Hygiënerichtlijnen voor grote evenementen mei 2000
|
|
- Christiana Dijkstra
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Hygiënerichtlijnen voor grote evenementen mei 2000 Landelijke Coördinatiestructuur Infectieziektebestrijding Postbus BB Den Haag tel: fax: Internet:
2 Met dank aan: Jeanne Goeting, GGD Arnhem Sjaak van Boekel, GGD West-Veluwe/Valei Annemarie Lof, GGD Flevoland Jim Schalekamp, GGD Rotterdam Niesje Jansen, GGD Ede De heer Ras, Vewin Rijswijk De heer J. van der Westen, KIWA Rijswijk Monique Leijen, GGD Kennemerland zuid Heleen Kornblut, Voedingscentrum Karin Meijerink, Raymond Damhuis, GGD Regio IJssel-Vecht Anneke van der Hoek, Joop van Wijnen, Roel Coutinho, GG&GD Amsterdam Lyda Steenbergen, Albert Boonstra, Chris Tegenbosch, Sonja Duyvestijn, GG&GD Amsterdam Bart Bruinslot, Rien van Dijk GHOR GG&GD Amsterdam Hans Beelen, Jan van der Kooij, Keuringsdienst van Waren, Den Haag Marijke Bilkert, Jan van Wijngaarden, IGZ, Den Haag Jacob Kool, RIVM, Bilthoven
3 Inhoud Inleiding Algemene gegevens Bezoekers en/of deelnemers van grote evenementen Medewerkers Aanmelden van het evenement Beschrijving van het evenement (Weers)omstandigheden tijdens het evenement Overleg vooraf Huisvesting en overnachting Huisvesting en overnachting op tijdelijke kampeergelegenheden Huisvesting en overnachting in ter beschikking gestelde gebouwen (bijv. scholen) Horeca Eisen aan tijdelijke ruimten Eisen aan de werkwijze in tijdelijke ruimten Voedselvoorziening grote groepen mensen Persoonlijke hygiëne Mogelijkheid 1: (meest veilige optie) kant-en-klare maaltijden per stuk verpakt Mogelijkheid 2: kant-en-klare maaltijdencomponenten in bulk aangeleverd Mogelijkheid 3: maaltijdbereiding in eigen beheer Barbecue Verstrekken van ontbijt en lunchpakketten Glasverbruik Tijdelijke sanitaire voorzieningen op het evenemententerrein Tijdelijke drinkwatervoorzieningen Legionellapreventie Toiletten Watertappunten Kleedruimten en douches bij sportevenementen Afvalverwijdering Lozen van afvalwater Medische hulpverlening bij evenementen EHBO-post Chill-out ruimte Infectieziektebestrijding bij een evenement Ambulance Zwemgelegenheden Speelbaden, bubbelbaden, pierebadjes e.d. (vallen onder catergerie B) Oppervlaktewater (valt onder categorie C of D) Risicovolle nevenactiviteiten Kinderopvang Speel-/zwemwater Speeltoestellen/-materialen...38 Protocollen technische hygiënezorg LCI mei 2000
4 8.4 Zandbak Tatoeages en piercings Evenementen met huisdieren Houseparty, dansfestijn of ander soortgelijk evenement Literatuur...43 Bijlagen I Informatieblad voor medewerkers en vrijwilligers die assisteren bij de voedselvoorziening II Registratieformulier voor de voedselverzorging...45 III Registratieformulier voor legionellapreventie...46 IV Scorefromulier voor het vaststellen van infectierisico s...47 LCI mei 2000 Protocollen technische hygiënezorg
5 Inleiding Voor u liggen de hygiënerichtlijnen voor grote evenementen. De betekenis van de term groot evenement wordt zeer divers toegepast. Wat is groot en wat is een evenement? Hoe het ook zij, uitgangspunt voor deze hygiënerichtlijnen is dat er speciale voorzieningen getroffen moeten worden en dat die voorzieningen van tijdelijke aard zijn. Tijdelijk wil zeggen dat het voorzieningen betreft die na het evenement weer worden verwijderd. Tijdelijke voorzieningen behoeven speciale aandacht daar waar het erom gaat de overdracht van schadelijke micro-organismen zo beperkt mogelijk te houden. Technische hygiënezorg is hierbij noodzakelijk. Daarnaast speelt natuurlijk een rol dat de kwalificatie groot inhoudt dat veel mensen tegelijk gebruik maken van voorzieningen. Dit geeft vrijwel altijd een verhoogd risico. Óf een evenement een meer dan normaal infectierisico oplevert, heeft te maken met de speciale kenmerken van de te verwachten bezoekers of deelnemers (behoren zij tot een risicogroep), de hoeveelheid te verwachten bezoekers of deelnemers en de aard van de tijdelijke voorzieningen. Met behulp van een scoreformulier (zie bijlage IV) kunt u een eerste schifting maken tussen evenementen waarbij geen technische hygiënezorg nodig is en evenementen waarbij dat wel nodig is. De richtlijnen voor evenementen met huisdieren (hoofdstuk 9) en houseparty s (hoofdstuk 10) zullen wij later toevoegen. De hygiënerichtlijnen zijn op ons verzoek opgesteld door mw. J. Worp, afdeling Hygiene en Preventie van de GG&GD Amsterdam. In de eerste twee hoofdstukken gaan we in op grote evenementen in het algemeen, waarbij we het belang van overleg voorafgaand aan een evenement willen onderstrepen. Vervolgens behandelen we in aparte hoofdstukken de diverse onderdelen waarop de hygiënerichtlijnen van toepassing kunnen zijn: huisvesting (hoofdstuk 3), horeca (hoofdstuk 4), sanitair (hoofdstuk 5), medische zorg (hoofdstuk 6) en zwemgelegenheden (hoofdstuk 7). In een aantal gevallen zijn niet alleen hygiëne-aspecten opgenomen, maar ook andere veiligheidsaspecten. Deze veiligheidsaspecten zijn met name genoemd om een volledig beeld te geven van de activiteit. Protocollen technische hygiënezorg 1
6 1. Algemene gegevens Bij grote evenementen is een onderscheid te maken tussen evenementen waarbij bezoekers en/of deelnemers alleen een bezoek afleggen en die waarbij bezoekers en/of deelnemers ook overnachten (in tenten of gebouwen). Er zijn evenementen die slechts één dag duren, maar ook evenementen waarbij bezoekers en/of deelnemers het evenement meerdere dagen kunnen bezoeken en soms blijven overnachten. De evenementen kunnen zowel in daarvoor bestemde locaties (bijvoorbeeld beursgebouwen) plaatsvinden als in of op tijdelijke locaties (zowel buiten als binnen). Afhankelijk van het evenement zult u delen uit deze hygiënerichtlijnen kunnen gebruiken. Bij de voorbereiding van een evenement zult u punt voor punt moeten bekijken of de tijdelijke voorzieningen aan de hygiënerichtlijnen voldoen. Bij de voorbereiding van een evenement moet u bovendien denken aan de curatieve zorg voor als er onverhoopt toch iets misgaat. 1.1 Bezoekers en/of deelnemers van grote evenementen De bezoekers en/of deelnemers van grote evenementen komen uit alle lagen en leeftijdsgroepen van de bevolking. De soort bezoeker en/of deelnemer kan nauw samenhangen met de aard van het evenement, dit geldt ook voor het aantal te verwachten bezoekers en/of deelnemers. Een luchtshow zal vaak bezocht worden door gezinnen met kinderen, terwijl een popconcert meer door jongeren bezocht zal worden. Bij internationale evenementen kan er een extra risico op (import) infectieziekten bestaan. De kans op overdracht van micro-organismen is afhankelijk van o.a. het gedrag van de gebruikers, de sanitaire voorzieningen, de schoonmaak en de cateringfaciliteiten. Verder is het van belang om rekening te houden met de kwetsbaarheid van bepaalde groepen mensen. Onder andere ouderen, zuigelingen, zwangeren, chronisch zieken, mensen met een immuunstoornis en mensen die (bovenmatig) alcohol en/of drugs gebruiken behoren tot een risicogroep. Extra zorg op het gebied van hygiëne is dan geboden. 1.2 Medewerkers Het personeel dat ingezet wordt bij grote evenementen bestaat uit professionals en vrijwilligers, afhankelijk van het soort evenement. De mate waarin het personeel risico loopt op overdracht van micro-organismen is mede afhankelijk van de aard van het evenement, het eigen gedrag en de aard van de werkzaamheden. 1.3 Aanmelden van het evenement Een evenement zal vrijwel altijd via de gemeente moeten worden aangemeld. Of er sprake is van een verhoogd risico op het gebied van infectiepreventie is aan de hand van het scoreformulier (zie bijlage IV) vast te stellen. Als er op het scoreformulier één of meerdere keren ja wordt aangekruist, is het raadzaam technische hygiënezorg uit te voeren voor en tijdens het evenement. In principe zou er geen vergunning moeten worden verleend voor het evenement als niet aan de hygiënerichtlijnen kan worden voldaan. 1.4 Beschrijving van het evenement De volgende gegevens moeten voor het aanmelden in kaart zijn gebracht. De aard van het evenement. Wie is verantwoordelijk voor (welk onderdeel van) het evenement. Het te verwachten aantal bezoekers en/of deelnemers. De leeftijdsgroep(en) van de te verwachten bezoekers en/of deelnemers. Specifieke kenmerken van bezoekers en/of deelnemers (bijvoorbeeld bepaalde patiëntengroepen). De locatie(s) van het evenement. Het tijdstip van het evenement (dag/avond/nacht/continue). De datum en duur van het evenement. De mogelijkheden voor huisvesting en overnachting. De voedselvoorziening. De mogelijke sanitaire voorzieningen. De medische voorzieningen. Extra voorzieningen zoals zwemaccommodatie, kinderopvang etc. 2 LCI mei 2000
7 1.5 (Weers)omstandigheden tijdens het evenement Indien het evenement plaatsvindt onder extreme(re) (weers)omstandigheden kan dat reden zijn voor extra aandacht voor de hygiene. Tijdens een hittegolf zal het lastiger zijn om eet- en drinkwaren op de juiste temperatuur te houden en opwarming van de koudwaterleiding te voorkomen. Bij extreme kou (bijvoorbeeld tijdens een elfstedentocht) kunnen zich andere hygiëneproblemen voordoen (bijvoorbeeld bevriezing van tijdelijke waterleidingen). Ook kan het tijdstip van het evenement een rol spelen, s nachts kunnen zich andere problemen voordoen dan overdag. De aard van het evenement vraagt bovendien soms om specifieke hulpverleners (bijvoorbeeld in de chill-out-room bij een dansfestijn). Het is van belang om van tevoren alle risico s in te schatten en zo nodig maatregelen te nemen. Protocollen technische hygiënezorg 3
