De Dagloonregels Invoeringswet stelselherziening

Transcriptie

1 Wijziging dagloonregels Invoeringswet stelselherziening SZW Regeling houdende wijziging van de regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 20 april 1967, nr (Stcrt. 126) en de 28 mei 1999/nr. SV/WV/99/28073 Directie Sociale Verzekeringen en Werkgelegenheid, J.F. Hoogervorst; Gelet op de artikelen 14, eerste en tweede lid, van de Wet en 34, tweede, derde, vijfde en zesde lid, van de Invoeringswet stelselherziening ; Besluit: Artikel I. Wijziging dagloonregels Wet De regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 20 april 1967, nr (Stcrt. 126) wordt als volgt gewijzigd: A Na artikel 15 wordt een artikel ingevoegd, luidende: Artikel 15a 1. Ten aanzien van de berekening van het dagloon voor de werknemer van 55 jaar of ouder, op wie artikel 7 van toepassing is en die aantoont dat zijn loon, bij dezelfde werkgever tot wie hij in dienstbetrekking stond als bij het intreden van zijn arbeidsongeschiktheid, op de dag van het bereiken van die leeftijd, of daarna, is verlaagd, zijn de volgende leden van dit artikel van toepassing. 2. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan onder: a. verlaging van zijn loon: verlaging van het vaste bedrag per dag, week, maand of jaar waarop het loon was vastgesteld; b. voorafgaande dagloon: het dagloon, dat voor de werknemer zou hebben gegolden indien zijn arbeidsongeschiktheid op de dag voorafgaand aan de verlaging van zijn loon zou zijn ingetreden en hij vanaf die dag onafgebroken arbeidsongeschikt zou zijn geweest. 3. Indien het dagloon berekend op grond van de voorgaande artikelen lager zou zijn dan het voorafgaande dagloon, wordt het dagloon vastgesteld op een bedrag dat overeenkomt met het voorafgaande dagloon doch niet meer dan het dagloon vermenigvuldigd met 9/7. 4. Met betrekking tot de werknemer op wie het bepaalde in artikel 14, eerste lid, van toepassing is, wordt het bepaalde in het vorige lid op deze wijze toegepast, dat het dagloon en het voorafgaande dagloon worden vastgesteld zonder toepassing van artikel 14, eerste lid. Op het aldus vastgestelde bedrag wordt vervolgens artikel 14, eerste lid, toegepast. B Artikel 16, eerste lid, wordt als volgt gewijzigd: 1 o. In onderdeel a wordt de zinsnede en in artikel 12, onder a, vervangen door: in artikel 12, onderdeel a, en in artikel 15a, eerste lid,. 2 o. Onder vervanging van de punt aan het slot van onderdeel f door een puntkomma, wordt een onderdeel ingevoegd, luidende: g. in artikel 15a, tweede lid, in plaats van de woorden zou zijn ingetreden wordt gelezen: zou zijn toegenomen. Artikel II. Wijziging Dagloonregels Invoeringswet stelselherziening sociale zekerheid De worden als volgt gewijzigd: A Artikel 14 wordt als volgt gewijzigd: 1 o. In het eerste lid wordt de zinsnede op de eerste werkloosheidsdag een loondervingsuitkering ingevolge de Wet van minder dan 80% ontvangt vervangen door: op de eerste werkloosheidsdag, of op de eerste dag van herleving van het recht op werkloosheidsuitkering, een arbeidsongeschiktheidsuitkering op grond van de Wet van minder dan 80% ontvangt. 2 o. Het tweede lid vervalt onder vernummering van het derde lid tot tweede lid. 3 o. In het nieuwe tweede lid wordt de zinsnede bedoeld in het eerste en tweede lid vervangen door bedoeld in het eerste lid en wordt het desbetreffende lid vervangen door: dat lid. 4 o. Onder vernummering van het vierde en vijfde lid tot vijfde en zesde lid worden twee leden ingevoegd, luidende: 3. Indien de arbeidsongeschiktheidsuitkering van de werknemer, bedoeld in het eerste lid, op een tijdstip na de dagloonberekening overeenkomstig dat lid, niet meer volledig wordt uitbetaald op grond van artikel 44, eerste