Hans Kiesewetter. Sustainable steel. Together we make the difference

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hans Kiesewetter. Sustainable steel. Together we make the difference"

Transcriptie

1 Slide 1

2 Hans Kiesewetter Sustainable steel Together we make the difference

3 Slide 3 Inhoud Bedrijf, product, proces Duurzaam Klimaat Ons probleem Oplossingsrichtingen

4 Slide 4 From Tata Group to in IJmuiden Tata Group Communications & IT Engineering Services Materials Energy Consumer products Chemicals Group India Thailand Europe NatSteel Asia Strip Products UK Strip Products Mainland Europe Long Products Europe in IJmuiden

5 in IJmuiden Together we make the difference

6 Slide 6 in IJmuiden

7 11 10 Slide Kooksfabriek 1 2. Kooksfabriek 2 3. Sinterfabriek 4. Pelletfabriek 5. Grondstoffenlogistiek 6. Hoogovens 7. Oxystaalfabriek 8. Gietwalsinstallatie 9. Warmbandwalserij 10. Koudbandwalserij 11. Dompelverzinklijn 12. Verflijn 13. Vertinnerij 14. Kantoor Hoogovens/EVB 15. Hoofdkantoor 1

8 Slide 8

9 Slide 9

10 Slide 10 in IJmuiden: high-quality processes.. TS IJmuiden maakt hoge kwaliteit warmgewals, koudgewalst en bekleed staal grondstoffen - ruwijzer - staalbereiding - gieten - walsen - bekleden

11 Slide 11 Energie stromen Kolen en aardgas Stroom Eigen restgassen Kooksgas Hoogovengas Oxygas

12 een hoogoven External consumers Gas cleaning Slide 12 Top bins BF-gas dust catcher scrubber water treatment internal cons. Supply conveyors Hoist winch skip hoist water seal water treatment separator BF-gas expansion turbine feeders cold blast ca 180 C classifiers weighing bins skip Stock house steam oxygen PCI hot blast ca 1200 C 2300 dead man Blast Furnace C Cast house torpedo ladles iron slag granulation INBA slag to cement plant Hot metal to steel plant hot blast stoves

13 Slide 13 Gebruik van energie

14 Slide 14 Inhoud Bedrijf, product, proces Duurzaam Klimaat Ons probleem Oplossingsrichtingen

15 Slide 15 The key item about sustainability: Worldsteel: Sustainability, or sustainable development, is aimed at improving the quality of life for everyone, now and for generations to come. It encompasses environmental, economic and social dimensions, as well as the concept of stewardship, the responsible management of resource use.

16 Slide 16 Milieuproblemen met (gebruik van) staal? Niet met staal zelf Coatings? Zink

17 Slide 17 Het enige potentiele probleem met staal: radioactiviteit Sept 2009: Bij het schrootverwerkende bedrijf Jewometaal in de Botlek is 10 gram hoogverrijkt uranium aangetroffen tussen roestvaststaal-afval uit Sint-Petersburg in Rusland. July 2009: 17 juli werd bij de firma KMR Stainless BV (KMR) in Dordrecht eveneens radioactief afval aangetroffen in staalschroot March 2009 roestvaststaalschroot (draaisels). die verontreinigd blijkt te zijn met het radioactieve nuclide kobalt 60. De herkomst., via de haven in Antwerpen.. Turkije kunnen herleiden tot in India..de douane verscherpte controle.., naar aanleiding van het onderscheppen van een lading lederen handtassen met kobalt 60 besmette gespen uit India eind 2006.

18 Slide 18 The radioactive incident of ACINEROX in Spain (1998) At the end of May of 1998 a caesium-137 source was melted accidentally in one of the stainless steel production plant furnaces of the company ACERINOX in Cadiz (Spain). Decontamination took 5 months, and man.hours were necessary to perform the whole work (20 % corresponding to radiological protection activities). Approximately 2000 tons of low level activity wastes were produced in the decontamination operation J.T. Ruiz, J.M. Campayo (LAINSA) European ALARA Newsletter Issue 8 Bij gaat elke vrachtwagen met schrot door de scanner!

19 Slide 19 Milieuproblemen met staalproductie? Locale problemen: Stof Geluid Geur Lichtvervuiling Regionale verontreiniging: Dioxines, SO 2, NO X en nog 55 andere stoffen. voor een overzicht Volle aandacht van het management

20 Slide 20 Ilva Taranto: het kan ook anders..

21 Slide 21 Afval in de staalindustrie: Reduce, reuse and recycle Hergebruik/recycling (deels extern, bv onttinnen) Verkocht als grondstof Stort Hoogovenslak voor cementproductie Niet al het afval is zichtbaar..