8 2. Overleg vooraf Bij grootschalige evenementen is het van belang om vooraf zicht te hebben op de risico s die zich kunnen voordoen bij het evenement. Het aloude credo beter voorkomen dan genezen geldt hier zonder meer. De hygiënerichtlijnen zijn dus niet alleen opgesteld om tijdens het evenement te inspecteren of het aan de eisen voldoet, maar vooral om vooraf met alle betrokkenen stap voor stap na te gaan of aan alle eisen kan worden voldaan. Ruim van tevoren moet er dus overleg zijn met de organisatie om alle knelpunten te bespreken en op te lossen. De GGD als bewaker van de volksgezondheid heeft hierin vooral een regisserende taak. Op tal van punten zal de GGD moeten nagaan of de organisatie de nodige inspecties en controles heeft laten uitvoeren door de bevoegde instanties (bijvoorbeeld de controle van eventuele drinkwaterleidingen, zwemwater, in het bezit zijn van een Legionella-Veilig-Verklaring etc.). Op andere punten heeft de GGD niet alleen een regisserende rol, maar ook een adviserende en inspecterende taak, bijvoorbeeld als het gaat om de schoonmaak van sanitaire voorzieningen, eventueel de horecavoorzieningen en nevenactiviteiten zoals kinderopvang. Deze taak van de GGD is veel omvattend en kan als volgt worden samengevat: Ga aan de hand van de beschrijving van het evenement (zie paragraaf 0) na welke hoofdstukken uit deze hygiënerichtlijnen van toepassing zijn op het evenement en neem deze stap voor stap met de organisatie door. Noteer knelpunten en bespreek oplossingen met de organisatie. Ga het volgende na: Welke risico s kunnen zich voordoen bij het evenement? Wat is de ernst van het risico? In welke mate kan het risico zich voordoen? Welke maatregelen moeten genomen worden om de risico s te verkleinen of weg te nemen. Deze maatregelen worden in de navolgende hygiënerichtlijnen opgesomd. Wie moet die maatregelen nemen? Controleer in een later stadium of de maatregelen ook worden uitgevoerd. Maak een overzicht van de taken die de organisatie zelf voor z n rekening neemt, de taken die door andere instanties worden behartigd (bijv. waterleidingbedrijf, Inspectie Zwemwater, Keuringsdienst van Waren etc.) en de taken die de GGD uitvoert. Noteer tevens bij wie de uiteindelijke verantwoordelijkheid ligt. Hou contact met de organisatie van het evenement en check eventuele wijzigingen in het evenementenplan. Woon gezamenlijk overleg (overheid, hulpverlening, betrokken instanties) bij. Voer eventueel overleg met de andere betrokken instanties en noteer namen en contactpersonen. Controleer of de hygiënerichtlijnen zijn opgenomen in de vergunning voor het evenement. Noteer namen en adressen van alle (mede)organisatoren in verband met eventuele calamiteiten tijdens het evenement. Geef de organisatie een overzicht van alle telefoonnummers die nodig zijn bij een calamiteit. Regel dat de GGD en andere medische zorg optimaal bereikbaar is. Breng zo nodig huisartsen in de omgeving op de hoogte van het evenement. Spreek af dat bij een vermoedelijke infectieziekte (zie paragraaf 0) direct de GGD wordt gewaarschuwd. Bedenk of het nodig is dat er extra medische zorg georganiseerd moet worden. Inspecteer vooraf het terrein/de locatie waar het evenement plaatsvindt en bekijk zelf of aan de hygiëne-eisen kan worden voldaan. Zorg voor schriftelijke vastlegging van alle belangrijke zaken. Gebruik voor de inspectie tijdens het evenement de bijbehorende checklist grote evenementen. 4 LCI mei 2000
9 3. Huisvesting en overnachting Bij meerdaagse evenementen wordt vaak gebruik gemaakt van tijdelijke overnachtingsfaciliteiten. Deze hygiënerichtlijnen beperken zich tot de tijdelijke huisvesting en overnachtingen, omdat alle reguliere huisvesting- en overnachtingsfaciliteiten reeds aan wettelijke regels zijn gebonden. In deze reguliere voorzieningen zal het hoogstens extra druk zijn. Uiteraard gelden er wel weer extra regels als een reguliere mogelijkheid tijdelijk (voor de duur van het evenement) extra capaciteit aanbiedt. 3.1 Huisvesting en overnachting op tijdelijke kampeergelegenheden Op een tijdelijke kampeergelegenheid kan gebruik worden gemaakt van individuele tenten, groepstenten, caravans, kampeerauto s of voor de duur van het evenement neergezette groeps- of individuele accommodaties. Kenmerkend voor alle faciliteiten is echter dat ze voor korte tijd worden geplaatst en gebruikt. Dit geldt eveneens voor alle voorzieningen op de tijdelijke kampeergelegenheid. Echter ook tijdelijke kampeergelegenheden moeten voldoen aan de Wet op de Openluchtrecreatie. Op de tijdelijke kampeergelegenheid dient dag en nacht voldoende personeel te zijn om aan de hieronder genoemde regels te kunnen voldoen. Bovendien heeft het personeel een toezichthoudende taak. Van tevoren moet worden vastgelegd wat het maximaal aantal aanwezige kampeerders mag zijn. Gedurende het evenement mag dit maximum niet worden overschreden Algemene regels Op een kampeergelegenheid zijn regels nodig om te voorkomen dat er onhygiënische of gevaarlijke situaties ontstaan. De algemene regels luiden als volgt: Op een centrale en voor iedereen toegankelijke plaats (bijvoorbeeld de receptie) moeten de kampeerregels en/of tarieven worden aangebracht. Op elke kampeergelegenheid moet minstens één telefoonaansluiting zijn. Bij deze telefoon moet een lijst worden opgehangen met telefoonnummers van brandweer, politie, GGD, alarmnummer etc. Op een centraal punt moeten kampeerders met hun vragen en klachten terecht kunnen. De kampeergelegenheid moet steeds zonder belemmeringen bereikbaar zijn voor hulpverleners zoals politie, artsen en ambulance. De kampeergelegenheid moet steeds voor blusvoertuigen zonder belemmering bereikbaar zijn. Elk kampeermiddel moet daarnaast op een afstand van maximaal 60 meter bereikbaar zijn, rekening houdend met het gewicht en de wendbaarheid van de plaatselijke brandweervoertuigen. Er moeten op één of meerdere vaste, duidelijk aangegeven plaatsen op het terrein voldoende kleine blusmiddelen voor direct gebruik aanwezig zijn. Deze blusmiddelen moeten voor aanvang van de ingebruikname van de tijdelijke kampeergelegenheid gecontroleerd zijn door een deskundige. Het stoken van open kampvuren is niet toegestaan. Het verbranden van organisch afval is niet toegestaan. Roken op brandgevaarlijke plaatsen (o.a. bij gasinstallaties) is niet toegestaan. Deze plaatsen moeten van een duidelijk kenmerk worden voorzien. Op de kampeergelegenheid dient een EHBO-post te worden ingericht. Er moet te allen tijde iemand aanwezig zijn die in het bezit is van een geldig EHBO-diploma. Zie voor de voorzieningen op de EHBOpost paragraaf 0. Op sommige tijdelijke kampeergelegenheden (afhankelijk van het soort evenement) is het aan te bevelen om condoomautomaten, bijvoorbeeld in de sanitaire gebouwen, op te hangen. De beheerder van de kampeergelegenheid heeft de plicht ernstige of massaal (= meer dan twee gevallen) optredende besmettelijke ziekten onder de kampeerders terstond te melden aan de plaatselijke GGD. Zie paragraaf 0. Protocollen technische hygiënezorg 5
10 Er moet een schoonmaakschema aanwezig zijn waar de frequentie en wijze van schoonmaken van met name de sanitaire voorzieningen worden aangegeven. Er moet een afvinkschema in de sanitaire gebouwen worden opgehangen zodat de kampeerders kunnen zien wanneer de sanitaire gebouwen voor het laatst zijn schoongemaakt. Indien gewenst of noodzakelijk moet de kampeergelegenheid toegankelijk worden gemaakt voor gehandicapten zoals rolstoelgebruikers. Er moeten voldoende maatregelen zijn getroffen om geluidshinder te beperken. Deze regels moeten worden opgenomen in het kampeerreglement Er mogen geen giftige planten of struiken op het kampeerterrein voorkomen. Voor de terreinafbakening moet bij voorkeur geen prikkeldraad gebruikt worden. Indien het kampeerterrein zich in de directe omgeving van water bevindt moet er voldoende reddingsmateriaal aanwezig zijn én moet het personeel in staat zijn dit reddingsmateriaal te gebruiken Dag- en/of recreatieverblijf Het dag- en/of recreatieverblijf moet schoon zijn om te voorkomen dat het een broedplaats wordt voor bacteriën en op de juiste wijze zijn afgewerkt om te voorkomen dat er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. De dag- en/of recreatieruimte moet huishoudelijk schoon zijn. De vloerbedekking moet goed reinigbaar en splintervrij zijn. De wanden moeten vanaf de vloer tot 1.50 meter glad en afwasbaar zijn. De elektriciteitsvoorzieningen moeten voldoen aan de veiligheidsvoorschriften. Er mogen geen losse snoeren liggen. De plafonds moeten minimaal 2.40 meter van de vloer zijn aangebracht. Er mag geen lekkage zijn. De plafonds mogen geen afgebladderde verfschilfers hebben. De dag- en/of recreatieruimte moet voldoende geventileerd en dagelijks meerdere malen gelucht worden. Bij openstelling in de wintermaanden moet er verwarming aanwezig zijn Sanitaire gebouwen Het sanitaire gebouw moet aangesloten kunnen worden op bestaande voorzieningen zoals het waterleidingnet en de riolering. De aansluiting moet volgens de voorschriften zoals genoemd in paragraaf 0 plaatsvinden. De kwaliteit van de drinkwatervoorziening is van groot belang om te voorkomen dat er zich onhygiënische situaties kunnen voordoen (denk aan legionella en besmetting van het drinkwater). De afstand tot de toiletten gerekend vanaf elk punt op het terrein waar de kampeermiddelen zijn opgesteld mag maximaal 150 meter bedragen. Het sanitaire gebouw moet een gescheiden heren en dames ruimte hebben. Het schrobwater moet zodanig worden afgevoerd dat de om het gebouw liggende grond niet door het water verontreinigd kan worden. Rondom het sanitaire gebouw moet een strook van tenminste 10 meter vrij gehouden worden van kampeermiddelen. Het sanitaire gebouw moet voorzien zijn van behoorlijke verlichting. De verlichting moet afgeschermd zijn. Bij openstelling van de kampeergelegenheid in de winter moet er verwarming aanwezig zijn. De gehele waterinstallatie dient voorzien te zijn van een Legionella-Veilig- Verklaring. Deze verklaring kan bij het plaatselijk waterleidingbedrijf of de KIWA worden aangevraagd. Rookgasafvoer moet voldoen aan de daaraan gestelde eisen. Elektriciteitsvoorzieningen moeten voldoen aan de veiligheidsvoorschriften. Alle elektrische apparatuur en wandcontactdozen moeten geaard en veilig geplaatst zijn. Het sanitaire gebouw moet in goede staat zijn, dus geen naden, kieren of scheuren in de wanden, plafond en vloeren Toiletten Toiletten kunnen een bron van bacteriën vormen als ze slecht worden schoongemaakt of in slechte staat zijn. Voor een goede toilethygiëne is bovendien de aanwezigheid 6 LCI mei 2000
