Druk je stempel op de gemeenteraadsverkiezingen Zes stappen om te wegen op het lokale beleid en de verkiezingen

Transcriptie

1 Actiehandleiding: Druk je stempel p de gemeenteraadsverkiezingen Zes stappen m te wegen p het lkale beleid en de verkiezingen Is juw vereniging klaar vr de lkale verkiezingen van 14 ktber en de nieuwe legislatuur? De Vlaamse verheid heeft immers een aantal beslissingen genmen die het gemeentelijk beleid grndig dreen zullen schudden. Z werken de gemeentebesturen na de lkale verkiezingen van 2012 met strategische meerjarenplannen en -begrtingen, verankerd in een zesjarige beleidscyclus. Gedaan dus met sectrale plannen en budgetten vr milieu en natuur. Dr de financiële crisis zetten de gemeenten k de tering naar de nering. En zullen ze duidelijke beleid- en budgetkeuzes meten maken, k p vlak van milieu en natuur. Geneg redenen dus m als vereniging niet aan de zijkant te staan en juw stempel te drukken p de kmende gemeenteraadsverkiezingen. Maak van milieu en natuur nu en de kmende zes jaren een pririteit. Beïnvled rechtstreeks de partijprgramma s en ved het verkiezingsdebat met publieke acties. Maar zrg er k vr dat juw pririteiten na de verkiezingen in het bestuursakkrd kmen. En vlg tensltte actief de meerjarenplannen en -begrtingen p. Om je hierbij te helpen werkten Bnd Beter Leefmilieu, Natuurpunt en Velt deze actiehandleiding uit met zes stappen m te wegen p het lkale beleid en verkiezingen. Ondersteuningspakket - Een actiehandleiding met 6-stappenplan vr psitieve beleidsbeïnvleding vr, tijdens en na de verkiezingen - memrandum vr de gemeenteraadsverkiezingen met krachtige inhudelijke en strategische beleidspririteiten van de milieubeweging - Tandem-ideeënbek met een staalkaart van 35 succesvrstellen p maat van elke gemeente en he je deze in lkale partijprgramma s en bestuursakkrden kan laten inschrijven. Alle inf p: 1

2 Druk in zes stappen je stempel p het lkaal beleid en verkiezingen Wat verwacht juw vereniging en leden van de gemeente? Elke belangenrganisatie f vereniging stelt zich in een verkiezingsjaar deze vraag en maakt een verlanglijstje p vr de plitieke partijen. Zij krijgen p hun beurt k richtlijnen en verkiezingsprgramma s van hun natinale partijsecretariaten die ze meten aanpassen p maat van hun gemeente. In de kmende maanden zal het debat ver het tekmstige beleid, k dat van natuur en milieu, lsbarsten in je gemeente. Bepaal daarm de pririteiten van je rganisatie vr de lkale verkiezingen. Ga hierver in dialg met lkale partijen en beïnvled hun lkale verkiezingsprgramma s. Cmmuniceer met acties en debatten ver juw pririteiten naar het brede publiek en meng je z in het publieke verkiezingsdebat. Beïnvled tensltte het nieuwe bestuur en zrg ervr dat juw pririteiten in het bestuursakkrd, meerjarenplannnen en begrting staan. In deze actiehandleiding bieden we je een zes-stappenplan en tijdlijn met de belangrijkste beïnvledingsmmenten vr de lkale verkiezingen en het lkale beleid. 6-stappenplan en timing STAP 1 - Evalueer de afgelpen gemeentelijke legislatuur: stand van zaken lkaal natuur- en milieubeleid (najaar 2011) STAP 2 Werk een eigen memrandum f prject uit: pririteiten vr de kmende legislatuur (najaar 2011 begin 2012) STAP 3 Druk juw stempel p de verkiezingsprgramma s: beïnvleding van de lkale partijen en hun prgramma s (vrjaar 2012) STAP 4 Organiseer publieke acties en debatten: verspreid juw verkiezingsbdschap (september ktber 2012) STAP 5 Geef stemadvies f rganiseer een stemtest in de weken vr de verkiezingen: betrek de kiezers (ktber 2012) STAP 6 Druk juw stempel p het nieuwe bestuur: beïnvleding bestuursakkrd, meerjarenplan en begrting (vanaf 14 ktber ) Stap 1 - Evalueer de afgelpen gemeentelijke legislatuur: stand van zaken lkaal natuur- en milieubeleid (najaar 2011) Zrg dat je een duidelijke visie hebt ver het huidige lkaal natuur- en milieubeleid vraleer je de plitieke partijen benadert. Inventariseer en evalueer daarm het lkale natuur- en milieubeleid. Waar staan we vandaag? Wat willen we priritair aanpakken? Daarnaast zijn de gemeenteraadsverkiezingen vr je vereniging het uitgelezen mment m je beleidswerking en de impact ervan p het geverde beleid te evalueren. Richtvragen evaluatie Neem het bestuursakkrd er bij. Welke uitdagingen schf het gemeentebestuur naar vr? 2