22 Slide 22

23 Slide 23 Inhoud Bedrijf, product, proces Duurzaam Klimaat Ons probleem Oplossingsrichtingen

24 Slide 24 Klimaatverandering is een meer dan alleen een graadje warmer wordt voornamelijk veroorzaak door CO 2 - emissie door de mens (en enkele andere gassen) wordt gedeeltelijk (maar helaas tijdelijk) gedempt door andere luchtvervuiling (aerosolen) en heeft een naar en vervelend tweelingbroertje: verzuring van oceanen en zee.

25 Slide 25

26 Slide 26 IPCC AR5: Climate change: The Physical Science Basis Temperatuur krijgt de meeste aandacht Maar ook natter of droger gaat optreden!

27 Slide 27 Climate change: Impacts, Adaptation and Vulnerability Impact van verandering op ecologische systemen en samenlevingen Een veranderend klimaat geeft extra stress

28 Slide 28 Opties voor beperken van klimaatverandering: Opties Kosten The Ultra-Low CO 2 Steelmaking (ULCOS) programme has identified four production routes for further development: top-gas recycling applied to blast furnaces, HIsarna (a smelt reduction technology), advanced direct reduction, and electrolysis. The first three of these routes would require CCS

29 Slide 29 Verzuring van zeeën en oceanen

30 Slide 30 Geen pauze. Per oktober 2015 nieuw kleurtje toegevoegd aan de schaal. Jaaroverzicht Nasa/Gis morgen

31 Slide 31 Global GHG emissions

32 Slide 32

33 Slide 33

34 Slide 34 Inhoud Bedrijf, product, proces Duurzaam Klimaat Ons probleem Oplossingsrichtingen

35 Slide 35

36 Slide 36 CO 2 Emissie handel Europees systeem Goede infographics van de Nederlandse Emissieautoriteit Gratis emissierechten voor IJmuiden. maar niet voldoende Enkele miljoenen aan kosten zonder baten Doorberekenen in de prijs van staal zit er niet in.. (China dumpt nu al onder de kostprijs)

37 Slide 37

38 Slide 38 Protectionisme, behalve in Europa Europe Very limited steel import duties and strictly enforced subsidy discipline Russia Temporary increase import tariffs USA Buy American and import licences Mexico Increase import tariffs Columbia Labelling and certification scheme Brazil import duties Morocco Import duties Egypt Increase import tariffs Algeria Franchise control system Argentina import licenses and reference prices Turkey Increase import tarifs and traderelated measures Turkish Steel Action Plan Saudi Arabia Buy Saudi for steel and increase of import tariffs India Increase import tariffs and mandatory certification national standards Iran Buy Iranian steel Kazachstan Import duties Taiwan Product Certification Scheme China VAT export, subsidies and FDI prohibition (foreign control taking) Thailand Mandatory certification national standards Indonesia - Mandatory certification national standards Malaysia - Mandatory certification national standards Vietnam Increase import tariffs Source: OECD, WTO

39 Slide 39 Emissiehandel straks niet meer alleen Europa. Maar regelgeving, kosten en staats steun zullen verschillen

40 Slide 40 We will compare your performance with that of your competition Unless you respond to our enquiry you will not be able to offer material

41 Slide 41

42 Slide 42 Locale impact van de mijnbouw locaal milieu.. mensenrechten

43 Keep it in the ground The Guardian Slide 43

44 Slide 44 Inhoud Bedrijf, product, proces Duurzaam Klimaat probleem Ons probleem Oplossingsrichtingen

45 Sustainable Engineering steel Materials Slide 45

46 Sustainable Engineering steel Materials Slide 46

47 Sustainable Engineering steel Materials Slide 47

48 Slide 48 The steel flow..

49 Slide World steel production (mln ton / year) Worldsteel statistics Total steel: Mton Total pig pron: (1185 *95% Fe) so from scrap: Ore based % Scrap based years

50 Slide World steel production (mln ton / year) PwC, McKinsey Nov-2011 projection EIA, unofficial (spreadsheet from John Newman probably updated last time in 2007) 2500 Margriet Nip, Lunchlezing 26 maart projection by EuroStrategy Consultants, (March 2008) ". to exceed 2bn tonnes/year of finished steel products by 2017." projection EIA, report in 2009 (85-122% above 2006) real production based on worldsteel IPCC projection, ( ) (AR4, WGIII, Chapter 7, 2007) based on a report written in

51 Gewoon energie besparing? Slide 51 Meerjarenafspraak met de overheid: : -2% per jaar Energy Efficiency programma in IJmuiden Energiescans, pompen, ventilatoren, verlichting Deels energiebesparing buiten de poort door betere producten. Advanced high-strength steel (sterker en lichter) auto s gebouwen

52 Slide 52 ULCOS als oplossing? Onderzoeks project naar CO 2 -emissie vermindering, Samenwerking van de Euopese staalindustrie Doelstelling voor 2050: De productie zal verdubbelen.. Maar Ulcos moet zorgen voor een halvering van de emissie per ton staal

