De Pracht en de Wmo. Het gemeenschapshuis als partner in lokaal Wmo-beleid en leefbaarheid. Stichting De Pracht Ekenrooi

Transcriptie

1 2013 De Pracht en de Wmo Het gemeenschapshuis als partner in lokaal Wmo-beleid en leefbaarheid Stichting De Pracht Ekenrooi

2 Geachte lezer, In de processen rondom de bezuinigingen zijn er door uw raad ook Maatschappelijke Kaders vastgesteld. Deze zijn mede gebaseerd op Wmo beleidsplan , MENSEN in Waalre (nota van uitgangspunten Wmo) en Persoonlijk en dichtbij (visie op meedoen Geldrop-Mierlo, Nuenen, Son & Breugel en Waalre). Naar de mening van het bestuur van Stichting De Pracht Ekenrooi (SDPE) zijn in deze processen de maatschappelijke kaders, en daarmee ook de speerpunten van de Wmo, niet meegenomen danwel onderbelicht gebleven. Dit terwijl dit onderwerp zeer actueel is. SDPE heeft met betrekking tot het Wmo beleid en de pilot Verantwoord bezuinigen een analyse gemaakt. Aan de hand van de negen prestatievelden is de rol van gemeenschapshuizen onderzocht bij de invulling van de Wmo. Gemeenschapshuizen (in dit geval De Pracht) zijn samen met andere organisaties, belangrijke partners om de Wmo-doelstellingen van de gemeente te realiseren. Deze analyse is vastgelegd in deze notitie met de titel: De Pracht en de Wmo Het gemeenschapshuis als partner in lokaal Wmo beleid en leefbaarheid SDPE is ZET en Paladijn zeer erkentelijk voor hun bijdrage en ondersteuning. De Pracht hoopt met deze analyse en de vervolgprocessen een wezenlijke bijdragen te leveren voor een leefbaar en sociaal Waalre. Met vriendelijke groet, namens bestuur SDPE Hans van Baal voorzitter 2

3 De Pracht en de Wmo Het gemeenschapshuis als partner in lokaal Wmo-beleid en leefbaarheid Inleiding Naar aanleiding van gesprekken in het kader van het project Verantwoord Bezuinigen, heeft ZET een analyse gemaakt van het huidige 4-jarenplan van De Pracht. De term verantwoord, heeft in dit verband een drieledige betekenis: - Weloverwogen, doordacht - Ondergrens, wat is nog verantwoord en wat niet meer - Verantwoording voor de inzet van publieke middelen De Pracht geeft aan dat de betekenis van het ontmoetingscentrum onvoldoende door de subsidiegever wordt onderkend. ZET noemt hier twee oorzaken voor: Het 4-jarenplan en de jaarverslagen zijn beschreven: - in termen van activiteiten in plaats van doelstellingen die zijn gebaseerd op landelijke maatschappelijke ontwikkelingen en lokaal beleid - in procedurele termen die geen inhoudelijke invulling krijgen. (Zo ontbreekt het bijvoorbeeld aan een inhoudelijke invulling van de prestatieafspraken met de gemeente) Op zich bevatten het huidige activiteitenaanbod én het meerjarenplan veel aanknopingspunten om Wmo-ambities op sociaal-cultureel gebied 1 te concretiseren. De Pracht is op zoek naar nieuwe wegen om de ontmoetingsfunctie in te vullen en haar profiel aan te passen aan de veranderende samenleving. Wat dat betreft bevindt De Pracht zich in een proces van verdergaande vermaatschappelijking. Om die betekenis van De Pracht beter te kunnen overbrengen is het belangrijk dat hetzelfde vocabulaire wordt gebruikt, dit geval dat van de Wmo. Daarnaast bevindt De Pracht zich in een overgangsfase. Het oude buurthuisconcept is achterhaald, maar niemand weet hoe een buurthuis er over tien jaar uitziet. Bepaalde elementen zijn echter wél bekend: meer ontmoeting, multifunctioneel gebruik van de accommodaties en samenwerking met partners zoals zorg, onderwijs en vele anderen. Juist vanwege het laagdrempelig karakter worden buurthuizen steeds vaker gekozen als locatie voor het aanbieden van diensten. Het prijsbeleid