BESTUURSRAPPORTAGE WATERSCHAP RIJN EN IJSSEL

Transcriptie

1 BIJLAGE BESTUURSRAPPORTAGE WATERSCHAP RIJN EN IJSSEL -2 Periode t/m INLEIDING RAPPORTAGE IN ÉÉN OOGOPSLAG UITVOERING BELEID FINANCIËLE PROGNOSE ONTWIKKELINGEN RAPPORTAGE PER PROGRAMMA PROGRAMMA VEILIGHEID PROGRAMMA WATERSYSTEMEN PROGRAMMA AFVALWATERKETEN BEDRIJFSVOERING FINANCIËLE RAPPORTAGE EXPLOITATIE VERWACHT RESULTAAT PROGNOSE MEE- EN TEGENVALLERS CONSEQUENTIES VAN ONTWIKKELINGEN IN VOOR DE BEGROTING EXPLOITATIE PER BELEIDSVELD DEKKINGSMIDDELEN RISICOMANAGEMENT FINANCIËLE POSITIE SUPPLEMENT I ZUIVERINGSRENDEMENTEN SUPPLEMENT II SUBSIDIES SUPPLEMENT III PROJECTENLIJST SUPPLEMENT IV PROJECTENKAART SUPPLEMENT V P&C CYCLUS... 35

2 Voorwoord Voor u ligt de tweede bestuursrapportage van. Naast de actuele beleidsontwikkelingen worden vervolgens per programma de afwijkingen vermeld op de doelstellingen, de budgetten, het investeringsvolume en kredieten. De prestaties zijn gerelateerd aan de begroting voor en het waterbeheersplan, dat in 2009 is vastgesteld. In de rapportage worden verder nog de ontwikkelingen in de bedrijfsvoering toegelicht. Afgesloten wordt met een financiële verantwoording. In de supplementen wordt onder meer ingegaan op de zuiveringsrendementen, de lopende projecten en subsidies. Er is sprake van een nog steeds voortdurende economische en financiële crisis, waarvan de gevolgen voelbaar zijn. Binnen en buiten het waterschap dalen inkomsten en worden uitgaven naar beneden bijgesteld. Bij de behandeling van de begroting bleek dat het financiële perspectief nog beperkter was dan bij de perspectievennota bekend was, onder andere doordat de belastingopbrengsten afnemen. Die trend lijkt zich door te zetten. Dit voorjaar is een fundamentele discussie gevoerd over onze ambities voor de uitvoering van het waterbeheer in de komende jaren. Er is opnieuw gekeken naar wat wij rekenen tot de waterschapszorg, hoe schoon het afvalwater moet worden, waar we intensiever kunnen samenwerken met landschappelijke- en waterdoelen van anderen, en wat het waterbeheer mag kosten. Bij de uitwerking hiervan in de perspectievennota is deze zomer wel gebleken hoe lastig het is om een nieuwe balans te vinden tussen onze ambities bij de taakuitoefening, bezuinigingen, afnemende belastinginkomsten en het streven naar kostendekkende tarieven. De perspectievennota is in september voorgelegd. Nog duidelijker en bewuster moeten we keuzes maken over wat we wel en niet doen, en tegen welke kosten. Dat inzicht zetten we, samen met het langetermijnperspectief, dat dit voorjaar is vastgelegd in de watervisie, de komende jaren in bij maatschappelijke discussies. Interactie en samenwerking met onze stakeholders is daarvoor cruciaal. De crisis heeft ook geleid tot (inter-)nationale regelgeving, die onze financiële huishouding raakt. Dit voorjaar is de Wet houdbare overheidsfinanciën (HOF) door de Tweede Kamer vastgesteld. Dit heeft (op termijn) gevolgen voor onze investeringsruimte. De BASEL-III afspraken resulteren onverminderd in het wegvallen van dividenden van de NWB-bank. En er lijken steeds meer fiscale en aanbestedingsrechtelijke belemmeringen te ontstaan voor functionele samenwerking tussen lagere overheden. Door forse inspanning zijn de beoogde besparingen in 2012 volledig gerealiseerd. Ook in sturen we daarop en het ziet ernaar uit dat we de besparingsdoelen wederom halen. Nieuwe manieren van (samen-) werken worden verkend om op de kosten in de uitvoering te besparen. Voorbeelden daarvan zijn de verkenning naar shared services en het terugwinnen van grondstoffen en energie in de RWZI s met innovatieve technieken (22 mei startte de Energiefabriek Olburgen). Gezocht wordt naar samenwerkingsverbanden op verschillende taakvelden en schalen tegelijk (multischaligheid). Dat stelt ook nieuwe eisen aan regie en programmering. Voor de shared services in Rijn-Oost worden daarvoor dit najaar concrete voorstellen gedaan. Wij vertrouwen erop dat u met deze rapportage voldoende inzicht krijgt in de besturing van Waterschap Rijn en IJssel. vst bestuursrapportage bijlage 2

3 1 Inleiding Jaarlijks wordt in november de begroting van het jaar daarop door het algemeen bestuur vastgesteld. Verantwoording vindt plaats in bestuursrapportages en uiteindelijk in de jaarverslaglegging. Met de bestuursrapportages beogen we tussentijds vast te stellen of we met de uitvoering van de begroting op koers liggen en doen we voorstellen voor bijsturing Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt eerst een rapportage in één oogopslag gepresenteerd waarin, naast afwijkingen in uitvoering van beleid, ook de prognose en benutting van het exploitatiebudget en het geprognosticeerde netto-investeringsvolume (investeringsuitgaven minus inkomsten) wordt vermeld. De belangrijkste externe ontwikkelingen en de mogelijke effecten daarvan op het beleid en de bedrijfsvoering van het waterschap worden beschreven in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 wordt per programma eerst op actuele beleidsontwikkelingen ingegaan. Dit geeft perspectief aan de vervolgens weergegeven prestaties, die in de verslagperiode zijn gerealiseerd. De prestaties zijn gerelateerd aan de begroting voor en het waterbeheersplan Verder beschrijven we in dit hoofdstuk de belangrijkste ontwikkelingen in de bedrijfsvoering. Hoofdstuk 5 bevat de financiële rapportage over de afgelopen periode. Naast het verwachte resultaat schenken wij hier ook aandacht aan de belastingopbrengsten. De bestuursrapportage wordt afgesloten met een vijftal supplementen (zuiveringsrendementen, subsidies, lopende projecten, projectenkaart en de P&C-cyclus). Voor de volledige lijst van door het bestuur goedgekeurde investeringskredieten, de ligging van alle projecten uit de programma s en de actuele informatie betreffende subsidies, verwijzen we naar deze supplementen. vst bestuursrapportage bijlage 3

4 2 Rapportage in één oogopslag 2.1 Uitvoering beleid De uitvoering van beleid verloopt in grote lijnen conform planning in de begroting. Voor twee doelstellingen binnen het programma Watersystemen, is dit niet het geval. Het betreft: programma Watersystemen doelstelling: 1. Aantal waterlichamen dat voldoet aan normen voor chemische stoffen 2. Aantal stuwen vispasseerbaar gemaakt Voor de afwijking van de doelstelling en de toelichting daarop wordt verwezen naar de prestatie-indicatoren per programma in hoofdstuk Financiële prognose De initiële begroting gaat uit van een negatief resultaat van afgerond 7,6 mln. Verwacht resultaat (bedragen x 1.000) per waterschapstaak: Totaal Water- Waterzuiverings- systeembeheer beheer Netto kosten Dekkingsmiddelen Begroting Verwacht resultaat BURAP Kapitaallasten Personeelslasten Overige kosten Toevoeging arbeidsgerelateerde verplichtingen Belastingopbrengsten Verwacht resultaat BURAP Per programma wordt hieronder de benutting van het budget (realisatie) tot en met het tweede triaal en een prognose ultimo weergegeven. vst bestuursrapportage bijlage 4

5 Totaal overzicht benutting exploitatiebudget Programma Begroting Realisatie t/m bedragen x Prognose % Realisatie realisatie ultimo Veiligheid % Watersysteem % Afvalwaterketen % Totaal % Voor de onderhanden en nieuwe projecten wordt gewerkt met een netto-investeringsvolume (uitgaven investeringsprojecten minus inkomsten investeringsprojecten). Onderstaande tabel geeft de prognose van dit volume in weer t.o.v. de begroting. Totaal overzicht prognose netto-investeringsvolume bedragen x Programma Prognose Begroting (netto) (netto) Veiligheid Watersysteem Afvalwaterketen Totaal Vaarwegbeheer *) *) In de begroting is voor Vaarwegbeheer geen investeringsbedrag geraamd. De investeringskosten worden gesubsidieerd in de vorm van een jaarlijkse bijdrage in de kapitaallasten. Volgens de laatst afgegeven prognoses wordt per eind 96% van het begrote nettoinvesteringsvolume gerealiseerd. Vaarwegbeheer In de programmering is voor investeringen t.b.v. het vaarwegbeheer opgenomen. Dit betreft het project Renovatie sluiscomplex Doesburg. Het project renovatie sluis Doesburg is volop in uitvoering en loopt door tot vst bestuursrapportage bijlage 5

