AANPAK. in gemeenten. veiligheid door samenwerking

Transcriptie

1 AANPAK autokraak in gemeenten veiligheid door samenwerking

2

3 aanpak autokraak in gemeenten

4 aanpak fietsendiefstal in gemeenten

5 aanpak fietsendiefstal in gemeenten aanpak autokraak in gemeenten

6 aanpak autokraak in gemeenten voorwoord Elke twee minuten wordt in Nederland een auto opengebroken. Het resultaat: een beschadigde auto waaruit alle waardevolle bezittingen zijn verdwenen. Voor de eigenaar een financiële en vaak ook een emotionele strop. De schade voor de gemeenschap is mogelijk nog groter. Een reeks autokraken heeft een enorme impact op het imago van een buurt, wijk of gemeente. Bewoners voelen zich minder veilig en ondernemers vestigen zich liever niet in een gebied waar veel wordt ingebroken. Kortom, autokraak is een probleem dat veel burgers raakt en vraagt om een effectieve aanpak. Bij de aanpak van autokraak zijn veel partijen betrokken. Naast autobezitters, die veel preventieve maatregelen kunnen nemen, is een belangrijke rol weggelegd voor politie en justitie. Ook woningcorporaties, beheerders van parkeergarages en ondernemers hebben een verantwoordelijkheid. Van gemeenten wordt bij de aanpak van veiligheid, en dus ook bij de aanpak van autokraak, een regierol verwacht. De gemeente heeft overzicht over de verschillende activiteiten op het gebied van veiligheid. Daardoor kan zij zorgen voor een integrale aanpak. De regierol van de gemeente houdt niet in dat zij voor alles verantwoordelijk is. Bij de aanpak van autokraak heeft elke partner vanuit zijn eigen rol een verantwoordelijkheid. In dit boekje leest u hoe die verantwoordelijkheid in de praktijk uitpakt. Daarnaast krijgt u een aantal maatregelen en instrumenten aangereikt om autokraak te voorkomen. Dat varieert van een bewustwordingscampagne voor autobezitters, tot de aanpak van veelplegers. De samenstelling van een effectieve maatregelenmix zal per gemeente verschillen. Het CCV wil gemeenten graag bij hun aanpak ondersteunen. Daarom hebben we de kennis die in het land is opgedaan, in deze uitgave gebundeld. Het zijn maatregelen en instrumenten die in de praktijk hun waarde hebben bewezen. Ze zijn eenvoudig door zowel grote als kleine gemeenten te kopiëren. Dus, waarom zelf het wiel uitvinden, als een collega-gemeente al ervaring heeft opgedaan met een adequate oplossing?

7 aanpak autokraak in gemeenten Deze publicatie verwijst op verschillende pagina s naar onze website. Op kunt u terecht voor meer cijfermateriaal, beleidsstukken en informatie over de instrumenten die kunnen helpen bij de aanpak autokraak. Bezoekers kunnen er informatie halen, maar ook brengen. Zo zijn wij erg benieuwd naar meer ervaringen van gemeenten die de instrumenten en maatregelen al toepassen. Deze informatie kunnen wij weer gebruiken om de aanpak van autokraak verder te ontwikkelen en eventueel aan te vullen. Wij blijven graag op de hoogte van nieuwe initiatieven om autokraak tegen te gaan. Ik wil gemeenten dan ook opgeroepen om hun initiatieven door te geven via het contactformulier op onze site. Zo blijft de informatie op onze site actueel en kunnen wij onze missie blijven uitvoeren: gemeenten helpen naar doen! Ida Haisma directeur Het CCV

8 inhoudsopgave 1 autokraak Inleiding Vormen van autokraak Aard en omvang Daders 13 2 beleid Gemeentelijke regierol Projectgroep Flankerend beleid 17 3 actoren Autobezitters Gemeente Politie Toezichthouders Openbaar Ministerie Ondernemers Beheerders van parkeerplaatsen en garages VVV s Woningbouwcorporaties 20 4 maatregelen Bewustwordingscampagne 22 Maatregel 1: Borden en spandoeken 22 Maatregel 2: Controleacties 22 Maatregel 3: Uitreiken foldermateriaal 23 Maatregel 4: Hangkaarten 24 Maatregel 5: Aanpassen parkeerautomaten 25 Maatregel 6: Wegslepen van auto s met waardevolle goederen 25 Maatregel 7: Aanpak diefstal kentekenplaten 26

9 aanpak autokraak in gemeenten 4.2 Inrichting parkeergelegenheden 26 Maatregel 1: Parkeermogelijkheden dicht bij woning 27 Maatregel 2: Zorg voor goede verlichting 27 Maatregel 3: Onderhoud groenvoorziening en verwijdering obstakels 28 Maatregel 4: Voldoende toezicht door aanleg bij doorgaande route 28 Maatregel 5: Compartimentering parkeervakken 29 Maatregel 6: Beperking aantal toegangswegen 29 Maatregel 7: Inrichting parkeergarages 29 Maatregel 8: Structurele schouw Toezicht 30 Maatregel 1: Buurtpreventie 30 Maatregel 2: Vergroten surveillance op hot-spots 31 Maatregel 3: Stimuleren bewaakte alternatieven 31 Maatregel 4: Cameratoezicht Repressie 32 Maatregel 1: Aanpak first-offenders 33 Maatregel 2: Aanpak Italiaanse methode 33 Maatregel 3: Aanpakken van veelplegers 33 Maatregel 4: Collectief toegangsverbod parkeergarages 34 Maatregel 5: Inzet lokauto tegen autokrakers 35 Maatregel 6: Intelligente camera s Kosten-baten 36 5 instrumenten voor de lokale aanpak van autokraak Politiekeurmerk Veilig Wonen (pkvw) Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (kvu) Keurmerk Veilig Ondernemen (kvo) nen 2443: Parkeren en stallen van personenauto s op terreinen en in garages espa - European Standard Parking Award 43 6 landelijke organisaties Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (ccv) Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (avc) Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (liv) vexpan Platform voor Parkeren in Nederland Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (vbv) 46 colofon 48