en de hoogte van de eigen bijdragen voor de activiteiten spelen hierbij een belangrijke rol. Enerzijds probeert men het prijsniveau vanwege het laagdrempelig karakter in de hand te houden. Anderzijds ziet men zich genoodzaakt tot forse uitgaven in verband met wettelijke verplichtingen. De wetgever is heel duidelijk over verantwoordelijkheden. Als men een accommodatie aan derden verhuurt, blijft men verantwoordelijk van de opening tot aan de sluiting. Er is een wettelijke eis dat er permanent een verantwoordelijke aanwezig is. Deze notitie is bedoeld als aanzet om het huidige activiteitenaanbod van De Pracht en nieuwe initiatieven te plaatsen tegen de achtergrond van de Wmo. De toekomst van De Pracht speelt zich af in een paradoxaal decor. Door veranderingen in de samenleving (vergrijzing, bezuinigingen op zorg, langer in eigen omgeving leven, voorrang op collectieve arrangementen boven individuele, welzijn nieuwe stijl enz.) zal de behoefte aan een meer maatschappelijke opstelling alleen maar toenemen, terwijl de financiële middelen gemeentebreed drastisch zullen verminderen. Aan De Pracht dus de opdracht om er toch het beste er van te maken! 1 Zie Visie De Pracht, 4-jarenplan pagina 1. 3

4 De prestatievelden van de Wmo Het Wmo-prestatieveld dat het meest in het oog springt is natuurlijk het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid. Het activiteitenaanbod komt tot stand dankzij de inzet van meer van 160 vrijwilligers! Deze zijn op een breed terrein actief: - voorbereiden en uitvoeren activiteiten voor jeugd en volwassenen - programmeren en organiseren van cursussen - het actief beschikbaar stellen van ruimtes aan sociale, culturele en maatschappelijke organisaties uit de wijk en directe omgeving - werkzaamheden m.b.t. beheer en onderhoud van het gebouw - interne en externe communicatie en PR - bestuur, conform opvatting bestuurlijke taakinvulling ten aanzien van inhoudelijke visie, beheer en exploitatie. Het merendeel van de vrijwilligers is afkomstig uit het werkgebied. Wat dat betreft worden de activiteiten voor de mensen en door de mensen georganiseerd. Wanneer ook alle vrijwilligers en besturen van de vaste gebruikers in aanmerking worden genomen, komt het aantal vrijwilligers dat bij De Pracht is betrokken boven de 300! De vaste gebruikers (ca. 35 verenigingen) en 50 variabele gebruikers uit de wijk (deze hebben samen ongeveer leden/deelnemers) zijn een belangrijke bron aan contacten en dwarsverbanden in de maatschappelijke contact én communicatiestructuur in de wijk. Om naar de raakvlakken tussen het Wmo-beleidsplan en het 4-jarenplan van De Pracht in beeld te brengen is gekozen voor de volgende aanpak: - Een korte omschrijving van de prestatievelden (bron: Ministerie VWS en VNG) - De speerpunten uit het Wmo-beleidsplan Gemeente Waalre - De raakvlakken met het 4-jarenplan van De Pracht De landelijke omschrijving van de prestatievelden is ruimer en geeft de kaders aan. Deze zijn telkens cursief/vet gedrukt. De lokale invulling verschilt per gemeente 2. 1: Het bevorderen van de sociale samenhang en leefbaarheid De gemeente moet zich actief inzetten voor de leefbaarheid in haar wijken om zo de sociale samenhang en leefbaarheid te vergroten. De gemeente doet dit bijvoorbeeld door voorzieningen aan te bieden voor zorg, welzijn, sport en ontspanning of door initiatieven van bewoners en verenigingen te ondersteunen. Voorbeelden hiervan zijn het sociaal-cultureel werk, de speelplaatsen voor kinderen en de buurten belangenverenigingen. Het Wmo-beleidsplan: De gemeente Waalre heeft hier twee speerpunten: - Stimuleren van bewonersparticipatie - Informeren zorgvuldig informeren om mee te kunnen doen aan de samenleving Het doorontwikkelen van een leefbaarheidsmonitor c.q. wijkonderzoek wordt gerekend tot een vorm van bewonersparticipatie. De gemeenschapshuizen maken deel uit van het beleidsterrein waarmee afstemming moet plaatsvinden, (pag 17). Beoogde resultaten zijn: - Bewoners organiseren bijeenkomst i.v.m. bewonersparticipatie - Bewoners en buurtgenoten kennen elkaar 2 Zie voor een uitgebreide toelichting op de prestatievelden 4

