Inspiratie en leesplezier

Transcriptie

1 Inspiratie en leesplezier Meerjarenbeleidsplan S T I C H T I N G B I B L I O T H E K E N G E M E E N T E N I J K E R K

2

3 Inhoudsopgave Samenvatting Woord vooraf Inleiding Externe ontwikkelingen Hoofdlijnen landelijk en provinciaal bibliotheekbeleid Landelijk beleid Provinciaal beleid Bibliotheekbeleid Kenmerken bibliotheek Missie Strategie Beleidslijnen Beleidslijn 1: Brede publieksfunctie Beleidslijn 2: Alliantie met het onderwijs Beleidslijn 3: Alliantie met de Resultaten Organisatie organisatieontwikkeling medewerkers en bestuur ICT Financiën Verklarende woordenlijst Bronnen Bijlage 1: planningsoverzicht meerjarenbeleidsplan Bijlage 2: financieel kader Bijlage 3: voorlopige meerjaren exploitatiebegroting

4 Samenvatting In dit beleidsplan van Stichting Bibliotheken Gemeente Nijkerk staat het bibliotheekbeleid in de jaren centraal. Het gebruik van de bibliotheek is de afgelopen jaren teruggelopen door de veranderingen in de samenleving vooral op het digitale vlak en de vrijetijdsbesteding. Deze landelijke tendens kan worden gekeerd door op een andere manier het bibliotheekwerk uit te voeren. Dit heeft te maken met het inspelen op de veranderende behoefte van de gebruiker, verbetering van het aanbod en de dienstverlening en verbetering van de (digitale) infrastructuur en beschikbaarheid van bibliotheekvoorzieningen. Doel van de bibliotheek is er te zijn voor alle inwoners van de Nijkerk op het gebied van informatie, educatie, leesplezier, cultuur en ontmoeting. Aan de hand van de volgende speerpunten wordt dit uitgevoerd: 1. brede publieksfunctie: aantrekkelijke bibliotheek met nadruk op marketing en uitbouw van het bestaande winkelconcept 2. alliantie met het onderwijs: samenwerking op het gebied van vroeg- en voorschoolse educatie, dienstverlening aan het basisonderwijs met veel aandacht voor leesbevordering en spilfunctie op het gebied van cultuureducatie, dienstverlening aan het voortgezet onderwijs met o.a. programma s voor mediawijsheid en maatschappelijke stage. 3. alliantie met de : voorbereidingen voor bibliotheekvoorzieningen in de nabijgelegen kernen, terugdringen van taalachterstand bij volwassenen en ondersteuning van de digitale informatievoorziening rond WMO en CJG. Om dit te bereiken is inhoudelijke groei van de bibliotheek een voorwaarde, evenals samenwerking met vele partners op lokaal, regionaal en provinciaal terrein. Ook belangrijk zijn het voldoen aan landelijke netwerkeisen zoals certificering, uitstekende marketing en een sterke digitale dienstverlening. Organisatorisch en financieel moet er ruimte zijn om deze beleidslijnen uit te voeren. Dit kan deels door de herschikking van de eigen middelen maar aanvullende financiering is ook noodzakelijk. 4

5 1. Woord vooraf Inspiratie en leesplezier is het motto van onze bibliotheek in de komende vier jaar. Voor alle inwoners van de Nijkerk. Jonge kinderen die samen met opa en oma een prentenboek bekijken, voorlezen van vader en moeder aan hun kinderen, de wereld die open gaat als een kind zelf leert lezen. Maar ook een kind dat moeite heeft met lezen vindt zijn weg op het Makkelijk Lezen Plein, jongeren die informatie leren zoeken op internet en kunnen chatten op computers in de bibliotheek of chillen met strips op een lekkere bank. Ouders die opvoedingsinformatie zoeken of juist even lekker weg willen dromen in een mooi verhaal. Reislustigen die voor de vakantie reisgidsen halen, filmliefhebbers die een dvd lenen. Mensen krijgen meer inzicht over zichzelf door een zelfhulpboek. Ter ontspanning voor een lange rit in de auto een luisterboek. Gewoon een krantje lezen onder het genot van een kop koffie, een tijdschrift doorbladeren of een literaire avond bijwonen Zo staat de bibliotheek midden in de Nijkerkse en Hoevelakense en wie weet straks ook de Veense samenleving! In dit beleidsplan staan de speerpunten van ons beleid voor de komende vier jaar samengevat. Ambities genoeg om met onze bibliotheek flink aan de weg te timmeren op het raakvlak van informatie, cultuur, educatie en ontmoeting. Wij geloven in een bibliotheek die van en voor de inwoners van de Nijkerk is. Met hun bibliotheek gaan wij een nieuwe weg inslaan. Nog meer klantgericht. Om leesplezier voor jong en oud te bevorderen. En om te inspireren. Dat begint met dit plan en we verwachten hiervoor al van u inspiratie en enthousiasme. U komt ons de komende jaren zeker tegen! H.R. Haak Voorzitter bestuur Stichting Bibliotheken Gemeente Nijkerk, november 2009 Voor de leesbaarheid: waar bibliotheek Nijkerk staat, wordt bedoeld: Stichting Bibliotheken Gemeente Nijkerk, de stichting die de bibliotheekvoorziening in de Nijkerk exploiteert. 5

6 2. Inleiding We hebben als bibliotheken in Hoevelaken en Nijkerk turbulente jaren achter de rug. De lijke herindeling in 2000 heeft er toe geleid dat de bibliotheken Nijkerk en Hoevelaken in 2004 zijn samengevoegd. Deze samenvoeging heeft geresulteerd in een verbetering van de dienstverlening aan de inwoners van beide plaatsen door onder meer een gemeenschappelijke catalogus, gelijke tarieven, één lenerspas en een collectie die een breder gebruik kent. In het kader van de opschaling van bibliotheken hebben we besprekingen gehad om te komen tot samenwerking met de bibliotheken in de n Barneveld en Scherpenzeel. Helaas bleek dat we als partijen niet voldoende tot elkaar konden komen. Met de Nijkerk is in november 2007 een workshop georganiseerd om te kijken hoe de toekomst van de bibliotheek er uit zou moeten zien. De uitkomsten zijn verwerkt in een beleidskader en in 2008 aangeboden aan wethouder M.A. Manten. Het beleidskader is de basis voor dit meerjarenbeleidsplan. 6