3 Heeft ze de uitdagingen kunnen uitveren tijdens de bestuursperide? Wat was de impact hiervan p de algemene natuur- en milieukwaliteit? Heeft de gemeente een pririteit gemaakt van milieu- en natuurthema s? Neem het memrandum dat juw rganisatie pstelde vr de vrige verkiezingen er bij. Welke vrstellen van juw vereniging werden gerealiseerd? Z niet, welke factren/actren speelden hier een rl in? Zijn er verenigingen/rganisaties die nze vrstellen steunden? Welke beleidsacties werden uitgeverd dr het gemeentebestuur? Z niet, welke factren/actren speelden hier een rl in? Wat zijn de sterke punten en pijnpunten van het gemeentelijk beleid geweest? He zitten de plitieke machtsverhudingen in elkaar? Met welke partijen hebben we al cntacten uitgebuwd en he verliepen deze? Welke beheftes leven er bij de inwners en verenigingen/rganisaties uit je gemeente? Andere evaluatie-instrumenten Heeft juw rganisatie de bidiversiteitsbevraging van Natuurpunt al ingevuld? Deze bevraging geeft je in 100 vragen een ged beeld van het natuur- en milieubeleid van de gemeente. Heeft de gemeente ndertussen werk gemaakt van bepaalde acties? Detecteer successen en pijnpunten. Meer inf: Heeft juw gemeente het Charter vr Bidiversiteit ndertekent en een bidiversiteitsactieplan pgemaakt? Maak een stand van zaken p. Waar kan de gemeente ng een tandje bijsteken? Welke acties heeft ze al met verve gerealiseerd? Meer inf: Heeft juw gemeente het lkaal kyt prtcl ndertekent en een klimaatactieplan pgemaakt? Ga na f de gemeente de vrpgezette delstellingen en acties k gerealiseerd heeft. Meer inf: Heeft juw gemeente een pesticidenreductieplan pgemaakt? Zet ze k burgers aan m pesticiden te mijden en te kiezen vr een geznd, gifvrij beheer van de eigen tuin? Meer inf: STAP 2 Werk een eigen memrandum f prject uit: pririteiten vr de kmende legislatuur (najaar 2011 begin 2012) Op basis van je evaluatieefening en met hulp van het memrandum van de milieu- en natuurbeweging en het Tandem-ideeënbek frmuleer je een eigen lkaal memrandum f prject(en) vr de vlgende legislatuur. Welke pririteiten/prjecten willen we de kmende legislatuur zeker gerealiseerd zien? Baseer je p de gemaakte evaluatie. Betrek p een pen denkvergadering maximaal juw leden en andere geïnteresseerden. Tip: gebruik de methdiek van de pen milieuraad - 3