53 Slide 53 Baseline Blast Furnace route Coke Lump iron ore 18,83 GJ/t HRC HOT ROLLING kg 0.5 Nm 3 Coils O 2 Pellets 435 kg 287 kg 150 kg Sinter 992 kg 86 kwh kg 51 Nm kwh CONTINUOUS CASTING 1.2 Nm 3 Scrap 51 Nm 3 Electricity 24 MJ Natural Gas 165 kg kg BOF 885 kg BF 195 kg 25 kwh 30 kwh

54 Slide verschillende configuraties

55 Slide..met verschillen in energiegebruik. 55 ULCOS Reference Energy consumption GJ/ t of coil

56 Slide 56 en forse potentiele daling in CO 2 In combinatie met CO 2 -arme stroom en veelal CCS

57 Slide ULCOS BF Gas cleaning Export gas CO 2 scrubber CO 2 Gas heater Oxygen PCI

58 Slide Electrolysis ULCOWIN Iron sample (ULCOWIN, Maizères) Laboratory Pilot (ULCOWIN, Maizères)

59 Slide 59 HISARNA totaal nieuw proces Een nieuw proces dat gebruik maakt van fijngemalen grondstoffen. Geen kooksfabriek, sinterfabirek of pelletfabriek IJzererts wordt gesmolten in een cycloon reactor Poeder coal wordt direct in de reactor geïnjecteerd Door gebruik van zuivere zuurstof geen stikstof in de restgasen Hierdoor goede combinatie mogelijk met CO 2 capture & storage (CCS) ijzererts kolen Sinter Pellets kooks blast furnace HISARNA Vloeibaar ijzer HISARNA technology will produce 20% less CO2 emission, in the future with CCS 80%

60 Slide Hisarna process Off gas duct Incinerator Melting cyclone Slag tap Smelting Reduction Vessel Slag and metal drain Metal tap 50 t hot metal for start up

61 Slide 61

62 Slide 62 Maar een stabilisatie van emissies is niet genoeg

63 Slide 63

64 Slide 64 Sustainable steel Staal: Blijft nodig Kan bijdragen aan duurzame samenleving

65 Slide 65 Andere meningen, andere materialen (1) Sainsbury's has stopped stocking tinned tomatoes as part of its drive to become more eco-friendly. It will also reduce carbon emissions by 156 tons a year and may herald the use of far more recyclable cartons than traditional metal tins in the future. Source: CO 2 workshop, Roger Steens

66 Slide 66 Andere meningen, andere materialen (2) Source: CO 2 workshop, Roger Steens

67 Slide 67 Andere meningen, andere materialen (3) Feiten? Of onderbuikgevoel? Een blijvende strijd voor juiste evaluatie. Source: CO 2 workshop, Roger Steens

68 Vragen?

ULCOS, Ultra Low CO 2 Steelmaking. Koen Meijer, TATA Steel

ULCOS, Ultra Low CO 2 Steelmaking. Koen Meijer, TATA Steel ULCOS, Ultra Low CO 2 Steelmaking Koen Meijer, TATA Steel ULCOS, Ultra Low CO 2 Steelmaking Het ULCOS project Het ULCOS project is een initiatief van de Europese staalindustrie Doel: 50% reductie van CO

Nadere informatie

Bauke Bonnema, TATA Steel Construction Centre " ULCOS, Ultra Low CO 2 Steelmaking Recycling en Hergebruik!

Bauke Bonnema, TATA Steel Construction Centre  ULCOS, Ultra Low CO 2 Steelmaking Recycling en Hergebruik! Bauke Bonnema, TATA Steel Construction Centre " ULCOS, Ultra Low CO 2 Steelmaking Recycling en Hergebruik! Inhoud Duurzaamheid Staal -> impact CO2! CO2 tijdens productie vs CO2 in Gebruik! De uitdaging

Nadere informatie

Slide. Tata Steel. ETS en Innovatie. Hans Kiesewetter / Tilly de Bie

Slide. Tata Steel. ETS en Innovatie. Hans Kiesewetter / Tilly de Bie Tata Steel Slide ETS en Innovatie Hans Kiesewetter / Tilly de Bie Tata Steel Slide 2 Deze presentatie verschilt van de getoonde presentatie op de netwerkdag: Het bruggetje van Heineken naar Tata Steel

Nadere informatie

14-10-2010 / Theo Henrar. Adriaan Vollebergh. Director Sales & Marketing Tata Steel Europe

14-10-2010 / Theo Henrar. Adriaan Vollebergh. Director Sales & Marketing Tata Steel Europe 14-10-2010 / Theo Henrar The De Staalindustrie world of steel anno 2011 Adriaan Vollebergh Director Sales & Marketing Tata Steel Europe 1 Exposure Lelystad 2 Ontwikkeling staalvraag 2011 2009: Terugval

Nadere informatie

CO 2 -reductie in de staalindustrie

CO 2 -reductie in de staalindustrie Slide CO 2 -reductie in de staalindustrie Utrecht, 22 November Hans Kiesewetter Slide Aanpassingen in deze hand-out Deze hand-out komt niet exact overeen met de getoonde beelden tijdens de presentatie.

