Rijperweg 10. Straat en huisnummer : Rijperweg 10 Postcode en plaats : 2061 BH Bloemendaal Kadastrale aanduiding : A11560 Complexonderdeel :

Transcriptie

1 Rijperweg 10 Straat en huisnummer : Rijperweg 10 Postcode en plaats : 2061 BH Bloemendaal Kadastrale aanduiding : A11560 Complexonderdeel : Naam object : Zonneduin Bouwjaar : 1906 Architect : A. Haan Bouwstijl : Nieuw Historiserend Oorspronkelijke functie : Woonhuis Huidige functie : Woonhuis Datum foto :

2 Inleiding Rijperweg 10 is gesitueerd aan de westzijde van de Rijperweg op een ruin perceel dat aan de noordzijde wordt begrensd door de Dr. J.P. Thijsselaan en aan de zuidzijde door de Huygens Backerlaan. Het pand maakt deel uit van het villapark Bloemendaalse Park. Dit park wordt na aankoop van een groot deel van buitenplaats Buiten Rijp in 1882 ontwikkeld door bouwmaatschappij Het Bloemendaalsche Park naar plannen van de Haarlemse architect L.J. Ritter. Kenmerkend is de landschappelijke aanleg op het geaccidenteerde terrein met enkele zeer grote hoogteverschillen en het slingerend wegenplan met extensieve bebouwing van voornamelijk grote villa s op ruime percelen. De villa s kregen veelal een koetshuis en/of tuinmanswoning 5. Villapark Bloemendaalse Park is onderdeel van het Beschermd Dorpsgezicht Bloemendaal. Rijperweg 10 is in 1906 gebouwd naar ontwerp van A. Haan. 6 In de literatuur wordt het ontwerp abusievelijk toegeschreven aan J. Stuyt en Jos Cuypers 7. De signatuur op de oorspronkelijke bouwtekening is evenwel A. Haan. De villa is ontworpen in een Nieuw Historiserende bouwstijl. Deze stijl grijpt terug op de architectuur van Hollandse en Engelse landhuizen uit de 17 de en 18 de eeuw. Kenmerkend is de forse monumentale kap met uitgezwenkte kapvoet, de kruiskozijnen met meerruits ramen, de loggia in de zijgevel en de monumentale entreepartij met luifel. Oorspronkelijk bezit de villa aan de voorzijde langs de Rijperweg slechts één hoekrisaliet en wel het geveldeel links van de entree. In 1914 wordt de villa vergroot met onder meer een tweede hoekrisaliet. Na 1945 vinden opnieuw ingrijpende uitbreidingen plaats langs de Dr. J.P. Thijsselaan. De villa is lange tijd in gebruik geweest als verpleeghuis. Tegenwoordig is het een woonhuis. Beschrijving De villa heeft een samengestelde plattegrond en telt twee bouwlagen met forse kapverdieping onder een samengesteld schilddak met licht uitgezwenkte kapvoet. Het dak is gedekt met rood-bruin geglazuurde nieuwe Hollandse pannen. Op de nokken van de hoekkepers staan zinken pirons. Het dak heeft brede overstekken met sierlijk gesneden, ojiefvormige, consoles. Op het dak staan enkele hoge gemetselde 5 Toelichting bij het besluit tot aanwijzing van het beschermd dorpsgezicht Bloemendaalse Park/Duin en Daal, gemeente Bloemendaal, Zeist Gemeente Bloemendaal, bouwarchief Rijperweg 10, dossiernr Zie ook MIPrapport (1990). De verwarring is mogelijk ontstaan doordat de tegenover gelegen villa Huygens Backerlaan 2 gebouwd in 1909 in een overeenkomstige bouwstijl, wel ontworpen is door Stuyt en J. Cuypers. Huygens Backerlaan 2 is provinciaal monument.