4 Gebruik het memrandum en Tandem-ideeënbek. Je kan p basis hiervan een eigen memrandum f lka(a)le prject(en) p maat van je gemeente pmaken. Overhandig dus niet zmaar het vlledige mdelmemrandum f ideeënbek aan lkale partijen (zie stap 3) Kppel juw pririteiten f prjecten rnd milieu en natuur aan het glbale gemeentelijk beleid. In een gewijzigd beleidskader van strategische meerjarenplannen maken innvatieve en geïntegreerde vrstellen meer kans. Bijvrbeeld. Zijn er plannen vr een lkale KMO-zne? Stel dan als prject een duurzame KMO-zne vr, met kansen vr natuur, bufferznes vr water en een gede fietsntsluiting vr de werknemers. Is de ude sprthal aan renvatie te? Pleit dan priritair vr een slimme e-nvatie. Welke verenigingen/rganisaties (kunnen) nze pririteiten/prjecten steunen? Wat zal de vermedelijke plitieke kaart zijn na de verkiezingen? Welke partijen meten we zeker cntacteren met nze ideeën/vrstellen? Gebruikswijzer memrandum en Tandem-ideeënbek Het memrandum van de milieubeweging bevat nze inhudelijke en strategische beleidspririteiten vr de gemeenteraadsverkiezingen. Het geeft juw rganisatie een raamkader met visie en vrstellen vr een duurzamer lkaal beleid rnd vier thema s: Ruimtelijke rdening Natuur en bidiversiteit Water Klimaat en energie Het Tandem-ideeënbek is een staalkaart van 35 geslaagde praktijkvrbeelden rnd diezelfde thema s en duurzaam prductgebruik. De prjectfiches van deze praktijkvrbeelden vlgen een vast stramien: Vrstel verkiezingsprgramma: tekstvrstel m p te laten nemen in het verkiezingsprgramma van lkale partijen. Huidige situatie: prbleemstelling en ruimer kader van het prject Wat kan de gemeente den: de gemeentelijke bevegdheid m het prbleem aan te pakken Vrstellen vr acties: stappenplan en partners m het prject uit te veren Wat levert dit nze gemeente p: vrdelen van het prject vr de gemeente Deze gemeente det het z: de bestaande praktijkvrbeelden Meer inf: verzicht van websites en andere achtergrndinfrmatie ver de praktijkvrbeelden Ga je vr 1 f meerdere lkale prjecten. Kijk in het ideeënbek he ze gelijkaardige prjecten elders in Vlaanderen hebben aangepakt en vertaal dit naar je eigen gemeente. En leg juw prjectvrstel(len) vr aan de lkale partijen. Ga je vr een memrandum. Kies 5 tt maximum 10 pririteiten. Gebruik de inf uit het Tandem-ideeënbek m bij cntacten met lkale partijen je vrstellen te nderbuwen. 4

