Plevier, Marco Romano, Pieter Roza, Marie-Jeanne Sas, Erik van Scheijndel, Christel Smeets, Svetla Stefanova, Wolbert Vroom (tot uur), Trude de Vroomen, Maaike Westinga, Mark Wijnmaalen en Anna Zinkweg. Joost Ector, Maarten Polkamp, Nathalie de Vries (voorzitter) en Oscar Vos. Saskia Dijkstra, Joep Habets (secretaris), Katelijne Prinsenberg. Koen Arts, Jan Bakers, Dineke Dijk, Adriaan Mout, Siebold Nijenhuis. Marianne Loof, Maartje Luisman, Roger Tan en Oscar Vos. Fred Schoorl. 1 Opening De voorzitter opent de vergadering. 2 Mededelingen Sense of belonging Tijdens de Biënnale in Venetië heeft de BNA een video gepresenteerd over het project Sense of belonging, waarin architecten laten zien wat ze kunnen betekenen voor de huisvesting van vluchtelingen. Het project past perfect in het thema van de Biënnale. Promotie Nederlandse architecten in het buitenland Tijdens de Biënnale heeft de BNA deelgenomen aan een breed overleg over de promotie van Nederlandse architecten in het buitenland, al dan niet met steun van de overheid. Het kan bijvoorbeeld gaan om architecten als onderdeel van de creatieve industrie maar ook om architectuur als culturele uiting. Te denken valt aan presentaties als op de Biënnale, tentoonstellingen, websites, deelname aan buitenlandse missies e.d. The Next Step In samenwerking met Synchroon heeft de BNA op de Provada het The Next Step programma voor jonge architecten gepresenteerd. Het programma is bedoeld om jonge architecten een stap verder te helpen in hun loopbaan. Er is een geldbedrag en mogelijk een opdracht aan verbonden. BNA Live Onder de titel BNA Live zijn er dit voorjaar vijf regionale bijeenkomsten georganiseerd. Centraal stond een presentatie van het beleid en de activiteiten van de BNA. Extra aandacht was er voor de nieuwe gedragscode. 1

6 Meest vernieuwende vereniging De BNA is uit vier genomineerden, geselecteerd door een jury van deskundigen, tijdens het jaarcongres van DNA (de vereniging van branche- en andere verenigingen) gekozen tot meest vernieuwende vereniging. 3 Verslag 3a Vaststellen verslag ledenraad 9 december 2015 Het verslag van de ledenraad op 9 december 2015 wordt vastgesteld. 3b Vaststellen verslag ledenraad 20 april 2016 Het verslag van de ledenraad op 20 april 2016 wordt vastgesteld na het aanbrengen van twee correcties. Maartje Westinga moet zijn Maaike Westinga en Jeanne-Marie Sas moet zijn Marie- Jeanne Sas. 4 Benoemingen 4a Herbenoemingen in het bestuur Bij acclamatie zijn Joost Ector en Roger Tan herbenoemd als bestuursleden van de BNA. STRATEGISCHE BELEIDSCYCLUS: TERUGKOPPELING RESULTATEN 5 De BNA in a Vaststellen Jaaroverzicht 2015 De voorzitter presenteert een aantal highlights uit het Jaaroverzicht Onder meer komen aan bod: ONDER WEG Toont de kracht van ontwerpend onderzoek De publicatie Onder weg is de finale van een uniek project. Architecten en hun multidisciplinaire ontwerpteams hebben gewerkt aan ontwerpvoorstellen voor stationsomgevingen langs de spoorlijn Heerhugowaard Amsterdam. Deze uiteenlopende voorstellen zijn opgetekend. De beeldende ideeën van de ontwerpteams helpen toekomstscenario s te visualiseren en weloverwogen beslissingen te nemen. Het boek is bedoeld als inspiratiebron voor alle partijen die ook elders in Nederland met elkaar werken aan knooppuntontwikkeling. 2

7 SENSE OF BELONGING, Ontwerpers zetten zich in voor een humane huisvesting van vluchtelingen Meer dan 50 bureaus vormen samen met de BNA de taskforce Sense of Belonging (#SoB). De actie koppelt creatieve denkkracht aan voorbeeldprojecten voor de tijdelijke en vaste huisvesting van vluchtelingen. Kern van de opgave daarbij is: Hoe kunnen we zo humaan en duurzaam mogelijk de vluchtelingenstroom in de nabije en verder gelegen toekomst opvangen, met inzet van de ruimtelijke ontwerpdisciplines? WAARDEKAARTEN Onderbouw de waarde van de architect voor de opdrachtgever Onderbouw de waarde van de architect voor de opdrachtgever. Met dit doel zijn de BNA Waardenkaarten ontwikkeld. De Waardenkaarten zijn een instrument voor architecten om scherp te krijgen wat de onderliggende vraag of opgave is. Zij helpen architecten door te vragen naar de belangrijkste waarden voor opdrachtgevers. Opdrachtgevers krijgen zo beter zicht op hoe de creatieve oplossingen, adviezen, diensten en ervaring van de architect kunnen zorgen voor het bereiken van het beoogde eindresultaat en een goed bouwproces. WINSTDELINGSREGELING ZIEKTEWETZEKERHEIDSPLAN Euro terug naar de leden In 2015 is aan de deelnemers aan het ziektewetzekerheidsplan in totaal ruim euro uitgekeerd uit de winstdelingsregeling. AANBESTEDINGSTAFELS Door samenwerking de tenderkosten beteugelen Architecten, opdrachtgevers, adviseurs en deskundigen bespreken knelpunten in de aanbestedingspraktijk en komen gezamenlijk tot acties voor verbetering. Als resultaat van de Aanbestedingstafels in 2015 werkt de BNA samen met ICSadviseurs en Architectuur Lokaal aan de Richtlijn Gezonde Architectenselecties. Die helpt aanbestedende diensten de tenderkosten te beteugelen. Met deze richtlijn hebben architecten houvast als ze checken of een tender in balans is. CAO , Beheerste loonkostenontwikkeling en meer flexibiliteit De nieuwe cao voor de architectenbureaus zorgt voor een loonontwikkeling die past bij de economische situatie in de branche. Binnen de kaders van de nieuwe Wet Werk en Zekerheid is gezocht naar mogelijkheden om mee te ademen met de wisselende werkvoorraad van bureaus. De cao is vereenvoudigd ten aanzien van belonen, urenbudgetten, zet in op persoonlijke ontwikkeling en opleidingen en op een gelijk speelveld voor bureaus en werkenden. MAKEHAPPEN! INSPIRATION DAY Met gedeelde kennis en inspiratie sterk de internationale markt op Honderd internationaal succesvolle architecten en ontwerpers, vertegenwoordigers van ministeries en diplomaten deelden met elkaar tips and tricks op het gebied van internationaal ondernemen tijdens de BNA MakeHappen! Inspiration Day. Deze dag vol inspiratie en marktstrategie vond plaats op het Rotterdamse Internationale Architectuur Film Festival in oktober. 3

8 BESTE GEBOUW VAN HET JAAR 2015 Laat de meerwaarde van architectuur zien Met de verkiezing van het gebouw van het jaar brengt de BNA de meerwaarde van architectuur voor opdrachtgever, gebruiker en samenleving over het voetlicht. Dat is in 2015 buitengewoon goed gelukt met 120 inzendingen en het Centraal Station Rotterdam als overtuigende winnaar. De verkiezing kreeg als vanouds veel aandacht in de media, met als klap op de vuurpijl voor het eerst de presentatie van de winnaar voor 1,4 miljoen kijkers in De Wereld Draait Door. DE BNA IN DE MEDIA De stem van de branche laten horen De stem van de branche was te horen in honderden artikelen in de geschreven media en meer dan ooit op radio, televisie en in de sociale media. Vaak ging het om onderwerpen met een maatschappelijke dimensie zoals aanbesteden, de opvang van vluchtelingen en de positie van zzp ers, maar ook om de promotie van het werk van de architect en zijn rol. De stem van de branche is versterkt en klinkt door bij een breed publiek, bij politiek, overheid, opdrachtgevers en andere beslissers in de markt. NIEUWE GEDRAGSCODE EN BNA BUREAUKEURMERK BNA leden profileren zich als verantwoordelijk, integer en professioneel Met de gedragscode profileren de architectenbureaus BNA zich als verantwoordelijke, integere en professionele beroepsbeoefenaren en zijn ze aanspreekbaar op de naleving. De BNA Gedragscode Verantwoordelijkheid, Integriteit en Professionaliteit vervangt de Gedragsregels. De klemtoon ligt nu op de verantwoordelijkheid van de architect jegens samenleving en opdrachtgever. Er is aansluiting gezocht op de principes van het maatschappelijk verantwoord ondernemen. De evaluatie van de behaalde resultaten komt aan bod bij agendapunt 5c. De ledenraad stelt het Jaaroverzicht 2015 vast. 5b Vaststellen Jaarrekening 2015 Polkamp geeft als lid van de financiële commissie een toelichting op de jaarrekening. De jaarrekening is voorzien van een goedkeurende verklaring van de accountant. Het is een schone verklaring, zonder aantekening of voorbehoud. Uit de cijfers blijkt dat de BNA het jaar met euro in de min heeft afgesloten. In de begroting was een bedrag van euro in de min voorzien. Dat betrof de investeringsimpuls en een bedrag van euro om de ICT op een hoger plan te brengen. In de loop van 2015 bleek dat een belangrijk deel van deze kosten kon worden gedekt door een vermindering van de uitgaven elders. Het bestuur streeft ernaar om uitgaven en inkomsten met elkaar in balans te laten zijn en niet in te teren op het vermogen. 4

9 Uit de cijfers blijkt dat 20 procent van de inkomsten niet uit contributies komt, maar uit deelnemersbijdragen, opbrengsten van publicaties, sponsoring en subsidies. Het is de bedoeling dat percentage te laten oplopen tot 25%, mogelijk zelfs tot 30%. Al zal dat laatste erg lastig zijn. Naar aanleiding van vragen uit de ledenraad worden de volgende punten belicht en besproken. Aard beleggingsportefeuille Het beleggingsbeleid is gematigd defensief. Dat is passend voor een organisatie als de BNA. Het is een nette portefeuille, er wordt niet belegd in bijvoorbeeld wapenhandel. Het bestuur wil naar een duurzame portefeuille in lijn met het eigen beleid, waarin duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen belangrijke thema s zijn. Ledenwerving en - binding Het aantal aanmeldingen van nieuwe leden vertoont een stijgende lijn. De investeringsimpuls voor ledenwerving en -binding begint vrucht af te werpen. Over heel 2015 genomen is echter het aantal opzeggingen nog groter dan het aantal aanmeldingen. Bij elke opzegging wordt er nagebeld. De meest gehoorde redenen voor opzegging zijn beëindiging van het bureau of een om economische redenen noodzakelijke bezuiniging. Obligaties Het gemiddeld rendement op de aandelenportefeuille is 6%. De waarde van de portefeuille is een momentopname. Eind 2015 was de koers van obligaties laag, dat verklaart de teruggang in de waarde. Gezond vermogen Er is geen voorgeschreven norm voor een gezond vermogen van een vereniging. Een redelijke weerstandsreserve is anderhalf maal de jaarbegroting. De BNA heeft een bestemmingsreserve die statutair geoormerkt is voor huisvestingsdoeleinden. Het gaat om de opbrengst van de verkoop van het pand aan de Keizersgracht. De bestemmingsreserve maakt het mogelijk om, wanneer dat gunstig zou zijn, weer een pand te kopen. Al met al heeft de BNA een behoorlijk vermogen. Omdat het opbouwen van vermogen geen doelstelling van de vereniging is, werd eerder besloten om uit het rendement jaarlijks een bedrag te onttrekken voor de zogenoemde investeringsimpuls. De onttrekking gebeurt alleen wanneer dat financieel verantwoord is. De ledenraad moet conform de statuten instemmen met de bestemming van de investeringsimpuls. BNA Academie Bij de BNA Academie zijn de inkomsten lager dan begroot. Het aantal cursisten is door de crisis sterk teruggelopen, ook was het aanbod van de BNA Academie door websiteperikelen niet goed toegankelijk. Er is in de loop van 2015 een verbeteringsplan gemaakt. Dat heeft geleid tot verbetering van de inkomsten in de tweede helft van Inmiddels is er een nieuwe website en er is ook een nieuwe programmamanager aangetreden die het aanbod gaat vernieuwen. 5

10 Op voorstel van de voorzitter stelt de ledenraad met algemene stemmen de Jaarrekening 2015 vast. 5c Evaluatie resultaten 2015 De resultaten die in 2015 zijn behaald worden geëvalueerd aan de hand van de belangrijkste beleidsdoelstellingen in het lopende beleidsplan en de prioriteiten voor De prioriteiten zijn: Erkenningsregeling private kwaliteitsborging (Versterken bureaus) Om architectenbureaus maximaal kansen op behoud van bestaand en verkrijgen van nieuw werk te bieden, hun rol en positie in projecten uit te breiden en voorop te laten lopen in de keten, heeft de BNA in 2015 een erkenningsregeling gereed waarmee zij zich kunnen kwalificeren voor private kwaliteitsborging. Meer zichtbaar op lobby (Versterken bureaus) De inspanningen en resultaten van BNA als collectieve belangenbehartiger van de aangesloten bureaus ten aanzien van aanbesteden, bouwregelgeving, topsectorenbeleid en de gezamenlijke bouwlobby worden nog meer en beter over het voetlicht gebracht. Visieontwikkeling over toekomst bouw en architectenbureaus (Versterken bureaus) In denktanks en netwerken binnen èn buiten de BNA staat de visieontwikkeling over de toekomst van de bouw en van architectenbureaus centraal. Welke ontwikkelingen zijn zichtbaar en/of te verwachten en hoe kunnen architectenbureaus hier proactief op inspringen? Keurmerk BNA (Toegevoegde waarde voor opdrachtgever en maatschappij) Het lidmaatschap van de BNA is als keurmerk ontwikkeld waarmee leden zich kunnen onderscheiden in de markt en dat opdrachtgevers waarborgen biedt. Hieraan wordt een code voor kwaliteit en integriteit gekoppeld. De inhoud en de waarde van het keurmerk worden gepromoot bij leden, opdrachtgevers en andere stakeholders. Promotie bij opdrachtgevers (Toegevoegde waarde voor opdrachtgever en maatschappij) Verschillende opdrachtgeversgroepen worden gericht benaderd door het bureau en door de leden (via een ambassadeursprogramma) en hiervoor worden promotie-animaties ontwikkeld. Beste Gebouw van het Jaar is op opdrachtgevers gericht en BNA is actief betrokken bij diverse podia zoals Provada en het Nationale Bouwdebat. Ledenwerving en ledenbinding (Vereniging) Naast de ambitie om op organisatieniveau samen te werken met andere aanverwante brancheorganisaties, worden ook actief bureaus als lid geworven die actief zijn in andere ontwerpende disciplines, zodat Ontwerpend Nederland ook binnen de BNA zelf gestalte kan krijgen en de BNA in de toekomst namens de ontwerpende disciplines kan praten. Daarnaast zal op basis van de behoeften verschillende bureaugroepen het bestaande dienstenaanbod verder aangescherpt en waar mogelijk vernieuwd. Hiermee kan de ledentevredenheid van bestaande leden worden verhoogd en de aantrekkelijkheid om lid te worden voor nog niet aangesloten bureaus zichtbaar en meetbaar worden vergroot. 6

11 In de discussie in de ledenraad komen onderstaande onderwerpen aan bod: Private kwaliteitsborging De doelstelling met betrekking tot de private kwaliteitsborging is niet gehaald. De minister heeft de voorbereiding van de nieuwe wetgeving om een laag pitje gezet. Het is zelfs de vraag of het er ooit van gaat komen. Er is veel weerstand tegen het principe dat, zoals wordt gezegd, de slager zijn eigen vlees gaat keuren. Het is jammer dat de situatie nu zo is, de BNA heeft er veel tijd en inspanningen in gestoken. Zichtbaarheid BNA De BNA is beter zichtbaar geworden bij de buitenwacht. Ook wordt er goed gelobbyd. Helaas merken de bureaus BNA weinig van een versterkt profiel. Het lidmaatschap van de BNA biedt in de markt onvoldoende voordelen. Hier en daar wordt bij aanbestedingen wel om het BNAlidmaatschap gevraagd. Ook in het buitenland heeft het betekenis. Zo worden per maand enige tientallen lidmaatschapsverklaringen verstrekt aan bureaus die in het buitenland actief zijn. Gedragscode en bureaukeurmerk De nieuwe gedragscode en het onlangs ingevoerde bureaukeurmerk zijn instrumenten om het BNA-lidmaatschap in de markt meer lading te geven. De leden kunnen en moeten daar zelf ook aan bijdragen, onder meer door het bureaukeurmerk te voeren en de gedragscode in de praktijk inhoud te geven. Lokale netwerken De transitie van kringen naar lokale netwerken speelt nog niet in Er is nu een voorstel in voorbereiding waarover inmiddels twee maal met de vertegenwoordigers van de kringen is gesproken. Het is de bedoeling om met een breed gedragen voorstel te komen. Het bestuur wil de verplichte, formele kringstructuur vervangen door een meer flexibele opzet waarin nieuwe lokale initiatieven een kans krijgen en adequaat worden gesteund. Het doel is de aanwezigheid van de BNA in de regio te versterken. Strategische allianties Om sterker naar buiten kunnen treden werkt de BNA aan strategische allianties zowel met de andere ruimtelijke disciplines, de partijen in de creatieve industrie en in de bouwkolom. Internationale contacten De BNA heeft gestructureerd contacten met buitenlandse zusterorganisaties in de Architect s Council of Europe. Er zijn incidentele contacten met bijvoorbeeld de Vlaamse, Britse en Duitse zusterorganisaties. 7

12 STRATEGISCHE BELEIDSCYCLUS: BELEIDSDOELEN VASTSTELLEN 6 Beleidsplan 2017/2019 6a Stand van zaken ontwikkeling scenario s Er zijn inmiddels verschillende bijeenkomsten geweest waarin behalve de ledenraad ook het bestuur, de medewerkers en anderen een bijdrage hebben geleverd. De scenario s worden nu uitgewerkt. Ze zullen worden gepresenteerd tijdens de ledendag op 3 november b Speerpunten strategisch beleid 2017/2019 Het lopende beleidsplan wordt aan het eind van dit jaar afgesloten. De voorbereiding van het nieuwe beleidsplan is gestart onder meer met het werken aan de toekomstscenario s. Het bestuur wil in het nieuwe beleidsplan twee, hooguit drie speerpunten benoemen. Daarvoor is een aantal suggesties gedaan die in de ledenraad worden besproken. NIEUWE TECHNOLOGIE PRO Architecten moeten een rol spelen in de toepassing van nieuwe technologieën. Architecten moeten zich bemoeien met technologische ontwikkeling en mee sturen. Goed dat de branchevereniging de ontwikkelingen monitort. Stimuleert de samenwerking met technologische partijen. Profileert architect als regisseur. CONTRA Het is een belangrijke ontwikkeling maar geen speerpunt voor de BNA. Succes nieuwe technologie is lastig te voorspellen. Er is al te veel aandacht voor technologie, we moeten juist meer kijken naar de klassieke waarden in de architectuur. Nieuwe technologie veroudert snel. Technologie is een werktuig geen doel. DISCUSSIE Techniek verandert niet het vak maar de omgeving. Hoe geef je zo n speerpunt vorm als branche? Het gaat niet alleen om kennis vergaren, maar om meedoen en meesturen. PEILING De meerderheid toont zich pro. 8

