Wanneer ben ik de leider die mensen graag volgen?

Transcriptie

1 Wanneer ben ik de leider die mensen graag volgen? Bereik meer door dichter bij jezelf te blijven In samenwerking met

2 Waarom authenticiteit inspireert Managers willen zichzelf graag verbeteren en zoeken gedragsvoorbeelden. Ze komen daarmee vaak juist verder van zichzelf te staan en worden minder inspirerende leiders. Hoe word je de leider die mensen graag volgen? Veel leiders zoeken manieren om zich in hun functioneren te verbeteren. Ze willen hun mensen meekrijgen en zorgen dat de afdeling goed presteert, met zo min mogelijk stress en spanning. Ze willen het roer stevig in handen hebben en senioriteit uitstralen, maar stappen vaak in de valkuil dat ze op alles een antwoord willen kunnen geven. En denken dat ze als zwak en inadequaat worden bestempeld als ze tekortkomingen of fouten laten zien. Ze proberen de persoon te worden waarvan ze verwachten dat de omgeving die als de ideale leider ziet. Waarmee ze door die omgeving juist als onecht worden ervaren. Authenticiteit Zo anders werkt authenticiteit. Authentiek leidinggeven staat de laatste jaren enorm in de belangstelling. Dat is niet voor niks. Leiders die dicht bij zichzelf blijven, zijn beter in staat hun mensen te inspireren. Met hun openheid en oprechtheid bouwen ze duurzame relaties met hun collega s. Met authentiek leidinggeven gaan eigenschappen samen zoals evenwicht, standvastigheid, onbevangenheid, creativiteit en compassie. Authentieke leiders zijn eerlijk zowel naar zichzelf als hun omgeving, en worden daarom als vanzelfsprekend vertrouwd. Continu proces Er is geen stappenplan voor authentiek leidinggeven. Authentiek wil immers zeggen dat je bij jezelf blijft, maar jezelf zijn is ongrijpbaar en veranderlijk. Zowel wij als onze omgeving zijn elke dag verschillend. Zoeken naar authenticiteit is daarmee een continu proces. Het wil echter niet zeggen dat je je er niet in kunt bekwamen. In dit whitepaper staan de kwaliteiten beschreven waarop mensen die een inspirerend leider willen worden, zich kunnen verbeteren. Er is geen stappenplan voor authentiek leidinggeven 2

3 Zo word je een authentiek leider Er is een belangrijk verschil tussen daadkrachtig doen en daadkrachtig zijn, geïnteresseerd doen en geïnteresseerd zijn, respectvol doen en respectvol zijn. Je voelt vaak zelf wanneer jouw gedrag echt was. Het verschil tussen doen en zijn is van essentieel belang voor je rol als leider. Op onze beste momenten zijn we geloofwaardig, authentiek en in staat anderen te inspireren. Als je terugdenkt, kun je die momenten vaak herkennen. Moeiteloos, spontaan, zonder voorbedachte rade waren wij op die momenten verbonden met onze waarden. De herinnering aan die momenten leert ook wat ons soms in de weg staat om dichtbij onszelf te blijven. Ieder mens heeft in de loop van zijn leven een hoeveelheid bagage opgebouwd, zoals gedragspatronen, overtuigingen, vooroordelen en voorkeuren. We trekken conclusies zonder te merken dat ze gebaseerd zijn op onbewuste denkgewoontes. We doen bepaalde dingen op een bepaalde manier om de simpele reden dat we ze altijd op die manier hebben gedaan. Wikkels afpellen De weg naar authentiek leidinggeven is letterlijk een ontwikkeling: het afpellen van de wikkels van vooringenomenheden en ingesleten patronen. Door de invloed van patronen te beperken, kan iemand leren om open en onbevangen in de wereld te staan. Op dat moment krijgen waarden zoals respect, compassie en oprechtheid de ruimte. Je bent beter in staat jouw team te bezielen en verbinden. Daarmee maak je energie en creativiteit los, waarmee het team daadkrachtiger en effectiever wordt. Zowel door zelfinzicht als met oefeningen is het mogelijk de invloed van de wikkels terug te dringen. Dat kan op 4 niveaus gebeuren. Vastgeroeste oordelen staan authentiek leidinggeven in de weg Niveau 01 de aandacht Zet de automatische piloot uit De aandacht verliezen is de meest voorkomende manier waarop we onszelf kwijtraken in de dagelijkse drukte van alledag. We zijn nu eenmaal behept met wat boeddhisten een monkey mind noemen: onze associaties en gedachten springen van de hak op de tak. Dat betekent dat we vaak niet betrokken zijn bij wat in onze onmiddellijke omgeving gebeurt. Nog erger is het als we ons verstoppen achter beeldschermen en dichte kantoordeuren, of onze werkdag zo inrichten dat we onze collega s weinig zien. Zonder aandacht is er geen betekenisvol contact. De teamleden krijgen het idee dat de kwaliteit van hun werk niet belangrijk is en verliezen betrokkenheid. Uit onderzoek blijkt dat een lagere betrokkenheid leidt tot minder productiviteit en meer absentie en personeelsverloop. Tip: Aandacht begint met aanwezigheid. Oprecht persoonlijk contact maakt dat de medewerkers zich gezien voelen. Ook kan de aandacht worden verbeterd met meditatie- en mindfulnesstraining. Met het oefenen van de concentratie, bijvoorbeeld door dagelijkse handelingen aandachtig (zonder je te laten afleiden) uit te voeren, leer je om beter in het hier en nu te blijven. 3