11 van een handenwasgelegenheid onontbeerlijk. Eén toilet per 25 kampeerders (minimaal twee toiletten) op een maximale loopafstand van ca. 150 meter. Herentoiletten mogen vervangen worden door urinoirs, met dien verstande dat het aantal urinoirs maximaal ¼ van het totale aantal toiletten voor heren bedraagt. De toiletten worden minimaal tweemaal per dag en zo nodig vaker huishoudelijk gereinigd. Er moet een afvinkschema in de toiletruimte worden opgehangen zodat de gebruikers kunnen zien wanneer de toiletruimte voor het laatst is schoongemaakt. Toiletruimte: De vloer is vervaardigd van materiaal dat geen vocht doorlaat of opneemt en gemakkelijk schoon is te houden. De wanden zijn tot tenminste 1.50 meter vanaf de vloer gemaakt van materiaal dat geen vocht absorbeert en gemakkelijk schoon te maken is. De overige delen van de wanden en het plafond zijn vervaardigd van materiaal dat niet door water en waterdamp kan worden aangetast. Het toilet is voorzien van één of meer ventilatie-openingen of beweegbare ramen die rechtstreeks in verbinding staan met de buitenlucht. Het toilet is voorzien van goede verlichting. Damestoiletten zijn voorzien van sanitaircontainers. Er dient voldoende toiletpapier aanwezig te zijn. In of in de onmiddellijke nabijheid van het toilet moet een voorziening zijn om de handen te wassen. Er moet minimaal één voorziening zijn per vier toiletten. De handenwasgelegenheid bij voorkeur voorzien van een zeephouder, handdoekjes voor eenmalig gebruik en een afvalbak. De toiletten moeten voorzien zijn van een duidelijke aanduiding heren of dames Chemische toiletten Op de kampeergelegenheid moet tenminste één stortplaats zijn voor het legen van chemische toiletten als het reglement toelaat dat deze gebruikt mogen worden. Deze stortplaats bevindt zich in of in de nabijheid van het sanitaire gebouw. De stortplaats moet zijn voorzien van een afvoer die loost op een gesloten afvoersysteem. Boven of in de onmiddellijke nabijheid van de stortplaats moet een kraan zijn die alleen gebruikt wordt voor het schoonmaken van de chemische toiletten Wasgelegenheden Wasgelegenheden zijn bedoeld voor het reinigen van het lichaam en moeten net als douches goed schoon worden gehouden om te voorkomen dat er onhygiënische situaties kunnen ontstaan. Bij wasgelegenheden mag in geen geval worden afgewassen, groenten gewassen etc. Servies, bestek en etenswaren kunnen anders besmet raken met schadelijke bacteriën. Eén wasgelegenheid per 25 kampeerders. De wasgelegenheden worden minimaal tweemaal per dag en zo nodig vaker huishoudelijk gereinigd. Er moet een afvinkschema in de wasgelegenheid worden opgehangen zodat de gebruikers kunnen zien wanneer de wasgelegenheid voor het laatst is schoongemaakt. Wasgelegenheid: De vloer is vervaardigd van materiaal dat geen vocht doorlaat of opneemt en gemakkelijk schoon is te houden. De vloer moet op afschot liggen zodat (schrob)water vanzelf afvloeit richting een schrobputje. Het schrobputje moet voorzien zijn van een afneembaar rooster en een stankafsluiter. De wanden zijn tot tenminste 1.50 meter vanaf de vloer gemaakt van materiaal dat geen vocht absorbeert en gemakkelijk schoon te maken is. De overige delen van de wanden en het plafond zijn vervaardigd van materiaal dat niet door water en waterdamp kan worden aangetast. De wasgelegenheid wordt voldoende geventileerd, zodanig dat er geen con- Protocollen technische hygiënezorg 7
12 dens en/of schimmelgroei op de wanden en het plafond zichtbaar is. De wasgelegenheid is voorzien van goede verlichting. De wastafels zijn glad afgewerkt, van goede kwaliteit en zonder beschadigingen. De wastafels zijn alleen bestemd voor het reinigen van het lichaam, dus niet voor het wassen van groenten en/of het wassen van kleding. De wasgelegenheid moet voorzien zijn van een duidelijke aanduiding heren of dames Douches Een schone douche is niet alleen prettig om in te douchen, maar ook beperkt dit het risico van het oplopen van voetschimmel. Een goede ventilatie verkleint de kans op schimmelvorming op muren en plafonds. Eén douche per 25 kampeerders (Wet op de openluchtrecreatie zegt één douche per 100 kampeerders). De douches worden minimaal twee maal per dag en zo nodig vaker huishoudelijk gereinigd. Er moet een afvinkschema in de doucheruimte worden opgehangen zodat de gebruikers kunnen zien wanneer de doucheruimte voor het laatst is schoongemaakt. Doucheruimte: Uit elke douche dient warm en koud water, of voorgemengd warm water, te kunnen worden verkregen. In alle gevallen moet worden voldaan aan de Legionella-preventie, zie paragraaf 0 De vloer is vervaardigd van materiaal dat geen vocht doorlaat of opneemt, gemakkelijk schoon is te houden en eventueel te desinfecteren. De vloer moet op afschot liggen zodat (schrob)water vanzelf afvloeit richting een schrobputje. Het schrobputje moet voorzien zijn van een afneembaar rooster en een stankafsluiter. De wanden zijn tot tenminste 1.70 meter vanaf de vloer en gemaakt van materiaal dat geen vocht absorbeert en gemakkelijk schoon te maken is en eventueel te desinfecteren. De overige delen van de wanden en het plafond zijn vervaardigd van materiaal dat niet door water en waterdamp kan worden aangetast. De doucheruimte is voorzien van één of meer ventilatie-openingen of beweegbare ramen die rechtstreeks in verbinding staan met de buitenlucht. In de doucheruimte is geen schimmelgroei op wanden en plafonds zichtbaar. De doucheruimte is voorzien van goede verlichting. Er dienen voldoende kledinghaakjes te zijn voor het ophangen van kleding zodat deze niet nat wordt of op de grond ligt Drinkwatervoorziening De drinkwatervoorziening dient bij voorkeur te geschieden door middel van een aansluiting op het drinkwaterleidingnet. De installatie moet voldoen aan de algemene voorschriften voor drinkwaterinstallaties van het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN 1006) en aan de aansluitvoorwaarden van het betreffende waterleidingbedrijf. Zie paragraaf 0. Bij een eigen drinkwaterinstallatie moet deze eveneens aan de bovenstaande eisen voldoen. Voor de ingebruikname van de kampeergelegenheid moet een bewijs worden overlegd dat het water voldoet aan de eisen, zie paragraaf 0. In overleg met het waterleidingbedrijf kan beoordeeld worden of de capaciteit voldoende is. Watertappunt: Twee tappunten per 100 kampeerders. Het tappunt bevindt zich cm. boven de grond. Onder elk tappunt dient zich een opvangbak of putje met afvoer te bevinden, zodat de omgeving niet wordt verontreinigd. Groentewasplaats: Deze gelegenheid moet gescheiden zijn van overige wasgelegenheden. Er moet duidelijk aangegeven zijn bij deze wasplaats wat de bestemming is. De groentewasplaats moet aangesloten zijn op een afvoer. 8 LCI mei 2000
13 Er moeten afvalemmers in de directe nabijheid worden geplaatst. Afwasplaats: Deze gelegenheid moet gescheiden zijn van overige wasgelegenheden. Er moet duidelijk aangegeven zijn bij deze wasplaats wat de bestemming is. De afwasplaats moet aangesloten zijn op een afvoer. Er moeten afvalemmers in de directe nabijheid worden geplaatst. Kledingwasplaats: Deze gelegenheid moet gescheiden zijn van overige wasgelegenheden. Er moet duidelijk aangegeven zijn bij deze wasplaats wat de bestemming is. De kledingwasplaats moet aangesloten zijn op een afvoer Afvalverwerking Vuilnis kan, indien het niet adequaat en frequent wordt opgeslagen en verwijderd een bron van ziektekiemen zijn. Vuilnis trekt bovendien ongedierte aan die op hun beurt weer ziektekiemen bij zich kunnen dragen. De opslag en verwijdering van afval moet om die reden aan strenge eisen voldoen. Op het terreingedeelte waar kampeermiddelen staan, moet op loopafstand van 50 meter van elk punt tenminste één afsluitbare afvalemmer worden geplaatst. Dagelijks of zo nodig meerder keren per dag moet het afval verzameld worden bij een aparte opslagplaats waar het afval in afsluitbare afvalcontainers wordt opgeslagen. De afvalemmers mogen niet overlopen, de frequentie van legen moet afgestemd worden op het gebruik. Deze opslagplaats moet zodanig worden schoongehouden dat ratten en ander ongedierte niet worden aangetrokken. De ophaaldienst dient minimaal twee keer in de week ( s zomers) en één keer in de week ( s winters) het afval op te halen. Op het kampeerterrein mag geen vuilstort of verbrandingsplaats aanwezig zijn. In verband met veiligheid dient glas afzonderlijk verzameld te worden. Dit geldt ook voor klein chemisch afval zoals batterijen, verfresten, thinner etc Voedselvoorziening Zie hoofdstuk Huisdieren Indien huisdieren zijn toegestaan op de kampeergelegenheid, moeten zij te allen tijde aangelijnd blijven en mogen zij in geen geval worden uitgelaten op het kampeerterrein. Bij voorkeur moet er een speciale hondenuitlaatplaats worden ingericht. Er moeten maatregelen zijn genomen om kinderen te weren van de hondenuitlaatplaats. De ontlasting van honden en katten kan allerlei microorganismen (o.a. bacteriën) en macroorganismen (o.a. wormen) bevatten Brandveiligheidseisen Gasinstallaties voor kook-, verwarmings- en verlichtingstoestellen moeten aan eisen voldoen: Per standplaats mogen maximaal 4 butaan- of propaanflessen aanwezig zijn. De inhoud per fles mag niet meer dan 26 liter bedragen. De butaan- of propaanflessen moeten rechtopstaand in de buitenlucht en niet verdiept zijn geplaatst. De verzamelleiding mag uitsluitend zijn vervaardigd van staal. Op elke plaats waar een fles op een verzamelleiding wordt aangesloten, moet een afsluiter (tussenafsluiter) zijn geplaatst. De verbinding tussen de butaan- of propaanflessen en de installatie moet bestaan uit een buigzame leiding, die: zodanig is aangebracht dat zij op geen enkele wijze aan ontoelaatbare temperaturen of mechanische beschadigingen wordt blootgesteld; zo kort mogelijk worden gehouden en in ieder geval geen grotere lengte heeft dan 2 meter (een en ander conform NEN 3324, tabel B). Alle flessen, leidingen en toebehoren moeten van een door de Dienst voor het Stoomwezen goedgekeurd type zijn. Voor de ingebruikname van de installaties moeten eventuele lekkages door middel van afzepen worden opgespoord en daarna dichtgemaakt. De gasverbruiktoestellen moeten zijn voorzien van een gesloten verbrandings- Protocollen technische hygiënezorg 9
14 ruimte of de toestellen moeten zijn voorzien van een veiligheidsinrichting, zodat er geen onverbrand gas kan uitstromen. Het gebruik van LPG-installaties is niet toegestaan Recreatie Soms zal de kampeergelegenheid worden voorzien van een enkele sport-, zwem- en spelmogelijkheden. Speeltoestellen/-materialen, indien aanwezig, moeten voldoen aan de eisen van het Besluit Veiligheid Attractie- en speeltoestellen. Zowel attractie- als speeltoestellen moeten zijn voorzien van een typekeuring. Dit geldt ook voor zogenaamde zelfbouwtoestellen die ontworpen en/of gebouwd zijn door een vrijwilliger. Wanneer attractie- en speeltoestellen niet voldoen aan de wettelijke voorschriften is er sprake van een overtreding van een wettelijk voorschrift. Dit is een strafbaar feit. De Keuringsdienst van Waren is aangewezen als toezichthoudende instantie op de naleving van deze wetgeving. De toestellen moeten geplaatst worden op een niet verharde ondergrond (zie ook Handboek Speeltoestellen, uitgegeven door Consument en Veiligheid). Zie verder paragraaf 0. Zwem- en speelbad, zie paragraaf 0. Zandbak, zie paragraaf Huisvesting en overnachting in ter beschikking gestelde gebouwen (bijvoorbeeld scholen) Bij huisvesting in tijdelijk ter beschikking gestelde gebouwen wordt gebruik gemaakt van de bestaande voorzieningen. Uiteraard moet bekeken worden of de bestaande (sanitaire) voorzieningen toereikend zijn. Bovendien kan het voorkomen dat bestaande voorzieningen al lange tijd niet meer gebruikt zijn, zodat ze voorafgaande aan het evenement getest en eventueel aangepast moeten worden. Hierbij moet gebruik worden gemaakt van het Model beheersplan legionella, zie paragraaf 0. In het tijdelijk ter beschikking gestelde gebouw moet dag en nacht personeel aanwezig zijn om toezicht te houden en de nodige schoonmaakwerkzaamheden te verrichten. Van tevoren moet worden vastgelegd wat het maximaal aantal aanwezige gasten mag zijn en gedurende het evenement mag dit maximum niet worden overschreden Algemene regels Bij tijdelijke huisvesting zijn regels nodig om te voorkomen dat er onhygiënische of gevaarlijke situaties ontstaan. De algemene regels luiden als volgt: Op een centrale en voor iedereen toegankelijke plaats (bijvoorbeeld de receptie) moeten de huisregels en/of tarieven worden aangebracht. In elk gebouw moet minstens één telefoonaansluiting zijn. Bij deze telefoon moet een lijst worden opgehangen met telefoonnummers van brandweer, politie, GGD, alarmnummer etc. Op een centraal punt moeten gasten met hun vragen en klachten terecht kunnen. Het gebouw moet steeds zonder belemmeringen bereikbaar te zijn voor hulpverleners zoals politie, artsen en ambulance. Er moeten op één of meerdere vaste, duidelijk aangegeven plaatsen in het gebouw voldoende kleine blusmiddelen voor direct gebruik aanwezig zijn. Een deskundige moet deze blusmiddelen voor aanvang van de ingebruikname van de tijdelijke huisvesting controleren. Roken op brandgevaarlijke plaatsen (o.a. bij gasinstallaties) is niet toegestaan. Deze plaatsen moeten van een duidelijk kenmerk worden voorzien. In het gebouw dient een EHBO-post te worden ingericht. Er moet te allen tijde iemand aanwezig zijn die in het bezit is van een geldig EHBO-diploma. Zie voor de voorzieningen op de EHBO-post paragraaf 0 In sommige tijdelijke huisvestingen (afhankelijk van het soort evenement) is het aan te bevelen om condoomautomaten, bijvoorbeeld in de sanitaire gebouwen, op te hangen. De beheerder van de tijdelijke huisvesting heeft de plicht ernstige of massaal (= meer dan twee gevallen) optredende besmettelijke ziekten onder de gasten ter- 10 LCI mei 2000