Nadere informatie

Title slide Arial bold 33pt

Title slide Arial bold 33pt Date Arial bold 16pt Title slide Arial bold 33pt Subtitle Arial bold 18pt Burj Dubai 2 Ontwikkelingen in de Staalindustrie Verschuiving economische macht Globalisatie Beschikbaarheid grondstoffen Consolidatie

Nadere informatie

De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden

De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden Symposium De Gassamenstelling van de toekomst, 28 mei 2015, Regardz De Eenhoorn, Amersfoort Aad Correljé TU Delft TBM Economics of Infrastructures

Nadere informatie

CO 2 footprint producten Tata Steel Tubes BV

CO 2 footprint producten Tata Steel Tubes BV Tata Steel Nederland Tubes BV CO 2 footprint producten Tata Steel Tubes BV Jan Vroonhof (RHDHV) Paul van Ommen (Tata Tubes) Tata Steel Tubes 1. Environmental Policy Tata Steel 2. Doelstellingen en waarom

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw 1 Uitdagingen Sustainable Development 1950 2.5 billion 2011 7 billion 2050 9 billion World

Nadere informatie

CO 2 capture overview

CO 2 capture overview CO 2 capture overview Ruud van den Brink, Daan Jansen www.ecn.nl CO 2 emissions are rising faster than in the most pessimistic scenario Source: PNAS, 22 May, 2007 Energy scenario: 65% lower CO 2 emission

Nadere informatie

Mogelijkheden tot vermindering

Mogelijkheden tot vermindering Mogelijkheden tot vermindering van CO - 2 emissie bij staalproductie ENVIRONMENTALLY IMPROVED PRODUCTION NAAM AUTEUR: W.W.A. KOCKEN INLEVERDATUM: AUGUSTUS 2013 Inhoudsopgave Samenvatting... iii 1. Introductie...

Nadere informatie

Duurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl

Duurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl Duurzaamheid begint bij jezelf! 11 september 2012 Alumni jan.blom@keyknowledge.nl Hoe oud is duurzaamheid?? Duurzaamheid is maar vijfentwintig jaar oud! 16 juni 1987: Gro Harlem Brundtland biedt haar rapport

Nadere informatie

Duurzaamheid Praktijkcase circulaire economie (Apollo Vredestein) APOLLO Vredestein BV

Duurzaamheid Praktijkcase circulaire economie (Apollo Vredestein) APOLLO Vredestein BV Duurzaamheid Praktijkcase circulaire economie (Apollo Vredestein) 1 Wie ben ik? 2 Enschede plant 150 Acre facility located in the East part of the Netherlands, close to the German border Capacity: PCR:

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10)

FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10) FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10) Summery India was sinds 2000 sterk in opkomst als exporteur van druiven. In 2000 ging het nog om een hoeveelheid van 16.000 ton en in 2008 bereikte

Nadere informatie

Constructieve Flexibiliteit. Rijk Blok

Constructieve Flexibiliteit. Rijk Blok Constructieve Flexibiliteit Constructief Ontwerper Part Time Universitair Docent Constructief Ontwerpen Department for the Built Environment TU/e Eindhoven University of Technology Rotterdam Mysterieland

Nadere informatie

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn!

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Roadmap DURABILIT Drivers and barriers Refurbishment, hergebruik en grondstoffen Footprint reductie door hergebruik Value matrix Succesfactoren Discussie DURABILIT

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013)

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013) FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code 08 10 50) (8 februari 2013) Summery De wereldproductie van kiwi s was in de eerste heft van het vorige decennium redelijk stabiel op een niveau van ruim 1 miljoen ton daarna

Nadere informatie

Discussie over voor- en nadelen van windenergie

Discussie over voor- en nadelen van windenergie Argumenten in het maatschappelijke debat en de politieke besluitvorming rondom wind op zee Mogelijkheden en beperkingen van MKBA s 04/11/2014, KIVI, Den Haag Discussie over voor- en nadelen van windenergie

Nadere informatie

Portfolio Management by Tata Steel Paul Beelen. Together we make the difference

Portfolio Management by Tata Steel Paul Beelen. Together we make the difference Portfolio Management by Paul Beelen Together we make the difference in IJmuiden Your safety and comfort Slide 2 in IJmuiden Slide 3 Paul Beelen Ruim 8 jaar ervaring als consultant op het gebied van project

Nadere informatie

Milieuzorg voor contractors. Cédric Janssens Milieucoördinator GTO EMEA CVA Gent

Milieuzorg voor contractors. Cédric Janssens Milieucoördinator GTO EMEA CVA Gent Milieuzorg voor contractors Cédric Janssens Milieucoördinator GTO EMEA CVA Gent Onze grootste uitdaging Werken aan een duurzame toekomst Wij zijn mede de oorzaak van het milieuprobleem maar wij werken

Nadere informatie

De club van Rome had toch gelijk!