5 STAP 3 Druk juw stempel p de verkiezings-prgramma s: beïnvleding van de lkale partijen en hun prgramma s (vrjaar 2012) In een verkiezingsjaar meten lkale plitici naar je stem hengelen, dus ze zijn gemakkelijk aanspreekbaar. Vergrt juw draagvlak en steun, dr k juw vrstellen vr te leggen aan andere verenigingen/rganisaties. Er zijn tal van mmenten en manieren waarp je met lkale partijen juw vrstellen f memrandum kan bespreken. individueel gesprek met partijvrzitter f auteurs van het verkiezingsprgramma werkgrepvergaderingen f pen visiedagen van de lkale partijen n.a.v. de verkiezingen infrmeel tijdens de traditinele nieuwjaarsrecepties je kan kiezen tussen een gesprek achter geslten deuren f een penbaar mment, alleen f met meerdere verenigingen. Lkale milieu- en natuurverenigingen kunnen samen f apart hun verlanglijstje pmaken. Dr ze dan gezamenlijk te verhandigen geef je een sterker signaal. Een memrandum met andere en meerdere rganisaties uit je gemeente pmaken is niet evident. Veel gemakkelijker is het m samen een prject uit te werken en gezamenlijk aan demcratische partijen vr te stellen. Dr je eisen vr te leggen aan andere rganisaties/verenigingen Inhud en sfeer is belangrijk bij een (eerste) cntact met plitieke partijen: Stel juw vrstellen bndig vr en argumenteer waarm juw vereniging, andere rganisaties en kiezers (van de plitieke partij) dit belangrijk zuden vinden. Aandacht hebben vr het kstenplaatje, de vrdelen en de bevegdheden van de gemeente bij juw prjectvrstellen. De prjectfiches uit het Tandemideeënbek gaan dieper in p deze aspecten. Humr, een pluimpje vr bepaalde realisaties - k al waren er misschien in het verleden tegengestelde pvattingen, ja zelfs cnflicten zrgen vr een gede sfeer en luisterbereidheid. STAP 4 Organiseer publieke acties en debatten: verspreid juw verkiezingsbdschap (september ktber 2012) Tijdens een verkiezingsjaar stijgt heel snel de verkiezingskrts in je gemeente. Orzaken: heibel bij de samenstelling van de verkiezingslijsten, stemmingmakerij rnd al dan niet afgeslten bestuursakkrden en nenigheid binnen de huidige bestuurspleg m ng belangrijke beleidsmaatregelen vóór de verkiezingen te nemen. In z n plitiek klimaat is het meilijk m juw vrstellen p de verkiezingsagenda en media te krijgen. Zet daarm vreg geneg in het jaar juw pririteiten in de kijkeren. En rganiseer vanaf september publieke acties en debatten. Juw vereniging zal dus net zals de verkiezingskandidaten campagne meten veren vr haar ideeën en vrstellen. En aan plitici en inwners tnen dat hiervr een draagvlak bestaat in de gemeente. 5

6 Enkele belangrijke aandachtspunten: Infrmeer het publiek p een plezante en psitieve manier (visueel!) ver juw pririteiten/prjecten Werk zveel mgelijk samen met andere verenigingen/rganisaties Tn met je actie het draagvlak en steun vr juw pririteiten/prjecten Ndig altijd de lkale verkiezingskandidaten en zet hen tt een actie dr de publieke ndertekening van juw pririteit/prject (bijv. lkaal bidiversiteitscharter, cnvenant f mayrs, pesticidenreductieplan, ) f vraag hen m een reactie (interview, ) Prbeer met z n klein mgelijke inspanning een z n grt mgelijk publiek te bereiken met je bdschap Krtm, kies de juiste actie- en cmmunicatiestrategie We zetten hiernder enkele geschikte actiefrmules vr een psitieve beïnvleding van publiek en plitici p een rij. En gaan telkens k krt in waarm je deze acties inzet m juw pririteit/prject nder de aandacht te brengen. Psitieve actiefrmules Filmavnd Velt: filmvrstelling Smakelijk eten gekppeld aan een debat/interview met verkiezingskandidaten Natuur.kepel: Klimaatfilm gekppeld aan de ndertekening van lkale bidiversiteitcharters 6

7 Waarm gebruiken: publiek (visueel!) infrmeren draagvlak tnen media-aandacht Publieksevenementen, wandelingen, fietstchten, in en langs juw prjecten p het terrein Natuurpunt Ost-Brabant en hun jaarlijkse wandeling met duizenden deelnemers vr meer natuur in de regi. Velt: geleide bezeken vr publiek en verkiezingskandidaten aan grepstuinen. Meer inf: Velt: publieke wandeling met gids langs gede en knelpunten pesticidenreductiebeleid p het penbare dmein. Ok de verkiezingskandidaten wrden uitgendigd. Waarm gebruiken: publiek (visueel!) infrmeren draagvlak tnen Media-aandacht 7