13 VERSNELLEN VAN DUURZAAMHEID PRO Een slimmere en diepgaandere manier laten zien om om te gaan met duurzaamheid. Leren van het verleden. Laten zien hoe we anders kunnen omgaan met monumenten. Duurzaamheid weer smakelijk en sexy maken Internationaal niet achterlopen. Zoeken naar een nieuw beeld. Is een fantastisch middel om de maatschappelijke rol van de architect aan te tonen. Er ligt een opgave in het ingrijpend aanpassen van de bestaande voorraad Architectenbream maken CONTRA Gortdroog. BREAM gaat altijd over technologie. Zo n containerbegrip zegt weinig. Wordt al te veel als alibi gebruikt.. DISCUSSIE Begrippen technologie en duurzaamheid zijn te veel omvattend, ze moeten scherper worden gedefinieerd. Ook aanpakken op stadsniveau en infrastructuur. Duurzaam gedrag bij opdrachtgevers stimuleren. PRESTATIEGERICHT ONTWERPEN PRO Kans voor architecten om meer regie te krijgen. Meer verantwoordelijkheid nemen. Het is nodig meer aandacht te geven voor de prestaties van het ontwerp. We moeten de prestaties van het ontwerp aantoonbaar maken. Als wij het niet doen doet een ander het. Garantie geven dat een ontwerp de gewenste prestatie levert. Versterking marktpositie. Verdienmodel is interessant. CONTRA Leidt tot verenging werkterrein architecten. Niet alles is als prestatie te definiëren. Kan leiden tot meer juridificering. Dit onderwerp is groter dan de BNA Dit kunnen we zelf niet waarmaken. Is meer een onderzoeksveld, niet rijp als speerpunt 9

14 DISCUSSIE Altijd goed om prestaties vooraf te garanderen. Hoe lang willen we verantwoordelijk blijven? Alleen garantie geven als het gebouw volgens het ontwerp wordt uitgevoerd. Onze rol verschuift van adviseur naar leverancier. Eigenlijk is contra ook pro, want het leidt tot discussie. PEILING Een grote minderheid van de ledenraad ziet prestatiegericht ontwerpen als een speerpunt MAATSCHAPPELIJKE URGENTIES PRO Uit oogpunt van ethiek kun je er niet omheen. Je laat de buitenwacht zien welke capaciteiten architecten hebben. Stelt architecten present in het maatschappelijke debat. Het is een vorm van lobby. Het inzetten van denkkracht is nooit verkeerd. Laten zien dat de BNA een pruttelende pot is. Geeft BNA een meer activistische rol, juist op de maatschappelijk relevante thema s. Geeft tegenwicht aan het conservatieve deel van bouwend Nederland. Het is bij uitstek een architectenrol om ook het belang van de collectieve ruimte te hoeden. CONTRA Het kost geld en levert niets op. Is het wel een maatschappelijk urgentie als er ook een commercieel belang bij zit? DISCUSSIE Heeft een ethische en een commerciële component, dat moet transparant gebeuren. Samenwerken met anderen geeft andere denkkracht en meer financiële kracht. Niet ergens tegen zijn, maar laten zien dat architecten iets kunnen bijdragen en een deel van de oplossing zijn. Wel aandacht geven, maar niet als speerpunt van beleid. 7 Rondvraag en sluiting Ter in formatie hebben de ledenraadsleden bij de vergaderstukken het overzicht BNA in de media 2016/1 ontvangen. De voorzitter sluit de vergadering en dankt de aanwezigen voor hun inbreng. 10

15 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 3a Herbenoemingen in het bestuur 3a.1 Herbenoeming Maartje Luisman als bestuurslid van de BNA Behandeling in de ledenraad Het bestuur vraagt de ledenraad in te stemmen met de herbenoeming van bestuurslid Maartje Luisman per 1 januari 2017 voor een derde en statutair laatste termijn van twee jaar. NB Maartje Luisman is per 1 januari 2016 door het bestuur uit zijn midden benoemd als vicevoorzitter als opvolger van Ronald Schleurholts. 3a.2 Herbenoeming Maarten Polkamp als bestuurslid van de BNA Behandeling in de ledenraad Het bestuur vraagt de ledenraad in te stemmen met de herbenoeming van bestuurslid Maarten Polkamp per 1 januari 2017 voor een tweede termijn van twee jaar. 3a.3 Herbenoeming Oscar Vos als bestuurslid van de BNA Behandeling in de ledenraad Het bestuur vraagt de ledenraad in te stemmen met de herbenoeming van bestuurslid Oscar Vos per 1 januari 2017 voor een tweede termijn van twee jaar. Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

16 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 3b Ledenwerving en -binding / Investeringsimpuls Behandeling in de ledenraad Tijdens de vergadering worden de resultaten van het project ledenwerving en -binding gepresenteerd in het kader van de investeringsimpuls Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

17 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 3c Van kringen naar lokale netwerken Behandeling in de ledenraad De ledenraad wordt verzocht bijgaande regeling Lokale netwerken vast te stellen. Bijlage Concept Regeling Lokale netwerken. Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

18 Regeling Lokale Netwerken Binnen de BNA functioneren vanaf 2017 lokale netwerken. Deze netwerken opereren vanuit een door de landelijke organisatie gedragen missie, waaraan lokaal (en regionaal) vorm en inhoud wordt gegeven. Deze netwerken komen in de plaats van de BNA-kringen die uiterlijk 1 januari 2018 ophouden te bestaan. De lokale netwerken: - maken lokaal de architectenbranche zichtbaar en herkenbaar. - behartigen de regionale en lokale belangen van de architectenbureaus. - brengen de BNA dichter bij de leden en de leden dichter bij de BNA. In deze regeling is een aantal zaken omtrent het bestaan en functioneren van de lokale BNAnetwerk vastgelegd. Ze gaan over het lokale draagvlak bij de BNA-bureaus, de organisatie van een netwerk, de verdeling van taken en verantwoordelijkheden en het activiteitenprogramma. LOKALE NETWERKEN Functie De lokale netwerken: - zijn op lokaal en regionaal niveau de ambassadeurs van de BNA. - zijn het lokale aanspreekpunt en gesprekspartner voor overheid en de organisaties van opdrachtgevers en bouwparticipanten. - vormen de oren en ogen van de BNA. Ze signaleren wat er leeft, zowel bij architectenbureaus als bij stakeholders en ze weten waar kansen voor architectenbureaus liggen. - verspreiden kennis van en inzicht in (lokale) ontwikkelingen in de branche: symposia, excursies en andere activiteiten vergroten het kennisniveau van de leden. - vormen een platform voor collegiaal contact op regionaal niveau. - werken aan de verbondenheid van de leden en niet-leden met de branche en de BNA en dragen zo bij aan de ledenwerving en -binding. Activiteiten Activiteiten kunnen onder meer zijn: - Overleg en samenwerking met bouwpartners en de lokale overheid. - Lezingen en debatten; - Bureaubezoeken bij collega s; - Projectbezoeken; - Tentoonstellingen; - Architectuurprijsvragen, ook als PR-instrument gericht op bouwpartners, overheid en Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T bna@bna.nl

19 publiek; - Excursies in binnen- en buitenland; - Nieuwsbrief, al dan niet digitaal. Toelichting Aard en frequentie van de activiteiten hangt af van de lokale behoeften en wensen van de leden. Het is bijvoorbeeld denkbaar dat in een regio waar bloeiende architectuurcentra bestaan er minder behoefte is aan door BNA netwerken georganiseerde lezingen en debatten. Plaats binnen de BNA De lokale netwerken onderscheiden zich van de andere netwerken binnen de BNA door hun binding met een geografisch gebied. Het geheel aan lokale netwerken hoeft geen landelijke dekking te hebben. Een lokaal netwerk heeft een informeel karakter en kent geen vastgelegde bestuursstructuur. De netwerken zijn geen rechtspersoon. Zonder machtiging van het BNA-bestuur kan een netwerk niet naar buiten optreden. Commissie BNA-LN Om het functioneren van de lokale netwerken te bevorderen, in onderlinge samenhang en in relatie tot de landelijke BNA is de commissie BNA-LN ingesteld. De commissie heeft tot tot taak: - Het beoordelen van initiatieven voor de oprichting van lokale netwerken; - De formele instelling van lokale netwerken; - De toewijzing van gelden uit de algemene middelen aan de lokale netwerken; - De afstemming van de activiteiten van de lokale netwerken op de missie, het beleid en de activiteiten van de landelijke BNA; - Het entameren van het overleg tussen de landelijke BNA en de lokale netwerken onderling. De commissie bestaat uit vijf personen: - Drie door het bestuur benoemde BNA-leden, waarvan ten minste twee leden een actieve betrokkenheid hebben of recent hebben gehad bij een van de lokale netwerken; - De directeur van de BNA; - De bureaumanager van de BNA, met de financiën en het financieel beheer als bijzondere verantwoordelijkheid. ORGANISATIE LOKAAL NETWERK Netwerkteam De organisatie van een lokaal netwerk is lean & mean. Er is een netwerkteam dat bestaat uit tenminste drie personen. Die zijn afkomstig uit drie verschillende bureaus BNA, ze kunnen 2

20 bestuurder van een bureau zijn, persoonlijke lid van de BNA, maar ook directielid of medewerker van een BNA-bureau. Taken netwerkteam Binnen het netwerkteam zijn ten minste de volgende taken verdeeld: - de coördinatie van het netwerk; - de coördinatie van de activiteiten van het netwerk; - het beheren van de financiën; - de interne en externe communicatie; - het onderhouden van de contacten met de andere lokale netwerken en de landelijke organisatie van de BNA. Vertegenwoordiging Naar buiten toe kunnen de leden van het netwerkteam zich presenteren als vertegenwoordiger van het BNA-netwerk. Contactgegevens lokaal-netwerk De netwerken kiezen zelf hun naam, waarin in elk geval de letters BNA voorkomen en bij voorkeur ook een geografische aanduiding. De lokale BNA-netwerken hebben een eigen pagina op de website van de BNA. Onder meer is de samenstelling van de netwerkteams vermeld. OPRICHTING LOKAAL NETWERK Initiatief Het initiatief voor de oprichting van een lokaal netwerk binnen de BNA wordt genomen door ten minste drie aan verschillende architectenbureaus BNA verbonden personen. De initiatiefgroep doet een voorstel voor de oprichting van het netwerk en verwerft de steun van ten minste tien bureauleden van de BNA in het betreffende geografisch gebied. Het voorstel omvat het doel en de organisatie van het netwerk, de verdeling van taken en verantwoordelijkheden, een globale begroting en het activiteitenprogramma. Erkenning als lokaal netwerk binnen de BNA Om als lokaal netwerk binnen de BNA te kunnen opereren moet het initiatief worden erkend door de BNA. Dat gebeurt namens het bestuur van de BNA door de commissie BNA LN (Lokale Netwerken). De initiatiefgroep legt haar voorstel voor aan de commissie BNA LN. Bij het indienen wordt een model-aanvraag gebruikt, die door de BNA beschikbaar is gesteld. De commissie toetst het voorstel aan de criteria en beslist over de erkenning. Betekenis en het nut van de erkenning Een erkend lokaal netwerk: - opereert onder de vlag van de BNA; - kan een beroep doen op financiering uit de algemene middelen van de BNA; - kan gebruik maken van de faciliteiten die het bureau van de BNA biedt zoals de BNAmedia (website en nieuwsbrief) en de ledengegevens; 3

21 - laat de financiële administratie voeren door de BNA. Beoordelingscriteria - Het initiatief heeft draagvlak, zoals moet blijken uit de samenstelling van de initiatiefgroep en de steun van voldoende BNA-bureauleden. - Het programma moet regionaal of lokaal relevant zijn, hetzij door in te spelen op specifieke omstandigheden, hetzij als lokale uitwerking van landelijk beleid of activiteiten van de BNA. Toelichting Initiatieven die niet regionaal of lokaal zijn gebonden vallen onder de netwerken die door de netwerkcoördinatoren bij de BNA worden bestierd. - Het programma past binnen de doelstellingen van de BNA en sluit aan op het actuele beleidsplan/jaarplan. - Het initiatief draagt bij aan ledenwerving en binding. - Het initiatief heeft een solide basis, zoals moet blijken uit onder meer een realistische globale begroting. - De verdeling van taken en verantwoordelijkheden binnen het netwerkteam is helder. Continuïteit lokaal netwerk Een lokaal netwerk blijft in stand door het jaarlijks indienen van een programma met een of meer activiteiten en, waar nodig, een update van de bij de start van het netwerk verstrekte informatie. FINANCIËN Inkomsten De inkomsten van een lokaal netwerken kunnen bestaan uit: a een bijdrage uit de algemene middelen van de BNA; en/of b bijdragen van de deelnemers aan de activiteiten; en/of c door het netwerk verworven subsidies en sponsorbijdragen; en/of d projectgebonden bijdragen uit de algemene middelen van de BNA in het kader van landelijk opgezette projecten; en/of e projectgebonden bijdragen uit de algemene middelen van de BNA die landelijke betekenis hebben. Budget uit de algemene midelen van de BNA Jaarlijks stelt de BNA een budget vast voor de ondersteuning van het projecten/ activiteiten van de lokale netwerken. In beginsel kan twee maal per jaar een projectfinancieringsaanvraag worden ingediend, maar op actuele ontwikkelingen kan altijd alert worden gereageerd. Namens het bestuur van de BNA beoordeelt de commissie BNA LN de aanvragen en kent de budgetten toe. Voor de projectfinancieringsaanvraag wordt een door de BNA beschikbaar gesteld model gebruikt. Er wordt op hoofdlijnen onder meer gevraagd naar een projectplan, een begroting en een tijdsplanning. 4

22 Toelichting Meestal zal de aanvraag voor de oprichting dan wel de continuering van een lokaal netwerk zijn gecombineerd met een aanvraag van een budget uit de algemene middelen. Dat is echter niet noodzakelijk. Zo kan een lokaal netwerk zijn activiteiten ook geheel financieren uit bijdragen van deelnemers, sponsorbijdragen en/of subsidies van derden. Nadat enige ervaring is opgedaan zal worden geëvalueerd of het twee maal per jaar indienen en afhandelen van projectfinancieringsaanvragen in de praktijk naar behoren functioneert. Beoordelingscriteria Er wordt een budget toegekend voor het project of programma-onderdelen van het netwerk, niet voor het netwerk zelf. Uitgangspunt is dat het programma en het netwerk voldoet aan de genoemde criteria. In lijn met het financieel beheer van de BNA worden geen budgetten uit de algemene middelen toegekend voor activiteiten waarvan het profijt in hoofdzaak aan de deelnemers ten goede komt, zoals excursies, opleidingen, diners e.d. Netwerken die de beschikking hebben over door de kringen overgedragen financiële reserves putten eerst deze reserves uit. Het door het lokale netwerk verstrekken van subsidies en/of sponsorbijdragen aan derde uit de algemene middelen van de BNA is alleen mogelijk als het lokaal netwerk daar direct belang of profijt van heeft. Daarnaast zijn van belang: - een solide en realistisch dekkingsplan; - de vliegwielwerking die een toe te kennen budget heeft op de verwerving van andere inkomsten; - indien mogelijk: benutting van andere financieringsbronnen, zoals eigen bijdragen van deelnemers, subsidies en sponsoring; - de proportionaliteit van het aangevraagde bedrag ten opzichte van het totale voor de lokale netwerken beschikbare budget. FINANCIELE ADMINISTRATIE De financiële administratie wordt voor alle netwerken gevoerd door het bureau van de BNA. Dit gebeurt in samenspraak met degene die binnen het netwerkteam verantwoordelijk is voor de financiën. Toelichting De administratie moet voldoen aan de wettelijke eisen aan het financieel beheer door verenigingen en het toezicht daarop door de accountant van de BNA. 5

23 OVERLEG EN AFSTEMMING Opdat de BNA zich landelijk en lokaal consistent presenteert en gecoördineerd zijn missie tot uitvoering brengt is voorzien in gestructureerd overleg en in een aantal instrumenten om tot inhoudelijke afstemming te komen. Overleg Twee maal per jaar is er een bijeenkomst met vertegenwoordigers van de lokale BNAnetwerken en een delegatie van de commissie BNA LN. Het doel is overleg en afstemming tussen de lokale netwerken onderling en met de BNA landelijk, waarbij het inspireren en het uitwisselen van kennis en ervaring voorop staat. In een van de bijeenkomsten zal relatie van de lokale activiteiten met het jaarplan het uitgangspunt vormen, in de andere bijeenkomst komen de organisatie, de financiën en de toekenning van budgetten aan de orde. Afstemming De lokale netwerken stellen jaarlijks een programma op. Dit is een instrument voor de inhoudelijk coördinatie van de activiteiten van de lokale netwerken zowel onderling als met de landelijke BNA. Het beleidsplan en de jaarplannen van de BNA vormen het inhoudelijk kader voor de activiteiten van de lokale netwerken. DE ONDERSTEUNING VAN LOKALE NETWERKEN DOOR DE BNA De lokale netwerken: - kunnen elk jaar aanhaken aan een landelijk gecoördineerde activiteit met lokale betekenis en uitstraling, bijvoorbeeld over gemeentelijk architectuurbeleid, ruimtelijk kwaliteitsbeleid, private kwaliteitsborging of duurzame architectuur; - kunnen gebruik maken van de BNA-website en de BNA Nieuwsbrief door het aankondigen van hun activiteiten op de agenda, het plaatsen van nieuwsberichten en het verstrekken van gegevens voor de netwerken gewijde pagina s; - kunnen deelnemen aan een jaarlijkse inspiratiesessie van de lokale netwerken waarin ideeën en ervaringen worden uitgewisseld; - hebben een vast aanspreekpunt bij het bureau van de BNA. - dienen de administratie en het beheer van de financiën uit te laten voeren door het bureau van de BNA. - kunnen gebruik maken van gegevens uit de ledenadministratie t.b.v. mailingen e.d. - kunnen op basis van een projectplan budget aanvragen voor hun netwerken. 6

