Speciale EB 75.1 Eurobarometer Europees Parlement. Europeanen en energie (deel II)

Transcriptie

1 8 Directoraat-generaal voorlichting Directoraat betrekkingen met de burgers Afdeling analyse van de publieke opinie Brussel, 19 april 2011 Speciale EB 75.1 Eurobarometer Europees Parlement Europeanen en energie (deel II) ANALYTISCHE SYNTHESE Onderzoeksgebied: Bevolking: Methodologie: Veldwerk: EU 27 ( Europese burgers) Europeanen ouder dan 15 jaar Persoonlijke interviews (CAPI) 9 februari tot en met 6 maart 2011, uitgevoerd door TNS Opinion INHOUD INLEIDING 3 1. ENERGIEBESPARINGEN 8 A. Hoe besparen Europeanen energie? 8 B. Hoe energierekeningen te verlagen? 10 C. Hoe de doelstelling van 20% energiebesparingen te bereiken? ENERGIEONZEKERHEID 14 A. Specifieke energietariefmaatregelen voor burgers die het risico lopen van armoede en uitsluiting? 3. EEN GEÏNTEGREERD ENERGIENETWERK EN EEN EUROPESE ENERGIEGEMEENSCHAP 16 A. Wat zouden de voordelen zijn van een toekomstig Europees geïntegreerd energienetwerk? 16 B. A Europese Energiegemeenschap? 17 BIJLAGE 1: Eurostat 19 C.

2 A. 2

3 INLEIDING Deze Eurobarometer van het Europees Parlement in verband met energie volgt op een eerder onderzoek* dat werd gepubliceerd in januari 2011 met het oog op de Europese Raad van 4 februari (Standaard EB 74.3). Dit onderzoek had betrekking op energievoorziening, - samenwerking en -solidariteit. In het licht van de nieuwe standpunten die het Europees Parlement heeft ingenomen, richt dit nieuwe onderzoek zich op meer specifieke onderwerpen, die evenwel ook van uitzonderlijk belang zijn voor de ontwikkeling van een energiebeleid van de Unie: energiebesparingen, energievoorzieningsproblemen, integratie van netwerken en de Europese Gemeenschap voor energie. Het veldwerk werd uitgevoerd door TNS Opinion tussen 9 februari en 6 maart Bij ieder onderzoek is het altijd zeer waardevol om rekening te houden met de context waarin het onderzoek plaatsvond. In dit onderzoek werden de respondenten bijvoorbeeld geïnterviewd in een periode toen heel Europa te maken had met een strenge winter. Bovendien ontstonden er in deze periode spanningen vanwege de stijging van de prijzen van alle grondstoffen. Alvorens nader in te gaan op de afzonderlijke onderwerpen van dit onderzoek, is het van belang om op te merken dat beide onderzoeken een gemeenschappelijk punt delen: de resultaten laten ook zien hoe de energiecultuur en -situatie van iedere EU-lidstaat de antwoorden van de respondenten beïnvloeden. Twee sociaaldemografische aspecten van dit huidige onderzoek moeten in aanmerking worden genomen: enerzijds zijn er, enkele uitzonderingen daargelaten, weinig verschillen in de antwoorden van mannen en vrouwen; anderzijds laten de resultaten een reële generatiekloof zien, die blijkt uit zowel het gedrag als de perceptie ten aanzien van energieproblemen. Wat betreft energiebesparingen geven Europese burgers de voorkeur aan maatregelen zonder financiële effecten. Europeanen werd gevraagd naar hun energiebesparingen gedurende het jaar voorafgaand aan het onderzoek. Tussen 2006, het jaar van de laatste EB over dit onderwerp, en 2011 veranderde hun gedrag soms op tegenstrijdige wijze. - Wat betreft een aantal aspecten van deze vraag hadden de burgers van de voor 2004 toegetreden lidstaten en de burgers van de na 2004/2007 toegetreden lidstaten soms totaal verschillende standpunten. De eerste groep bespaarde meer op verwarmingsenergie (+ 10 procentpunten) dan de laatste groep. Zij gebruikten ook in mindere mate de auto (+ 9 procentpunten). Anderzijds hadden relatief de meeste burgers van de na 2004/2007 toegetreden lidstaten hun huis geïsoleerd gedurende het afgelopen jaar (+ 7 procentpunten). - Er is ook een klein verschil tussen mannen en vrouwen (+ 4 procentpunten) bij enkele van de voorgestelde antwoorden. Vrouwen zijn gevoeliger voor maatregelen die met hun huis verband houden (die kosteloos zijn), terwijl mannen vaker maatregelen in verband met werk (zoals isolatie) noemden of minder frequent gebruik van hun auto. 3 B.