7 3. Externe ontwikkelingen De afgelopen jaren is er veel veranderd in de omgeving waarin we als bibliotheek opereren. Dat is niet alleen voor Nijkerk het geval, maar geldt voor alle bibliotheken in Nederland. Bibliotheken manoeuvreren in de turbulentie van de mediawereld. Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen waar we rekening mee moeten houden? Veranderend mediagebruik Het mediagebruik is de afgelopen decennia sterk veranderd. Internet is een basisvoorziening geworden en het gebruik van internet zal de komende jaren steeds meer toenemen. Ook de diversiteit aan diensten wordt groter zoals kopen via internet, tv-kijken en online dienstverlening. Het lezen van boeken neemt af ten gunste van digitale media De trend van boeken lezen via de bibliotheek vertoont al jaren een dalende lijn. De verkoop van boeken neemt echter toe en het beschikbaar komen van informatie via internet neemt explosief toe. Ook de mogelijke doorbraak van het e-book is een andere manier van lezen die mogelijk ten koste gaat van het fysieke boek. Informatieovervloed De bibliotheek was bedoeld om te voorzien in een behoefte aan informatie en cultuur aan het publiek in een situatie waarin er sprake was van schaarste. De schaarste is ondertussen omgeslagen in een overvloed aan informatie en vrijetijdsaanbod waardoor de bibliotheek één van de vele spelers op deze grillige markt is geworden. Nieuw burgerschap Onder invloed van de technologische verandering ontstaat een nieuw soort burgerschap. Van de moderne burger wordt verwacht dat deze in staat is om zelfstandig zaken via internet af te handelen. Ook wordt verwacht dat zij zelf sturing geven aan hun eigen leven. Daar staat tegenover dat een toenemend aantal burgers niet meekunnen in deze snelle ontwikkelingen. Cultuur als bron van onderlinge binding en zingeving Vanuit de overheid is kunst- en cultuurparticipatie een belangrijk speerpunt van beleid. Vitale vergrijzing De levensverwachting stijgt en het geboortecijfer daalt: de samenleving vergrijst steeds meer. Tegelijkertijd blijven ouderen steeds langer vitaal en door de gestegen koopkracht ook ondernemender. Netwerkorganisaties In de samenleving is het samenwerken in netwerkverbanden een steeds meer gebruikelijke organisatievorm, waarin partijen tijdelijk of semistructureel in samenwerkingsverbanden opereren. 7

8 4. Hoofdlijnen landelijk en provinciaal bibliotheekbeleid Op basis van de in het vorige hoofdstuk genoemde ontwikkelingen, heeft de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB), waar we als bibliotheek lid van zijn, beleidslijnen uitgezet voor de komende jaren. Ook op provinciaal niveau is dit gebeurd door de Vereniging Samenwerkende Gelderse Bibliotheken (SGB). Ook hier maken we deel van uit Landelijk beleid De bibliotheek heeft de nieuwsgierige mens veel te bieden. De komende jaren staan in het teken van nog meer toegevoegde waarde bieden, niet alleen voor huidige gebruikers maar ook voor nieuwe doelgroepen. Het merendeel van de Nederlandse bevolking is betrokken en nieuwsgierig. Bibliotheken kunnen die miljoenen mensen stimuleren te blijven lezen, luisteren, kijken en leren. Daarvoor zijn drie kerndoelen geformuleerd: inspelen op de veranderende behoefte verbetering van aanbod en service verbetering van infrastructuur en beschikbaarheid a. Inspelen op veranderende behoefte Openbare bibliotheken zijn qua bereik en klantenbinding de meest succesvolle publieke voorziening. Meer dan 4 miljoen klanten zijn lid. Het bereik is groot, maar het neemt langzaam af. Bepaalde groepen zoals laaggeletterden, vmbo- en mbo-scholieren en volwassen allochtonen blijken moeilijk binnen te halen. Er zijn ook mensen die vinden dat het aanbod en de dienstverlening van de bibliotheek niet (meer) aansluit bij hun behoefte: openingstijden en de service passen niet in hun werkschema. De uitdaging de komende jaren voor de bibliotheek is om burgers met een passend en een aantrekkelijk aanbod naar de fysieke en digitale bibliotheek te lokken en hen als klant te behouden. Dat lukt alleen als het aanbod en de service aansluiten bij de behoefte, nieuwsgierigheid en omstandigheden van de huidige en toekomstige klant. Dat betekent voor de komende jaren het verhogen van het servicegemak en het aanbod veel meer richten op de klant ( personaliseren ). Daarnaast zal de bibliotheek naar buiten moeten treden met haar dienstverlening door het aanbod naar de klant te brengen: scholieren, studenten in hun leeromgeving, ouderen in hun woonzorgcentrum, bij recreanten in hun vakantieoord, bij bezoekers in dorpshuizen. Door de informatieovervloed is het ook belangrijk tegemoet te komen aan de veranderende behoefte: burgers ondersteunen bij het ontwikkelen van mediawijsheid en ondersteuning bij de keuzes uit het aanbod aan informatie. b. Verbetering van aanbod en dienstverlening De komende jaren zal moeten worden ingezet op een zogenaamde hybride collectie: een zorgvuldig samengesteld geheel van traditionele en eigentijdse bronnen, fysiek en digitaal. Door het fysieke (boeken, tijdschriften, dvd s etc.) en digitale (websites, blogs, etc.) collectieaanbod van alle bibliotheken samen te voegen tot de Collectie Nederland ontstaat, een ongekend rijk en volledig aanbod. Door een goede toegang en beschikbaarheidstelling kan de vraag van de klant en het aanbod van bibliotheken optimaal bij elkaar gebracht worden. De bibliotheek heeft van oudsher een belangrijke positie als ambassadeur van het lezen. Het betreft leesbevordering en leesplezier en spreiding van literatuur. Het imago van boekenbibliotheek werkt in het voordeel van de bibliotheek. De positie op het terrein van lezen moet worden versterkt door verdere ontwikkeling en verbetering van programma s rond leesbevordering, laaggeletterdheid en spreiding van literatuur. c. Verbetering van de infrastructuur en de beschikbaarheid Als het gaat om verbetering van de infrastructuur gaat het om de digitale infrastructuur. De ICT-infrastructuur moet worden verbeterd om o.a. een eenduidige presentatie te kunnen geven van de Digitale Bibliotheek en de virtuele Collectie Nederland. Van belang is ook het doorontwikkelen van digitale diensten en het mogelijk maken van het thuisgebruik van de online bestanden. Daarnaast moet aandacht besteed worden aan de voorzieningen in kleine kernen, wijken en buurten, zij kunnen weliswaar nooit een volledig fysiek aan- 8