24 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 4a Beleidsplan Behandeling in de ledenraad De ledenraad wordt het beleidsplan vast te stellen. Bijlage Concept beleidsplan schema. Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

25 IMPACT! Beleidsplan (tweede concept) Meer waarde van architecten in een duurzame, digitale delta De Nederlandse architectenbranche heeft zijn grote veerkracht laten zien in de afgelopen jaren. Die veerkracht zal de komende periode opnieuw goed van pas komen. Onder invloed van uiteenlopende ontwikkelingen, met name op het gebied van technologie en duurzaamheid, gaan maatschappij, markt en vak namelijk ingrijpend veranderen. Deze veranderingen bieden nieuwe kansen voor een maatschappelijk betrokken en ondernemende architectuurbranche. De BNA wil de branche hiervoor de komende jaren klaarstomen. Wij zijn er namelijk van overtuigd dat de architect ook in de toekomst onmisbaar zal blijken te zijn als creatieve verbinder en procesregisseur in de dagelijkse leefomgeving. De positieve impact op zowel opdrachtgever als samenleving is immers groot. Nederland als living lab Technologie en duurzaamheid. Het zijn twee thema s die nauw verband houden met de toekomst van de architectuur. Duurzame ontwikkeling raakt aan klimaatverandering, leefbare steden en uitputting van grondstoffen en energie, maar ook het bevorderen van de gezondheid en het comfort van de gebruiker. Technologische ontwikkeling resulteert in voortschrijdende industrialisatie en digitalisering van design en bouwproductie, de inzet van big data en the Internet of Things, maar ook in een toenemende vraag naar maatwerk op individueel niveau. De tijd is rijp om de hieruit voortvloeiende nieuwe opgaven en investeringen in Nederland te koppelen aan de kracht van de Nederlandse architectuur. De BNA is ervan overtuigd dat de mate waarin wij als branche erin slagen in te spelen op de technologische en duurzame ontwikkeling van en in de gebouwde omgeving, bepalend zal zijn voor de positionering en de prestaties van architectenbureaus. En daarmee dus ook voor de ambitie van onze leden om als creatieve ondernemers de kwaliteit van leven te verbeteren. Het werken aan Nederland als living lab is zeker in het licht van onze internationale positionering een kans die nu kan worden verzilverd (zie ook de toekomstvisie NL Next Level van VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland). De woningbouwopgave, de leegstand van kantoren, de wegkwijnende retail: het zijn opgaven waarmee de architectenbranche kan laten zien dat ontwerpkracht en maatschappelijke meerwaarde hand in hand gaan. Ook nu duidelijk is dat veel kwesties lokaal en regionaal moeten worden opgepakt en glokalisering de trend is. Juist omdat architecten lokaal en regionaal geworteld zijn, kunnen zij een doorslaggevende rol spelen. In een steeds complexer wordende wereld, waarin de kloof tussen arm en rijk alleen maar toeneemt, en politieke, maatschappelijke en milieucrises aan de orde van de dag zijn, biedt creativiteit misschien wel de belangrijkste sleutel tot slimme, mooie en soms ook radicale oplossingen. Creatieve schwung moet, kan en mag weer. We kunnen en willen weer impact hebben. Door vakmanschap aan ondernemerschap te koppelen en het vermogen te tonen samen verder vooruit te kijken en werkelijk meerwaarde te bieden en impact te hebben voor onze opdrachtgever, de economie en de samenleving. Veerkracht is getoond Het enige zekere aan de toekomst is dat zij onzeker is. Dat mag een open deur worden genoemd, zeker na wat er de afgelopen jaren ook in de wereld van bouw en architectuur allemaal is gebeurd. De in het vorige beleidsplan gedane voorspelling, dat de architectuurpraktijk nooit meer wordt zoals zij was, is in ieder geval bewaarheid. De destijds ook door de BNA gesignaleerde nieuwe realiteit is inmiddels dagelijkse praktijk. Voor veel architectenbureaus was dat een hard gelag, zoals het voor sommige andere een zegen bleek te zijn. Grote reputaties zijn gevallen, nieuwe reputaties zijn opgebouwd. Niemand heeft het makkelijk gehad, maar de branche heeft wel getoond waar de BNA op aanstuurde: veerkracht. Voor de periode was het motto veranderen, verbinden en samenwerken in een nieuwe markt. In tijden van crisis bepaalt de kwaliteit van het ondernemerschap immers de kans op overleven. We stuurden in dat licht bezien op een positief ingestelde, maatschappelijk gedreven en

26 strategisch samenwerkende sector. Gezonder en zelfbewuster waren termen die we voor een in de kern ongezonde branche aanmerkten. In de afgelopen jaren waren crises, faillissementen, achterblijvende markten en voortdurend marktfalen, bijvoorbeeld op het gebied van selectie en aanbesteding, aan de orde van de dag. Gelukkig is er inmiddels ook weer ruimte voor groei en verbetering. Dit proces voltrekt zich wel in verschillende snelheden. Naast een dynamische markt als de woningmarkt staat een stagnerende kantoormarkt. Tegenover bloeiende regio s en grote steden staan stagnerende regio s in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland. Die ongelijkheid op regionaal en deelmarktniveau vertaalt zich in grote verschillen tussen architectenbureaus: de een floreert, terwijl de ander blijft kwakkelen. We zien een branche die zichtbaar aan de beterende hand is, maar die tegelijkertijd nog verder aan kracht moet winnen: nog steeds is sprake van te weinig verdienend vermogen en te lage winsten. Dit terwijl er bij onze bureaus de komende jaren een grote noodzaak is om investeringscapaciteit beschikbaar te maken voor innovatie en vernieuwing. Onze analyse leert dat dit niet alleen moet maar ook kan. Nieuwe spelers komen op De architect is geen vanzelfsprekende meerwaarde meer, zo blijkt onder andere uit onze BNAscenario s aan. Zoals in alle expert-branches, zullen ook in de architectenbranche nieuwe spelers en nieuwe technologieën opkomen. Na de verdringing binnen de bouwketen, bijvoorbeeld door bouwers die ook architectenwerk doen, komt nu ook nadrukkelijk vervanging van architecten door partijen van buiten de bouwbranche in beeld. De voorbeelden van Airbnb in de hotelwereld, Über in het taxibestel, en maar ook uit de wereld van de advocatuur en de bankensector tonen aan dat deze ontwikkeling niet denkbeeldig is. Nog steeds wil de BNA stem, steun en ontwikkelaar van de branche zijn. Ook of zelfs zeker nu deze in zijn verschijningsvorm almaar diverser en daardoor lastiger definieerbaar wordt. De blik moet echter daarnaast ook steeds meer worden gericht op wat er van buiten de branche op ons afkomt. Een branche met twee snelheden krijgt te maken met een zich versnellende dynamiek op een steeds ingewikkelder, want internationaler en digitaler speelveld. Een speelveld waar zich bovendien nieuwe spelers aandienen in de vorm van zowel grote multinationale firma s (van het formaat IKEA en Google) als kleine vernieuwende ondernemingen (naar het voorbeeld van Airbnb), die zich nog maar weinig van oude verhoudingen zullen aantrekken. De extreem snelle, technologische ontwikkeling, de verduurzaming en de opkomst van nieuwe marktpartijen die daarmee verband houdt, leveren de nodige kansen en bedreigingen op. Als branche staan we voor de uitdaging die nog sterker aan te grijpen dan wel af te slaan. De BNA kan en wil dit alleen mèt de leden en andere, nieuwe partijen doen. De perfecte broedkamer De scenarioverkenning Toekomsten voor het Beleidsplan liet zien dat de context en daarmee de meerwaarde van de architect in de dagelijkse praktijk fundamenteel verandert, waardoor aan de voor- of achterkant van het proces nieuwe markten ontstaan. De nieuwe scenarioverkenning , die aan de basis van het Beleidsplan staat, wijst op een andere fundamentele verschuiving. De hybridisering van de branche wordt nu als het ware ingehaald door een zogeheten disruptieve ontwikkeling, waarbij nieuwe, kleinschalige initiatieven in hoog tempo het oude, bestaande en veelal grootschalige verdringen. Deze disruptieve ontwikkeling vereist opnieuw een koerswijziging. Na het aantrekken van nieuwe rollen in de proces- of productlijn (wat veel bureaus al gedaan hebben), is nu het ontwikkelen en integreren van de nieuwe technologie in de dagelijkse praktijk aan de orde. Haar hoogontwikkelde, creatieve kenmerken maken onze branche immers tot een perfecte broedkamer voor nieuwe businessmodellen, producten en diensten, die enerzijds op technologie en anderzijds op mens en 2

27 maatschappij zijn gericht. De klassieke, brede benadering van de werkelijkheid door architecten biedt zo bezien tal van nieuwe kansen. Ook of misschien wel juist in een dynamische en lastig in kaart te brengen markt. Dat betekent nogal wat. Het werk zelf verandert, de functies op het bureau wijzigen en de blik verbreedt zich naar research & development en innovaties buiten de eigen branche. Nieuwe markten komen op en vragen om een nieuwe rolverdeling en andere vormen van samenwerking, zoals cocreatie en co-productie. De traditionele processen in ontwikkeling, ontwerp en uitvoering transformeren, de overzichtelijke bouwketen verdwijnt. Om de kansen die hiermee gepaard gaan te kunnen verzilveren zijn naast het genoemde ondernemerschap vooral nieuwe competenties, nieuw kapitaal en ook nieuwe strategische samenwerkingen noodzakelijk. Cruciaal is dat de innovatiekracht en het samenwerkend vermogen in de branche op een hoger plan komen. De BNA stelt zich de komende periode daarom vooral ten doel de bewustwording en de toepassing van kansrijke technologische ontwikkelingen te versterken. Daarnaast wil de BNA het ontwerpend, oplossend en verbindend vermogen van de branche voor de technologische en duurzame ontwikkeling van Nederland sterk profileren. Dat gebeurt aan de hand van concrete voorbeelden en met de inzet van ambassadeurs uit eigen kring. Op die manier wordt de maatschappelijke meerwaarde van de architect ook tastbaar gemaakt. Dit alles moet overigens gebeuren in een markt die verre van volmaakt is. Nog altijd zijn tal van perverse mechanismen actief, vooral op het punt van prijsvorming en concurrentie. De vraag om voor weinig of geen geld aan pitches en prijsvragen mee te doen bijvoorbeeld, blijft onverminderd groot. Marktpartijen zijn nog altijd onvoldoende doordrongen van de economische noodzaak tot maatschappelijk gedreven, strategische samenwerking. Daarom zal de BNA het functioneren van de markt, met contractering als voornaamste pijnpunt, aan de orde blijven stellen, al dan niet samen met partners in de bouw en uit Ontwerpend NL en de creatieve industrie. Innovatievermogen is ontwerpkracht Connect and collaborate. Volgens Thomas Friedman is dat het adagium van nieuw, modern ondernemerschap. De BNA heeft die boodschap - verbinden en samenwerken - de afgelopen jaren vrijwel onafgebroken uitgedragen en ook zelf vorm en inhoud gegeven. Zo is onder andere de samenwerking gezocht met partijen als FDCI en Ontwerpend NL. Slim samenwerken is belangrijk en blijft belangrijk, want het maakt de branche sterker en daarmee kansrijker. Vooralsnog richt de samenwerking zich op de eigen omgeving. Nieuwe technologische en maatschappelijke ontwikkelingen maken het echter noodzakelijk om ook banden te smeden en verbanden aan te gaan met partijen die zich buiten de traditionele bouwwereld bevinden. Dan gaat het niet alleen om innovatieve bedrijven, die nieuwe materialen en technieken op de markt brengen, maar ook om bedrijven uit de wereld van big data, robotisering, gamificatie, slimmere algoritmen, 3Dprinting en andere (digitale) technologie. De ontwerpkracht van de Nederlandse architectuur is, ook vanuit internationaal perspectief, direct gekoppeld aan het vermogen in en bij onze bureaus te innoveren en nieuwe technologie te adapteren. De tech-architect en dataprogram-architect maken onlosmakelijk deel uit van onze toekomst. Ook de BNA gaat de komende periode op zoek naar nieuwe partners buiten de bouwbranche. Partners die ons kunnen versterken en de verbinding van onze leden met die branches kan vergemakkelijken. De zoektocht richt zich met name op partners en sponsoren, die passen bij de ambitie om duurzame ontwikkeling te versterken en te koppelen aan technologische ontwikkeling. Dat zijn immers ook in onze eigen bedrijfsvoering de voornaamste drijfveren. 3

28 Gedreven door ambities De BNA is ervan overtuigd dat de Nederlandse architectenbranche over de nodige kennis en kunde beschikt om de toekomstige opgaven en uitdagingen met nieuw elan aan te kunnen gaan. Tegelijkertijd zal ook zij zich moeten blijven door ontwikkelen. Dat kan door nog meer kennis en kunde te vergaren, maar ook door elkaar in het werk met meer respect en nieuwsgierigheid tegemoet te treden. Samen slimmer betekent namelijk dat we niet alleen elkaar, maar vooral ook onszelf de maat durven nemen. Aan de hand van kernwaarden als verantwoordelijk, integer en professioneel moet dat lukken. Als BNA geven we hier zelf eveneens uitdrukking aan, via onze gedragscode en in de manier waarop we met elkaar de samenwerking willen aangaan. De komende jaren richt de BNA zich voornamelijk op de bijdrage die de branche kan leveren aan de duurzame en technologische ontwikkeling van Nederland, met aandacht voor de sociale en maatschappelijke waarden van opdrachtgevers en gebruikers. Minder dan in stroperige trajecten op het gebied van specifieke wetgeving en regulering zal de beschikbare energie worden gestoken in nieuwe voorstellen die duurzame ontwikkeling mogelijk maken en innovatie helpen bevorderen, in zowel Brussel als Den Haag. En vooral met andere marktpartijen samen. Nieuw elan vereist moed om te experimenteren en knopen door te hakken. De BNA zal ook daar met het nodige enthousiasme aan bijdragen, onder andere door samen met de leden experimenten te ondernemen op het gebied van ontwerpend onderzoek, nieuwe technologie, nieuwe financieringsvormen en andere bedrijfsmodellen. Het huidige post-crisistijdperk stelt architectenbureaus voor uiteenlopende challenges, zoveel is duidelijk. Om die succesvol te kunnen aangaan is nieuw elan vereist, gevoed door optimisme, daadkracht, inventiviteit én durf. De BNA wil ook in de periode haar leden daarbij helpen, door energie en leiderschap te tonen, nieuwe mogelijkheden te creëren en kansen te helpen benutten. Met als uiteindelijke doel voor de branche als geheel een krachtiger rol en betere positie te verwerven. Impact? Zo ooit, dan thans! Inzet BNA op hoofdlijnen Na alle initiatieven voor de Nieuwe Architect ligt de focus nu op een programma voor de smart architect, die met zijn kennis en techniek vooruitloopt op duurzame en technologische ontwikkelingen, slim samenwerkt met partijen binnen en buiten de bouw en als strategisch partner voor opdrachtgevers functioneert. In de promotie ligt de nadruk op de maatschappelijke kracht van de architectuur, die concrete oplossingen aanreikt en initiatieven neemt inzake belangrijke issues voor de mens, de samenleving en het milieu. De BNA ambieert een leidende rol van architectenbureaus in de technologische en duurzame ontwikkeling van Nederland. Dit wordt gestimuleerd en mede mogelijk gemaakt aan de hand van concrete pilots en andere initiatieven. Namens de architectenbranche claimt de BNA een sleutelrol in het ontwikkelen en opschalen van toepassingen voor circulaire bouwmaterialen. De BNA zet in op een vernieuwing van het stelsel voor contracteren van onze leden (vernieuwing STB en DNR, handreiking gevolgen geïntegreerde contracten, et cetera). Het BNA-lidmaatschap dient nog meer te functioneren als vanzelfsprekende meerwaarde en gerespecteerd keurmerk voor de kwaliteit van onze leden. Tussen de leden en met (groepen van) leden streeft de BNA naar een sterkere onderlinge verbinding. Zowel dagelijks, persoonlijk en virtueel, tot wederzijds voordeel. De BNA maakt het eerder verworven predicaat vernieuwende vereniging waar, aan de hand van een doorontwikkeling van de branchevereniging zelf en een verbeterd aanbod voor de verschillende typen architectenbureaus. 4