15 stond te melden aan de plaatselijke GGD, zie paragraaf 0. Er moet een schoonmaakschema aanwezig zijn waar de frequentie en wijze van schoonmaken van met name de sanitaire voorzieningen worden aangegeven. Er moet een afvinkschema in de sanitaire ruimten worden opgehangen zodat de gasten kunnen zien wanneer de sanitaire ruimten voor het laatst zijn schoongemaakt. Indien gewenst of noodzakelijk moet de tijdelijke huisvesting toegankelijk worden gemaakt voor gehandicapten zoals rolstoelgebruikers. Er moeten voldoende maatregelen zijn getroffen om geluidshinder te beperken. Deze regels moeten worden opgenomen in het huisreglement Dag- en/of recreatieverblijf Het dag- en/of recreatieverblijf moet schoon zijn om te voorkomen dat het een broedplaats wordt voor bacteriën en op de juiste wijze zijn afgewerkt om te voorkomen dat er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. De dag- en/of recreatieruimte moet huishoudelijk schoon zijn. De vloerbedekking moet goed reinigbaar en splintervrij zijn. De wanden moeten vanaf de vloer tot 1.50 meter glad en afwasbaar zijn. De elektriciteitsvoorzieningen moeten voldoen aan de veiligheidsvoorschriften. Er mogen geen losse snoeren liggen. De plafonds moeten minimaal 2.40 meter van de vloer zijn aangebracht. Er mag geen lekkage zijn. De plafonds mogen geen afgebladderde verfschilfers hebben. De dag- en/of recreatieruimte moet voldoende geventileerd en dagelijks meerdere malen gelucht worden. Bij openstelling in de wintermaanden moet er verwarming aanwezig zijn Slaapplaatsen/-zalen Bedden en slaapplaatsen moeten schoon zijn om te voorkomen dat ongedierte (o.a. schurft en luizen) zich via het beddengoed kan verspreiden. De slaapzalen moeten voldoende worden geventileerd om geen klachten aan de luchtwegen te veroorzaken. In verband met de veiligheid dient er voldoende tussenruimte tussen de bedden te zijn. De slaapplaatsen/-zalen moeten huishoudelijk schoon zijn. Er moet verduistering mogelijk zijn in de slaapplaatsen/zalen. De vloerbedekking moet goed reinigbaar en splintervrij zijn. De wanden moeten glad en goed reinigbaar zijn. De temperatuur in de slaapplaatsen/zalen moet rond de C zijn. De slaapplaatsen/-zalen moeten voldoende geventileerd en dagelijks meerdere malen gelucht worden. Er is minimaal 60 cm vrije ruimte aan één lange zijde van een eenpersoonsbed. Er is minimaal 60 cm vrije ruimte aan twee lange zijden van een tweepersoonsbed. Er is minimaal 1.20 meter tussen twee rijen (stapel)bedden. Iedereen heeft zijn eigen bed en schoon beddengoed. Lakens worden tenminste wekelijks verschoond, dekens en dekbedden moeten schoon zijn. Bedden worden wekelijks huishoudelijk gereinigd. Er moet bergruimte (eventueel afsluitbaar) voor kleding e.d. zijn. Eet- en drinkwaren zijn niet toegestaan in de slaapruimten Sanitaire voorzieningen De sanitaire voorzieningen moeten voorafgaande aan het evenement worden gecontroleerd zoals beschreven staat in paragraaf 0 De kwaliteit van de drinkwatervoorziening is van groot belang om te voorkomen dat er zich onhygiënische situaties kunnen voordoen (denk aan legionella en besmetting van het drinkwater). De sanitaire voorzieningen moeten een gescheiden heren en dames ruimte hebben. De sanitaire voorzieningen moeten voorzien zijn van behoorlijke verlichting. De verlichting moet afgeschermd zijn. De gehele waterinstallatie dient voorzien te zijn van een Legionella-Veilig- Verklaring. Deze verklaring kan bij het Protocollen technische hygiënezorg 11
16 plaatselijk waterleidingbedrijf of de KIWA worden aangevraagd. De rookgasafvoer moet voldoen aan de daaraan gestelde eisen. De elektriciteitsvoorzieningen moeten voldoen aan de veiligheidsvoorschriften. Alle elektrische apparatuur en wandcontactdozen moeten geaard en veilig geplaatst zijn. De sanitaire voorzieningen moeten in goede staat zijn, dus geen naden, kieren, scheuren in wanden, plafond en vloeren. In de sanitaire voorzieningen mogen geen schimmelsporen zichtbaar zijn Toiletten Toiletten kunnen een bron van bacteriën vormen als ze slecht worden schoongemaakt of in slechte staat zijn. Voor een goede toilethygiëne is bovendien de aanwezigheid van een handenwasgelegenheid onontbeerlijk. Eén toilet per 25 gasten (minimaal twee toiletten) op een maximale loopafstand van ca. 150 meter. Herentoiletten mogen vervangen worden door urinoirs, met dien verstande dat het aantal urinoirs maximaal ¼ van het totale aantal toiletten voor heren bedraagt. De toiletten worden minimaal tweemaal per dag en zo nodig vaker huishoudelijk gereinigd. Er moet een afvinkschema in de toiletruimte worden opgehangen zodat de gebruikers kunnen zien wanneer de toiletruimte voor het laatst is schoongemaakt. Toiletruimte; De vloer is vervaardigd van materiaal dat geen vocht doorlaat of opneemt en gemakkelijk schoon is te houden. De wanden zijn tot tenminste 1.50 meter vanaf de vloer en gemaakt van materiaal dat geen vocht absorbeert en gemakkelijk schoon te maken is. De overige delen van de wanden en het plafond zijn vervaardigd van materiaal dat niet door water en waterdamp kan worden aangetast. Het toilet is voorzien van één of meer ventilatie-openingen of beweegbare ramen die rechtstreeks in verbinding staan met de buitenlucht. Het toilet is voorzien van goede verlichting. Damestoiletten zijn voorzien van sanitaircontainers. Er dient voldoende toiletpapier aanwezig te zijn. In of in de onmiddellijke nabijheid van het toilet moet een voorziening zijn om de handen te wassen. Er moet minimaal één voorziening zijn per vier toiletten. De handenwasgelegenheid bij voorkeur voorzien van een zeephouder, handdoekjes voor eenmalig gebruik en een afvalbak. De toiletten moeten voorzien zijn van een duidelijke aanduiding heren of dames Wasgelegenheden Wasgelegenheden zijn bedoeld voor het reinigen van het lichaam en moeten net als douches goed schoon worden gehouden om te voorkomen dat er onhygiënische situaties kunnen ontstaan. Bij wasgelegenheden mag in geen geval worden afgewassen, groenten gewassen etc. Servies, bestek en etenswaren kunnen anders besmet raken met schadelijke bacteriën. Eén wasgelegenheid per 25 gasten. De wasgelegenheden worden minimaal tweemaal per dag en zo nodig vaker huishoudelijk gereinigd. Er moet een afvinkschema in de wasgelegenheid worden opgehangen zodat de gebruikers kunnen zien wanneer de wasgelegenheid voor het laatst is schoon gemaakt. Wasgelegenheid: De vloer is vervaardigd van materiaal dat geen vocht doorlaat of opneemt en gemakkelijk schoon is te houden. De vloer moet op afschot liggen zodat (schrob)water vanzelf afvloeit richting een schrobputje. Het schrobputje moet voorzien zijn van een afneembaar rooster en een stankafsluiter. De wanden moeten tot tenminste 1.50 meter vanaf de vloer gemaakt zijn van materiaal dat geen vocht absorbeert en gemakkelijk schoon te maken is. De overige delen van de wanden en het 12 LCI mei 2000
17 plafond zijn vervaardigd van materiaal dat niet door water en waterdamp kan worden aangetast. De wasgelegenheid wordt voldoende geventileerd, zodanig dat er geen condens en/of schimmelgroei op de wanden en het plafond zichtbaar is. De wasgelegenheid is voorzien van goede verlichting. De wastafels zijn glad afgewerkt, van goede kwaliteit en zonder beschadigingen. De wastafels zijn alleen bestemd voor het reinigen van het lichaam, dus niet voor het wassen van groenten en/of het wassen van kleding. De wasgelegenheid moet voorzien zijn van een duidelijke aanduiding heren of dames Douches Een schone douche is niet alleen prettig om in te douchen, maar ook beperkt dit het risico van het oplopen van voetschimmel. Een goede ventilatie verkleint de kans op schimmelvorming op muren en plafonds. Eén douche per 25 gasten. De douches worden minimaal tweemaal per dag en zo nodig vaker huishoudelijk gereinigd. Er moet een afvinkschema in de doucheruimte worden opgehangen zodat de gebruikers kunnen zien wanneer de doucheruimte voor het laatst is schoongemaakt. Doucheruimte; Uit elke douche dient warm en koud water, hetzij voorgemengd warm water te kunnen worden verkregen. In alle gevallen moet worden voldaan aan de Legionella-preventie, zie paragraaf 0. De vloer is vervaardigd van materiaal dat geen vocht doorlaat of opneemt, en gemakkelijk schoon is te houden en eventueel te desinfecteren. De vloer moet op afschot liggen zodat (schrob)water vanzelf afvloeit richting een schrobputje. Het schrobputje moet voorzien zijn van een afneembaar rooster en een stankafsluiter. De wanden moeten tot tenminste 1.70 meter vanaf de vloer gemaakt zijn van materiaal dat geen vocht absorbeert en gemakkelijk schoon te maken is en eventueel te desinfecteren. De overige delen van de wanden en het plafond zijn vervaardigd van materiaal dat niet door water en waterdamp kan worden aangetast. De doucheruimte is voorzien van één of meer ventilatie-openingen of beweegbare ramen die rechtstreeks in verbinding staan met de buitenlucht. In de doucheruimte is geen schimmelgroei op wanden en plafonds zichtbaar. De doucheruimte is voorzien van goede verlichting. Er dienen voldoende kledinghaakjes te zijn voor het ophangen van kleding zodat deze niet nat wordt of op de grond ligt Drinkwatervoorziening De drinkwatervoorziening in de tijdelijke huisvesting moet voldoen aan de algemene voorschriften voor drinkwaterinstallaties van het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN 1006) en aan de aansluitvoorwaarden van het betreffende waterleidingbedrijf. Zie paragraaf 0. Watertappunt: Twee tappunten per 100 gasten. Groentewasplaats: Deze gelegenheid moet gescheiden zijn van overige wasgelegenheden. Er moet duidelijk aangegeven zijn bij deze wasplaats wat de bestemming is. Er moeten afvalemmers in de directe nabijheid worden geplaatst. Afwasplaats: Deze gelegenheid moet gescheiden zijn van overige wasgelegenheden. Er moet duidelijk aangegeven zijn bij deze wasplaats wat de bestemming is. Er moeten afvalemmers in de directe nabijheid worden geplaatst. Kledingwasplaats: Deze gelegenheid moet gescheiden zijn van overige wasgelegenheden. Er moet duidelijk aangegeven zijn bij deze wasplaats wat de bestemming is. Protocollen technische hygiënezorg 13