De club van Rome had toch gelijk! De club van Rome had toch gelijk! Bernard Dam MECS, Chemical Engineering, Faculty of Applied Science, Delft University of Technology 11 november 2009 Delft University of Technology Challenge the future

Nadere informatie

Dutch Circular Economy Partnership for China

Dutch Circular Economy Partnership for China Dutch Circular Economy Partnership for China Our Future Economy is Circular Head Office Hong Kong Head Office Netherlands Dutch Circular Economy Partnership for China Our Future Economy is Circular This

Nadere informatie

Vandaagafval morgengrondstof!

Vandaagafval morgengrondstof! Vandaagafval morgengrondstof! 5de Vlaams Milieucongres IFEST 21 October 2008 Florens Slob Manager Sustainable Business Solutions Van Gansewinkel Group Agenda Korte verkenning Cradle to Cradle concept &

Nadere informatie

Rotterdam Wereld Balans Wereld Import & Export. Ukraine Export. EU Balans EU Import & Export EU Mais Import Spaanse S&D Nederlandse S&D

Rotterdam Wereld Balans Wereld Import & Export. Ukraine Export. EU Balans EU Import & Export EU Mais Import Spaanse S&D Nederlandse S&D Marktontwikkelingen door W. Helmink Rotterdam 14 5 2014 World Wereld Balans Inhoudsopgave Wereld Import & Export Ukraine, Rusland & Kazakhstan Tarwe Balans Ukraine Export EU EU Balans EU Import & Export

Nadere informatie

Duurzaamheidsprestatie van. Metalen Gebouwen

Duurzaamheidsprestatie van. Metalen Gebouwen 33 Duurzaamheidsprestatie van 14-10-2010 / Theo Henrar The world of steel Metalen Gebouwen MDG Symposium Bauke Bonnema Tata Steel Construction Centre Nov 2010 Inhoud Duurzaamheid: Drivers Meten Metaal

Nadere informatie

Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings

Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings H.Hoes 1 Klik om ATES het opmaakprofiel system results van de Monitoring within Energy Demonstration Program to 30%

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability The role of mobility in higher education for future employability Jim Allen Overview Results of REFLEX/HEGESCO surveys, supplemented by Dutch HBO-Monitor Study migration Mobility during and after HE Effects

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

25% 57% NOx 25% PM. Strong foundations 24/06/2016. E-mobility. The transition towards sustainable mobility

25% 57% NOx 25% PM. Strong foundations 24/06/2016. E-mobility. The transition towards sustainable mobility E-mobility 25% The transition towards sustainable mobility Prof. Dr. ir. Joeri Van Mierlo Director of Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre 57% NOx 25% PM 2 1 Billion Euro s per

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een

Nadere informatie

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal Jan Peter Lesschen Kimo van Dijk en Oene Oenema Introductie Bodemvruchtbaarheid ongelijk verdeeld in de wereld Natuurlijke

Nadere informatie

Pon Power. Klantgericht innoveren met betrekking van Service Design. Platform voor Klantgericht Ondernemen Michael Boon

Pon Power. Klantgericht innoveren met betrekking van Service Design. Platform voor Klantgericht Ondernemen Michael Boon Pon Power Klantgericht innoveren met betrekking van Service Design Platform voor Klantgericht Ondernemen Michael Boon Agenda Pon Pon Power Service Design door Pon Power Pon Wereldwijd Canada United States

Nadere informatie

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op! Benodigdheden:!!

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op!  Benodigdheden:!! WildPeacockOmslagdoek VertalingdoorEerlijkeWol. Hetgarenvoorditpatroonisteverkrijgenopwww.eerlijkewol.nl Benodigdheden: 4strengenWildPeacockRecycledSilkYarn rondbreinaaldnr8(jekuntnatuurlijkookgewonebreinaaldengebruiken,maar

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice

Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice Agenda 1. Introductie 2. What drives the world: Globale trends in Voedingsmiddelenwereld 3. Drives what we do: Intro

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen

EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen Prof. dr. Sandra Rousseau Centrum voor Economie en Duurzaam Ondernemen CEDON Brussel, 4 oktober 2016 Sustainable development

Nadere informatie

C - de totale constante kosten. N - de normale bezetting in stuks

C - de totale constante kosten. N - de normale bezetting in stuks STANDAARDKOSTPRIJS Een bedrijf moet een verkoopprijs bepalen om zijn producten te kunnen verkopen. De klant moet vooraf weten welke prijs betaald moet worden voor het aangeboden product. De standaardkostprijs