6 3 Ontwikkelingen Waterkracht (voorheen shared services) Met de waterschappen in Rijn-Oost en Waterschap Zuiderzeeland verkennen we gezamenlijk het perspectief van samenwerken in shared services. Voor de (ondersteunende) activiteiten ICT, personele zaken en inkoop en voor de primaire taak zuiveren van afvalwater zijn eind 2012 business cases opgeleverd. Daaruit blijkt dat samenwerking op het vlak van kwaliteit en vermindering van kwetsbaarheid toegevoegde waarde oplevert. Het voordeel is aanvankelijk nog bescheiden, maar op termijn kan samenwerking enkele miljoenen besparingen opleveren. De plannen zijn in de loop van nader uitgewerkt en geconcretiseerd en worden dit najaar voor besluitvorming voorgelegd. Het is de bedoeling om in 2014 te starten met de samenwerking en deze stapsgewijs uit te breiden. De inhoud stuurt daarbij de juridische en organisatorische vormgeving. Het voorstel is om de samenwerking te starten met activiteiten die geen juridisch construct nodig hebben. Voor die activiteiten die meer structuur nodig hebben, komt in de loop van de tijd een lichte gemeenschappelijke regeling (bedrijfsvoeringsmodel) in beeld. Waterschapsverkiezingen Landelijk is een concept communicatiestrategie opgesteld. Belangrijk doel is dat de kiezer weet dat er gelijktijdig verkiezingen voor provincies en waterschappen zijn. Doelstelling is dat de kiezer de taken van het waterschap kent, weet wat er te kiezen valt (democratische legitimatie), en dat de politieke partijen er in slagen op regionaal niveau kenbaar te maken welke keuzes zij maken in de directe leefomgeving van de burgers. De verdeling tussen centrale en regionale activiteiten en de kostenverdeling worden nog verder uitgewerkt. Dit najaar wordt afstemming met de provincies uitgewerkt. In januari 2015 start de campagne voor de verkiezingen (maart 2015). Watervisie 2030: de volgende stap! Het algemeen bestuur heeft op 7 mei jl. de Watervisie 2030 vastgesteld. Daarmee heeft Waterschap Rijn en IJssel een richtinggevend document voor de lange termijn. Met het vaststellen van de visie zijn we er natuurlijk niet. De uitdaging is om de komende tijd het gedachtegoed van onze lange termijn visie te vertalen naar concretere acties: wat willen we bereiken en hoe (en met wie) willen wij onze doelen realiseren. Deze uitdaging pakt de organisatie vol enthousiasme op. Financiering Nederlands waterbeheer en bestuur De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) besteedt in een recente studie aandacht aan het Nederlandse waterbeheer en - bestuur. Ook de financiering komt ter sprake. De Unie van Waterschappen heeft een eerste concept rapport ontvangen. Het definitieve OESO-rapport verschijnt naar verwachting maart volgend jaar. Rijnstrangen De procedure voor het afhandelen van de vernattingsschade op basis van het peilbesluit is intensief, vraagt om een bestuurlijke risicoanalyse en kost daarom tijd. Het besluit van het college van dijkgraaf en heemraden over schadetoekenning is eind mei verzonden. Het college heeft de inkomensschade toegewezen, de generieke vermogensschade afgewezen en ten aanzien van de component vermogensschade is besloten om, in overleg met de provincie, nieuwe juridische inzichten toe te passen zodat hertaxatie nodig is. Er is opdracht verstrekt voor deze hertaxatie. Er zijn 16 bezwaren gekomen op het bestuursbesluit. vst bestuursrapportage bijlage 6

7 De Gebiedscommissie Rijnstrangen heeft verzocht om meer vaart en duidelijkheid te creëren in het realiseren van de gebiedsdoelen (natuuropgaven en landbouwstructuurversterking). Hiertoe worden nu met het gebied de uitgangspunten voor een gebiedsproces in de Rijnstrangen geïnventariseerd en vastgelegd. De provincie is trekker van het gebiedsproces, legt de noodzakelijke middelen vast en stelt instrumenten beschikbaar. Het waterschap faciliteert. Visitatiecommissie In het Bestuursakkoord Water 2011 (BAW) zijn concrete afspraken gemaakt over het verder vergroten van de doelmatigheid van de waterketen (drinkwater, riolering en afvalwaterzuivering). In de afgelopen jaren is hard gewerkt aan de uitbreiding van de samenwerking met de partners in de afvalwaterketen om de doelmatigheid te vergroten. Met het merendeel van de gemeenten in ons beheersgebied zijn inmiddels afspraken gemaakt over de thema s en de wijze waarop de samenwerking verloopt. Onlangs is door het Rijk een landelijke visitatiecommissie ingesteld, die onafhankelijk de voortgang in beeld brengt. vst bestuursrapportage bijlage 7

8 4 Rapportage per programma Dit hoofdstuk geeft per programma inzicht in de afwijkingen van realisatie van de beleidsdoelen, de hiertoe uitgevoerde activiteiten, de investeringen en de kosten die met deze uitvoering zijn gemoeid. De uitvoering van het beleid wordt in dit hoofdstuk weergegeven aan de hand van de beleidsdoelen en de deelprogramma s uit de begroting en het Waterbeheerplan Een afwijking in de voortgang ten opzichte van de vorige bestuursrapportage wordt met de kleur rood (in de kolom voortgang) aangegeven. Indien hiervan sprake is wordt dit toegelicht. De kleur groen geeft aan dat de beleidsdoelen conform planning verlopen. Bij onderstaande presentatie van (het oordeel van) de prestatie-indicatoren over de afgelopen vier maanden is de richtlijn aangehouden dat, als het een afwijking ten opzichte van de prognose uit de vorige bestuursrapportage betreft, de kleur rood wordt gehanteerd. Indien de bijstelling (of oorspronkelijke prognose) uit de voorgaande bestuursrapportage overeind blijft is de beoordeling groen, óók als de realisatie achterblijft t.o.v. de begroting. 4.1 Programma Veiligheid Het beheersgebied van Waterschap Rijn en IJssel wordt door 144 kilometer primaire waterkeringen tegen rivierwater beschermd. Daarnaast zijn waterkeringen langs regionale wateren en compartimenterende waterkeringen aangewezen, met een lengte van 42 kilometer. Verder beheert het waterschap 49 kilometer zomerkades langs de grote rivieren. Onze doelstelling voor de waterkeringen is: het realiseren en handhaven van het wettelijk vereiste veiligheidsniveau. Dit geldt zowel voor de primaire als voor de regionale waterkeringen. Wij zijn steeds zeer alert op de veiligheid van waterkeringen. De beleidsruimte van het waterschap voor het waterkeringbeheer ligt vooral in de wijze waarop we de noodzakelijke verbeteringen en het reguliere onderhoud uitvoeren Investeringen programma Veiligheid In het programma Veiligheid worden 7 projecten uitgevoerd. Voor een overzicht van deze projecten wordt verwezen naar supplement III. Overzicht prognose netto-investeringsvolume bedragen x Prognose Begroting Programma (netto) (netto) Veiligheid (incl. HWBP) De prognose van de uitgaven van de investeringen voor is in lijn met de begroting en sluit op een bedrag van vst bestuursrapportage bijlage 8

9 4.1.2 Financiële rapportage programma Veiligheid Overzicht benutting exploitatiebudget bedragen x Realisatie Prognose Begroting Programma t/m % Realisatie realisatie ultimo Veiligheid (incl. HWBP) % Programma Watersystemen Het programma Watersystemen is gericht op instandhouding van het bestaande watersysteem en de uitvoering van de diverse beleidsopgaven. De maatschappelijke doelen, die hiermee gediend worden, zijn tweeledig. Ten eerste het bieden van een veilig en robuust watersysteem dat de risico's voor het gebied, nu en in de toekomst, ten aanzien van wateroverlast en extreme droogte zoveel als mogelijk beperkt. Ten tweede het maken van een kwaliteitsslag in bijvoorbeeld waterkwaliteit en ecologie (KRW), peilbeheer (GGOR), en realisatie van natte ecologische verbindingszones. Daarnaast wordt er (mede) invulling gegeven aan bijvoorbeeld recreatieve beleving (zowel stedelijk als landelijk) en cultuurhistorie Realisatie beleidsdoelen Prestatie-indicatoren programma Watersystemen Prestatie-indicator WBP 1. Aantal waterlichamen dat voldoet aan normen voor chemische stoffen 2. Aantal stuwen vispasseerbaar gemaakt totaal realisatie begroting realisatie prognose voortgang Toelichting: 1. In het eerste stroomgebiedbeheerplan (SGBP) voldeden alle waterlichamen nog aan de Goede Chemische Toestand. De verslechtering in chemische toestand wordt veroorzaakt door verdere ontwikkeling van het nationale toetsinstrumentarium. Voorheen kon een aantal PAK s niet getoetst worden met het bestaande instrumentarium. Deze stoffen zijn in het eerste SGBP en in de bestuursrapportages tot nog toe daarom grotendeels buiten beschouwing gelaten. Het toetsinstrumentarium is verder ontwikkeld, waardoor een aantal prioritaire stoffen ook correct getoetst kan worden. Het niet halen van de Goede Chemische Toestand wordt veroorzaakt door normoverschrijdingen van de som van de PAK s benzo(ghi)peryleen en indenopyreen. Ook de andere waterschappen worden met deze normoverschrijdingen, als gevolg van ontwikkelingen in het toetsen, geconfronteerd. Deze PAK s zijn afkomstig van onvolledige verbranding van organisch materiaal vooral van fossiele brandstoffen (bijvoorbeeld verkeer) en tabak. Hiervoor heeft het waterschap niet de instrumenten in huis, noch kan zij effectgerichte maatregelen nemen om deze emissies naar het oppervlaktewater te voorkomen. Om de chemische toestand te verbeteren zijn wij afhankelijk van generiek Europees en nationaal beleid. Hiervoor zal via het Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO) en de Unie van Waterschappen (UvW) aandacht worden gevraagd worden. De normoverschrijding heeft dus geen financiële consequenties voor het waterschap. Bij de volgende bestuursrapportage worden de bestuurlijke gevolgen van deze gewijzigde systematiek nader in beeld gebracht. vst bestuursrapportage bijlage 9