lid, onderdeel b, van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsuitkering, wordt het krachtens de eerste zin van het eerste lid berekende dagloon evenredig verlaagd door dat dagloon te vermenigvuldigen met een breuk, waarvan de teller wordt gevormd door het verschil tussen 100 en het midden van de arbeidsongeschiktheidsklasse, die bij de toepassing van laatstgenoemd artikel in acht wordt genomen, en de noemer door het getal Voor de werknemer, bedoeld in het eerste lid, wiens arbeidsongeschiktheidsuitkering, op een tijdstip na de dagloonberekening overeenkomstig dat lid, wordt ingetrokken dan wel niet meer wordt uitbetaald op grond van artikel 43, eerste lid, of artikel 44, eerste lid, onderdeel a, van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsuitkering, is het dagloon het krachtens de eerste zin van het eerste lid berekende dagloon. 5 o. Het nieuwe vijfde lid komt te luiden: 5. Dit artikel is niet van toepassing indien en zolang bij de vaststelling van de mate van arbeidsongeschiktheid rekening wordt gehouden met de arbeid die de werknemer, na het intreden van zijn arbeidsongeschiktheid, heeft verricht in de dienstbetrekking waaruit hij werkloos is geworden. 6 o. In het nieuwe zesde lid wordt het Uit: Staatscourant 1999, nr. 101 / pag. 4 1

2 eerste of tweede lid vervangen door: het eerste lid. B Na artikel 16 wordt een artikel ingevoegd, luidende: Artikel 16a 1. Ten aanzien van de berekening van het dagloon voor de werknemer van 55 jaar of ouder, op wie artikel 7 van toepassing is en die aantoont dat zijn loon, bij dezelfde werkgever tot wie hij in dienstbetrekking stond als bij het intreden van de werkloosheid, op de dag van het bereiken van die leeftijd, of daarna, is verlaagd, zijn de volgende leden van dit artikel van toepassing. 2. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan onder: a. verlaging van zijn loon: verlaging van het vaste bedrag per dag, week, maand of jaar waarop het loon was vastgesteld; b. voorafgaande dagloon: het dagloon, dat voor de werknemer zou hebben gegolden indien zijn arbeidsurenverlies op de dag voorafgaand aan de verlaging van zijn loon zou zijn ingetreden en hij vanaf die dag onafgebroken werkloos zou zijn geweest. 3. Indien het dagloon berekend op grond van de voorgaande artikelen lager zou zijn dan het voorafgaande dagloon, wordt het dagloon vastgesteld op een bedrag dat overeenkomt met het voorafgaande dagloon doch niet meer dan het dagloon vermenigvuldigd met 9/7. 4. Met betrekking tot de werknemer op wie het bepaalde in artikel 10, eerste lid, van toepassing is, wordt het bepaalde in het vorige lid op deze wijze toegepast, dat het dagloon en het voorafgaande dagloon worden vastgesteld zonder toepassing van artikel 10, eerste lid. Op het aldus vastgestelde bedrag wordt vervolgens artikel 10, eerste lid, toegepast. 5. Het derde lid is niet van toepassing op de werknemer op wie artikel 14 van toepassing is. C Artikel 17 wordt als volgt gewijzigd: 1 o. In het eerste lid en het zesde lid wordt 6 maanden vervangen door: 12 maanden. 2 o. In het eerste en het derde lid wordt 30 maanden vervangen door: 36 maanden. 3 o. Aan het derde lid wordt een zin toegevoegd, luidende: Indien de werknemer op de datum van het primaire ontslag 57,5 jaar of ouder is, is de in de vorige zin genoemde termijn van 36 maanden niet van toepassing. 4 o. Het vijfde lid wordt als volgt gewijzigd: a. In de aanhef wordt het vorige lid vervangen door: het derde lid. b. In onderdeel b wordt artikel 15, eerste en tweede lid, vervangen door: artikel 14, eerste lid,. c. Onder vervanging van de puntkomma aan het slot van onderdeel b door een punt, vervalt onderdeel c. Artikel III. Overgangsbepaling dagloonregels Wet De regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 20 april 1967, nr (Stcrt. 