Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde. NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde

Transcriptie

1 OmslagNVVK :5711:3 Pagina 2 Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde JURYRAPPORT NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008

2 NVVK2008concept :0211:3 Pagina 1 Nederlandse Vereniging Secretariaat NVVK-jury Spijksedijk GN Gorinchem telefoon telefax nvvkjury@veiligheidskunde.nl Rapport van de NVVK-jury voor de 14e NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde Overzicht en beoordeling van de scripties die zijn genomineerd voor de NVVK-prijzen voor de Veiligheidskunde 2008 Aangeboden en openbaar gemaakt op 24 april 2008 te Bunnik. voor Veiligheidskunde

3 VOORWOORD van de voorzitter van het NVVK-hoofdbestuur De NVVK is een vereniging in beweging. Gold tot enkele jaren geleden arbeid als enige risicogebied, de aandacht is inmiddels verbreed tot vijf domeinen: arbeidsveiligheid, externe veiligheid, transportveiligheid, consumentveiligheid en patiëntveiligheid. Daarmee volgt de vereniging de maatschappelijke trend. Wat onder voorzitterschap van onze beschermheer prof.mr. Pieter van Vollenhoven met de Raad voor de Transportveiligheid begon, is uitgebouwd tot de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Hieruit blijkt een brede interpretatie van het begrip veiligheid. Bij, of misschien wel dóór de bredere kijk op veiligheid wordt ook een collectief maatschappelijk besef van risico s ontwikkeld: in Nederland is men nu gewoon te spreken over patiëntveiligheid, een enkele jaren geleden nog nagenoeg onbekend fenomeen. En iedereen heeft er een mening over. De bredere kijk is ook zichtbaar in de voor de NVVK-prijzen ingezonden scripties. Naast de gebruikelijke instroom van scripties over diverse aspecten van arbeidsveiligheid, zijn er dit jaar inzendingen over transportveiligheid, over professionele hulpverlening en over veiligheid van bewoners in stedelijke gebieden. De verbreding van de aandacht vanuit de opleidingen acht ik een toe te juichen ontwikkeling. De pluriformiteit stelt nieuwe eisen aan de leden van de NVVK-jury, het is te waarderen dat zij hiermee schijnbaar moeiteloos omgaan. Ieder jaar worden deze vrijwilligers verrast met scripties van verschillend niveau over wisselende onderwerpen. Ieder jaar lukt het de vakjury die scripties te selecteren die -met instemming van velen- een NVVK-prijs krijgen toegekend. Gaarne bedank ik de NVVK-jury voor haar inspanningen. In het bijzonder een woord van dank tot oud-interim-voorzitter Johan van der Vorm voor zijn vernieuwende invloed op het reglement, het kader waarbinnen de NVVK-jury haar gewaardeerde werk doet. Victor Roggeveen, voorzitter hoofdbestuur INLEIDING van de voorzitter van de NVVK-jury In 2008 worden voor de 14 e keer de NVVK-prijzen voor Veiligheidskunde uitgereikt. Diverse ernstige ongevallen hebben het afgelopen jaar aangetoond hoe belangrijk het werk van veiligheidskundigen is als zij ruimte krijgen optimaal te functioneren. De harde werkelijkheid is dat veiligheid in de samenleving meer en meer moet concurreren met economische belangen als aandeelhouderswaarde, publiek-private samenwerking en terugtredende overheden. Dit vraagt van veiligheidskundigen creativiteit, maar ook incasseringsvermogen en soms regelrechte lef: lef om heikele onderwerpen aan de orde te stellen, lef om grensverleggend te denken, lef om te helpen initiatieven met onbekende risico s op een verantwoorde wijze te realiseren, en tenslotte lef om daar waar regelgeving tekort schiet -domweg omdat ontwikkelingen soms snel gaan- met verstand van zaken pragmatische oplossingen te bedenken. Ziehier een belangrijk criterium: de scriptie moet niet alleen inhoudelijk kloppen, zij moet ook maatschappelijke meerwaarde hebben en tot nadenken stemmen. Het verheugt de jury dat zij dergelijke scripties onder ogen krijgt. Met het NVVK-hoofdbestuur is van gedachten gewisseld over de plaats van de scriptieprijzen in de totale waardering van de vereniging. Er is gekeken naar de relatie met de sinds jaren bestaande Jan de Kroes-lezing en de nog recente Andrew Hale-award. De NVVK-scriptieprijzen richten zich op aankomend talent: onze nieuwe collega s die reeds gevestigde collega s iets te bieden hebben, net zo goed als oude rotten wijsheid te bieden hebben aan deze nieuwkomers. Aan een vernieuwd reglement om alles onderling af te stemmen wordt door Johan van der Vorm binnenkort de laatste hand gelegd. Voor de NVVK-prijzen 2008 hebben wij tien inzendingen ontvangen. Acht kwamen van reguliere veiligheidskundige opleidingen