10 2. De vispassages in de Bielheimerbeek (de Pol) en in de Berkel (Masterplan Lochem) zijn in opgeleverd. Voor eind van dit jaar wordt realisatie verwacht van Engbergen (Oude IJssel), de onderleider bij het Twentekanaal (1 van de 2 Blauwe Knooppunten in de Schipbeek) en twee vispassages in de Bielheimerbeek (traject Gaanderen tot aan de Pol) Realisatie doelen Deelprogramma waterbeheerplan: Waterovereenkomst Gelderland 1. Contractonderhandelingen: prestaties, zoals vermeld in de waterovereenkomst (zie onderstaande tabel). 2. Voortgang projecten: praktisch alle resterende projecten (circa 30) in uitvoering. De prognoses van de prestaties zijn ten opzichte van de vorige peiling (eind maart) niet gewijzigd. In worden praktisch alle WOK-projecten aanbesteed en wordt gestart met de uitvoering. Een aantal projecten wordt echter pas in de eerste helft van 2014 opgeleverd. Voortgang WOK GELDERLAND Beschikking Gerealiseerd Begroting Prognoses o.b.v. peiling -2 Totale prestaties Realisatie t/m 2012 % 2014 Totaal Aanvullend i.v.m. werk met werk maken *) ha. grondinrichting ,5% aantal vispassages ,7% ha. anti-verdroging ,0% km. beekherstel ,7% bovenwettelijke maatregelen ,0% *) De aanvullende beleidsrealisatie is gebaseerd op de kansen die in de gebiedsprocessen haalbaar zijn en die passen binnen het bestaande beleid uit het WBP In de voorstellen voor een uitvoeringskrediet wordt hier separaat aandacht aan besteed. Deelprogramma waterbeheerplan: Waterovereenkomst Overijssel Prestaties zoals vermeld in de waterovereenkomst (zie onderstaande tabel). Door diverse vertragende knelpunten wordt het gros van de prestaties in 2014 gerealiseerd. De prestaties in onderstaande tabel zijn de totaalprestaties o.b.v. een drietal beschikkingen. De lengte aan km s beekherstel laat een onderschrijding van 1,5 km zien. Deze onderschrijding is het gevolg van onvoldoende verkregen grondposities in het project herinrichting Buurserbeek, traject Buurserstraat-Schansweg, waar ruim één kilometer beekherstel niet kan worden gerealiseerd. Nagegaan wordt of deze lengte gecompenseerd kan worden in deelproject Buurserbeek, traject Lankheet. Daartegenover wordt in diverse projecten meer waterberging gerealiseerd dan in de beschikking was opgenomen. Voortgang vst bestuursrapportage bijlage 10

11 Beschikking Gerealiseerd Begroting Bijgestelde prognose -2 WOK OVERIJSSEL Totale prestaties Realisatie t/m 2012 % 2014 Totaal Aanvullend i.v.m. werk met werk maken *) km. beekherstel 17,65 0 0% 3, ,15-1,5 aantal vispassages % M3 waterberging % * De aanvullende beleidsrealisatie is gebaseerd op de kansen die in de gebiedsprocessen haalbaar zijn en die passen binnen het bestaande beleid uit het WBP In de voorstellen voor een uitvoeringskrediet wordt hier separaat aandacht aan besteed. Stand van zaken Gewenst Grond- en Oppervlaktewater Regime (GGOR) Van de volgende gebieden is de GGOR reeds vastgesteld: Rijnstrangen is door het algemeen bestuur vastgesteld. Nu volop in procedure voor wat betreft nadeelcompensatie. Havikerwaard is door het algemeen bestuur vastgesteld en wordt momenteel uitgewerkt naar een concreet inrichtingsplan. Benedenloop Berkel is door het algemeen bestuur vastgesteld, AGOR = GGOR dus geen vervolgacties. Lindese en Hallerlaak is bestuurlijk besproken en wordt nu vertaald in projectplanprocedure. De provincie heeft ingestemd met de scenariokeuze van het college van dijkgraaf en heemraden en ook financiële middelen toegezegd voor onderstaande GGOR-gebieden: Stelkampsveld; Wooldse Veen; Bekendelle; Osink-Bemersbeek. Een aantal GGOR-gebieden zijn bestuurlijk besproken en voorgelegd aan de provincie. Van de provincie is nog geen instemming ontvangen. Dit betreft de volgende GGOR-gebieden: Korenburgerveen Schaarsbeek; Willinks Weust; Winterswijk overig. Er zijn nog een drietal GGOR-gebieden die nog niet bestuurlijk zijn behandeld: Baakse Beek: afronding van de GGOR-studie naar verwachting eind. Haaksbergerveen Buurserzand: afronding van de GGOR-studie naar verwachting eind. Witteveen: is inhoudelijk gereed: Waterschap Regge en Dinkel is trekker. Vervolg GGOR: Momenteel wordt er een voorstel voorbereid met betrekking tot de verdere aanpak en planning van de GGOR-gebieden, mede in relatie tot voortgang Natura2000 en Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Hierover wordt het algemeen bestuur t.z.t. geïnformeerd. Onderhoud watersystemen Met het oog op de Perspectievennota en ambitiediscussie heeft een gedegen onderzoek plaatsgevonden naar de onderhoudskosten van de watersystemen. Ter verbetering van de sturingsmogelijkheden in de bedrijfsvoering is een knoppenmodel met kwaliteitscatalogus gebouwd. vst bestuursrapportage bijlage 11

12 Dit instrument geeft inzicht in de huidige kostenverhoudingen en kengetallen en vormt een basis voor stuurbaarheid door de organisatie, management en bestuur. Er is een koppeling gemaakt tussen resultaten en effecten van onderhoudsmaatregelen en gedragen ambitiekeuzes. Dit najaar worden de onderhoudsmethoden en -kosten van het watersysteem besproken in de bestuurlijke adviescommissie Watersysteem en veiligheid. De toegepaste systematiek, verzamelde informatie en resultaten zijn naast ambitiediscussies ook van meerwaarde voor verbetering van de bedrijfsvoering van de organisatie Investeringen programma Watersystemen De uitvoering ziet er samengevat als volgt uit: Overzicht prognose netto-investeringsvolume bedragen x Prognose Begroting Programma (netto) (netto) Watersysteem (incl. verv. Investeringen) De prognose van de realisatie in is met 0,9 mln. verlaagd. Dit wordt vooral veroorzaakt door vertraging in de uitvoering van Rijnstrangen en omdat binnen beide waterovereenkomsten een groot aantal projecten in in uitvoering gaan, maar pas in de eerste helft 2014 worden opgeleverd. Het financiële zwaartepunt van deze projecten ligt daardoor in Deze uitloop wordt vooral veroorzaakt door de extra tijd die we nemen voor overleg met het gebied om te komen tot commitment over de plannen. Hierdoor krijgen we minder oponthoud in de projectplanprocedures maar wordt de totale doorlooptijd voordat we met de uitvoering starten wel iets langer. Toelichting op het project Implementatie Integraal Meetplan watersystemen De Raad van Arbitrage heeft in haar tussenvonnis de boete van de externe partij toegekend aan ons waterschap. Daarmee maken we nu rechtens aanspraak op De einduitspraak over de hoogte van de schadeclaim volgt naar verwachting binnen enkele maanden. De Raad kan overgaan tot een eindvonnis zodra zij een beslissing heeft kunnen nemen over de toekenning van de schadevergoeding. Beide partijen hebben daartoe de mogelijkheid om schriftelijk hun onderbouwing aan de Raad te overleggen met uitleg over de noodzaak en de kosten van de werkzaamheden van de aannemer. Het waterschap heeft haar onderbouwing reeds overlegd. Datawatt heeft tot 10 oktober uitstel gekregen om de onderbouwing aan de Raad te overleggen. Tegen de einduitspraak van de Raad van Arbitrage is hoger beroep mogelijk; dit kan betekenen dat de zaak verder kan uitlopen in Mutaties kredieten Watersystemen Als gevolg van voortschrijdend inzicht kan op basis van de gehouden projectpeiling voor één project het krediet worden verlaagd. Daar tegenover staat dat voor één project het krediet niet toereikend is. vst bestuursrapportage bijlage 12

13 Per saldo kunnen de bruto-kredieten, volgens onderstaand overzicht, met worden verlaagd. Overzicht verlaging en verhoging kredieten naar aanleiding van projectpeiling -2 Project-nr. Project Brutokrediet verhoging/ verlaging bruto-krediet (+/-) verhoging/ verlaging inkomsten krediet (+/-) verhoging/ verlaging nettokrediet (+/-) Bijgesteld brutokrediet Watersysteem Renovatie stuw Voorst Electr.+ civ.techn.aanp. stuwen+gemalen totaal a b c = b -/- c = a -/- b Hieronder treft u de toelichtingen aan op de voorgestelde kredietmutaties. Nr. project reden Renovatie stuw Voorst Aanbestedingsvoordeel Elektr.+ civ.techn.aanpassing stuwen+gemalen Tijdens de uitvoering bleek dat een voedingskabel naar een gemaal in een zeer slechte staat verkeert. Voor de bedrijfszekerheid van dit gemaal is het vervangen ervan noodzakelijk (totale lengte 600 m.) Financiële rapportage programma Watersystemen Overzicht benutting exploitatiebudget bedragen x Realisatie Prognose Begroting Programma t/m % Realisatie realisatie ultimo Watersysteem % Programma Afvalwaterketen Het afvalwater van huishoudens en bedrijven in het beheersgebied van Waterschap Rijn en IJssel wordt via gemeentelijke rioolstelsels aangevoerd op de 129 rioolgemalen en 13 rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI s). Voor het transport van het afvalwater heeft Waterschap Rijn en IJssel 400 km. transportleiding in beheer. Bij het zuiveren van afvalwater wordt zuiveringsslib geproduceerd en op zes RWZI s ontwaterd. Onze doelstellingen voor het inzamelen en transporteren van afvalwater zijn: optimaliseren van het inzamelen en het transport volgens de afspraken uit het landelijke Bestuursakkoord en het terugdringen van lozingen vanuit het transportsysteem op het oppervlaktewater. Samenwerking met gemeenten, na realisatie van de basisinspanning, is hiervoor een belangrijke voorwaarde. vst bestuursrapportage bijlage 13