4 Besparingen in huishoudingen hebben prioriteit Europeanen wijzigden hun gedrag ten aanzien van energie hoofdzakelijk in hun gezinswoning. Feitelijk zit er meer dan 24 procentpunten verschil tussen deze maatregelen en alle andere. Zo verminderden Europeanen hun verlichting en het gebruik van hun elektrische apparaten met 5 (48% in 2006), terwijl ze hun verwarming of airconditioning met 43% verlaagden (hetzelfde percentage als in 2006). De resultatentabel (blz. 9) laat ook zien dat burgers die hun gedrag het meeste hebben veranderd, afkomstig zijn uit enkele van de zuidelijke en noordelijke landen. Betekent dit dat de zuidelijke landen meer kans hebben om hun achterstand op het gebied van energiebesparingen in te lopen, terwijl de noordelijke landen de inspanningen die ze tot nu toe hebben gedaan voortzetten? Ongunstige context voor dure maatregelen Men zou kunnen denken dat de diverse fiscale stimuleringsmaatregelen die door vele lidstaten getroffen zijn een diepgaande invloed zouden hebben op het gedrag van Europeanen ten aanzien van energie. Daarentegen wijzen de resultaten erop dat de financiële, economische, sociale en monetaire crisis de effecten van deze stimuleringsmaatregelen ernstig heeft verzwakt. Feitelijk vertegenwoordigt woningisolatie slechts 19% van de antwoorden (20% in 2006) en de aankoop van een meer milieuvriendelijke auto vertegenwoordigt slechts (8% in 2006). Opnieuw zijn er grote verschillen tussen de lidstaten. - Onder andere de burgers van de Baltische staten hebben in relatief grote mate hun woningen geïsoleerd samen met de burgers van Slovenië en Slowakije in vergelijking met burgers van enkele zuidelijke landen, die hun gedrag slechts in geringe mate hebben aangepast op dit gebied. Dit geografische verschil doet de vraag rijzen of het klimaat al dan niet een rol speelt bij het besluit om de eigen woning beter te isoleren. - Wat betreft het veranderen van auto zijn het nu de burgers van de continentale staten die duidelijk boven het Europese gemiddelde zitten. Een significant aantal Europeanen veranderde "niets" aan hun gedrag ten aanzien van energiebesparingen. Vorig jaar verklaarde 17% van de respondenten dat zij niets hadden gedaan om energie te besparen. In 2006 gaf een groter aantal (22%) dit antwoord op dezelfde vraag. Zoals we reeds constateerden voor besparingen in huishoudens, laat de analyse in de resultatentabel (blz. 9) zien dat, in vergelijking met het laatste onderzoek, de landen die de meeste inspanningen deden de zuidelijke landen waren. Echter, het aandeel van burgers in deze landen dat helemaal geen actie onderneemt om energie te besparen ligt nog steeds boven het EU-gemiddelde. 4 A.

