BELEIDSNOTITIE PLATTELANDSONTWIKKELING

Transcriptie

1 BELEIDSNOTITIE PLATTELANDSONTWIKKELING GEMEENTE AALTEN Aalten, november 2007 Vastgesteld door de Raad op 22 januari 2008 Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 1 -

2 BELEIDSNOTITIE PLATTELANDSONTWIKKELING GEMEENTE AALTEN November 2007 Auteur Bas Luijmes Opleiding: Regionale ontwikkeling en innovatie Hogeschool Larenstein Wageningen Opdrachtgever Gemeente Aalten Afdeling Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Contactpersoon: mevr. C. M. Snels Datum: 14 september 2007 Enkele aanpassingen ivm raadsbesluiten 20 november 2007 Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 2 -

3 Voorwoord Het buitengebied, ofwel het platteland van Aalten, herbergt diverse functies. Het oorspronkelijke gebied is door de eeuwen heen door agrariërs gevormd en gecultiveerd tot wat het nu is. Het buitengebied van Aalten bestaat uit kleinschalig agrarisch cultuurlandschap afgewisseld met bos en natuur. De laatste jaren zijn echter de functies recreatie en toerisme een steeds grotere rol gaan spelen in het buitengebied. Deze rol vertaalt zich in de toenemende vraag naar ruimte om te recreëren en te ontspannen in een buitengebied waar de waarden rust, ruimte en natuur nog aanwezig lijken te zijn. Aan de andere kant zijn er de functies landbouw en natuur, beiden functies die elkanders ontwikkeling lijken te beperken. De landbouw moet groeien en efficiënter gaan produceren om in hun inkomen te kunnen voorzien. Dit gaat weer ten koste van de uitbreidingsmogelijkheden voor natuur en het behoud van het karakteristieke kleinschalige landschap. Waardoor de rust, ruimte en natuur waar recreanten en toeristen op af komen weer wordt bedreigt. Zo bedreigen de vele functies en ontwikkelingen in het buitengebied elkaar voortdurend. Maar moeten we wel spreken van bedreigingen, is het niet mogelijk om deze angsten om te zetten naar kansen. Hiervoor is het wel nodig dat er verder gekeken wordt dan je eigen straatje. Zet je oogkleppen af en kijk verder dan alleen landbouw, natuur of recreatie. Kijk naar het grote geheel, een buitengebied waar samengewerkt moet en kan worden. De gemeente Aalten probeert door middel van deze beleidsnotitie plattelandsontwikkeling het beleid voor de ontwikkeling van het buitengebied samen te voegen zodat overzicht ontstaat in de mogelijkheden en de ontwikkelingsvisie voor Aalten. De gemeente Aalten kan aan de hand van dit plattelandsontwikkelingsbeleid de concurrerende functies die plaatsvinden in het buitengebied zo combineren dat er een klimaat ontstaat waarin ontwikkeling, samenwerking en samen wonen, werken, leven en recreëren mogelijk is. In het buitengebied moet samen geleefd kunnen worden! Gemeente Aalten, 2007 Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 3 -

4 Inhoudsopgave VOORWOORD INHOUDSOPGAVE DE BELEIDSNOTITIE PLATTELANDSONTWIKKELING KORT TOEGELICHT BELEIDSKADERS PROVINCIAAL EN REGIONAAL BELEID GEMEENTELIJK BELEID AMBITIE PLATTELANDSONTWIKKELING SAMENSPEL VAN FUNCTIES EN BEWONERS LANDBOUW GROEIEN EN UITBREIDEN RECONSTRUCTIEPLAN OMSCHAKELING IN BEDRIJFSVOERING VAN AGRARISCHE BEDRIJVEN NEVENACTIVITEITEN BIJ HET AGRARISCH BEDRIJF NATUUR & LANDSCHAP LANDSCHAPSONTWIKKELINGSPLAN Nieuwe landgoederen NATIONAAL LANDSCHAP AGRARISCH NATUURBEHEER (KLEINSCHALIGE) LANDSCHAPSELEMENTEN WATER RECREATIE RECREATIEVE NETWERKEN EN ARRANGEMENTEN WANDEL-, FIETS- EN RUITERROUTES INTERNATIONALE SAMENWERKINGSVERBANDEN Evenementen NEVENACTIVITEITEN ALGEMEEN Algemene voorwaarden voor ontwikkeling in het buitengebied Mogelijke nevenactiviteiten Omvang van nevenactiviteiten Horecafunctie DAGRECREATIE Kleinschalige dagrecreatieve activiteiten Paardenhouderij en recreatie Sportactiviteiten en -voorzieningen VERBLIJFSRECREATIE Kleinschalige verblijfsrecreatieve voorzieningen Ontwikkelingsruimte voor bestaande verblijfsrecreatieve bedrijven ZORG Sociale nevenfunctie/ zorgboerderij Recreatieve zorg OPSLAG OVERIGE ACTIVITEITEN Duurzame energie BEDRIJVIGHEID EN HOOFDACTIVITEITEN Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 4 -

5 VRIJKOMENDE (VRIJGEKOMEN) AGRARISCHE BEBOUWING HERGEBRUIK DOOR WOONFUNCTIES HERGEBRUIK DOOR BEDRIJVIGHEID VEREVENING WONEN Karakteristieke erf- en tuinbeplanting BEPERKING VAN OVERLAST UITVOERING, COMMUNICATIE EN FINANCIERING UITVOERING VAN HET PLATTELANDSBELEID Samen werken aan de ontwikkeling van het buitengebied Gebiedscommissie Interne organisatie en communicatie FINANCIËN Plattelandsfonds BIJLAGEN BIJLAGE 1: INDICATIEVE LIJST VAN NEVENACTIVITEITEN/ HERGEBRUIKSACTIVITEITEN BIJLAGE 2: OMVANG VAN NEVENACTIVITEITEN/ HOOFDACTIVITEITEN BIJLAGE 3: KAART GEMEENTE AALTEN Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 5 -

