s tichting ouw esearch Bouwen met of zonder kruipruimte? Q opp. it : - peonverzadigde 0 0 " I verzadigde I I I Q ani. 0 "oe Copyright SBR, Rotterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "s tichting ouw esearch Bouwen met of zonder kruipruimte? Q opp. it : - peonverzadigde 0 0 " I verzadigde I I I Q ani. 0 "oe Copyright SBR, Rotterdam"

Transcriptie

1 s tichting ouw esearch Bouwen met of zonder kruipruimte? N E o 0 Q opp. it : - peonverzadigde " verzadigde Q an. 0 "oe K

2 Auteur: dr. ir. F.H.M. van de Ven TU-Delft, vakgroep Gezondheidstechniek en Waterbeheersing

3 .».;.. i '.,..,.i... -a<,..., <.. "L..,... stichtîng"bouwll*eseorch Bouwen met of zonder kruipruimte? Rotterdam, 1991

4 De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit en kwaliteit te verhogen en de continuteit in de werkgelegenheid te bevorderen; b. de kennis op het terrein van de bouwnijverheid te vergroten en te verspreiden naar en binnen alle organisaties waarmede de stichting een relatie onderhoudt; c. voorts al hetgeen dat met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords. De stichting en degenen die aan deze publikatie hebben meegewerkt, hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verwerken - volgens de huidige stand van de wetenschap en techniek - van de in deze publikatie vervatte gegevens. Nochtans moet de mogelijkheid dat zich onjuistheden in deze publikatie kunnen bevinden niet worden uitgesloten. Degene die van deze publikatie gebruik maakt aanvaardt daarvoor het risico. De stichting sluit, mede ten behoeve van degenen die aan deze publikatie hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van informatie in deze publikatie. CP-GEGEVENS KONNKLJKE BBLOTHEEK, DEN HAAG van de Ven, dr. ir. F.H.M. Bouwen met of zonder kruipruimte?/ - Rotterdam: Stichting Bouwresearch. - (Stichting Bouwresearch: 237) SBN NUG833 Trefw.: Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Stichting Bouwresearch. No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm, stored in a database or retrieval system, or any other means without written permission from the Stichting Bouwresearch.

5 NHOUD Woord vooraf Samenvatting Summary nleiding 8 2. Vocht- en grondwaterproblematiek 2.1 Algemeen 2.2 Schade door vocht 2.3 Oorzaken 2.4 De kruipruimte als vochtbron 2.5 Hoge grondwaterstanden 2.6 Maatregelen vochtoverlast 2.7 Bouwen zonder kruipruimte Kruipruimte wel of niet? 3.1 Algemeen 3.2 Bouwkundige aspecten van woningen met kruipruimten De horizontale begrenzing De vertikale begrenzingen Overige voorzieningen 3.3 Bouwkundige aspekten van woningen zonder kruipruimten Horizontale en vertikale begrenzingen De riolering nvoeren van leidingen Aspekten bouwrijp maken bij woningen met een kruipruimte Aspekten bouwrijp maken bij woningen zonder kruipruimte De kruipruimteloze woning 4.1 Uitgangspunten kruipruimteloze woning Bouwkundige uitgangspunten Bouwfysische uitgangspunten 4.2 Tien vloersystemen Stichting Bouwresearch 3

6 BOUWEN MET OF ZONDER KRUPRUMTE? 5. Bouwrijp maken nleiding Het model in grote lijnen Uitgangspunten bouwrijp maken, exclusief ontwatering Uitgangspunten ontwatering Berekeningen bouwrijp maken, exclusief drainage De zettingsberekening Kostenberekening Berekeningen ontwatering Veenweidegebieden Kleigebieden Ondergrond met zand en klei Vergelijking bouwen met of zonder kruipruimte Bouwkundige aspecten Bouwfysische aspecten Bouwrijp maken Het computerprogramma KJN De diskette Menu-sturing De cursor Help-faciliteit Bestanden Plangegevens Uitgangsgegevens Eigen vloersysteem Resultaten Extra Tot slot Eindafweging en conclusies Financieel Warmte en vocht Grondwater en fundering Riolering en wijziging plattegronden Eindconclusie 67 4