5 "Slimme" energiemeters 1 om de energierekening te verlagen hebben prioriteit Europeanen werden bevraagd over verschillende maatregelen (twee antwoorden mogelijk) die door het Europees Parlement worden voorgesteld om hun energierekening omlaag te brengen. Dagelijkse meting van het energieverbruik In juli 2009 stemde het Europees Parlement voor de brede invoering van slimme meters. De Europese Unie stelde voor de lidstaten de doelstelling vast om het gebruik van slimme meters uit te breiden tot 80% van de Europese gezinswoningen in 2020 en 100% in Deze Europese richtlijn 2 moet worden omgezet in de nationale wetgeving van iedere lidstaat voor maart De brede invoering van slimme meters wordt door 47% van de respondenten als een prioriteit beschouwd. Veertien landen beschouwen dit als hun eerste prioriteit. In Italië en Zweden, waar slimme meters reeds in gebruik zijn, voeren de lijst van landen aan, met ieder 59%. Wat betreft fiscale stimuleringsmaatregelen en concurrentievoorwaarden voor energieleveranciers - Met het oog op de verlaging van hun energierekening denkt 40% van de Europeanen dat fiscale stimuleringsmaatregelen (belastingverlagingen) de energie-efficiëntie en energiebesparingen in hun woning zullen verbeteren. In zeven landen hebben ze de hoogste prioriteit. - Ten tweede wat betreft de verlaging van hun energierekening is 3 van de Europeanen voorstander van concurrentie tussen verschillende energieleveranciers evenals de mogelijkheid voor consumenten om op een eenvoudige manier te wisselen van leverancier. Deze maatregel heeft ook de hoogste prioriteit in zeven andere landen. Wat betreft de transparantie van rekeningen Vrij regelmatig stellen consumenten en consumentenverenigingen het gebrek aan transparantie van de rekeningen die ze ontvangen aan de orde. Met het oog op meer transparantie wenst 23% van de respondenten een vereenvoudiging van de rekeningen om ze beter begrijpelijk en minder onduidelijk te maken. Dit zal Europeanen helpen hun consumptiegedrag aan te passen. 1 Het wijdverbreide gebruik van "slimme" energiemeters in iedere woning, dat wil zeggen meters die een effectiever gebruik van energie mogelijk maken door de goedkoopste energie te kiezen en door daarnaast het energieverbruik aan te passen (elektromagnetische apparaten, afstandsbediening voor de verwarming, enz.). 2 Deze Europese richtlijn is onderdeel van de zogenaamde 3x20 -doelstellingen, die zijn voorgesteld door de Europese Commissie ter bestrijding van klimaatverandering en die onder andere de volgende doelstellingen omvatten: een stijging van de hernieuwbare energiebronnen met 20%, een vermindering van het broeikasgaseffect met 20% (milieutoestand) en een stijging van de energie-efficiëntie met 20% in De Europese Commissie is van oordeel dat dankzij deze slimme meters een verlaging van de energiekosten met 10% kan worden bereikt. 5 B.