14 4.3.1 Realisatie beleidsdoelen Prestatie-indicatoren programma Afvalwaterketen Prestatie-indicator WBP Gemiddelde fosfaatverwijdering RWZI s (% gebiedsrendement) WBP totaal realisatie begroting realisatie prognose voortgang Rendement bijgesteld naar 75% Toelichting: Het betreft de zuiveringsrendementen t/m medio juli. Gezien het brede draagvlak binnen het Algemeen Bestuur in de ambitiediscussie is door het College van dijkgraaf en heemraden besloten om voor het lopende jaar de ambitie voor het gebiedsrendement voor fosfaat te verlagen naar 75%. Bijsturing vindt vanaf half juni op basis van het ingezette beleid plaats. Aangezien de chemische defosfatering op buitenwater hoofdzakelijk wordt gestuurd op de RWZI Nieuwgraaf, is vanaf begin juni op de RWZI Nieuwgraaf gestopt met de dosering van ijzerzouten. Het effect daarvan is nog niet goed zichtbaar in de overzichten (die lopen tot juni), maar werkt in de loop van dit jaar door in een daling van het gebiedsrendement. In Supplement I is een toelichting gegeven Investeringen programma Afvalwaterketen De uitvoering ziet er samengevat als volgt uit: Overzicht prognose netto-investeringsvolume bedragen x Prognose Begroting Programma (netto) (netto) Afvalwaterketen Het programma Afvalwaterketen heeft in een investeringsvolume van 11,5 mln. De uitvoering van dit programma loopt op schema en blijft financieel ook binnen de begroting. Het programma bestaat uit 27 projecten, waarvan 3 projecten bijna 65% van het volume beslaan. Majeure projecten afvalwaterketen: - Nieuwbouw RWZI Dinxperlo ( 5 mln.) RWZI Dinxperlo wordt volgens het innovatieve Nereda-concept gebouwd. Het project is volop in uitvoering en de bouwwerkzaamheden lopen op schema. - Aanpassingen RWZI Varsseveld ( 2,2 mln.) De uitvoering van de aanpassingen aan de RWZI Varsseveld en de ombouw naar een conventionele oplossing met nabezinking is op dit moment in uitvoering. Begin december is de nieuw te realiseren nabezinktank operationeel en in 2014 worden de aanpassingen aan de installatie afgerond. - Renovatie (proces) automatisering, RWZI en gemalen Lichtenvoorde ( 0,9 mln.) In heeft het bestuur een concept voor de toekomstbestendige (proces)automatisering voor de komende jaren vastgesteld. De renovatie betreft, naast benodigde aanpassingen in de automatisering, verbindingen en afstandsbediening, ook een vergroting van de schakelruimte, enige procesverbeteringen en enkele maatregelen ter verbetering van de arbeidsomstandigheden. vst bestuursrapportage bijlage 14

15 Mutaties kredieten Afvalwaterketen Als gevolg van voortschrijdend inzicht kan op basis van de gehouden projectpeiling voor één project het krediet worden verlaagd. Daar tegenover staat dat voor twee projecten het krediet niet toereikend is. Per saldo dienen de bruto-kredieten, volgens onderstaand overzicht, met te worden verhoogd. Overzicht verlaging en verhoging kredieten naar aanleiding van projectpeiling -2 Project-nr. Project Brutokrediet verhoging/ verlaging bruto-krediet (+/-) verhoging/ verlaging inkomsten krediet (+/-) verhoging/ verlaging nettokrediet (+/-) Bijgesteld brutokrediet Afvalwaterketen Renovatie Rijngemaal Aanpassing slibindikking Zutphen Renovatie afvalwaterafvoer Doetinchem totaal a b c = b -/- c = a -/- b Hieronder treft u de toelichtingen aan op de voorgestelde kredietmutaties. Nr. project reden Renovatie Rijngemaal Aanpassing slibindikking Zutphen Renovatie afvalwaterafvoer Doetinchem Tweemaal eerder is kredietverlaging voorgesteld en doorgevoerd met een totaalvolume van De totale kosten van het project blijven binnen dit aangepaste krediet. Nu het project in een afrondende fase is, is de kostenverdeling tussen de gemeente en het waterschap op basis van werkelijk gemaakte kosten doorgerekend. Het gevolg van de berekening op basis van de werkelijke kosten is dat de onderlinge verdeling verandert, met als gevolg dat de bijdrage van het waterschap hoger zijn dan tot nu toe aangenomen. Als gevolg van het concreter in beeld brengen van de aanpassingen, kan het krediet nogmaals worden verlaagd. In 2011 is het krediet met verlaagd om niet onnodig financiële middelen te claimen. In de verlaging is per abuis de nog te realiseren aanpassing van het gemaal Hamburgerbroek meegerekend. Dit systeemonderdeel moet wel worden aangepast in 2014 ( ) vst bestuursrapportage bijlage 15

16 4.3.4 Financiële rapportage programma Afvalwaterketen Overzicht benutting exploitatiebudget bedragen x Realisatie Prognose Begroting Programma t/m % Realisatie realisatie ultimo Afvalwaterketen % Bedrijfsvoering In deze paragraaf wordt ingegaan op een aantal specifieke ontwikkelingen in, die naast de reguliere bedrijfsvoering van belang zijn voor de begroting Voor de ontwikkelingen in het kader van Waterkracht (shared services in Rijn-Oost) en de Watervisie verwijzen wij naar hoofdstuk Realisatie doelen Innovatie De deelprogramma s grondstoffenfabriek-hub s, klimaatadaptatie landbouw en klimaatadaptatie stedelijk gebied verlopen volgens planning. Binnen het deelprogramma energietransitie zijn verschillende activiteiten opgepakt. Ook zijn diverse vernieuwingen in voorbereiding binnen het deelprogramma ICT en communicatie, zoals het Waterschaps Informatie Systeem 2.0 (WIS) en Flow Control Room (FCR). Over de voortgang van het innovatieprogramma wordt dit najaar separaat gerapporteerd. Monitoring en kennismanagement In het kader van de samenwerking monitoring Rijn-Oost is het gezamenlijk meetnet ecologie en waterkwaliteit grotendeels afgerond. De samenwerking met andere waterschappen op het vlak van databeheer en informatievoorziening verloopt goed en geeft kwaliteitsverbetering binnen ons waterschap. Het budget voor kennismanagement en exploitatie meetnet waterkwantiteit blijkt krap, waardoor enkele onderzoeken zijn getemporiseerd (zoals meandermigratie, kansen natte gronden en differentiatie waterkwaliteitsnormen). Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu werkt samen met toekomstige bronhouders aan de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Als waterschap zijn we aangewezen als bronhouder BGT voor het thema Water en Keringen. Doel van de BGT is alle overheden voor hun beheer- en onderhoudsprocessen gebruik te laten maken van dezelfde geografische basisgegevens. Dat vraagt om goede afstemming van deze gegevens tussen de verschillende bronhouders, waaronder gemeenten. Op dit moment loopt een pilot met de gemeente Aalten. In 2014 moet duidelijk worden in hoeverre onze ambitie kosteneffectief te realiseren is. In de transitie naar de BGT zijn gemeenten de voor de hand liggende samenwerkingspartners van de waterschappen. Samenwerking kan kostenvoordeel opleveren ten opzichte van uitbesteding aan het landelijke samenwerkingsverband SVB- BGT, maar vraagt meer van de interne organisatie. Ook hier moet in 2014 een afweging gemaakt worden met kwaliteit en kosten als criteria. vst bestuursrapportage bijlage 16