29 IMPACT! Beleidsplan BNA Missie: Architectenbureaus versterken die op kansrijke markten toegevoegde waarde leveren voor opdrachtgever en maatschappij Ontwikkelingen Ambities Beleidsdoelstellingen 2019 KERNTHEMA S 1 Benutten van technologische ontwikkelingen Digitalisering en technologisering zullen de bouw diepgaand veranderen (big data, kunstmatige intelligentie. Internet of Things, robotisering, BIM) Verdere industrialisatie van design en bouwproductie met daarbij maatwerk voor de individuele gebruiker Er ontstaan door technologische ontwikkeling verdienmodellen, nieuwe markten en markten kunnen worden overgenomen 2 Verdiepen van duurzame ontwikkeling Duurzame ontwikkeling steeds centraler en geaccepteerd. Klimaatverandering, energie ( Parijs ), uitputting grondstoffen, water en sociale tweedeling zijn uitdagingen, ook voor ontwerpers. People, planet and profit sturend voor bijvoorbeeld leefbaarheid steden en voor duurzame oplossingen voor energie, grondstoffen/materialen. Van energieneutrale nieuwbouw en transformatie naar toepassing van circulaire materialen en grondstoffen in de bouw en verdere reductie van broeikasgassen Naast circulaire gebouwen meer aandacht voor gezondheid en comfort van de gebruiker Versterken bureaus Aanbod architectendiensten is groter dan de vraag Consumentenmacht naar iedereen ontwerper ; Experts (waaronder architecten) verdwijnen Klassieke professional of vakman minder belangrijk: anders werken met open sources, commons en outsourcen Externe partijen komen in de bouwketen, traditionele ketens verdwijnen Verdere internationalisering van architectuur binnen Europa en daarbuiten Diversiteit verdienmodellen en verdere hybridisering (of zelfstandige branche verdwijnt) Integrale interdisciplinaire aanpak standaard Technologische en duurzame ontwikkeling van de gebouwde omgeving zijn leidend voor de verbeterde positionering en prestaties van de architectenbureaus en daarmee voor de ambitie om als ondernemers kwaliteit van leven te verbeteren Technologische innovatie verbetert de prestaties van ontwerpen en vergroot het verdienvermogen van de branche. Bovendien benutten architecten de technologische ontwikkelingen om zelf nieuwe markten en diensten te ontplooien. Duurzaam ontwerpen (voor nieuw en bestaande gebouwen en omgevingen) en werken zijn expliciete waarden en uitgangspunt voor de praktijk van bij de BNA aangesloten bureaus en de BNA-organisatie. Daarbij zijn het toepassen van circulaire bouwmaterialen en grondstoffen en het bevorderen van gezondheid en comfort voor de gebruiker steeds belangrijker Markt, ondernemerschap & professionalisering Het verdienend vermogen van architectenbureaus BNA is vergroot mede door de inspanningen van de BNA. Daarvoor zijn de inzet van BIM, prestatiegericht ontwerpen en het aantrekken van vreemd vermogen belangrijke elementen. Extern kapitaal kan worden ingezet voor noodzakelijke investeringen in innovatie. Architectenbureaus zijn toegerust met de benodigde kennis en competenties. Belangenbehartiging Concept De twee kernthema s van deze beleidsperiode hangen als paraplu boven alle activiteiten en diensten van de BNA en worden daarin zoveel mogelijk in tot uitdrukking gebracht BNA heeft leden bewust gemaakt van het belang van technologie, hun kennis vergroot en gezorgd voor aansluiting met koplopers buiten en binnen de branche BNA heeft met leden een pilot uitgevoerd om de exploitatie van technologische vernieuwing te verkennen (bijvoorbeeld met big data) BNA heeft aansluiting gemaakt met technologische partners voor de branche BNA heeft de competentie-ontwikkeling van architecten gestimuleerd als verbinder tussen technologie en samenleving De BNA heeft architecten gepositioneerd als partij die grote invloed heeft op de toepassing van circulaire materialen in de bouw en de verduurzaming van de bestaande voorraad op een kwalitatief hoger plan kan tillen Architectenbureaus worden gezien als ideale samenwerkingspartner voor de realisatie van duurzame installatiearme gebouwen en omgevingen Aangesloten bureaus staan zich via gedragscode voor op een circulaire houding als uitgangspunt (in ontwerp, proces en bedrijfsvoering) BNA heeft aangesloten bureaus gekoppeld aan koplopers buiten en binnen de branche, zoals materialenproducenten BNA heeft de bewustwording gestimuleerd dat verduurzaming next level ook gaat over het aantoonbaar versterken van gezondheid en comfort van de gebruiker De BNA biedt bureaus aantoonbaar inzicht in marktontwikkelingen, versterkt het ondernemerschap, helpt nieuwe kansrijke markten te veroveren en nieuwe diensten te ontwikkelen De BNA wil een eerlijke en redelijke werking van de arbeidsmarkt en MVO in de branche De BNA wil het investerend vermogen van de branche versterken om de technologische en duurzame ontwikkelingen te kunnen financieren De algemene leveringsvoorwaarden zijn in samenspraak met belangrijke opdrachtgevers vernieuwd en sluiten aan op nieuwe contractvormen in de markt BNA ledenraad 9 november 2016

30 IMPACT! Beleidsplan BNA Missie: Architectenbureaus versterken die op kansrijke markten toegevoegde waarde leveren voor opdrachtgever en maatschappij Ontwerpen en bouwen wordt managen van gebouwgebonden data en informatie (BIM) en vergt meer kennis dan 3Dontwerpen Automatisering hand- en denkwerk (geen tekenaars, wel 3D, data-based design, parametric design, virtualisering) Steeds meer industrialisatie van bouw met opkomst van nieuwe producten De dienstverlening van de architect wordt steeds meer outputin plaats van taakgericht Er komt langzaam meer ruimte bij opdrachtgevers om over de voorwaarden te onderhandelen MVO wordt steeds belangrijker in ondernemerschap Toegevoegde waarde voor opdrachtgever en samenleving Urgentie op het gebied van klimaat, water, energie en migratie Oriëntatie van de bouw van economisch naar waarde gedreven Juist bij verregaande technologisering van de bouw wordt de rol van de ontwerper weer belangrijker Terugtredende overheid die meer aan burger, markt en maatschappelijk middenveld overlaat Opdrachtgevers en consumenten willen meer aantoonbare zekerheid en garantie vooraf Iedereen ontwerper dankzij toegankelijke apps, waarin regelgeving etc geïntegreerd is Vereniging Prognose voor de branche: een beperkte stijging van omzet en werkgelegenheid bij gematigde economische groei. Contributie-inkomsten en lidmaatschap onder druk Hybridisering van de branche zet verder door Leden worden consument én producent Technologische ontwikkelingen maken behoeften en gedrag van leden inzichtelijker en aanbod op maat eenvoudiger BNA ledenraad 9 november 2016 De BNA draagt succesvol bij aan het versterken van de positie en het verdienvermogen van architecten Samenleving Het belang van Nederlandse architectuur, ontwerp en bouw worden erkend vanwege de bijdrage aan economie, samenleving en maatschappelijke urgenties Opdrachtgevers Opdrachtgevers zien architecten als strategische partner bij het realiseren van gebouwen en kwaliteitsrijke leefomgevingen. De meerwaarde en waarborgen van BNA-bureaus zijn voor vergroot voor opdrachtgevers, gebruikers en samenleving. Strategische allianties Door samenwerking met andere strategische partners binnen en buiten de bouwkolom zijn de relevantie en effect van de BNA versterkt De wederkerige vereniging BNA is responsief en heeft door meer ledenparticipatie de toegevoegde waarde van het lidmaatschap voor leden vergroot. De BNA vergroot zijn relevantie als wederkerige vereniging, waarin leden bereid zijn anderen een dienst te verlenen of kennis te delen wanneer ze weten dat ze er zelf ook iets voor kunnen terug verwachten (kennis, wederdienst, retributie). Verenigingsorganisatie Concept De belangen van architectenbureaus zijn effectief vertegenwoordigd in diverse overlegorganen van de rijksoverheid die beleid/regelgeving maken die de ontwerppraktijk van architectenbureaus raken Bij aanbestedingen en selecties is in de lobby ingezet op de invoering van de proportionaliteitshandreiking als norm, op het vergroten van kansen van jonge bureaus bij selecties en op de verschuiving van referentieeisen van ervaring met gebouwtypen naar competentie-eisen De BNA heeft ten aanzien van technologische ontwikkelingen effectief gelobbyd voor de toegankelijkheid van gebouwdata en het gebruik van open standaarden in de bouw Er is een (wettelijk) kader dat de duurzame ontwikkeling van de bouw effectief versneld De BNA is (volgens imago-onderzoek) voorloper binnen de bouwkolom en binnen de ontwerpende disciplines bij de promotie van de maatschappelijke waarden van de Nederlandse architectuur en bouw De BNA neemt initiatieven met andere ontwerpende, ontwikkelende en bouwende partijen om ruimtelijk Nederland te verbeteren BNA heeft de rol van de architect als verbeelder, verbinder en vernieuwer met onderzoek en communicatie geprofileerd, en de meerwaarde van architecten juist bij verregaande technologische ontwikkelingen nieuw elan en inhoud gegeven (aantal onderzoek, publicaties, imagoonderzoek) Het BNA Keurmerk is breed geaccepteerd als maatstaf voor opdrachtgevers (onderzoek, bekendheid, etc) BNA werkt strategisch samen met sleutelspelers op het gebied van bouwmaterialen en technische en duurzame ontwikkeling (bijv FME ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, Dutch Green Building Council etc) Het aantal aangesloten bureaus is gegroeid, waarbij de bureaucontributie-inkomsten (incl opzeggingen) jaarlijks zijn verhoogd met 5%. Hierbij is aantal jonge bureaus met minimaal 5% gegroeid en blijft de BNA minimaal 60% van de werknemers in de branche vertegenwoordigen Leden ervaren het lidmaatschap als waardevol. Dit blijkt o.a. uit evaluaties van bijeenkomsten BNA heeft inzicht in de verschillende vormen van ledenbetrokkenheid en weet deze effectief in te zetten om een actievere bijdrage van leden te bewerkstelligen Het datamanagement en -marketing zijn bij BNA naar een significant hoger plan getild. BNA is volledig digitaal en op maat voor leden via

31 IMPACT! Beleidsplan BNA Missie: Architectenbureaus versterken die op kansrijke markten toegevoegde waarde leveren voor opdrachtgever en maatschappij De BNA heeft een alerte en vernieuwende verenigingsorganisatie die slagvaardig inspeelt op veranderende omstandigheden Concept mijnbna.nl. Ook zijn de prestaties van (online) informatie en diensten daarbij meetbaar gemaakt BNA heeft een actieve duurzame bedrijfsvoering die past bij een moderne MVO-onderneming De verdiencapaciteit van de vereniging is versterkt door meer geld buiten de contributie (25%) te genereren Het effect van BNA-inspanningen is versterkt door de interne synergie binnen de organisatie te versterken BNA ledenraad 9 november 2016

32 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 4b Financieel beleid Behandeling in de ledenraad De ledenraad wordt verzocht bijgaande notitie over het financieel beleid vast te stellen. Bijlage Notitie financieel beleid Toelichting De notitie financieel beleid BNA geeft de vertaling van het beleidsplan in financiële termen. Er wordt een koppeling gemaakt tussen de missie van de vereniging en de beschikbare middelen. Het gaat om de financiële continuïteit op lange termijn, de meerjarenbegroting en het weerstandsvermogen van de vereniging. Ook worden de financiële kaders vastgesteld. Daarbij is de financiële vertaling van het beleidsplan afgezet tegen een aantal uitgangspunten ten aanzien van de bestemmings-, vrije reserve en de beleggingsportefeuille. Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

33 FINANCIEEL BELEID BNA Besteden met Beleid Oktober Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Beleidsplan en financiële uitgangspunten 2. Risicomanagement 2.1 Weerstandsvermogen uitgedrukt in minimale begroting 3. Vermogensbeheer 3.1 Statutaire bestemmingsreserve 3.2 Vrije reserve 3.3 Investeringsimpuls 3.4 Beleggingsbeleid 3.5 Duurzame portefeuille 4. Meerjarenraming 4.1 Verdeling strategische doelen 4.2 Kernthema s technologie en duurzaamheid 4.3 Inzet bestemmingsreserve 5. Meerjarenbegroting 5.1 Toelichting Bijlagen 1. Weerstandsvermogen BNA op basis van minimale begroting 2. Indexatie bestemmingsreserve en verklaring eigen vermogen BNA 3. Uren 2017 in euro s inclusief projectkosten (concept) 4. Meerjarenbegroting Pagina 1 van 5

34 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Vooruitkijken past bij ondernemerschap. Maar zeker ook bij een branchevereniging die steeds meer probeert zijn leden te helpen bij het nadenken over de toekomst van onderneming en ondernemerschap. Daarbij helpt strategisch vooruitkijken voor zowel het beleid als de financiën. Op die manier werken we ook als BNA aan een duurzame bedrijfsvoering en goede besluitvorming, met een goede samenhang. BNA heeft dan ook de wens om als professionele vereniging een aantal uitgangspunten te benoemen voor het financieel beleid en een meerjarenbegroting op te stellen. Zowel de accountant als de vermogensbeheerder hebben aangegeven dit te onderschrijven. De BNA ziet het financieel beleid als middel om een aantal uitgangspunten te benoemen waarin in ieder geval is opgenomen wat het beleid is voor de bestemmingsreserve, het al dan niet inzetten van de vrije reserves voor speciale doeleinden en welk benodigd weerstandsvermogen er aangehouden wordt voor de instandhouding van de vereniging. 1.2 Beleidsplan en financiële uitgangspunten Het Financieel beleid BNA vormt een vertaling van het strategisch beleidsplan van de BNA: Impact! in financiële termen. Daarbij wordt een directe koppeling gemaakt tussen de beschikbare middelen en de missie (Architectenbureaus versterken die op kansrijke markten toegevoegde waarde leveren voor opdrachtgever en maatschappij), de strategische doelen van de vereniging ( sterker maken bureaus, meerwaarde opdrachtgever en maatschappij en vereniging ). Het poogt een antwoord te geven op de vraag: in hoeverre borgt de vereniging door middel van de financiële continuïteit datgene waarvoor zij zich zelf in het leven heeft geroepen. Hierbij gaat het om de financiële continuïteit op lange termijn, de meerjarenbegroting en het weerstandsvermogen van de vereniging (uitgedrukt in een basisbegroting). Naast een koppeling aan de doelen en de middelen is het ook van belang om vast te stellen binnen welke financiële kaders deze koppeling moet plaatsvinden. Daarom wordt de financiële vertaling van het beleidsplan Impact! ook afgezet tegen een aantal uitgangspunten ten aanzien van de bestemmings-, vrije reserve en de beleggingsportefeuille. 2. Risicomanagement Vanuit risicomanagement en de behoefte aan een duurzame bedrijfsvoering, kiest de BNA er voor om een gedeelte van het eigen vermogen te benoemen als weerstandsvermogen. Voor sommige nonprofit branches, zoals voor gemeenten, is het verplicht een risicoprofiel op te stellen en risicomanagementbeleid te voeren op basis waarvan het risicoprofiel van het (financiële) weerstandsvermogen berekend kan worden. Voor verenigingen is er geen standaard of verplichte norm, maar vindt de BNA het passen in een deugdelijk financieel beleid om een weerstandvermogen vast te stellen. 2.1 Weerstandsvermogen uitgedrukt in minimale begroting Bij het vaststellen van het weerstandsvermogen van de BNA, is uitgegaan van een minimaal benodigd vermogen voor de instandhouding van de vereniging versus maximaal nul inkomsten. Om het minimale vermogen te berekenen zijn als grondslag gehanteerd de directe- en indirecte kosten. Onder directe kosten wordt verstaan projecten met verplichtingen. Eveneens is er een minimum aan salariskosten voor medewerkers die deze verplichtingen dienen uit te voeren. Daarnaast zijn er indirecte kosten zoals de vaste lasten huur en afschrijvingen. Pagina 2 van 5

35 Met bovenstaande uitgangspunten is het weerstandsvermogen berekend waarbij het vermogen dat minimaal beschikbaar moet zijn per jaar komt op ,-. Dat is uitgedrukt in een minimale begroting. Zie bijlage 1. Weerstandsvermogen BNA op basis van minimale begroting. 3. Vermogensbeheer Het vermogensbeheer is gebaseerd op een drietal functies. De financieringsfunctie (het kunnen investeren in additionele projecten), de transactiefunctie (het kunnen voldoen aan de lopende verplichtingen) en de bufferfunctie (het opvangen van financiële en organisatorische risico s en het opvangen van financiële tegenvallers). Deze functies werken als communicerende vaten. Van belang is dat wordt bepaald in hoeverre het totale vermogen in staat is deze functies te dekken. Het totale vermogen bedroeg per 31 december ,-. Het weerstandvermogen dient minimaal ,- te zijn. Dat betekent dat de vrije ruimte ,- is. 3.1 Statutaire bestemmingsreserve Deze vrije ruimte is echter niet daadwerkelijk vrij te besteden. Er is namelijk een gedeelte van het vermogen aangemerkt als bestemmingsreserve huisvesting van 3,8 miljoen. Deze bestemmingsreserve is uitsluitend geoormerkt voor huisvesting en is ontstaan na de verkoop van het BNA pand aan de Keizersgracht. De gerealiseerde verkoopwinst is in een beleggingsportefeuille ondergebracht en als bestemmingsreserve pand Keizersgracht benoemd. Zodoende is de gerealiseerde winst van de verkoop afgescheiden van de algemene reserves met als doel, met de opbrengsten uit dit vermogen de toekomstige huurlasten te kunnen financieren. 3.2 Vrije reserve Vermogensbehoud is voor BNA een belangrijke financiële doelstelling. Daarnaast echter is de BNA geen vermogensfonds en stelt de vereniging als brancheorganisatie zich ten doel de ontwikkeling van de branche te stimuleren en de beroepsuitoefening van haar leden te bevorderen. Met dit uitgangspunt is het beleid om jaarlijks een onttrekking te doen uit het vrije vermogen. Het doel is de onttrekking in te zetten ten behoeve van de leden en de vereniging te stimuleren en bevorderen. Dit noemen we een onttrekking ten behoeve van een investeringsimpuls Investeringsimpuls De richtlijnen die bij de investeringsimpuls worden toegepast zijn: - Per jaar vindt er een onttrekking van maximaal plaats ten behoeve van een zogenaamde investeringsimpuls. Het bedrag is afhankelijk van het project en/of vermogen; - Deze investeringsimpuls wordt geoormerkt voor een of meer specifiek projecten die door het bureau zijn voorgedragen aan het bestuur en goedgekeurd door de ledenraad; - Het vermogensbehoud van de BNA is een belangrijke doelstelling en moet minimaal voldoen aan het vastgestelde weerstandsvermogen; - Handhaven van het huidige risicoprofiel van de beleggingsportefeuille van gematigd defensief, waarbij van een onttrekking wordt uitgegaan rond 1,5% van het belegd vermogen. De verwachting is dat het vermogen in dit geval op de lange termijn voldoende zal renderen om in reële zin in stand te blijven/gelijk te blijven. Een en ander gebeurt op advies van vermogensbeheerder Theodoor Gilissen; - De huidige bestemmingsreserve pand Keizersgracht dient geïndexeerd te worden met 2% per jaar vanaf start 2007 tot en met Op 31 december 2015 is de geïndexeerde bestemmingsreserve ,-. Vanaf 2017 is de verwachting dat, ondanks de onttrekkingen, de beleggingsportefeuille stabiel blijft waardoor er geen indexatie meer nodig is; Pagina 3 van 5