5 - Bewoners weten de weg naar aanvullende fondsen e.d. - Bewoners zijn niet meer eenzaam Het 4-jarenplan van De Pracht: 1. Het onderwerp sociale samenhang komt in het 4-jarenplan uitgebreid aan de orde, want dit is het meest relevante prestatieveld voor De Pracht. Ontmoeting is één van de 4 O s, de sociaal-culturele functies van gemeenschapshuizen: Ontmoeting, Ontspanning, Ontplooiing en Opvang. In het 4-jarenplan ligt het accent op verbeteren en vernieuwen. De waarde van het huidige activiteitenaanbod komt daardoor, ten onrechte, te weinig tot uiting. Dit maakt het belang van deze activiteiten voor de gemeenschap niet minder! Dit is te verbeteren door de huidige activiteiten in het werkplan en jaarverslag resultaatgericht te beschrijven, (doelstelling, doelgroep, activiteit, resultaat). De Pracht organiseert niet alle activiteiten zelf, maar zorgt in voorkomende gevallen voor de faciliteiten. Ook die activiteiten dragen bij aan het profiel van De Pracht en maken daarom deel uit van het activiteitenaanbod. Aan het begrip ontmoeting hecht De Pracht de volgende betekenis: Ontmoeting tussen mensen die elkaar in verenigingsverband al kennen. Mensen die als lid van hun vereniging weten dat ze daar anderen tegenkomen tijdens de gemeenschappelijke activiteiten die ze al lang kennen (in georganiseerd verband). Met daarnaast mensen die in cursusverband als individu naar de cursus als gemeenschappelijke activiteit komen, elkaar daar ontmoeten (in ongeorganiseerd verband maar wel gedurende een afgebakende tijd elkaar ontmoeten en dat misschien na afloop op eigen initiatief, dus na de cursus blijven doen) Toevallige, meer of minder kortstondige ontmoeting. Mensen komen elkaar tegen op weg naar ieders eigen activiteit en spreken elkaar voor of na afloop van de activiteit (onder het genot van een drankje) in een sfeervolle ruimte. Informele ontmoeting met ontmoeting als doel voor mensen in niet georganiseerd verband. De Pracht heeft een ontmoetingsruimte waar mensen op eigen gelegenheid naartoe komen voor een krantje en een praatje. Daarnaast kan het gaan om een geplande ontmoetingsactiviteit, begeleid door een beroepskracht én belangrijk in het kader van eenzaamheidsbestrijding. In het 4-jarenplan wordt (nog) niet expliciet gesproken over specifieke doelgroepen, terwijl dit wel de praktijk van alledag is. Door specifieke doelgroepen/doelstellingen als vertrekpunt te nemen, slaagt De Pracht er eerder in om thema s aan te pakken die nu blijven liggen. Het specifiek noemen van doelgroepen is geen doel op zich. Het is bedoeld om na te gaan wat De Pracht biedt aan wijkbewoners in alle, diverse rollen en hoedanigheden. Op die manier worden de resultaten beter zichtbaar. 2. De gemeente Waalre en De Pracht hebben een aantal gezamenlijke thema s, maar dit wordt te weinig onderkend. Vanuit De Pracht gezien zijn dit kansen om op het lokale Wmo-beleid in te spelen. Als speerpunt van dit prestatieveld worden o.a. genoemd: bevordering sociale cohesie, informatievoorziening naar inwoners en armoedebestrijding. Dat zijn onderwerpen waarbij buurthuizen een heel belangrijke rol kunnen spelen. (denk aan: organiseren van infobijeenkomsten, laagdrempelig, dicht bij de doelgroep, gebruik makend van netwerken van bezoekers) Ook hier geldt dat door middel van een duidelijke beschrijving (doelstelling, doelgroep, activiteit, resultaat), het uiteindelijke resultaat beter over het voetlicht wordt gebracht. Opmerking: Op 23 januari 2012 heeft de gemeente Waalre een Wmo-avond gehouden. De opkomst was 5