9 bod bieden, maar zij dienen wel deel uit te maken van het grote geheel. Samengevat staan de komende vier jaar landelijk de volgende onderwerpen centraal: 1 Digitale Bibliotheek 2 Collectie Nederland 3 Mediawijsheid 4 Lezen en leesbevordering 5 Ondersteunend programma marketing 6 Ondersteunend programma ICT-infrastructuur 7 Ondersteunend programma HRM-beleid 4.2 Provinciaal beleid Naast het landelijk beleid voor de komende jaren voor onze bibliotheek, speelt het provinciale beleid ook een belangrijke rol. De provincie Gelderland ondersteunt en stimuleert bibliotheken in Gelderland bij hun vernieuwende werkzaamheden. De SGB is hiervoor gesprekpartner evenals de ondersteuningsorganisatie Biblioservice. De Gelderse Bibliotheken, en daarmee ook onze bibliotheek, hebben hun gezamenlijke visie op de ontwikkeling van het Gelderse bibliotheekwerk samengevat in zeven programmalijnen. Deze visie is afgeleid van het landelijk beleid, maar iedere provincie kiest eigen speerpunten. De eerste drie programmalijnen hebben betrekking op inhoudelijke vernieuwing van het bibliotheekwerk. De programmalijnen 4 t/m 7 betreffen de organisatie van het werk. Het zijn de ondersteunende programma s die in belangrijke mate bijdragen aan de realisatie van de inhoudelijke programma s. Het gaat om de volgende programmalijnen: 1) Culturele en maatschappelijke participatie De bibliotheek is de plaatselijke toegangspoort tot kennis, schept een belangrijke voorwaarde voor levenslang leren en biedt de mogelijkheid voor onafhankelijke en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke groeperingen. Om deze functie sterker te maken is er aandacht voor projecten op gebied van leesbevordering, mediawijsheid, culturele en maatschappelijke participatie en leefbaarheid in kleine kernen, buurten en wijken. 2) Digitale bibliotheek Doel is een betrouwbare, openbare en onafhankelijke digitale bibliotheek in Gelderland te realiseren. Dit heeft o.a. te maken met een samenhangend aanbod aan digitale diensten en loketten en de ontwikkeling van de Gelderse catalogus met een nieuwe zoekfunctie (Aquabrowser). 3) Provinciale collectie Om de bestaande en toekomstige gebruiker vast te houden c.q. aan te trekken, moet de kwaliteit van de provinciale collectie, en dus ook in onze bibliotheek, verbeteren. Dit heeft te maken met een grotere interactie met de gebruiker, duidelijker presentatie van de collectie en een betere toegankelijkheid voor alle inwoners van Gelderland. 4) Marketing en gerichte promotie De bibliotheken hebben een gezamenlijke marketingstrategie die optimaal is afgestemd op de behoefte van de gebruiker en een gezamenlijke promotie om de bibliotheek beter in de markt te zetten. 5) Doorontwikkelen kwaliteitszorg De doorontwikkeling van kwaliteitszorg heeft als doel dat bibliotheken de kwaliteitsborging in hun organisatie goed hebben geregeld, waarbij alle bibliotheken gecertificeerd zijn op basis van het INKmodel. 6) Strategisch Human Resource Management (HRM) Goed personeelsbeleid is noodzakelijk om als bibliotheek de strategische doelen te halen Daarvoor zijn nodig een provinciaal HRM-beleid, een mobiliteitsen loopbaancentrum met gezamenlijke werving en selectie en een opleidingsbeleid. 7) Provinciale Backoffice Om zaken efficiënter te organiseren en de kwaliteit van dienstverlening aan instellingen te verbeteren is een provinciale backoffice noodzakelijk. Hierbij valt te denken aan activiteiten op het gebied van innovatie, markt- en klantgerichtheid, ondernemerschap en het opschalen van ICT- en facilitaire taken. 9

10 5. Bibliotheekbeleid De landelijke en provinciale ontwikkelingen gelden natuurlijk ook voor onze bibliotheek. Nijkerk en Hoevelaken zijn onderdeel van de samenleving op lokaal, regionaal, provinciaal en landelijk niveau. Dat betekent ook dat we niet zonder de bovenstaande netwerken kunnen. De tijd is voorbij dat we als bibliotheek denken het alleen te kunnen runnen. Uit het voorgaande is duidelijk dat de samenleving daarvoor ook te complex is Kenmerken bibliotheek De bibliotheek in Nijkerk en Hoevelaken zijn gevestigd in een met eigen kenmerken. Uit onderzoek blijkt dat de Nijkerk een is voor het gezin. De Nijkerk zal de komende tientallen jaren doorgroeien naar inwoners. Dat heeft gevolgen voor de spreiding van de bibliotheekvoorziening in nieuwe wijken. In december 2007 is door bureau Meijer analyse gemaakt van de leden van de bibliotheek (18 jaar en ouder). Doel was om beter inzicht te krijgen wie nu precies de leden zijn van de bibliotheek. Op basis van deze gegevens ontstaan er een aantal doelgroepen, die er voor de bibliotheek uitspringen: - Succesvolle gezinnen 35 % - Traditionele gezinnen 32 % - Ordelijke medioren en senioren 17 % - Kapitaalkrachtige provincialen 13% Al deze groepen hebben hun eigen dynamiek en maken daarom ieder op hun wijze gebruik van de bibliotheek. Naast de doelgroepen van de klantenanalyse zijn er op basis van landelijk, provinciaal en lijk beleid nog drie doelgroepen aan te wijzen: - Taalzwakken - Informatiezwakken - Opvoeders Van alle inwoners van de Nijkerk is ca. 24% lid van de bibliotheek. Net als landelijke trend, daalt het aantal leden gestaag, maar het gebruik van de bibliotheek blijft gelijk. Dat betekent dat de rol van de bibliotheek anders wordt: minder lenen, meer verblijven. Vanuit de geschetste ontwikkelingen wordt duidelijk dat we ons als bibliotheek in de Nijkerk moeten focussen op de taken die de samenleving van ons vraagt. Het merk bibliotheek is sterk en gewaardeerd en dat houdt in dat we de taken moet blijven vervullen die ons dat unieke bestaansrecht geeft. Dat bestaansrecht is nergens beter omschreven dan in het Unesco manifest: Vrijheid, welvaart, ontplooiing van de samenleving en het individu zijn fundamentele menselijke waarden. Deze kunnen alleen worden gerealiseerd door goed geïnformeerde burgers die instaat zijn hun democratische rechten uit te oefenen en een actieve rol te spelen in de samenleving. Constructief deelnemen aan het maatschappelijk leven en meewerken aan het vormgeven van de democratie zijn afhankelijk van voldoende opleiding en van vrije en onbeperkte toegang tot kennis, wetenschap, cultuur en informatie. De openbare bibliotheek, de plaatselijke toegangspoort tot kennis, schept een essentiële voorwaarde voor levenslang leren, onafhankelijke en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke ontwikkelingen. Unescostatuut voor openbare bibliotheken Missie Vanuit het voorgaande is de missie van onze bibliotheek: In onze bibliotheek helpen we gebruikers bij het vinden van de juiste informatie en stimuleren leesplezier, educatie en culturele activiteiten. Daarbij is onze bibliotheek een aantrekkelijke en gastvrije (digitale) ontmoetingsplaats waar alle inwoners van de Nijkerk zich thuis voelen. Het motto van onze bibliotheek is: De bibliotheek. Inspiratie en leesplezier. 5.3 Strategie Op basis van onze missie en de voorgaande landelijke, provinciale en lokale ontwikkelingen hanteren we voor onze bibliotheek de volgende strategie voor de komende beleidsperiode. Als strategische doelen hebben we geformuleerd: Strategische doelen We zijn er als bibliotheek voor alle inwoners van de Nijkerk. Hiermee bedoelen we dat we als bibliotheek onze kennis en faciliteiten ter 10