en twee waren zogenaamde wildcards. Elsevier Opleidingen zag af van inzending. Men heeft hiermee een goed signaal durven geven door zelf kritisch te kijken naar het niveau van hun scripties: geen daarvan werd zodanig vernieuwend en verdiepend ingeschat dat deze voor de NVVK-jury prijzenswaardig zou zijn. Delft To p Tech (MoSHE) kon in verband met de examencyclus dit jaar niet nomineren. Het viel de NVVKjury op dat veel inzendingen potentieel hebben en smaken naar meer. Maar sommige auteurs weten net niet over de lat te springen waar het om excelleren gaat: dit is toch nodig is om voor een prijs in aanmerking te komen. De jury bespeurt ook een tendens tot internet-luiheid. Casuïstiek en literatuur blijven beperkt tot wat snel gevonden kan worden, terwijl een bredere benadering een genuanceerder beeld kan opleveren. De waarde van de wildcards is dit jaar meteen gebleken. In de postdoctorale categorie ontving de jury twee reguliere inzendingen en twee wildcard-inzendingen: beide wildcards zijn genomineerd voor de publieksprijs. De NVVK-jury is dit jaar verjongd : na een interim-jaar als voorzitter en zes jaar lidmaatschap heeft Johan van der Vorm afscheid genomen. Wim Beukenkamp, die sinds 2007 deel uitmaakt van de jury, heeft het roer overgenomen. Nieuw lid is Nils Rosmuller, hij nam de plaats in van John Stoop, die na zes jaar voorzitterschap en een jaar interim-lidmaatschap afscheid nam. Nieuw is ook Imke Breedveld, zelf prijswinnares in Ulrike Veenendaal en Evert Verberne zetten hun inspanningen voor de jury voort, evenals ons wel zeer bijzondere lid Teun van der Voorden. Gebruik makend van moderne communicatiemedia heeft hij te midden van het woestijnzand van het Koninkrijk Saoedi-Arabië met zijn diepgravende overwegingen zijn jurylidmaatschap ten volle waargemaakt. Met name op momenten dat tijdens de vergaderingen de meningen niet met elkaar correspondeerden, bleek zijn inbreng van groot belang. Het jurywerk is een intensieve klus die in korte tijd geklaard moet worden. De sfeer is ook dit jaar weer uitstekend geweest met professionele discussies tussen de juryleden. Het resultaat is absoluut de moeite waard om op terug te kijken. Langs deze weg mijn dank aan Ulrike, Evert, Teun, Imke en Nils voor de wijze waarop wij met elkaar en met de waardevolle secretariële steun van Willy Mol een gedegen (Salomons-)oordeel hebben kunnen vellen over de inzendingen Wim Beukenkamp, voorzitter jury 2 NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008

4 DE SCRIPTIES van de nominerende instituten en de wildcard-inzendingen De volgende scripties zijn door de nominerende instituten dan wel als wildcard ter beoordeling ingezonden: MVK de heer ing. E.J. Staman MSc Risico s bij het werken in kruipruimten door installateurs, te beschouwen als installatiewerkzaamheden in besloten ruimten? Aviera Opleidingen, Terneuzen de heer J.M. van Beek Het toepassen van halogeenvrije kabels. Ook uw maatschappelijke verantwoordelijkheid Aviera Opleidingen, Terneuzen de heer H.H. Rozeboom Gevaar op overmaat stikstof in omgevingslucht binnen industrieel gebouwencomplex. Te nemen maatregelen naar aanleiding van incidenten Copla Opleiding en Training, Harderwijk de heer ing. A.P. Scheltinga Het veilig opstellen van zwaar materieel in de funderingsbranche; van theorie naar praktijk Copla Opleiding en Training, Harderwijk Elsevier opleidingen en advies te Zwijndrecht heeft dit jaar geen scripties ingezonden. HVK de heer G.D. Schmitz Safety Integrity Level en Performance Level bepaling. Risicobeoordeling voor het ontwerp van automatische systemen met een veiligheidsfunctie voor machines en procesinstallaties Stichting PHOV, Utrecht de heer G.H.W. Wolters ARIE-inspecties bij industriële koelinstallaties Stichting PHOV, Utrecht PostDoc de heer ir. R.A.C. de Wit MCDM Vakmanschap is Meesterschap. Onderzoek naar de (on)mogelijkheden voor periodieke beoordeling van de vakbekwaamheid van de OVD. Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid Nibra, Arnhem de heer ing. R.P. Wevers MCDM BHV SVP! Ontruiming en Niet Zelfredzamen: Verkokerd Beleid Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid Nibra, Arnhem mevrouw E.M. van Biene-Vlasblom MPS De Drechttunnel. Externe veiligheidsconsequenties van het loslaten van beperkingen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen wildcard-inzending (Delft TopTech, MPS-cursus) de heer R.J.J. Beerens MSc Urban Search and Rescue: preparedness and coordination when structures collapse. An analysis of preparedness and coordination for receiving USAR-assistance in The Netherlands, Sweden and Estonia wildcard-inzending (Coventry University) Delft TopTech kon dit jaar door de 18-maanden-examencyclus van de MoSHE-cursus niet nomineren. NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde

5 DE NOMINATIES voor de NVVK-publieksprijs De door de jury voor de NVVK-publieksprijs genomineerde scripties In de categorie middelbare veiligheidskundige opleidingen is genomineerd voor de publieksprijs: de heer ing. E.J. Staman MSc Risico s bij het werken in kruipruimten door installateurs, te beschouwen als installatiewerkzaamheden in besloten ruimten? De heer Staman geeft de volgende samenvatting van zijn scriptie: De schrijver heeft diverse VCA-systemen, risico-inventarisaties en -evaluaties, en VCA-cursussen voor installatiebedrijven verzorgd. Hierbij werd vaak gediscussieerd over de vraag of het werken in kruipruimten moet worden aangemerkt als werken in een besloten ruimte: - gelden de specifieke (wettelijke?) veiligheidsregels die daarop van toepassing zijn, of zijn deze niet van toepassing om dat kruipruimten geen besloten ruimten zijn? - gelden sommige veiligheidsregels wel en andere niet? - zijn de risico s bij betreden kruipruimten niet vergelijkbaar met die van industriële besloten ruimten? Het eindwerk wil op deze vragen antwoord geven en wil overige arbeidsrisico s bij het uitvoeren van installatiewerk in kruipruimten helpen inventariseren en evalueren. In de praktijk werd geconstateerd dat installateurs bij het betreden van kruipruimten in vergelijking met industriële besloten ruimten weinig beheersmaatregelen treffen. Het uitvoeren van installatiewerkzaamheden in kruipruimten is te beschouwen als werken in een besloten ruimte. In actuele arbo-wetgeving is geen specifieke definitie opgenomen van de term besloten ruimte. Evenmin is in de wet opgenomen dat een standaardset beheersmaatregelen automatisch van toepassing is bij het uitvoeren van werkzaamheden in besloten ruimten. Er bestaat naar mening van de schrijver een groot verschil tussen besloten ruimten die worden gebruikt als opslag (tanks/silo s/septic tanks) en besloten ruimten waarin geen opslag plaatsvindt. Daarnaast dienen de beheersmaatregelen samen te hangen met de ernst van de arbeidsrisico s. Op basis van onderzoek en evaluatie van de arbeidsrisico s bij installatiewerk in kruipruimten kunnen de risico s aanvaarbaar worden gemaakt en gehouden door de volgende beheersmaatregelen consequent te hanteren en door op naleving toe te zien: 1) het niet introduceren van heetwerk in de kruipruimte (werkzame alternatieven zijn voorhanden) 2) het standaard ventileren van de kruipruimte vóór/tijdens uitvoering van de werkzaamheden (handzame sets zijn beschikbaar) 3) het dragen van een harnasgordel met reddingslijn/lier door de uitvoerende 4) de aanwezigheid van een veiligheidswacht buiten de kruipruimte 5) communicatiemiddelen uitvoerende/veiligheidswacht 6) communicatieprocedure uitvoerende/veiligheidswacht 7) nood-/calamiteitenplan en 8) schriftelijk/mondelinge instructie en aantoonbaar toezicht leidinggevende. Beoordeling door de NVVK-jury voor nominatie voor de NVVK-publieksprijs: De scriptie wordt gekenmerkt door een duidelijke probleemstelling en een gestructureerde aanpak. De relevantie voor de branche is duidelijk aanwezig. De schrijver stelt onvolkomenheden in de regelgeving terecht aan de orde, maar hij maakt van wat hierover reeds eerder geschreven is weinig gebruik. Dit kan nieuwe frisse ideeën opleveren, dat is goed, maar die hadden met meer diepgang beschreven kunnen worden, gelet op de beschikbare informatie. Dat laat onverlet dat de aanbevelingen in de scriptie van grote waarde zijn voor de bedrijfstak. 4 NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008

6 DE NOMINATIES voor de NVVK-publieksprijs, vervolg De door de jury voor de NVVK-publieksprijs genomineerde scripties In de categorie middelbare veiligheidskundige opleidingen is genomineerd voor de publieksprijs: de heer ing. A.P. Scheltinga Het veilig opstellen van zwaar materieel in de funderingsbranche; van theorie naar praktijk De heer Scheltinga geeft de volgende samenvatting van zijn scriptie: Het onderzoek is uitgevoerd voor een in Lemmer gevestigd, landelijk opererend middelgroot funderingsbedrijf dat prefabhei-, mortelschroef- en vibropalen aanbrengt. Het aanbrengen van funderingspalen is niet zonder risico s. Het veelal zware materieel met forse afmetingen en grote hoogte wordt doorgaans op onverharde en onvoldoende draagkrachtige ondergrond gebruikt. Betrokken operationele medewerkers, uitvoerders en opdrachtgevers weten vaak niet goed wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe men dient te handelen. Ook bij dit bedrijf komt dit nog steeds voor, met alle mogelijke gevolgen van dien. Er is geen eenduidig systeem om een veilige opstelling van zwaar materieel te kunnen garanderen. Natuurlijk voldoet men in grote lijnen aan relevante wetgeving en branche-eisen, mede door grote inspanning vanuit branchevereniging NVAF en vanwege de VCA-certificering. Dit bedrijf heeft als elk ander funderingsbedrijf op veel gebieden aanzienlijk belang bij de veilige opstelling van zwaar materieel. Klant- en medewerkertevredenheid is belangrijk voor de continuïteit van de onderneming, terwijl de maatschappelijke verantwoordelijkheid niet te onderschatten is. Men kan financieel veel winst behalen door het invoeren van een goede systematiek voor veilig werken met zwaar materieel. Kosten als gevolg van kwaliteits- en productieverlies, schade en persoonlijke ongevallen, alsmede de kosten van draagkrachtverbeterende maatregelen dienen zorgvuldig bewaakt te worden. Een belangrijke oorzaak van de problematiek is de matige bekendheid met en handhaving van regels, voorschriften en standpunten van het bedrijf. De scriptie geeft volgens arbeidshygiënische strategie aanbevelingen voor hoe wetgeving en eisen consequent in de praktijk kunnen worden toegepast. De directie dient een duidelijk standpunt in te nemen over hoe om te gaan met begaanbaarheid, dit als ruggensteun voor elke medewerker. Met opdrachtgevers en uitvoerders dient men helder te communiceren over wie welke verantwoordelijkheid draagt en welke afspraken gelden en nagekomen moeten worden. De afspraken dienen te worden gecontroleerd op uitvoering. Bij afwijkingen dient daarover te worden gecommuniceerd en dient bijstelling plaats te vinden: een en ander volgens de plan-do-check-act-methode. Daarnaast dienen machinisten regelmatig (intern) te worden bijgeschoold. De aangepaste systematiek dient geborgd te worden in het huidige managementsysteem. Beoordeling door de NVVK-jury voor nominatie voor de NVVK-publieksprijs: De scriptie is de resultante van een degelijk uitgevoerd onderzoek. Heldere analyses resulteren in duidelijke conclusies en bruikbare aanbevelingen. Het probleem van omvallende heistellingen doet zich frequent (en branche-breed) voor. In de bijlagen is veel praktische en concreet toepasbare informatie opgenomen. Deze informatie is deels belangrijk genoeg om in het hoofddocument vermeld te worden. De scriptie is primair op het eigen bedrijf gericht, waardoor de branche-brede relevantie verloren dreigt te gaan. De lessen en aanbevelingen zijn van breder belang dan zij nu gepresenteerd worden. Praktische implementatie van de waardevolle aanbevelingen zal in de branche een grote uitdaging blijken. Een goede doelgerichte scriptie met een boodschap die het verdient breder uitgedragen te worden. NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde

7 DE NOMINATIES voor de NVVK-publieksprijs, vervolg De door de jury voor de NVVK-publieksprijs genomineerde scripties In de categorie hogere veiligheidskundige opleidingen is genomineerd voor de publieksprijs: de heer G.D. Schmitz Safety Integrity Level en Performance Level bepaling Risicobeoordeling voor het ontwerp van automatische systemen met een veiligheidsfunctie voor machines en procesinstallaties De heer Schmitz geeft de volgende samenvatting van zijn scriptie: Norm IEC61508 vormt een gedetailleerde basis voor het ontwerpen van geautomatiseerde systemen met een veiligheidsfunctie. De techniek uit deze norm wordt al jaren door de grote (petro-)chemische industrieën in de wereld toegepast. Inmiddels zijn de afgeleide normen IEC61511 en IEC62061 ontstaan voor procesinstallaties respectievelijk machine-installaties. De ISO heeft met de ISO3849 een norm met vergelijkbare doelstelling als de IEC62061 uitgebracht. Door vrij recente updates van de normen, de aandacht vanuit de controlerende overheid en door harmonisatie van beide machinenormen met de machinerichtlijn staan de normen momenteel breed in de belangstelling. Dat de vereiste betrouwbaarheid van geautomatiseerde veiligheidsfuncties gerelateerd is aan het risico dat ze beveiligen, vormt de basis van deze normen. Dit wordt aangegeven middels het Safety Integrity Level (IEC) of het Performance Level (ISO). Om de hoogte van het risico te bepalen staan in de normen voorbeelden van kwalitatieve risicobeoordelingssystematieken omschreven: risicografen. In de praktijk blijken er regelmatig misverstanden te bestaan over de juiste toepassing van deze systemen. Dat kan leiden tot een te hoge of te lage