Lijst van afkortingen 17

Transcriptie

1 Lijst van afkortingen 17 1 Plaatsbepaling en uitgangspunten van het gezondheidsrecht Plaatsbepaling Ontwikkeling van het gezondheidsrecht Omschrijving van het gezondheidsrecht Gezondheidsrecht en gezondheidsethiek Bronnen van het recht in de gezondheidszorg Bovennationale rechtsbronnen Wetgeving in de gezondheidszorg Jurisprudentie Zelfregulering Relatief gewicht van de verschillende bronnen Rechtsbeginselen en mensenrechten Beginselen en mensenrechten in het algemeen Beginselen en mensenrechten in het gezondheidsrecht De professionele standaard Twee categorieën normen voor het medisch handelen Medisch-professionele standaard Richtlijnen, standaarden en protocollen Medisch-professionele autonomie Gewetensbezwaren De juridische positie van het lichaam Biologisch versus juridisch mensbeeld Recht op eigen lichaam Transseksualiteit 88 2 Rechten van patiënten Inleiding Geschiedenis, (inter)nationale ontwikkeling Juridisch kader, wetgeving Zelfregulering Geneeskundige behandelingsovereenkomst Reikwijdte van de WGBO Professionele standaard 101 7

2 2.4.3 Plichten van de patiënt in het kader van de WGBO Aansprakelijkheid Recht op informatie Doelen van het recht op informatie Inhoud van het recht op informatie Heeft de patiënt de informatie begrepen? Recht op informatie over fouten Uitzonderingen op het recht op informatie Recht om niet te weten Recht op keuze-informatie Toestemmingsvereiste Toestemming: totstandkoming Toestemming: reikwijdte Toestemming: uitzonderingen Intrekken of weigeren van toestemming Schriftelijke wilsverklaringen Minderjarige patiënten Algemene aspecten Leeftijdsgrenzen, zeggenschap van de minderjarige zelf Diversen Wilsonbekwame meerderjarigen Door de rechter benoemde vertegenwoordiger Persoonlijk gemachtigde De niet-benoemde vertegenwoordiger Vertegenwoordiger en wilsverklaring Dwang en drang Einde van de behandelingsovereenkomst Geheim Beroepsgeheim Doorbreking van het geheim Enkele bijzondere situaties Privacy Uitgangspunten Verwerking van medische (persoons)gegevens Individuele privacyrechten Handhaving en zelfregulering Nieuwe ontwikkelingen Plichten van de patiënt en rechten van de hulpverlener Collectieve patiëntenrechten 178 8

3 3 Gezondheidszorg en derdenbelangen Inleiding Psychiatrie Vrijwillige opneming in een psychiatrisch ziekenhuis De opneming in een psychiatrisch ziekenhuis van patiënten die blijk geven van bezwaar noch bereidheid De gedwongen opneming in een psychiatrisch ziekenhuis Opname in instelling voor verstandelijk gehandicapten of psychogeriatrisch verpleeghuis De Wet Bopz en het strafrecht Vervanging van de Wet Bopz Wetenschappelijk onderzoek Inleiding Onderzoek met patiëntengegevens Onderzoek met lichaamsmateriaal Medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen Orgaan- en weefseltransplantatie Inleiding Donatie bij leven Organen uit overledenen Voorbereiding, orgaancentrum en orgaanbank Xenotransplantatie Internationale aspecten Medische keuringen Inleiding Bij de keuring betrokken partijen Inhoud keuring Wet op de medische keuringen Rechten van de keurling Positie van de keurend arts Begin van het leven Erfelijkheid Ingrijpen in het genoom Erfelijkheidsonderzoek en -advisering Genetisch bevolkingsonderzoek; genetic screening Verzameling en gebruik van genetische informatie Het tot stand brengen van mensen Recht op procreatie 325 9

4 4.2.2 Sterilisatie en castratie Donatie van geslachtscellen Geslachtskeuze In-vitrofertilisatie en embryo-overbrenging Draagmoederschap Ectogenese Klonen Leven in wording Bescherming van het embryo voor en na innesteling Juridische betekenis van de geboorte Progressieve rechtsbescherming? Gebruik van embryo s voor wetenschappelijk onderzoek Pre-implantatiediagnostiek Prenatale diagnostiek en behandeling van de foetus Abortus provocatus Einde van het leven Ontwikkelingen De relatie tussen wetgeving en richtlijnen van de medische beroepsgroep Medische beslissingen rond het levenseinde Staken of niet-instellen van een behandeling wegens gebrek aan toestemming Staken of niet-instellen van een behandeling in het geval van medisch zinloos handelen Pijn- en symptoombestrijding Palliatieve sedatie Euthanasie, algemeen Euthanasiewet Euthanasie, overige aspecten Levensbeëindiging zonder verzoek Doodscriterium Overlijdensverklaring Kwaliteit van zorg Kwaliteitsbewaking en -bevordering Inleiding Verantwoordelijkheid voor kwaliteit Kwaliteitsnormen

5 6.1.4 Kwaliteitstoetsing Kwaliteit en zorginstellingen Wetgeving Governance en goed bestuur Kwaliteitsbewaking en MIP/VIM Kwaliteit en beroepsbeoefening Beroepsbeoefening in instellingsverband Samenwerking Wet BIG Arts Tandarts en tandheelkundige beroepen Apotheker en apotheekhoudende arts Gezondheidszorgpsycholoog Psychotherapeut Fysiotherapeut Verloskundige Verpleegkundige Art. 34-beroepen Beroepsbeoefening en het vrije verkeer van personen en diensten Alternatieve behandelwijzen Taakherschikking Kwaliteit van zorg: Kwaliteit en producten Lichaamsmateriaal Bloed en bloedproducten Geneesmiddelen Medische hulpmiddelen Toezicht op de kwaliteit van zorg Beroepsbeoefening in bijzondere situaties Inleiding Bedrijfsgezondheidszorg Verzekeringsgeneeskunde Jeugdgezondheidszorg De arts als deskundige in een juridische procedure Strafrecht Civiel recht Bestuursrecht Tuchtrecht Professionele standaard