126), zoals die regeling luidde op de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding van deze regeling, blijft van toepassing op de persoon wiens recht op arbeidsongeschiktheidsuitkering is ontstaan voor de datum van inwerkingtreding van deze regeling, met betrekking tot die arbeidsongeschiktheidsuitkering. Artikel IV. Overgangsbepaling Met uitzondering van artikel 14 en artikel 17, vijfde lid, aanhef en onderdeel b, van die regeling blijven de, zoals die regeling luidde op de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding van deze regeling, van toepassing op de persoon wiens recht op uitkering op grond van de Werkloosheidswet is ontstaan voor die dag, met betrekking tot dat recht. Artikel V. Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 juli Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst. s-gravenhage, 28 mei en Werkgelegenheid, J.F. Hoogervorst. Toelichting Algemeen Dit besluit betreft een aantal wijzigingen van de regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 20 april 1967, nr (Stcrt. 126) (hierna: de dagloonregels WAO) en de (hierna: de Dagloonregels IWS). Introductie dagloongarantieregeling voor ouderen In de dagloonregels WAO wordt een nieuw artikel 15a ingevoegd en in de Dagloonregels IWS een nieuw artikel 16a, inhoudende een dagloongarantieregeling voor ouderen. Op grond van het regeerakkoord krijgt het bevorderen van de arbeidsdeelname van ouderen een belangrijke plaats in het werkgelegenheidsbeleid. Daarbij is aangegeven dat maatregelen zullen worden getroffen om het voor ouderen aantrekkelijker te maken langer door te werken. Eén van de maatregelen die daartoe kan dienen is de dagloongarantieregeling voor ouderen. Deze maatregel verkleint het financiële risico bij acceptatie van lager betaalde arbeid bij de eigen werkgever, teneinde uitval wegens arbeidsongeschiktheid te vermijden. Als op een later moment werkloosheid of arbeidsongeschiktheid intreedt wordt het nadelige effect van de loopbaanombuiging op het recht op uitkering op grond van de Werkloosheidswet (WW) of de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) (deels) ondervangen. Een wijziging in de (omvang van) de door de werknemer te verrichten werkzaamheden, teneinde uitval wegens arbeidsongeschiktheid te voorkomen (hierna: loopbaanombuiging), kan verschillende vormen aannemen. Er kan sprake zijn van herschikking van het takenpakket, plaatsing in een lagere functie, wijziging van de organisatie van de arbeid of vermindering van het aantal uren. Niet altijd zal duidelijk zijn of een bepaalde loonsverlaging het gevolg is van loopbaanombuiging of een andere reden heeft. Een regeling waarbij de dagloongarantie verbonden wordt aan de voorwaarde dat de lagere beloning een gevolg is van loopbaanombuiging wordt daarmee moeilijk handhaafbaar. Het kan werkgever en werknemer voor bewijsproblemen stellen terwijl het voor de uitvoeringsinstelling moeilijk controleerbaar is, zeker naarmate de loopbaanombuiging in een verder verleden heeft plaatsgevonden. Er is daarom gekozen voor een regeling waarbij de dagloongarantie van toepassing is Uit: Staatscourant 1999, nr. 101 / pag. 4 2