waardering van het SIL of PL. De basis van de risicobeoordeling wordt gevormd door een veiligheidskundig grondbeginsel: risico als resultante van het effect van een gevaar en de kans van optreden. Door het grotendeels technisch ontwerp van de beveiligingsfuncties vindt vaak een te technische benadering plaats van dit veiligheidskundig grondbeginsel. Met een veiligheidskundige benadering valt een nauwkeuriger risicobeoordeling te verwachten, met een goede onderbouwing en een betere acceptatie door de installatie-eigenaar. Het rapport geeft aanbevelingen voor het toepassen van de risicografen en geeft een aangepaste risicograaf, die toepasbaar is voor zowel SIL als PL voor machines. Hierbij is meer ruimte voor een veiligheidskundige risicobepaling. Nieuw is de benadering van typische machinerisico s in een procesinstallatie en andersom. Het rapport geeft voorbeelden die aanpassing van de risicograaf aan specifieke bedrijfs- en installatiesituaties mogelijk maakt. Een dergelijke calibratie van de risicografen wordt helaas nog te weinig uitgevoerd. Beoordeling door de NVVK-jury voor nominatie voor de NVVK-publieksprijs: Het vernieuwende karakter van de scriptie zit in de intentie twee bestaande technieken met elkaar te verknopen. Qua onderbouwing is dit niet helemaal uit de verf gekomen. Het betreft een ingewikkelde materie die op correcte, zorgvuldige wijze onderzocht is. In de uitwerking heeft de scriptie op een aantal punten meer het karakter gekregen van een handleiding, mede doordat het werk vooral op het eigen (advies-)bedrijf gericht is. Als gevolg hiervan wordt in het stuk niet altijd even goed ingespeeld op de oorspronkelijke probleemstelling en de geformuleerde doelen, soms lijken er zelfs tegenstrijdigheden te bestaan tussen de conclusies en de aanbevelingen. De scriptie biedt evenwel duidelijke kansen voor een bredere maatschappelijke toepassing van de onderzochte methodiek. 6 NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008

8 DE NOMINATIES voor de NVVK-publieksprijs, vervolg De door de jury voor de NVVK-publieksprijs genomineerde scripties In de categorie postdoctorale opleidingen is genomineerd voor de publieksprijs: mevrouw E.M. van Biene-Vlasblom MPS De Drechttunnel Externe veiligheidsconsequenties van het loslaten van beperkingen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen Mevrouw van Biene-Vlasblom geeft de volgende samenvatting van haar scriptie: De regio Drechtsteden is één van de regio s in Nederland waar veel vervoersstromen van o.a. gevaarlijke stoffen samenkomen. Het is de doorvoerroute van de Rijnmond naar België en het (zuid)oosten van het land. Niet alle gevaarlijke stoffen op deze route mogen door de Drechttunnel (A16) worden vervoerd. Men dient ze om te leiden via de A15 en de N3, waarbij stedelijke (woon- )bebouwing wordt doorkruist, als gevolg waarvan (externe) veiligheidsknelpunten ontstaan. In het spanningsveld tussen ruimtelijke ordening, veiligheid en transport van gevaarlijke stoffen diende zich de vraag aan of versoepeling van de geldende vervoersbeperkingen voor de Drechttunnel een oplossing kan bieden voor veiligheidsproblemen langs de omleidingsroute. De scriptie geeft antwoord op de vraag of het vervoer van met name brandbare gassen en (extreem) toxische stoffen door de Drechttunnel inderdaad een oplossing biedt voor de externe veiligheidsproblematiek langs de omleidingsroute. Er is onderzocht wat bekend is over (ongevals)risico s van het vervoer van gevaarlijke stoffen door wegtunnels, hoe dit zich laat vertalen naar de specifieke situatie in de Drechttunnel en of bestuurlijke besluitvorming over toelating van gevaarlijke stoffen mogelijk is en wie daarvoor verantwoordelijkheid draagt. Gebleken is dat de huidige tunnelconstructie zal falen bij het optreden van een (gaswolk)explosie en dat geen (realistische) mogelijkheden bestaan om de Drechttunnel tegen dit scenario te beschermen. Uit risicoberekeningen blijkt dat er geringe (berekende) externe veiligheidswinst wordt behaald door alternatieve routering door de tunnel. Dit afgezet tegen het grote economische belang van de Drechttunnel leidt tot de aanbeveling deze niet open te stellen voor alle categorieën gevaarlijke stoffen. De uitkomsten van de studie zijn breder toepasbaar dan enkel op de concrete situatie rond de Drechttunnel. Het toegepaste rekenprogramma (RBM II) is een bruikbare methodiek gebleken om de (berekende) risico s van verschillende routeringsalternatieven met elkaar te vergelijken. Mocht een besluit tot openstelling van een wegtunnel voor alle categorieën gevaarlijke stoffen worden