6 Verplichtstelling van de doelstelling om het energieverbruik met 20% te verminderen In 2007 legde de Europese Unie een drievoudige doelstelling vast voor 2020: vermindering van broeikasgassen met 20%, stijging van de energie-efficiëntie met 20% en een stijging van de hernieuwbare energiebronnen met 20%. Deze doelstellingen zijn niet bindend, maar de lidstaten moeten ernaar streven ze te bereiken. Met betrekking tot de vraag over de vermindering van het energieverbruik met 20% was 80% van de Europeanen van mening dat deze doelstelling verplicht moet worden gesteld. Van hen antwoordde 33% ja, zeker en 48% ja, waarschijnlijk. Bestrijding van de energieonzekerheid Volgens Eurostat liepen in miljoen Europeanen het risico om in armoede of een sociaal isolement terecht te komen (bijlage 1). Derhalve zouden specifieke energietariefmaatregelen kunnen helpen voorkomen dat deze mensen in een dergelijke situatie terechtkomen. 68% van de Europanen was voorstander van de invoering van deze maatregelen. Feitelijk antwoordde 38% ja, waarschijnlijk en 24% ja, zeker. Deze vraag werd met nee beantwoord door meer dan 50% van de burgers van slechts vier landen. Uit de resultaten blijkt dat 67% van de landen buiten de eurozone de voorkeur lijken te geven aan deze tariefmaatregelen, vergeleken met 58% binnen de eurozone. Voordelen van een Europees geïntegreerd energienetwerk Op dit moment zijn er in de Europese Unie 27 nationale netwerken. Wat zijn de voordelen voor Europese burgers van de inrichting van een Europees geïntegreerd energienetwerk? Zij hebben dit aangegeven als een eerste en tweede voorkeur. Volgens hun antwoorden zijn Europese burgers van oordeel dat een Europees geïntegreerd netwerk zou leiden te leiden tot: Een verlaging van energiekosten (59% van de respondenten). Deze maatregel wordt door Europeanen in 21 lidstaten beschouwd als het eerste voordeel van een Europees netwerk, hoewel het verschil tussen de twee landen die de meeste en minste voordelen zien 41 procentpunten bedraagt. Drie landen zuidelijke landen behoren tot de landen met de hoogste percentages, terwijl drie noordelijke landen tot de landen met de laagste percentages. Beter gebruik van diverse soorten energie (hernieuwbare energie in het bijzonder) is een voordeel voor ongeveer een op twee Europeanen (47%). Zes landen beschouwen dit onderwerp als hun hoogste prioriteit. Opnieuw zijn er tussen de lidstaten grote verschillen, die een bereik van 30% 6 A.

7 procentpunten beslaan. Twee noordelijke landen beschouwen dit als het belangrijkste voordeel, terwijl twee Baltische staten dit als het minst belangrijke voordeel beschouwen. 3 van de respondenten noemde een veiligere levering van energie (een verschil van 36 procentpunten). 28% noemde een groter vermogen voor de EU om over belangrijke contracten te onderhandelen met derde landen (een verschil van 25 procentpunten). 2 noemde een toename van de solidariteit onder de EU-lidstaten (een verschil van 29 procentpunten). Massale steun voor de oprichting van een Europese Energiegemeenschap Wat vinden Europeanen van de door het Europees Parlement op 25 november 2010 uitgesproken wens om een Europese Energiegemeenschap op te richten? 3 Dit zou de EU in staat moeten stellen om in internationaal verband met één stem, en met krachtigere stem, te spreken, om de samenwerking op het gebied van energienetwerken te versterken en om de Europese financiering van energietechnologieën te bevorderen. Drie kwart van de Europese respondenten zijn voorstander van de oprichting van een dergelijke Europese Energiegemeenschap: 78% was het met dit voorstel eens. Van hen was 5 eerder eens dan oneens en 27% totaal mee eens. * * * 3 De Voorzitter van het Europees Parlement, de heer Jerzy Buzek, en voormalige voorzitter van de Europese Commissie, de heer Jacques Delors, verklaarden op 5 mei 2010 voorstander te zijn van de oprichting van de Europese Energiegemeenschap, een nieuwe EEG. 7 B.

8 * Zie de op 31 januari 2011 gepubliceerde EB 74.3 van het Europees Parlement inzake energievoorziening in de Europese Unie. De belangrijkste onderwerpen waren: Europeanen vinden de coördinatie van energiebeleid belangrijker dan nationale maatregelen Europeanen zijn voorstander van solidariteit tussen de lidstaten in geval van aanvoerproblemen De prioriteiten van de Europeanen wat energiesamenwerking betreft, worden sterk beïnvloed door de nationale energiesituatie Stabiliteit van energieprijzen, eerste prioriteit van de ondervraagden (29%) Duurzame energie, tweede prioriteit van de ondervraagden (27%) Zekerheid van energievoorziening, derde prioriteit van de ondervraagden (20%) Energie-efficiëntie, vierde prioriteit van de ondervraagden (1). NB: De lezers worden eraan herinnerd dat enquêteresultaten schattingen zijn waarvan de accuratesse, bij overigens gelijke omstandigheden, afhankelijk is van de omvang van de steekproef en van het waargenomen percentage. Met steekproeven van circa interviews (steekproefomvang gewoonlijk gebruikt op schaal van een lidstaat) ligt het echte percentage, als de gehele bevolking zou zijn geïnterviewd, binnen de volgende betrouwbaarheidsgrenzen: Waargenomen percentages Foutenmarge 10% of 90% 20% of 80% 30% of 70% 40% of 60% 50% +/- 1,9 +/- 2,5 +/- 2,7 +/- 3,0 +/- 3,1 punten punten punten punten punten 8 A.