10

11 aanpak autokraak in gemeenten autokraak hoofdstuk inleiding Nederland telt op dit moment zeven miljoen personenauto s. Veel mensen zien de auto als hun tweede huis, waarin ze van alle gemakken voorzien willen zijn. De markt heeft op dit gebied dan ook niet stilgestaan. Maar de kostbare navigatiesystemen, mobiele telefoons en CD-spelers, maken de auto ook een interessant doelwit voor dieven. Vaak is een auto-inbraak een gelegenheidsdiefstal. Zichtbaar achtergelaten, waardevolle spullen oefenen een grote aantrekkingskracht uit op dieven. De onwetendheid van de autobezitter vormt de basis van het probleem. Kennelijk is deze zich niet bewust van het effect dat zijn handelen of nalaten op een ander kan hebben. De laatste jaren worden steeds meer veiligheidsmaatregelen bedacht zoals geïntegreerde radio s, radio s met een afneembaar front en folie voor de ruiten (gelamineerd glas). Maar de nonchalance van automobilisten doet deze maatregelen nog te vaak teniet. Autokraken zorgen voor grote schade. Het slachtoffer van een auto-inbraak wordt geconfron teerd met vermissing van waardevolle bezittingen en schade aan de auto. De inbreker heeft bijvoorbeeld een ruit ingetikt, of het slot geforceerd waardoor de lak beschadigd is. De schade kan gevolgen hebben voor de no-claim en de hoogte van de verzekeringspremie. Bovendien moet de eigenaar zijn auto missen, omdat deze bij het schadeherstelbedrijf staat voor reparatie. Meer dan de helft van de schade die wordt veroorzaakt door diefstal uit auto s heeft betrekking op gestolen goederen 1, waarvan mobiele telefoons, audio-apparatuur (zoals radio, cd-speler, cd s), computerapparatuur (zoals laptops en navigatiesystemen), autopapieren, airbags, foto- en videocamera s, jassen en tassen met inhoud het meest favoriet zijn. De rest is vaak braakschade aan de auto. Iedere automobilist ondervindt de nadelige gevolgen van auto-inbraak. Niet alleen wanneer hij zelf het slachtoffer is, maar ook in de vorm van hogere verzekeringspremies. De samenleving ondervindt ook nadelige gevolgen in de vorm van opsporings- en vervolgingskosten. Autoinbraak draagt bij aan onveilige wijken. Het vergroot de onveiligheidsgevoelens van burgers. 1 Aanpak Criminaliteit, WODC

12 10 aanpak autokraak in gemeenten Zo zorgt het voor een slecht imago van een bepaald gebied, hetgeen weer economische gevolgschade heeft. Bovendien is een auto-inbraak voor de dader vaak het begin van verdere stappen op het criminele pad. Na een geslaagde auto-inbraak, is de stap om grotere kraken te zetten, niet zo groot meer. Meer dan genoeg reden dus om deze vorm van criminaliteit keihard aan te pakken. In de volgende hoofdstukken wordt duidelijk wat de aard en omvang van autokraak is en welke maatregelen hiertegen genomen kunnen worden. Tevens biedt dit boekje inzicht in de landelijke en lokale betrokken partijen. De publicatie is toegespitst op auto-inbraken en niet op autodiefstal. Toch zal de uitvoering van de maatregelen ook leiden tot een aanzienlijke daling van autodiefstal, omdat de oplettendheid van het publiek en het toezicht wordt vergroot. 1.2 vormen van autokraak Diefstal uit de auto Een autokraak is betrekkelijk eenvoudig uit te voeren. De meeste dieven komen de auto binnen door het inslaan van een ruit of het openbreken van het portierslot. Een slot wordt meestal geforceerd met een schroevendraaier of schaar. Daarna worden goederen van de achterbank en hoedenplank, uit het dashboardkastje, de kofferbak of onder de stoelen weggenomen. Autokrakers zijn vooral geïnteresseerd in autoradio s, laptops, navigatiesystemen en mobiele telefoons. Dieven hoeven overigens lang niet altijd een kraak te zetten om hun buit te bemachtigen. Onoplettendheid van autobezitters is vaak mede debet aan een diefstal uit auto s. Ook hierbij geldt: de gelegenheid maakt de dief. Vaak zit de auto niet op slot omdat de eigenaar even weg loopt om iets af te geven, afrekent bij de benzinepomp of de kinderen naar het schoolplein brengt.

13 aanpak autokraak in gemeenten 11 Het komt ook voor dat de diefstal plaatsvindt terwijl de eigenaar gewoon achter het stuur zit. Op het moment dat de auto stilstaat (bijvoorbeeld voor een stoplicht), wordt het bijrijderof achterportier opengetrokken en worden kostbaarheden van de bijrijderstoel of van de achterbank gegrist. Voordat de bestuurder zijn gordel heeft losgemaakt en de auto uit is, bevindt de dader zich al straten verderop. Door het verrassingseffect, vangt de bestuurder meestal nauwelijks een glimp van de dader op. Diefstal vanaf de auto Ook aan de buitenkant van auto s bevinden zich voorwerpen die voor dieven interessant kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan dure wieldoppen, velgen, buitenspiegels en kentekenplaten (om te gebruiken bij andere criminele activiteiten). Daarnaast kunnen ook goederen van dakdragers, het fietsenrek of uit de skikoffer worden ontvreemd. Diefstal van brandstof Met het verwijderen van alle kostbare voorwerpen uit de auto alleen, zijn auto-eigenaren nog niet veilig. Ook de aanwezige benzinevoorraad in het voertuig is voor dieven een mooie buit. Door middel van een afzonderlijk afsluitbare tankdop kan diefstal van benzine of andere brandstof worden voorkomen. Diefstal van parkeerkaarten Niet op alle parkeerkaarten staat een kenteken vermeld. In sommige gemeenten kan gekozen worden voor het achterwege laten van het kenteken, zodat meer auto s gebruik kunnen maken van de kaart. De kaarten zonder kenteken zijn voor autokrakers interessant omdat er gratis mee geparkeerd kan worden. Ook gehandicaptenparkeerkaarten (GPK s) blijken diefstalgevoelig. Het bezit van een Europese Gehandicaptenparkeerkaart is aantrekkelijk, omdat de bezitter ervan op veel plaatsen gratis mag parkeren. Omdat er op deze kaarten ook geen kenteken vermeld staat, kan de dief de kaart gemakkelijk voor eigen gebruik benutten. In Amsterdam wordt jaarlijks bijna 10 procent van de uitgegeven GPK s gestolen. Middelgrote en kleine gemeenten herkennen dit probleem eveneens. Gehandicaptenparkeerkaart