genomen, dan geeft de scriptie een overzicht van mogelijk te treffen veiligheidsmaatregelen. Naast maatregelen aan de constructie zijn hierbij ook organisatorische en hulpverleningsmaatregelen in beschouwing genomen. Beoordeling door de NVVK-jury voor nominatie voor de NVVK-publieksprijs: De schrijfster heeft het aangedurfd een maatschappelijk belangrijk en tegelijkertijd controversieel onderwerp aan te pakken. De zorgvuldige wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd en de gedegen verslaglegging daarvan in deze scriptie, verdient alleen al daarom lof. De schrijfster geeft duidelijk haar vakkennis en vakbekwaamheid weer en weet haar standpunten helder en consistent te formuleren. Enig aandachtspuntje is dat de zwaktes van de overigens correct gebruikte rekenmethode RBM-II niet zijn aangegeven. Een nadere kwantificering van kosten en baten van de beheersingsmaatregelen zou het stuk af gemaakt hebben. Maar ook zonder dat is het een zeer goed leesbaar geheel. De scriptie is een voorbeeld voor anderen qua opzet en uitvoering. NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde

9 DE NOMINATIES voor de NVVK-publieksprijs, vervolg De door de jury voor de NVVK-publieksprijs genomineerde scripties In de categorie postdoctorale opleidingen is genomineerd voor de publieksprijs: de heer R.J.J. Beerens MSc. Urban Search and Rescue: preparedness and coordination when structures collapse. An analysis of preparedness and coordination for receiving USAR-assistance in The Netherlands, Sweden and Estonia De heer Beerens geeft de volgende samenvatting van zijn scriptie: Urban Search and Rescue-teams (USAR-teams) bieden hulp bij specialistische zoek- en reddingswerkzaamheden naar door rampen ingesloten en bedolven slachtoffers. De meeste westerse landen beschikken over een dergelijk team. De USAR-teams zijn veelal georganiseerd op basis van richtlijnen van de Verenigde Naties. Dit is mede omwille van de internationale inzetbaarheid: een gelijke organisatie geeft de mogelijkheid nationaal voorbereid te zijn op de inzet van USAR-teams. Dit (Engelstalige) onderzoek toont hoe Nederland, Zweden en Estland voorbereid zijn op de komst van internationale USARteams. Voorts is onderzocht hoe de aansturing van de teams bij inzet is ingebed in de algemene nationale leiding- en coördinatiestructuren. Om een goede vergelijking te kunnen maken is als onderzoeksmethodiek het zogenaamde "diagrammatic modelling" gebruikt. Deze methodiek behelst als eerste stap de ontwikkeling van een sjabloon, gebaseerd op internationale richtlijnen en nationale, maar ook op Europese regelgeving. De verschillende organisatie- en coördinatiestructuren worden vervolgens in vergelijkbare modellen vertaald om daarna over het basis sjabloon gelegd te worden. Uit het onderzoek blijkt dat de diverse nationale lagen discrepanties vertonen ten opzichte van het sjabloon. Essentieel geachte coördinatiemechanismen in het sjabloon zijn niet gerealiseerd in de nationale structuren. Met name blijkt in de praktijk de complexiteit van de coördinatiestructuren in het sjabloon lastig te realiseren. Ook krijgt implementatie een lagere prioriteit omdat de gedachte heerst dat internationale inzet niet snel in eigen land zal voorkomen. Dit zou kunnen leiden tot een inefficiënte inzet met (onnodige) gevaren voor zowel de teams als de getroffen individuen. Betere afstemming tussen de verschillende niveaus en de (internationale) structuren is daarom van essentieel belang. Dit onderzoek en met name de gehanteerde onderzoeksmethode lijkt breder bruikbaar voor (internationaal) vergelijking van de vaak complexe organisatie van veiligheid binnen organisaties. Te denken valt aan leiding- en coördinatiestructuren van bijvoorbeeld BHV- en specialistische interne noodorganisaties. Beoordeling door de NVVK-jury voor nominatie voor de NVVK-publieksprijs: Ondanks dat dit een taai onderwerp is, heeft de auteur zich er goed doorheen gegraven. De gebruikte illustraties dragen er uitstekend aan bij om het geheel inzichtelijk en leesbaar te maken. De jury had graag gezien dat in dit kader ook minder bekende casestudies in het onderzoek zouden zijn betrokken. Desondanks is hier sprake van pionierswerk binnen het beleidsveld van de NVVK. En daarvoor verdient de schrijver lof! De aanbevelingen betreffen vooral coördinatiemechanismen. Het is de vraag is of deze de aangetoonde manco s daadwerkelijk zullen doen verdwijnen. De scriptie kan als voorbeeld dienen voor Nederlandse opleidingen op dit niveau. 8 NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008