36 - Indien de waarde van de beleggingsportefeuille onder de geïndexeerde bestemmingsreserve geraakt, kan de BNA ervoor kiezen om tijdelijk de onttrekkingen gedeeltelijk of niet plaats te laten vinden (in dat jaar); - Het weerstandsvermogen, te weten ,- maakt onderdeel uit van het geïndexeerde bestemmingsvermogen. Zie bijlage 2. Indexatie bestemmingsreserve en verklaring eigen vermogen BNA. 3.4 Beleggingsbeleid De beleggingsportefeuille is ondergebracht bij vermogensbeheerder Theodoor Gilissen Bankiers. In voorjaar 2016 heeft de vermogensbeheerder aangegeven dat het moederbedrijf, KBL European Private Bankers (KBL epb), van plan is om Insinger de Beaufort over te nemen en deze bank als gelijke te laten fuseren met Theodoor Gilissen. Het is de verwachting dat de beoogde fusie gereed is medio Theodoor Gilissen geeft aan volledig met Insinger de Beaufort te integreren. Hiermee blijft de menselijke maat behouden en daarmee de slagvaardigde aanpak die voor BNA van belang is. Beleid is de huidige niveau van de geldelijke waarde van de portefeuille te handhaven, dus geen groei of daling. De BNA heeft op basis van de geïndexeerde bestemmingsreserve - waarin eveneens het weerstandsvermogen van de vereniging is opgenomen - geen behoefte en wens om het (belegd) vermogen van de BNA te laten groeien, zonder dit te kunnen toekennen aan doelbesteding. 3.5 Duurzame portefeuille Passend bij het duurzame beleid, wil de BNA het huidig gematigd defensief profiel van de portefeuille, die opgebouwd is uit obligaties en aandelen, verduurzamen. In 2013 heeft er voor het laatst een profielwijziging plaatsgevonden. Het portefeuilleprofiel is toen van defensief naar gematigd defensief gegaan. Dit type profiel is een veel voorkomend profiel voor een non-profit organisatie met lange termijn visie. Ten aanzien van de portefeuille zijn er restricties opgenomen dat er niet zal worden belegd in hedge funds of private equity, omdat deze te risicovol zijn. De zakelijke waarden van de portefeuille is op dit moment traditioneel (actief), dat wil zeggen een actieve portefeuille gebaseerd op beleggingsfondsen (mylty strategy). De BNA -zal over gaan naar een zakelijke waarde die gebaseerd is op een duurzame (actieve) portefeuille. 4. Meerjarenraming Het beleidsplan Impact! heeft naast de strategische doelen van de vereniging sterker maken bureaus, meerwaarde opdrachtgever en maatschappij en vereniging twee kernpunten aangewezen: het versterken van de technologische- en duurzame ontwikkelingen. 4.1 Verdeling strategische doelen Het financiële beleid dient er op gebaseerd te zijn dat de activiteiten om de strategische doelen te kunnen bereiken, uitgevoerd kunnen worden. In de meerjarenbegroting is dan ook als uitgangspunt opgenomen dat deze drie doelen bediend worden door middel van out of pocket budget en financiering van personele uren. Het bureau maakt door het effectief inzetten van deze financiële middelen, een keuze voor het middel en de hoogte en ervan. Zie bijlage 3. Uren 2017 in euro s inclusief projectkosten (concept). 4.2 Kernthema s technologie en duurzaamheid Het stimuleren van de kernthema s benutten van technologie ontwikkelingen en verdiepen van duurzame ontwikkelingen, komen eveneens tot uiting in het financieel meerjarenbeleid. Voor 2017 is de investeringsimpuls van maximaal aangemerkt om de architect als meerwaarde voor de opdrachtgever te positioneren, met inzet van een technologische innovatie die tevens mogelijk het verdienvermogen van de BNA kan vergroten. Voor 2018 en 2019 is dan ook het beleid deze Pagina 4 van 5

37 investeringsimpuls in te zetten op een duurzaam- en/of met een technologische innovatie of versneller. Ook zullen deze twee kernthema s impact hebben op de bedrijfsvoering van de BNA. De BNA heeft zich ten doel gesteld een actieve duurzame bedrijfsvoering te voeren die past bij een moderne MVOonderneming. Dat betekent dat huidige leveranciers en contracten op basis van dit criterium onder de loep genomen dienen te worden (zie de beleggingsportefeuille onder beleggingsbeleid) en dat nieuwe leveranciers, contracten en aanschaf van activa worden gemaakt altijd op basis van het MVOuitgangspunt. 4.3 Inzet bestemmingsreserve Tenslotte is de inzet van de bestemmingsreserve na afloop van het huurcontract in 2018 een besluit met een grote financiële impact. Dit besluit moet in de komende beleidsperiode worden genomen. De huurovereenkomst met de verhuurder Ymere, van het kantoor van de BNA aan de Jollemanhof 14 te Amsterdam, is per 1 januari 2014 verlengd met vijf jaar tot en met 31 december De huurprijs van deze verlenging is indertijd tijdens de economische crisis op basis van de goede relatie tussen Ymere en BNA, navenant naar beneden bijgesteld. Per mei 2015 heeft de verhuurder Ymere echter het bedrijfsverzamelgebouw Jollemanhof 14 verkocht aan RREEF Investment GmbH, een institutionele Duitse belegger. De nieuwe eigenaar heeft het beheer van haar pand uitbesteed aan EPOC vastgoedmanagement. De verwachting is dat de huidige voordelige huurprijs bij verlenging van de overeenkomst niet wordt gecontinueerd. De huidige voorwaarden van het huurcontract kan telkenmale worden verlengt met vijf jaar. De BNA zal uiterlijk voor 31 december 2017 (einde opzegtermijn) een keuze moeten maken of de huurovereenkomst wordt gecontinueerd. Indien er gekozen wordt om de huurovereenkomst niet te continueren, zal er vervolgens een keuze gemaakt moeten worden of de nieuwe kantoorruimte gehuurd of gekocht wordt. De bestemmingsreserve verkoop pand Keizersgracht, inclusief de indexatie, kan bij een beslissing tot aankoop van een kantoorruimte, ingezet worden als financieel middel. Indien daartoe niet wordt besloten, zal de huidige bestemmingsreserve statutair hernoemd dienen te worden voor een andere bestemming, in het kader van een duurzaam vermogensbeleid. In de beslissing tot verlenging of een andere locatie op basis van huur of koop, dient ook de inkomsten en de beslissingen van de huidige onderhuurders in betrokken te worden. De onderhuurcontracten van alle onderhuurders, te weten BNSP, NVTL, BNI en NLingenieurs lopen allen af op de einddatum van de overeenkomst van de hoofdhuurder BNA. 5. Meerjarenbegroting De BNA heeft met het beleidsplan Impact! een ambitie en beleidsdoelstelling uitgezet, waarvoor de komende drie jaar eveneens de financiële middelen moeten worden ingezet. Om eind 2019 deze doelstelling te kunnen bereiken, is het nuttig eveneens een financiële horizon te begroten die aansluit bij dit beleid. 5.1 Toelichting In de meerjarenbegroting is uitgegaan van een aantal uitgangspunten. Aan de inkomstenkant is op jaarbasis 2% indexatie toegepast bij inkomsten op een aantal onderdelen, te weten alle contributies, verhuur en overige baten en dienstverlening. Er is geen indexatie toepast op beleggingen en verkoop, aangezien deze niet economisch te indexeren zijn. Ten aanzien van de uitgaven zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: voor de organisatiekosten is personeel geïndexeerd met 2% (dit zijn de cao en autonome trede verhogingen). De verenigingskosten zijn eveneens geïndexeerd met 2%, exclusief de vergoedingen voor bestuur en ledenraad. Pagina 5 van 5

38 Voor de projecten ( inclusief kringen), is geen indexatie toegepast. Behalve voor de Academie, hierbij is zowel voor de inkomsten als de uitgaven 2% geïndexeerd. Zie bijlage 4. Meerjarenbegroting Pagina 6 van 5

39 Bijlage 1. Weerstandsvermogen BNA op basis van minimale begroting. Begroting Minimale begroting 2017 begroting begroting Inkomsten 1 Bijdragen.persoonlijke contributies bijdrage arch. dienstverband subtotaal bureaucontributie subtotaal AF:.faillisementen e.a totaal Opbrengsten.beleggingen verhuur publicaties overige baten, dienstverlening totaal Investeringsimpuls Extra bijdrage uit vermogen totaal Totaal inkomsten Ten gunste / (ten laste) van alg.reserve 0 max Uitgaven Uitgaven A Organisatie A Organisatie 1 Personeel 1 Personeel.salarissen, lasten Er zijn thans 5 jaar contracten.salarissen, lasten is 20% minder door niet verlengen contracten, geen rekening gehouden met afkoopsommen.(reis)kosten (reis)kosten opleiding, training opleiding, training.werving en selectie werving en selectie totaal personeel totaal personeel Vereniging 2 Vereniging a Vergoedingen/Ledenraad. a Vergoedingen/Ledenraad..algemene(reis)kosten bestuurders/.algemene(reis)kosten bestuurders/ Ledenraad/dekenen/alg.vertegenw Voorzitter en bestuursleden krijgen vergoeding Ledenraad/dekenen/alg.vertegenw Voorzitter en bestuursleden krijgen vergoeding totaal totaal b Algemene representatie b Algemene representatie *algemene vertegenw./contributies MKB, NEN, DCI, DNA *algemene vertegenw./contributies MKB, NEN, DCI, DNA totaal totaal c Algemene kosten c Algemene kosten.huisvesting.huisvesting *huur en parkeerkosten vaste kosten *huur en parkeerkosten vaste kosten *afschrijving onderhoud etc vaste kosten *afschrijving onderhoud etc vaste kosten *schoonmaak, energie vaste kosten *schoonmaak, energie aangepaste schoonmaak, servicekst blijven *huish., assurantie, belasting vaste kosten *huish., assurantie, belasting vaste kosten.faciliteiten.faciliteiten *afschrijving etc vaste kosten *afschrijving etc vaste kosten *drukwerk, supplies, overige algemene kosten deels vast, deels variabel *drukwerk, supplies, overige algemene kosten % gekort *onderh. comp., servicecontracten e.a deels vast, deels variabel *onderh. comp., servicecontracten e.a % gekort *verzendkosten/tel.kosten deels vast, deels variabel *verzendkosten/tel.kosten % gekort totaal totaal d Adviseurs d Adviseurs.accountant & overige adviseurs in principe vast, maar accountant is niet verplicht.accountant & overige adviseurs ander soort accountantsverklaring totaal totaal totaal personeel en vereniging totaal personeel en vereniging Pagina 1

40 Begroting Begroting begroting begroting 3 Kringen 3 Kringen a Kringen a Kringen.Bijdrage vanuit de BNA je hebt hier budget voor nodig.bijdrage vanuit de BNA 0 geen toekenningen meer, kosten wel extra leden! totaal totaal 0 totaal organisatie totaal organisatie B Beleid B Beleid 1 Programmakosten 1 Programmakosten a.kosten en externe juristen CvT en Raad je hebt hier budget voor nodig a.kosten en externe juristen CvT en Raad je hebt hier budget voor nodig subtotaal subtotaal b BNA Academie b BNA Academie.Kosten BNA Academie Kosten BNA Academie Opbrengsten BNA Academie Opbrengsten BNA Academie Alleen nuttig om te laten vervallen, als er dan ook Alleen nuttig om te laten vervallen, als er dan ook geen personeel meer voor is geen personeel meer voor is c BNA Onderzoek c BNA Onderzoek.Projecttoekenning BNA Onderzoek Projecttoekenning BNA Onderzoek 0 als BNA geen bijdrage meer.bijdrage BNA Onderzoekfonds Bijdrage BNA Onderzoekfonds Kostendekkend Kostendekkend t.o.v. salaris/overhead c BNA International c BNA International.Projecttoekenning BNA International Projecttoekenning BNA International 0 Geen out of pocket kosten meer toestaan.opbrengsten BNA International Opbrengsten BNA International 0 maar alleen website en vergaderingen op BNA Alleen nuttig om te laten vervallen, als er dan ook 0 geen personeel meer voor is d Projecten d Projecten.Projectkosten Projectkosten incl CAO, pensioen, BVO en overige lopende contracten.inv.impuls / ledenwerving / 175 jarig bestaan Inv.impuls / ledenwerving / 175 jarig bestaan 0.Opbrengsten projectkosten Opbrengsten projectkosten incl. overheveling bijdrage BNA verzekeringen (60.000) deel sponsering vervalt door niet door laten gaan verschillende events totaal Beleid totaal Beleid Totaal uitgaven Totaal uitgaven Pagina 2

41 Bijlage 2. Indexatie bestemmingsreserve en verklaring eigen vermogen BNA Bestemmingsreserve pand Indexatie bestemmingsvermogen (is indexatie van bestemmingreserve pand van 2% per jaar vanaf 2007) Bestemmingsreserves Kringen Vrij besteedbaar vermogen Vermogen BNA Hiermee is voldoende het weerstandvermogen afgedekt Vrij besteedbaar vermogen Bestemmingsreserves Kringen Indexatie bestemmingsvermogen Bestemmingsreserve pand Bovenstaand vermogen is meer dan voldoende om aan het criterium van het weerstandsvermogen te voldoen dat is opgesteld op basis van een minimale begroting waarbij is uitgegaan dat er geen inkomsten zijn. De hoogte hiervan is geraamd op ,-

42 Bijlage 3. Uren 2017 in euro's inclusief projectkosten (concept) Concept uren 2017 in inclusief projectkosten (kosten -/- opbrengsten) Versterken bureaus Toegevoegde waarde voor opdrachtgever en maatschappij Vereniging

43 Bijlage 4. Meerjarenbegroting index 2% index 2% begroting begroting begroting Inkomsten 1 Bijdragen.persoonlijke contributies % verhoging (index).bijdrage arch. dienstverband % verhoging (index) subtotaal bureaucontributie % verhoging (index + groei) subtotaal AF:.faillisementen e.a. (6.000) (6.000) (6.000) geen aanpassing totaal Opbrengsten.beleggingen geen aanpassing.verhuur % verhoging (index).publicaties geen aanpassing.overige baten, dienstverlening % verhoging (index) totaal Investeringsimpuls Extra bijdrage uit vermogen geen aanpassing totaal Totaal inkomsten Ten gunste / (ten laste) van alg.reserve Uitgaven A Organisatie 1 Personeel.salarissen, lasten % verhoging (index).(reis)kosten % verhoging (index).opleiding, training % verhoging (index).werving en selectie % verhoging (index) totaal personeel Vereniging a Vergoedingen/Ledenraad..algemene(reis)kosten bestuurders/ Ledenraad/dekenen/alg.vertegenw geen aanpassing totaal b Algemene representatie *algemene vertegenw./contributies % verhoging (index) totaal c Algemene kosten.huisvesting *huur en parkeerkosten % verhoging (index) *afschrijving onderhoud etc % verhoging (index) *schoonmaak, energie % verhoging (index) *huish., assurantie, belasting % verhoging (index).huisvest./faciliteiten regio's faciliteiten *afschrijving etc % verhoging (index) *drukwerk, supplies, overige algemene kosten % verhoging (index) *onderh. comp., servicecontracten e.a % verhoging (index) *verzendkosten/tel.kosten % verhoging (index) totaal d Adviseurs.accountant & overige adviseurs % verhoging (index) totaal totaal personeel en vereniging Pagina 1

44 Meerjarenbegroting 2017, 2018, index 2% index 2% begroting begroting begroting 3 Kringen a Kringen.Bijdrage vanuit de BNA geen aanpassing totaal totaal organisatie B Beleid 1 Programmakosten a.kosten en externe juristen CvT en Raad geen aanpassing subtotaal b BNA Academie.Kosten BNA Academie % verhoging (index).opbrengsten BNA Academie (90.000) (91.800) (93.636) 2% verhoging (index) (25.000) (25.500) (26.010) c BNA Onderzoek.Projecttoekenning BNA Onderzoek geen aanpassing.bijdrage BNA Onderzoekfonds (80.000) (80.000) (80.000) geen aanpassing (70.000) (70.000) (70.000) c BNA International.Projecttoekenning BNA International geen aanpassing.opbrengsten BNA International (20.000) (20.000) (20.000) geen aanpassing d Projecten.Projectkosten restant.inv.impuls / ledenwerving / 175 jarig bestaan geen aanpassing.opbrengsten projectkosten ( ) ( ) ( ) geen aanpassing totaal Beleid Totaal uitgaven Pagina 2

45 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 5a Jaarplan 2017 Behandeling in de ledenraad De ledenraad wordt verzocht het jaarplan 2017 vast te stellen. Bijlage Concept Jaarplan 2017 Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

46 BNA JAARPLAN 2017 Concept Ambities Beleidsdoelstellingen 2019 Resultaten 2017 KERNTHEMA S Technologische en duurzame ontwikkeling van de gebouwde omgeving zijn leidend voor de verbeterde positionering en prestaties van de architectenbureaus en daarmee voor de ambitie om als ondernemers kwaliteit van leven te verbeteren De twee kernthema s van deze beleidsperiode hangen als paraplu boven alle activiteiten en diensten van de BNA en worden daarin zoveel mogelijk in tot uitdrukking gebracht 1 Benutten van technologische ontwikkelingen Technologische innovatie verbetert de prestaties van ontwerpen en vergroot het verdienvermogen van de branche. Bovendien benutten architecten de technologische ontwikkelingen om zelf nieuwe markten en diensten te ontplooien. BNA heeft leden bewust gemaakt van het belang van technologie, hun kennis vergroot en gezorgd voor aansluiting met koplopers buiten en binnen de branche BNA heeft met leden een pilot uitgevoerd om de exploitatie van technologische vernieuwing te verkennen (bijvoorbeeld met big data) BNA heeft aansluiting gemaakt met technologische partners voor de branche BNA heeft de competentie-ontwikkeling van architecten gestimuleerd als verbinder tussen technologie en samenleving Er is overzicht gekregen van de gevolgen van technologische ontwikkelingen voor de branche en op basis daarvan is een actieplan ontwikkeld waarmee de beleidsdoelstellingen kunnen worden gehaald. BNA Academie heeft een divers cursusaanbod ontwikkeld over technologische ontwikkelingen en de business kansen daarbij. BNA Onderzoek heeft in de projecten nadruk gelegd op de kennisontwikkeling en -deling over technologische ontwikkelingen, en heeft in de communicatie de meerwaarde van architecten in complexe vraagstukken rond technologie laten zien aan potentiële opdrachtgevers. BNA Onderzoek heeft een project over de kansen van technologische ontwikkelingen gestart. 2 Verdiepen van duurzame ontwikkeling Duurzaam ontwerpen (voor nieuw en bestaande gebouwen en omgevingen) en werken zijn expliciete waarden en uitgangspunt voor de praktijk van bij de BNA aangesloten bureaus en de BNA-organisatie. Daarbij zijn het toepassen van circulaire bouwmaterialen en grondstoffen en het bevorderen van gezondheid en comfort voor de gebruiker steeds belangrijker Versterken bureaus De BNA heeft architecten gepositioneerd als partij die grote invloed heeft op de toepassing van circulaire materialen in de bouw en de verduurzaming van de bestaande voorraad op een kwalitatief hoger plan kan tillen Architectenbureaus worden gezien als ideale samenwerkingspartner voor de realisatie van duurzame installatiearme gebouwen en omgevingen Aangesloten bureaus staan zich via gedragscode voor op een circulaire houding als uitgangspunt (in ontwerp, proces en bedrijfsvoering) BNA heeft aangesloten bureaus gekoppeld aan koplopers buiten en binnen de branche, zoals materialenproducenten BNA heeft de bewustwording gestimuleerd dat verduurzaming next level ook gaat over het aantoonbaar versterken van gezondheid en comfort van de gebruiker In de corporate communicatie is ruim aandacht besteed aan verhalen over de human factor en is de architect als verbinder tussen technologie en samenleving gepositioneerd. Er is inzicht verkregen in de wijze duurzame ontwikkelingen door de branche kunnen worden verdiept en versneld en op basis daarvan is een actieplan ontwikkeld waarmee de beleidsdoelstellingen kunnen worden gehaald. BNA Academie heeft een uiteenlopend cursusaanbod samengesteld over verschillende aspecten van en nieuwe relevante trends in duurzame ontwikkelingen, labels, fiscale voordelen en zakelijke mogelijkheden. BNA Onderzoek heeft in de projecten nadruk gelegd op de kennisontwikkeling en -deling over duurzame ontwikkeling, en heeft in de communicatie de meerwaarde van architecten in complexe vraagstukken rond duurzaamheid laten zien aan potentiële opdrachtgevers. BNA ledenraad 9 november 2016