4 Niveau 02: het denken Stop met oordelen Een ander automatisme (naast afleiding door vluchtige gedachten) is onze neiging om te oordelen. Vaak hebben we binnen enkele seconden onze mening over iets of iemand klaar. Later is het lastig om die mening bij te stellen; dat geeft cognitieve dissonantie: het idee dat we het bij het verkeerde eind hebben strookt niet met ons zelfbeeld van weldenkende mensen. Vastgeroeste oordelen staan authenticiteit in de weg. Je ziet situaties niet meer onbevangen, maar door de bril van je eerdere conclusies. Daarmee verval je snel in vaste reactiepatronen. Tip: Een goede manier om het denken te trainen is met The Work van Byron Katie. Je onderzoekt vastzittende gedachten en vooringenomenheden. Is je gedachte waar, weet je dat zeker? Wat is jouw reactie als die gedachte waar is, geeft ze je stress? Wie zou je zonder die gedachte zijn? Vaak merk je dat gedachten meer invloed op ons hebben dan de werkelijkheid die eraan ten grondslag ligt. Niveau 03: het voelen Herken je emoties Net als gedachten kunnen vastzittende gevoelens maken dat we niet open zijn. Vooringenomen sympathieën of antipathieën kleuren de onderlinge betrekkingen. Soms zijn er smeulende irritaties of is er angst. Dat soort emoties kunnen je prikkelbaar of defensief maken. De mensen in je omgeving hebben daar antennes voor en houden zich op de vlakte. Of ze gaan je uit de weg. Een betekenisvolle relatie opbouwen met collega s is op dat moment uitgesloten. Authenticiteit veronderstelt gemoedsrust, maar het bereiken en vasthouden daarvan is niet altijd eenvoudig. Tip: Zorgen dat je je goed van je emoties bewust bent, is een nuttige oefening. Door terug te denken en na te gaan op welk moment en onder welke omstandigheden bepaalde emoties opkwamen, kun je niet alleen de onderliggende gedachten identificeren, maar ook leren die emoties in de toekomst beter te herkennen. Als je ze kunt herkennen, kun je voorkomen dat je erdoor wordt meegesleept. Op onze beste momenten zijn we geloofwaardig, authentiek en inspireren anderen Niveau 04: het handelen Neem een open houding aan Vaak zonder dat we het bewust zijn, zit ons handelen gevangen in patronen. Ze maken dat we situaties steevast op een bepaalde manier aanpakken. We zijn geneigd gedragsregels te volgen zonder dat we alternatieve mogelijkheden overwegen. De spontaniteit verdwijnt. Authentiek leidinggeven houdt in dat je in staat bent ontspannen en met een open houding met gebeurtenissen om te gaan. Met een onbevangen houding zie je oplossingen waar je anders aan voorbijgaat. Je nieuwsgierigheid en die van je omgeving wordt geprikkeld. Tip: Ook hier helpt het om terug te denken aan de manier waarop we in het verleden op bepaalde situaties hebben gereageerd. Is het echt nodig om op die manier te reageren, of zijn er andere mogelijkheden? Ook de vraag wanneer je wel of niet ontspannen bent, en waar die spanning vandaan komt, is belangrijk. Zorgen dat je op fysiek gebied goed in je vel zit, is een basisvoorwaarde voor authenticiteit. Wie zich niet lekker voelt, is niet in staat anderen te inspireren. 4