6 De beleidsnotitie plattelandsontwikkeling kort toegelicht Het beleid voor plattelandsontwikkeling biedt de gemeente Aalten en haar inwoners de mogelijkheid de kwaliteit van haar buitengebied te verbeteren. Het buitengebied ook wel het Platteland genoemd, is een gebied dat voortdurend in ontwikkeling is. Het buitengebied van Aalten herbergt vele functies waarvan de bewoners van de gehele gemeente dagelijks gebruik maken. Gebruik in de vorm van ruimte om te recreëren en te ontspannen, om te wonen en te werken en om te genieten van de natuur of het mooie cultuurlandschap. Zoveel mensen zoveel wensen! Er is dus veel vraag naar ruimte in het buitengebied, maar daarbij is het aanbod relatief schaars. Het platteland is tot op heden voor een groot deel gevormd door de landbouw. Tot enkele jaren geleden waren het de agrariërs die woonden en werkten in het buitengebied, deze bewerkten het land en pasten het aan voor agrarische productie. Op deze manier heeft de landbouw het buitengebied gevormd tot een cultuurlandschap gekenmerkt door kampen en esgronden. De laatste jaren is echter een verschuiving zichtbaar geworden in vraag en gebruik. De vraag vanuit inwoners uit dorpen en steden van zowel binnen als buiten de gemeente is groter geworden. Dit terwijl het aantal gebruikers voor agrarische doeleinden juist sterk is afgenomen. De grond die hierdoor vrij komt wordt grotendeels overgenomen door schaalvergrotende agrariërs. De ruimte, in de vorm van voormalige agrarische bedrijven en een kleine hoeveelheid grond, die hierna overblijft kan benut worden voor andere functies. De landbouw beheerde van oorsprong het landelijk gebied. Zo is het voor Aalten zo karakteristieke cultuurlandschap ontstaan. De landbouw is dus van groot belang voor het buitengebied. Door de focus op agrarische productie is in het verleden ook veel natuur verloren gegaan, en daarmee ook het behoud van onze flora en fauna. Dit wordt door het ontwikkelen van de Ecologische Hoofd Structuur weer geprobeerd te herstellen. Door de steeds toenemende drukte in dorpen en steden neemt de vraag naar rust en stilte toe. Deze rust en stilte is nog wel te vinden op het platteland met haar cultuur(historische)landschappen en natuur. Waar de vraag naar ruimte soms weerstand veroorzaakt, daar biedt de stroom van recreatief gebruik echter ook kansen voor de economie in het buitengebied. Door het afnemende aantal agrariërs is de landbouw als economische drager van het buitengebied niet meer toereikend. Er dienen dus nieuwe economische dragers voor het platteland te komen, die gebruik maken van de mogelijkheden die het veelzijdige platteland ons bied. Alleen door goede samenwerking, tussen alle gebruikers en het combineren van de aanwezige functies in het buitengebied, kunnen we ons platteland leefbaar en vitaal houden. Waarom een plattelandsontwikkelingsbeleid? Het buitengebied van Aalten biedt vele mogelijkheden voor Plattelandsontwikkeling. Er zijn actieve ondernemers en initiatiefnemers in het gebied. De gemeente wil hierop inspelen en maakt dus veel mogelijk om de (startende) ondernemers in het buitengebied tegemoet te komen. De gemeente legt haar wil en visie vast in beleid. Dit beleid is vastgelegd in verschillende beleidsdocumenten, onder andere; verschillende visies, het Bestemmingsplan Buitengebied, het Landschapsontwikkelingsplan, het Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan. Deze verspreiding van het beleid in zoveel verschillende documenten zorgt voor onoverzichtelijkheid. Wanneer er dan ook antwoord gegeven moet worden op de vraag, Wat is er mogelijk in het buitengebied van de gemeente Aalten, en wat niet? is het ook moeilijk om hierop antwoord te geven, of te verwijzen naar één bepaald document. Met deze beleidnotitie plattelandsontwikkeling wordt gehoopt op deze vraag een passend en duidelijk antwoord te geven. In deze beleidsnotitie wordt uitgebreider ingegaan op de mogelijkheden van, en de gewenste ontwikkelingen voor, het buitengebied van Aalten. Dit plattelandsbeleid brengt samenhang en overzicht in het beleid voor ontwikkeling in het buitengebied. Het doel van het plattelandsontwikkelingsbeleid is het samenvoegen van beleid, zodat hier inzicht en overzicht in ontstaat. Dit beleidsstuk biedt een beeld wat kan en mogelijk is op het platteland. Het reikt kansen aan en maakt mogelijkheden duidelijk, zodat samen een leefbaar en vitaal platteland ontwikkeld kan worden. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 6 -

7 Plattelandsontwikkeling en plattelandsvernieuwing Het platteland ontwikkeld zich voortdurend, maar er vindt niet altijd plattelandsvernieuwing plaats. Ontwikkelingen kunnen vernieuwend zijn maar worden op den duur een gewone ontwikkeling. Zo was jaren geleden het toespitsen op de recreatieve functie van het buitengebied vernieuwend, terwijl deze ontwikkeling tegenwoordig bij de ontwikkeling van het platteland hoort. Plattelandsvernieuwing is dus een nieuwe (innovatieve) ontwikkeling waar men binnen een gebied nog niet eerder mee te maken heeft gehad. Het innoveren en uitdiepen van de mogelijkheden van een bedrijf of een gebied is een kwaliteit die veel ondernemers bezitten. Vernieuwende initiatieven houden het buitengebied levendig en versterken de economische kracht van het buitengebied. De gemeente wil deze vernieuwende initiatieven stimuleren en mogelijk maken. Per initiatief dient gekeken te worden of deze mogelijk is in het gebied, welke invloed deze uitoefent op overige functies, en op welke manier deze mogelijk gemaakt kunnen worden. Om nieuwe initiatieven te toetsen zijn enkele algemene voorwaarden opgesteld waaraan alle functies in het buitengebied in ieder geval moeten voldoen. Deze algemene voorwaarden worden uitvoeriger behandeld in het hoofdstuk nevenactiviteiten. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 7 -