Nadere informatie

Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst

Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst André Zeijseink (KEMA) Biomassa Meestook Symposium, Amsterdam, 27 mei 2010 Inleiding KEMA in t kort Belangrijke energie-drivers Rol van kolen in

Nadere informatie

Duurzaamheid in Business context

Duurzaamheid in Business context Duurzaamheid in Business context 2 Voorbeelden waarde creatie (B2C & B2B) Maarten ten Houten Sustainability Manager Global Marketing Duurzaamheidsdialoog 5 maart 2014 HEINEKEN - Truly Global Presence >165

Nadere informatie

Ketenanalyse stalen damwand CO 2 -Prestatieladder Biggelaar Groep. Concept en Design

Ketenanalyse stalen damwand CO 2 -Prestatieladder Biggelaar Groep. Concept en Design Ketenanalyse stalen damwand CO 2 -Prestatieladder Biggelaar Groep Concept en Design Ketenanalyse stalen damwand CO 2 -Prestatieladder Biggelaar Groep Rapportage ten behoeve van de CO 2-Prestatieladder

Nadere informatie

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects

Nadere informatie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven America First! Wat is het potentiële banenverlies voor België en Europa? VIVES discussion paper

Nadere informatie

Update Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente

Update Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente Update Renewable Energy in the Netherlands Maarten Arentsen University of Twente Dutch political climate since late 2010 Right wing coalition in power with passive parliamentary support of popular party

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

Duurzaamheid in Agrologistiek; CO2 labeling

Duurzaamheid in Agrologistiek; CO2 labeling Duurzaamheid in Agrologistiek; CO2 labeling Chris E. Dutilh Stichting DuVo/Unilever Benelux Conferentie Winst uit Agrologistiek Monster, 16 februari 2009 Doelstelling DuVo-studie In beeld brengen of, en

Nadere informatie

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain

Nadere informatie

Netherlands and Belgium. Ad Klaassen, Secretary-General

Netherlands and Belgium. Ad Klaassen, Secretary-General Strawberries in the Netherlands and Belgium Ad Klaassen, Secretary-General Antwerp, September 1-3, 2010 1 Content 1. Introduction 2. Production Belgium/the Netherlands 3. Market 4. Consumption 5. Sustainable

Nadere informatie

Ervaringen met begeleiding FTA cursus Deployment of Free Software Systems

Ervaringen met begeleiding FTA cursus Deployment of Free Software Systems Ervaringen met begeleiding FTA cursus Deployment of Free Software Systems Frans Mofers Nederland cursusmateriaal & CAA's alle cursusmateriaal vrij downloadbaar als PDF betalen voor volgen cursus cursussite

Nadere informatie

WS 8 End of waste - Einde afval Einde verhaal. Glas, afval of grondstof?

WS 8 End of waste - Einde afval Einde verhaal. Glas, afval of grondstof? WS 8 End of waste - Einde afval Einde verhaal Glas, afval of grondstof? 06/04/2011 Nature is beautiful > Inhoud 1. Overzicht van de markt a. Marktevolutie b. Levenscyclus van glas c. Stake holders 2. EOW

Nadere informatie

(Big) Data in het sociaal domein

(Big) Data in het sociaal domein (Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078

Nadere informatie

Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia

Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia Water op Mars Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia A diverse, global business Mars objective is to manufacture and distribute food products a manner that promotes

Nadere informatie

Using biobased polymers; it s all about time

Using biobased polymers; it s all about time Using biobased polymers; it s all about time Gert-Jan Hof GA.Hof@bamutiliteitsbouw.nl 1 Agenda BAM in 6th gear LCC breakdown Innovation focus fields Some suggestions It s all about time 2 Key figures BAM

Nadere informatie

Reading comprehension: The Tropical Rainforest

Reading comprehension: The Tropical Rainforest Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Patricia Termeer 05 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/71971 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid

Nadere informatie

Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO

Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO Eelco Smit Philips Consumer Lifestyle 29 maart 2012 Een sterke diverse industriële groep leading

Nadere informatie

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Gert Jan Kramer Politiek Café Energietransitie, Nieuwegein, 5 juni 2019 Inhoud / onderwerpen Het Klimaat; Energie en Klimaat Het Politieke Klimaat rond

Nadere informatie

Product naam: MM01315

Product naam: MM01315 Product naam: MM01315 Specificaties MM01315 : Groep rmatuur Soort Buiten rmaturen Levensduur L90 15.000u R 82 Wattage 15W Beschermingsgraad IP65 Lichtkleur 2700K (warmwit) Lengte 518mm Fitting Diameter

Nadere informatie

Future of the Financial Industry

Future of the Financial Industry Future of the Financial Industry Herman Dijkhuizen 22 June 2012 0 FS environment Regulatory & political pressure and economic and euro crisis 1 Developments in the sector Deleveraging, regulation and too