10 DE NVVK-PRIJZEN 2008 De NVVK-jury heeft unaniem besloten de NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008 op middelbaar veiligheidskundig niveau toe te kennen aan: de heer ing. A.P. Scheltinga voor zijn scriptie: Het veilig opstellen van zwaar materieel in de funderingsbranche; van theorie naar praktijk Motivatie van de jury de scriptie als beste te beoordelen en deze de prijs toe te kennen: De scriptie geeft een helder inzicht in de uitvoeringsproblemen waarin een bedrijf terecht kan komen binnen een sterk concurrerende markt. Het spanningsveld dat dit oplevert, waarbij veiligheid moet concurreren met andere belangen, wordt door de schrijver op een praktische en goed uitgewerkte manier inzichtelijk gemaakt. De scriptie is een voorbeeld van een gedegen onderzoek, dat vele praktische handvatten bevat welke direct toegepast kunnen worden binnen de funderingsbranche. De aanbevelingen hebben een grote waarde, branche-breed. Ze verdienen het om onder de aandacht gebracht en opgevolgd te worden. De jury was dan ook zonder aarzeling unaniem in haar beslissing de NVVK-prijs op mvk-niveau aan deze inzending toe te kennen. De NVVK-jury heeft unaniem besloten de NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008 op postdoctoraal niveau toe te kennen aan: mevrouw mevrouw E.M. van Biene-Vlasblom MPS voor haar scriptie: De Drechttunnel. Externe veiligheidsconsequenties van het loslaten van beperkingen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen Motivatie van de jury deze scriptie als beste te beoordelen en deze de prijs toe te kennen: De scriptie is de uitwerking van een zorgvuldig en zeer gedegen onderzoek, en getuigt van lef om een controversieel onderwerp met grote belangentegenstellingen en machtige actoren aan te pakken. Zowel aanpak als uitwerking kunnen dienen als voorbeeld hoe op dit niveau onderzoek te plegen en de resultaten weer te geven. De jury is onder de indruk van de kwaliteit waarmee de onderzoekster zich door de complexe materie heen bijt. Zij komt tot waardevolle adviezen met betrekking tot een onderwerp dat qua maatschappelijk belang snel groeiende is en volop aandacht trekt. De jury heeft dan ook met genoegen unaniem besloten de NVVK-prijs op postdoctoraal niveau aan deze wildcard-inzending toe te kennen. NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde

11 DE NVVK-PRIJS VOOR VEILIGHEIDSKUNDE verleden en heden De Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde kent sinds 1995 jaarlijks prijzen toe aan de auteurs van de beste afstudeerscripties van de veiligheidskundige opleidingen in het Nederlandse taalgebied van de opleidingen tot middelbare, hogere en postdoctorale veiligheidskundige. De jury kan besluiten om naast of in plaats van een NVVK-prijs een eervolle vermelding toe te kennen. Naast de inzendingen van de nominerende opleidingen, bestaat sinds 2006 de mogelijkheid van de wildcard-nominatie. Hoewel de procedure nog niet geheel is uitgekristalliseerd en op papier uitgewerkt, heeft de mogelijkheid van de wildcard-nominatie dit jaar geleid tot een tweetal inzendingen. Wildcard-nominaties worden door de schrijver zelf ingezonden. De auteur dient een door zijn of haar opleidingsinstituut opgestelde verklaring mee te sturen. De NVVK-jury kan hieruit het niveau waarop de inzender de opleiding heeft afgerond opmaken, zodat het juiste beoordelingsstramien kan worden gehanteerd. Afgestudeerden die op persoonlijke titel hun scriptie zouden willen nomineren zijn wellicht niet op de hoogte van de procedures rondom de NVVK-prijsuitreiking. Daarom wordt in NVVKInfo voortaan in het najaar bekendheid gegeven aan de mogelijkheid van de wilcard-nominatie. Voor informatie over wildcard-nominatie voor de 15e editie in 2009 kunt u tot 1 oktober 2008 contact opnemen met het NVVK-jurysecretariaat: nvvkjury@veiligheidskunde.nl. De competitie om de NVVK-prijzen is inmiddels een vaste waarde in de wereld van de veiligheidskundige opleidingen. Hiervan getuigt ook de 0,5 SKO-punt die voor het bijwonen ervan wordt toegekend. De jury rekent erop dat de komende jaren evenveel bekendheid zal ontstaan over de mogelijkheid van de wildcard-nominatie. De NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde dient een aantal doelen: - veiligheidskundigen in opleiding worden gestimuleerd een manuscript af te leveren dat uitstijgt boven het gemiddelde; - het vakgebied krijgt door het produceren van hoogwaardige publicaties meer aanzien; - beroepsgenoten worden geattendeerd op interessante ontwikkelingen. Alle genomineerde scripties zijn openbaar. De inzendingen zijn via de website te raadplegen voor