6 groot en het werkveld, vrijwillig én professioneel, was ruim vertegenwoordigd. De Pracht heeft zich beschikbaar gesteld om mee te helpen aan de organisatie van een vervolg. Conclusie: - Meer aandacht besteden aan de systematische beschrijving van het integrale activiteitenaanbod - Meer aandacht voor activiteiten waarbij een specifieke doelstelling/doelgroep vertrekpunt is - In de contacten met de gemeente Waalre thema s bespreken die relevant zijn voor de Wmo. 2. Preventieve voorzieningen voor problemen met opgroeien en problemen met opvoeden Dit prestatieveld is gericht op het ondersteunen van jeugdigen met een verhoogde kans op schooluitval, crimineel gedrag en ontwikkelingsachterstanden om zo te voorkomen dat ze in de problemen raken. Het is dus vooral gericht op preventie van problematisch gedrag, en niet zozeer op de behandeling hiervan. Ook ouders die problemen hebben bij het opvoeden zijn een aandachtspunt. Voorbeelden zijn de alcohol- en drugspreventie, voorlichting over loverboys, opvoedingsondersteuning en het advies- en meldpunt kindermishandeling. Het Wmo-beleidsplan: Dit prestatieveld staat voor de gemeente Waalre geheel in teken van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Het is een nieuwe voorziening die vanaf 2011 operationeel is. In de aanloopfase is vooral aandacht besteed aan het verbeteren van de zorgstructuur rondom het kind. Het 4-jarenplan van De Pracht: De Pracht constateert dat met het huidige aanbod jongeren en jongvolwassenen moeilijk te bereiken zijn. Toch zijn er voorbeelden waar de CJG s voor preventie-activiteiten nauw samenwerken met buurthuizen. Denk bijvoorbeeld aan opvoedingstrainingen of voorlichting over alcohol en drugs en gokken. Een dergelijke samenwerking zou heel goed aansluiten bij de vermaatschappelijking van het activiteitenaanbod. Signaalfunctie: Jaarlijks brengen ongeveer 1000 kinderen tussen de 6-18 jaar een gedeelte van hun vrijetijd door in De Pracht. Conclusie: - Het is zinvol om te bespreken wat het CJG en De Pracht voor elkaar kunnen betekenen - Ondanks dat jongvolwassenen moeilijk te bereiken zijn, blijven zoeken naar mogelijke activiteiten. 3. Het geven van informatie en advies De gemeente moet inwoners informatie, advies en ondersteuning geven. Dit kan individueel gericht zijn of algemene voorlichting zijn, bijvoorbeeld in het plaatselijke huis-aan-huisblad. Inwoners moeten voor alle informatie over zorg, (woon-)voorzieningen en hulp bij één loket terecht kunnen. Het Wmo-beleidsplan: De gemeente Waalre richt zich op informatie en advies als wegwijzer in het veld van maatschappelijke ondersteuning. De Wmo-consulent gaat ook naar de mensen toe. 6