18 3.2.9 Afvalverwerking Vuilnis kan, indien het niet adequaat en frequent wordt opgeslagen en verwijderd, een bron van ziektekiemen zijn. Vuilnis trekt bovendien ongedierte aan die op hun beurt weer ziektekiemen bij zich kunnen dragen. De opslag en verwijdering van afval moet om die reden aan strenge eisen voldoen. In de tijdelijke huisvesting moeten op loopafstand van 50 meter van elk punt tenminste één afsluitbare afvalemmer worden geplaatst. Dagelijks of zo nodig meerder keren per dag moet het afval verzameld worden bij een aparte opslagplaats waar het afval in afsluitbare afvalcontainers wordt opgeslagen. De afvalemmers mogen niet overlopen, de frequentie van legen moet afgestemd worden aan het gebruik. Deze opslagplaats moet zodanig worden schoongehouden dat ratten en ander ongedierte niet worden aangetrokken. De ophaaldienst dient minimaal twee keer in de week (zomers) en één keer in de week ( s winters) het afval op te halen. In verband met veiligheid dient glas afzonderlijk verzameld te worden. Dit geldt ook voor klein chemisch afval zoals batterijen, verfresten, thinner etc. Zowel attractie- als speeltoestellen moeten zijn voorzien van een typekeuring. Dit geldt ook voor zogenaamde zelfbouwtoestellen die ontworpen en/of gebouwd zijn door een vrijwilliger. Wanneer attractie- en speeltoestellen niet voldoen aan de wettelijke voorschriften is er sprake van een overtreding van een wettelijk voorschrift. Dit is een strafbaar feit. De Keuringsdienst van Waren is aangewezen als toezichthoudende instantie op de naleving van deze wetgeving. De toestellen moeten geplaatst worden op een niet verharde ondergrond (zie ook Handboek Speeltoestellen, uitgegeven door Consument en Veiligheid). Zie verder paragraaf 0. Zwem- en speelbad, zie paragraaf 0. Zandbak, zie paragraaf Voedselvoorziening Zie hoofdstuk Huisdieren Huisdieren zijn niet toegestaan in de tijdelijke huisvesting in verband met de kans op ongedierte (vlooien etc.) Brandveiligheidseisen Tijdelijke gasinstallaties (o.a. met gasflessen) voor kook-, verwarmings- en verlichtingstoestellen zijn binnen het gebouw niet toegestaan. Dit geldt ook voor LPG-installaties Recreatie Soms zal de tijdelijke huisvesting worden voorzien van en enkele sport-, zwem en spelmogelijkheden. Speeltoestellen/-materialen, indien aanwezig, moeten voldoen aan de eisen van het Besluit Veiligheid Attractie- en speeltoestellen. 14 LCI mei 2000
19 4. Horeca Zolang er gebruik wordt gemaakt van reguliere horeca- en/of cateringfaciliteiten is geen speciale aandacht noodzakelijk. Het behoeft pas extra aandacht als het gaat om eet- en drinkwaren die bereid zijn in tijdelijke ruimten of als het gaat om een flinke uitbreiding van de reguliere horeca- en/of cateringfaciliteiten. Indien het gaat om eet- en drinkwaren die bereid zijn in een tijdelijke ruimte, vallen deze activiteiten onder artikel 22 en 23 van de Warenwetregeling Hygiëne van Levensmiddelen. Artikel 22 en 23 stellen eisen aan mobiele of tijdelijke bedrijfsruimten zoals tenten, marktkramen en winkelwagens, ruimten die af en toe voor catering worden gebruikt en automaten die eet- en drinkwaren verstrekken. De bereiding van eet- en drinkwaren in permanente bedrijfsruimten valt onder het Warenwetbesluit Bereiding en behandeling levensmiddelen en de Warenwetregeling Hygiëne van levensmiddelen. Een uitwerking van deze regelgeving is te vinden in de Hygiënecode voor de Horeca. Volgens de wetgeving is het verplicht om gedurende het evenement de voedselveiligheid te waarborgen. Hiertoe moet een logboek bijgehouden worden. In de hygiënerichtlijnen is opgenomen op welke momenten u moet controleren en wat u moet noteren. In bijlage II is hiervoor een registratieformulier toegevoegd. Het is voor particulieren verboden om levensmiddelen te verkopen aan derden. Tijdens het evenement is de organisatie verantwoordelijk voor de naleving van dit verbod. Bovendien dient de organisatie zich ervan te vergewissen dat de exploitanten van voorziening voor eet- en drinkwaren conform de Warenwetregeling Hygiëne van levensmiddelen werken. 4.1 Eisen aan tijdelijke ruimten Tijdelijke ruimten zijn zodanig geplaatst, ontworpen en geconstrueerd dat de kans op besmetting van eet- en drinkwaren en de aanwezigheid van ongedierte, voorzover redelijkerwijze mogelijk, wordt uitgesloten. Tijdelijke ruimten worden op zodanige wijze schoongemaakt en onderhouden dat de kans op besmetting van eet- en drinkwaren en de aanwezigheid van ongedierte, voorzover redelijkerwijze mogelijk, wordt uitgesloten. Marktkramen zijn met uitzondering van de voorkant, afgesloten met een schoon winddicht zeildoek. 4.2 Eisen aan de werkwijze in tijdelijke ruimten Er mogen slechts eenvoudige handelingen worden verricht inzake bereiden, behandelen, verpakken of bewaren van eeten drinkwaren, gericht op de onmiddellijke consumptie van de waar. Met het oog op een goede persoonlijke hygiëne van het personeel dient er tenminste aanwezig te zijn: een handenwasgelegenheid met zeephouder en handdoekjes voor eenmalig gebruik; schone sanitaire voorzieningen; voorzieningen voor het personeel om zich om te kleden. Oppervlakken die in contact kunnen komen met eet- en drinkwaren moeten: in goede staat verkeren; gemakkelijk schoon te maken zijn en zo nodig te desinfecteren; zijn vervaardigd van glad, afwasbaar en niet toxisch materiaal. Passende voorzieningen zijn aanwezig voor: het reinigen en desinfecteren van gereedschappen en materialen; het wassen van de eet- en drinkwaren; hygiënische opslag en verwijdering van afval; het handhaven en bewaken van gewenste temperaturen van gekoelde (beneden de 7 C) en warme (boven de 60 C) eet- en drinkwaren; voldoende warm en koud water van drinkwaterkwaliteit. Protocollen technische hygiënezorg 15
20 4.3 Voedselvoorziening grote groepen mensen Bij grote evenementen kan voedselvoorziening een onderdeel zijn. Het kan zowel warme als koude maaltijden betreffen. Met name het verstrekken van warme maaltijden vereist een zorgvuldige organisatie en overdachte keuze. Hieronder worden achtereenvolgens de mogelijkheden opgesomd. Mogelijkheid 1 is de meest veilige optie en mogelijkheid 3 de meest risicovolle. Als laatste mogelijkheid is een barbecue opgenomen. Barbecuen is over het algemeen zeer risicovol, maar omdat het erg populair is, is er speciale aandacht aan besteed. Het verstrekken van ontbijt en lunchpakketten vraagt eveneens een goede voorbereiding. Het is aan te raden om voedingsmonsters te nemen van alle producten die worden geconsumeerd. Deze monsters dienen zo kort mogelijk voor consumptie te worden genomen. Monsterpotjes, keukenmateriaal en apparatuur dienen brandschoon te zijn tijdens het nemen van het monster. Het monster dient minimaal 50 gram te bevatten en direct na het nemen te worden bewaard in de vriezer. Monsters moeten minstens 10 dagen worden bewaard. Indien er sprake is van marktkramen, snackkarren e.d. die op het evenementen terrein worden geplaatst (exploitanten met een vergunning), dan moeten zij voldoen aan eerder genoemde eisen uit de Warenwet. 4.4 Persoonlijke hygiëne Bij alle onderstaande mogelijkheden is de persoonlijke hygiëne van de medewerkers en/of vrijwilligers van groot belang. Via mensen (handen, hoesten, kleding e.d.) kunnen heel gemakkelijk micro-organismen worden overgedragen. Medewerkers en/of vrijwilligers dienen op de hoogte te zijn van de meest elementaire regels op het gebied van persoonlijke hygiëne en hygiëne tijdens de bereiding van voedsel. Alle medewerkers en/of vrijwilligers moeten worden voorzien van een kopie van bijlage I De organisatie en/of cateraar dient toezicht te houden op de strikte naleving van deze regels. 4.5 Mogelijkheid 1: (meest veilige optie) kant-en-klare maaltijden per stuk verpakt Maaltijden worden gekoeld of diepgevroren aangeleverd en op de locatie tot het moment van verhitten gekoeld of diepgevroren bewaard. Zo kort mogelijk voor consumptie worden de maaltijden in een oven of steamer verhit tot minimaal 75 C en direct aansluitend geconsumeerd. Koude componenten (bijvoorbeeld rauwkost of nagerecht) worden tot vlak voor consumptie in de koeling of vriezer (ijs) bewaard. De maaltijden worden met wegwerpservies en -bestek genuttigd. Maaltijdresten worden direct na het nuttigen van de maaltijd in afsluitbare GFTcontainers verzameld en elke dag afgevoerd. Wegwerp- en ander papier- en kartonafval worden eveneens dagelijks verzameld in afsluitbare afvalcontainers en minimaal een keer per week afgevoerd. Benodigdheden: voldoende koelingen en/of vriezers voldoende ovens, steamers e.d. voedselthermometers desinfectiedoekjes om de thermometer te desinfecteren (alcohol 70 % zonder toevoegingen) wegwerpservies en -bestek afvalcontainers registratieformulier (bijlage II) Controle: De temperatuur van de koeling en/of vriezer wordt dagelijks gecontroleerd. Norm koeling: beneden de 7 C, bij voorkeur tussen 2 en 4 C. Norm vriezer: beneden de 18 C. De opwarmtijd van de maaltijd wordt voorafgaande aan het evenement gecontroleerd. Norm: binnen één uur van gekoeld of diepgevroren tot 75 C in de kern. Van elke charge in de oven of steamer wordt minimaal één maaltijd gecontroleerd op temperatuur. Norm: kerntemperatuur 75 C. 4.6 Mogelijkheid 2: kant-en-klare maaltijdencomponenten in bulk aangeleverd Maaltijdencomponenten worden gekoeld of diepgevroren in bulk aangeleverd en op de 16 LCI mei 2000
H Y G I Ë N E R I C H T L I J N E N V O O R P U B L I E K S E V E N E M E N T E N
H Y G I Ë N E R I C H T L I J N E N V O O R P U B L I E K S E V E N E M E N T E N J A N U A R I 2 0 0 9 Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Postbus 2200 1000 CE Amsterdam tel: 020 555 54 15 fax: 020
Nadere informatieChecklist Publieksevenementen
Checklist Publieksevenementen Checklist publieksevenementen Naam evenement: Naam contactpersoon: Datum: Ingevuld door: 1 Legionellapreventie 1.1 Legionellapreventie Er zijn maatregelen getroffen m.b.t.