17 De legger van het vaarwegbeheer In is de legger voor het vaarwegbeheer op de Oude IJssel opgestart. De legger tekeningen zijn gereed. Bezien wordt nu of procedurele vastlegging vereist is. Baggerprogramma Met betrekking tot de voortgang van het Baggerbeleidsplan wordt opgemerkt dat de uitvoering van het baggerprogramma op schema ligt, zowel inhoudelijk als financieel. Op basis van expert judgement is er in 2009/2010 een lijst samen gesteld met 51 potentiële baggerlocaties. Hiervan zijn momenteel 25 locaties gerealiseerd c.q. in uitvoering. Van 3 locaties is, na uitvoering van het waterbodemonderzoek, geconstateerd dat de uitvoering van het baggerwerk nu nog niet noodzakelijk is. Inkoop- en verplichtingenadministratie (IVA) De aanschaf en implementatie van een inkoop- en verplichtingenadministratie is noodzakelijk om ons inkoopproces te ordenen, te registreren, te administreren en te monitoren. We zijn dan in staat om nadrukkelijker te sturen op onze inkoopbehoefte en de beste kwaliteit tegen de laagste kosten te verkrijgen. Vanwege het specifieke karakter van het traject wordt een externe projectleider ingezet. Start IVA-traject is gepland in september. De duur van het traject, inclusief implementatie, is circa 1 jaar. Managementinformatiesysteem Het huidige managementinformatiesysteem (Navigus) is vervangen. Het nieuwe systeem (TRIAS) is operationeel en beschikbaar voor het management. In het tweede triaal is vooral aandacht besteed aan het verder uitbouwen van de applicatie voor het maken van de unit- c.q. directiejaarplannen. Werkkostenregeling De werkkostenregeling komt in de plaats van de huidige regels voor vrije vergoedingen en verstrekkingen. De invoering van de werkkostenregeling is door het kabinet uitgesteld tot 1 januari Dit biedt voor de unit P&O de mogelijkheid om bij de invoering op onderdelen arbeidsvoorwaarden te harmoniseren in Rijn-Oost. Dit is regionaal afgestemd. De financiële effecten van invoering zijn beperkt. Door te koersen voor invoering per 1 januari 2015 anticiperen we bovendien op nog te verwachten bijstelling van de werkkostenregeling door het kabinet. Vooral binnen het MKB bestaat grote weerstand tegen de huidige opzet die zeker niet bijdraagt tot vermindering van administratieve kostendruk. Ziekteverzuim (exclusief zwangerschapsverlof) Per triaal Jaren 2008 t/m ,02% 5,06% 5,26% 4,54% 3,90% 4,48% 4,79% Het verzuim is in het tweede triaal van gedaald naar 4,02%. Ook ten opzichte van het tweede triaal in 2012 is er sprake van een daling; deze bedraagt 1,31% Een belangrijk deel van het verzuim wordt veroorzaakt door langdurige uitval als gevolg van lichamelijke problematiek. Naast begeleiding van ziekteverzuim is ook aandacht voor verzuimpreventie. Daarbij wordt gebruik gemaakt van sociaal-medische teams (SMT s), waarbij Arbodienst, P&O en leidinggevenden samen optrekken. vst bestuursrapportage bijlage 17

18 In de onderstaande grafiek wordt het verloop van het ziekteverzuim in de jaren 2008 t/m -2 weergegeven. De meldingsfrequentie blijft met gemiddeld 1,1 melding per medewerker per jaar onveranderd laag en ligt ruim onder de landelijke referentie. vst bestuursrapportage bijlage 18

19 5 Financiële rapportage De rapportage in dit hoofdstuk kent een andere opbouw dan de opbouw per programma, die in voorgaand hoofdstuk is gehanteerd. Per waterschapstaak en beleidsveld wordt hier ingegaan op de kosten en opbrengsten. Afgesloten wordt met enkele financieel-technische onderdelen. 5.1 Exploitatie Verwacht resultaat De initiële begroting gaat uit van een negatief resultaat van afgerond 7,64 mln. Op basis van de thans voorliggende bestuursrapportage bedraagt het verwachte resultaat over nu afgerond 7,58 mln. negatief. Verwacht resultaat (bedragen x 1.000) per waterschapstaak: Totaal Water- Waterzuiverings- systeembeheer beheer Netto kosten Dekkingsmiddelen Begroting Verwacht resultaat BURAP Kapitaallasten Personeelslasten Overige kosten Toevoeging arbeidsgerelateerde verplichtingen Belastingopbrengsten Verwacht resultaat BURAP Toelichting Bovenstaande ontwikkelingen per kostensoort hebben ook gevolgen voor het resultaat per waterschapstaak. Het negatieve resultaat voor de taak waterzuiveringsbeheer neemt ten opzichte van de begroting met 0,26 mln. af. Voor de taak watersysteembeheer neemt het negatieve resultaat met 0,20 mln. toe. Deze verschuiving houdt verband met de onderliggende verdeling en toerekening van de kosten/opbrengsten naar de desbetreffende taken en impliciet ook het investeringsvolume per taak (voor de toerekening van de kapitaallasten). vst bestuursrapportage bijlage 19

20 Prognose mee- en tegenvallers Kosten: nadelig voordelig a. Kapitaallasten b. Personeelslasten 250 c. Overige kosten, per saldo d. Incidentele kosten/opbrengsten 140 Opbrengsten: Subtotaal kosten e. Belastingopbrengsten Toelichting: Mee- en tegenvallers Burap -2 Subtotaal opbrengsten per saldo voordelig (bedragen x 1.000) Burap -2 Totaal Kapitaallasten: De kapitaallasten dalen door lagere rentelasten; door de aanhoudende financiële crisis heeft het waterschap nieuwe langlopende leningen voor (her)financiering van de investeringen tegen een lager dan begroot rentepercentage kunnen financieren. Het rentevoordeel is 1,1 mln. Personeelslasten: Naar verwachting nemen de personeelslasten met per saldo 0,25 mln. toe. Dit is het gevolg van enerzijds hogere sociale lasten (zorgverzekeringswet) en anderzijds lagere activering omdat er minder uren zijn verantwoord op investeringsprojecten. Overige kosten: Per saldo vallen de overige kosten afgerond 1,4 mln. lager uit; dit wordt o.a. veroorzaakt door lagere kosten van: - onderhoud en aanleg van waterlopen, kunstwerken; - muskusrattenbestrijding; - afzet slib; - bemonstering en analyse. De geprognosticeerde kosten van elektra, slibontwatering, en transport van maaisel vallen echter hoger uit dan geraamd. Incidentele kosten/opbrengsten: Toevoeging arbeidsgerelateerde verplichtingen: Als gevolg van ontwikkelingen in de organisatie is 0,14 mln. toegevoegd aan de voorziening voor arbeidsgerelateerde verplichtingen; dit omdat het waterschap eigen risicodrager is voor de Werkloosheidswet. Belastingopbrengsten: De belastingopbrengsten vallen ultimo naar verwachting 2,124 mln. lager uit t.o.v. de begroting. Voor een toelichting op dit onderdeel wordt verwezen naar hoofdstuk vst bestuursrapportage bijlage 20

21 Per saldo betekent het bovenstaande een positief verschil van afgerond 0,06 mln. ten opzichte van de begroting Consequenties van ontwikkelingen in voor de begroting 2014 Totaal overzicht bijsturingen overige kosten 2014 Overige kosten structureel incidenteel (bedragen x 1.000) Verdeling naar taken: Zuiveringsbeheer Watersysteembeheer a. Bijdrage muskusrattenbestrijding x b. Bemonstering en analyse x Totaal lagere kosten in Toelichting op de financiële bijsturingen voor de begroting 2014 a. Bijdrage muskusrattenbestrijding In de perspectievennota is voor muskusrattenbestrijding geraamd. Deze raming kan op basis van informatie uit de begroting 2014 van het Muskusrattenbeheer - worden bijgesteld naar Een voordeel van in b. Bemonstering en analyse Bovenop de bezuinigingen van 2012 wordt in circa extra structureel bezuinigd in op de monstername en de exploitatie van het meetnet waterkwaliteit. Dit is mogelijk door de verdergaande versterking van de samenwerking in Rijn-Oost. vst bestuursrapportage bijlage 21

22 5.2 Exploitatie per beleidsveld Exploitatie naar beleidsvelden (bedragen x 1.000) Begroting Realisatie t/m Prognose 61 Planvorming Aanleg en onderhoud waterkeringen Inrichting en onderhoud watersystemen Bouw en exploitatie zuiv. techn. werken Inricht. en onderh. vaarwegen en havens Vergunningverlening en handhaven keur Beheersen van lozingen Heffing en invordering Bestuur en externe communicatie Centrale ondersteuning Onvoorzien Dekkingsmiddelen Subtotaal Rente eigen vermogen Incidentele kosten/opbrengsten Subtotaal netto kosten Toevoeging arbeidsgerelateerde verplichtingen 140 Totaal eenmalige kosten/opbrengsten Netto kosten Belastingopbrengsten Belastingopbrengsten Verwacht resultaat Toelichting: Op de beleidsvelden zijn verschillen ontstaan die worden veroorzaakt door enerzijds lagere kapitaallasten en anderzijds lagere overige kosten. Voor een toelichting wordt verwezen naar hoofdstuk (prognose mee-en tegenvallers) vst bestuursrapportage bijlage 22

23 5.3 Dekkingsmiddelen Belastingopbrengsten (bedragen x 1.000) Begroting Realisatie t/m Prognose belastingcategorie Zuiveringsheffing Woonruimten Bedrijven Watersysteemheffing Gebouwd binnendijks Gebouwd buitendijks Ongebouwd binnendijks Ongebouwd buitendijks Ingezetenen Natuur Directe lozers Totaal opbrengsten Toelichting belastingopbrengsten Volgens de opgave van GBLT vallen de belastingopbrengsten ultimo naar verwachting 2,1 mln. lager uit. De grootste afwijkingen worden hieronder toegelicht. Zuiveringsheffing: a. woonruimten (afgerond -/- 0,1 mln.); oorzaak hiervan is een grotere verschuiving van het aantal meerpersoonshuishoudens (3VE s) naar eenpersoonshuishoudens (1 VE); b. bedrijven (afgerond -/- 0,7 mln.); als gevolg van de economische recessie is de zuiveringsheffing voor bedrijfsruimten ultimo lager dan begroot. Er is een trend zichtbaar dat het aantal (bedrijfs)faillissementen toeneemt. Bovendien produceren bedrijven in verband met het economisch slechtere klimaat minder en lozen dus ook minder afvalwater. Gebouwd binnendijks (afgerond -/- 1,2 mln.); de waarde van onroerende zaken (WOZwaarde) is als gevolg van de economische recessie sterker gedaald dan was voorzien in de begroting. Kostentoedelingsverordening Met de invoering van de Waterschapswet zijn vanaf 1 januari 2009 nieuwe regels van kracht geworden om de bijdragen van de diverse categorieën belanghebbenden in de kosten van het watersysteembeheer vast te stellen. In de wet is tevens vastgesteld dat eens in de vijf jaar een herberekening van de waardeverhouding binnen watersysteembeheer moet plaatsvinden. Dit betekent dat we in een nieuwe kostentoedelingsverordening moeten vaststellen. In de vergadering van het algemeen bestuur van 2 juli zijn de kostentoedelingspercentages vastgesteld. Vanaf 8 augustus liggen de verplichte verordeningen gedurende zes weken ter inzage. Na deze termijn worden eventueel ingebrachte zienswijzen in een bedenkingennotitie beschreven en gelijktijdig met de verordeningen in november a.s. aan het algemeen bestuur voorgelegd. vst bestuursrapportage bijlage 23