3 indien de werknemer van 55 jaar en ouder aantoont dat zijn vaste loon op of na het bereiken van die leeftijd verlaagd is. De dagloongarantie houdt in dat het dagloon van de WW- en WAO-uitkering wordt gebaseerd op het loon vóór de loonsverlaging. Ten einde een aanzuigende werking op de WW en de WAO te voorkomen wordt in de regeling een maximum ingebouwd van 9/7 van het loon nà de loonsverlaging. Daarmee bedraagt de WW- of WAOuitkering niet meer dan 90% van het dagloon nà de loonsverlaging. Een voorbeeld kan dit verduidelijken: Het dagloon gebaseerd op het loon vóór de loonsverlaging bedraagt f 200,- en het dagloon gebaseerd op het loon nà de loonsverlaging f 140,-. Het dagloon kan niet hoger worden vastgesteld dan f 140,- x 9/7 = f 180,-. Het dagloon wordt derhalve f 180,-. De uitkering bedraagt dan per dag 70% van f 180 = f 126,- (90% van het loon na de loonsverlaging). De garantie is niet beperkt tot een bepaalde periode. Het beperken tot een bepaalde periode zou betekenen dat er naarmate het eind van de periode nadert een steeds grotere financiële incentive voor de werknemer ontstaat om toch uit het arbeidsproces te stappen, terwijl de werknemer die zo lang mogelijk doorwerkt daarmee financieel slechter af zou zijn. Aanpassing dagloonregeling bij samenloop WW- en WAO-uitkering Artikel 14 van de Dagloonregels IWS geeft de dagloonberekening voor de WW van de werknemer die tevens recht heeft op een WAO-uitkering, berekend naar een mate van arbeidsongeschiktheid van minder dan 80%. Uitgangspunt bij deze berekening is het dagloon dat aan de WAO-uitkering ten grondslag ligt. In het tweede lid van deze bepaling was geregeld dat het WW-dagloon van de werknemer die een vervolguitkering WAO ontvangt afgeleid wordt van het WAOvervolgdagloon. De Centrale Raad van Beroep heeft in een uitspraak van 15 januari 1998 (96/10178 WW) de regeling van artikel 14, tweede lid, van de Dagloonregels IWS onverbindend verklaard omdat bij deze regeling de relatie met hetgeen de werknemer per dag zou kunnen verdienen in het gewoonlijk uitgeoefende beroep, geheel wordt losgelaten. De Centrale Raad van Beroep is van oordeel dat artikel 34 van de IWS geen grondslag biedt voor deze regel. Naar aanleiding van deze uitspraak heb ik besloten de bepaling te laten vervallen zodat ook voor de werknemer die recht heeft op een WAO-vervolguitkering, het WW-dagloon wordt afgeleid van het (veelal hogere) WAOdagloon. In artikel 14, vierde lid, van de Dagloonregels IWS (oud) was geregeld dat artikel 14 niet van toepassing was indien en zolang de werknemer in staat kan worden geacht arbeid, die hij na het intreden van zijn arbeidsongeschiktheid heeft verricht, duurzaam te verrichten. De bepaling is in artikel 14, vijfde lid, herschreven om duidelijk aan te geven dat er sprake moet zijn van werkzaamheden die aanleiding hebben gegeven tot toekenning of herziening van de arbeidsongeschiktheidsuitkering. Indien ten aanzien van de werkzaamheden artikel 44 van de WAO wordt toegepast of de werknemer met de werkzaamheden minder verdient dan evenredig aan zijn bestaande verdiencapaciteit is bij werkloosheid artikel 14 wel van toepassing. De overige wijzigingen van artikel 14 van de Dagloonregels IWS zijn met name technisch van aard en sluiten aan bij hetgeen in de praktijk reeds wordt toegepast. Verruiming dagloongarantieregeling Tenslotte wordt de bestaande dagloongarantieregeling van artikel 17 van de Dagloonregels IWS verruimd. De doelstelling van deze regeling is te voorkomen dat een werknemer die binnen een relatief korte periode na het beëindigen van zijn dienstbetrekking werk aanvaardt tegen een lager loon, wordt achtergesteld bij degene die langdurig werkloos blijft (en dus uitkering blijft ontvangen naar het hogere loon). De oude regeling garandeert het oude (hogere) dagloon indien de werknemer binnen 6 maanden na ontslag uit zijn dienstbetrekking lager betaalde arbeid aanvaardt, bij werkloosheid binnen 30 maanden na dit eerste ontslag. De periode waarbinnen de lager betaalde arbeid moet zijn aanvaard wordt verlengd van 6 maanden naar 12 maanden. De duur van de garantie wordt verlengd van 30 maanden naar 36 maanden, gerekend vanaf het moment van het eerste ontslag. Voor de