7 Het 4-jarenplan van De Pracht: Opnieuw zijn er diverse raakvlakken. Als De Pracht de 4 O s wil versterken, ligt hier een kans. Gemeenschapshuizen zijn laagdrempelig en favoriet als locatie om in informele sfeer hulpvragen in een vroeg stadium met anderen te bespreken. Daarom fungeren gemeenschapshuizen vaak als een verbindende schakel tussen hulpvrager en instanties. De Pracht pleit er in haar 4-jarenplan dan ook voor om diensten dichter bij de mensen te brengen. Nog mooier zou het zijn als organisaties op afroep of via een spreekuur- in een gemeenschapshuis aanwezig zijn. Dit sluit geheel aan bij Welzijn Nieuwe Stijl 3. (naar mensen toe, formeel/informeel en collectief/individueel) Ook voor informatiebijeenkomsten over de Wmo en tal van andere onderwerpen is De Pracht een geschikte locatie. Conclusie: - Het is zinvol om in overleg met het Wmo-loket en andere partners te kijken wat men elkaar heeft te bieden. 4. Ondersteunen mantelzorgers en vrijwilligers Mantelzorg is intensieve en langdurige zorg voor zieke of gehandicapte huisgenoten. Dit is meer dan de dagelijkse en normale zorg. Vrijwilligers hebben een belangrijke rol bij de invulling van de negen prestatievelden. Daarom investeert de gemeente in de begeleiding en ontlasting van de mantelzorger en wordt vrijwilligerswerk gestimuleerd en worden vrijwilligers ondersteund. De gemeente doet dit bijvoorbeeld door de subsidiëring van de vrijwilligerscentrale en de ontwikkeling van nieuwe producten voor mantelzorgers, zoals respijtzorg. Het Wmo-beleidsplan: Het plan draait om mantelzorg en een centrale rol is weggelegd voor het Steunpunt Vrijwilligerswerk Waalre. Verder wordt een aantal opties genoemd om het aanbod van mantelzorgondersteuning uit te breiden, (kleinschalige(burger-)initiatieven en familiezorg). Het 4-jarenplan van De Pracht: Het onderwerp mantelzorgondersteuning wordt niet expliciet in het meerjarenplan opgenomen. Toch zal het onderwerp in de komende jaren erg belangrijk worden. Het zou goed zijn om te onderzoeken wat De Pracht hierin kan betekenen. De locatie heeft sterke kwaliteiten, zoals dicht bij huis en goed bereikbaar. Men kan denken aan een kleinschalig project voor dagopvang, waarbij de deskundigheid van buiten De Pracht wordt betrokken, liefst in combinatie met vrijwilligers. Er is dan 3 Dit programma uit 2010 wil een nieuwe impuls geven aan de invoering van de Wmo. Centraal hierbij staan de 8 bakens. (zie tegeltje) Voor meer informatie zie 7

8 sprake van een kleinschalig burgerinitiatief waarbij bijvoorbeeld ouderen met een beperking in hun eigen wijk/dorp opgevangen worden. Omdat De Pracht nauw met de wijk is verbonden, is het een vanzelfsprekende plaats voor vrijwilligerswerk en alles wat daarmee samenhangt. In dit kader kan men ook bijvoorbeeld denken aan het koppelen van vraag en aanbod van vrijwillige dienstverlening op buurtniveau of het oprichten van een eetpunt. Al deze activiteiten leveren een positieve bijdrage aan de leefbaarheid en sociale samenhang in het verzorgingsgebied. Het zijn de kernkwaliteiten waarover De Pracht beschikt, die deze positieve bijdrage mogelijk maken, (zie ook prestatieveld 1&5). Conclusie: - Het is zinvol om samen met mogelijke partners te onderzoeken wat De Pracht voor mantelzorgondersteuning kan betekenen, - Het is zinvol om samen met mogelijke partners te onderzoeken wat De Pracht op het gebied van vrijwillige dienstverlening kan betekenen. 5. Bevorderen deelname aan het maatschappelijk verkeer van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of psychosociaal probleem. Het gaat hier om algemene maatregelen om inwoners te stimuleren deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer. Aan deze maatregelen kan iedereen wat hebben, maar ze zijn vooral bedoeld om kwetsbare groepen in de gelegenheid te stellen actief mee te doen aan het sociale leven. Ook participatie en belangenbehartiging vallen onder dit prestatieveld. Bijvoorbeeld de toegankelijkheid van openbare ruimten, algemene voorzieningen als rolstoelvervoer, sociaal - recreatieve activiteiten voor specifieke doelgroepen. Het Wmo-beleidsplan: Het plan noemt de gemeente Waalre het speerpunt: voorkomen en beperken van eenzaamheid. In de uitvoering hiervan is een belangrijke plaats ingeruimd voor buurtverenigingen en vrijwilligersorganisaties. Ook de eetpunten worden hier genoemd. Het 4-jarenplan van De Pracht: Dit prestatieveld sluit prima aan bij de ontmoetingsfunctie die De Pracht wil versterken. Mogelijke partners om met dit onderwerp aan de slag te gaan zijn de ouderenorganisaties, het GOW De Kempen, RSZK De Kempen, e.v.a. In de praktijk zijn er talloze voorbeelden bekend waarbij De Pracht voor mensen met eenzaamheidsproblematiek iets heeft kunnen betekenen. Conclusie: De Pracht heeft reeds veel op dit prestatieveld te bieden. Gezien de toekomst is het belangrijk om samen met mogelijke partners nieuwe mogelijkheden te ontwikkelen. 8

9 De prestatievelden 6 t/m 9 blijven in deze notitie buiten beschouwing. Prestatieveld 6 heeft betrekking op voorzieningen voor ouderen, mensen met een lichamelijke beperking of een chronisch psychisch of psychosociaal probleem waardoor het mogelijk wordt om zelfstandig te functioneren. De raakvlakken met het ontmoetingscentrum zijn op dit moment nog onvoldoende uitgekristalliseerd. De Pracht wil samen met de gemeente en andere partners onderzoeken welke zinvolle invulling in de toekomst mogelijk is. De Pracht is uiteraard wel geschikt voor rolstoelgebruikers en de bovenverdieping is per traplift voor mindervalide bezoekers bereikbaar. In de prestatievelden 7 t/m 9 heeft Eindhoven als centrumgemeente een belangrijke uitvoerende taak. De inwoners van de gemeentes in de regio maken gebruik van die voorzieningen. 6. Voorzieningen voor ouderen, gehandicapten, chronisch psychiatrische patiënten en mensen met psychische of psychologische problemen 4 Wie door een lichamelijke beperking of een chronisch psychisch of psychosociaal probleem niet zonder hulp kan functioneren kan bij de gemeenten voorzieningen aanvragen waardoor zelfstandig functioneren wordt bevorderd. Voorbeelden zijn rolstoelen, gehandicaptenvervoer, woningaanpassingen en thuiszorg. 7. Maatschappelijke opvang Maatschappelijke opvang betreft opvang van mensen die door uiteenlopende problemen dakloos of thuisloos zijn geworden. Bijvoorbeeld door relatieproblemen, (huiselijk) geweld, een psychiatrische aandoening of geldproblemen. Maatschappelijke opvang omvat niet alleen het (tijdelijk) verlenen van onderdak, maar ook het verstrekken van maaltijden en individuele begeleiding. Waar mogelijk wordt gestreefd naar rehabilitatie: terugkeer naar een zelfstandig en zelfredzaam leven. Voorbeelden zijn Blijf van m'n lijfhuizen, sociale pensions, passantenverblijf, dag- en/of nachtopvang en opvanghuizen voor thuisloze jongeren. 8. Bieden openbare geestelijke gezondheidszorg De gemeente regelt activiteiten ter bevordering van de openbare geestelijke gezondheidszorg en zorgt voor afstemming tussen de verschillende activiteiten en instanties. Doel is om het bereiken en begeleiden van kwetsbare mensen maar ook om preventie. Het betreft uiteenlopende problematiek als psychische problemen, eenzaamheid, depressie, ADHD, pesten, dementie, autisme, geweld of rouw. Voorbeelden zijn slachtofferhulp, crisismeldpunten, behandeling door het Riagg, Vangnet en Advies, lotgenotengroepen en telefonische hulpdiensten. 9. Bieden ambulante verslavingszorg Dit prestatieveld betreft de hulp aan verslaafden en het voorkomen dat mensen verslaafd raken. Het gaat niet alleen om drugsverslaving, maar ook om bijvoorbeeld alcoholverslaving en gokverslaving. De centrumgemeente zorgt dat dit beleid in goede samenhang en in samenwerking met de uitvoerende instanties wordt uitgevoerd. Individuele geneeskundige zorg is niet de taak van de gemeente. 4 Informeel is de mogelijkheid geopperd om met mensen met een functiebeperking aan het team van beroepskrachten toe te voegen. Dit onderwerp is echter nog onvoldoende verkend en om die reden niet in deze notitie opgenomen. 9