7 Literatuur 69 Bijlage 1 Bijlage 2 Eisen die gesteld worden aan de begane grondvloer volgens de Modelbouwverordening.. 70 Prestatie-eisen die gesteld worden aan de begane grondvloer volgens het Bouwbesluit 70 Bijlage 3a Meterkastindeling 71 Bijlage 3b Bovengrondse invoer gasleiding 72 Bijlage 4 Koudebrug berekeningen 73 Bijlage 5 Calculatie vloersystemen 79 Bijlage 6a, maken 83 Bijlage 6b Begrippenlijst grondwaterbeheer en riolering 84 Bijlage 7 Eenheidsprijzen constructies 85 Bijlage 8 Grondwatermodel HYSTED 89 Bijlage 9 Vochtgehalte en dampspanning bij verschillende temperaturen 91 Stichting Bouwresearch 5

8 BOUWEN MET OF ZONDER KRUPRUMTE? WOORD VOORAF Wel of geen kruipruimte? is een vraag die bouwend Nederland zich zelden expliciet stelt. Komt het probleem al ter tafel, dan wordt de huidige praktijk vaak als uitgangspunt gekozen: De bekende lijn wordt doorgezet. n veel gevallen zal dit betekenen da t er mét een kruipruimte wordt gebouwd. Reden voor deze houding is het grote aantal aspecten dat bij de beslissing een rol speelt, al zou men dat op het eerste gezicht wellicht niet zeggen. Bij een juiste afweging spelen naast bouwtechnische zaken als vloertypen en leidingen ook de vochthuishouding van de woning, de te verwachten grondwaterstanden en daarmee de manier van bouwrijp maken en de energiehuishouding van kruipruimte en woning een rol. Een goede afweging is dus moeilijk te maken omdat de zaak nauwelijks kan worden overzien. k ben de Stichting Bouwresearch dan ook erkentelijk dat men een project heeft willen starten om de problema tiek te bestuderen. Daarvoor was een breed team van specialisten nodig, elk met hun eigen vakkennis. Om van geval tot geval te kunnen bekijken of een kruipruimte al dan niet gewenst is, werd besloten om niet alleen een rapport uit te brengen, maar ook een computerprogramma. Het juiste antwoord hangt immers af van zoveel factoren dat eenrapport alleen onvoldoende antwoord zou bieden voor uw probleem. Naar het idee van de commissie zijn de bevindingen van de studie zodanig, dat er meer kruipruimteloos gebouwd gaat worden. We hebben echter moeten constateren dat in de bouw-regelgeving de woning mét kruipruimte nog vaak als uitgangspunt dient. k hoop dan ook dat de bouwvoorschriften meer rekening gaan houden met een kruipruimteloze woning en dat de resultaten van deze studie dus niet alleen toepassing vinden bij de bouwrijp makers en de bouwers. De studiecommissie kan mijns inziens tevreden terugkijken op haar werk, zeker als zij er in slaagt, samen met de SBR en anderen, de resultaten van deze studie in de praktijk van alledag te laten doordringen. Een speciaal woord van dank wil ik richten tot onze rapporteurs. Ondanks de communicatieproblemen tussen de verschillende vakdisciplines die bij de studie betrokken waren zijn zij er in geslaagd om de kennis 'op één noemer' te brengen en daarmee voor bouwend Nederland te ontsluiten. dr. ir. F.H.M. van de Ven, voorzitter De samenstelling van de studiecommissie was als volgt: ing. P.L.C.M. Bakker Bouw- en Woningdienst Amsterdam ir. A Boogert (co-rapporteur) TAUW nfra Consult B.V. ing. H. van der Burg (rapporteur) Raadgevend ngenieursbureau Poels ir. G.D. Geldof (rapporteur) TAUW nfra Consult B.V. c.j. Hoppenbrouwers Scheldeveste v.o.f. ir. J. Oldengarm TNO Bouw dr. ir. F.H.M. van de Ven (voorzitter) TU-Delft, vakgroep Gezondheidstechniek en Waterbeheersing ir. W.M.AJ. Willart DGVH ing. L. Wittenberg DOW Benelux N.V. ir. AJ. Woestenenk (coördinator) Stichting Bouwresearch 6