Nadere informatieTechnische Hygiëne Zorg LCHV hygiëne richtlijnen publieksevenementen incl. wijzigingen maart 2016
Technische Hygiëne Zorg LCHV hygiëne richtlijnen publieksevenementen incl. wijzigingen maart 2016 GGD Gelderland Zuid: 088-1447126 1. (Tijdelijke) Sanitaire voorzieningen Schoonmaak van toiletten, douches
Nadere informatieSamen voor een veilig en gezond evenement. Richtlijn Geneeskundige advisering bij publieksevenementen
Samen voor een veilig en gezond evenement Richtlijn Geneeskundige advisering bij publieksevenementen De GHOR Hollands Midden wil meer inzicht geven in de voorwaarden die gesteld kunnen worden aan een evenement
Nadere informatieSTANDAARD VOORSCHRIFTEN BRANDWEER KLASSE C EVENEMENTEN
STANDAARD VOORSCHRIFTEN BRANDWEER KLASSE C EVENEMENTEN BEKNOPTE AANDACHTPUNTEN M.B.T. DE BRANDVEILIGHEID BI.! 9:iLe!l!1!f\j ACTIVITEITEN. 1.1 VRIJHOUDEN TERREINGEDEELTEN 1.2 De vrije doorgang naar en vanuit
Nadere informatieGeneeskundige Advisering Publieksevenementen
Geneeskundige Advisering Publieksevenementen Evenementen organiseren in Gooi en Vechtstreek Bij het organiseren van een evenement zijn er veel dingen waarmee rekening gehouden moet worden. Om ervoor te
Nadere informatieLandelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Checklist Hygiënebegeleiding Noodopvang (op basis van AZC) September 2015
Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Checklist Hygiënebegeleiding Noodopvang (op basis van AZC) September 2015 Naam locatie Datum bezoek Contactpersoon en telefoonnummer Ingevuld door Capaciteit opvanggelegenheid
Nadere informatieLandelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Checklist hygiëne gemeentelijke crisisopvang voor vluchtelingen. Oktober 2015, versie 4
Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Checklist hygiëne gemeentelijke crisisopvang voor vluchtelingen Oktober 2015, versie 4 Naam locatie Datum bezoek Contactpersoon en telefoonnummer Ingevuld door Capaciteit
Nadere informatieGeneeskundige advisering. bij. Publieksevenementen
Geneeskundige advisering bij Publieksevenementen Versie 1.2, januari 2013 Inleiding Het GHOR-bureau Amsterdam-Amstelland coördineert en regisseert de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen
Nadere informatieHet bepaalde in deze beschikking is niet van toepassing op:
MINISTERIËLE BESCHIKKING met algemene werking van de 24ste september 1999 als bedoeld in artikel 3, zevende lid, van de Warenlandsverordening (P.B. 1997, no.334) ter uitvoering van artikel 11, derde lid,
Nadere informatieOmgevingsvergunning (met reguliere voorbereidingsprocedure) EN ONTHEFFING ALGEMENE PLAATSELIJKE VERORDENING
Beschikking Omgevingsvergunning (met reguliere voorbereidingsprocedure) EN ONTHEFFING ALGEMENE PLAATSELIJKE VERORDENING Burgemeester en Wethouders hebben op 25 mei 2018 een aanvraag voor een omgevingsvergunning
Nadere informatieAanvullend advies technische hygiënezorg (Behorend tot Basisadvies GHOR)
Bijlagen: Aanvullend advies technische hygiënezorg (Behorend tot Basisadvies GHOR) Bijlage 1 Toiletvoorzieningen Op het evenemententerrein is de organisatie verantwoordelijk voor voldoende toiletten. De
Nadere informatieVrijmarkten, braderieën en andere evenementen
Vrijmarkten, braderieën en andere evenementen informatieblad 75 / 19 april 2012 Dit infoblad is bedoeld voor deelnemers aan (vrij)markten, braderieën en andere evenementen. Algemeen Aan het produceren,
Nadere informatieTOELICHTING AANVRAAG GROTE EVENEMENTEN
TOELICHTING AANVRAAG GROTE EVENEMENTEN U moet de aanvraag minimaal 3 maanden voor de start van het evenement indienen. Partijen als politie, brandweer, Stadstoezicht, GHOR en Milieu geven eerst advies
Nadere informatie1 Algemene bepalingen
MINISTERIËLE BESCHIKKING met algemene werking van de 24ste september 1999 als bedoeld in artikel 3, zevende lid, van de Warenlandsverordening (P.B. 1997, no. 334) ter uitvoering van artikel 14, eerste
Nadere informatieAANVRAAGFORMULIER "KAMPEREN BIJ DE BOER"
AANVRAAGFORMULIER "KAMPEREN BIJ DE BOER" VRAAG 1: GEGEVENS AANVRAGER Naam aanvrager Woonadres Postcode & plaats Telefoon Fax VRAAG 2: KADASTRALE GEGEVENS De aanvraag voor deze ontheffing geldt voor de
Nadere informatieDwarrelende stofdeeltjes kunnen ademhalingsmoeilijkheden opleveren bij astmapatiënten. Door goed schoonmaken wordt het aantal stofdeeltjes verlaagd.
Schoonmaakprotocol kinderdagverblijf De Speelhaven Schuitevoerderslaan 16 1671 JZ Medemblik Februari 2015 Inhoudsopgave Inleiding 1. Schoonmaakmethoden 2. Aandachtspunten reiniging 3. Desinfecteren van
Nadere informatiePubliekshal Het Rond 1, Zeist Telefoon 14 030 zeist@zeist.nl www.zeist.nl www.twitter.com/gemeentezeist
Publiekshal Het Rond 1, Zeist Telefoon 14 030 zeist@zeist.nl Postbus 513, 3700 AM Zeist www.zeist.nl www.twitter.com/gemeentezeist Gemeente Zeist AANVRAAGFORMULIER EVENEMENTEN Ondergetekende vraagt een
Nadere informatieIntitulé : MINISTERIËLE REGELING van 23 november 2004 ter uitvoering van artikel 12, tweede lid, van de Slacht- en keuringsverordening
Intitulé : MINISTERIËLE REGELING van 23 november 2004 ter uitvoering van artikel 12, tweede lid, van de Slacht- en keuringsverordening (AB 1996 no. GT 4) Citeertitel: Regeling eisen slagerijen Vindplaats
Nadere informatieLandelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid. COA-opvanglocaties. Checklist hygiëne voor 0-meting bij nieuwe opvanglocaties Maart 2016
Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid COA-opvanglocaties Checklist hygiëne voor 0-meting bij nieuwe opvanglocaties Maart 2016 Colofon De checklist hygiëne voor 0-meting bij nieuwe COA-opvanglocaties
Nadere informatieChecklist Hygiënebegeleiding Seksinrichtingen september 2013
Checklist Hygiënebegeleiding Seksinrichtingen september 2013 Locatie Datum Inspecteur 1. Hygiënisch handelen en schoonmaken 1. 1. Schone handen De handen worden schoongemaakt: - na een toiletbezoek; -
Nadere informatieChecklist risico-inventarisatie Legionella
Checklist risico-inventarisatie Legionella Inleiding Vanaf augustus 2000 zijn er voor recreatiebedrijven, horeca, ziekenhuizen en andere instellingen waar met water wordt gewerkt, strengere regels om legionellabesmetting
Nadere informatieREGELING van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 12 december 1994, nr. DGVgz/VVP/L942587, Stcrt. 245
REGELING van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 12 december 1994, nr. DGVgz/VVP/L942587, Stcrt. 245 1 (Warenwetregeling hygiëne van levensmiddelen), zoals laatstelijk gewijzigd bij regeling
Nadere informatieH y g i ë n e r i c h t l i j n e n. Evenementen met dieren
H y g i ë n e r i c h t l i j n e n Evenementen met dieren Versie 1.0 - augustus 2016 Zijn er dieren op het evenement? Dan kunnen er extra risico s zijn. Dieren kunnen namelijk allerlei ziekteverwekkers
Nadere informatieGearchiveerd op 02/02/2015
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator :... N uniek... Adres :...... PRI 2494 Fabrieksvaartuig (garnalenkotter waar schaaldieren aan boord worden gekookt)
Nadere informatiePRI 3238 Fabrieksvaartuig (garnalenkotters) - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIËNE [3238] v1
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : PRI 28 Fabrieksvaartuig (garnalenkotters) - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIËNE [28] v1 C: conform NC:
Nadere informatieMELDINGSFORMULIER EVENEMENT
MELDINGSFORMULIER EVENEMENT Uw melding moet uiterlijk 10 dagen voor het evenement bij de gemeente zijn ingediend. 1. Gegevens van de melder Naam organisatie Contactpersoon Straat + huisnummer Postcode
Nadere informatieKorte Checklist. 1. Organisatorische aspecten Zorg voor een brandveilige bedrijfsvoering!