8 Beleidskaders Het beleid voor plattelandsontwikkeling is een samenvoeging van bestaand gemeentelijk beleid voor het buitengebied. Dit gemeentelijke beleid en dus ook dit plattelandsbeleid is gebonden aan diverse provinciale en regionale beleidskaders. Het provinciale beleid geeft de taak van de gemeente en de hoofdzakelijke kaders aan. De gemeente dient met de uitvoering van haar beleid en projecten binnen deze kaders te blijven. Hieronder worden de diverse plannen en beleidsstukken in het kort op hoofdlijnen toegelicht. Provinciaal en regionaal beleid Streekplan Gelderland 2005 De vitaliteit en kwaliteit van het landelijk gebied staat onder druk. De primaire productie van land- en tuinbouw heeft een steeds kleiner aandeel in de regionale economie. De landbouw kan haar historische rol als drager en beheerder van de kwaliteiten van groene ruimte steeds minder vervullen. Ook de kwaliteit van de natuur staat onder druk, mede als gevolg van versnippering van ecologische verbanden, en de milieukwaliteit van bodem en water. De vitaliteit van het landelijk gebied staat ook onder druk door ontgroening. In combinatie met schaalvergrotingstendensen in voorzieningen tast dit de leefbaarheid aan. De betekenis van de vrijetijdseconomie neemt toe. Voor een samenhangende impuls in het functioneren van het landelijk gebied wordt in de komende jaren het Reconstructieplan Achterhoek-Liemers uitgevoerd. De ecologische hoofdstructuur wordt gerealiseerd en tevens wordt ingezet op verbetering van de noodzakelijke milieu- en waterkwaliteit voor de beoogde natuurdoelen. Er is behoefte aan nieuwe economische dragers. Door het ruimtelijk beleid voor stad en land op regionale schaal af te stemmen, moeten regio s meer als complete woon-, recreatie- en werkmilieus gaan functioneren. De Achterhoek wordt gekenmerkt door een zeer aantrekkelijk afwisselend landschap. De ruimtelijke structuur wordt gekenmerkt door het coulissenlandschap op het plateau van Winterswijk, het rationeel verkavelde middengebied, het landgoederenlandschap van de Graafschap, het IJssellandschap, de Oude IJsselzone en Montferland. De Achterhoek heeft een verspreid occupatiepatroon zonder echte grote kernen (dorpenlandschap) en vormt een herkenbaar geheel eigen sociale en culturele identiteit, een echte regio. Het ontwikkelingsperspectief is er een van groeien op eigen kracht, regionaal maatwerk en het benutten van de historische en karakteristieke verweving van de functies en de economische diversiteit. Gebiedsplan Natuur en Landschap Achterhoek In dit gebiedsplan wordt richting gegeven aan de uitvoering van provinciaal beleid voor natuur en landschap in de Achterhoek. In het Gebiedsplan Natuur en Landschap heeft de provincie vastgelegd waar welke natuur aanwezig is of gewenst is. De provincie wil natuur veiligstellen. Dit doet zij door het verlenen van subsidies voor aankoop van natuur, voor inrichting en beheer van natuur of door vergoedingen voor een aangepaste bedrijfsvoering op een agrarisch bedrijf. Zo blijven bestaande natuurgebieden behouden en is het mogelijk nieuwe natuurgebieden te ontwikkelen. Ook blijven bestaande waardevolle cultuurlandschappen behouden, waarbij de agrarische functie niet verandert. Met deze maatregelen wordt Gelderland steeds mooier en aantrekkelijker voor haar bewoners en bezoekers. Niet alleen natuurbeschermingsorganisaties maar ook particuliere grondeigenaren komen in aanmerking voor subsidie voor natuurbeheer of natuurontwikkeling. Het behouden en het ontwikkelen van natuur gebeurt op vrijwillige basis. Het buitengebied van Dinxperlo valt binnen het zoekgebied landschap. Het gebiedsplan geeft de mogelijkheid tot het verlenen van subsidies voor initiatieven die bijdragen aan het realiseren van de gewenste inrichting van het landschap. Reconstructieplan Achterhoek Liemers 2005 De Achterhoek en Liemers is een prachtig en gevarieerd gebied dat qua landschap, cultuurhistorie en rust veel te bieden heeft. Het landschap is kleinschalig en herbergt tientallen landgoederen en natuurgebieden. Verwevenheid en verbondenheid zijn de belangrijkste kenmerken van het gebied. Maar er zijn ook problemen. Kern van de problematiek is dat (intensieve) landbouw, wonen, werken, recreatie, natuur en landschap elkaar te vaak in de weg zitten. Om deze gestapelde problematiek op een samenhangende manier aan te pakken, heeft het Rijk de Reconstructiewet in het leven geroepen. Het oplossen van problemen staat hierin centraal. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 8 -

9 De acht samenhangende hoofdopgaven in het reconstructieplan zijn: - ontwikkelingsruimte voor de grondgebonden landbouw; - ontwikkelingsruimte voor de intensieve veehouderij; - naar een samenhangend netwerk van natuurgebieden; - naar een aantrekkelijk landschap; - verdere uitbouw van recreatie en toerisme; - verbeteren van de leefbaarheid en het woon, werk en leefklimaat; - naar een veerkrachtig watersysteem; - naar een betere milieukwaliteit. De hoofdopgaven zijn in het reconstructieplan verder uitgewerkt in een groot aantal doelstellingen. Provinciaal meerjarenprogramma Het Provinciaal Meerjaren Programma Landelijk Gebied (PMJP2) van de provincie Gelderland is het uitvoeringsprogramma voor de periode In dit programma staat beschreven welke doelen en prestaties in het landelijk gebied tot 2014 moeten worden gerealiseerd. Hierin formuleert de provincie Gelderland het beleid (samengevoegd uit diverse beleidsplannen, waaronder bovengenoemde). Aan dit beleid worden tevens de benodigde middelen (subsidies) gekoppeld. De hoofddoelen uit het PMJP zijn onder andere: - realisering van de Ecologische Hoofdstructuur, door verwerving, inrichting en beheer, maar ook door robuuste verbindingen en het opheffen van knelpunten,zodat de condities voor effectieve soortenbescherming worden gerealiseerd; - vermindering van milieutekorten, gericht op natuurherstel binnen en buiten de Ecologische Hoofdstructuur; - tegengaan van verdroging, vermesting en verzuring; - duurzame, concurrerende landbouw, inclusief glastuinbouw en innovatie; - recreatie in het landelijk gebied en in de directe omgeving van steden; - behoud en herstel van waardevolle en Nationale Landschappen, waar Gelderland rijk aan is; - verbetering van de bodemkwaliteit, onder meer door sanering van verontreinigde land- en waterbodems; - verbetering van de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater; - herstel van natuurlijke watersystemen, peilbeheer en waterberging (buiten bodem en water); - verbetering van economische omstandigheden in het landelijk gebied, die effecten sorteren op het gebied van leefbaarheid. Het PMJP geeft als uitvoeringskader de meest actuele beleidspunten weer. Deze dienen dan ook vertaald te worden voor de gemeente Aalten en opgenomen te worden in deze beleidsnota. Daarbij dienen ook de voor het gebied beschikbare middelen geselecteerd te worden om zo deze beleidsnota aan te kunnen vullen tot een uitvoeringsgericht kader. Concept ontwerp Toeristisch Regionaal Ontwikkelingsplan Het TROP opgesteld door de regio Achterhoek is een analyse van de sector toerisme & recreatie (T&R) Achterhoek waarin naar voren komt wat er is en wat er nog ontbreekt. Daarbij wordt specifiek gekeken naar de lokale profielen en beleid per gemeente en de optelsom van dit beleid samen als regio. De gemeenten krijgen door de analyse inzicht in de verschillende profielen van elke gemeente op toeristisch-recreatief gebied. De visie met name op de hoofdlijnen uitgewerkt. Het TROP geeft voor alle gemeenten uit de regio aan waar kansen en bedreigingen liggen en wat het ideaalbeeld met bijbehorende actiestappen is. Voor de gemeente Aalten is een analyse gemaakt van de huidige situatie met daarbij het ideaalbeeld en de acties. Hieronder staat het ideaalbeeld met de acties voor Aalten: - Ruime mogelijkheden voor vrijkomende agrarische gebouwen en geen verdere belemmering van agrarische bedrijven; - Mogelijkheden scheppen voor economische dragers in buitengebied; - Stimulerend en ondersteunend beleid, zowel wat betreft de aanwezige voorzieningen als wat betreft nieuwe ontwikkelingen, die moeten passen in de aard en schaal van de gemeente; - Toeristische aantrekkelijkheid Bredevoort en musea benutten; - Ondersteunen ontwikkeling wandel- en fietspaden; - Uitbreiding culturele activiteiten Bredevoort Boekenstad; - Budgetsubsidies voor musea, culturele instellingen e.d.; - Stimuleren en ondersteunen verenigingen en vrijwilligerswerk. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten - 9 -