9 1. ENERGIEBESPARINGEN A. Hoe besparen Europeanen energie? Q16. Hebt u gedurende het afgelopen jaar een van onderstaande dingen gedaan om energie te besparen? (Meerdere antwoorden mogelijk). Trend: in april-mei 2006 gestelde vraag. 1. Europees gemiddelde: Een toenemend aantal Europese burgers neemt maatregelen om energie te besparen. Individual measures aimed at saving energy Cut down on lighting and the use of domestic electrical appliances 48% 5 Cut down on heating or/ and air conditioning 43% 42% Insulated your house (walls, windows, etc.) 19% 20% Used your car less 19% 2 Used public transport more Reduced your driving speed Took initiatives to save energy at work 7% 8% 14% 13% 12% 1 EB 75.1 EB 65.3 Changed your car to another one which uses less fuel 8% Other (SPONTANEOUS) 2% None 17% 2 DK 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% "Besparen op verlichting" staat op de eerste plaats en is verbeterd met 7 procentpunten (van 48% tot 5). "Besparen op verwarming" blijft op de tweede plaats staan en is verbeterd met 1 procentpunt (van 42% tot 43%). 9 B.

10 De andere voorgestelde maatregelen blijven onder 20% en nemen allemaal af ten opzichte van 2005, met uitzondering van openbaar vervoer, dat is gestegen van 13% naar 14%. Het antwoord geen, dat wil zeggen geen van de voorgestelde maatregelen om energie te besparen, is enigszins gewijzigd (van 2 in 17%, wat neerkomt op -4 procentpunten in 5 jaar). 10 A.

11 2. Nationale resultaten: EB 65.3 april - mei 2006 / EB 75.1 feb. - maart 2011 Besparen op Besparen op verlichting en verwarming het gebruik van en/of elektrische airconditionin apparaten g Individuele maatregelen om energie te besparen EB 75.1 Verschil EB 65.3 EB 75.1 EB 75.1 Verschi l EB 65.3 EB 75.1 De eigen auto minder gebruiken EB 75.1 Verschi l EB 65.3 EB 75.1 De eigen woning isoleren (muren, ramen, enz.) EB 75.1 Verschi l EB 65.3 EB 75.1 EB 75.1 Geen Verschil EB 65.3 EB 75.1 Frequenter gebruik van het openbaar vervoer EB 75.1 Verschi l EB 65.3 EB 75.1 Verlaging van de rijsnelheid EB 75.1 Verschi l EB 65.3 EB 75.1 Het nemen van energiebesparin gsinitiatieven op het werk EB 75.1 Verschil EB 65.3 EB 75.1 Een andere auto nemen die minder brandstof verbruikt EB 75.1 Verschil EB 65.3 EB 75.1 B. EU % +1 19% -2 19% -1 17% -4 14% +1 12% -4 7% -1-2 BE 48% +1 50% -5 22% -2 29% +4 14% % -7 10% BG 53% % - 19% - 19% - 1-2% - - 2% - CZ % +3 14% -1 30% -6 20% -3 14% DK 64% +4 38% +2 19% +2 23% -1 17% -1 12% -1 13% -3 13% +3 14% +3 DE 64% +9 59% % -9 8% EE % +5 17% +3 40% -7 12% -3 17% % +2-8 IE % % +6 24% +9 18% % 0 13% +1 9% +1 7% +2 EL % % +10 7% -8 24% % -6 8% +3 4% +3 2% 0 ES 58% % % 0 FR % 0 23% -13 7% -2-4 IT 49% % -3 14% % -2 10% CY 67% % -1 13% +5 19% -3 3% -1 8% LV % % -5 22% -3 12% 0 4% % -2 LT 62% % +2 12% +5 30% +2 18% % +3 4% +2 8% +4-1 LU 62% % -3 30% % -6 30% % +4 13% -2 HU % % % % +1-5 MT 87% % % % +9 7% 0 NL % -3 18% % -7 9% 0 7% -1 AT 50% % % -6 18% -7 18% -2 13% +2 10% +1-6 RO 54% - 33% - 9% - 28% - 23% - 10% - 3% - - 2% - PL % +7 9% 0 20% % PT % % -24 4% -2 4% % 0 SI 70% % % % % +7 10% +6 10% +2 SK % % 0 18% +3 7% -2 4% -1 8% -1-1 FI 53% % % % 0 4% -2 7% 11-2 SE 63% % % % % +6 14% -1 UK 50% -3 50% +1 24% % -2 10% -2 9% -1 Legenda Het hoogste percentage Het laagste percentage