Korte Checklist 1. Organisatorische aspecten Zorg voor een brandveilige bedrijfsvoering! Er is een logboek aanwezig op het bedrijf / in de stallen. Hierin zijn o.a. certificaten (installaties, brandveiligheidsvoorzieningen)
Nadere informatieBrandveiligheidsvoorwaarden Campings Regio Noord- en Midden Limburg
Brandveiligheidsvoorwaarden Campings Regio Noord- en Midden Limburg A. Open ruimte bij en in de omgeving van de inrichting. 1. Vrijhouden van terreingedeelten ten behoeve van de brandweer 1.1. De bij de
Nadere informatie6 Schoonmaakschema s en printklare instructies
6 Schoonmaakschema s en printklare instructies In dit hoofdstuk vindt u schoonmaakschema s en printklare werkinstructies voor het wassen en desinfecteren van de handen. Ook vindt u in dit hoofdstuk het
Nadere informatieDatum Uw kenmerk Uw aanvraag van Ons kenmerk Bijlagen. 24 november 2009 HT09.13453
Openbare Werken Onderdoor 25 Postbus 30, 3990 DA Houten Telefoon 030 639 26 11 Fax 030 639 28 99 E-mail: gemeentehuis@houten.nl Aangename Zaken B.V. Mevrouw S. Pulles Postbus 116 6860 AC OOSTERBEEK Datum
Nadere informatieElektronische keramische verwarming
Elektronische keramische verwarming Gebruiksaanwijzing Art.-No. 37419 230V~ 50Hz 1800W Belangrijke informatie 1. Voor ingebruikname deze gebruiksaanwijzing zorgvuldig lezen. Belangrijk: Het apparaat mag
Nadere informatieFactsheet Noodvoorziening
Een asielzoekerscentrum in de gemeente / Informatie voor gemeenten / Noodvoorziening Verie def - Oktober 2015 Factsheet Noodvoorziening Door de hoge instroom van asielzoekers is het COA continu op zoek
Nadere informatieTRA 3205 Groothandel levensmiddelen - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [3205] v1
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : TRA 205 Groothandel levensmiddelen - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [205] v C: conform NC: Niet-conform
Nadere informatieHuurvoorwaarden en reglement Welzijnsstichting Kerverland ten behoeve van de Huiskamer van Waarder
Huurvoorwaarden en reglement Welzijnsstichting Kerverland ten behoeve van de Huiskamer van Waarder 1. Dit document is opgesteld door de Welzijnsstichting Kerverland te Waarder, ingeschreven bij de Kamer
Nadere informatiePRI 3263 Sorteren en/of verzamelen van eieren - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIËNE [3263] v1
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : PRI 26 Sorteren en/of verzamelen van eieren - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIËNE [26] v C: conform NC:
Nadere informatie> Verwarmen en ventileren
> Verwarmen en Verwarmen en Vochtproblemen in huis, condens op de ramen, een beschimmelde muur u kunt het allemaal voorkomen door goed te en te verwarmen. Zorg voor voldoende frisse lucht in huis. Lees
Nadere informatieLandelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Checklist Keukenhygiëne Woonvormen. Checklist gebaseerd op de Hygiënecode voor Woonvormen Januari
Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Checklist Keukenhygiëne Woonvormen Checklist gebaseerd op de Hygiënecode voor Woonvormen Januari - 2007 Naam locatie Contactpersoon Datum Ingevuld door Checklist
Nadere informatieDIS 3204 Melkkeuken : INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [3204] v1
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : DIS 204 Melkkeuken : INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [204] v C: conform NC: Niet-conform NA: niet
Nadere informatieHandhavingsorganisatie
Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Handhavingsorganisatie Uw brief van (Geanonimiseerd) Uw kenmerk Ons kenmerk BWT-00049IPM17 Aantal bijlagen Datum 8 augustus 2017 Onderwerp Vergunning voor het organiseren
Nadere informatieLandelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Werkinstructies hygiëne gemeentelijke crisisopvang voor vluchtelingen Oktober 2015, versie 4
Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Werkinstructies hygiëne gemeentelijke crisisopvang voor vluchtelingen Oktober 2015, versie 4 Inhoud Werkinstructies voor werknemers en vrijwilligers... 3 1 Handen
Nadere informatieVocht, schimmels & gezondheid
Vocht, schimmels & gezondheid Ongeveer 15 procent van de woningen in Nederland is vochtig. Te veel vocht vermindert de kwaliteit van de binnenlucht. Dit kan luchtweg- en andere gezondheidsklachten bij
Nadere informatieDIS 3204 Melkkeuken : INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [3204] v2
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : DIS 204 Melkkeuken : INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [204] v2 C : conform NC : niet-conform NA : niet
Nadere informatieHuisregels. Pluit MP Zuidhorn. Tel:
Huisregels Jan 2019 Anita Croeze Pluit 12 9801MP Zuidhorn Tel: 06-49844490 Huisregels Kinderopvang Banjer Algemeen ü Wanneer er gebreken zijn aan materialen en middelen dan wordt dit of niet meer gebruikt
Nadere informatieDraaiboek evenement (naam evenement) <datum van opstellen draaiboek >
Draaiboek evenement (naam evenement) Voorwoord Dit draaiboek is gericht op de praktische uitvoering van het evenement. Het betreft alle operationele informatie over de
Nadere informatieInleiding. Checklist risico-inventarisatie Legionella
Inleiding Vanaf augustus 2000 zijn er voor recreatiebedrijven, horeca, ziekenhuizen en andere instellingen waar met water wordt gewerkt, strengere regels om legionellabesmetting te voorkomen. Legionella
Nadere informatieVerificatielijst Aanvraag nieuwe erkenning
Verificatielijst Aanvraag nieuwe erkenning Divisie Veterinair & import Catharijnesingel 59 3511 GG Utrecht Postbus 43006 3540 AA Utrecht www.nvwa.nl Versie 1.0 Vraag Welke erkenning(en) heeft dit bedrijf
Nadere informatieGeneeskundige advisering bij publieksevenementen. 27 mei 2013
Geneeskundige advisering bij publieksevenementen 27 mei 2013 Waarom deze bijeenkomst Kennismaking Wisseling personeel Andere werkwijze Kennismaking Annelies Boer (GHOR) Kier de Jong (GHOR) Audri van Duin
Nadere informatieHuurdersinformatie. Goed ventileren, erg belangrijk
1 Huurdersinformatie Goed ventileren, erg belangrijk Goed ventileren zorgt voor gezonde en droge lucht in uw woning. In deze brochure tips om te ventileren en om vocht te voorkomen. Inhoud Ventileren:
Nadere informatieChecklist voor Evenementen
Checklist voor Evenementen Locatie Datum Inspecteur 1 Hygiënisch handelen 1.1 persoonlijke hygiëne De handen worden gewassen met water en vloeibare zeep als ze zichtbaar vuil zijn. Bij niet zichtbaar vuile
Nadere informatieRisicoanalyse Voedselveiligheid Bedrijfsprocessen
Risicoanalyse Voedselveiligheid Bedrijfsprocessen behorend bij richtlijnen: AF 3.2.1 / FV 4.1.1 / FV 5.1.1 GlobalG.A.P. V4.0 Doel van dit formulier is aantoonbaar maken dat u uw bedrijf onderzocht heeft
Nadere informatie(concept) Draaiboek Evenementen Gemeente Vianen
(concept) Draaiboek Evenementen Gemeente Vianen Naam evenement: Datum: Evt. versie: Inleiding: Een omschrijving van het evenement met daarbij algemene informatie zoals doel van het evenement, welke organisatie
Nadere informatiePRI 3234 Verzendingscentrum aquacultuurweekdieren - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIËNE [3234] v2
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : PRI 24 Verzendingscentrum aquacultuurweekdieren - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIËNE [24] v2 C : conform
Nadere informatieHACCP Controle Checklist Horeca
HACCP, een risico-inventarisatie voor voedingsmiddelen. Alle onder-nemingen die eet- en drinkwaren bereiden, verwerken, behandelen of vervoeren, moeten veilig met voedsel omgaan. Wettelijke voor-schriften
Nadere informatieInstructie Ventilatie
Instructie Ventilatie Type woning Bij de bouw van een woning wordt er rekening mee gehouden dat de woning geventileerd kan worden. Hierin is onderscheid te maken in 3 type woningen; woningen met luchtkanalen,
Nadere informatieControlelijst: SI Erkenningverl. en -onderhoud Versie 1 januari 2019 Eigenaar: TO Slachtplaatsen
In de onderstaande inspectielijst zijn alleen de inspectievragen opgenomen die betrekking hebben op erkenningonderhoud. Deze inspectie wordt jaarlijks uitgevoerd bij alle slachthuizen inclusief wildbewerkingsinrichtingen.
Nadere informatieKeukeninrichting. Wet- en regelgeving
Wet- en regelgeving Keukeninrichting Om goed en vooral hygiënisch te kunnen werken moet de keuken voldoende groot zijn. Ook aan de afwerking en inrichting moeten hoge eisen gesteld worden want het is belangrijk
Nadere informatieAdvieswijzer: verwarmen en ventileren
100% wonen Vochtproblemen in huis, condens op de ramen, een beschimmelde muur u kunt het voorkomen door goed te en te verwarmen. Zorg voor voldoende frisse lucht in huis. Lees deze advieswijzer aandachtig
Nadere informatie1. Gegevens van de aanvrager a. Naam : b. Adres : c. Postcode en woonplaats: d. Telefoonnummer :
Aanvraagformulier voor het houden van een evenement in de gemeente Alphen-Chaam zoals bedoeld in artikel 2.25 van de Algemene Plaatselijke Verordening van gemeente Alphen-Chaam. Aan de burgemeester van
Nadere informatieTRA 3193 Levensmiddelen ZONDER erkenningsplicht - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [3193] v1
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : TRA 19 Levensmiddelen ZONDER erkenningsplicht - INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [19] v1 C: conform
Nadere informatieProvinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres :
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : IEC 151 Grensinspectiepost voor de invoer van levende dieren of dierlijke producten of aan een dergelijke
Nadere informatieVoorschriften voor evenementen in de openbare ruimte die zijn vrijgesteld van de vergunningplicht Algemeen Toezicht E.H.B.O.
Voorschriften voor evenementen in de openbare ruimte die zijn vrijgesteld van de vergunningplicht Algemeen 1. De aanwijzingen van de politie, brandweer en de gemeente dienen stipt en onmiddellijk te worden
Nadere informatieBrandweer voorwaarden behorend bij de APV vergunning ARTIKEL 1 Vrijhouden van terreingedeelten en bereikbaarheid 1.1 De rijbaan en/of de calamiteitenroute moet over een breedte van 3,5 meter vrij blijven.