14 12 aanpak autokraak in gemeenten 1.3 aard en omvang Diefstal uit en vanaf auto s komt in Nederland betrekkelijk vaak voor. Tien procent van de Nederlandse bevolking beschouwt diefstal uit auto s als een veel voorkomend probleem, zo blijkt uit de Politiemonitor Bevolking De monitor wijst verder uit dat er jaarlijks uit ruim vijf van de honderd auto s iets gestolen wordt. Bij bijna één op de vijf auto s is iets vernield of zijn onderdelen ontvreemd. Dit is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg. Want uit de monitor blijkt tevens dat lang niet alles bij de politie wordt aangegeven. Locaties Regionale spreiding Diefstal uit auto s komt in de ene regio vaker voor dan in de andere. Met name in de grote steden is het risico beduidend hoger. Dat varieert van 11,6 van de 100 auto s in de regio Amsterdam- Amstelland tot 1,4 op de 100 auto s in Zeeland. Behalve Amsterdam, scoren de regio s Haaglanden en Rotterdam-Rijnmond ook erg hoog 2. In Amsterdam is (net als in Utrecht) het aantal diefstallen uit auto s de afgelopen jaren overigens wel flink gedaald. De grondige aanpak die de afgelopen jaren in deze regio s is uitgevoerd, lijkt zijn vruchten af te werpen. Naast grote steden hebben ook toeristengemeenten in de zomermaanden te maken met een verhoogd risico op diefstal uit auto s. Plaatselijke spreiding De mobiliteit van autokrakers is laag. De belangrijkste reden daarvoor is dat dieven liever niet in onbekende buurten opereren. Soms zijn ze ook gebonden aan de aanwezigheid van verkooppunten van drugs en helers voor de gestolen goederen. Locaties waar een groot aantal publieksaantrekkende voorzieningen zijn gebundeld, vergroten het risico op autokraken in een gebied. Het is dan ook niet verwonderlijk dat parkeerplaatsen in het stadscentrum, bij horecagelegenheden, congrescentra en recreatie- en evenementengebieden tot de hot-spots behoren. Toch vindt diefstal uit auto s vooral ook in de eigen woonomgeving van het slachtoffer plaats. Het merendeel van de autokraken in woonwijken wordt s avonds of s nachts gepleegd. 3 Materiële schade In vergelijking met andere delicten, is de financiële schade bij een autokraak hoog. Bij ruim 90 procent van de diefstallen uit auto s is er sprake van financiële schade. Datzelfde geldt voor een kleine 80 procent van de vernielingen aan auto s. De schade is groter dan veelal wordt gedacht. Een gestolen autoradio levert de inbreker misschien maar weinig op. Maar het slachtoffer betaalt het volle pond voor de braakschade en de vervanging van de apparatuur. De gemiddelde schade bij een diefstal uit een auto is ongeveer 588 euro. Daar komen de kosten voor de politie (opnemen aangifte) en de dossierkosten van de verzekeraars nog bovenop. In totaal kosten de autokraken de samenleving meer dan een half miljard euro per jaar. 4 2 politiemonitor Bevolking aanpak Criminaliteit, WODC 4 Cijfermateriaal Stichting AVc

15 aanpak autokraak in gemeenten 13 Immateriële schade Naast de materiële schade hebben slachtoffers ook te maken met de emotionele gevolgen van een autokraak. Het blijkt dat ongeveer vijf procent er langdurige emotionele problemen van ondervindt daders Profiel Het is moeilijk om een goed profiel te schetsen van de autokraker. Lang niet alle autokrakers zijn bij de politie bekend, omdat het ophelderingspercentage van het delict laag is. Wel zijn er enkele onderzoeken gedaan waarbij opgepakte autokrakers onder de loep werden genomen. 6 Een analyse van het fenomeen auto-inbraken levert drie daderprofielen op, te weten: verslaafden; jongeren; gelegenheidsdaders. Autokrakers zijn bijna altijd van het mannelijk geslacht. Een criminele carrière als autokraker kan al vroeg beginnen. Daders van vijftien jaar zijn geen uitzondering. Omdat niet alle autokrakers bij de politie bekend zijn, is het moeilijk een betrouwbaar beeld te geven van de gemiddelde leeftijd. Maar verschillende onderzoeken gaan uit van een leeftijd van circa twintig jaar. Een groot deel van de autokrakers is verslaafd aan drugs. Zij moeten verschillende auto s kraken om hun portie drugs voor één dag te kunnen betalen. De meeste autokrakers zijn veelplegers en hebben ook ervaring met andere delicten. Daarbij gaat het vooral om andere vermogensdelicten, zoals winkeldiefstal of inbraak. Een deel van de voormalige winkeldieven is er door drugsgebruik zo onverzorgd uit gaan zien, dat ze in winkels opvallen. Dat vormt voor hen een reden om over te stappen op het kraken van auto s. De tweede categorie daders, de jongeren, is aanzienlijk mobieler dan de verslaafde pleger. Het werkterrein van deze groep is dan ook veel groter. Jongeren willen zich met een autokraak vaak bewijzen tegenover vrienden. Naast het geldelijk gewin gaat het bij de jonge daders veelal om het verleggen van grenzen en het zoeken van een kick. De derde dadercategorie, de gelegenheidsdaders, is zeer divers. Niet alleen de persoonlijke kenmerken, maar ook de werkwijze en het werkterrein lopen binnen deze groep zeer uiteen. Voor gelegenheidsdaders zijn dan ook nauwelijks specifieke repressieve maatregelen te bedenken. 5 CBS Slachtofferenquête 6 aanpak Criminaliteit, WODC

16 14 aanpak autokraak in gemeenten De belangrijkste motieven om in een auto in te breken zijn om: drugsgebruik te bekostigen; gokverslaving te bekostigen; luxe uitgaven te bekostigen; groepsdruk en de kick. Diefstal uit auto s is een favoriet delict omdat het in korte tijd veel geld oplevert. Het grote aanbod aan auto s maakt de keuze bovendien groot. Autokrakers zelf, zien een autokraak vaak als onschuldig delict. Volgens sommigen is het zelfs een beetje beneden hun stand en ze schamen zich er eigenlijk voor dat ze zich zo verlagen. Werkwijze Volgens autokrakers is de auto een makkelijk doelwit. De omgeving kan voor de inbraak goed worden gecontroleerd. Ook zijn er veel meer vluchtwegen dan bijvoorbeeld bij woninginbraak. Bovendien is de pakkans klein, omdat de politie meestal te laat komt en omstanders vaak niet durven in te grijpen. De meeste autokrakers komen de auto binnen via het inslaan van een deurruit of het openbreken van het portierslot. Het slot wordt meestal geforceerd met een schroevendraaier of schaar. Om lawaai te voorkomen, wordt bij het inslaan van de deurruit nogal eens de zogenaamde lifehammer gebruikt. Dit is een kleine noodhamer met een metalen punt, waarmee een automobilist zich in geval van nood uit de auto kan bevrijden. Deze noodhamer is gemakkelijk te verkrijgen en zeer goedkoop. Soms wordt hij meegenomen (gestolen) uit het openbaar vervoer. De scooterjeugd maakt ook gebruik van de Italiaanse methode. Hierbij rijden dieven met scooters langs auto s en worden waardevolle spullen uit het voertuig gegrist. De bestuurder zit in de gordel en voordat hij de auto uit is, is de dader al straten verder. Door het verrassingseffect van de dader kan de bestuurder meestal weinig zien van de dader.

17 aanpak autokraak in gemeenten 15 De meeste inbrekers weten van te voren al aan wie ze de buit kunnen verkopen. Er bestaat een omvangrijk helingcircuit, vaak gesitueerd in coffeeshops of cafés. Een grote afzetmarkt voor gestolen goederen stimuleert het stelen. Een effectieve aanpak moet zich daarom niet alleen op de daders richten, maar ook op de helers van de gestolen goederen. Het bestuurlijk controleren van potentiële helers kan deze afzetmarkt beperken.