12 3. Sociaaldemografische variaties: De voorgestelde maatregelen worden het meeste genoemd door de respondenten die 25 jaar of ouder zijn en zelfs in grotere mate door degenen die 40 jaar of ouder zijn. Daarentegen wordt het antwoord geen het meeste gekozen door degenen die tot de leeftijdsgroep behoren. Dit kan worden verklaard door het feit dat tieners over het algemeen niet een eigen woning of een auto hebben, waardoor hun effect op deze energiebesparingsmaatregelen (en ook op de bijbehorende rekening) geringer is. B. Hoe energierekeningen te verlagen? Q18. Welke van de volgende maatregelen zou, naar uw mening als energieconsument, u in staat stellen uw energierekeningen te verlagen? 1. Europees gemiddelde: Measures to decrease energy bills Max. 2 answers Widespread the installation of smart energy meters in each household, meaning energy meters that allow for more efficient use of the energy by using energy when it is cheaper, permitting users to regulate their energy consumption. 47% Tax breaks for consumers who improve the energy efficiency of their household (solar panels, innovative materials, heat insulation of windows and doors, etc.) 40% Creating the conditions for different energy providers to compete and giving the possibility for consumers to easily change their energy provider 3 Making energy bills simpler and easier to understand 23% Other (Sp.) 2% DK 4% 12 A.

13 2. Nationale resultaten: Maatregelen ter verlaging van de energierekening Het breed invoeren van de installatie van slimme energiemeters in ieder huishouden, dat wil zeggen energiemeters die een efficiënter energieverbruik mogelijk maken door energie te verbruiken wanneer het goedkoper is, waardoor gebruikers hun energieverbruik kunnen regelen (huishoudelijke apparatuur, verwarming op afstand, enz.) Belastingvoordelen voor consumenten die de energieefficiëntie van hun huishouden verbeteren (zonnepanelen, innovatieve materialen, warmte-isolatie van ramen en deuren, enz.) Scheppen van de voorwaarden voor verschillende energieleveranciers om te kunnen concurreren en consumenten de mogelijkheid te geven om eenvoudig van energieleverancier te veranderen Energierekeningen eenvoudiger en gemakkelijker te begrijpen maken Weet niet Anders (spontaan) B. EU27 47% 40% 3 23% 4% 2% IT 59% 34% 29% 17% 2% 2% SE 59% 5 37% 20% 2% 2% DK 58% 5 29% 27% 3% CY 57% 64% 37% 19% 2% 0% AT 54% 4 29% 33% 3% SI 54% 57% 3 20% 2% NL 52% 59% 20% 18% 3% 4% PT 52% 22% 42% 1 2% CZ % IE 49% 42% 3 2 9% FR 49% 53% 33% 14% EL 48% % 2% 2% HU 48% 43% 33% 23% 2% 2% DE 47% 39% 49% 28% 2% LU 47% 54% 32% 1 2% BE 4 40% 42% 32% 2% SK 4 30% 5 19% 2% 2% FI % 19% 3% UK 44% 39% 20% 27% 8% 2% EE 42% 27% 42% 2 9% 2% BG 4 29% 42% 4 PL 4 34% 3 22% 7% 13 0% ES 40% % MT 37% 59% 3 23% 4% RO 37% 32% 44% 24% 8% LT 3 37% 54% 1 3% 3% LV 33% 43% 52% 1 Legenda Het hoogste percentage Het laagste percentage