3 schoorstenen. Het voordakschild, achter- en zijdakschild (noord) heeft platgedekte dakkapellen met brede overstekken, decoratieve gootklossen en twee en drie gekoppelde vierruits ramen. Op het linker dakschild (zuid) staat een dakkapel met zadeldak, windveren, overstek met geprofileerde gootklossen en beschot in de top. Deze dakkapel is bezet met twee gekoppelde, door een penant gescheiden, zesruits ramen. De gevels zijn gemetseld in rode baksteen op een donker trasraam in halfsteens verband. Rollagen en strekken zijn aangebracht boven de meeste gevelopeningen. Ook boven het trasraam zit een rollaag. De gevels zijn voorzien van muurankers. Op constructieve punten is versiering in de vorm van geprofileerde hardsteen blokken aangebracht. Onderdorpels zijn eveneens van hardsteen. Vensters zijn uitgevoerd in de vorm van kruisvensters of gekoppelde vensters die bezet zijn met meerruits ramen. De vensters bezitten brede lateien en worden vrijwel overal geflankeerd door houten persiennes. De voorgevel kent twee hoekrisalieten met een terugliggend geveldeel met entreepartij. Vóór de entree bevindt zich een brede stoep die aan een kant wordt geflankeerd door en bakstenen muurtje met bolvormige hardstenen stoeppaal. Deze entreepartij bezit een paneeldeur met spiegelboog en heeft drie gekoppelde achtruits zijlichten boven een gemetselde borstwering rechts hiervan. De paneeldeur en de zijlichten worden afgesloten door een brede, forse luifel met ijzeren sier-trekstangen aan de bovenzijde. De luifel wordt onderkraagd door ojiefvormige consoles zoals genoemd. Direct boven de luifel en de paneeldeur zit een vierruits bovenlicht dat bezet is met gekleurd, decoratief glas-in-lood. De eenvoudige kroonlijst boven het deurkozijn draagt het opschrift: Zonneduin. Boven de entree zit uitkragend, getrapt metselwerk dat op de hoeken versierd is met hardstenen geprofileerde blokken en wordt afgesloten door een gekoppeld vierruits raam. Boven de luifel, recht boven de zijlichten van de entree, zitten drie gekoppelde achtruits ramen van het achtergelegen trappenhuis. Deze trappenhuisramen zijn bezet met gekleurd, decoratief glas-in-lood. Rechts van de luifel zit zowel op de begane grond als op de verdieping een kruiskozijn met meerruits ramen en persiennes. Het linker hoekrisaliet van de voorgevel heeft centraal een erker op segmentvormig grondvlak met gekoppelde meerruits boven- en benedenlichten en persiennes ter weerszijden. De verdieping recht hierboven telt drie gekoppelde meerruits ramen met bovenlichten en persiennes. Het gevelvlak tussen de verdiepingen draagt in de vorm van muurankers het opschrift: Het rechter hoekrisaliet van de voorgevel heeft centraal, zowel op de begane grond als op de verdieping vier gekoppelde meerruits ramen met bovenlichten en persiennes. De rechter zijgevel (noord) heeft een tweelaags aanbouw waaraan twee éénlaags aanbouwen met schilddak zijn geplaatst. Tussen deze éénlaags aanbouwen zit een entreepartij met achtruits zijlichten. De gevels van aanbouwen en hoofdmassa zijn bezet met meerruits ramen al dan niet met meerruits bovenlichten en persiennes. Aan deze rechter zijgevel zit een (niet beschermenswaardig) tussenlid die de hoofdmassa verbindt met een (niet beschermenswaardige) tweelaags gemetselde aanbouw die aan de Dr. J.P. Thijsselaan ligt. De linker zijgevel, gesitueerd langs de Huygens Backerlaan, heeft op de begane grond rechts een houten erker met afgeschuinde zijkanten en lessenaarsdak. De erker is bezet met gekoppelde meerruits ramen. De erker wordt aan de rechter kant geflankeerd door een uitgemetselde steunbeer met hardstenen beëindiging. Links in deze gevel zitten dubbel openslaande tuindeuren met meerruits ramen met bovenlichten en persiennes. Op de verdieping, boven de erker, zit een forse loggia. De opening wordt geleed door

4 vijf, zich verjongende, houten zuilen met eenvoudige kapitelen die afgesloten worden door een brede latei. Binnen de loggia geven dubbel openslaande meerruits balkondeuren met gekoppelde bovenlichten en persiennes, toegang tot de loggia. Links op de verdieping zit een gekoppeld zesruits raam met gekoppelde bovenlichten en persiennes. De villa wordt door een ruime tuin omgeven. Twee paar (niet beschermenswaardige) nieuw opgemetselde posten met hardstenen dekplaat markeren de entree tot het terrein aan de Rijperweg. Motivering voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst Villa Zonneduin bezit historisch-stedenbouwkundige waarde door de verwijzing naar de historische en ruimtelijke ontwikkelingen van villapark het Bloemendaalse Park dat vanaf 1882 werd ingericht met extensieve bebouwing van voornamelijk grote villa s op ruime percelen. De villa heeft tevens stedenbouwkundige en situationele waarde vanwege de beeldbepalende en prominente ligging op een ruim kavel tussen de Rijperweg, Dr. J.P. Thysselaan en de Huygens Backerlaan. De villa heeft ensemblewerking in combinatie met de kenmerkende villabebouwing op ruime kavels in de omgeving die allemaal een individuele, architectonische verschijningsvorm hebben. Vanwege de overeenkomstige architectonische kenmerken en massaopbouw bezit de villa een ruimtelijke relatie met de tegenover gelegen villa Huygens Backerlaan 2 die in 1909 is gebouwd. De villa uit 1906 heeft architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteit van het ontwerp in een Nieuw Historiserende stijl waarbij vooral de monumentale kap, entreepartij, loggia op de verdieping en de meerruits al dan niet in kruiskozijn uitgevoerde vensters met persiennes kenmerkend zijn. Het pand is in hoofdvorm gewijzigd door de verbouwingen uit 1914 en na Toch is oorspronkelijke opzet uit 1906 nog goed herkenbaar. De monumentale waarde is vooral aanwezig in de voor- en linker zijgevel (zuid). Beschermenswaardig zijn alle in de bovenstaande beschrijving omschreven onderdelen tenzij aangeduid als niet beschermenswaardig. Voorgevel

5 Linker zijgevel (zuid) Rechter zij- en achtergevel en (niet beschermenswaardige) plat gedekte aanbouw Bouwtekening 1906: voor- en rechter zijgevel (noord)