2015 Ons nummer Uw brief

Transcriptie

1 -, Het college van burgemeester en wethouders van Tiel Tav. de heer 1. van der Valk Postbus HH TIEL Geacht college, Op 7juli 2015 is u meegedeeld dat de Nationale heeft besloten het onderzoek naar de wijze waarop de gemeente Tiel haar woonwagenbewoners heeft geïnformeerd over en heeft betrokken bij (wijzigingen in) het gemeentelijk huisvestingsbeleid voor woonwagens en standplaatsen te beëindigen. Aan het slot van deze brief is aangegeven dat de Nationale zich realiseert dat deze beslissing voor uw college een onverwachte wending in het onderzoek is. Daarom is de bereidheid uitgesproken om de overwegingen tijdens een gesprek nader toe te lichten. Van deze mogelijkheid heet tu gebruik gemaakt en op 23juli ji. gesproken met mevrouw Addie Stehouwer, substituut-, en de heer Jan Prins! senioronderzoeker. Tijdens dit gesprek is ingegaan op de keuze van de om uiteindelijk - geen rapport uit te brengen en over de relatie tussen de werkzaamheden van de Nationale en die van het College voor de Rechten van de Mens. Postadres Postbus AC Den Haag Bezoekadres Bezuidenhoutseweg AG Den Haag Tel: (070) Fax: (070) bureau@natianale.nl nationalenl Doorklesnummer (070) EGv/gn 2015 Uw brief Uw kenmerk Bijlage n Behandelend medewerker ruw mr. E JE. Govers-Vreeburg Onderwerp einde onderzoek In deze brief wil ik op beide punten ingaan. Om misverstanden te voorkomen heb ik er voor gekozen de tekst van de brief van 7juni 2015 integraal (schuingedrukt) over te nemen en achter de passages waarover is gesproken een toelichting op te nemen. De brief van 7juli2015 luidt als volgt: Op 27 maart 2014 heb ik u schriftelijk geïnformeerd over mijn onderzoek uit eigen beweging. Dit onderzoek richt zich op de wijze waarop de gemeente Tiel de woonwagenbewoners informeert over en betrekt bij (wijzigingen in) het huisvestingsbeleid ten aanzien van de woonwagens en de standplaatsen.

2 2 Alle gevraagde informatie, schriftelijk en mondeling, is in dit onderzoek door u verstrekt. Ik maak graag van de gelegenheid gebruik om u daarvoor te bedanken. Ik heb het onderzoek inmiddels beëindigd en besloten om geen openbaar rapport uit te brengen. De reden hiervoor licht ik hieronder toe. De Nationale brengt een openbaar rapport uit wanneer, nadat schriftelijk onderzoek is ingesteld, door hem een oordeel gegeven wordt over het behoorlijk handelen van de overheidsinstantie. Uw vraag was af de term openbaar rapport suggereert dat er ook een nietopenbaar rapport zou kunnen zijn. Dit is niet het geval, als de een rapport uitbrengt wordt dat rapport door de openbaar gemaakt. Vervolgens gaat de brief van 7juli 2015 verder: Erkenning woonwagencu!tuur Aanleiding voor het onderzoek waren verschillende verhalen dat woonwagenbewoners te weinig worden betrokken in het woonwa genbeleid. Dat beleid gaat over het opheffen van standplaatsen speciaal voor woonwagenbewoners. Meerdere gemeenten in Nederland voeren een beleid dat erop is gericht om de standplaatsen voor woonwagens uiteindelijk helemaal op te heffen. In uw gemeente is het beleid erop gericht om het huidige aantal standplaatsen terug te brengen naar een sociale kern voorraad van 35 standplaatsen. Centraal in mijn onderzoek stond de vraag in hoeverre woonwagenbewoners hebben kunnen participeren in dit gemeentelijk beleid dat directe gevolgen heeft voor hun woon- en (eefomgeving. Ik constateer dat internationaal en nationaal de erkennïng voor de eigen cultuur en groepsidentiteit van Nederlandse woonwagenbewoners, waaronder Roma en Sinti, toeneemt. In oktober 2013 heeft de Europese Commissie tegen Racisme en In tolerantie (ECRI) haar vierde monitor over Nederland gepubliceerd en heeft daarin onder meer bijzondere aandacht besteed aan woonwagenbewoners, waaronder Roma en Sinti, als afzonderlijke etnische groep. Vorig jaar heeft het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed de woonwagencuttuur als immateheel erfgoed van Nederland erkend. In december 2014 heeft het College voor de Rechten