10 Kansen; - Nichemarketing boekenstad - Allianties tussen toerisme en andere economische sectoren - Evenementen (cultuur) Functies zoeken plaatsen zoeken functies Het rapport functies zoeken plaatsen zoeken functies is het regionaal beleid voor functieverandering en hergebruik. Hiermee willen de samenwerkende gemeenten in de Achterhoek de volgende doelen bereiken: - Het behouden van de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied en waar mogelijk die kwaliteiten verder ontwikkelen. Dit betekent dat vooral rust, ruimte en groen behouden en versterkt moeten worden. - Impulsen geven aan nieuwe economische activiteiten, aan de agrarische sector, de natuur, de recreatie en de woonfunctie van het landelijk gebied. - Bijdragen aan doelstellingen vanuit het Reconstructieplan Achterhoek en Liemers door met toepassing van maatwerk uitplaatsing van intensieve veehouderijen uit de extensiveringsgebieden te stimuleren. Om deze doelen te kunnen bereiken zijn er in dit beleid enkele algemene uitgangspunten opgenomen waaraan voldaan dient te worden bij functieverandering. Dit beleid biedt mogelijkheden nevenactiviteiten en functieverandering, door invulling te geven aan vrijkomende en vrijgekomen agrarische bebouwing. Bij functieverandering dienen overige functies in het buitengebied zo min mogelijk geschaad te worden. Waar nodig geacht dient een kwaliteitsbijdrage, in de vorm van verevening, gedaan te worden aan het landelijk gebied. Het beleid uit het rapport functies zoeken plaatsen zoeken functies is deels overgenomen in het herziene/ vernieuwde Bestemmingsplan Buitengebied van de gemeente Aalten. Gemeentelijk beleid Toekomstvisie Aalten december 2004, Masterplan Bredevoort december 2004, Structuurvisie Dinxperlo- de Heurne juli 2007 Deze visies zijn opgesteld voor de verschillende delen van de gemeente Aalten. Deze visies zijn niet specifiek opgesteld voor het buitengebied maar geven wel veel weer over de ontwikkelingsrichting van het buitengebied. De verschillende visies tonen veel overeenkomst met elkaar. De ontwikkelingsrichting van het buitengebied samengevat; - De ontwikkeling van de landbouw mag niet belemmerd worden door overige functies; - Verbetering van de infrastructuur rondom dorpskernen. - Leegstand vrijgekomen agrarische bebouwing tegengaan. - Het groene karakter behouden en versterken. - Gemeente moet een eigen identiteit ontwikkelen - 3 Historische kernen verder ontwikkelen en recreatie en toerisme versterken. - Landelijk gebied als drager van toerisme, zonder landbouw te schaden. - Uitbreiding van wandel/fiets/ruiterpaden. Verbeteren van routestructuren en netwerken. - Particulier initiatief stimuleren. - Zorgen voor voldoende verblijfsmogelijkheden en horeca functies in buitengebied - Water: - Beken (meer openheid, betrekken in wandel/ fietsroutes en netwerken.) - Aa-strang (recreatief gebruik bevorderen, mogelijkheden benutten) - Slingeplas (recreatief gebruik bevorderen) - Nieuwe landgoederen alleen als bijdrage aan natuur, in of nabij EHS. Bestemmingsplannen Buitengebied Aalten, Dinxperlo 2007 Het Bestemmingsplan Buitengebied Aalten is in 2004 vastgesteld. Voor het opstellen van dit bestemmingsplan is gebruik gemaakt van een interactief proces waarbij bewoners actief mee konden denken en praten over hun buitengebied. Mede op basis van die inbreng is destijds het beleidskader voor het bestemmingsplan buitengebied vastgesteld. Op dit moment wordt gewerkt aan een herziening van het Bestemmingsplan Buitengebied Aalten. Het bestemmingsplan buitengebied voor de voormalige gemeente Dinxperlo stamt uit Voor dit gebied wordt gewerkt aan een herzien/ nieuw bestemmingsplan, het Bestemmingsplan Buitengebied Dinxperlo Voor het opstellen van dit plan zijn de beleidsuitgangspunten voor het buitengebied van Aalten aangehouden, om zo te komen tot afstemming tussen beide voormalige gemeenten. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten

11 In beide bestemmingplannen is op gemeentelijk niveau invulling gegeven beleidskaders van zowel het rijk, de provincie als de regio. De volgende hoofdlijnen en onderwerpen opgenomen in beide plannen zijn van toepassing op het beleid voor plattelandsontwikkeling; - Het beleid van hogere overheden als, het reconstructieplan, notaruimte, natuur- en waterbeleid, vertaald naar gemeentelijk niveau. Op basis hiervan zijn de ontwikkelingsmogelijkheden voor de diverse functies landbouw en natuur. - Functies voor vrijgekomen agrarische bebouwing. Dit beleid is grotendeels overgenomen uit het regionale beleidsdocument functies zoeken plaatsen zoeken functies. - Nevenactiviteiten bij agrariërs en woningen - Mogelijkheden voor recreatie, bedrijvigheid, landschap, natuur en water. Het bestemmingsplan buitengebied geeft kaders aan voor beleid in het buitengebied. Voor enkele onderdelen is specifiek beleid uitgewerkt dat direct van direct van toepassing is op plattelandsontwikkeling. Concept ontwerp Landschaps Ontwikkelingsplan Op dit moment wordt het Landschaps Ontwikkelingsplan opgesteld. In deze beleidsnota wordt het landschapsbeleid van de gemeente vastgelegd. Hierbij is afstemming gezocht op ontwikkelingen van de laatste decennia. Het landschapsontwikkelingsplan bestaat uit: - Visievorming, nieuw beleid en afstemming als toetsingskader voor het Bestemmingsplan Buitengebied. - Uitvoeringsprogramma, voor zowel het beheer van het bestaande landschap als uitvoering van nieuwe projecten. De voorgestelde ontwikkelingsrichting voor het buitengebied en het landschap van Aalten; - Wandel en fietsroutes en paden uitbreiden; - Openheid in landschap en beken behouden en terugbrengen; - Verevening, Maatwerkplannen; - Landschappelijke verankering van dorp en stad. Inpassen en verbinden met platteland; - Landschappelijke inpassing van bedrijven en activiteiten in het buitengebied; - Groen-blauwe diensten: singels, houtwallen, wandel/ fietspaden, landschapselementen ed; - Streek/ gebiedseigen historische karakteristieken, landschapselementen en erfbeplanting toepassen/ stimuleren; - Landgoederen aan EHS, EVZ; - Verrommeling voorkomen; - Schrale gronden omvormen tot heideterreinen, bos; - Landbouw verbreding in zorg en recreatie; - Bij het creëren van kleinschaligheid proberen de landbouw niet teveel te verstoren en de bestaande grootschaligheid niet aan te tasten; - Kavelruil tussen agrarisch en niet agrarische gebruik, om zo grootschaligheid en kleinschaligheid te creëren; Het landschapsbeleid uit het landschapsontwikkelingsplan zal in het hoofdstuk natuur en landschap uitvoeriger worden toegelicht. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten

12 Ambitie De gemeente Aalten is van oorsprong een gemeente met een buitengebied waar voornamelijk de agrarische functie overheerste en de meeste zeggenschap had. Ondanks deze grote agrarische activiteit in het buitengebied is er ook nog een aanzienlijke hoeveelheid natuur in het gebied aanwezig. Deze natuur in combinatie met het door de landbouw gevormde cultuurhistorische landschap maakt het buitengebied van de gemeente Aalten tot een aantrekkelijk gebied om te recreëren. Het is begrijpelijk dat deze verschillende functies zich bedreigd voelen door elkaar. Het is aan de gemeente om aan te geven op welke wijze aan dit buitengebied een juiste invulling te geven waarmee de verschillende functies uit de voeten kunnen. De landbouw heeft binnen de gemeente een belangrijke economische en landschappelijke functie. De gemeente Aalten wil dit dan ook zo houden en de landbouw dan ook alle mogelijkheid blijven bieden om zich te ontwikkelen. Nieuwe functies in het buitengebied dienen de landbouw dan ook zo min mogelijk te belemmeren. Een van de intenties van deze nieuwe functies is om de landbouw en het buitengebied economisch aan te vullen te versterken. Dus het bieden van een kans aan de sector landbouw die het door verschillende ontwikkelingen de laatste jaren al moeilijk heeft. De gemeente biedt de mogelijkheid aan zowel agrarische ondernemers als aan niet agrarische ondernemers binnen de gemeente om in te spelen op de vraag vanuit recreatie, toerisme en natuur. Deze mogelijkheid vertaalt zich in het mogelijk maken en aanbieden van bijvoorbeeld neven- en hoofdactiviteiten. Deze kunnen dienen als aanvulling op het inkomen en maken het buitengebied aantrekkelijker. De gemeente meer invulling gaan geven aan natuur en landschap, zodat deze voor alle partijen afzonderlijk maar vooral ook voor het gehele gebied iets oplevert. De manier waarop het buitengebied is ingevuld en aangekleed creëert een positieve uitstraling, naar de bewoners en de bezoekers. Deze uitstraling draagt vervolgens weer bij aan het vormen van een positieve kijk op de functies die plaats vinden in dit gebied. Door samen te werken aan een mooi buitengebied waar plaats is voor alle functies, en wanneer er in overleg met betrokkenen gekomen kan worden tot een overeenstemming, in de invulling van dit gebied als aantrekkelijke woon, werk, leef- en recreatieruimte, kunnen alle bewoners en ondernemers in het buitengebied hiervan profiteren. De gemeente zal zich actief bezig gaan houden met het ontwikkelen van een buitengebied dat aantrekkelijk is voor meerdere doeleinden. Hierbij zal de aandacht voornamelijk gericht worden op de verbreding van de economische basis van het buitengebied, met de sectoren recreatie en toerisme en persoonlijke dienstverlening en zorg. Dit zal mede gerealiseerd gaan worden door het aanleggen en opzetten van routes en netwerken, waarbij samengewerkt zal worden tussen de verschillende sectoren. Naast bovengenoemde mogelijkheden zal ook het geven van een invulling aan leegstaande gebouwen en vrijgekomen agrarische bedrijven gestimuleerd worden. Bij het opstellen van deze beleidsnotitie plattelandsontwikkeling is uitgegaan van de volgende ambities en ontwikkelingen; - het behouden en versterken van de positie van de landbouw. - het behouden, benutten en versterken van het karakteristieke landschap van onze gemeente; - in het buitengebied aanwezige functies zo goed mogelijk op elkaar afstemmen; - nieuwe economische activiteiten mogelijk maken in het buitengebied, dit combineren met het geven van invulling aan vrijgekomen (agrarische) bebouwing; - de mogelijkheden voor bedrijvigheid in de recreatieve sector beter benutten, en door samenwerking uit laten groeien tot een recreatief netwerk; - het ontwikkelen van een eigen identiteit voor onze gemeente, binnen de regio. De ambities van de gemeente Aalten zoals hierboven beschreven, zullen verder worden uitgewerkt aan de hand van een aantal thema`s en functies van het buitengebied. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten

13 Plattelandsontwikkeling samenspel van functies en bewoners Zoals al eerder is toegelicht bestaat het buitengebied uit een verzameling van diverse functies. Sommige van deze functies zijn van nature aanwezig maar de meeste van deze functies zijn aan het gebied toegedragen door de vroegere en huidige bewoners. Een juiste afstemming tussen deze verschillende functies geeft het buitengebied haar karakteristieke uitstraling. Dit karakter van het gebied bestaat uit een mix van rust, ruimte (groene en agrarische) en functionaliteit (wonen, werken, leven en recreëren). De vraag naar ruimte voor de diverse functies neemt steeds meer toe terwijl het gebied even groot blijft. Om aan de vraag naar ruimte te kunnen voldoen zullen deze functies met elkaar gecombineerd moeten worden. Dit dient zo te gebeuren dat deze geen overmatige overlast van elkaar ondervinden. Als doorwerking van het Plan van Aanpak, plattelandsontwikkelingsbeleid voor de gemeente Aalten volgt hieronder een beschrijving van de in het buitengebied aanwezige (hoofd) functies; Landbouw/ Agrarische ondernemers Agrarische bedrijven zijn gericht op het telen van gewassen en/of het houden van dieren. In de gemeente Aalten was de landbouw altijd de grootste economische drager en vormgever van het landschap. De laatste jaren is, door ontwikkelingen binnen de landbouw, het aantal agrariërs afgenomen en daarmee ook de economische functie die de landbouw vervult. Om in hun inkomen te kunnen blijven voorzien zullen agrarische bedrijven steeds meer moeten gaan produceren. Voor dit uitbreiden of schaalvergroten is veelal meer grond of zijn grotere gebouwen nodig. De grond die vrijkomt wanneer andere agrarische ondernemers met hun bedrijvigheden stoppen wordt dus grotendeels overgenomen schaalvergrotende agrariërs. De gestopte agrariërs blijven wonen in hun voormalige bedrijfswoning of verkopen deze. Deze vrijgekomen agrarische bebouwing wordt of overgenomen door een (agrarische) ondernemer of krijgt een woonfunctie. Agrarische ondernemers die niet groter kunnen of willen groeien, door bijvoorbeeld de locatie of het ontbreken van een opvolger, kunnen bijvoorbeeld optimaliseren of consolideren (verduurzamen). Hieronder wordt verstaan het zo efficiënt mogelijk of het op biologische wijze telen van gewassen en/of het houden van dieren. Verder kan hierbij gedacht worden aan bijvoorbeeld; een baan buitenshuis of een nieuwe teelt. Dan is er ook nog een deel van de agrarische ondernemers die ervoor kiest om zich te verbreden, door het opstarten van een agrarische of niet-agrarische nevenactiviteit. Mogelijke nevenactiviteiten zijn te vinden in de functies; verblijfsrecreatie, dagrecreatie, zorg, opslag of overige nevenfuncties. Door het aanbieden van nevenactiviteiten wordt gebruik gemaakt van de aanwezige ruimtevraag die ligt in het buitengebied. Op deze wijze wordt bijgedragen aan de economische-, recreatieve-, landschappelijke- en sociale functie van het buitengebied. Niet agrarische ondernemers Het buitengebied wordt al lang niet meer bewoond door agrariërs alleen. In het buitengebied wonen tegenwoordig vele niet-agrariërs. Deze zijn in het buitengebied komen wonen voor de rust, ruimte, natuur of het mooie landschap. Dit deel van de bewoners in het buitengebied werkt in het dorp, de stad, of heeft een eigen onderneming aan huis. Net als agrarische ondernemers kunnen ook de niet-agrarische bewoners van het buitengebied beginnen met een nevenactiviteit of hoofdactiviteit bij hun woning. De toename van niet-agrarische activiteit kan ervoor zorgen dat de uitstraling van het buitengebied veranderd. Deze verandering kan veroorzaakt worden door het wijzigen van het gebruik, schaal of bijvoorbeeld de aankleding van woning en erf. Natuur, landschap en water De natuur en het landschap maken het buitengebied tot wat deze is. Een deels kleinschalig cultuurhistorisch landschap met mooie natuur. Maar ook deels een landschap dat veel ruimte biedt aan de landbouw. Vanuit de reconstructie liggen er diverse opgaven voor de ontwikkeling van natuur en het landschap. Binnen de gemeente dienen er in het kader van de ecologische hoofdstructuur enkele ecologische verbindingszones aangelegd te worden. Om zo de ontwikkeling van flora en fauna te bevorderen. Het karakteristieke landschap van Aalten bestaat uit het coulissenlandschap afgewisseld door essen, natuur en grootschalige escomplexen die plaatselijk voor openheid zorgen. Een groot deel van het buitengebied is hiertoe benoemd tot nationaal landschap. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten

14 Waterlopen zijn een belangrijk onderdeel in het landschap en dragen bij aan de uitstraling van het buitengebied. De waterlopen dienen met name voor het afvoeren of bergen van water. Om de natuurwaarde van enkele waterlopen te verhogen worden hieraan natuurdoelstellingen gekoppeld zo wordt bijvoorbeeld een natte ecologische verbindingszones gecreëerd. Het water en het beheer hiervan ligt binnen de gemeente in handen van het Waterschap. Recreatie en toerisme Er kom steeds meer vraag naar recreatieve en toeristische activiteiten en mogelijkheden. Voor de gemeente en ondernemers betekent het aantrekken van recreanten en toeristen inkomsten en een groei van de lokale of zelfs regionale economie. Het landschap in Aalten is een aantrekkende factor voor recreanten en toeristen. Om de mogelijkheden voor recreatie te versterken dienen extensieve recreatie voorzieningen ontwikkeld te worden. Wandel- en fietspaden dienen te worden ontwikkeld en samengevoegd tot een samenhangend netwerk. Om de uitstraling van het buitengebied te behouden dient het landschap versterkt te worden. Zowel agrarische als niet agrarische ondernemers kunnen inspelen op deze recreatieve vraag door het beginnen van dag- en verblijfsrecreatieve nevenactiviteiten. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten

15 Landbouw De landbouw in Aalten is door de jaren heen de grootste economische drager van het buitengebied geweest. Naast economische drager heeft de landbouw ook het landschap gevormd tot wat het nu is. De landbouw is dus van groot belang voor het buitengebied zowel economisch als voor het behoud van het landschap. Om in de landbouw levensvatbaar te blijven zullen agrarische bedrijven moeten Groeien, verduurzamen of verbreden. Het groeien ofwel schaalvergroten van agrarische bedrijven kan door vergroting van stallen of percelen, bijvoorbeeld door kavelruil, zorgen voor een grote verandering aan de uitstraling van het buitengebied en het landschap. Om deze afbraak aan het buitengebied te compenseren wordt in sommige gevallen gevraagd om een bijdrage aan de natuur of het landschap. De ontwikkeling van de landbouw binnen de gemeente mag niet overmatig worden bedreigd door de overige nieuwe functies van het buitengebied. Hiermee worden bedoeld nieuwe recreatieve en toeristische activiteiten, natuur, bedrijvigheid en bewoning van en in het buitengebied. Deze nieuwe functies worden door de gemeente aangemoedigd. Maar er zal te allen tijde bekeken worden of de nieuwe functie de landbouw niet overmatig schaadt. Er zal altijd toegestuurd worden op samenwerking en overleg tussen de diverse betrokkenen, met als doel overeenstemming te bereiken tussen belangen en uitvoering. De gemeente wil de landbouw een zo goed mogelijk toekomstperspectief bieden waar uitbreiding van het agrarisch bedrijf mogelijk is. Groeien en uitbreiden Agrarische bouwpercelen De landbouw moet de mogelijkheid te krijgen om zich naar de toekomst toe te ontwikkelen. In veel gevallen betekent dit dat een ondernemer zijn bedrijf wil uitbreiden en zo aan schaalvergroting te doen. Binnen het bouwperceel wordt het agrarisch bedrijf de mogelijkheid geboden bebouwing, ten behoeve van de agrarische bedrijfsvoering, te realiseren. Er gelden geen beperkingen in de oppervlakte van de bebouwing, mits binnen het bouwperceel wordt gebouwd. In verband met de uitbreidingsmogelijkheden van agrarische bedrijven is in sommige gevallen de vergroting, of verandering van het bouwperceel noodzakelijk. Met het oog op te toekomstige ontwikkelingen in de landbouw en de plaatsvindende schaalvergroting wordt het mogelijk gemaakt in sommige gevallen de bouwperceelsgrenzen te overschrijden, veranderen of te vergroten. is mogelijk mits aan de voorwaarden uit het reconstructieplan kan worden voldaan. Deze vergroting kan via een wijziging van het bestemmingsplan plaatsvinden. De overschrijding van bouwperceelsgrenzen is niet mogelijk in extensiveringsgebied voor het bedrijfsonderdeel intensieve veehouderij. In het extensiveringsgebied wordt vergroting, ten behoeve van de intensieve veehouderij, alleen toegestaan voor zover dit noodzakelijk is om te voldoen aan de wettelijke eisen ten aanzien van dierenwelzijn en/of veterinaire gezondheid. Het aantal dierplaatsen mag hierbij niet toenemen. Nieuwvestiging en verplaatsing van agrarische bedrijven De gemeente staat geen nieuwvestiging van agrarische bedrijven toe (dus de mogelijkheid voor het opnemen van nieuwe agrarische bouwpercelen). Het beginnen of verplaatsen, al dan niet om milieuhygiënische redenen, van een agrarisch bedrijf is mogelijk op of naar bestaande agrarische bedrijfslocaties. Tevens is het mogelijk voor agrarische bedrijven, behoudens intensieve veehouderij, mogelijk zich te (her)vestiging op woonpercelen (in agrarisch gebied ). Bij het (her)vestigen dient wel rekening gehouden te worden met de ligging ten opzichte van bos, natuur(-ontwikkelingsgebieden)en woonkernen (hindergevoelige functies). Tevens dient altijd de invloed op het milieu en de omgeving getoetst te worden. In het landbouwontwikkelingsgebied is nieuwvestiging in beperkte mate mogelijk. Verplaatsing van bestaande agrarische bedrijven, die om milieuhygiënische redenen op de huidige locatie vastlopen, wordt binnen de gemeente Aalten gestimuleerd. Tweede bedrijfswoning De gemeente Aalten wil de bouw van een tweede bedrijfswoning niet mogelijk maken. Dit om de openheid van het buitengebied te bewaren en de afstoting als burgerwoning tegen te gaan. Mocht voor de bedrijfsvoering een tweede agrarische bedrijfswoning echt noodzakelijk zijn (aantoonbaar), dan kan dit worden mogelijk gemaakt. De voorkeur gaat dan uit naar het onderbrengen van deze woning in de hoofdbouwmassa van de bestaande bedrijfswoning. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten

16 Kavelruil De gemeente wil kavelruil gaan gebruiken als instrument om passende ruimte te creëren voor alle functies in het landelijk gebied. Bij een grootschalig project als bijvoorbeeld de uitvoering van de Ecologische Hoofdstructuur is de omvorming van de functie van gronden noodzakelijk. Zo ook het aankopen van (landbouw) grond. Wanneer bij verkaveling het verplaatsen van houtsingels of sloten noodzakelijk is dan is het gewenst dat dit wel bij draagt aan de samenhang in het landschap. De gemeente Aalten wil dit uiteraard in goed overleg en in samenwerkingsverband doen met de grondeigenaren. Om gronden te verkrijgen, dient bij de ruil van landbouwgronden een afweging gemaakt te worden tussen ligging, grondkwaliteit en gebruik. Benadrukt wordt dat de ruil van gronden op vrijwillige basis gebeurt. Reconstructieplan De gemeente Aalten dient rekening te houden met het Reconstructieplan Achterhoek Liemers Dit gezien de grote impact die deze heeft op het buitengebied van onze gemeente. Het Reconstructieplan Achterhoek Liemers is op 5 april 2005 vastgesteld. De reconstructie richt zich hoofdzakelijk op de herstructurering van de intensieve veehouderij. Hiernaast zijn de doelstellingen meer verbreed naar de ontwikkeling van het gehele gebied. Zo wordt er naast intensieve veehouderij ook aandacht besteed aan natuur, milieu, water, infrastructuur, sociale aspecten, recreatie. Op basis van kwetsbaarheid van gebieden ten aanzien van de intensieve veehouderij (en gerelateerde ammoniakdepositie) is het buitengebied opgedeeld in verschillende zones, met iedere zone zijn eigen doelstelling en beleid. (Deze verschillende zones zijn terug te vinden in de bijgevoegde kaart (bijlage 3); Landbouwontwikkelingsgebied In dit gebied ligt het primaat bij de landbouw. Er worden dan ook geen nieuwe kwetsbare functies toegestaan die de ontwikkeling van bestaande bedrijven in de weg kunnen staan. Tevens wordt het landbouwontwikkelingsgebied wel beschermd tegen de komst van hindergevoelige (neven)functies. Hervestiging en uitbreiding van en omschakeling naar intensieve veehouderij is binnen landbouwontwikkelingsgebieden in beginsel toegestaan. De gemeente Aalten maakt het mogelijk voor grondgebonden agrarische bedrijven om zich te (her)vestigen op percelen die nu zijn bestemd als burgerwoning. Nieuwvestiging van intensieve veehouderij is slechts in beperkte mate toegestaan. Uit provinciale onderzoeken is gebleken dat er ruimte is voor 2 à 3 nieuwe bedrijven in het landbouwontwikkelingsgebied. Voor nieuwvestiging moet worden voldaan aan de milieukundige randvoorwaarden die in het reconstructieplan zijn gesteld. Om de ontwikkelingsruimte voor intensieve veehouderijen niet te beperken, wordt geen ruimte geboden aan nieuwe niet-agrarische functies. In het landbouw ontwikkelingsgebied wordt dus een verdergaande ruimteclaim door kwetsbare functies zoals woningbouw, niet-agrarische bedrijfsactiviteiten en recreatie beperkt. Het hergebruik van vrijkomende agrarische bedrijfswoningen voor burgerwoningen is in landbouwontwikkelingsgebieden mogelijk, omdat deze burgerwoningen een gelijke stankhindergevoeligheid kennen als bedrijfswoningen van agrarische bedrijven. Voor nevenactiviteiten en hergebruiksmogelijkheden gelden wel beperkingen. Er zijn uitsluitend agrarisch aanverwante nevenfuncties toegestaan. Bovendien is er geen omschakeling mogelijk van een agrarisch naar een niet-agrarisch bedrijf, en is het niet mogelijk vrijkomende bedrijfsgebouwen te benutten voor burgerwoningen. Extensiveringsgebied In extensiveringsgebieden krijgt de natuur voorrang boven andere functies. In degelijke gebieden komen grotere, perspectiefvolle intensieve veehouderij bedrijven in aanmerking voor verplaatsing. Verplaatsing gebeurt op vrijwillige basis. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten

17 In extensiveringsgebieden geldt het volgende beleid: - nieuwvestiging en hervestiging van intensieve veehouderij en omschakeling naar intensieve veehouderij is niet toegestaan; - overname van een bestaande intensieve veehouderij in bestaande omvang is mogelijk; - uitbreiding van bebouwing van intensieve veehouderijen in extensiveringsgebied uitsluitend mogelijk in verband met de normen van uit van dierenwelzijn en veterinaire gezondheid. Hierbij mag het aantal dierplaatsen niet toenemen; - vervangende nieuwbouw ten behoeve van de intensieve veehouderij is toegestaan mits de staloppervlakte niet toeneemt. - uitbreiding van bebouwing van intensieve veehouderijen in extensiveringsgebied uitsluitend mogelijk in verband met de normen van uit van dierenwelzijn en veterinaire gezondheid. Hierbij mag het aantal dierplaatsen niet toenemen; Verwevingsgebied Het karakter van de verwevingsgebieden is gericht op het samengaan van verschillende functies in hun onderlinge samenhang. Het ruimtelijk beleid voor de intensieve veehouderij in de verwevingsgebieden: - nieuwvestiging van intensieve veehouderij is niet toegestaan in verwevingsgebieden; - (her)vestiging van een intensief veehouderijbedrijf op een bestaand bouwperceel of omschakeling van een grondgebonden bedrijf naar een vorm van intensieve veehouderij is in beginsel mogelijk mits bestaande wet- en regelgeving dat toelaten; - uitbreiding van agrarische bouwpercelen van bestaande bedrijven met intensieve veehouderij binnen verwevingsgebieden is in beginsel mogelijk. De oppervlakte die voor intensieve veehouderij benut wordt mag niet groter zijn dan 1 ha. Dit staat los van de omvang van de eventuele overige agrarische activiteiten op het bouwperceel; - indien bestaande bouwpercelen voor intensieve veehouderij een omvang hebben van meer dan 1 ha wordt deze bestaande omvang gerespecteerd. -- in het verwevingsgebied wordt- indien men aan de milieuvoorwaarden voldoet het mogelijk gemaakt om ten behoeven van de intensieve veehouderij een ontwikkellocatie te realiseren (zogenaamde sterlocaties), waarbij het mogelijk wordt gemaakt uit te breiden tot 1,5 ha. Hiertoe dienen inpasbaarheid en overige functies en waarden in het gebied uitvoerig getoetst te worden Omschakeling in bedrijfsvoering van agrarische bedrijven Sommige agrarische bedrijven kiezen ervoor om te schakelen naar andere productiewijzen of teelten. Omschakeling naar andere teelten of productiewijzen wordt onbeperkt mogelijk gemaakt (met uitzondering van omschakeling naar gespecialiseerde glastuinbouw). Het is dus niet noodzakelijk nietgrondgebonden hoofd- en neventakken te onderscheiden (behalve de eventuele bestaande hoofd- en neventakken glas). Ook is de groei van agrarische neventakken naar een hoofdtak onbeperkt mogelijk. Bij de omschakeling naar andere teelten kan gedacht worden aan bijvoorbeeld; koolzaad, vezelhennep, bloembollen, druiven (wijn), ed. Bij andere productiewijzen kan worden gedacht aan een omschakeling naar bijvoorbeeld; veehouderij akkerbouw, biologisch of biologisch dynamisch. Boomkwekerijen Het telen van boomkwekerijproducten is bijna overal toegestaan. Hierbij dient wel te worden gekeken naar de aanwezige landschapskwaliteiten en -waarden en de hoogte van de gewassen. Het telen van boomkwekerijgewassen wordt slechts beperkt toegestaan in landschappelijk open gebied zoals op open essen. Glastuinbouw Het is niet wenselijk dat er nieuwe kassen ten behoeve van de (gespecialiseerde) glastuinbouw gerealiseerd worden. Kassen hebben een zeer grote ruimtelijke en landschappelijke impact op het gebied waarin ze staan. Bestaande gespecialiseerde glastuinbouwbedrijven mogen blijven bestaan maar niet groeien boven de maximum oppervlakte zoals gegeven in het Bestemmingsplan Buitengebied. Bij bedrijfsbeëindiging dienen de kassen te worden verwijderd. Kleinere kassen zijn wel toegestaan tot een maximum oppervlakte, hierbij dient wel rekening te worden gehouden met de impact op het landschap en de landschappelijke inpassing. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten

18 Biologische landbouw De omschakeling van gangbare landbouw naar biologische landbouw heeft een positief effect op de omgeving, bos, natuur en water. Door op biologische en bewuste wijze om te gaan met meststoffen en bestrijdingsmiddelen wordt schade aan de omgeving verminderd. Het zou dus wenselijk zijn dat met name in en nabij (gevoelige-)(natuur) gebieden een (vrijwillige) omschakeling naar een biologische bedrijfsvoering plaats zou vinden. Biologisch is de verzamelnaam voor biologisch-dynamisch en ecologisch. Beide vormen van landbouw zijn wezenlijk verschillend maar hebben met elkaar gemeen dat er geproduceerd wordt zonder kunstmest en zonder chemische middelen. Nevenactiviteiten bij het agrarisch bedrijf De economische ontwikkeling in de landbouw maakt het voor de meeste agrarische bedrijven noodzakelijk om aan schaalvergroting te doen. Dit is echter niet in alle gevallen mogelijk aangezien de groei van de landbouw soms botst met de overige functies in het landelijk gebied. Een mogelijke oplossing voor agrarische bedrijven is het starten met een nevenactiviteit. De ruimte binnen de bedrijfsbebouwing maakt het vaak mogelijk om nevenactiviteiten te ontwikkelen. Deze kunnen als doel hebben neveninkomsten te genereren of betreffen hobbymatig gebruik. Ze spelen een belangrijke rol in de gemeentelijke invulling van plattelandsvernieuwing. In het bestemmingsplan wordt onderscheid gemaakt in de verschillende vormen nevenactiviteiten. Altijd is de voorwaarde dat de nevenactiviteiten een ondergeschikt karakter hebben. De gemeente wil agrariërs de mogelijkheid bieden om hun inkomsten uit het agrarisch bedrijf aan te vullen door het starten met een nevenactiviteit. De mogelijkheden ten aanzien van nevenactiviteiten zijn verder uitgewerkt in het hoofdstuk nevenactiviteiten. Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling, Gemeente Aalten