47 BNA JAARPLAN 2017 Concept Markt, ondernemerschap & professionalisering Het verdienend vermogen van architectenbureaus BNA is vergroot mede door de inspanningen van de BNA. Daarvoor zijn de inzet van BIM, prestatiegericht ontwerpen en het aantrekken van vreemd vermogen belangrijke elementen. Extern kapitaal kan worden ingezet voor noodzakelijke investeringen in innovatie. Architectenbureaus zijn toegerust met de benodigde kennis en competenties. De BNA biedt bureaus aantoonbaar inzicht in marktontwikkelingen, versterkt het ondernemerschap, helpt nieuwe kansrijke markten te veroveren en nieuwe diensten te ontwikkelen De BNA wil een eerlijke en redelijke werking van de arbeidsmarkt en MVO in de branche De BNA wil het investerend vermogen van de branche versterken om de technologische en duurzame ontwikkelingen te kunnen financieren BNA Benchmark onderzoek cyclus (conjunctuur, verdieping, jaarcijfers, bouwketen) mede richten op technologische en duurzame ontwikkeling. De BNA (ontwikkelt en) geeft inzicht in kansrijke verdienmodellen, bijvoorbeeld die kunnen voortvloeien uit prestatiegericht ontwerpen en/of de toepassing van nieuwe technologie De programma s van BNA International, Onderzoek en Academie hebben daadwerkelijk impact op de markt en omzet van de bureaus Bureaus hebben inzicht in het belang van en een juiste toepassing van open standaarden in hun BIM projecten. Bureaus is inzicht geboden in mogelijke contractvormen bij verschillende verantwoordelijkheden, rollen in bouwteams en financieringscontracties. Meer transparantie in de lobbyactiviteiten en resultaten voor individuele leden bij architectenselecties (ook richting leden) BNA Academie is de belangrijkste aanbieder voor bij- en nascholing voor de ontwerpende en aanverwante disciplines in de bouw BNA (Onderzoek, International, Academie en netwerken) heeft een rijk en relevant aanbod ontwikkeld op de kernthema s BNA heeft een door architectenbureaus en opdrachtgevers gedragen code Verantwoord Marktgedrag ontwikkeld, die bijdraagt aan gezond(e) concurrentieklimaat en arbeidsmarkt In het licht van de nieuwe arbeidsverhoudingen heeft de BNA tijdig geanticipeerd door het ontwikkelen van een mogelijk alternatief voor de cao. Er is een verkenning uitgevoerd door een denktank met deskundigen naar de mogelijkheden voor het aantrekken van vreemd vermogen voor de financiering van technologische en duurzame ontwikkelingen uitgevoerd Er zijn voorbeelden/best practices ontwikkeld van investeringen door vreemd vermogen BNA heeft een kortingsregeling ontwikkelt voor bureaus om goed inzicht in en toegang tot beschikbare innovatiefondsen en subsidiegelden te krijgen BNA ledenraad 9 november 2016

48 BNA JAARPLAN 2017 Concept Belangenbehartiging De BNA draagt succesvol bij aan het versterken van de positie en het verdienvermogen van architecten Toegevoegde waarde voor opdrachtgever en samenleving Samenleving Het belang van Nederlandse architectuur, ontwerp en bouw worden erkend vanwege de bijdrage aan economie, samenleving en maatschappelijke urgenties Opdrachtgevers Opdrachtgevers zien architecten als strategische partner bij het realiseren van gebouwen en kwaliteitsrijke leefomgevingen. De algemene leveringsvoorwaarden zijn in samenspraak met belangrijke opdrachtgevers vernieuwd en sluiten aan op nieuwe contractvormen in de markt De belangen van architectenbureaus zijn effectief vertegenwoordigd in diverse overlegorganen van de rijksoverheid die beleid/regelgeving maken die de ontwerppraktijk van architectenbureaus raken Bij aanbestedingen en selecties is in de lobby ingezet op de invoering van de proportionaliteitshandreiking als norm, op het vergroten van kansen van jonge bureaus bij selecties en op de verschuiving van referentie-eisen van ervaring met gebouwtypen naar competentie-eisen De BNA heeft ten aanzien van technologische ontwikkelingen effectief gelobbyd voor de toegankelijkheid van gebouwdata en het gebruik van open standaarden in de bouw Er is een (wettelijk) kader dat de duurzame ontwikkeling van de bouw effectief versneld De BNA is (volgens imago-onderzoek) voorloper binnen de bouwkolom en binnen de ontwerpende disciplines bij de promotie van de maatschappelijke waarden van de Nederlandse architectuur en bouw De BNA neemt initiatieven met andere ontwerpende, ontwikkelende en bouwende partijen om ruimtelijk Nederland te verbeteren BNA heeft de rol van de architect als verbeelder, verbinder en vernieuwer met onderzoek en communicatie geprofileerd, en de meerwaarde van architecten juist bij verregaande Rapportage knelpunten STB en mogelijke oplossing/herindeling taken en rapportage geschikte indeling SOB op basis van beschikbare outputbeschrijvingen. De BNA laat zijn stem horen bij de diverse ministeries, rijksbouwmeester, Overlegplatform Bouwregelgeving, Creatieve Industrie en via VNO NCW/MKB NL en Cencobouw Architectenbureaus hebben meer inzicht in de uitkomsten van selecties en argumentatie, waardoor zij slimmer en coöperatiever opdrachten kunnen verwerven. Architectenbureaus ervaren minder disproportionele drempels bij architectenselecties De BNA heeft een overzicht over welke partijen over welke data in de gebouwde omgeving beschikken BNA heeft geïnventariseerd welke belangrijke (belangen) organisaties en overheid de duurzame ontwikkeling en de toepassing van circulaire materialen versnellen en leden zijn op de hoogte van de belangrijkste thema s. Versterkte autoriteitspositie door zichtbaarheid van de boegbeelden (voorzitter, directeur en ambassadeurs vanuit BNAbureaus) op de profileringsthema s in relevante media en podia De BNA neemt deel aan en stuurt de dialoog over de waarde van architectuur De BNA heeft de architectenbranche gekoppeld aan een maatschappelijk urgent thema De BNA heeft omgevingscontract /manifest Kwaliteitsmakers geïnitieerd waarin marktpartijen in de bouw zich binden om de integrale kwaliteit van de gebouwde omgeving te verhogen. Waarde gedreven en niet meer afwachtend op sturende of normatieve rol overheid Doorontwikkeling van Zoek een architect naar een platform voor architectenbureaus en potentiële in het kader van 175 jaar BNA BNA ledenraad 9 november 2016

49 BNA JAARPLAN 2017 Concept De meerwaarde en waarborgen van BNA-bureaus zijn voor vergroot voor opdrachtgevers, gebruikers en samenleving. Vereniging Strategische allianties Door samenwerking met andere strategische partners binnen en buiten de bouwkolom zijn de relevantie en effect van de BNA versterkt De wederkerige vereniging BNA is responsief en heeft door meer ledenparticipatie de toegevoegde waarde van het lidmaatschap voor leden vergroot. De BNA vergroot zijn relevantie als wederkerige vereniging, waarin leden bereid zijn anderen een dienst te verlenen of kennis te delen wanneer ze weten dat ze er zelf ook iets voor kunnen terug verwachten (kennis, wederdienst, retributie). technologische ontwikkelingen nieuw elan en inhoud gegeven (aantal onderzoek, publicaties, imago-onderzoek) Het BNA Keurmerk is breed geaccepteerd als maatstaf voor opdrachtgevers (onderzoek, bekendheid, etc) BNA werkt strategisch samen met sleutelspelers op het gebied van bouwmaterialen en technische en duurzame ontwikkeling (bijv FME ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, Dutch Green Building Council etc) Het aantal aangesloten bureaus is gegroeid, waarbij de bureaucontributie-inkomsten (incl opzeggingen) jaarlijks zijn verhoogd met 5%. Hierbij is aantal jonge bureaus met minimaal 5% gegroeid en blijft de BNA minimaal 60% van de werknemers in de branche vertegenwoordigen Leden ervaren het lidmaatschap als waardevol. Dit blijkt o.a. uit evaluaties van bijeenkomsten BNA heeft inzicht in de verschillende vormen van ledenbetrokkenheid en weet deze effectief in te zetten om een actievere bijdrage van leden te bewerkstelligen Meerwaarde van de architecten wordt (h)erkend bij opdrachtgevers BNA Onderzoek geeft architecten en probleemhouders/opdrachtgevers de kans elkaar buiten normale opdrachtsituaties te ontmoeten. Opdrachtgevers worden geïnspireerd door de verbeeldende en verbindende kwaliteiten van de architecten. Van tenminste één project van BNA Onderzoek is een vervolg georganiseerd met stakeholders na publicatie van de uitkomsten van het onderzoeksproject Het BNA Keurmerk is geïmplementeerd en heeft de keurmerktoets van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) gehaald Er is inzicht in of en hoe een extra aantekening duurzaam architectenbureau bij het BNA Keurmerk haalbaar en wenselijk is Er is een keuze gemaakt op welke spelers BNA zich wil richten en daarmee is relatie opgestart De inkomsten uit bureaucontributies van de BNA zijn in hoger dan in In plaats van een 3-jarige ledentevredenheidsonderzoek wordt een samenhangend systeem van doorlopende evaluaties/monitoring opgezet voor alle BNA activiteiten Gemiddelde waardering van het BNA aanbod is minimaal 7,5 Meer leden leveren een actieve bijdrage aan de vereniging Er is een alternatief voor de navigator-bureaus ontwikkeld voor het persoonlijk lidmaatschap dat het mogelijk maakt om architecten en medewerkers op architectenbureaus meer te betrekken bij de BNA. Het CRM-systeem is hierop ingericht en informatie hierover kan worden bijgehouden. De BNA verzamelt actief de gegevens van bij BNA ledenraad 9 november 2016

50 BNA JAARPLAN 2017 Concept Verenigingsorganisatie De BNA heeft een alerte en vernieuwende verenigingsorganisatie die slagvaardig inspeelt op veranderende omstandigheden Het datamanagement en -marketing zijn bij BNA naar een significant hoger plan getild. BNA is volledig digitaal en op maat voor leden via mijnbna.nl. Ook zijn de prestaties van (online) informatie en diensten daarbij meetbaar gemaakt BNA heeft een actieve duurzame bedrijfsvoering die past bij een moderne MVO-onderneming De verdiencapaciteit van de vereniging is versterkt door meer geld buiten de contributie (25%) te genereren de leden werkzame personen. En gebruikt die gegevens om een relatie op te bouwen. Er is marketingsoftware aangeschaft en ingericht Programma van eisen nieuwe website is gereed De aandelenportefeuille is verduurzaamd Bij alle vernieuwing van contracten tbv bedrijfsvoering en dienstverlening zijn duurzaam en MVO uitgangspunt De inkomsten uit sponsoring, subsidies en opbrengsten collectieve inkoop zijn verhoogd naar 21,5% Er is een verkenning gemaakt op huisvestingsopties en besluit genomen voor de opzegtermijn In lijn hiermee is tevens een visie ontwikkeld hoe de vermogensportefeuille en de opbrengsten ervan na worden ingezet. Het effect van BNA-inspanningen is versterkt door de interne synergie binnen de organisatie te versterken De pilot van BNA en leden om de exploitatie van technologische vernieuwing te verkennen, is er ook op gericht een nieuw verdienmodel voor de vereniging te ontwikkelen Voor de kernthema s zijn projectgroepen ingezet BNA ledenraad 9 november 2016

51 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 5b Begroting 2017 Behandeling in de ledenraad Het bestuur vraagt de ledenraad in te stemmen met bijgaande concept begroting en de daarin genoemde contributiebedragen en -regelingen vast te stellen. Bijlage: Concept begroting 2017 Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

52 TOELICHTING OP DE BEGROTING 2017 Algemeen Voor de begroting 2017 zijn door het bestuur de volgende uitgangspunten vastgesteld: - Geen begrotingstekort voor 2017; - Strategisch inzetten van de revenuen van het vermogen van maximaal ,- geoormerkt voor promotie van de architect in kader van 175-jarig jubileum BNA; - Paragraaf financieel beleid opnemen beleidsplan , inclusief meerjarenbegroting; - De hoogte van de contributie en bureaubijdrage worden vanaf 2017 geïndexeerd - met 2%; - De bureaucontributie wordt gebaseerd op minimaal 1 FTE; - De vaste verenigingsuitgaven worden op basis van begroting 2016 geïndexeerd - met 2%; - Voor de kringen/regionale netwerken wordt in totaal ,- gereserveerd. De bijdrage wordt alleen uitbetaald na indiening van een begroting die aansluit met het BNA jaarplan en nadat het eigen vermogen van de kring is opgemaakt. Aangaande de begroting 2017, is als basis de verwachte uitkomst van 2016 gehanteerd. Op basis van de verwachting van 2016, wordt de begrote inkomsten van 2017 als volgt: Concept 2016 begroting 2016 verwachting 2017 begroting Contributie Bureaubijdrage Project/ Programma ** gerelateerde inkomsten* Overige baten ** Totaal *Exclusief College van Toezicht en Raad van Beroep. **De totale inkomsten uit andere bronnen dan de contributie en bureaubijdrage is begroot op 21,10% voor Cijfers en toelichting De bijlage bevat de conceptbegroting 2017, vergeleken met het begroting en de verwachting over Verwachting 2016 Halverwege het derde kwartaal blijken de inkomsten achter te lopen op begroting. Op dit moment loopt de begroting niet geheel in pas met de verwachte realisatie. Deze is 14k boven begroting, indien alle te verwachte activiteiten nog worden uitgevoerd. Inkomsten De te verwachte inkomsten voor 2016 uit contributie en bureaubijdrage zijn ,- lager dan begroot. Dit zit met name in de bureaucontributie: het aantal bureaus en/of de fte van de bureaus is lager dan begroot en de nieuw geworven bureaus ontvangen de eerste 2 jaar een korting. De opbrengsten uit beleggingen, de verhuur, de kortingsregelingen en de verkoop van de publicaties is 6k lager dan begroot. Dit komt met name door de opbrengst uit beleggingen. De project gerelateerde inkomsten van de BNA Academie zijn onder begroting. Zowel de inkomsten als de uitgaven zijn substantieel lager dan begroot. De dekkingsbijdrage (marge) zal met 60k onder het gestelde doel ( ) uitkomen. Voor BNA International is het niet realistisch gebleken uit te gaan van substantiële sponsoring en/of subsidies, waardoor er meer kosten zijn gemaakt, zie bij uitgaven. Uitgaven De totale verwachte uitgaven zijn redelijk op begroting, namelijk 4.700,- lager dan begroot.

53 De diverse posten onder de uitgaven zijn naar verwachting onderling echter wel afwijkend op de begroting: zoals eerder al genoemd zijn er hogere kosten te verwachten voor de programma s BNA Academie en International. Ook de Investeringsimpuls ledenwerving zal naar verwachting 13k hoger uitkomen als alle geplande activiteiten nog uitgevoerd worden. Daarnaast zijn er echter ook weer lagere uitgave te verwachten voor projectkosten (minus ,-) en voor personeel en vereniging (minus 6.400,-). In de begroting van oktober kan, na een ronde van de projectleiders en programmamanagers, aangegeven worden welke activiteiten nog daadwerkelijk uitgevoerd gaan worden, waarmee een nauwkeurigere schatting gegeven kan worden over de te verwachten kosten Op basis hiervan kan de uitwerking van de begroting en het jaarplan 2017 definitief worden opgesteld. Begroting 2017 Voor de begroting van 2017 is uitgegaan van eerder genoemde uitganspunten en bovengenoemde verwachtingen van Inkomsten De totale inkomsten 2017 (inclusief de bijdrage uit de programma s) zijn begroot op ,-. Dat is ,- hoger dan de verwachting over Dit ligt voornamelijk ten grondslag aan de bureaucontributie en de programmakomsten. De inkomsten uit contributie en bureaubijdrage is ,- hoger begroot dan de verwachte uitkomst van Een onderdeel van deze verhoging wordt bewerkstelligd door de indexatie verhoging van de contributie en bureaubijdrage en de doordat de bureaucontributie wordt gebaseerd op minimaal 1 fte. Tevens is er een ledengroei in opgenomen van 5 %, inclusief de bureaugroei. De verhoging wordt echter wel getemperd doordat de verwachting is dat er ook meer opzeggingen komen uit de huidige bureaus die tussen de 0,5-1 fte liggen. De ambitie t.a.v. de programma s is gewijzigd ten opzichte van In de verwachte uitkomsten van 2016 is namelijk nu voor 2 jaar op een rij de ambitie van de BNA Academie te hoog geteld. Een marge van bijna 50% is niet realistisch. Daarom is voor 2017 uitgegaan van een marktconforme marge van afgerond 30%, waarmee de opbrengsten van de Academie eveneens naar benden is bijgesteld. Hierdoor zijn de inkomsten ten aanzien van de Academie verlaagd. Dit geldt eveneens voor BNA International: het blijkt dat sponsoring en subsidies in mindere mate kunnen worden gerealiseerd als verwacht werd. In de begroting van 2017 is dan ook uitgegaan van lagere inkomsten. Voor de projecten is overigens juist wel meer projectinkomsten begroot: deze wordt voor 2017 op begroot (t.o.v. begroting 2016 van ), aangezien de verwachting van 2016 hoger is ten aanzien van de partnersponsoring voor projecten als het Beste Gebouw van het Jaar en de Architectendag. Uitgaven De totale verwachte kosten (inclusief programma s) voor 2017 zijn begroot op Dit is ,- hoger dan de verwachting van Dit ligt voornamelijk ten grondslag aan de organisatiekosten en de programmakosten. In de uitgaven van de organisatie zijn de personeelskosten hoger begroot voor 2017 (afgerond ,- meer dan ten opzichte van 2016). Dit is de CAO verhoging en uitbreiding van een vaste programmamanager ledenwerving en binding. Tevens zijn de verenigingsuitgave ten aanzien van contributies 10k hoger door het lidmaatschap van MKB en DNA. De programmakosten zijn eveneens hoger begroot voor De oorzaak hiervan is met name te verklaren doordat er een out of pocket budget noodzakelijk is gebleken voor BNA International met een begroting van 12k. Voor BNA Onderzoek wordt de huidige wijze van begroten gecontinueerd met een out of pocketbudget van 10k. Vrije Algemene Reserve Stand per 1/1/ Resultaat (inclusief ongerealiseerde koerswinst) Stand per