24 Na goedkeuring door het algemeen bestuur moeten de verordeningen door de Provincie worden goedgekeurd. Na deze goedkeuring moeten de verordeningen vóór 1 januari 2014 bekend worden gemaakt Kwijtschelding De kwijtscheldingsverzoeken worden door GBLT behandeld. Tot en met het tweede triaal zijn aanvragen voor kwijtschelding tot een totaalbedrag van afgerond gehonoreerd. Begroting (bedragen x 1.000) Realisatie t/m Prognose Kwijtschelding Oninbaar Niet alle opgelegde aanslagen kunnen worden ingevorderd. Om uiteenlopende redenen moet soms worden geconcludeerd dat betaling van de aanslagen niet kan worden afgedwongen (faillissement/schuldsanering) of dat uit doelmatigheidsoverwegingen moet worden afgezien van verdere pogingen tot invordering. In de Waterschapswet is geregeld dat het dagelijks bestuur van het waterschap de belasting geheel of gedeeltelijk oninbaar kan verklaren. Deze bevoegdheid is overgedragen aan het dagelijks bestuur van het GBLT. Oninbaar Begroting Realisatie t/m *) (bedragen x 1.000) Prognose *) opgave GBLT d.d. 16 oktober Voor oninbaar is een voorziening gevormd; in is aan deze voorziening toegevoegd. Verwacht wordt dat deze voorziening ultimo toereikend is. 5.4 Risicomanagement Voor de implementatie van risicomanagement maken we gebruik van een risicomanagement-cyclus. Begin zijn de stappen van het inventariseren van risico s en het analyseren van risico s afgerond. Om de strategische risico s van het waterschap in kaart te brengen is een risicokaart ontwikkeld, met herkenbaarheid, eenvoud en duidelijkheid als uitgangspunten. In de loop van wordt verder gewerkt aan de cyclus. Het betreft de bepaling van risicobereidheid door het benoemen en monitoren van risico s. Dit vraagt om bewustwording in de organisatie: van risicomanagement als instrument naar risicodenken : als vanzelfsprekend aspect in onze reguliere werkwijzen. In bilaterale gesprekken met directeuren en managers en via controles op specifieke beheersingsmaatregelen is dit jaar specifieke aandacht besteed aan informatiebeveiliging, aanbestedingsrichtlijnen en begrotingscriteria. Ook zijn maatregelen getroffen in procedures als inkoop en aanbesteding ter verkleining van risico s in de bedrijfsvoering. vst bestuursrapportage bijlage 24

25 5.5 Financiële positie Reservepositie en weerstandscapaciteit Waterschap Rijn en IJssel kent één algemene reserve per taak en twee bestemmingsreserves (innovatiefonds en educatie is beleven). Een deel van de algemene reserve is bestemd als minimaal benodigde weerstandscapaciteit. Het meerdere is gekwantificeerd als vrij besteedbare reserve en kan worden ingezet voor bijvoorbeeld tariefegalisatie. De minimaal benodigde weerstandscapaciteit voor is bepaald op 2,35 mln. Vooralsnog is er op dit moment geen aanleiding om het weerstandsvermogen aan te passen. Reserves (bedragen x 1.000) Omschrijving Waterzuiverings- Watersysteem- Totaal beheer beheer Stand reserves per 1 januari Bestemingsreserve Innovatiefonds Bestemingsreserve Educatie is beleven Vrij inzetbare reserves per 1 januari Minimaal benodigde weerstandscapaciteit Verwacht resultaat Burap Vrij inzetbare reserves ultimo Financiële risico s Wet Houdbare Overheidsfinanciën (HOF) Het wetsvoorstel Houdbare Overheidsfinanciën regelt dat het Rijk en de decentrale overheden een gelijkwaardige inspanning leveren om het begrotingstekort de komende jaren verder weg te werken. Op 18 januari zijn de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) met het kabinet een financieel onderhandelaarsakkoord overeengekomen over de belangrijkste pijnpunten in het regeerakkoord, waaronder de Wet HOF. Het kabinet past het in het wetsvoorstel opgenomen sanctie-instrument richting de decentrale overheden gedurende de kabinetsperiode niet toe als Nederland geen sanctie uit Europa krijgt. Eind 2015 wordt in bestuurlijk overleg geëvalueerd of op basis van de dan beschikbare realisaties de geprojecteerde daling in 2016 en 2017 verantwoord en mogelijk is. Voor de begroting 2014 heeft de Wet HOF o.b.v. het akkoord geen gevolgen. Momenteel vindt de schriftelijke voorbereiding plaats door de Eerste Kamercommissie voor Financiën; het voorbereidend onderzoek vond plaats op 11 juni. Eind april stuurde de UvW, gebaseerd op de Wet HOF, een Concept advies inspelen op EMU-saldopad Daarin doet zij een oproep richting de waterschappen maatregelen te treffen die het EMU-saldo verbeteren. De maatregelen zijn: de bijdragen aan het HWBP maximaal in 5 jaar afschrijven, de ontwikkeling van het EMU-saldo opnemen in de meerjarenraming, minder activeren en rechtstreeks ten laste brengen van de exploitatie (het resultaat) en minder inzetten van reserves voor tariefegalisatie (maar wel binnen de maximale kostenstijging blijven van 5%). De Eerste Kamercommissie voor Financiën bepaalt in september hoe de verdere voorbereiding verloopt en wanneer de plenaire behandeling plaatsvindt. vst bestuursrapportage bijlage 25

26 Schatkistbankieren Delegaties uit het Kabinet en de besturen van Unie, IPO en VNG hebben op 18 januari jl. een onderhandelingsakkoord bereikt over een aantal financiële onderwerpen. Een van die onderwerpen was schatkistbankieren. Het schatkistbankieren heeft materieel niet zo veel betekenis voor de waterschappen. Bij het overleg is dan ook aangegeven dat de waterschappen geen bijdrage leveren aan het hoofddoel, maar wel met de administratieve kosten worden geconfronteerd. Met het onderhandelingsakkoord wordt in belangrijke mate tegemoet gekomen aan deze punten van de waterschappen. In het achter ons liggende triaal hebben zich geen nieuwe ontwikkelingen voorgedaan Verbonden partijen Het waterschap heeft de volgende verbonden partijen: Waterstromen B.V., Nederlandse Waterschapsbank, Belastingorganisatie Lococensus/Tricijn (GBLT) en Het Waterschapshuis. In het achter ons liggende triaal hebben, met uitzondering van Het Waterschapshuis, zich geen nieuwe ontwikkelingen voorgedaan ten aanzien van deze partijen. Het Waterschapshuis In de vorige bestuursrapportage is melding gemaakt van het onderzoek van de stuurgroep (commissie Dijk) naar een nieuw ontwerp Het Waterschapshuis 2.0. In juli jl. heeft de stuurgroep conform afspraak zijn bevindingen kenbaar gemaakt. De stuurgroep heeft in het uitgebrachte rapport keuzes voorgesteld voor de koers van Het Waterschapshuis voor de komende jaren. In grote lijnen bestaat die koers uit twee hoofdelementen. De keuze voor de rol en de taak van HWH 2.0 en een keuze voor de Governance. De bedoeling is, dat in november in de vergadering van het algemeen bestuur Het Waterschapshuis, de uiteindelijke besluitvorming plaatsvindt Voorzieningen In deze rapportageperiode is 0,14 mln. toegevoegd aan de voorzieningen arbeidsgerelateerde verplichtingen. Dit als gevolg van ontwikkelingen in de organisatie omdat het waterschap eigen risicodrager is voor de Werkloosheidswet Treasury Het waterschap heeft in het eerste triaal van voor 50 mln. aan langlopende leningen afgesloten om te voldoen aan de financieringsbehoefte. De rente op deze leningen is lager dan bij de begroting was verwacht door de aanhoudende financiële crisis. Het rentevoordeel bedraagt 1,1 mln. ten opzichte van de begroting. De verwachting is dat de rest van de financieringsbehoefte kan worden gedekt met kort geld (< 1 jaar). Hierbij voldoet het waterschap aan de in de wet Fido vastgelegde normen Overige kengetallen Financiële informatie die de gerapporteerde prestaties in perspectief plaatsen betreft de renteontwikkeling op de kapitaalmarkt en de ontwikkeling van lonen (cao) en prijzen (inflatie). vst bestuursrapportage bijlage 26