11 beschikking stellen aan groepen burgers in de Nijkerk. Daarbij denken we bijvoorbeeld aan vormen van ontmoeting en debat. De bibliotheek staat op deze manier midden in de Nijkerkse samenleving. We hebben en houden als bibliotheek een brede publieksfunctie voor informatie, educatie, lezen, cultuur en verblijf. Om deze doelen te bereiken, zijn een aantal strategische voorwaarden van belang: Strategische voorwaarden We kiezen voor inhoudelijke groei boven opschaling. Dat betekent dat binnen deze periode er geen activiteiten worden ontwikkeld om te gaan fuseren met andere basisbibliotheken. Binnen ons inhoudelijk beleidskader is het wel mogelijk om functioneel op te schalen. Dat betekent samenwerking met andere (bibliotheek) organisaties waarbij de inhoud centraal staat. Samenwerking is voor ons het sleutelwoord. Inhoudelijke groei kan alleen door samenwerking met partners. We sluiten allianties op lokaal en regionaal/provinciaal niveau. Op lokaal niveau streven we naar intensieve samenwerking met voorschoolse instellingen, basis- en voortgezet onderwijs en met de Nijkerk. Op provinciaal niveau vindt een versteviging plaats van de samenwerking met de Gelderse bibliotheken. Voorwaarde voor deelname aan netwerken betekent dat we als bibliotheek aan de landelijke en provinciale netwerkeisen moeten voldoen, zoals certificering, kwaliteitszorg en het keurmerk bibliotheekautomatisering. Op landelijk niveau is de uitbreiding van Bibliotheek.nl van essentieel belang voor onze eigen ontwikkeling van de digitale dienstverlening. Marketing is een leidend thema. Voortdurend zullen we ons moeten richten op klantgerichtheid, een prettig verblijf, een op de vraag afgestemde collectie en activiteiten en aantrekkelijke voorwaarden voor (nieuwe) klanten. 11

12 6. Beleidslijnen Op basis van de ontwikkelingen in de maatschappij kunnen we concluderen dat we als bibliotheek keuzes moeten maken. Alles doen is niet mogelijk. Van alle ontwikkelingen iets oppakken is ook ondoenlijk. Het gevaar bestaat daarmee dat het van alles niets wordt. Daarom kiezen we als bibliotheek voor een beperkt aantal onderwerpen. Voor ons is dat nog steeds erg vooruitstrevend maar we verwachten dat dit wel degelijk haalbaar is. Om de bovenstaande resultaten te bereiken, hebben we voor de komende vier jaar een drietal beleidslijnen uitgezet: het uitvoeren van onze brede publieksfunctie, het sluiten van allianties met onderwijs en aanverwante partners en het sluiten van allianties met de. Hieronder volgen de beleidslijnen en de daarbij behorende acties. Een samenvatting staat in Bijlage 1: planningsoverzicht meerjarenbeleidsplan, waarin tevens staat aangegeven in welk jaar welke activiteit gaat plaatsvinden. Beleidslijn 1: Brede publieksfunctie 1a. Marketing Er wordt integraal marketingbeleid ingevoerd (inclusief permanent marktonderzoek en aansprekende crossmediale PR) Marketingscholing en coaching zullen de gehele beleidsperiode onderdeel uitmaken van het scholingsprogramma 1b. Aantrekkelijke winkels Verdere uitbouw van het winkelconcept in beide vestigingen met als doel een optimale toegankelijkheid voor alle gebruikers en toegespitst op specifieke doelgroepen in het bijzonder (zie 5.1. kenmerken bibliotheek). Veel aandacht voor de verblijfsfunctie: leestafel, speelgelegenheid voor kinderen, meer gebruik van pc s mede gericht op mediawijsheid. Collectie toespitsen op de vraag van de gebruikers en specifieke doelgroepen. Naast de gedrukte media veel aandacht voor digitale media. Er wordt gekozen voor een efficiëntere werkwijze en samenwerking op provinciaal niveau om de kwaliteit en beschikbaarheid hoog te houden. Ruimere openstelling: meer gericht op gebruik en rekening houdend met de vraag van de gebruikers. Vergroten van de digitale leenservice door optimalisering van de mogelijkheden van Bicat, de Aquabrowser en Zoek & Boek voor klanten Intensievere samenwerking met speel-o-theek Pinoccio. De contributiestructuur en de tarieven vereenvoudigen waardoor het aantrekkelijker wordt lid te worden en te blijven van de bibliotheek. De bibliotheek ontwikkelt zich tot een plek voor verblijf, ontmoeting en debat. Beleidslijn 2. Alliantie met onderwijs 2a. Vroeg- en voorschoolse Educatie (voorschoolse instellingen) De bibliotheek gaat samen met partners de strijd aan tegen taalachterstand bij peuters en kleuters. De bibliotheek zoekt de samenwerking met peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en consultatiebureaus om programma s en activiteiten te ontwikkelen die een bijdrage leveren aan de taalontwikkeling van jonge kinderen. De bibliotheek faciliteert een opvoedingsinformatiepunt in samenwerking met het Steunpunt Opvoeding en wil een ondersteunende rol gaan spelen voor het Centrum Jeugd en Gezin Meerdere malen per jaar worden er gezamenlijke activiteiten georganiseerd met speel-o-theek Pinoccio, peuterspeelzalen en kinderdagverblijven Alle kinderen t/m 4 jaar worden/zijn lid van de bibliotheek 2b. Basisonderwijs Leesbevordering en taalachterstand zijn de speerpunten voor de komende jaren. Lezen, leesplezier en taalontwikkeling zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door gezamenlijk een leeslijn en leesprogramma s uit te zetten en door gebruik te maken van het Makkelijk Lezen Plein kan gestreefd worden naar een betere taalontwikkeling van kinderen en kan daardoor het leesplezier bevorderd worden. Er wordt een programma op maat voor mediawijsheid ontwikkeld, waardoor leerlingen kritisch leren zoeken en de vaardigheid krijgen om dat te vinden wat ze nodig hebben voor school en thuis Alle leerlingen van de basisscholen worden/zijn lid van de bibliotheek De bibliotheek ontwikkelt zich als cultuurcoördinator voor Cultuureducatie, in samenwerking met de lokale en regionale partners. Groepen 3 en 6 van alle basisscholen krijgen jaarlijks een uitgebreide introductie in de bibliotheek 12