54 Begroting begroting verwachting begroting Inkomsten 1 Bijdragen.persoonlijke contributies bijdrage arch. dienstverband subtotaal bureaucontributie subtotaal AF:.faillisementen e.a. (6.000) (1.900) (6.000) totaal Opbrengsten.beleggingen verhuur publicaties overige baten, dienstverlening totaal Investeringsimpuls Extra bijdrage uit vermogen totaal Totaal inkomsten Ten gunste / (ten laste) van alg.reserve 0 (13.900) 0 max Uitgaven A Organisatie 1 Personeel.salarissen, lasten (reis)kosten opleiding, training werving en selectie totaal personeel Vereniging a Vergoedingen/Ledenraad..algemene(reis)kosten bestuurders/ Ledenraad/dekenen/alg.vertegenw totaal b Algemene representatie *algemene vertegenw./contributies totaal c Algemene kosten.huisvesting *huur en parkeerkosten *afschrijving onderhoud etc *schoonmaak, energie *huish., assurantie, belasting huisvest./faciliteiten regio's faciliteiten *afschrijving etc *drukwerk, supplies, overige algemene kosten *onderh. comp., servicecontracten e.a *verzendkosten/tel.kosten totaal d Adviseurs.accountant & overige adviseurs totaal totaal personeel en vereniging Pagina 1

55 Begroting begroting verwachting begroting 3 Kringen a Kringen.Bijdrage vanuit de BNA totaal totaal organisatie B Beleid 1 Programmakosten a.kosten en externe juristen CvT en Raad subtotaal b BNA Academie.Kosten BNA Academie Opbrengsten BNA Academie ( ) (83.100) (90.000) (85.000) (23.900) (25.000) c BNA Onderzoek.Projecttoekenning BNA Onderzoek Bijdrage BNA Onderzoekfonds (80.000) (80.000) (80.000) (70.000) (70.000) (70.000) c BNA International.Projecttoekenning BNA International Opbrengsten BNA International (66.500) (41.000) (20.000) d Projecten.Projectkosten Inv.impuls / ledenwerving / 175 jarig bestaan Opbrengsten projectkosten (93.000) ( ) ( ) totaal Beleid Totaal uitgaven Pagina 2

56 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 5c Investeringsimpuls 2017 Behandeling in de ledenraad Het bestuur vraagt de ledenraad in te stemmen met het voorstel voor de bestemming van de investeringsimpuls Bijlage Is nog in productie, wordt nagezonden. Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

57 LEDENRAAD 9 november 2016 Agendapunt 6 Strategische beleidsdiscussie Behandeling in de ledenraad De strategisdche beleidsdiscussie is gewijd aan de vraag hoe en wat architecten kunnen bijdragen aan de circulair economie. Dit gebeurt in het kader van een van de kernthema s uit het beleidsplan van de BNA, het verdiepen van duurzame ontwikkeling. Jollemanhof 14 Postbus GP Amsterdam T F bna@bna.nl KvK

Regeling Lokale Netwerken

Regeling Lokale Netwerken Regeling Lokale Netwerken Binnen de BNA functioneren vanaf 2017 lokale netwerken. Deze netwerken opereren vanuit een door de landelijke organisatie gedragen missie, waaraan lokaal (en regionaal) vorm en

Nadere informatie

POSITION PAPER GEDRAGSCODE

POSITION PAPER GEDRAGSCODE POSITION PAPER GEDRAGSCODE DE BNA GEDRAGSCODE: WAARDEVOL VOOR ZOWEL OPDRACHTGEVER, SAMENLEVING ALS ARCHITECTENBRANCHE ZELF Integriteit en transparantie zijn onderscheidende kernmerken voor modern ondernemerschap.

Nadere informatie

De ondernemende architect

De ondernemende architect De ondernemende architect Nieuwe realiteit Nieuwe architect Nieuwe BNA Bijeenkomsten met leden november / december 2012 Visie BNA De Nieuwe Realiteit leidt tot een transitie naar een nieuwe architectuurpraktijk!

Nadere informatie

VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF

VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF Inleiding De raad van toezicht van Laverhof heeft de wettelijke taak toezicht te houden op de besturing door de raad van bestuur en op de algemene gang van zaken binnen Laverhof

Nadere informatie

Wat bespreken we vandaag?

Wat bespreken we vandaag? Wat bespreken we vandaag? Kennismaking met de BNA Waarom is er een beroepservaringsperiode? Hoe is de beroepservaringsperiode geregeld? De nieuwe realiteit in de architectenbranche Hoe slaan we ons er

Nadere informatie

Analyse enquête GVAG. Individueel en binnen groep. Tussen groepen

Analyse enquête GVAG. Individueel en binnen groep. Tussen groepen Analyse enquête GVAG Individueel en binnen groep Betrokkenheid hoog (bestuur, thematrekkers en groepen) Projectgroepen verdienen aandacht Vaardigheden sluiten aan bij rol versus praktijk Jaarplannen wel

Nadere informatie

Functieprofiel Voorzitter Transport en Logistiek Nederland

Functieprofiel Voorzitter Transport en Logistiek Nederland Functieprofiel Voorzitter Transport en Logistiek Nederland Transport en Logistiek Nederland Voorzitter Transport en Logistiek Nederland (TLN) is dé ondernemersorganisatie voor de sector transport en logistiek.

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement

Huishoudelijk reglement Huishoudelijk reglement van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH) Dit Huishoudelijk Reglement van de Nederlandse Vereniging voor heelkunde is goedgekeurd door het bestuur en de leden tijdens

Nadere informatie

Leiderschap in Turbulente Tijden

Leiderschap in Turbulente Tijden De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap

Nadere informatie

DUTCH DATACENTER ASSOCIATION

DUTCH DATACENTER ASSOCIATION DUTCH DATACENTER ASSOCIATION Onze missie: De DDA verbindt de marktleidende datacenters in Nederland met als missie het versterken van de economische groei en het profileren van datacenters in de samenleving.

Nadere informatie

Gelderland Arbeidswijs

Gelderland Arbeidswijs Gelderland Arbeidswijs Inspiratiedocument 2018 v1.0 Heb jij een goed idee voor Gelderland Arbeidswijs? 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Gelderland Arbeidswijs in het kort... 4 3. Gelderland Arbeidswijs...

Nadere informatie

AAV 30 januari 2017, agendapunt 8.

AAV 30 januari 2017, agendapunt 8. AAV 30 januari 2017, agendapunt 8. Vaststellen profielen raadsleden, lijsttrekker en wethouder Voor de gemeenteraadsverkiezingen hoort overeenkomstig artikel 6.13 van het Huishoudelijk reglement voorafgaand

Nadere informatie

Profiel gemeenteraadslid

Profiel gemeenteraadslid 1 1 Profiel gemeenteraadslid 2NB: Overal waar zij of ze staat kan ook hij gelezen worden. 3ALGEMEEN 4Een D66 gemeenteraadslid is gekozen door de inwoners van Utrecht en vertegenwoordigt hen op een 5integere

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL. LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle. 1. LTO Noord

FUNCTIEPROFIEL. LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle. 1. LTO Noord FUNCTIEPROFIEL LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle 1. LTO Noord LTO Noord is dé belangenbehartiger en partner voor boeren en tuinders in de negen provincies

Nadere informatie

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Scholder an Scholder 2.0 - Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Opdracht Bestuurlijk Overleg Sport; 7 december 2016 Evaluatie van scholder an scholder (1.0) leert

Nadere informatie

De transformatie van de BNA tot brancheorganisatie Zestien vragen en antwoorden

De transformatie van de BNA tot brancheorganisatie Zestien vragen en antwoorden De transformatie van de BNA tot brancheorganisatie Zestien vragen en antwoorden 1 Waarom moet de BNA uitgerekend tijdens een ongekende crisis in de branche zijn structuur veranderen? De nieuwe realiteit

Nadere informatie

CALL#2 GEZONDE WONINGMARKT

CALL#2 GEZONDE WONINGMARKT CALL#2 GEZONDE WONINGMARKT Circular Art Lab Limburg (CALL) legt maatschappelijke opgaven via open oproepen ( calls ) voor aan geëngageerde makers en denkers. Zij worden uitgenodigd kansen in beeld te brengen,

Nadere informatie

Inleiding 3 Achtergrond POR 5 Visie POR-sessies POR-programma Reglement Platform Ontwikkeling Rotterdam (POR) 14

Inleiding 3 Achtergrond POR 5 Visie POR-sessies POR-programma Reglement Platform Ontwikkeling Rotterdam (POR) 14 Inleiding 3 Achtergrond POR 5 Visie 2016 9 POR-sessies 2015 11 POR-programma 2016 13 Reglement Platform Ontwikkeling Rotterdam (POR) 14 2 3 Het Platform Ontwikkeling Rotterdam is het professionele vastgoednetwerk

Nadere informatie

De kunst van samen vernieuwen

De kunst van samen vernieuwen De kunst van samen vernieuwen Cultuuragenda gemeente Zutphen 2016 Kunst, cultuur en erfgoed geven kleur aan Zutphen. Ze zorgen voor een leefbare en dynamische samenleving, sociale en economische vitaliteit

Nadere informatie

Inhoud De MRA: Ambitieus MRA Convenant Besluitvormingsproces Structuur van de MRA: Netwerksamenwerking Raden & Staten betrekken MRA Bureau

Inhoud De MRA: Ambitieus MRA Convenant Besluitvormingsproces Structuur van de MRA: Netwerksamenwerking Raden & Staten betrekken MRA Bureau Inhoud De MRA: Ambitieus MRA Convenant Besluitvormingsproces Structuur van de MRA: Netwerksamenwerking Raden & Staten betrekken MRA Bureau Zaanstreek-Waterland / MRA Noord Ambitie & Potentieel Visie &

Nadere informatie

Communicatie verenigingen KNVB 2014

Communicatie verenigingen KNVB 2014 1 Communicatie verenigingen KNVB 2014 1. Achtergrond van de notitie: veranderde rollen De kern van de bestuurlijke vernieuwing is het realiseren van een efficiëntere besluitvorming in het amateurvoetbal.

Nadere informatie

Dutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017

Dutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Dutch Coastline Challenge Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Bevindingen 1 e bijeenkomst: Ons gezamenlijk verhaal Klimaatverandering beheerst het nieuws en de eerste zichtbare effecten staan bij

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven

Sector- en keteninitiatieven Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van A van Ooijen Woerden B.V. Auteur(s): Mevr. G.A.W. Mielke-van

Nadere informatie

2. Planning Het tijdpad voor de verkiezing van een nieuwe pijlervoorzitter ziet er als volgt uit:

2. Planning Het tijdpad voor de verkiezing van een nieuwe pijlervoorzitter ziet er als volgt uit: VERKIEZINGSPROCEDURE G40 PIJLER VOORZITTERSCHAP 1. Inleiding Met de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 is ook voor het G40- Stedennetwerk ene nieuwe bestuursperiode aangebroken. Tijdens de eerste

Nadere informatie

Geef Prostaatkanker het nakijken. Beleidsplan Stichting Blue Ribbon 2015-2016

Geef Prostaatkanker het nakijken. Beleidsplan Stichting Blue Ribbon 2015-2016 Beleidsplan Stichting Blue Ribbon 2015-2016 Geef Prostaatkanker het nakijken 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding a. Organisatie 2. Strategie a. Statutaire doelstelling b. Afwezigheid van winstoogmerk c. Bestemming

Nadere informatie

Beleidsplan Tellus Film Fundering

Beleidsplan Tellus Film Fundering Beleidsplan 2018-2022 Tellus Film Fundering Indeling: 1. Samenvatting 2. Inleiding 3. Missie en visie 4. Wat biedt de stichting? 5. Speerpunten voor de komende jaren 6. Professionalisering van de organisatie

Nadere informatie

Meerjarenbeleidsplan 2013-2016. Nuenen, 18 december 2012

Meerjarenbeleidsplan 2013-2016. Nuenen, 18 december 2012 Meerjarenbeleidsplan 2013-2016 Nuenen, 18 december 2012 Aanleiding Statutaire verplichting Artikel 11a: Het bestuur stelt elke vier jaar een meerjarenbeleidsplan op Het bestuur legt dit beleidsplan voor

Nadere informatie

CALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE

CALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE CALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE Circular Art Lab Limburg (CALL) legt maatschappelijke opgaven via open oproepen ( calls ) voor aan geëngageerde makers en denkers. Zij worden uitgenodigd kansen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Inleiding Missie en kernwaarden Ambitie en speerpunten Doorvertaling organisatie...6

Inhoudsopgave. 1. Inleiding Missie en kernwaarden Ambitie en speerpunten Doorvertaling organisatie...6 Strategisch kader 2013-2017 0 Inhoudsopgave 1. Inleiding...2 2. Missie en kernwaarden...3 3. Ambitie en speerpunten...5 4. Doorvertaling organisatie...6 1 1. Inleiding Ons vorige ondernemingsplan Wonen

Nadere informatie

KBO Zeeland. beleidsplan

KBO Zeeland. beleidsplan KBO Zeeland beleidsplan 2014-2018 Vroeger was er ook een jeugd van tegenwoordig. 1 Inhoudsopgave. 1 Inleiding 3 2 Missie en opdracht 4 3 Strategische koers 5 4 Kerntaken 6 Belangenbehartiging Dienstverlening

Nadere informatie

Nederlandse Culturele Sportbond

Nederlandse Culturele Sportbond Bestuursprofielen Type bestuur De NCS heeft een collegiaal bestuur. Alle bestuursleden zijn gelijk verantwoordelijk voor het totale beleid. Binnen het bestuur is er een portefeuilleverdeling, waarbij de

Nadere informatie

IPC voor architecten - REKENEN AAN DUURZAAMHEID

IPC voor architecten - REKENEN AAN DUURZAAMHEID IPC voor architecten - REKENEN AAN DUURZAAMHEID Innoveren op architectenbureaus met behulp van IPC- subsidie Op 14 juni 2013 kan er opnieuw worden ingeschreven voor de IPC- regeling. Deze subsidieregeling

Nadere informatie

Werkwijze en criteria activiteiten en evenementen Zwollefonds

Werkwijze en criteria activiteiten en evenementen Zwollefonds Werkwijze en criteria activiteiten en evenementen Zwollefonds In het meerjarenbeleidsplan van de Stichting Zwollefonds Binnenstad is het organiseren en aanjagen van goede evenementen en activiteiten in

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Paleis van de Verdraagzaamheid

Beleidsplan Stichting Paleis van de Verdraagzaamheid Beleidsplan Stichting Paleis van de Verdraagzaamheid november 2013 Voorwoord Het beleidsplan is opgesteld om duidelijk richting te geven aan de activiteiten van het bestuur. Het is echter niet bedoeld

Nadere informatie

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:

Nadere informatie

Hoofdstuk I Algemene bepalingen. Hoofdstuk II Indiening Stadsinitiatief

Hoofdstuk I Algemene bepalingen. Hoofdstuk II Indiening Stadsinitiatief Hoofdstuk I Algemene bepalingen Artikel 1 Nadere regels in de zin van de Subsidieverordening Rotterdam 2005 (SvR) De SvR is op het Stadsinitiatief van toepassing. Het college heeft ingevolge artikel 4

Nadere informatie

Gelderland Arbeidswijs

Gelderland Arbeidswijs Gelderland Arbeidswijs Inspiratiedocument 2017 v2.0 Heb jij een goed idee voor Gelderland Arbeidswijs? 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Gelderland Arbeidswijs in het kort... 4 3. Gelderland Arbeidswijs...

Nadere informatie

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland SMART WATER INLEIDING In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland - nieuw te ontwikkelen) projecten en activiteiten aan worden verbonden en worden KRIMP voor de welvaart

Nadere informatie

Functieprofiel Algemeen Voorzitter NVM

Functieprofiel Algemeen Voorzitter NVM Functieprofiel Algemeen Voorzitter NVM NVM Algemeen Voorzitter Organisatie De NVM is de grootste Nederlandse vereniging voor makelaars en taxateurs in onroerende goederen. Ze bestaat sinds 1898 en heeft

Nadere informatie

Jaarplan 2013 buildingsmart Chapter Benelux

Jaarplan 2013 buildingsmart Chapter Benelux Document id Title Organisation /Author Date Status 2013-01.gm Beleidsnotitie chapter BeNeLux bsbenelux/gmu 20130415 Concept Jaarplan 2013 buildingsmart Chapter Benelux Rotterdam, 15 april 2013 Bestuur

Nadere informatie

CENTRAL DREDGING ASSOCIATION

CENTRAL DREDGING ASSOCIATION CENTRAL DREDGING ASSOCIATION CEDA - NL Clubavond Dinsdag 13 juni 2006 Bouwburo Metro Station CS De Ruyterkade 130, Amsterdam Tel: 020 521 98 21 CEDA-NL Secretariaat: Radex Building Rotterdamseweg 183c

Nadere informatie

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag

Nadere informatie

Profiel gemeenteraadslid

Profiel gemeenteraadslid Profiel gemeenteraadslid NB: Overal waar zij of ze staat kan ook hij gelezen worden. ALGEMEEN Een D66 gemeenteraadslid is zich ervan bewust een mandaat te hebben van de kiezers en zal met overtuiging én

Nadere informatie

Strategische agenda pag. 3 Onze missie pag. 3 Onze koers pag. 5 Onze speerpunten pag. 6 Onze kerntaken

Strategische agenda pag. 3 Onze missie pag. 3 Onze koers pag. 5 Onze speerpunten pag. 6 Onze kerntaken Strategische agenda 2018-2020 pag. 3 Onze missie pag. 3 Onze koers pag. 5 Onze speerpunten pag. 6 Onze kerntaken Onze missie Wij staan voor goede en betaalbare zorg voor alle inwoners van Nederland. Onze

Nadere informatie

STRATEGISCH BELEID EFFICIËNT EN ZICHTBAAR NAAR EEN CENTRUM VOOR REVALIDATIE

STRATEGISCH BELEID EFFICIËNT EN ZICHTBAAR NAAR EEN CENTRUM VOOR REVALIDATIE STRATEGISCH BELEID 2013 2014 NAAR EEN EFFICIËNT EN ZICHTBAAR CENTRUM VOOR REVALIDATIE UMCG Centrum voor Revalidatie Strategisch beleidsplan 2013-2014 Vastgesteld op 1 november 2012 Vooraf Met het strategisch

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2008MME13-1 -

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2008MME13-1 - PS2008MME13-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 6 mei 2008 Nummer PS : PS2008MME13 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2008int221948 Portefeuillehouder : Ekkers Titel

Nadere informatie

Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN

Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN Aanbiedingsformulier Onderwerp Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN behoudens advies van de Commissie voor Economische Zaken, Grondzaken, Toerisme en Parkeren, bijgaand raadsvoorstel

Nadere informatie

Beleidsplan STICHTING CAVERO HELPT! Versie/Datum Bart van den Berg, Mark Berck Stichting CAVERO HELPT!