8 Verkiezingsdebat Waarm gebruiken: publiek infrmeren ver de verschillende standpunten van de plitieke partijen draagvlak tnen media-aandacht Debat Buitensprig ver werken statinsmgeving Gent-Sint-Pieters (2006) Straatacties Waarm gebruiken: publiek p ludieke manier infrmeren draagvlak tnen publiek actief betrekken (petitie/enquête f andere interactieve actie ver juw pririteit/prject) activiteit (bijv. verkiezingsdebat) prmten media-aandacht Wanneer je p straat aandacht wil vragen vr juw pririteit/prject f activiteit, met je ged en duidelijk zichtbaar zijn. Aan een ludieke infstand met ballnen deel je flyers, f gedkpe gadgets zals ballnnen f snepjes uit. Dit trekt veel aandacht en gt sympathiek. Bijkmend vrdeel is dat je k direct in gesprek kan gaan met mensen. En hen k een petitie f enquête kan vrleggen. Of met een andere interactieve actie (bijv. tekensessie zie ft) p een plezante en psitieve manier in dialg kan gaan ver juw pririteit f prject. Campagne Leuven Overmrgen (2011) Tekensessie ver tekmstbeelden 8

9 verkiezingsbrd f affichecampagne Zet een alternatieve verkiezingsbrd- f affichecampagne p m juw pririteit/prject p een riginele manier in de kijker te zetten. Je kunt best het brd p de grnd van een particulier zetten, anders bestaat het risic dat het wrdt verwijderd, al levert dit vaak k publiciteit p. Prtestbrdenactie (Milieudefensie 2006) Andere mgelijkheid is m raampsters f spandeken (te laten) maken en deze p cruciale plaatsen bij medestanders p te hangen. Je kan k de raampsters bij iedereen in de bus gien en zrgen dat zveel mgelijk mensen hem vr hun raam hangen. Waarm gebruiken: Affichecampagne referendum BAM-tracé (Ademls ) publiek p ludieke en langdurige manier infrmeren ver juw pririteit/prject draagvlak tnen vr juw pririteit/prject media-aandacht Op de verkiezingspagina van BBL vind je tal van inffiches met tips vr het rganiseren van dergelijke publieke acties. En daarnaast zijn er k allerlei inffiches rnd cmmunicatie en media. Meer inf: STAP 5 Geef stemadvies f rganiseer een stemtest in de weken vr de verkiezingen: betrek de kiezers (ktber 2012) Stemadvies en testen zijn heel ppulair (p het net). Tets het eigen memrandum f vrstellen aan de lkale partijprgramma s en plaats een srt van stemadvies in je tijdschrift f website. Z kan je gemakkelijk ng net vr de verkiezingen juw leden en sympathisanten infrmeren en hun stemgedrag bepalen. Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen 2006 maakte Natuurpunt Gent een mvangrijke analyse vr zijn leden ver natuur en gren in de lkale partijprgramma s. Een gewaarschuwd lid is er twee waard! Net na de verkiezingen met je prberen ver juw vrstellen in dialg te gaan met de nieuwe (ng niet geïnstalleerde) beleidspleg. En z het nieuwe bestuursakkrd trachten te beïnvleden. 9

10 STAP 6 Druk juw stempel p het nieuwe bestuur: beïnvleding bestuursakkrd, meerjarenplan en begrting (vanaf 14 ktber ) Ok na de verkiezingen zijn er beslissende beïnvledingsmmenten vr het lkale milieu- en natuurbeleid (pmaak meerjarenplan- en begrting, ) En blijft het dus ndzakelijk m het lkale beleidsprces als vereniging ged in de gaten te huden. En de cntacten met f zelfs belftes van plitici ver juw vrstellen ged p te vlgen. Na de verkiezingen nderhud je de plitieke cntacten in het bijznder met de meerderheidspartijen vr de pvlging van het bestuursakkrd en later pmaak meerjarenplanning/begrting. Opvlging beleid via de milieuraad en andere adviesraden Jaarlijkse begrtingen pvlgen Maak k gebruik van nieuwe inspraak en participatiemgelijkheden van het gemeentedecreet (bijv. vragenuurtje p de gemeenteraad, Laat juw gemeente het Charter vr Bidiversiteit, Cnvenant f Mayrs f pesticidenreductieplan ndertekenen en werk samen met hen een actieplan uit. 10