werknemer, die op de datum van het primaire ontslag 57,5 jaar of ouder is, wordt de duur van de garantie verlengd tot het moment van het bereiken van de 65-jarige leeftijd. Met deze maatregel wordt het risico van het aanvaarden van lager betaalde arbeid verkleind. Artikelsgewijs Artikel I. Wijziging dagloonregels Wet Onderdeel A Met dit onderdeel wordt de dagloongarantieregeling voor ouderen in de dagloonregels WAO opgenomen. Op grond van het eerste en tweede lid van artikel 15a van de dagloonregels WAO geldt de dagloongarantie voor de werknemer van 55 jaar of ouder op wie de vastloonbepaling van artikel 7 van de dagloonregels WAO van toepassing is en die aantoont dat tussen zijn 55e verjaardag en het intreden van zijn arbeidsongeschiktheid zijn loon bestaande uit een vast bedrag per dag, week, maand of jaar is verlaagd. Hij moet op het moment van de loonsverlaging wel tot dezelfde werkgever in dienst hebben gestaan als op het moment van het intreden van de arbeidsongeschiktheid. In het vierde lid van artikel 15a is geregeld op welke wijze de dagloongarantieregeling wordt toegepast met betrekking tot de werknemer op wie artikel 14, eerste lid, van de dagloonregels WAO van toepassing is. Dit komt overeen met de wijze waarop de dagloongarantieregeling van artikel 17 van de Dagloonregels IWS wordt toegepast met betrekking tot de werknemer op wie het met artikel 14 van de dagloonregels WAO vergelijkbare artikel 10 van de Dagloonregels IWS van toepassing is. Onderdeel B Dit onderdeel bevat de wijzigingen die in verband met onderdeel A noodzakelijk zijn in artikel 16, eerste lid, van de dagloonregels WAO. Artikel II. Wijziging Dagloonregels Invoeringswet stelselherziening sociale zekerheid Onderdeel A, onder 1 In de eerste plaats is met dit onderdeel de term loondervingsuitkering in artikel 14, eerste lid, van de Dagloonregels Uit: Staatscourant 1999, nr. 101 / pag. 4 3

4 IWS, vervangen door arbeidsongeschiktheidsuitkering. Aldus is artikel 14, eerste lid, van toepassing in de situatie waar voorheen artikel 14, tweede lid, op zag. Voorts is met de tussenvoeging van de zinsnede of op de eerste dag van herleving van het recht op werkloosheidsuitkering geregeld dat artikel 14 ook van toepassing is indien de werknemer arbeidsongeschikt wordt tijdens het ontvangen van WWuitkering. Zijn WW-uitkering eindigt immers bij het intreden van de arbeidsongeschiktheid en herleeft op het moment dat hij een gedeeltelijke WAO-uitkering krijgt toegekend na het eerste ziektejaar dan wel, na eerst een WAO-uitkering te hebben ontvangen van 80% of meer, op het moment dat zijn WAO-uitkering wordt herzien. Onderdeel A, onder 2, 3 en 6 In deze subonderdelen zijn het vervallen van het tweede lid van artikel 14 van de Dagloonregels IWS (zie hierboven het algemeen deel van de toelichting) en de in verband daarmee noodzakelijke aanpassingen van dat artikel opgenomen. Onderdeel A, onder 4 In het (nieuwe) derde lid van artikel 14 van de Dagloonregels IWS wordt geregeld dat het dagloon, dat aan de WWuitkering ten grondslag ligt, wordt aangepast indien de WAO-uitkering van de werknemer onder toepassing van artikel 44 van de WAO slechts gedeeltelijk wordt uitbetaald. Indien de werknemer inkomsten uit arbeid geniet waarbij artikel 44 van de WAO wordt toegepast, wordt de WAO-uitkering niet ingetrokken of herzien maar uitbetaald alsof de uitkering wel is ingetrokken of herzien. Indien niet artikel 44 van de WAO zou zijn toegepast, maar de WAO-uitkering zou zijn herzien, zou op grond van het tweede lid van artikel 14 van de Dagloonregels IWS (voorheen het derde lid) het dagloon zijn aangepast. Het ligt in de rede het dagloon op dezelfde wijze te herzien bij toepassing van artikel 44 van de WAO. In