10 Bezuinigingen Op dit moment heeft de gemeente Waalre het voornemen om fors op de subsidies aan de gemeenschapshuizen te bezuinigen. In deze paragraaf wordt een globaal inzicht gegeven in de financiën van De Pracht en de effecten van de voorgenomen bezuinigingen. Er wordt iets langer stilgestaan bij de inzet van professionals, aangezien de loonkosten de grootste post vormen op de begroting. De beroepskrachten: Vanaf de jaren 90 is De Pracht stapsgewijs geprofessionaliseerd, eerst in het beheer, later in de administratieve ondersteuning. De behoefte aan professioneel beheer was een direct gevolg van de komst van de ontmoetingsruimte. Alle betrokkenen (inclusief gemeente) waren van mening dat De Pracht ook buiten de tijdstippen waarop activiteiten plaatsvonden geopend moest zijn. Met uitsluitend vrijwillige inzet was dit niet te realiseren en daarom werd besloten tot het aantrekken van de eerste professionele beheerder. Het succes van De Pracht leidde tot een toename van het aantal openingsuren en er werd een tweede beheerder aangetrokken. Beide beheerders zijn na uitgebreid overleg met de gemeente Waalre aangetrokken. Deze besloot tot subsidiëring van de loonkosten van beide beheerders. Deze subsidie is ook als zodanig in de basissubsidie opgenomen. De komst van administratieve ondersteuning heeft direct te maken met de taakverzwaring van bestuursleden op secretarieel en administratief gebied. De oorzaak van deze verzwaring ligt voor een deel in de groei die De Pracht heeft doorgemaakt. Voor een ander deel heeft dit te maken met de toenemende druk ten gevolge van regelgeving en de automatisering. De administratieve ondersteuning wordt door De Pracht uit eigen middelen bekostigd. Vanaf de opening van De Pracht in 1981 is er sprake van parttime-ondersteuning door een sociaalcultureel werker. De huidige werker is in 1983 in dienst getreden van de gemeente Waalre en nadien overgegaan naar respectievelijk de Brede Welzijnsinstelling Waalre en vervolgens naar Paladijn, organisatie voor welzijn. Tot 2012 heeft de gemeente Waalre de welzijnsinstellingen gesubsidieerd en zij verleenden op hun beurt beroepsmatige ondersteuning aan de gemeenschapshuizen. Met ingang van 2012 krijgen de gemeenschapshuizen direct de subsidie voor ondersteuning en kunnen dus zelf bepalen welke sociaal-culturele ondersteuning zij inhuren. De financiën: Om een globaal inzicht in de financiën te geven is een drietal grafieken toegevoegd. De prognose heeft betrekking op de periode

11 Uitgaven en lasten: Inkomsten en baten: 11

12 Wat opvalt is het volgende: - De personeelskosten en de subsidie vormen de grootste post op de begroting - De inkomsten en de uitgaven van de activiteiten vormen relatief kleine posten op de begroting - Bij gelijkblijvend beleid zullen de financiële resultaten van De Pracht na 2013 in een snel tempo negatief worden. De Pracht is natuurlijk op zoek naar nieuwe mogelijkheden om dit rampenscenario te keren, maar komt tot de conclusie dat de mogelijkheden beperkt zijn. Dit heeft onder meer te maken met: - Een verhoging van de deelnemersbijdrage heeft niet veel effect aangezien dit maar een klein deel van de begroting uitmaakt. - In het algemeen kunnen prijsverhogingen die de indexering te boven gaan ook