13 2c. Voortgezet onderwijs De bibliotheek introduceert een zoekmachine die aanwezige digitale schoolbestanden en digitale bibliotheekdiensten integreert in een elektronische leeromgeving De bibliotheek zorgt voor relevante digitale content en zorgt op verzoek voor mediacollecties op maat op de scholen De bibliotheek ontwikkelt zich als cultuurcoördinator voor Cultuureducatie, in samenwerking met de lokale en regionale partners. Er wordt een programma mediawijsheid ontwikkeld, waardoor leerlingen kritisch leren zoeken en de vaardigheid krijgen om dat te vinden wat ze nodig hebben voor school en thuis Alle leerlingen van het voortgezet onderwijs worden/zijn lid van de bibliotheek Alle 1e jaars leerlingen van het voortgezet onderwijs krijgen een introductie in de bibliotheek, alle 3e jaars krijgen een media-educatietraining in de bibliotheek De bibliotheek stelt zich ter beschikking voor maatschappelijke stages Beleidslijn 3. Alliantie met de 3a. Hoevelaken en Nijkerkerveen De bibliotheek wil samen met de voorbereidend onderzoek doen naar de mogelijkheden van een bibliotheekvoorziening in de kern Nijkerkerveen. Daarbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld een Brede school, Kulturhus of Servicepunt Onderzocht zal worden of het haalbaar is om servicepunten te realiseren in bijvoorbeeld het NSstation van Nijkerk, de wijk Corlaer en in Driedorp in /of bij de school de Appelgaard De bibliotheek kan faciliterend zijn bij verbreding van de toegankelijkheid tot -informatie en burgerzaken De bibliotheek wil een bijdrage leveren aan het terugdringen van laaggeletterdheid onder de bevolking van Nijkerk door het aanbieden van o.a. een Taalpunt voor volwassenen. 3b. WMO De bibliotheek wil de ondersteunen bij de (digitale) voorlichting aan burgers rond de WMO-prestatievelden. De bibliotheek is een instelling waar mensen gemakkelijk naar binnen lopen, door daar gebruik van te maken kan de WMO-zaken bij burgers nog beter onder de aandacht brengen. Gezamenlijk met de en andere organisaties wil de bibliotheek informatie- en voorlichtingsavonden faciliteren en organiseren. 3c. Centrum voor Jeugd en Gezin De bibliotheek wil zich aanbieden als (digitale) plek voor een opvoedingsinformatiepunt waarbij in samenwerking met het Steunpunt Opvoeding, voorschoolse instellingen, het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs gericht (digitale) informatie kan worden verstrekt aan ouders en opvoeders. Dit zou kunnen door specifieke en op het onderwerp gerichte digitale content ter beschikking te stellen en te faciliteren bij het organiseren van lezingen en workshops. 13

14 7 Resultaten 2013 Voor onze bibliotheek komen we tot de volgende resultaten in 2013: In 2013: is 50% van de bevolking lid van de bibliotheek (in 2008: 24% ) stabiliseren de uitleningen zich op het niveau van 2008 (2008: ) stijgt het aantal bezoekers met 25% (2008: tot in 2013) zijn de vestigingen Nijkerk en Hoevelaken doorontwikkeld volgens het principe van het winkelconcept zijn door de resultaten van de zelfservice de openingsuren verder uitgebreid: Nijkerk tot 30 uur (2008: 25 uur); Hoevelaken 20 uur (2008: 17 uur) waarbij de voorkeur van de klant doorslaggevend is zijn de huidige tarieven en uitleentermijnen die de bibliotheek hanteert vereenvoudigd en gericht op de wensen van de klant zijn er allianties gesloten met alle instellingen voor vroeg- en voorschoolse educatie en met scholen van het basisonderwijs waarbij de bibliotheek zorgt voor leesbevordering en voorkomen en bestrijding van taalachterstand. Alle kinderen die gebruik maken van de voorschoolse instellingen en alle leerlingen van de basisscholen zijn collectief lid geworden van de bibliotheek zijn er allianties gesloten met de vier scholen voor voortgezet onderwijs waarbij de bibliotheek zorgt voor digitaal aanbod afgestemd op de curricula en zijn er leuke, spannende lees- en taalproducten beschikbaar die zorgen voor leesplezier en die bijdragen aan taal en leesbevordering. Alle leerlingen van het voortgezet onderwijs zijn collectief lid geworden van de bibliotheek. is er contributievrijdom tot 18 jaar zijn samen met de de eerste stappen gezet om te onderzoeken of een bibliotheekvoorziening in Nijkerkerveen tot de mogelijkheden behoort zijn er 30 activiteiten per jaar in samenwerking met de cultureel-educatieve instellingen georganiseerd, waarbij de bibliotheek regelmatig als gastvrouw dient en een coördinerende rol heeft. heeft de bibliotheek in samenwerking met partners een opvoedingsinformatiepunt voor ouders, opvoeders en intermediairs in de Nijkerk is in het verlengde van de aanwezige gezondheidsinformatie een koppeling gelegd tussen het Steunpunt Opvoeding, het Centrum voor Jeugd en Gezin en de maatschappelijke dienstverlening van de (WMO) is de bibliotheek in 2009 gecertificeerd en zij voldoet in het vervolgtraject in 2012 aan de dan gestelde normen van de kwaliteitszorg is in 2009 een 2e gebruikersonderzoek gehouden. De daaruit voortkomende verbeterpunten zullen leiden tot verdere optimalisering van de dienstverlening en producten aan haar klanten. Een 3e gebruikersonderzoek zal in 2013 volgen. is het bestuur omgevormd tot een Raad van Toezicht model conform de principes van Cultural Governance 14