18 16 aanpak autokraak in gemeenten beleid hoofdstuk gemeentelijke regierol Een effectieve aanpak van autokraak vraagt om een helder en gecoördineerd beleid. Wanneer maatregelen goed op elkaar zijn afgestemd, zullen de onderdelen van de aanpak elkaar versterken. De regievoering is bij de gemeente in vertrouwde handen. De bestrijding van autokraak hoort tenslotte ook thuis in het lokale veiligheidsbeleid van de gemeente. De regierol omvat vijf taken: Het verkrijgen van inzicht in de problemen en knelpunten op het gebied van autocriminaliteit; Het stellen van prioriteiten bij de aanpak; Het formuleren van maatregelen die in samenwerking met betrokken partijen worden genomen; De samenwerking tussen de betrokken partijen (inclusief de gemeente zelf) in goede banen leiden; Het waarborgen van een goede verdeling van de veiligheidszorg. 2.2 projectgroep Nadat de gemeente heeft besloten deze regierol op zich te nemen, kan een projectgroep worden gevormd. Behalve de gemeente, zijn ook het Openbaar Ministerie, de politie, ondernemers en bewoners in deze groep vertegenwoordigd. Een aanpak blijkt effectiever naarmate het aantal partners stijgt. De projectgroep stelt een plan van aanpak op waarin alle maatregelen worden beschreven om het aantal autokraken terug te dringen. De gemeente maakt als regisseur duidelijke afspraken over de verschillende rollen van de betrokken partijen. De afspraken kunnen worden bezegeld in een convenant. Voor een effectief plan van aanpak, zal de projectgroep eerst inzicht in de problematiek moeten krijgen. De politie kan de groep van informatie voorzien over de omvang, locaties, tijdstippen en daders van auto-inbraak in de gemeente. Aan de hand van deze gegevens, wordt bepaald welke maatregelen het beste kunnen worden ingezet. Een plan van aanpak dient zowel preventieve als repressieve maatregelen te bevatten. Alleen door deze beide soorten maatregelen te treffen, kan op langere termijn een positief effect worden bereikt, zo blijkt uit de praktijk.

19 aanpak autokraak in gemeenten 17 We onderscheiden vier soorten oplossingsrichtingen, elk bestaande uit een aantal maatregelen: bewustwording door communicatie met potentiële slachtoffers; het veilig inrichten van parkeergelegenheden; toezicht; daderaanpak. De activiteiten om auto-inbraken tegen te gaan, moeten worden ingebed in de vaste werkzaamheden van de betrokken partners. Zo krijgt de aanpak een structureel karakter. Soms worden activiteiten opgezet als project. Ook dan is het van groot belang om al in een vroeg stadium na te gaan hoe de aanpak, na afloop van het het project, kan worden voortgezet. Eén manier om de maatregelen minder vrijblijvend te maken, is door ze op te nemen in het Integraal Veiligheidsplan van de gemeente. In het veiligheidsplan wordt, zo mogelijk, een combinatie aangegeven van een slachtoffergerichte, dadergerichte en een situationele aanpak. Afzonderlijke buurtplannen en convenanten kunnen nader op de maatregelen ingaan. Voorbeelden van plannen van aanpak, integrale veiligheidsplannen, buurtplannen en convenanten zijn beschikbaar op flankerend beleid Naast de maatregelen die specifiek gericht zijn op auto-inbraak, moet de gemeente ook zorgen voor een actief flankerend beleid. Daarbij kan gedacht worden aan de zorg voor verslaafden en jeugdbeleid. Verslaafden Veel vermogensdelicten worden door verslaafden gepleegd. Zij hebben dagelijks te maken met hoge kosten om hun verslaving te kunnen betalen. Grondige aanpak van de verslavingsproblematiek, zal de dadergroep van autokraak aanmerkelijk verkleinen. De huidige instrumenten die hiervoor inzetbaar zijn, zijn methadon- en afkickprogramma s en gevangenisstraf (Strafrechtelijke opvangverslaafden (SOV) als onderdeel van de veelplegeraanpak). Jeugdbeleid In buurten waar veel jongeren wonen, worden veel auto s opengebroken. Voor geldelijk gewin of gewoon uit verveling, voor de kick. Jongeren verleggen hun grenzen en willen zich bewijzen. Een fietsdiefstal of het kraken van een auto, kan het begin zijn van een langdurige criminele carrière. Dit kan worden voorkomen door te investeren in voorzieningen voor jongeren. Daarnaast kunnen jongeren worden geïnformeerd over de consequenties van autokraak voor daders en slachtoffers.

20 18 aanpak autokraak in gemeenten actoren hoofdstuk 3 Bij de aanpak van autokraak zijn verschillende actoren betrokken. Alleen een aanpak waarbij alle betrokken partijen worden ingeschakeld, zal leiden tot beheersing van het aantal inbraken. Elke partij is verantwoordelijk voor een aantal maatregelen. In veel gevallen zal het ook op samenwerking tussen de partijen aankomen. 3.1 autobezitters De belangrijkste factor bij de aanpak van autokraak zijn de autobezitters. Als zij er voor zorgen dat er geen waardevolle goederen in het voertuig aanwezig zijn, zal de auto geen interessant object voor inbrekers vormen. 3.2 gemeente De verantwoordelijkheid voor het veiligheidsbeleid ligt op lokaal niveau bij de gemeente. De gemeente kan bij de totstandkoming van haar lokale veiligheidsplan, specifiek aandacht besteden aan voertuigcriminaliteit. De gemeente zorgt verder voor afstemming tussen de verschillende actoren die betrokken zijn bij de aanpak van autokraak en voert de regie over de verschillende maatregelen. Daarnaast zorgt de gemeente dat deze maatregelen beleidsmatig worden ingebed (bijvoorbeeld door ze op te nemen in het Integrale Veiligheidsplan). De gemeente speelt ook een rol op het gebied van voorlichting. Ze kan automobilisten wijzen op de risico s van auto-inbraak. Dat kan via de gangbare communicatiekanalen (website, foldermateriaal of de gemeentelijke rubriek in het huis-aan-huis-blad). Daarnaast kan gedacht worden aan het uitdelen van flyers of het aanbrengen van spandoeken of borden op de hot-spots binnen de gemeente. De gemeente kan er zorg voor dragen dat de zichtbaarheid en de verlichting van parkeervoorzieningen op orde zijn. Behalve het onderhoud van de lampen op en bij parkeerplaatsen, is ook het onderhoud van de groenvoorziening van groot belang. Gemeenten kunnen eigenaars van parkeerterreinen en/of -garages stimuleren maatregelen te nemen om de kans op auto-