14 C. Hoe de doelstelling van 20% energiebesparingen te bereiken? Q17. De EU en haar lidstaten hebben als doelstelling vastgesteld om het energieverbruik te verminderen met 20% in Denkt u dat, om dit te bereiken, deze doelstelling verplicht moet worden gesteld in alle lidstaten van de EU? 1. Europees gemiddelde: Meer dan 80% van de Europeanen is van oordeel dat de doelstelling om het energieverbruik met 20% te verminderen verplicht zou moeten worden in de lidstaten (48% ja, waarschijnlijk en 33% ja, zeker ). OBJECTIVE OF REDUCING ENERGY USE OF 20% BY 2020 The EU and its Member States have set an objective to reduce energy use by 20% by To do so, do you think that this objective must be compulsory in all the EU Member States? European weighted average Total "Yes" : 8 33% 10% Yes, definitely Yes, probably No, probably not 48% 4% Total "No" : 14% No, definitely not DK 14 A.

15 Nationale resultaten: OBJECTIVE OF REDUCING ENERGY USE OF 20% BY 2020 Differences between Member States Total 'Yes' Total 'No' DK LU 9 8% SI 90% 9% CY 89% BE 88% 1 FR 87% 9% 4% SE 8 12% 3% NL 8 14% MT 8 10% PT 84% 10% ES 84% 9% 7% EL 84% 14% 2% DK 84% 14% 2% SK 83% 14% 3% PL 82% 1 7% EU UE % FI 80% 19% IT 80% 1 4% HU 78% 1 RO 77% 12% 1 LT 77% 1 7% UK 7 19% IE % DE 7 20% 4% BG 7 8% 1 AT 7 22% 3% LV 7 2 4% EE 7 20% CZ 7 2 4% 15 B.

16 2. Sociaaldemografische variaties: Respondenten die langer hebben gestudeerd lijken in grotere mate voorstander van deze stelling te zijn. Er is feitelijk en maximaal bereik van 7 procentpunten. Wat het sociaalberoepsmatige aspect betreft, blijken de managers (8), de werklozen en de studenten (82%) in de grootste mate voorstander te zijn van een verplichtstelling van de 20%-doelstelling. 2. ENERGIEONZEKERHEID A. Specifieke energietariefmaatregelen voor burgers die het risico lopen van armoede en uitsluiting? 1. Europees gemiddelde: Q miljoen Europese burgers (dat wil zeggen bijna een kwart van de gehele Europese bevolking) lopen het risico om in armoede en isolement terecht te komen. Denkt u dat specifieke energietariefmaatregelen zouden kunnen bijdragen aan het voorkomen dat deze mensen in armoede en isolement terechtkomen? SPECIFIC ENERGY TARIFF MEASURES European weighted average Yes, definitely Yes, probably No, probably not No, definitely not DK 3 22% Total "No" : 32% 10 Total "Yes" : 62% 24% 16 A.