6 7.5.6 Toestemming en geheimhouding Militaire gezondheidszorg Gezondheidszorg in penitentiaire inrichtingen Gezondheidszorg voor asielzoekers Hongerstaking Sectie Preventie Inleiding Publieke gezondheidszorg Infectieziekten Vaccinatie Bevolkingsonderzoek Rechtshandhaving Inleiding Klachtrecht Inrichting van het klachtenstelsel Klachtenopvang en -bemiddeling Wet klachtrecht cliënten zorgsector Ontwikkelingen in de wetgeving Tuchtrechtspraak Doel tuchtrecht Procedure Klachtgerechtigden Individuele gezondheidszorg Toetsnormen Gebruik medische gegevens Tuchtmaatregelen Tuchtrecht als kwaliteitsinstrument Maatregelen wegens ongeschiktheid De toekomst van het tuchtrecht Aansprakelijkheid en schadevergoeding Algemeen juridisch kader Onzorgvuldig handelen Causaal verband en schade Soorten van schade De adressering van de schadeclaim Aansprakelijkheid voor hulpmiddelen/producten

7 9.4.7 Gebrek in informatieplicht De behandeling van een schadeclaim Klachtplicht en verjaring Stelplicht en bewijslast Toekomstige ontwikkelingen Strafrecht Inleiding Strafrechtelijke procedure Inzage OM in patiëntendossiers Enkele andere kwesties Afsluiting Samenloop van procedures Verzekeringsstelsel Inleiding Kenmerken van de zorgverzekering Geschiedenis Eén verzekeringsregime Noodzakelijke, curatieve zorg Verzekering en sturing van de zorg Privaatrechtelijk karakter De Zvw stelt grenzen aan de contractsvrijheid Uitvoering in een publiekrechtelijke context Europa stelt grenzen aan regulering Contractspartijen en de overeenkomst Verzekeringsplichtige, verzekeringnemer, verzekerde De zorgverzekeraar Verzekeringsplicht Acceptatieplicht Totstandkoming van de zorgverzekering Ingang en einde van de zorgverzekering Polis en modelovereenkomst Collectieve contracten Prestatievormen Zorgplicht Natura en restitutie Het naturamodel nader beschouwd Het restitutiemodel nader beschouwd Natura en restitutie vergeleken

8 10.5 Het verzekerde pakket Grondwet en verdragen Unierecht Beleid ten aanzien van het verzekerde pakket Nationaal recht De regeling van de Zvw Voorwaardelijke toelating Het recht op prestaties Systematiek van de Zvw Wettelijke omschrijving van de zorg Stand van de wetenschap en praktijk Indicatiegebieden Contractuele omschrijving van de zorg Verzekeringsindicatie Doelmatigheid Procedurele voorwaarden Redelijkheid en billijkheid Overige rechten en verplichtingen Premie en inkomensafhankelijke bijdrage Eigen bijdrage en eigen risico Bescherming van de persoonlijke levenssfeer Klachten en geschillen Zorginkoop Inleiding Aard en inhoud van de overeenkomst Totstandkoming van de overeenkomst Kwaliteitsmeting en selectieve zorginkoop Overige verzekeringen en voorzieningen Aanvullende ziektekostenverzekeringen Langdurige zorg en ondersteuning Wijziging zorgverzekering Wet langdurige zorg Wmo Jeugdwet De marktordening Van aanbodsturing naar gereguleerde marktwerking Vraag aan bod Wegnemen van belemmeringen

9 WHOZ WTG ExPres WTZi Wmg De Wet aanvulling instrumenten bekostiging WMG De Wet continuïteit, kwaliteit en bereikbaarheid van zorg Wet goed bestuur in de zorg Resumerend Overheid en marktpartijen De regering Het parlement De minister van VWS De zorgautoriteit De ACM Brancheorganisaties Ziektekostenverzekeraars Zorgaanbieders Consumenten Werkingssfeer Wmg Marktonderzoek Algemene verplichtingen van zorgaanbieders en ziektekostenverzekeraars Verboden Administratie Declaratie- en betalingsverkeer Consumenteninformatie Verzekeringsovereenkomsten op afstand Administratievoerders Invloed op overeenkomsten Procedures Marktontwikkeling Aanmerkelijke marktmacht Verticale integratie Zorgspecifieke fusietoets Bekostiging Prestatie- en tariefregulering Macrobudgetkortingen Uitwerking in de praktijk Jurisprudentie

10 Tariefsomgrenzen Macrobeheersinstrument Beschikbaarheidbijdragen Vereffeningbedragen Experimenten Europese aspecten Ontwikkelingen Informatie Handhaving Uitleg van de normen Bestuursrechtelijke handhaving Awb Bestuursrechtelijke handhaving Wmg Aanwijzing en openbare kennisgeving Bestuursdwang en last onder dwangsom Bestuurlijke boete Tuchtrechtelijke handhaving Strafrechtelijke handhaving Privaatrechtelijke handhaving Rechtsbescherming Formele rechtskracht Bekendmaking Rechtsingang Op de zaak betrekking hebbende stukken Beoordeling in bezwaar en beroep Voorlopige voorziening De burgerlijke rechter als restrechter