21 aanpak autokraak in gemeenten 19 inbraak te verminderen. Bijvoorbeeld door eisen te stellen aan openbare parkeergarages in de gebruiksvergunning of bouwvergunning (verbouwing). Bij vernieling en diefstal na sluitingstijd van de horeca, kan toezicht na sluitingstijd bijdragen aan de oplossing van het probleem. De gemeente kan toezichthouders extra op parkeerterreinen laten surveilleren. Daarnaast kan de gemeente verschillende dadergroepen aanpakken door te zorgen voor een goed jeugd- en verslavingsbeleid. 3.3 politie Bij veel maatregelen tegen autokraak, zal de politie een rol spelen. Zowel op preventief als op repressief gebied. Allereerst kan de politie de gemeente, bij het vaststellen van beleid, voorzien van informatie. Daarbij kan gedacht worden aan achtergrondgegevens over de aard en omvang van de problematiek binnen de gemeente, hot-spots en profielen van daders. De analyse-afdeling van de politie kan een daderanalyse maken en bijvoorbeeld een dader top 10 samenstellen. Het geven van voorlichting aan (potentiële) slachtoffers behoort ook tot de mogelijkheden van de politie. Hierbij gaat het om het verstrekken van informatie aan automobilisten in het algemeen en slachtoffers in het bijzonder. Dat laatste gebeurt bijvoorbeeld tijdens een aangifte van auto-inbraak. Op repressief gebied, kan de politie daders opsporen door extra surveillance in te zetten en het gebruik van lokauto s en camera s. Verder kan de politie toezichthouders begeleiden en zelf surveilleren op hot-spots. Ten slotte zal een verdachte door de politie in verzekering worden gesteld en worden voorgeleid bij het Openbaar Ministerie. 3.4 toezichthouders Toezichthouders 7 kunnen extra surveilleren op parkeerplaatsen en in woonwijken waar het aantal auto-inbraken is toegenomen. Tijdens surveillances kunnen ze nagaan of de auto s goed zijn afgesloten en of er geen kostbare voorwerpen in zijn achtergelaten. Onoplettende autobezitters worden direct gewezen op de gevaren en krijgen een folder uitgereikt. 3.5 openbaar ministerie Het Openbaar Ministerie kan de politie aanzetten tot het nemen van gerichte maatregelen. Het OM kan zorgen voor snelle afdoening van zaken met betrekking tot autokraak. Daarnaast kan zij stelselmatige daders van autokraak aanmerken als veelplegers. Bij de veelplegeraanpak van het OM worden deze daders voor langere tijd uit de roulatie genomen door een langdurige vrijheidsbeneming. 3.6 ondernemers Auto-inbraken zijn slecht voor het imago van een winkelgebied. Om dit te voorkomen, kunnen ondernemers hun bezoekers wijzen op de gevaren van autokraak. Daarnaast kunnen zij een particuliere bewakingsdienst inzetten die een oogje in het zeil houdt op de openbare 7 De naam van deze functie verschilt per gemeente. In deze publicatie wordt het woord toezichthouder gebruikt. Hieronder vallen ook vergelijkbare functies in de publieke ruimte, zoals stadswachten, dorpswachten, parkeerwachters, veiligheidsassistenten etc.

22 20 aanpak autokraak in gemeenten parkeerplekken. Dit toezicht kan bijvoorbeeld worden ingezet op speciale tijden. Wanneer vernieling en diefstal in auto s bijvoorbeeld vooral na sluitingstijd van de horeca een probleem is, dan is toezicht na sluitingstijd wellicht de oplossing van het probleem. Ondernemers van een winkelgebied kunnen, samen met gemeente, politie en brandweer, het Keurmerk Veilig Ondernemen aanvragen. Dit keurmerk, dat streeft naar een veilig winkelcentrum, schrijft ook maatregelen voor die auto-inbraak tegengaan. 3.7 beheerders van parkeerplaatsen en garages Ook beheerders van parkeerplaatsen en garages kunnen een bijdrage leveren in de strijd tegen auto-inbraak. De beheerders kunnen zorgen voor een overzichtelijke, goed verlichte garage met duidelijke compartimentering. Daarnaast kan de beheerder zorgen voor toezicht door surveillance of door middel van camerabewaking (op alle verdiepingen en bij de in- en uitgangen). Ook het plaatsen van hekwerken bij de inritten, waardoor men alleen toegang heeft met een inrijkaart, helpt om inbrekers te weren. Verder kan de beheerder borden plaatsen om bezoekers van zijn garage erop te wijzen geen waardevolle spullen in hun voertuig achter te laten. 3.8 vvv s Uit onderzoek blijkt dat veel toeristengemeenten (vooral in de zomermaanden) te maken met een verhoogd risico op diefstal uit auto s. In gemeenten waar veel toeristen komen, is het daarom zinvol om ook de VVV bij de aanpak te betrekken. De VVV s kunnen in hun informatiemateriaal wijzen op het gevaar van auto-inbraak. Daarnaast kunnen zij eigenaren van recreatieparken oproepen om toeristen te waarschuwen. Dat geldt ook voor informatie richting hotelgasten en evenementbezoekers. 3.9 woningbouwcorporaties Woningbouwcorporaties kunnen zich, samen met de gemeente, inzetten om het Politiekeurmerk Veilig Wonen te behalen. Dit keurmerk, dat streeft naar een veilige woonomgeving, schrijft ook maatregelen voor die auto-inbraak tegengaan.

23 aanpak autokraak in gemeenten 21 maatregelen hoodfstuk 4 Lokale initiatieven op het gebied van autokraak bewijzen dat met gerichte maatregelen veel te bereiken valt. Om de problematiek effectief aan te pakken, is het meestal noodzakelijk meerdere maatregelen tegelijk te nemen. We onderscheiden vier soorten oplossingsrichtingen: Bewustwordingscampagne Een belangrijke preventieve maatregel is de communicatie met potentiële slachtoffers. Maak duidelijk welke gevaren auto-eigenaars lopen en hoe ze deze gevaren kunnen minimaliseren. Een campagne kan ervoor zorgen dat een buurt geen aantrekkingskracht meer heeft op autokrakers. Omdat automobilisten ze simpelweg de gelegenheid niet meer geven. Inrichting parkeergelegenheden Het inrichten van parkeergelegenheden is de tweede belangrijke factor bij het tegengaan van auto-inbraak. Goede verlichting, zichtbaarheid en herkenbaarheid zijn de belangrijkste ingrediënten voor veilige parkeerplek, zowel in de open lucht als in parkeergarages. Toezicht Een andere effectieve manier om te zorgen dat er niet wordt ingebroken in auto s, is de inzet van toezicht. Daarbij onderscheiden we twee vormen: fysiek toezicht (agenten, toezichthouders, particuliere beveiliging, etc.) en cameratoezicht. Repressie Ten slotte mag aandacht voor de daders niet vergeten worden. Repressieve maatregelen bestaan onder meer uit het gebruik van lokauto s door de politie en de veelplegeraanpak van het Openbaar Ministerie.