Beleidsplan STICHTING CAVERO HELPT! Versie/Datum Bart van den Berg, Mark Berck Stichting CAVERO HELPT! Beleidsplan STICHTING CAVERO HELPT! Versie/Datum 0.8 2-5-2016 Auteur Bart van den Berg, Mark Berck Stichting CAVERO HELPT! Versiebeheer Versie Datum Door Omschrijving vd wijziging 0.1 2 mei 2016 Bart van

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. TITEL Toekomstgerichte media-agenda

RAADSVOORSTEL. TITEL Toekomstgerichte media-agenda RAADSVOORSTEL Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 3802123v2 Aan : Gemeenteraad Datum : 14 juni 2011 Portefeuillehouder : Wethouder M.C. Barendregt Agendapunt : HB-6 B&W-vergadering : 31-05-2011

Nadere informatie

Jade Beheer. Communicatieplan CO 2 Prestatieladder 3.C.1. 3.C.2 Invalshoek C: Transparantie Handboek CO2 Prestatieladder, versie 2.2 / 3.

Jade Beheer. Communicatieplan CO 2 Prestatieladder 3.C.1. 3.C.2 Invalshoek C: Transparantie Handboek CO2 Prestatieladder, versie 2.2 / 3. Jade Beheer Communicatieplan CO 2 Prestatieladder 3.C.1. 3.C.2 Invalshoek C: Transparantie Handboek CO2 Prestatieladder, versie 2.2 / 3.0 Document : Communicatieplan CO 2-prestatieladder Auteur : Jade

Nadere informatie

KETENINITIATIEVEN. Contactpersoon. Edith Sweep. RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie

KETENINITIATIEVEN. Contactpersoon. Edith Sweep. RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie KETENINITIATIEVEN Contactpersoon Edith Sweep RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie 1800161A00-R18-477 Heike Gaasbeek/Anouk Voorn 9 maart 2018 Definitief Pagina: 2 van

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt 2 inleiding De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is onder invloed van de schuldencrisis in een nieuwe recessie beland; de economische

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 17 mei 2017 Ons kenmerk BB/U201700352 Lbr. 17/028 Telefoon (070) 373 8393 Bijlage(n) 3 Onderwerp Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samenvatting

Nadere informatie

Cao Metalektro: die deal doen we samen

Cao Metalektro: die deal doen we samen Cao Metalektro: die deal doen we samen De drive om iets slimmer, sneller of beter te doen met de inzet van techniek, heeft de maakindustrie in ons land groot gemaakt. En daar zijn we trots op. Met technologische

Nadere informatie

Digitaliseringsstrategie in de praktijk

Digitaliseringsstrategie in de praktijk Digitaliseringsstrategie in de praktijk Schriftelijke bijdrage rondetafelgesprek 13-09-2018 Aan: vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat Digitalisering verandert onze economie, onze democratie

Nadere informatie

Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE

Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen De maatschappij van morgen is fundamenteel anders dan die van gisteren. De wereld wordt kleiner door

Nadere informatie

Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland

Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland VERBINDT VERSTERKT VERTEGENWOORDIGT BRABANT ZEELAND IS HET STERKSTE ONDERNEMINGSNETWERK VAN UW REGIO. We hebben een voortrekkersrol in vernieuwing en innovatie,

Nadere informatie

TRAININGEN VOOR AFDELINGS- BESTUREN LEREN LOONT

TRAININGEN VOOR AFDELINGS- BESTUREN LEREN LOONT TRAININGEN VOOR AFDELINGS- BESTUREN 2017-2018 LEREN LOONT LEREN LOONT De wereld verandert snel. Als afdelingsbestuur is het belangrijk dat u op de juiste manier blijft aanhaken en u als bestuur blijft

Nadere informatie

Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e

Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e Twente is een innovatieve regio die nationaal en internationaal sterk in opkomst is. Daarom is op initiatief van de provincie Overijssel

Nadere informatie

Drie raden balans tussen strategie en toezicht. WissemaGroup

Drie raden balans tussen strategie en toezicht. WissemaGroup Drie raden balans tussen strategie en toezicht 9 december 2015 Doelstellingen Achtergrond schetsen van de relaties in de gouden driehoek Ideeën presenteren voor de intensivering van de relaties in de gouden

Nadere informatie

Stichting So Logical Foundation

Stichting So Logical Foundation Stichting So Logical Foundation BELEIDSPLAN 2015-2016 Stichting So Logical Foundation Postbus 5823 1410 GA Naarden Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Doelstelling 4 3. Werkwijze 6 4. Organisatie 7 5. Financiën

Nadere informatie

toonaangevend in toezicht

toonaangevend in toezicht toonaangevend in toezicht Toonaangevend in toezicht De Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders in Zorg en Welzijn is een onafhankelijke, kritische vereniging die staat voor een een verantwoordelijk

Nadere informatie

Algemene voorwaarden bij toekenning

Algemene voorwaarden bij toekenning Algemene voorwaarden bij toekenning Het VOGIN Fonds steunt kansrijke innovatieve initiatieven op het gebied van kennis- & informatie(technologie), met maatschappelijke meerwaarde en die een directe bijdrage

Nadere informatie

VACATUREPROFIEL KWARTIERMAKER NATIONALE POLITIE

VACATUREPROFIEL KWARTIERMAKER NATIONALE POLITIE VACATUREPROFIEL KWARTIERMAKER NATIONALE POLITIE Dit vacatureprofiel betreft de functie van kwartiermaker nationale politie en tevens beoogd korpschef. Bureau ABD Politietop 31 maart 2011 ALGEMEEN Aanstelling

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL. Lid Raad van Toezicht, portefeuille Financiën, Lid Raad van Toezicht, portefeuille Onderwijs (-kwaliteit)

FUNCTIEPROFIEL. Lid Raad van Toezicht, portefeuille Financiën, Lid Raad van Toezicht, portefeuille Onderwijs (-kwaliteit) FUNCTIEPROFIEL Functies: Lid Raad van Toezicht, portefeuille Financiën, Lid Raad van Toezicht, portefeuille Onderwijs (-kwaliteit) 1. ORGANISATIEBESCHRIJVING De Meerwegen scholengroep is een christelijke

Nadere informatie

CONCEPT Uitvoeringsovereenkomst Bedrijveninvesteringszone (BIZ) Domburg

CONCEPT Uitvoeringsovereenkomst Bedrijveninvesteringszone (BIZ) Domburg CONCEPT Uitvoeringsovereenkomst Bedrijveninvesteringszone (BIZ) Domburg 2018-2023 Ondergetekenden, Gemeente Veere, ter zake van deze overeenkomst rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heerin zijn hoedanigheid

Nadere informatie

Beleidsplan 2012 t/m 2016

Beleidsplan 2012 t/m 2016 Beleidsplan 2012 t/m 2016 Mei 2012 Beleidsplan 2012 t/m 2016 Inleiding Dit beleidsplan is het resultaat van een voortgaand proces, waar we sinds twee jaar aan werken. In die periode is het volgende gebeurd.

Nadere informatie

Statenvoorstel. Perspectief Groene Hart Bestuurlijke samenvatting van het voorstel

Statenvoorstel. Perspectief Groene Hart Bestuurlijke samenvatting van het voorstel Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 13 juni 2017 Portefeuillehouder: Bom - Lemstra, AW Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Behandeld ambtenaar : mw L.G.J van Westbroek E-mailadres: lgj.van.westbroek@pzh.nl Telefoonnummer:

Nadere informatie

SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS!

SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! Innovatieplatform voor industrieel oppervlaktebehandelend Nederland SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! VOORSPRONG DOOR INNOVATIEGERICHTE SAMENWERKING Dat Nederland er economisch goed

Nadere informatie

Statenvoorstel. Vaststellen Subsidieplafond 2019 Regionale Netwerken voor Innovatie Zuid-Holland

Statenvoorstel. Vaststellen Subsidieplafond 2019 Regionale Netwerken voor Innovatie Zuid-Holland Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 15 januari 2019 Portefeuillehouder: Bom - Lemstra, AW Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Documentnummer: PZH-2018-674462616 Onderwerp Vaststellen Subsidieplafond 2019 Regionale

Nadere informatie

SECTOR EN KETEN INITIATIEVEN BOUWBEDRIJF VAN DEELEN NV IN HET KADER VAN DE CO2 PRESTATIELADDER

SECTOR EN KETEN INITIATIEVEN BOUWBEDRIJF VAN DEELEN NV IN HET KADER VAN DE CO2 PRESTATIELADDER SECTOR EN KETEN INITIATIEVEN BOUWBEDRIJF VAN DEELEN NV IN HET KADER VAN DE CO2 PRESTATIELADDER Lunet 1 Postbus 899 3900 AW VEENENDAAL t- (0318) 540080 f- (0318) 543282 info@bouwbedrijfvandeelen.nl www.bouwbedrijfvandeelen.nl

Nadere informatie

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R 2 0 1 8 Wij Rijk, provincies, G5, metropoolen vervoerregio s kiezen ervoor om onze krachten te bundelen om met Smart Mobility maximale impact te hebben. Om

Nadere informatie

Strategische Personeelsplanning. Basisdocument

Strategische Personeelsplanning. Basisdocument Strategische Personeelsplanning Basisdocument Strategische Personeelsplanning Basisdocument SPP als pijler van hr-beleid Om als organisatie in een dynamische omgeving met veel ontwikkelingen en veranderingen

Nadere informatie

Projectgroep Gemeentesupport

Projectgroep Gemeentesupport Projectgroep Gemeentesupport Samenwerking tussen Stedenlink en het esociety Platform Nederland Dick van Schooneveld, voorzitter Slimme Steden, verhalen uit de praktijk Amsterdam, 6 februari 2013 Waar loopt

Nadere informatie

Profielschets Raad van Toezicht

Profielschets Raad van Toezicht Inleiding De Raad van Toezicht van de Stichting Sherpa, hierna Sherpa, werkt voor het bepalen van zijn samenstelling met een profielschets. Wanneer zich een vacature in de Raad van Toezicht voordoet, stelt

Nadere informatie

Challenge Nederland Mediawijs 2019

Challenge Nederland Mediawijs 2019 Challenge Nederland Mediawijs 2019 De wereld medialiseert en digitaliseert zo snel, dat we inmiddels spreken over een digitale transitie. Bij Netwerk Mediawijsheid vinden we dat alle Nederlanders het recht

Nadere informatie

Duurzaam groeien en vernieuwen

Duurzaam groeien en vernieuwen Symposium Duurzaam groeien en vernieuwen 05 02 13 Wat leert de Monitor Duurzaam Nederland en hoe kan Nederland werken aan duurzame groei? Dinsdag 5 februari 2013, 13.30-18.00 uur Centraal Bureau voor de

Nadere informatie

OVEREENKOMSTIG DE BESLUITEN VAN MEI 2010 VERSIE

OVEREENKOMSTIG DE BESLUITEN VAN MEI 2010 VERSIE OVEREENKOMSTIG DE BESLUITEN VAN MEI 2010 VERSIE 12/05/2010 Beleidsplan voor de Stichting Collectieve Marorgelden Israel (SCMI) Tel Aviv, mei 2010 1 van 6 . 1. Achtergrond De ter inleiding in het beleidsplan

Nadere informatie

Meerjarenbeleidsplan Turner Contact Nederland

Meerjarenbeleidsplan Turner Contact Nederland Meerjarenbeleidsplan 2013-2016 Turner Contact Nederland INLEIDING Turner Contact Nederland werkt vanuit een visie. Die visie is geformuleerd in het document Visie Turner Contact Nederland. Dit meerjarenbeleidsplan

Nadere informatie

Jaarplan 2013 RGF Zuidwest Nederland. In het hart van de regio

Jaarplan 2013 RGF Zuidwest Nederland. In het hart van de regio Jaarplan 2013 RGF Zuidwest Nederland In het hart van de regio 1 Inhoudsopgave 1 RGF Zuidwest Nederland in het hart van de regio... 3 2 De highlights voor 2013... 3 2.1 Weet wat er leeft... 3 2.2 Goed geïnformeerd

Nadere informatie

Profiel Raad van Toezicht. Stichting de Woonmensen/ KWZA

Profiel Raad van Toezicht. Stichting de Woonmensen/ KWZA Profiel Raad van Toezicht Stichting de Woonmensen/ KWZA KP 14 november 2012 1 Inleiding Uitgangspunt voor de bezetting van de Raad van Toezicht is, dat deze bestaat uit generalisten die gezamenlijk een

Nadere informatie

BELEIDSPLAN

BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN 2013-2017 Stichting Maatschappelijke Betrokkenheid Zwijndrechtse Waard (hierna af te korten als MBZ) IJsselmeer27 3332EX Zwijndrecht info@mbz.nl http://www.stichtingmbz.nl 06 294 556 56 (Tineke

Nadere informatie

Ondernemend werken in welzijnsorganisaties

Ondernemend werken in welzijnsorganisaties Training & Advies Ondernemend werken in welzijnsorganisaties Betere resultaten met nieuwe competenties Ondernemend werken in welzijnsorganisaties De welzijnssector is sterk in beweging, dat weet u als

Nadere informatie

Vliegwiel voor verbinden en versnellen van gezamenlijke gemeentelijke uitvoering

Vliegwiel voor verbinden en versnellen van gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samen Organiseren Vliegwiel voor verbinden en versnellen van gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samen Organiseren: waar staat het voor? Samen organiseren is een nieuwe werkwijze, vormgegeven vanuit

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN COMMISSARISSEN PROFIEL VASTGOED VELISON WONEN

FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN COMMISSARISSEN PROFIEL VASTGOED VELISON WONEN FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN COMMISSARISSEN PROFIEL VASTGOED VELISON WONEN Functie-eisen Algemene eisen Academisch niveau van denken en functioneren en inzicht in (strategische) bestuurlijke processen binnen

Nadere informatie

WAARDE(N)VOL TOEZICHT IS MENSENWERK. Toezichtkader Bibliotheek Velsen

WAARDE(N)VOL TOEZICHT IS MENSENWERK. Toezichtkader Bibliotheek Velsen Vastgesteld nov 2017 WAARDE(N)VOL TOEZICHT IS MENSENWERK Toezichtkader Bibliotheek Velsen 2017-2020 AANLEIDING TOEZICHTKADER Niets duurt voort, behalve verandering Heraclitus Voor je ligt het tussentijdse

Nadere informatie

OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET

OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET Saskia Engbers strateeg Ruimte gemeente Zwolle 25 februari 2016 24-2-2016 wij presenteren u... 2 Opzet presentatie 1. Hoofdlijnen Omgevingswet 2. Hoe past OGW in transformatie

Nadere informatie

CIVIC CROWDFUNDING VOOR EINDHOVEN

CIVIC CROWDFUNDING VOOR EINDHOVEN Raadsnummer 15R6401 CIVIC CROWDFUNDING VOOR EINDHOVEN Inleiding Crowdfunding is een vorm van financiering voor projecten en ondernemingen. Een grote groep mensen legt een klein bedrag in om een project

Nadere informatie

HAACS - JAARGANG 2 - #04

HAACS - JAARGANG 2 - #04 18 HAACS - JAARGANG 2 - #04 t e k s t Berit Piepgras b e e l d Christian van der Kooy 19 'LEAN AND MEAN' OF 'LESS IS LESS' Lean and mean of less is less Het XS-architectenbureau, kans of knelpunt? Change

Nadere informatie

Governance Code 2018

Governance Code 2018 Governance Code 2018 Stichting Federatie van Zorginstellingen ALGEMEEN 1. De Governance Code 2018, kortweg de code, is tot stand gekomen op initiatief van Stichting Federatie van Zorginstellingen. De code

Nadere informatie

Meerjarenbeleidsplan Nuenen, 14 december 2017

Meerjarenbeleidsplan Nuenen, 14 december 2017 Meerjarenbeleidsplan 2018-2021 Nuenen, 14 december 2017 Aanleiding 1. Statutaire verplichting Artikel 11a: Het bestuur stelt elke vier jaar een meerjarenbeleidsplan op Het bestuur legt dit beleidsplan

Nadere informatie

Verslaglegging bestuur

Verslaglegging bestuur Verslaglegging bestuur Als bestuur van het Stichting Present Putten (Present Putten) kijken we met een tevreden blik terug op het jaar 2014. Present Putten heeft veel betekenisvolle projecten mogelijk

Nadere informatie

Werken aan onze toekomst!

Werken aan onze toekomst! Samen sterk Werken aan onze toekomst! mijn Dorp 2030 Tubbergen Februari 2017 U en Mijn Dorp 2030 Evaluatie themabijeenkomst Mijn Dorp 2030 Volop aan de gang! Zo ongeveer een jaar geleden zijn we gestart

Nadere informatie

De impact van techniek op weg naar Voor een Nederland dat mee voorop loopt

De impact van techniek op weg naar Voor een Nederland dat mee voorop loopt De impact van techniek op weg naar 2025 Voor een Nederland dat mee voorop loopt Zes toekomstthema s Zes grotere thema s Mensenwerk oud naast nieuw De stad Nederland op zoek naar de balans Branche zonder

Nadere informatie

Profiel leden Raad van Toezicht Ingrado

Profiel leden Raad van Toezicht Ingrado Profiel leden Raad van Toezicht Ingrado Februari 2017 1 1. Inleiding Ingrado is een landelijke opererende vereniging waarvan de gemeenten en de RMC-regio s lid zijn. Binnen die gemeenten en regio s zijn

Nadere informatie

Hoe geven we zorg en gezondheid vorm in de informatiesamenleving?

Hoe geven we zorg en gezondheid vorm in de informatiesamenleving? Hoe geven we zorg en gezondheid vorm in de informatiesamenleving? ECP en de zorg E-healthweek Gemeenten en digitale zorg Platform zorg en ICT ECP ZORG Digivaardig in de zorg Zorg en privacy Data en zorg

Nadere informatie

MASTERCLASSES PUBLIC AUDITING. Diagnose van organisaties

MASTERCLASSES PUBLIC AUDITING. Diagnose van organisaties MASTERCLASSES PUBLIC AUDITING Diagnose van organisaties Nieuwe netwerken, sociale media, individualisering, decentralisatie, losse samenwerkingsvormen en informelere omgangsvormen, roep om transparantie:

Nadere informatie

Visie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert

Visie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert Visie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert Inleiding Goed Wonen Gemert staat als corporatie midden in de samenleving en opereert vanuit haar missie: Wij zijn een maatschappij gedreven organisatie.

Nadere informatie

Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen KEUZE VOOR SPEERPUNTEN OVERHEID IN BEWEGING EN MEESTER IN JE WERK

Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen KEUZE VOOR SPEERPUNTEN OVERHEID IN BEWEGING EN MEESTER IN JE WERK Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen 1 Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen De A+O fondsen van gemeenten, provincies en waterschappen hebben

Nadere informatie