17 Nationale resultaten: SPECIFIC ENERGY TARIFF MEASURES Differences between Member States Total 'Agree' Total 'Disagree' DK MT 83% 12% UK 78% 17% CY 78% 18% 4% BE 78% 2 RO 74% 14% 12% PT 73% 2 LT 7 24% FR 7 2 3% PL 68% 22% 10% LV 67% 32% EL 67% 30% 3% IE 6 17% 18% SK 64% 33% 3% HU 62% 33% EU27 62% 32% LU 6 38% BG % ES 59% 3 AT 58% 37% IT 58% 3 SI 54% 40% CZ 53% 43% 4% EE 5 42% 7% SE 50% 44% FI 4 52% 2% NL 4 5 3% DE 4 54% DK 3 50% 14% Zie bijlage 1: Eurostat 190/2010 "In de EU27 liepen in miljoen mensen het risico om in armoede of isolement terecht te komen" 17 B.

18 2. Sociaaldemografische variaties: 67% van de respondenten die deze financiële moeilijkheden (moeite om rekeningen te betalen) hebben ervaren, is voorstander van deze tariefmaatregelen. 3. EEN GEÏNTEGREERD ENERGIENETWERK EN EEN EUROPESE ENERGIEGEMEENSCHAP B. Wat zouden de voordelen zijn van een toekomstig Europees geïntegreerd energienetwerk? Q19. Vanwege het bestaan van 27 nationale netwerken heeft de EU geen geïntegreerd energienetwerk. Wat zouden volgens u de belangrijkste voordelen zijn van de totstandbrenging van een dergelijk netwerk? Ten eerste? En ten tweede? 1. Europees gemiddelde: Main assets of a European integrated energy network Firstly? + And secondly? Firstly? Decrease in energy costs 3 59% Better use of varying types of energy, particularly use of renewables 20% 47% Safer delivery of energy 1 3 Greater capacity for the EU to negotiate major contracts with countries outside its borders or with regional networks as the Mediterranean or Baltic networks 10% 28% Increased solidarity among the EU Member States 8% 2 Other (Sp.) 2% DK 9% 9% 18 A.

19 2. Sociaaldemografische trends: De respondenten die minder lang hadden gestudeerd, noemden relatief het vaakst de verlaging van de energiekosten en een groter gebruik van hernieuwbare energiebronnen. De respondenten die (soms of meestal) moeite hebben om hun rekeningen te betalen, noemen relatief het vaakst de verlaging van de energiekosten. B. Een Europese Energiegemeenschap? Q21 Het Europees Parlement zou graag een Europese Gemeenschap voor energie oprichten. Vertelt u mij in dit geval in welke mate u het eens of oneens bent met de volgende uitspraak: Het oprichten van een Europese Gemeenschappen voor energie zou, onder andere, ervoor kunnen zorgen dat de EU een sterkere stem op het internationale toneel heeft met betrekking tot energiekwesties. 1. Europees gemiddelde: EUROPEAN ENERGY COMMUNITY European weighted average Total "Disagree" : 13% 4% 9% 9% 27% Total "Agree" : 78% Totally agree Tend to agree Totally disagree Tend to disagree DK 5 19 B.

20 2. Nationale resultaten: EUROPEAN ENERGY COMMUNITY Differences between Member States Total 'Agree' Total 'Disagree' DK 94% 3% 3% EL 89% 8% 3% 89% 10% MT 88% 2% 10% 84% 10% DK 84% 12% 4% 83% 1 SK 82% 12% 82% 10% 8% SE 8 14% 80% 14% IT 79% 13% 8% 78% 1 7% PL 78% 9% 13% 78% 7% 1 EU27 78% 13% 9% 77% 18% DE 77% 1 7% 7 18% LT 7 13% % IE 7 19% 73% 18% 9% PT 73% % 17% 10% EE 73% % 9% 19% CZ 72% 2 7% 20 A.

21 BIJLAGE 1: Eurostat In de EU27 liepen in miljoen mensen het risico om in armoede of isolement terecht te komen 190/ december B.

22 Afdeling analyse van de publieke opinie Jacques Nancy ( Elise Defourny ( ) Trifot Jonas ( ) Said Hallaouy ( ) Etienne Christelle ( ) Chiesa Alice ( ) Petrescu Camelia ( ) 22 A.