24 22 aanpak autokraak in gemeenten 4.1 bewustwordingscampagne Het aantal auto-inbraken wordt sterk beïnvloed door het gedrag van de parkeerders. Een autoinbraak kan meestal eenvoudig voorkomen worden. Het merendeel van de diefstallen wordt gepleegd, omdat de autobezitters c.q. gebruikers onoplettend of onbekend met de gevaren zijn. Bestuurders weten doorgaans wel dat het achterlaten van goederen in de auto niet verstandig is. Maar wanneer er ogenschijnlijk geen dreiging van auto-inbraken is, slaat de nonchalance toe. Auto s op afgelegen parkeerterreinen en langs doorgaande straten in de binnenstad vormen daardoor een gemakkelijke prooi voor dieven die het gemunt hebben op eigendomspapieren, autoradio s, laptops, fotocamera s, geld en mobiele telefoons. Het attenderen van potentiële slachtoffers op risico van auto-inbraak, is daarom een belangrijk onderdeel van de aanpak van de problematiek. Dat kan door tips te publiceren in het plaatselijke huis-aan-huis-blad en folders. In buurten waar veel auto-inbraken plaatsvinden, kunnen autobezitters middels een campagne worden gewaarschuwd. Bijvoorbeeld door middel van posters, informatieborden en spandoeken. De boodschap wordt vaak in een pakkende slogan samengevat zoals: Auto op slot... buit eruit, Niets er in... Niets er uit! of Auto dicht, niet gelicht. Het doel van de acties is om het aantal auto-inbraken te verminderen door preventieve maatregelen te nemen. Zo kan een campagne ertoe leiden dat een buurt geen aantrekkingskracht meer heeft op autokrakers. De campagne kan bestaan uit een of meer van de volgende maatregelen: Maatregel 1: Borden en spandoeken Op plaatsen waar veel auto s geparkeerd worden, kunnen borden met Auto op slot, buit eruit (of soortgelijke boodschap) worden geplaatst. De borden moeten gezien worden als preventieve herinnering voor de automobilisten die willen parkeren. Afhankelijk van de locatie, kan gekozen worden voor kleine bordjes per individuele parkeerplaats of voor een groter bord bij de totale parkeervoorziening. Op plekken waar in een relatief korte periode veel kraken zijn gepleegd (hot-spots) kan door middel van een groot spandoek aandacht worden gevraagd voor de problematiek. Winkeliers kunnen de actie ondersteunen door met posters, deurstickers of op andere wijze aandacht te vragen voor de actie. Op parkeerplaatsen waar veel mensen komen die de Nederlandse taal niet machtig zijn, zoals toeristische trekpleisters, kan de boodschap duidelijk worden gemaakt aan de hand van een pictogram. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente, politie (analyse hot-spots) en eventueel ondernemers Maatregel 2: Controleacties Op plekken waar in een relatief korte periode veel kraken zijn gepleegd, kan de politie controleacties uitvoeren. Tijdens deze controleacties wordt gekeken of auto s afgesloten zijn en of kostbare voorwerpen verwijderd zijn. Autobezitters die dit vergeten zijn, worden direct aangesproken en geattendeerd op de gevaren. De aanwezigheid van de agenten zal niet alleen leiden tot een bewuster publiek, maar ook tot het wegblijven van de daders. Dat zal op zich al

25 aanpak autokraak in gemeenten 23 tot een vermindering van auto-inbraken leiden. De politie zal de eerste dagen intensief aanwezig zijn. Daarna kan de controle worden overgenomen door toezichthouders of politievrijwilligers. Het controleteam kan ook check-bonnetjes gebruiken. Op deze bonnetjes geeft de controleur aan of de auto PRIMA (afgesloten en geen buit in zicht) of FOUT (niet afgesloten of buit in zicht) is. De controleur plaatst de bon vervolgens achter de ruitenwisser. De acties moeten het publiek attenderen op het eigen nonchalante gedrag. Door alle auto s (PRIMA en FOUT) van een bon te voorzien, wordt voorkomen dat de bonnen een gemakkelijke markering vormen voor inbrekers. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: politie, toezichthouders, politie-vrijwilligers en jeugdteams Check-bonnetje Maatregel 3: Uitreiken foldermateriaal Politie en gemeente kunnen samen een folder met preventieve tips opstellen. De folder kan op hot-spots worden aangeboden. Tips die in de folder kunnen worden opgenomen zijn: Zet uw auto, indien mogelijk, op een bewaakte parkeerplaats; Parkeer uw auto in het zicht, dus niet op een afgelegen plek of bij dichte begroeiing; Parkeer op goed verlichte plaatsen, zodat uw auto duidelijk zichtbaar is; Sluit uw auto altijd en overal goed af; Haal uw radio of het frontje uit de slede. Neem de radio altijd mee. Verstop hem niet in de auto, dieven weten hem te vinden!; Laat geen (lege) tassen achter in de auto; Verwijder ook uw navigatiesysteem en de houder; Laat geen autopapieren of sleutels in de auto achter; Laat zien dat u niets waardevols verbergt. Zet het dashboardkastje open. Heeft u een stationcar, dek de laadruimte dan niet af;

26 24 aanpak autokraak in gemeenten Sluit, wanneer u alleen in de auto zit, de achterportieren af. Als u voor het stoplicht staat, liggen spullen voor het grijpen. Doe ook de deur van de bijrijderstoel op slot en leg uw tas bij voorkeur uit het zicht; Gebruik altijd een afzonderlijk afsluitbare tankdop om diefstal van brandstof te voorkomen; Noteer het merk, typenummer en serienummer van uw autoradio en navigatiesysteem. Dan kunt u bij aangifte een goede omschrijving geven van uw eigendommen; Laat uw auto voorzien van een alarmsysteem. Speciale stickers op de auto kunnen laten zien dat er een alarm is geïnstalleerd. De sticker schrikt inbrekers af. Wijs in de folder ook op het belang van het doen van aangifte na een auto-inbraak. Zo wordt het probleem bij de politie zichtbaar en kunnen adequate maatregelen getroffen worden. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente, politie, toezichthouders en ondernemers Maatregel 4: Hangkaarten Op veel plaatsen in Nederland bieden politie en gemeente, gratis fluorescerende kaartjes aan die in de auto kunnen worden opgehangen. Op de voorkant van de kaartjes staat de tekst: Hangkaartje De achterzijde van de hanger wijst de bestuurder nog eens op de gevaren die zijn auto loopt: Een goed gevoel begint natuurlijk bij het goed afsluiten van alle portieren van uw auto. Maar u kunt meer doen om het inbrekers zo moeilijk mogelijk te maken: Neem altijd alle spullen mee uit de auto; Laat het handschoenenvakje open, zodat iedereen kan zien dat er niets in zit; Dieven zoeken ook onder uw stoel, berg daar dus niets op; Laat u auto voorzien van een goedgekeurd alarmsysteem; Parkeer u auto zoveel mogelijk in het zicht en op een goed verlichte parkeerplaats.