27 Renteontwikkeling: In de begroting is gerekend met een renteomslag van 3,4%. De prognose voor is een renteomslag van 3,1%. Door de aanhoudende financiële crisis heeft het waterschap nieuwe langlopende leningen voor (her)financiering van de investeringen tegen een lager dan begroot rentepercentage kunnen financieren. Het rentevoordeel is circa 1,1 mln.; Ontwikkeling van lonen (cao): Geen ontwikkelingen: de thans geldende CAO, met een looptijd tot 1 januari 2014, is hierin leidend; Ontwikkeling inflatie: In de begroting is uitgegaan van een inflatiepercentage van 1,75%. Dit is gebaseerd op het in maart 2012 gepubliceerde Centraal Economisch Plan 2012 van het Centraal Plan Bureau (CPB). In de begroting wordt rekening gehouden met een indexatie voor inflatie van de budgetten voor overige kosten. Gedurende het jaar publiceert het CPB de zogenaamde kerngegevenstabel met o.a. een prognose van de inflatie voor het lopende jaar. Indien de begroting uitgaat van een aanzienlijk lager inflatiepercentage dan de geprognosticeerde inflatie voor het betreffende begrotingsjaar, dan kan dat reden zijn om voor te stellen de begroting daarop aan te passen. Het CPB prognosticeert een inflatie voor van 2,75%. De begroting hanteert een inflatiepercentage van 1,75%. Paragraaf meldt dat ons waterschap over een onderschrijding van 1,4 mln. op overige kosten realiseert. Met een hoger geprognosticeerde inflatie, is dat een goede prestatie. Voor de volledigheid: het voorstel luidt de budgetten voor overige kosten niet te corrigeren voor de hoger geprognosticeerde inflatie. vst bestuursrapportage bijlage 27

28 SUPPLEMENT I ZUIVERINGSRENDEMENTEN Gebiedsrendement In deze rapportage wordt ingegaan op de zuiveringsresultaten over de eerste twee trialen van. Het gebiedsrendement over (t/m half juli) is voor stikstof 85% (conform doelstelling in de begroting) en voor fosfaat 86% (oorspronkelijke doelstelling in de begroting 80%). Stikstof Het gebiedsrendement voor stikstof is op koers en behoeft geen nadere toelichting. Fosfaat Het gebiedsrendement voor fosfaat is nog aan de hoge kant. Opvallend is de gemiddelde lage aanvoer van afvalwater als gevolg van de relatief lage regenval in de eerste 7 maanden van. Een lage aanvoer van afvalwater levert doorgaans een hoger gebiedsrendement. Op basis van het brede draagvlak binnen het algemeen bestuur is door het college van dijkgraaf en heemraden besloten om voor het lopende jaar, de ambitie voor het gebiedsrendement voor fosfaat te verlagen naar 75%. Aangezien de chemische defosfatering op buitenwater hoofdzakelijk wordt gestuurd op de RWZI Nieuwgraaf, is vanaf begin juni op de RWZI Nieuwgraaf gestopt met de dosering van ijzerzouten. Het effect daarvan is nog niet goed zichtbaar in de overzichten (die lopen tot juni), maar werkt in de loop van dit jaar door in een daling van het gebiedsrendement. Zuiveringrendementen t/m half juli Influent Belasting debiet [m3/d] I.E. à 150 g TZV Stikstof [mg/l] Jaargemiddeld Effluent Fosfaat [mg/l] Voortschrijdendgemiddeld Jaar- Eis ver Rende- Jaarge- Maximale Eis ver Rendegemiddeld gunning ment % middelde waarde 1) gunning 2) ment % Aalten , ,2 1, Aalten Dinxperlo ,4 1, Dinxperlo Etten , ,5 0, Etten Haarlo , ,3 1, Haarlo Holten , ,5 0, Holten Lichtenvoorde , ,8 1, Lichtenvoorde Nieuwgraaf ,9 10 3) 79 1,3 2,4 1 3) Nieuwgraaf Olburgen ,5 10 3) 86 3,0 3,3 1 3) Olburgen Ruurlo ,2 1, Ruurlo Varsseveld , ,5 0, Varsseveld Wehl , ,7 0, Wehl Winterswijk , ,4 1, Winterswijk Zutphen ,0 10 3) 95 0,9 1,5 1 3) Zutphen Totaal e triaal e triaal CZV Rendement % 1) Het voortschrijdende gemiddelde over tien waarnemingen is het gemiddelde over de laatste tien waarnemingen. Bij elke nieuwe waarneming wordt er een nieuw gemiddelde uitgerekend. Het betreft hier de hoogste waarde van alle voortschrijdende gemiddelden. Deze waarde moet lager zijn dan de eisen. vst bestuursrapportage bijlage 28

29 Rendement (%) 2) De eis is dat het voortschrijdende gemiddelde over tien waarnemingen niet hoger mag zijn dan in de kolom weergegeven norm. 3) Deze eis is van toepassing indien de gebiedsverwijderingsrendementen (75%) niet worden gehaald. Bij gebiedsverwijderingsrendementen hoger dan 75% zijn de installatie specifieke eisen niet van kracht. In volgende grafiek is het gebiedsrendement over de afgelopen jaren weergegeven. Het betreft het cumulatieve rendement per jaar, dat wil zeggen dat in het weergegeven rendement over het tweede en derde triaal telkens de resultaten van de voorgaande trialen zijn meegenomen. De resultaten uit het derde triaal zijn de jaarresultaten. 100 Gebiedsrendementen RWZI's CZV 85 N P jjjj-3 is het jaarrendement De zuiveringsresultaten van het geloosde afvalwater zijn getoetst aan de voorschriften van de Watervergunningen. Eenmalige overschrijdingen die binnen de ruimte van de Watervergunningen vallen worden niet gemeld. Alleen installaties die lozen op Rijkswater (Nieuwgraaf, Olburgen en Zutphen) of waar bijzonderheden zijn, worden echter wel kort beschreven. RWZI s die voldoen aan de Watervergunning Aalten, Etten, Haarlo, Lichtenvoorde, Varsseveld, Wehl, Ruurlo. Verwacht wordt dat deze installaties gaan voldoen aan alle lozingseisen gezien over geheel. De verhoogde stikstofwaarden in effluent (Aalten, Ruurlo en Wehl) worden in de loop van het jaar, nu de temperatuur van het afvalwater weer stijgt, naar verwachting gecompenseerd. Installaties die voldoen aan de eisen en die een nadere toelichting behoeven Nieuwgraaf, Olburgen en Zutphen (lozingen op Rijkswater) vst bestuursrapportage bijlage 29

30 De installaties Nieuwgraaf, Olburgen en Zutphen lozen op Rijkswater, namelijk de IJssel. Voor deze installaties geldt dat, indien het gebiedsrendement voor stikstof en fosfaat hoger is dan 75%, niet hoeft te worden voldaan aan de individuele norm voor stikstof en fosfaat. RWZI Nieuwgraaf heeft net als andere installaties ook last gehad van langer aanhoudende lage temperaturen van het afvalwater met effect op het stikstofgehalte in effluent. De verwachting is dat ook Nieuwgraaf in de loop van het jaar onder het gemiddelde van 10 mg/l komt. Omdat vanaf half juni geen ijzerzouten meer worden gedoseerd stijgt het jaargemiddelde fosfaatgehalte langzamerhand. Holten (Stikstof) De resultaten van RWZI Holten voor wat betreft stikstof zijn sterk verbeterd de afgelopen jaren. Een incidentele uitschieter in mei zorgt nog voor een tijdelijke verhoging van het gemiddelde stikstofgehalte, maar de verwachting is dat dit in de loop van het jaar wordt gecompenseerd en het jaargemiddelde weer onder de norm van 10 mg/l komt. RWZI s die tijdelijk niet voldaan hebben aan de Watervergunning. Dinxperlo (Onopgeloste bestanddelen, CZV) De oude installatie Dinxperlo, die dit jaar vervangen wordt door een nieuwe installatie (Nereda), heeft half mei, bij hevige regenval, slib uitgespoeld naar de Aastrang. Daarmee is eenmalig de eis van de Waterwet overschreden. Deze incidentele overschrijdingen behoren na het in bedrijf nemen van de Nereda-installatie naar verwachting tot het verleden. Olburgen (Onopgeloste bestanddelen) Eind januari is er slib uit de installatie gespoeld en op de IJssel geloosd. Dit was het gevolg van extra hoge aanvoer van vuil, kort achter elkaar terwijl het regende. De afgelopen periode is een onderzoeksprogramma opgesteld om de oorzaak van de hoge aanvoer te achterhalen. Daardoor zijn inmiddels wel enkele veroorzakers opgespoord, maar de definitieve oplossing is nog niet gevonden. Bij het onderzoek wordt ook het functioneren van het rioolstelsels betrokken, specifiek bij regenweer na langere droge perioden. Consequenties van de uitspoeling is dat vervuild afvalwater op de IJssel wordt geloosd en de Watervergunning eenmalig wordt overschreden. Deze incidentele uitschieter levert een geringe verhoging op van de rijksheffing (heffing die betaald wordt om te mogen lozen op Rijkswater). Ruurlo (Fosfaat) In Ruurlo is het fosfaatgehalte gedurende een periode van half april tot en met half mei verhoogd, waardoor de wettelijke eis van 1 mg/l is overschreden. Oorzaak van deze overschrijding is de aanvoer van meer vet dan normaal is eind februari in combinatie met een technische storing in april, die onmiddellijk is opgelost. De verhoogde aanvoer van vet is gemeld, maar de oorzaak is niet achterhaald. De installatie voldoet weer aan de eisen. Winterswijk (Fosfaat) RWZI Winterswijk is een installatie die fosfaat geheel biologisch verwijdert en daarmee doorgaans goede resultaten boekt. In november 2012 is er echter een technische storing geweest in het biologische proces die niet volgens protocol automatisch is doorgegeven aan de bedrijfsvoering. Het gevolg is een zeer hoog fosfaatgehalte in het effluent op die dag. Door deze uitschieter voldoet Winterswijk op de betreffende dag niet aan de eisen die in de Watervergunning zijn gesteld. De automatische doormelding is onmiddellijk hersteld. Omdat de norm geldt voor een gemiddelde over 10 bemonsteringen, ijlt dit nog na in. vst bestuursrapportage bijlage 30