het (nieuwe) vierde lid van artikel 14 van de Dagloonregels IWS is een regeling opgenomen voor de situatie dat de WAO-uitkering van een werknemer, op wie het eerste lid van dat artikel van toepassing is, wordt ingetrokken dan wel niet meer wordt uitbetaald onder toepassing van artikel 44 van de WAO. Het aan de WW-uitkering ten grondslag liggende dagloon is in dat geval het dagloon dat aan de WAO-uitkering ten grondslag lag. Onderdeel A, onder 5 Met dit onderdeel is het (oude) vierde lid herschreven ten einde de reikwijdte van die bepaling te verduidelijken (zie hierboven het algemeen deel van de toelichting). Onderdeel B Inhoudelijk komt artikel 16a van de Dagloonregels IWS overeen met artikel 15a van de dagloonregels WAO (zie ook de toelichting bij artikel I, onderdeel A). Onderdeel C, onder 1, 2 en 3 In deze subonderdelen is de verruiming van de dagloongarantieregeling van artikel 17 van de Dagloonregels IWS opgenomen (zie het algemeen deel van de toelichting). Onderdeel C, onder 4 Onder a en b wordt een tweetal foutieve verwijzingen gecorrigeerd. Onder c vervalt de bepaling op grond waarvan de garantieregeling niet van toepassing was op de werknemer die laatstelijk voor het primaire ontslag als uitgeleende werknemer in dienst was bij een uitleenbedrijf.gelet op de bedoeling van de bepaling strekte deze zich slechts uit tot de werknemer in dienst van een uitzendonderneming zonder vergunning. Werknemers die gewerkt hadden voor een uitzendonderneming met vergunning vielen wel onder de garantieregeling. Sinds 1 juli 1998 is geen vergunning meer vereist voor het uitzenden van werknemers en kan op deze grond geen onderscheid meer worden gemaakt. Er bestaat ook geen goede reden om dit onderscheid langs andere weg weer te construeren. Naar verwachting zal er nauwelijks sprake zijn van belangrijke loonverschillen tussen reguliere ondernemingen en uitzendondernemingen. Verder wordt het primaire dagloon vastgesteld op grond van de overige bepalingen van de Dagloonregels IWS en zal bijvoorbeeld een hoog vast loon, verdient in een korte periode, op grond van artikel 7, zevende lid, gematigd worden. Komt een eventueel hoger loon wel geheel of gedeeltelijk tot uiting in het primaire dagloon (en derhalve in de hoogte van de WW-uitkering) van de uitgeleende werknemer, dan ligt het, vanuit de doelstelling van de garantieregeling voorkomen dat de werknemer bij werkhervatting tegen een lager loon slechter af is dan bij voortdurende werkloosheid echter niet voor de hand deze werknemer uit te sluiten van de garantieregeling. Artikel III. Overgangsbepaling dagloonregels Wet op de arbeidsongeschiktheids-verzekering De garantieregeling van artikel 15a van de dagloonregels WAO is niet van toepassing op uitkeringen die zijn ontstaan voor de dag van inwerkingtreding van deze regeling. Aldus wordt voorkomen dat met betrekking tot lopende uitkeringen tot herberekening van het dagloon zou moeten worden overgegaan. Bovendien bestond bij een eventuele loopbaanombuiging in het verleden van degenen die thans een WAO-uitkering genieten de garantieregeling van artikel 15a niet. Artikel IV. Overgangsbepaling Voor de garantieregeling van artikel 16a en de uitbreiding van de garantieregeling van artikel 17 van de Dagloonregels IWS geldt mutatis mutandis hetgeen hiervoor in de toelichting op artikel III is overwogen met betrekking tot artikel 15a van de dagloonregels WAO. Wel zijn vanaf de dag van inwerkingtreding van deze regeling artikel 14 en artikel 17, vijfde lid, aanhef en onderdeel b, zoals deze met de onderhavige regeling zijn gewijzigd, van toepassing. en Werkgelegenheid, J.F. Hoogervorst. Uit: Staatscourant 1999, nr. 101 / pag. 4 4

5 Uit: Staatscourant 1999, nr. 101 / pag. 4 5