leiden tot een daling van de inkomsten. Van de belangrijkste doelgroepen is de draagkracht niet vanzelfsprekend en het laagdrempelig karakter is voor die groepen essentieel. Daarom zijn de mogelijkheden om door middel van prijsstijgingen de resultaten te verbeteren beperkt. In dat opzicht verschilt De Pracht met commerciële ondernemingen. Als De Pracht te duur wordt voor de groepen die zij graag wil bedienen/bereiken, kan zij haar ideële doelstelling niet meer waarmaken. - De bedrijfsvoering is met het oog op efficiency door externen onderzocht. De conclusie is dat de bedrijfsvoering efficiënt is en dat hier niet veel is te verbeteren. (maximaal 5%) De effecten van de bezuiniging: Gezien de beperkte mogelijkheden om de subsidiedaling op te vangen, zullen vooral de loonkosten onder druk komen te staan, (grootste post op de begroting). Voor een aantal aspecten is het hebben van beroepskrachten voor een gemeenschapshuis als De Pracht onontbeerlijk. Maar er speelt nog iets mee: De Pracht is in beginsel een vrijwilligersorganisatie. De inzet van de beroepskrachten, beheer, administratieve ondersteuning én sociaal-culturele ondersteuning, staat in dienst van de 160 vrijwilligers die De Pracht mogelijk maken. Minder beroepsmatige inzet betekent daarom ook minder vrijwillige inzet. De Pracht zal dus meer moeite krijgen met het realiseren van haar doelstellingen. Aangezien vrijwilligers op alle terreinen actief zijn is de verwachting dat bij een daling van de beroepsmatige inzet: - er minder vrijwilligers komen om activiteiten en cursussen te organiseren - er minder gastvrouwen en gastheren zijn die meehelpen om De Pracht open te houden - er minder deelnemers zijn, zodat de inkomsten dalen - er vaker nee gezegd moet worden tegen potentiële huurders - de mogelijkheid om anderen te ontmoeten afneemt, en de leefbaarheid daalt - er minder man-/vrouwkracht is om De Pracht overeenkomstig de Wmo voor te bereiden op de toekomst - het nog moeilijker wordt om leden voor bestuur en commissies te werven - de openingstijden onder druk komen te staan. Preventie: Hoewel moeilijk met cijfers te onderbouwen, levert De Pracht ook uit het oogpunt van preventie een belangrijke bijdrage. Gemeenschapsactiviteiten versterken het sociale netwerk van de wijkbewoners. Dit voorkomt eenzaamheid. Mensen leren elkaar kennen en durven ook eerder een beroep op elkaar te doen. Men bespreekt van alles met elkaar, ook als het wat minder gaat. Dit versterkt de eigen kracht, waardoor men minder snel een beroep doet op zorg en met het eigen netwerk naar een oplossing zoekt. 12

13 Tot slot Vanuit het perspectief van het 4-jarenplan zijn er veel aanknopingspunten met het Wmo-beleidsplan van de gemeente Waalre. Het omgekeerde is ook het geval. De Pracht staat letterlijk en figuurlijk midden in de gemeenschap en dicht bij de mensen. De Pracht steekt veel energie in haar ambitie om het activiteitenaanbod aan te passen aan de eisen van deze tijd. Het is belangrijk om nieuwe mogelijkheden te zien, maar nog belangrijker om de eigen grenzen te kennen. Daarom is samenwerking met andere instellingen bij het realiseren van die vernieuwing zo belangrijk. Waalre 29 januari 2013, Frank Toonen Lijst van bronnen: - Beleidsplan Wmo Gemeente Waalre - De Pracht 4-jarenplan Jaarverslag De Pracht Verslag gesprek ZET 20 november Werkdocument Analyse 4-jarenplan De Pracht , Margreeth Broens - Artikel: Buurthuis Nieuwe Stijl, Margreeth Broens en Kamieke van de Riet, MO/samenlevingsopbouw winter 2011/2012 De Pracht en de Wmo is mede tot stand gekomen door: Paladijn, organisatie voor welzijn Stichting Zet 13