31 SUPPLEMENT II SUBSIDIES Dit supplement bevat informatie over de programma s (Veiligheid, Watersystemen en Afvalwaterketen) met investeringsprojecten die deels gefinancierd worden met subsidiegelden van het Rijk, de provincie en gemeenten. Voor een nadere inhoudelijke toelichting wordt verwezen naar de specifieke programma s in hoofdstuk 3. Tot slot geven we inzicht in de door het waterschap verstrekte (algemene) subsidies. Toelichting per programma Programma Veiligheid Bij de toekenning van de kredieten is voor de tot dit beleidsveld behorende projecten een subsidiebijdrage begroot van 1,0 mln. (100% van de bruto-uitgaven) De laatste prognose wijkt hiervan niet af (100% dekking). Het betreft het project Verbetering Westervoortsedijk, fase 3. Programma Watersystemen Voor de lopende (deel)projecten die niet onder de Waterovereenkomst vallen is oorspronkelijk een subsidiebijdrage geraamd van 3,8 mln. (88% van bruto-uitgaven 4,3 mln.). Geprognosticeerd is een subsidiebijdrage van 3,3 mln. (85% van bruto-uitgaven 3,9 mln.). Zowel de totale omvang als de subsidiebijdrage valt dus lager uit. Deelprojecten die op dit moment lopen zijn: fietspaden Oude IJssel, fietspaden Groenlose Slinge, herinrichting Wehmerbeek en Dortherbeek West vanaf Kring van Dorth en fietspaden Schipbeek traject Kooidijk-Roosdomsweg en aanleg onderleider van project vispasseerbaar maken Schipbeek-Twentekanaal (Blauwe knooppunten). De aanleg van de fietspaden is voor 100% gesubsidieerd. - Waterovereenkomst Gelderland Van de provincie Gelderland is op 12 oktober 2012 een nieuwe beschikking ontvangen voor subsidieverlening in het kader van de Subsidieregeling meerjarenprogramma s Gelderland (Provinciaal Meerjarenprogramma Gelderland). In deze beschikking zijn de deelprogramma's (19) van de Waterovereenkomst opgenomen, waarvan de prestaties uiterlijk 31 december 2014 gerealiseerd moeten zijn. De overeenkomst is met één jaar verlengd. De beschikking gaat uit van 35,4 mln. aan subsidiabele kosten, inclusief de kosten voor grondaankopen ( 6,12 mln.). De grondaankopen worden door de provincie in eerste instantie om niet geleverd. Bij de eindverantwoording van de grondkosten in 2015 wordt de 25% eigen bijdrage van het waterschap afgerekend. Aan subsidiebijdrage is 26,2 mln. opgenomen. vst bestuursrapportage bijlage 31

32 Voor de Baakse Beek is in goed overleg met de provincie een intentieverklaring opgesteld waarin opgenomen een bedrag van 2 mln. (aanvullend op de WOK) en een restopgave aan prestaties, te weten 44 ha. herinrichting en 8 km. beekherstel. De intentieverklaring wordt omgezet in een subsidiebeschikking. - Waterovereenkomst Overijssel Door de provincie Overijssel zijn beschikkingen afgegeven voor de te realiseren prestaties in de periode 2008 t/m. Onlangs heeft de provincie zijn goedkeuring verleend voor verlenging van de overeenkomt met een jaar. De subsidiabele kosten zijn voorlopig vastgesteld op 3,8 mln. Toegezegd aan subsidiemiddelen is 2,2 mln. (bestaande uit een normsubsidie per km beekherstel en per m3 waterberging + 0,78 mln. synergiegelden Rijk). De uitgaven van de vispassages worden voor een gering bedrag gesubsidieerd uit een deel van de synergiegelden. Voor de projecten Herinrichting Schipbeek, traject Kooidijk-Roosdomsweg, Braambruginstroom Zoddebeek en het deelproject beekherstel Dortherbeek West, vanaf Kring van Dorth is door het bestuur uitvoeringskrediet toegekend. Uitvoering van de projecten Buurserbeek en Dortherbeek start in - met een uitloop naar Voor de lopende projecten is in de kredieten een subsidie begroot van 1,3 mln. (40% van de bruto-uitgaven van 3,2 mln.). In de laatste prognose is nog van dezelfde bedragen uitgegaan. De projecten dienen uiterlijk 31 december 2014 te zijn uitgevoerd met de in de beschikkingen opgenomen prestaties. - Blauwe knooppunten In mei 2011 is een overeenkomst getekend tussen ons waterschap en Rijkswaterstaat waarin opgenomen dat het waterschap een vijftal vispassages aanlegt ter bevordering van de vismigratie van en naar de IJssel. De vispassages dienen voor het jaar 2016 gereed te zijn. Rijkswaterstaat verstrekt een subsidie van 50%. De totale subsidiabele uitgaven zijn vastgesteld op 3,3 mln. De subsidiebijdrage is 1,65 mln. In de vergadering van het algemeen bestuur van juli jl. is voor het eerste deelproject (onderleider, vispasseerbaar maken Schipbeek-Twentekanaal) een krediet gevoteerd van 0,38 mln. met een subsidiebijdrage van 0,18 mln. (47%). De verwachting is dat de vastgestelde uitgaven van dit deelproject wat hoger uitvallen in verband met extra onderhoudseisen (doorspoelen onderleider). - Projecten Havikerwaard-Faisantenbos, fase1 en Landbouw op peil Deze projecten vallen onder het uitvoeringsprogramma van de provincie Gelderland In de beschikking is 2,9 mln. aan subsidiabele kosten opgenomen. Het subsidiepercentage voor Landbouw op Peil (LOP) bedraagt 50% ( 0,07 mln.) en voor Havikerwaard 75% ( 2,2 mln.). De projecten dienen uiterlijk 31 december 2015 te zijn uitgevoerd met de in de beschikking opgenomen prestaties. vst bestuursrapportage bijlage 32

33 Programma Afvalwaterketen Onder dit programma zijn de subsidiebijdragen opgenomen van projecten die onder de Waterovereenkomst Gelderland vallen. Het betreft een bijdrage in de aanleg van een 4 e trap bij de RWZI s Haarlo en Dinxperlo en het verwijderen van de oude persleidingen langs het Berkeltraject Lochem Zutphen. Begroot (vlg. krediet) is een subsidiebijdrage van 5,8 mln. (gemiddeld 67% van de bruto-uitgaven 8,7 mln.). De laatste prognose gaat uit van 5,8 mln. (gemiddeld 68 % van de bruto-uitgaven 8,6 mln.). Door het waterschap verstrekte algemene subsidies In onderstaande tabel geven wij inzicht in de algemene subsidies die door het waterschap zijn verstrekt aan het eind van de rapportageperiode. (bedragen x 1.000) Omschrijving realisatie *) prognose ultimo algemene subsidies *) Dit betreft subsidieverlening aan het Watermuseum, het Plattelandshuis en de Stichting DOS voor het houden van een badeendjesrace op Koninginnedag voor het waterproject dat Waterschap Rijn en IJssel met partners in La Libertad uitvoert. vst bestuursrapportage bijlage 33

34 SUPPLEMENT III PROJECTENLIJST In supplement III wordt op projectniveau - financieel en operationeel - de voortgang weergegeven. In dit overzicht zijn alleen de door het bestuur goedgekeurde investeringsprojecten (met een uitvoeringskrediet) opgenomen. Een specifieke toelichting op de majeure projecten treft u aan in hoofdstuk 4 bij de programma-rapportage. Voortgang financieel De in de kolom voortgang rood gearceerde projecten zijn kort toegelicht in supplement III (zie kolom reden ). Bij financieel gaat het om een afwijking van meer dan 10% tussen verleend krediet en afgegeven prognose. Het gaat hier om projecten waarvoor nog aanvullend krediet moet worden aangevraagd vanwege aanvullende werkzaamheden en meerkosten. We vermelden hier alleen de afwijkingen t.o.v. de vorige bestuursrapportage. Daarnaast valt van projecten die onder de Waterovereenkomst Gelderland vallen en waar in het krediet is uitgegaan van 75% subsidiedekking, het subsidiepercentage lager uit. In de subsidiebeschikking is bij de opgenomen uitvoeringskosten van de projecten geen rekening gehouden met de interne personeelskosten. Voortgang operationeel Bij operationeel gaat het om een verlenging van de doorlooptijd van een project naar een volgend kalenderjaar. De vertraging heeft een bandbreedte van 4 maanden tot een jaar. Het betreft hier voornamelijk vertragingen als gevolg van o.a. nader intern onderzoek over lange termijn visie, realiseren randvoorwaarden en opstellen inrichtingsplan. Daarnaast vindt vertraging plaats door bestuurlijke discussie, nadere besluitvorming en procedures van vergunningverlening. Ook hier vermelden we alleen de afwijkingen t.o.v. de vorige bestuursrapportage. SUPPLEMENT IV PROJECTENKAART Tot slot hebben we op een kaart de lopende en de in gestarte investeringsprojecten van het waterschap weergegeven. Een symbool geeft aan wat voor soort project het is en waar het wordt uitgevoerd. Projecten waarvoor een krediet is verleend, zijn geel. Als achtergrond zijn de gebieden weergegeven die in de Reconstructieplannen en de Waterhuishoudingsplannen zijn aangeduid als plaatsen waar de wateropgaven voorrang krijgen. Indien dit beleid doorwerkt, moeten de investeringsprojecten zich vooral op deze gebieden gaan concentreren. Wanneer in de projectenlijst wijzigingen worden voorgesteld (bijvoorbeeld om het eindjaar te verschuiven), zijn deze vanzelfsprekend nog niet op deze kaart verwerkt. vst bestuursrapportage bijlage 34

35 SUPPLEMENT V P&C CYCLUS vst bestuursrapportage bijlage 35