15 8. Organisatie We gaan als bibliotheek Nijkerk met dit beleidsplan een nieuwe koers varen naar ondernemerschap op educatief, maatschappelijk en cultureel terrein. We streven er naar om veel samen te werken met educatieve, maatschappelijke en culturele instellingen binnen en buiten de Nijkerk. Naast onze rol als instelling voor het lenen van boeken, speelt onze bibliotheek een belangrijke rol in de kennissamenleving: een gids die helpt de weg te vinden in de gecompliceerde digitale maatschappij. Om de resultaten uit het voorgaande hoofdstuk in de komende jaren te realiseren, is het nodig om onze organisatie zo effectief mogelijk in te richten en ons te concentreren op de kern van activiteiten. Daarvoor is samenwerking met andere organisaties onontbeerlijk omdat we als instelling te klein zijn om dit allemaal alleen te doen. Dit betreft landelijke organisaties als de VOB en provinciale organisaties zoals de SGB. Ook samenwerking met organisaties in Overijssel is mogelijk. Een voorbeeld hiervan is de aansluiting in 2008 bij het WINO: Werkgeversverband In Netwerkstructuur Overijssel. Het juridische werkgeverschap ligt bij het WINO en hiermee zijn veel personele taken uitbesteed. Het materiële werkgeverschap ligt bij het bestuur van de Stichting Bibliotheken Gemeente Nijkerk. 8.1 Organisatieontwikkeling De komende jaren zullen klantgerichtheid, marketing en (cultureel) ondernemerschap de leidende thema s zijn in de organisatieontwikkeling. De gevolgen vanuit de beleidslijnen voor de organisatie zijn als volgt: Beleidslijn 1: Brede publieksfunctie Het marketingbeleid wordt ondersteund door de branchevereniging VOB en zal worden ingebracht in het Gelders Netwerk (SGB). In een nieuwe marketingscan zal de uitkomst verbetering moeten aangeven in vergelijking met het onderzoek in 2008 (0-meting). Herinrichting en winkelbeleid kunnen mede ondersteund worden vanuit o.a. de Overijsselse bibliotheken. Beleidslijn 2: Alliantie met het onderwijs Op alle fronten vindt samenwerking plaats met onderwijs en opvoedingspartijen. De ontwikkeling van onderwijsprogramma s en digitale diensten vindt plaats samen met andere bibliotheken en softwareleveranciers. Gekeken kan worden naar het inhuren van een onderwijsspecialist samen met andere bibliotheken. Beleidslijn 3: Alliantie met de De samenwerking met de Nijkerk heeft te maken met de ontwikkelingen in Nijkerkerveen, de WMO en het Centrum voor Jeugd en Gezin. We zullen als bibliotheek contact onderhouden met de over de diverse alliantieonderdelen. Gemeenteambtenaren die belast zijn met één van de onderdelen zien de bibliotheek als logische samenwerkingspartner en mogelijke plaats voor activiteiten. Als bibliotheek nemen we actief deel aan overleggen binnen de lijke organisatie die gaan over deze onderdelen. De verwachte prestaties worden onderdeel van de nieuwe meerjarenbeleidsovereenkomst voor de bibliotheek. Kwaliteit Het doorontwikkelen van kwaliteitszorg is nodig om de veranderingen binnen de organisatie te kunnen borgen. Een belangrijk onderdeel is het behouden van de certificering. In 2009 is het kwaliteitscertificaat aan onze organisatie toegekend. In 2012 zal dit opnieuw moeten gebeuren. In het INK-model is in 2008 geconstateerd dat bibliotheek Nijkerk is doorgeschoven naar een nieuwe positie waarbij ze veel meer procesgeoriënteerd is. In 2012 zal een nieuwe meting plaatsvinden waarbij naar een nieuwe positie wordt gestreefd. Op landelijk en provinciaal niveau zal strategisch HRM-beleid worden ontwikkeld, naast een gezamenlijk mobiliteits- en loopbaancentrum en een gezamenlijk werving-, selectie- en opleidingsbeleid. Innovatieondersteuning en gezamenlijke IT- ontwikkelingen worden verwacht van de provinciale backoffice. Scholingsplan De komende jaren zullen klantgerichtheid, marketing en ondernemerschap de belangrijkste thema s in de organisatieontwikkeling van onze bibliotheek zijn. Scholing is hierbij essentieel. Op deze gebieden moet scholingsbeleid worden ontwikkeld. Uitgangspunt is dat 3% van de brutoloonsom besteed wordt aan scholingsactiviteiten. Hiervoor wordt een scholingsplan gemaakt. 15

16 8.2 Medewerkers en bestuur Door de veranderingen in het beleid van onze bibliotheek is het noodzakelijk om op een andere manier onze medewerkers in te zetten. Omdat het inlever- en meeneemproces vergaand is geautomatiseerd, komt de nadruk steeds meer te liggen op de informatiefunctie van de bibliotheek waarbij kennis en vaardigheden van de digitale ontwikkelingen een steeds grotere rol spelen. De verblijfsfunctie in de bibliotheek wordt steeds belangrijker en dat staat of valt met een excellent gastvrouwschap. Het doorontwikkelen van de winkelformule betekent steeds meer een verkoop -functie van medewerkers. Tenslotte vergt de samenwerking met andere organisaties en instellingen een veel projectmatiger manier van werken. Zonder de rol van onze vrijwilligers kunnen we als bibliotheek niet goed werken. Op basis van nog te ontwikkelen vrijwilligersbeleid zal dit nader worden gedefinieerd. Om de gestelde doelen te kunnen behalen, hebben we als operationele organisatie de volgende structuur. Publieke dienstverlening - teamleider - bibliotheekmedewerkers - bibliothecaris informatie & advies Ondersteunende dienstverlening - bibliothecaris collectievorming - bibliothecaris leesbevordering/ educatie/cultuur - formulemanager Management - directeur Bestuur De ondersteunende dienstverlening richt zich op samenwerking en ontwikkeling. Zij werkt samen met, intensiveert en bouwt contacten op met het onderwijs, van voorschools tot en met het voortgezet onderwijs. Zij levert dienstverlening op maat. Zij is verantwoordelijk voor het doorontwikkelen van het winkelconcept en het collectiebeleid. De directeur stuurt de ondersteunende dienstverlening aan. De directeur is eindverantwoordelijk voor het uitvoeren van het beleid van de bibliotheek: inhoudelijk, uitvoerend en financieel (budgetverantwoordelijk). Hij heeft tevens specifieke verantwoordelijkheden op het gebied van promotie en communicatie, ICT en gebouwenbeheer. De directeur en de teamleider vormen samen het managementteam. Het managementteam stuurt op allianties: zij zijn de gesprekspartners voor de lokale, provinciale en landelijke samenwerkingspartners. Vooral op lokaal niveau zijn zij de initiatiefnemers naar en onderwijs. Het managementteam bereid samen met de specialisten het inhoudelijk beleid voor. Bestuur Op dit moment fungeert ons bestuur als een Raad van bestuur. Het bestuur is eindverantwoordelijk voor het totale beleid. Veel zaken zijn gedelegeerd aan de directeur. Dit is geregeld in een directiestatuut. Op termijn zal de bestuurlijke vorm van onze organisatie kunnen doorgroeien naar een Raad van Toezichtmodel. Uitgangspunt voor het bestuurlijk functioneren zijn de richtlijnen van Cultural Governance. Gewenst is om in de komende beleidsplanperiode zoveel mogelijk aan deze uitgangspunten van goed bestuur te voldoen. Het is mogelijk dat na verloop van tijd blijkt dat deze structuur niet goed meer aansluit op de resultaten die we als bibliotheek willen behalen. De structuur zal dan worden aangepast. De publieke dienstverlening heeft de uitvoerende verantwoordelijkheid voor het winkelconcept. Zij is het gezicht van onze bibliotheek en is gericht op een optimale dienstverlening aan de gebruiker. Zij attendeert de klant actief op de (digitale) mogelijkheden die onze bibliotheek biedt. Zij is professioneel en gastvrij. De teamleider stuurt de publieke dienstverlening aan. Personeelsplan Jaarlijks zal in een personeelsplan de benodigde formatie op basis van de ontwikkelingen worden vastgesteld. Realisatie van de gestelde doelen hebben gevolgen voor het aantal formatieplaatsen. Zo zal door de invoering van contributievrijdom voor de jeugd tot 18 jaar een uitbreiding van formatie nodig zijn om aan de toegenomen vraag te kunnen voldoen. Ook de intensievere samenwerking met het onderwijs vraagt meer formatieruimte evenals het coördineren t.b.v. cultuureducatie. Het spreekt vanzelf dat verruiming van openingstijden ook gevolgen heeft voor het aantal formatieplaatsen. 16