3 3 van de Mens, in navolging van de ECRI-monitor, een relatie gelegd tussen het behoud van deze cultuur en de beschikbaarheid van standplaatsen. In drie uitspraken heeft het toen geoordeeld dat, kort gezegd, het zogenaamde (passieve) 0-beleid een aantasting vormt van de woonwagencultuur. Onlangs heeft het College opnieuw een vergelijkbare uitspraak gedaan. In hoeverre de uitspraken van het College gevolgen zullen hebben voor de inhoud van dergelijk gemeentelijk beleid, is op dit moment nog niet duidelijk. De belangrijkste reden om het onderzoek te beëindigen en geen rapport uitte brengen volgt voor de Nationale uit de oordelen van het College voor de Rechten van de Mens. In haar uitspraken van december 2014 over de gemeente Qss en een woningcorporatie en in mei 2015 over de gemeente Vlaardingen merkt het College het beleid van deze gemeenten om standplaatsen op te heffen; het zogenaamde 0-beleid of uitsterfbeleid, aan als discriminatie. Het college stelt dat hiermee een verboden onderscheid op grond van ras wordt gemaakt, omdat het beleid er op is gericht om woonwagen bewoners niet in aanmerking te laten komen voor een nieuwe of andere standplaats. Of deze oordelen van het College gevolgen zullen hebben voor het beleid om standplaatsen op te heffen, is op dit moment nog niet duidelijk. De Nationale heeft daar geen oordeel over. De Nationale wil met zijn werkzaamheden; de behandeling van klachten en het zo nodig instellen van nader onderzoek uiteraard graag recht doen aan de uitspraken van het College, ook aan recente uitspraken die een ander licht werpen op een kwestie. Dat doet het onderzoek zoals dat door de Nationale bij de gemeente Tiel op 27 maart 214 is ingesteld niet. Dat gaat slechts over het betrekken van woonwagenbewoners bij het beleid van de gemeente Tiel om het aantal standplaatsen terug te brengen naar een sociale kernvoorraad. De overwegingen om het onderzoek te beëindigen en geen rapport uit te brengen worden in de brief van 7juli 2015 als volgt gemotiveerd: Afronding onderzoek Uit deze ontwikkelingen begnjp ik inmiddels dat niet alleen het 0-beleid, maar ook het afbouwen van standplaatsen tot een sociale kern voorraad een aantasting vormt van de woonwagencultuur en om die reden, zoals het College concludeert, in stnjd is met het verbod op discriminatie. Dit

4 4 plaatst het onderwerp van mijn onderzoek: de participatie van woon wagenbewoners bij beleid inzake het aantal standplaatsen, in een wezenlijk ander perspectief Als beleid op zichzelf beschouwd kennelijk in stnjd is met de mensenrechten van een groep burgers, kan van diezelfde burgers immers niet verwacht worden dat zij hierin kunnen of willen participeren. Ook wanneer een gemeente naar zijn beste vermogen woonwagenbewoners laat participeren in zijn beleid om het aantal standplaatsen af te bouwen (geheel of gedeeltelijk) en daarbij respectvol omgaat met ieder van de individuele woonwagenbewoners, blijft staan dat het gevoerde beleid zelf een aantasting vormt van hun cultuur en groeps identiteit waarin woonwagenbewoners niet hoeven te participeren. Tegen deze achtergrond is het voortzetten van mijn onderzoek niet langer zinvol. Ik heb dan ook besloten om mij opnieuw te beraden op dit thema. Dat omvat de positie van de woonwagenbewoners in de samenleving in het algemeen, de effecten van het opheffen van de Woonwagenwet op hun woonsituatie en gevolgen van de oordelen van het College voor gemeentelijk beleid. Komend najaar zal dat nader worden uitgewerkt. Hiermee is nader ingegaan op de overwegingen van het College en de gevolgen die de uitspraken van het College mogelijk kunnen hebben voor het huisves tingsbeleid, zoals dat de afgelopen jaren na afschaffing van de Woonwagenwet in Nederland door het rijk en de Nederlandse gemeenten is ingevuld. Tijdens het gesprek op 23juli 2015 bleek dat de zin: Uit deze ontwikkelingen begrijp ik inmiddels dat niet alleen het 0-beleid, maar ook het afbouwen van standplaatsen tot een sociale kernvoorraad een aantasting vormt van de woonwagencultuur en om die reden, zoals het College concludeert, in strijd is met het verbod op discriminatie., zoals die nu is geformuleerd, gelezen wordt als een oordeel van de Nationale dat ook het afbouwen van stand plaatsen tot de sociale kernvoorraad in strijd is met het verbod op discriminatie. Dat is echter een onjuiste interpretatie. De maakt uit de meest recente uitspraken van het College op dat zij niet alleen het 0-beleid, maar ook het afbouwen van standplaatsen in strijd acht met het verbod op discriminatie. Of de uitspraken van de Commissie ook zo begrepen moeten worden en wat de consequenties van die uitspraken zijn, is (nog) niet duidelijk. Die duidelijkheid zal er in de toekomst moeten komen, maar in afwachting daarvan acht de het voortzetten van het door hem

5 5 ingezette onderzoek naar de wijze waarop de gemeente Tiel haar woonwagen bewoners heeft geïnformeerd over en heeft betrokken bij (wijzigingen in) het gemeentelijk huisvestingsbeleid niet zinvol. Vervolgens eindigt de brief van 7juli2015 als volgt: Tot slot Ik realiseer me dat mijn keuze voor u een onverwachte wending in het onderzoek is. Ik licht mijn overwegingen om het onderzoek te beëindigen en geen rapport uit te brengen, dan ook graag toe in een gesprek. Mijn medewerkster mevrouw Govers zal binnenkort contact opnemen om te bespreken of u hier pnjs opstelt. Ik vertrouw erop u met hetgeen tijdens het gesprek op 23juli2015 is gewisseld en vervolgens in deze brief is opgenomen de gewenste toelichting op de overwegingen om het onderzoek te beëindigen te hebben gegeven. Met vriendelijke groet, de Nationale, av Addie Stehouwer, su bstitu ut-om budsman