5 De weg naar authenticiteit is letterlijk een ontwikkeling: het afpellen van wikkels 5

6 Authentiek leidinggeven in de praktijk Authentiek leidinggeven is nog niet zo makkelijk. Het betekent onder andere dat je jezelf kwetsbaar moet durven opstellen. Een uitdaging. Toch is dit het enige juiste dat je kunt doen, weten onderstaande managers uit eigen ervaring. Case 1: Als je niks uitlegt gaan mensen het ergste denken Red Hat, producent van opensourcesoftware, kocht een bedrijf waarvan de technologie niet helemaal opensource was. Dat past niet bij de filosofie van het bedrijf, maar het zou maanden werk kosten om dat te veranderen. Ceo Jim Whitehurst vond dat niet de moeite, zodat het product zonder meer werd uitgebracht. Zéér tegen de zin van de klanten, zo bleek al snel. Ze lieten het product links liggen, waarna Red Hat nóg meer tijd nodig had om alles recht te zetten. Whitehurst slikte de bittere pil en erkende zijn fout publiekelijk. Als je niet de tijd neemt om uit te leggen waarom je je besluit hebt genomen, gaan mensen vaak het ergste denken: dat je in de war of dom bent, of dat het je niks kan schelen, zei Whitehurst achteraf. Hij schreef zijn klanten wat de overwegingen waren geweest die een rol hadden gespeeld, en dat zijn inschatting onjuist was geweest. De irritatie verdween en maakte plaats voor waardering. De authentieke leider inspireert anderen het beste uit zichzelf te halen Case 2: Het moet niet in de weg gaan zitten Het was windstil rond de evenaar en de deelnemers aan de Volvo Ocean Race 2015 op weg naar Newport lagen dicht bij elkaar. Schipper Bouwe Bekking van Team Brunel dacht slim te zijn en koos in overleg met de navigator een andere koers, maar het was een verkeerde tactische keuze en de boot zakte snel van plaats 1 naar plaats 5. In de nabespreking met het team nam hij de schuld volledig op zich. Niemand anders is verantwoordelijk. Door zoiets openlijk toe te geven, voorkom je dat het in de weg blijft zitten, verklaarde Bekking later. Er ontstaat een cultuur waarin ook de andere teamleden hun fouten durven te erkennen. Teamleden van de Volvo Ocean Race moeten onder extreme, soms gevaarlijke omstandigheden samenwerken. Het onderling vertrouwen is van levensbelang. In de volgende etappe van de race, naar Lissabon, finishte Team Brunel als eerste. 6

7 Conclusie Authenticiteit vraagt durf Het vraagt moed om bij jezelf te blijven en kwetsbaar te zijn. Maar het levert veel op: meer betrokkenheid en energie, en betere teamprestaties. Authenticiteit gaat erom situaties open tegemoet te treden. Om in staat te zijn vooroordelen te herkennen en te zorgen dat ze niet langer het gedrag bepalen. Er is durf voor nodig, want een onbevangen houding kan soms betekenen dat eerdere conclusies op de helling moeten. Soms moeten nieuwe wegen worden ingeslagen, en moeten fouten worden erkend. Leiders die hun fouten niet onder ogen durven zien en in staat zijn er lessen uit te trekken, zullen er niet in slagen een diepgaande vertrouwensband met hun collega s op te bouwen. Beloning Wie er wel in slaagt om tot openheid en eerlijkheid te komen, wordt beloond met een betere kwaliteit van de onderlinge relaties. Eerlijkheid maakt eerlijkheid in anderen los, en de integere leider is de leider die we graag volgen. Als we voelen dat we worden vertrouwd, zullen we geneigd zijn meer ons best te doen om het gestelde vertrouwen niet te beschamen. De authentieke leider krijgt volgers die intrinsiek gemotiveerd zijn het beste uit zichzelf te halen. Dat is wat inspireren inhoudt. Colofon Dit is een uitgave van MT MediaGroep BV in samenwerking met de Baak. Redactie Redactie Management Team. Met medewerking van: Guus Brackel, trainer bij het Baak programma Ik en de Anderen en directeur/ eigenaar van adviesbureau Bout & Partners. Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder toestemming van MT MediaGroep BV en de Baak. Contact Meer weten over wat de Baak voor jou en je organisatie kan betekenen, of heb je vragen over een of meerdere trainingen? Neem vrijblijvend contact op met een van de adviseurs via advies@debaak.nl of via debaak.nl Januari