Nadere informatieAanvraagformulier evenementen (B/C)
Aanvraagformulier evenementen (B/C) Gemeente Cranendonck 1. Gegevens van de aanvrager Achternaam en voorletters: man vrouw Burgerservicenummer (BSN): Adres: Postcode: Telefoonnummer: Email: Woonplaats:
Nadere informatieLandelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Checklist Kampeergelegenheden, jachthavens en groepsaccommodaties
Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Checklist Kampeergelegenheden, jachthavens en groepsaccommodaties Augustus 2012 Naam locatie Contactpersoon Datum Ingevuld door 1 Algemene voorzorgsmaatregelen 1.1
Nadere informatieGearchiveerd op 01/09/2014
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator :... N uniek... Adres :...... PPV 28 Infrastructuur, inrichting en hygiëne - Groothandel primaire plantaardige producten
Nadere informatieInspectierapport. Eroticashop Bowika. Haaksbergerstraat 183 7513 EC te Enschede. Inspecteur : I.J.M. Kleinherenbrink Datum : 12 juni 2012
Inspectierapport Eroticashop Bowika Haaksbergerstraat 183 7513 EC te Enschede Inspecteur : I.J.M. Kleinherenbrink Datum : 12 juni 2012 Rapport technische hygiënezorg juni 2010 Hygiënerapport voor Seksinrichtingen
Nadere informatieDienst Gemeentewinkel/AfdelingVergunningen Aanvraagformulier evenementenvergunning. Evenementenvergunning
Dienst Gemeentewinkel/AfdelingVergunningen Aanvraagformulier evenementenvergunning Evenementenvergunning Niet in te vullen door aanvrager: Datum ontvangst : Dossier nr. BWT4ALL : Subject nr. : Aan de Burgemeester
Nadere informatieVOCHT EN VENTILATIE. Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning
VOCHT EN VENTILATIE Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning VENTILEREN GEZOND LUCHT OPEN BUITENLUCHT VOCHT RAMEN WONING Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning Het voorkomen van vocht in uw woning
Nadere informatieVerwarmen en ventileren. Advies voor frisse lucht in huis
Verwarmen en Advies voor frisse lucht in huis 1 Vochtproblemen in huis, condens op de ramen, een beschimmelde muur u kunt het allemaal voorkomen door goed te en te verwarmen. Zorg voor voldoende frisse
Nadere informatiegearchiveerd op 03/03/2009
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator : Adres :... N uniek......... DIS 2041 Grootkeukens: Infrastructuur, inrichting en hygiëne [2041] v2 C : conform NC
Nadere informatieProtocol Hygiëne thuiszorg
Protocol Hygiëne thuiszorg Algemene hygiëne De woning van de cliënt mag niet zodanig vervuild zijn dat de zorgverlener of het zorgverleningsproces wordt geschaad. Als de algemene hygiënische omstandigheden
Nadere informatieVerificatielijst specifieke eisen voor slachthuis pluimvee en lagomorfen
Verificatielijst specifieke eisen voor slachthuis pluimvee en lagomorfen Divisie Veterinair & import Catharijnesingel 59 3511 GG Utrecht Postbus 43006 3540 AA Utrecht www.nvwa.nl Versie 1.0 Vraag Voldoet
Nadere informatieHandboek Beheer van Scoutingkampeerterreinen. Infoblad 3.2 SANITAIR. Op dit infoblad vind je informatie over de volgende onderwerpen:
Infoblad 3.2 SANITAIR Op dit infoblad vind je informatie over de volgende onderwerpen: - Wasgelegenheid - Toiletten - Douches - Schoonmaak - Eisen ten aanzien van sanitaire voorzieningen - Leveranciers
Nadere informatieHeeft u nog vragen? Neem dan contact op met Marleen van den Hout, (013) 5310 628 of marleen.van.den.hout@goirle.nl. 1. Evenement Naam evenement:. ...
Aanvraagformulier evenementen gemeente Goirle (2014) Met dit formulier kunt u een vergunning aanvragen voor het houden van een evenement in de gemeente Goirle. U moet dit formulier sturen aan: Gemeente
Nadere informatiePROTOCOL. Richtlijnen geneesmiddelenverstrekking en medische handelingen op de peuterspeelzalen
PROTOCOL Richtlijnen geneesmiddelenverstrekking en medische handelingen op de peuterspeelzalen November 2007 Inleiding De peuters die onze zalen bezoeken kunnen ziek worden. Ook worden peuterspeelzaalleidsters
Nadere informatieFormat Calamiteitenplan gemeente Bussum. Welk evenement? Datum en tijdstip?
Format Calamiteitenplan gemeente Bussum Dit document toont een manier om uw calamiteitenplan in te delen. Het is een handreiking. U kunt van de voorgestelde opbouw afwijken. Welk evenement? Datum en tijdstip?
Nadere informatieNadere regels ter uitvoering van artikel 3.1.3 Algemene plaatselijke verordening 2005
Nadere regels ter uitvoering van artikel 3.1.3 Algemene plaatselijke verordening 2005 Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie Officiële naam regeling gemeente Papendrecht
Nadere informatie: Landsbesluit, houdende algemene maatregelen, ter uitvoering van artikel 8 van de Vergunningsverordening. Artikel 1
Intitulé : Landsbesluit, houdende algemene maatregelen, ter uitvoering van artikel 8 van de Vergunningsverordening Citeertitel: Vergunningsbesluit Vindplaats : AB 1990 no. GT 66 Wijzigingen: Geen Artikel
Nadere informatieNut of noodzaak? Evenementenadvies en bezoek Technische Hygiëne Zorg in 2017
Nut of noodzaak? Evenementenadvies en bezoek Technische Hygiëne Zorg in 2017 GGD Haaglanden, afdeling Leefomgeving/Technische Hygiëne Zorg (THZ) Marian Douma & Rob Edelman November 2017 Inhoudsopgave Inleiding
Nadere informatieAanvullend advies technische hygiënezorg (Behorend tot Basisadvies GHOR)
Bijlagen: Aanvullend advies technische hygiënezorg (Behorend tot Basisadvies GHOR) Bijlage 1 Toiletvoorzieningen Op het evenemententerrein is de organisatie verantwoordelijk voor voldoende toiletten. De
Nadere informatieGelieve dit formulier 14 weken voorafgaande aan het evenement toe te zenden aan het Gemeentebestuur.
*1821* Gelieve dit formulier 14 weken voorafgaande aan het evenement toe te zenden aan het Gemeentebestuur. MELDINGS- EN AANVRAAGFORMULIER In verband met de organisatie van een activiteit of evenement
Nadere informatieToelatingsvoorwaarden voor opslagbedrijven voor producten afkomstig van categorie 2- en 3 materiaal
Toelatingsvoorwaarden voor opslagbedrijven voor producten afkomstig van categorie 2- en 3 materiaal Bijlage III.7.1. bij het koninklijk besluit van 16 januari 2006 tot vaststelling van de nadere regels
Nadere informatie1. Belang Hygiënecode
1. Belang Hygiënecode 1. Waarom wordt er in de slagerij met een Hygiënecode gewerkt? Om op een structurele manier hygiënisch en veilig met voedsel te werken. Om mensen te leren om gezonder en gevarieerder
Nadere informatieZONNEDAUW PAVILJOEN + KASTEEL
ZONNEDAUW PAVILJOEN + KASTEEL 232321 Zonnedauw Paviljoen ligt samen met de Blokhut en het Kasteel op een domein van 5 ha. Op het kanaal dat aan het domein grenst, kan je een vlottentocht houden. Het Paviljoen
Nadere informatieGearchiveerd op 05/01/2015
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator :... N uniek... Adres :...... TRA 2044 Levensmiddelen ZONDER ERKENNINGSPLICHT: Infrastructuur, inrichting en hygiëne
Nadere informatie1 Algemene bepalingen
MINISTERIELE BESCHIKKING met algemene werking van de 24ste september 1999 als bedoeld in artikel 3, zevende lid, van de Warenlandsverordening (P.B. 1997, no. 334) ter uitvoering van artikel 14, eerste
Nadere informatieVerschillen en overeenkomsten Keurmerk kinderboerderijen vs. Goed voor Elkaar / Prima voor Elkaar
Verschillen en overeenkomsten Keurmerk kinderboerderijen vs. / Prima voor In dit overzicht zijn de criteria uit het Keurmerk Kinderboerderijen per hoofdstuk weergegeven. Aangegeven is welke criteria ook
Nadere informatieTOELICHTING OP AANVRAAGFORMULIER GROTE EVENEMENTEN
TOELICHTING OP AANVRAAGFORMULIER GROTE EVENEMENTEN ALGEMEEN: Een aanvraag voor een groot evenement wordt ter advisering door de afdeling Openbare Orde en Veiligheid doorgestuurd naar de politie, brandweer,
Nadere informatieAanpassingen en veranderingen van de woning: waarvoor heeft u toestemming nodig?
Aanpassingen en veranderingen van de woning: waarvoor heeft u toestemming nodig? Omschrijving aanpassing Toestemming noodzakelijk Mag blijven zitten (als technisch in orde) Verwijderen of plaatsen van
Nadere informatieBasisvoorwaarde Risico Tips Hulpmiddelen. Versleping door de lucht of materialen en werkgereedschappen. Bouw en inrichting
Risico s op allergenen bij basisvoorwaarden Basisvoorwaarden zijn onderwerpen die te maken hebben met hygiënisch werken en die voor het hele productieproces van belang zijn. In onderstaand overzicht zijn
Nadere informatieMinimum voorschriften arbeidsplaatsen
9 december 2012 Minimum voorschriften arbeidsplaatsen In onze vorige nieuwsbrief Defensie heeft nood aan zuurstof betreurden we dat de militaire overheid welzijn beschouwd als een meerkost. Voor ACV Openbare
Nadere informatieINSTRUCTIE INGEVOLGE ARTIKEL 10 VAN HET BESTRIJDINGSMIDDELENBESLUIT 1987 (VERPLICHT IN DE BEWAARPLAATS OP TE HANGEN)
INSTRUCTIE INGEVOLGE ARTIKEL 0 VAN HET BESTRIJDINGSMIDDELENBESLUIT 987 INSTRUCTIE INGEVOLGE ARTIKEL 0 VAN HET BESTRIJDINGSMIDDELENBESLUIT Het betreft hier een kartonnen kaart die in de bewaarplaats van
Nadere informatieGearchiveerd op 01/01/2017
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator :... N uniek... Adres :...... PRI 28 Groothandel aardappelen, fruit en groenten - Infrastructuur, uitrusting en hygiëne
Nadere informatieHierbij ontvangt u de vergunning voor dit evenement. Wij verzoeken u kennis te nemen van de vergunning.
Samenwerkende Ondernemers Oelemarkt De heer N. Joosen Oelemarkt 20 6001 ES Weert Weert, 5 augustus 2015 Onderwerp Ons kenmerk : : Aanvraag vergunning VTH/042174 Beste heer Joosen, Op 30 juni 2015 en 5
Nadere informatieNiet iedereen is gelijk Mensen zijn verschillend van maat; ze kunnen lang zijn of kort, dik of dun.
Waarom aanpasbaar? Niet iedereen is gelijk Mensen zijn verschillend van maat; ze kunnen lang zijn of kort, dik of dun. Veel mensen zijn minder beweeglijk door ouderdom, ziekte of een tijdelijke blessure.
Nadere informatieHuishoudelijk Reglement Marineterrein Amsterdam
Huishoudelijk Reglement Marineterrein Amsterdam 1 - Algemeen Dit huishoudelijk reglement geldt voor de gebruikers/ huurders van de Voorwerf. Het huishoudelijk reglement wordt ieder half jaar aangepast.
Nadere informatieNadere regels ter uitvoering van artikel 3:3 APV 2009
Nadere regels ter uitvoering van artikel 3:3 APV 2009 Burgemeester en wethouders van Weert Overwegende, dat het in het belang van de openbare orde, het voorkomen of beperken van overlast, het voorkomen
Nadere informatieDIS 3299 Drankgelegenheid : INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [3299] v3
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : DIS 299 Drankgelegenheid : INFRASTRUCTUUR, INRICHTING EN HYGIENE [299] v C : conform NC : niet-conform NA
Nadere informatie