17 Voorlopige formatie Basis 268,00 268,00 290,00 290,00 (begroting 2010) Cultuur 18,00 18,00 18,00 18,00 coördinator onderwijs 16,00 16,00 16,00 16,00 Totaal (uren per week/fte) Organogram: 302,00 (8,38) Bestuur Directeur 302 (8,38) 324 (9,00) Teamleider Formulemanager Bibliotheekmedewerkers Nijkerk/Hoevelaken Bibliothecaris Informatie & advies 324,00 (9,00) Bibliothecaris leesbevordering/educatie Bibliothecaris collectievorming 8.3 ICT De ontwikkelingen op ICT gebied zullen een constante factor zijn in het beleid van onze bibliotheek. In 2009 is het bibliotheeksysteem Bicat geïnstalleerd. De mogelijkheden die dit systeem heeft, zullen optimaal benut en uitgebouwd moeten worden om de dienstverlening aan de gebruikers nog verder te verbeteren. Ook de website moet als belangrijk digitaal communicatieplatform voldoen aan de eisen van de gebruikers. Vanuit het ministerie van OC&W is in 2009 circa 18 miljoen euro ter beschikking gesteld voor de digitale bibliotheek. Het is duidelijk dat de komende jaren vanuit de overheid daar de prioriteit ligt. Dat betekent dat de digitale bibliotheek op landelijk en provinciaal niveau verder ontwikkeld zal worden. Voorbeelden zijn o.a. het thuisgebruik van belangrijke online-bestanden die nu nog alleen in de bibliotheek kunnen worden geraadpleegd. Onze bibliotheek zal daar waar mogelijk die ontwikkelingen ondersteunen en gebruik maken van de (nieuwe) digitale bibliotheek op een zodanige wijze dat deze ten goede komt aan de gebruikers en mogelijk alle inwoners van de Nijkerk. 8.4 Financiën Uit het voorgaande is duidelijk dat onze bibliotheek haar taak verbreedt om het hoofd te bieden aan de neerwaartse spiraal van dalend gebruik en de veranderende rol van de bibliotheek in de samenleving. Door intensieve samenwerking met instellingen op allerlei gebied streven we er naar meer rendement te halen uit de door de Nijkerk en leden ingebrachte financiële middelen. De uitvoering van dit beleidsplan heeft forse financiële consequenties. Uit de voorlopige exploitatiebegroting (Bijlage 3: voorlopige meerjaren exploitatiebegroting) blijkt in 2010 al een tekort dat zich sterk doorzet naar Met onze huidige formatie zijn de gestelde doelen niet haalbaar. In het verleden is de formatie ingekrompen door eerdere bezuinigingen, terwijl het takenpakket steeds verder is verbreed. Voor de uitvoering van dit beleidsplan hebben we dan ook extra menskracht nodig en dus extra financiële middelen. Daarom is het nodig dat naast de bestaande subsidiëring, er voldoende indexeringsopslag is om de loon- en prijsstijgingen te compenseren en er tevens aanvullende middelen beschikbaar komen. Gebeurt dit niet of in onvoldoende mate, dan heeft dit gevolgen voor de uitvoering van de speerpunten in dit beleidsplan. Tevens is het vaststellen van een meerjarenbudgetovereenkomst een goed middel om onze tijd en energie inhoudelijk op de lange termijn te kunnen richten zonder ieder jaar de onzekerheid te hebben wat er het volgende jaar financieel mogelijk is. Voor een samenvatting zie Bijlage 2: financieel kader en Bijlage 3: voorlopige meerjaren exploitatiebegroting. Vanuit de beleidslijnen Beleidslijn 1: Brede publieksfunctie Het marketingbeleid wordt deels ondersteund door financiering vanuit samenwerking. Herinrichting en zelfservice zijn bekostigd vanuit eigen reserveringen met eenmalige financiële steun van de Nijkerk. De vervangingsinvesteringen zijn een structurele last voor de organisatie. Vanuit de eisen van certificering zullen de gevolgen van o.a. contributievrijdom tot 18 jaar door de Nijkerk financieel gecompenseerd moeten worden. Ook het ontbreken van een Internationaal Toegankelijkheidssymbool voor de vestiging in Hoevelaken is een eis waaraan we graag willen voldoen maar financieel voor ons een grote ingreep is. 17

18 Beleidslijn 2: Allianties met onderwijs Samenwerking met het onderwijs betekent dat we als bibliotheek formatieruimte in de komende jaren op dit gebied moeten kunnen inzetten. Hier zit de verwachte marktgroei van onze bibliotheek. Deze formatie kunnen we als organisatie tot op een bepaald niveau zelf opvangen. Uit opbrengsten uit het onderwijs kan mogelijk nog enige formatieruimte beschikbaar komen. De investeringen in de nieuwe zoekstructuur Aquabrowser ten behoeve van het onderwijs zijn al gedaan door het Gelders bibliotheeknetwerk. Activiteiten in het kader van Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) die o.a. in samenwerking met de speel-o-theek Pinoccio worden ontwikkeld en uitgevoerd, kunnen leiden tot aanvragen voor aanvullende subsidie. Cultuureducatie is een taak die we als bibliotheek er altijd bij hebben gedaan zonder dat daar aanvullende middelen voor beschikbaar waren. Om dit naar een hoger plan te tillen en als bibliotheek te fungeren als coördinatiepunt, is een structurele financiële basis nodig met aanvullende middelen. Beleidslijn 3: Allianties met de We willen als bibliotheek graag faciliteren op digitaal terrein zoals de functies van de WMO en Centrum voor Jeugd en Gezin. Hiervoor werken we samen met (bibliotheek)partners in het land. De betaalt hiervoor een (marktconform) tarief. De (digitale) koppelingen van onze bibliotheek Centrum Jeugd en Gezin is zodanig vernieuwend dat verwacht wordt dat incidentele projectgelden beschikbaar komen. In het kader van het Kleine Kernenbeleid zal mogelijk in Nijkerkerveen, Driedorp en Corlaer een bibliotheekvoorziening als een Kulturhus of een servicepunt kunnen ontstaan. Voor inrichting en de exploitatie daarvan zijn aanvullende middelen nodig. De opzet van een Kulturhus in Nijkerkerveen wordt gestimuleerd door provinciale subsidie. De rijksoverheid stimuleert n om in het kader van laaggeletterdheid taalachterstand bij volwassenen tegen te gaan. Samen met de en andere organisaties kunnen we als bibliotheek een taalpunt opzetten om deze mensen te helpen. Hiervoor zijn aanvullende middelen nodig. 18