27 aanpak autokraak in gemeenten 25 De kaartjes kunnen aan de binnenspiegel worden opgehangen. De hanger heeft twee grote voordelen. Het wijst bestuurders bij het verlaten van hun voertuig op het risico van autoinbraak. Daarnaast maakt het potentiële inbrekers duidelijk dat er uit de betreffende wagen niets te halen valt. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente, politie Maatregel 5: Aanpassen parkeerautomaten In gebieden waar betaald parkeren van kracht is, kunnen de kaartautomaten worden aangepast. Bij sommige parkeerautomaten is het mogelijk om op de display een extra tekst in te voeren. Zo kunnen mensen er extra op gewezen worden geen waardevolle spullen in de auto achter te laten. Ook is het mogelijk om op de achterzijde van het parkeerkaartje een tekst te laten drukken. Het bedrukken van de achterkant van parkeertickets is bij alle leveranciers mogelijk. Bebording of teksten leveren een beperkt resultaat op bij de vaste bezoekers van een parkeerplaats. Mensen die vaak met dezelfde boodschap worden geconfronteerd, negeren deze onbewust. De borden en teksten worden door hen niet meer opgemerkt, totdat er een wijziging optreedt in de situatie. Het aanpassen van parkeerautomaten en -tickets zal daarom vooral effect hebben op incidentele bezoekers van de parkeerplaats, waaronder de toeristen. Voor de inwoners van de gemeente zelf, is het effectiever aandacht te vragen via geluid wanneer mensen hun parkeerkaartje ophalen. Een gesproken tekst kan nauwelijks worden genegeerd. Voor toeristen heeft de maatregel een extra hoge attentiewaarde omdat deze een curiositeit op zich is. De binnenstad van Den Bosch had met de pratende parkeerautomaat de Nederlandse primeur. De stem van cabaretier Marc-Marie Huijbregts waarschuwt automobilisten voor autodieven. Auto op slot, buit eruit, heeft Huijbregts ingesproken in een spraakchip, die de gebruikers van de parkeerautomaat te horen krijgen. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten o.a. Den Bosch (spraakchip) Uitvoering: gemeente Maatregel 6: Wegslepen van auto s met waardevolle goederen Een van de meest onorthodoxe methodes bij de aanpak van autokraak is het preventief wegslepen van voertuigen. Politieagenten zijn bij deze methode actief aanwezig op plaatsen waar veel autokraken worden gepleegd. Wanneer agenten bagage, laptops en andere, voor dieven aantrekkelijke zaken onbeheerd in de auto aantreffen, kunnen ze besluiten om de auto weg te slepen. Deze wordt vervolgens op een veilige plek gestald om te voorkomen dat dieven hun slag slaan. De bestuurder, die zich vervolgens vanzelf bij de politie meldt, krijgt niet alleen zijn auto kosteloos terug maar ook een informatiepakket over auto-inbraak. Lokale voorbeelden: Amsterdam Uitvoering: politie

28 26 aanpak autokraak in gemeenten Maatregel 7: Aanpak diefstal kentekenplaten Niet alleen diefstal uit auto s, maar ook diefstal vanaf auto s verdient de nodige aandacht. Denk bijvoorbeeld aan de ontvreemding van kentekenplaten. Door kentekenplaten vast te zetten met een popnagel, kunnen de meeste problemen worden opgelost. Dit popnagelen kan worden gedaan door politiepersoneel maar ook door andere partijen. In de regio Amsterdam- Amstelland zocht de politie contact met technische scholen in de regio. Voor de leerlingen een leuke ervaring en de politie werd zo werk uit handen genomen. Ook garagebedrijven kunnen het popnagelen voor hun rekening nemen. Aan de bestuurder kan tijdens de werkzaamheden een informatiepakket met preventieadviezen over auto-inbraak worden uitgereikt. Het popnagelen voorkomt veel ongemak. Bij verlies of diefstal van kentekenplaten komt veel papierwerk kijken, het kost veel tijd en geld om de platen weer op de auto te krijgen. En wanneer met de gestolen kentekenplaten criminele activiteiten worden uitgevoerd, volgt er nog een extra vervelende nasleep. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten in regio Amsterdam-Amstelland Uitvoering: politie, scholieren en garagebedrijven Meer informatie over bewustwordingscampagnes is beschikbaar op inrichting parkeergelegenheden Geparkeerde auto s verminderen de aantrekkelijkheid van de woonomgeving en eisen veel ruimte op. Daarom bestaat soms de neiging om parkeerterreinen in afgelegen gebied aan te leggen. Zo ontstaat echter een walhalla voor auto-inbrekers. Op plaatsen die volledig uit het zicht zijn ontrokken, kunnen dieven ongestoord hun gang gaan. Sociale controle is bij veilig parkeren van groot belang. Parkeren voor de deur, in de nabijheid van drukke winkelpromenades of op overzichtelijke parkeerterreinen geeft een zekere mate van veiligheid. Ook speelplekken en sportveldjes in de buurt van parkeerplaatsen zorgen voor een natuurlijk toezicht. Daarbij moet er wel een duidelijke scheiding zijn tussen de speelplaats en de auto s (bijvoorbeeld d.m.v. een hekwerk) zodat vernieling aan de auto s wordt voorkomen. Behalve de ligging, speelt ook het ontwerp van het parkeerterrein een wezenlijke rol bij de kans op auto-inbraak. Compartimentering, zicht op het terrein en goede verlichting verminderen het risico op autokraak. Ook parkeergarages vormen een interessant object voor auto-inbrekers. Er staan veel auto s bijeen en de sociale controle is er vaak laag. De maatregelen komen in hoofdlijnen neer op het beheersbaar maken van de toegang (bewaking) en het verbeteren van toezicht.

29 aanpak autokraak in gemeenten 27 Bij garages is het ook van belang dat er een goed doorzicht is en weinig dode hoeken. Daarnaast moet de beheerder zorgen dat de garage na sluitingstijd goed kan worden afgesloten. Maatregel 1: Parkeermogelijkheden dicht bij woning Het bevorderen van toezicht door omwonenden is een effectieve maatregel om autokraak te voorkomen. Voor effectieve sociale controle moeten auto s dicht bij de woning geparkeerd kunnen worden. Parkeerplaatsen in de buurt van woonhuizen werken als drempel voor potentiële daders. Vanzelfsprekend geldt: hoe meer zicht, hoe beter. Een goede verlichting, gebruik van een open hekwerk en een inrichting die ook controle op de ruimte tussen de auto s toelaat, verbeteren het zicht op de locatie. Ook winkelcentra of sportaccommodaties zorgen voor veel sociale controle. In Egmond is in het project Churchilllaan het langsparkeren gewijzigd in haaks op de weg parkeren. Hierdoor is er vanuit de woningen zicht op de portieren van de auto s. Dit project heeft geleid tot een aanzienlijke vermindering van inbraken in auto s. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente (o.a. afdeling Groenvoorziening) eventueel i.s.m. politie Maatregel 2: Zorg voor goede verlichting Een schemerige locatie leent zich uitstekend voor het ongezien openbreken van auto s. Als de autokraak al wordt waargenomen, is identificatie van de dader nauwelijks mogelijk. De verlichting op de gemeentelijke parkeerterreinen dient dus op orde te zijn. De gemeente kan de verlichting op parkeerterreinen regelmatig controleren en, indien nodig, extra verlichting plaatsen. Wit licht maakt de kleur van de auto s zichtbaar en draagt ertoe bij dat mensen beter herkend kunnen worden. De verbetering van de verlichting is ook nodig voor de inzet van de maatregel Cameratoezicht. Zonder goede verlichting is de toepassing van dit middel zinloos. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente

30 28 aanpak autokraak in gemeenten Maatregel 3: Onderhoud groenvoorziening en verwijdering obstakels Ook het snoeien van bomen en struiken bij parkeergelegenheden speelt een belangrijke rol bij de aanpak van auto-inbraken. Obstakels die het zicht op een parkeerterrein kunnen beperken, zijn bijvoorbeeld het openbaar groen, maar ook containers en kasten van energiebedrijven. De beplanting op parkeerterreinen is bij voorkeur maximaal 0,5 meter hoog. Deze hoogte garandeert goed zicht op de auto s. De gemeente kan het groen in gebieden waar veel autoinbraken plaatsvinden regelmatig controleren en dichte bomen en struikgewassen snoeien. Een project in Hengelo heeft aangetoond dat deze aanpak werkt. Bij een flat in de gemeente nam de autocriminaliteit aanzienlijk af na de herinrichting van het parkeerterrein. De herinrichting hield onder andere in dat hoge bosjes werden verwijderd, zodat bewoners van de flat weer zicht hadden op de geparkeerde auto s. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente (o.a. afdeling Groenvoorziening) Maatregel 4: Voldoende toezicht door aanleg bij doorgaande route Een nieuw parkeerterrein kan het beste worden aangelegd aan een doorgaande route. Om het toezicht te bevorderen, kunnen parkeerterreinen eventueel opnieuw worden ingericht. Bijvoorbeeld door een wandelpad aan te brengen dat zicht biedt op het parkeerterrein. Ook kunnen omliggende bosschages worden verwijderd. Verder kan het terrein worden opgenomen in de surveillance van politie en toezichthouders. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente, architect

31 aanpak autokraak in gemeenten 29 Maatregel 5: Compartimentering parkeervakken Door grote terreinen te verdelen in kleinere, van elkaar te onderscheiden eenheden, kunnen bewoners zich beter oriënteren en de auto s van hun buren eerder herkennen. Gebruikers van parkeerterreinen bij woongebouwen zetten hun auto s vaak op een vaste plaats. Door deze gewoonte gaan mensen voertuigen en hun eigenaren herkennen. Daardoor zullen zij elkaar eerder aanspreken, wanneer er iets mis lijkt te zijn. Compartimentering geeft de omgeving kenmerken waarmee iemand zijn geparkeerde auto kan terugvinden op een groot terrein. Bewoners kunnen zich beter oriënteren. Kleine groepen parkeerplaatsen (maximaal 20 op een rij) zijn, onder andere door middel van looppaden, laagblijvend groen, hagen en gesnoeide bomen, van elkaar gescheiden. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente Maatregel 6: Beperking aantal toegangswegen Autokrakers willen na een inbraak zo snel mogelijk wegkomen van de plaats delict. Het liefst hebben ze meerdere vluchtwegen tot hun beschikking. Zorg er daarom voor dat bij de (her)inrichting van een parkeerterrein zo min mogelijk toegangswegen worden gecreëerd. Een terrein met slechts één toegangsweg, zorgt ervoor dat een autokraker niet ongezien kan wegkomen. Deze situatie kan bijvoorbeeld bereikt worden door een terrein te omringen met hekwerk, een gracht of ondoordringbare struiken. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente, beheerder parkeerterrein, architect Maatregel 7: Inrichting parkeergarages Zoals eerder gezegd, opereren autokrakers bij voorkeur ongezien en het liefst op plaatsen die voldoende vluchtgelegenheid bieden. Tevens hebben daders van autokraak een voorkeur voor plaatsen waar veel auto s te vinden zijn. Parkeergelegenheden (parkeerterreinen en -garages) zijn dan ook gewilde locaties. Er staan veel auto s bijeen en de sociale controle is er vaak laag. Belangrijke eisen voor een veilige parkeergarage zijn: Er is goed doorzicht en er zijn weinig dode hoeken. De aanwezige dode hoeken worden gecompenseerd door vandalismebestendige spiegels; Er is goede identificatie mogelijk van parkeerplaatsen (verdieping, rijen en vakken); Er is een goede afsluiting na sluitingstijd en een afscherming van alle buitenopeningen; Onbevoegden wordt het binnenkomen bemoeilijkt door een beperkt aantal ingangen. Tevens zijn deze ingangen zodanig gesitueerd dat er toezicht mogelijk is vanuit een centraal punt, omliggende gebouwen en/of door passanten. Door ook de voetgangersingang met de magneetcard van de auto te laten openen kan de toegankelijkheid nog verder worden beperkt; Het verdient de aanbeveling om openingen in parkeergarages zoveel mogelijk af te sluiten. Veel parkeergarages werken nog met open etages;

32 30 aanpak autokraak in gemeenten De aanwezigheid van kluizen biedt parkeerders de gelegenheid om waardevolle spullen op te bergen; De parkeergelegenheid kan geheel of gedeeltelijk worden afgesloten in kleinere afsluitbare compartimenten. Dit werkt het beste bij een vaste gebruikersgroep. Compartimenten bieden niet alleen het voordeel van een verminderde toegankelijkheid, tevens is het aantal auto s per compartiment aanzienlijk kleiner dan in een open parkeergelegenheid. Het gevolg is dat de kans op buit afneemt en de parkeergelegenheid minder aantrekkelijk wordt voor potentiële daders. De gemeente kan zorgen voor veilige parkeergarages, ook als deze niet haar eigendom zijn. De gemeente zal haar bestuurlijk instrumentarium in moeten zetten om de gewenste veiligheid te bereiken. Bijvoorbeeld door eisen te stellen aan openbare parkeergarages in de gebruiksvergunning of bouwvergunning (verbouwing). Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente, beheerder parkeergarage, architect Maatregel 8: Structurele schouw Om te controleren of de parkeergelegenheden in de gemeente veilig zijn, kan regelmatig een schouw worden gehouden. Bij een schouw gaan alle betrokken partijen gezamenlijk naar een locatie om te kijken of deze aan de veiligheidseisen voldoet. Tijdens de schouw wordt nagegaan welke veiligheidsproblemen zich voordoen. Vervolgens worden afspraken gemaakt wie welke werkzaamheden voor zijn of haar rekening neemt. Daarbij kan gedacht worden aan het snoeien van dichte bomen en struiken en het verbeteren van de verlichting. Zo n schouw zou in probleemgebieden jaarlijks kunnen plaatsvinden. Lokale voorbeelden: verschillende gemeenten Uitvoering: gemeente (o.a. afdeling Groenvoorziening) eventueel i.s.m. politie Meer informatie over de inrichting van parkeergelegenheden is beschikbaar op toezicht Toezicht is een goede methode om auto-inbraken tegen te gaan. Vooral het toezicht door personen (politieagenten, toezichthouders, beveiligingsbeambten, etc.) heeft een positieve uitwerking. Het is meestal niet mogelijk om deze vorm van toezicht uitgebreid toe te passen. De inzet van mensen zou een te grote wissel trekken op het beschikbare aantal manuren voor veiligheid. De winst moet daarom vooral gezocht worden in het vergroten van de effectiviteit. Bijvoorbeeld door de beschikbare menskracht in te zetten op hot-spots en gebruik te maken van cameratoezicht. Maatregel 1: Buurtpreventie Bewoners kunnen ook toezicht houden. Bij buurtpreventie houden de bewoners zelf een oogje in het zeil in hun buurt of wijk. Omdat diefstal uit en vernieling aan de auto vaak in de woonwijk