Nadere informatie

Energie en water de circulaire economie

Energie en water de circulaire economie Energie en water de circulaire economie Prof. Dr. Ad van Wijk 4-6-2014 28-5-2014 Delft University of Technology Challenge the future Circular Economy (EMF) 2 Six principles of the Circle Economy All materials

Nadere informatie

Milieu Impact van Composieten

Milieu Impact van Composieten Milieu Impact van Composieten Ben Drogt BiinC Ben Drogt,BiinC Aerospace Engineer sinds 1987 23 jaar bijdsm in verschillende R&D and Business posities Sinds 2006 focus op composieten, innovatie en duurzaamheid

Nadere informatie

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora Eneco België B.V.... Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen CMS DeBacker / Edora 25 oktober 2012 Christophe Degrez Algemeen Directeur Eneco België Prijs en kosten: wat is de juiste

Nadere informatie

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice A.D. Rijnsdorp, R. van Hal, M. Hufnagl, R.D.M. Nash, A. Schroeder, L.R. Teal, I. Tulp, R. Witbaard, D. Beare, H.W. van der Veer Wageningen

Nadere informatie

Melkproductie wereldwijd

Melkproductie wereldwijd Melkproductie wereldwijd En de invloed op de Nederlandse boer 21-11-2018, Michel de Haan Afghanistan Indonesia Our mission: Create a better understanding of milk production world-wide South Africa Jordan

Nadere informatie

De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN normering de nieuwe norm is compleet

De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN normering de nieuwe norm is compleet De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN 50600 normering de nieuwe norm is compleet Niek van der Pas Voorzitter NEN commissie: Computerruimten en datacenters Nederland NEN 'Computerruimtes en

Nadere informatie

Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector

Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector R. Mortier Opwarming is een natuurlijk verschijnsel Probleem : evenwicht is verstoord

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen

Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Pieter Van Laere - Sustainable Development Manager Saint-Gobain Construction Products - ISOVER De kers

Nadere informatie

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands PSO bij Ericsson Loet Pessers Head of HR Netherlands AGENDA 1 2 3 4 Introductie van Ericsson PSO bij Ericsson De lokale praktijk En nu verder. PSO within Ericsson Ericsson Internal Ericsson AB 2017 2017-06-07

Nadere informatie

Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030

Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030 Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030 Hoe de EU het Akkoord van Parijs implementeert Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten 15 December 2018 Prof Dr Jos DELBEKE

Nadere informatie

How to get the consumer in the driver s seat

How to get the consumer in the driver s seat How to get the consumer in the driver s seat Peter Niermeijer Date: November 11, 2016 Who is RECS International? Membership organization with over 130 members representing the whole chain in renewable

Nadere informatie

THE WORK HET WERK HARALD BERKHOUT

THE WORK HET WERK HARALD BERKHOUT THE WORK During the twenty years of its existence Studio Berkhout has evolved into the number one studio specialized in still life fashion photography. All skills needed for photography and styling, including

Nadere informatie

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, 14-10-2010 Organisation Medewerkers Participatie Maatschappij BTG B.V. 100% BTG Biomass Technology Group B.V. (NL) Consultancy Technology 100% 78% 100%

Nadere informatie

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Aim of this presentation Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Energieleveranciers.nl (Energysuppliers.nl) Founded in 2004

Nadere informatie

Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel

Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel André de Vries VP, Business Development, Global Financial Solutions, EMEA De Actuarisdag 2017 - Zeist - September 26, 2017 Reinsurance

Nadere informatie

Welcome Lijmthemadag mei 2011, Tata Steel, Ijmuiden

Welcome Lijmthemadag mei 2011, Tata Steel, Ijmuiden Welcome Lijmthemadag 2011 17 mei 2011, Tata Steel, Ijmuiden Bert van Haastrecht M2i & Bond voor Materialenkennis Today s organisers and host: Mission statement M2i World-class institute for fundamental

Nadere informatie

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 25 november 2008 Nederlandse samenvatting door TIER op 5 juli 2011 Onderwijsondersteunende

Nadere informatie

Bert Metz Oud-voorzitter IPCC Werkgroep Maatregelen Fellow, European Climate Foundation

Bert Metz Oud-voorzitter IPCC Werkgroep Maatregelen Fellow, European Climate Foundation Bert Metz Oud-voorzitter IPCC Werkgroep Maatregelen Fellow, European Climate Foundation FRDO Forum, Brussel, 13 november 2008 Het klimaat is al veranderd Schadelijke effecten treden reeds op Het klimaat

Nadere informatie

Sustainable Concrete Centre. Duurzaam Innoveren in beton

Sustainable Concrete Centre. Duurzaam Innoveren in beton Sustainable Concrete Centre Duurzaam Innoveren in beton Sustainable Concrete Centre Oosterhout (NB), The Netherlands Director: Mantijn van Leeuwen m.vanleeuwen@crh-scc.nl +31 6 2275 4364 CRH in Nederland