19 Verklarende woordenlijst Aquabrowser: De aquabrowser library (ABL) is een zoekmachine ontworpen door Medialab. De ABL is een zoekmachine gebaseerd op het principe van associatief zoeken. De zoekresultaten worden gepresenteerd in een woordenveld. Dit woordenveld bestaat uit de centrale zoekterm, met daaromheen verschillende door het programma ontdekte associaties. Deze associaties zijn verwante zoektermen, spellingssuggesties, vertalingen, ontdekkingspaden of synoniemen. Doordat het programma de gebruiker alternatieven aanbiedt, wordt het zoeken vergemakkelijkt. De gebruiker ziet de alternatieven en kan gelijk doorklikken als de eerste zoekterm niet genoeg resultaten levert. Biblioservice: officiële naam: Provinciale Bibliotheekcentrale Gelderland, handelsnaam Biblioservice Gelderland. Maakt deel uit van de Rijnbrinkgroep waar ook o.a. de Overijsselse Bibliotheekdienst deel van uit maakt. Biblioservice wordt door de provincie Gelderland gezien als ondersteuningsorganisatie voor het bibliotheekwerk in de provincie Gelderland. Collectie Nederland: totale collectieaanbod van alle openbare bibliotheken samen Cultural Governance: De Code Cultural Governance geeft richtlijnen voor goed, verantwoord en transparant bestuur van en door culturele instellingen en richtlijnen voor toezicht daarop. De code heeft betrekking op de Nederlandse gesubsidieerde culturele instellingen. Zie ook: www. culturalgovernance.nl Digitale Bibliotheek: virtuele vestiging van alle bibliotheken in Nederland op internet HRM-beleid: Human resource management: personeelsbeleid in de ruimste zin van het woord hybride collectie: een zorgvuldig samengesteld geheel van traditionele en eigentijdse bronnen, fysiek en digitaal zoals: boeken, tijdschriften, blogs, websites, wikipedia, e-books, etc. INK-model: Het Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK) is de Nederlandse partnerorganisatie van het EFQM Representative Office te Brussel. Het INK is voornamelijk bekend door hun managementmodel, het INK-model. Het INKmodel is een breed gebruikt managementmodel en is bedoeld voor organisaties om een zelfevaluatie uit te voeren. Vaak worden deze zelfevaluaties uitgevoerd door auditors om zo een onafhankelijk mogelijk beeld van de organisatie te krijgen. Door middel van het INK-model wordt de volwassenheid van de organisatie bepaald en worden verbeterpunten geïdentificeerd. Het model helpt organisaties te focussen op de gebieden waar verbeteringen mogelijk zijn. Kulturhus: een Kulturhus is een combinatie van verschillende voorzieningen in één of meerdere gebouwen, waarin samenwerking de sleutel is. Vaak worden nietcommerciële voorzieningen gemengd met commerciële voorzieningen zoals een VVV, bank, postvoorziening, bibliotheek, peuterspeelzaal, kinderopvang, schoolruimte, spreekkamers voor artsen, fysiotherapeut en anderen, vergaderfaciliteiten en ontmoetingsplekken. De bibliotheek is hierbij in veel gevallen de vertegenwoordiger van de brede dienstverlening op het terrein van informatie, educatie en cultuur. Mediawijsheid: mediawijsheid is het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld (Raad voor Cultuur, juli 2005). SGB: Vereniging van Samenwerkende Gelderse Bibliotheken VOB: Vereniging van Openbare Bibliotheken in Nederland (VOB) omvat alle ongeveer 200 openbare bibliotheek organisaties in Nederland. VVE: Met voor- en vroegschoolse educatie (VVE) bedoelt men de maatregelen die onderwijsachterstanden trachten te verminderen bij de start van de basisschool. Gemeentebestuur en schoolbesturen hebben de verantwoordelijkheid om een onderwijsachterstandenbeleid te ontwikkelen en te (helpen) uitvoeren om de startcondities van kinderen te verbeteren bij hun entree op de basisschool. Het gaat hierbij om alle gewichtenleerlingen, dat kunnen zowel allochtone als autochtone kinderen zijn. WMO: Wet Maatschappelijke Ondersteuning WINO: Werkgeversverband In Netwerkstructuur Overijssel: collectief van Overijsselse bibliotheken en 2 Gelderse bibliotheken (w.o. Nijkerk) waar het juridisch werkgeverschap ligt. De Stichting Bibliotheken Gemeente Nijkerk is zelf materieel werkgever. Bronnen 1. Agenda voor de toekomst: de strategie van de Vereniging van Openbare Bibliotheken voor de jaren ; Vereniging Openbare Bibliotheken, juli Meerjarenprogramma : Samenwerkende Gelderse Bibliotheken, augustus Ledenprofiel Bibliotheken Gemeente Nijkerk: een klantsegmentatie met MOSAIC / E. Meijer, E. Waning, N. Hers ; Meijer Cultuuronderzoeken, december De nieuwe afnemer (DNA) van de bibliotheek: resultaten van marktonderzoek in Gelderland, Limburg en Noord- Brabant ; Expertisecentrum Kwaliteitszorg, november De bibliotheek tien jaar van nu: SCP, april

20 Bijlage 1 Planningsoverzicht meerjarenbeleidsplan Bibliotheken Gemeente Nijkerk Brede publieksfunctie Marketingbeleid Opstellen beleid Implementeren beleid Implementeren beleid Marketing scan (INK) Uitbouw winkelconcept Doorontwikkelen N Voorbereiden H Doorontwikkelen N Eerste implementatie H Implementatie en invoering H Evaluatie N Bicat Doorontwikkelen Bicat Doorontwikkelen Bicat Implementatie Bicat Wise Openingsuren Contributietarieven Speel-o-theek Plan maken/ voorbereiding promotie Onderzoek andere tariefstructuur Plan maken integratie publieksfunctie speel-o-theek in bibliotheekfunctie Implementatie openingsuren N + H Voorbereiding implementatie NB: 65+ in 2 jaar naar vol tarief Invoering Invoering NB: geen uitzondering meer voor 65+ Evalueren Voorbereiding integratie Integratie Evaluatie Doorontwikkelen N+H Evaluatie gebruikers Gemeente Gemeente Bibliotheekvoorziening Nijkerkerveen Servicepunten Laaggeletterheid Vooronderzoek i.s.m. de Vooronderzoek i.s.m. de Onderzoek Taalpunt volwassenen + programma Vooronderzoek i.s.m. de Vooronderzoek i.s.m. de Implementatie Taalpunt volwassenen + programma (Voor)onderzoek i.s.m. de Onderzoek naar mogelijkheden en locaties i.s.m. en belanghebbenden Uitvoering Onderzoek i.s.m. de en andere belanghebbenden Evaluatie Gemeente informatie Overleg met Voorlichtingsplan Uitvoering Evaluatie WMO Voorlichting burgers Overleg met Voorlichtingsplan Uitvoering Evaluatie I.s.m. gezondheidspartners Behoeften onderzoek Programma Programma uitvoeren Evaluatie voorlichtings- en informatiebijeenkomsten organiseren doen samenstellen Centrum Jeugd en Gezin Opvoedingsinformatiepunt Mogelijkheid tot samenwerking onderzoeken Intentie tot samenwerking uitwerken in plan Implementatie Evaluatie 20