vakgenoten. De betrokken opleidingsinstituten kunnen de onafhankelijke en deskundige beoordeling van de scripties door de vakjury als maatstaf voor de kwaliteit van hun opleiding zien. Dit jaar zijn tien scripties ingezonden: acht afkomstig van in 2007 afgeronde opleidingen en twee in dat jaar afgeronde wildcardinzendingen. De vakjury selecteerde hieruit in de maanden januari en februari vijf scripties en bepaalde vervolgens aan welke scriptie de NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008 toekomt. De auteurs van de vijf geselecteerde scripties houden op 24 april 2008 in Bunnik een voordracht over hun afstudeerwerk voor een publiek van NVVK-leden. Met het houden van de voordracht dingen zij mee naar de NVVK-publieksprijs, die wordt aangewezen door de aanwezige leden. Na bekendmaking van de winnaars van de NVVK-prijzen 2008 wordt deze middag de NVVK-publieksprijs 2008 uitgereikt. De NVVK-jury heeft in 2008 unaniem besloten tot de toekenning van twee prijzen, één de categorie middelbare veiligheidskundige opleidingen en één in de postdoctorale categorie. Alle tien inzenders ontvangen natuurlijk onze felicitaties, bloemen, een boekenbon, een oorkonde en een jaarlidmaatschap van de NVVK. De twee prijswinnaars en de publieksprijswinnaar ontvangen tevens een geldprijs. Alle inzenders wordt gevraagd voor de leden van de NVVK een artikel over het onderwerp van hun scriptie schrijven. De vijf sprekers publiceren hun artikel al in het herfstnummer van NVVKInfo. 10 NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008

12 DE NVVK-PRIJS VOOR VEILIGHEIDSKUNDE verleden en heden, vervolg Samenstelling NVVK-jury de heer ir. W.R. Beukenkamp, VzJury - de heer T.K. van der Voorden - mevrouw U.M. Veenendaal-Dykstra - de heer ir. E.C. Verberne - mevr. ing. I. Breedveld - de heer dr.ir. N. Rosmuller Samenstelling stemcommissie NVVK-publieksprijs de heer A.G. Kroes B.Sc. - de heer ing. M.F. Otto - de heer ir. J.K.J. van der Vorm De volgende opleidingen zijn door het NVVK-hoofdbestuur aangewezen als nominerend instituut voor de NVVK-prijzen: middelbare veiligheidskundige opleidingen: - Aviera Opleidingen, Terneuzen - Copla Opleiding en Training, Harderwijk - Elsevier opleidingen, Zwijndrecht hogere veiligheidskundige opleidingen: - Stichting PHOV, Utrecht postdoctorale veiligheidskundige opleidingen: - Delft TopTech (MoSHE), Delft - Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (MCDM), Arnhem Wildcard-nominaties: De wildcards die in 2008 in de beoordeling zijn betrokken zijn ingezonden door afgestudeerden van: - Coventry University - Delft TopTech (MPS), Delft Voor alle inlichtingen over de organisatie van de NVVK-prijsuitreiking 2009: NVVK-jurysecretariaat mevr. W.M.J. Mol Spijksedijk GN Gorinchem tel.: nvvkjury@veiligheidskunde.nl NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde

13 DE NVVK-PRIJS VOOR VEILIGHEIDSKUNDE verleden en heden, vervolg NVVK-prijzen en eervolle vermeldingen zijn vanaf 1995 uitgereikt aan: 1995 dhr. J.W. IJkel HVK-prijs dhr. ir. D.F. Mulder PostDoc-prijs 1996 dhr. G.C.J. Uittenhout HVK-prijs 1997 dhr. T.K. van der Voorden MVK-prijs mevr. ing. H.T. Niele-Sanders HVK-prijs dhr. T. Franssen HVK-e.v. dhr. R.T.J. Montijn PostDoc-prijs dhr. ing. L.A.M. Voesten PostDoc-e.v dhr. W. Holtrop MVK-prijs dhr. ing. C.H. van den Berg HVK/PostDoc-prijs dhr. drs. H.G.D. Cramer HVK/PostDoc-e.v dhr. F. van Doorn MVK-prijs dhr. R.M. Vermeul HVK-prijs 2000 dhr. Th. Koetsier MVK-prijs dhr. E.J. Oomes HVK-prijs dhr. J.W. van Middelaar HVK/PostDoc-e.v dhr. A. Lefeber MVK-prijs dhr. ir. E. van der Schans HVK/PostDoc-prijs en publieksprijs 2002 mevr. drs. P.C. Kuijpers MVK-prijs en publieksprijs dhr. ing. J.C. Berkhout HVK-prijs dhr. drs. M.F. Jager PostDoc-prijs dhr. drs. A. Wold PostDoc-e.v dhr. G.J. Offers MVK-prijs dhr. H.G.A. van den Elsen HVK-prijs dhr. ing. A.H. Emmen PostDoc-e.v. en publieksprijs 2004 dhr. E.J. de Reus MVK-prijs dhr. P.A.H. Klein HVK-e.v. dhr. ir. C.A. Zemering PostDoc-prijs dhr. J.J. Rooijmans PostDoc-e.v. dhr. P.C. Booster publieksprijs 2005 mevr. ing. I. Breedveld MVK-prijs dhr. H.A. van Helsland MVK-e.v. dhr. ing. R.W.M. van Uum HVK-prijs en publieksprijs 2006 dhr. J. Ros MVK-prijs mevr. drs. V.R. van Guldener HVK-e.v. dhr. ir. A. Overbeeke PostDoc-prijs en publieksprijs 2007 dhr. J.P.M. Matton MVK-prijs dhr. J.H.B.L. Meenhuis MVK-e.v. dhr. ir. W.J. Dijk HVK-prijs en publieksprijs dhr. ing. K.E. Beumkes PostDoc-prijs 2008 dhr. ing. A.P. Scheltinga MVK-prijs mevr. E.M. van Biene-Vlasblom PostDoc-prijs Gorinchem, 30 maart 2008/wm 12 NVVK-prijs voor de Veiligheidskunde 2008