Nadere informatie

STEAM-UP Stand van Zaken

STEAM-UP Stand van Zaken STEAM-UP Stand van Zaken Synergie met Onderhoud Co-funded by the Intelligent Horizon2020 Energy Europe Programme Programme of the European of the European Union Union The The sole sole responsibility responsibility

Nadere informatie

Lessons learned bij partnership in maintenance

Lessons learned bij partnership in maintenance Tata Steel Slide 1 Cees Bisschop, contractmanager Tata Steel IJmuiden Lessons learned bij partnership in maintenance Zwolle 19 september 2014 Together we make the difference Tata Steel Slide 2 Tata Steel

Nadere informatie

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene Chemie is overal Chemie in Nederland enabler voor de energie transitie Elke ton CO2 uitstoot bespaart elders ~ 2 ton CO2 Landen 2016 DE 28,7% FR 13,9%

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming. Carlos Nijenhuis 18 juni 2018

Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming. Carlos Nijenhuis 18 juni 2018 Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming Carlos Nijenhuis 18 juni 2018 Agenda Visie en ambitie Nefyto Politiek Agrifood Innovatie gewasbeschermingsmiddelen Wat kunt U doen? Wij ontwikkelen

Nadere informatie

LCA, wat kan je er mee. Sustainability consultant gaasbeek@pre sustainability.com

LCA, wat kan je er mee. Sustainability consultant gaasbeek@pre sustainability.com LCA, wat kan je er mee Anne Gaasbeek Anne Gaasbeek Sustainability consultant gaasbeek@pre sustainability.com PRé Consultants PRé is pionier i van LCA sinds 1990; ontwikkelaar van Ecoindicator and ReCiPe

Nadere informatie

Een beginners handleiding voor het opwekken van je eigen energie en er ook voor betaald worden.

Een beginners handleiding voor het opwekken van je eigen energie en er ook voor betaald worden. Een beginners handleiding voor het opwekken van je eigen energie en er ook voor betaald worden. Waarom moet je leren over het opwekken van je eigen energie en er ook voor betaald worden! Het antwoord is

Nadere informatie

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages 22/03/2013 Housing market in crisis House prices down Number of transactions

Nadere informatie

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser Energie transitie het grote plaatje Prof.dr.ir. Vianney Koelman Photo: Andrew Glaser Hoeveel kcal per persoon per dag moeten geproduceerd worden om onze samenleving draaiende te houden? a. 2 000 kcal b.

Nadere informatie

IFCN. Wereldwijde informatie over melkveehouderij. 19 november 2013, Michel de Haan

IFCN. Wereldwijde informatie over melkveehouderij. 19 november 2013, Michel de Haan IFCN Wereldwijde informatie over melkveehouderij 19 november 2013, Michel de Haan For a better understanding of milk production world wide For a better understanding of milk production world wide For a

Nadere informatie

Landbouw richting 2020

Landbouw richting 2020 A Landbouw richting 2020 Bert-Jan Aling Rabobank Nederland Sectormanager Food & Agri Financieringsvolume 1996-2009 30,0 28,1 30,1 28,0 26,0 23,4 25,8 24,0 22 22,2 22,0 19,7 20,5 20,0 18,2 19 18,0 17,1

Nadere informatie

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond. Opgaven in Nederlands. Alle opgaven hebben gelijk gewicht. Opgave 1 Gegeven is een kasstroom x = (x 0, x 1,, x n ). Veronderstel dat de contante waarde van deze kasstroom gegeven wordt door P. De bijbehorende

Nadere informatie

1148-CPR-20080603. SAFETY-PRODUCT nv Beverlosesteenweg 100 B-3580 BERINGEN EN 40-5:2002

1148-CPR-20080603. SAFETY-PRODUCT nv Beverlosesteenweg 100 B-3580 BERINGEN EN 40-5:2002 Keizerinlaan 66 B-1000 BRUSSEL Certificaat van prestatiebestendigheid 1148-CPR-20080603 Overeenkomstig de Verordening 305/2011/EU van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 (de Bouwproductenverordening

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT 1 25/2/2016 Biocide CLOSED CIRCUIT 2 Regulatory background and scope Biocidal products regulation (EU) nr. 528/2012 (BPR), art. 19 (4): A biocidal product shall not be authorised for making available on

Nadere informatie

STRAATVERLICHTING IN ASSEN. Levenscyclusanalyse van de Kegel 2000 en de Stela Square 10 LED Kerstholt, René

STRAATVERLICHTING IN ASSEN. Levenscyclusanalyse van de Kegel 2000 en de Stela Square 10 LED Kerstholt, René STRAATVERLICHTING IN ASSEN. Levenscyclusanalyse van de Kegel 2000 en de Stela Square 10 LED Kerstholt, René IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish

Nadere informatie