9 SAMENVATTNG SUMMARY n Nederland komen problemen met vocht in woningen op grote schaal voor. Voor een deel hangen deze problemen samen met de aanwezigheid van kruipruimten onder de woningen. Als in een gebied hoge grondwaterstanden optreden, resulteert dat in veel gevallen in een relatieve luchtvochtigheid van 90% tot 100% in de kruipruimte. Aangezien begane grondvloeren nooit geheel luchtdicht zijn, kan vochtige lucht van de kruipruimte naar de woonruimte stromen. Dit kan schade tot gevolg hebben, zowel voor de volksgezondheid als voor het huisraad. n het rapport "Bouwen met of zonder kruipruimte?" wordt nagegaan in hoeverre het wenselijk en mogelijk is om bij nieuwe woningbouwprojecten kruipruimten achterwege te laten. Daarbij wordt niet uitsluitend ingegaan op bouwtechnische aspecten, maar ook op de bouwfysische en op de relatie met bouwrijp maken. Uit de vele berekeningsresultaten blijkt dat bouwen zonder kruipruimte zowel financieel als bouwfysisch in het algemeen aantrekkelijk is. De in beschouwing genomen kruipruimteloze varianten zijn goedkoper dan de referentievarianten met een kruipruimte en zowel met betrekking tot vocht als warmte wordt een gunstiger beeld verkregen. Aangezien bij kruipruimteloos bouwen minder strenge eisen worden gesteld aan het grond waterregiem onder de woning, kunnen ook bij het bouwrijp maken in veel gevallen besparingen worden gerealiseerd (minder drainage of minder ophogen), met name in gebieden met een ondergrond van klei. Als nadeel van kruipruimteloos bouwen geldt, dat goede mogelijkheden ontbreken om de plattegrond van een woning achteraf te wijzigen. Ook de slechtere bereikbaarheid van leidingen kan in sommige gevallen als nadeel van kruipruimteloos bouwen worden gezien. Het financiële en bouwfysische voordeel van kruipruimteloos bouwen is sterk afhankelijk van de uitgangspunten die worden gehanteerd, zowel ten aanzien van de constructie van vloer en fundering als ten aanzien van het bouwrijp maken. Aangezien het aantal combinaties van uitgangspunten enorm groot is, wordt bij het rapport een computerprogramma geleverd: KJN (Kruipruimte Ja of Nee?). Met dit programma kan de gebruiker een vergelijking maken tussen bouwen met en bouwen zonder kruipruimte voor die situatie die het meest overeenkomt met z'n eigen situatie. Damp is a big problem in houses in the Netherlands. This problem is partly due to the presence of a creep space under the house. f the groundwater level is high in the locality the relative humidity in the creep space may, in many cases, be 90 to 100%. Since basement floors can never bij completely airtight damp air can flow from the creep space into the living areas. This can damage furniture and fittings and also be injurious to health. The report "Building with or without a creep space?" examines to what extent it is desirabie and possible to exdude the creep space from new houses. The report considers building technology and physics and also the relationship between creep spa ce design and site preparation. t appears from many calculations that building without a creep space can be generally attractive both financially and from the point of view of building physics. All the variants considered without a creep space were both cheaper than the reference variant which had a creep spa ce and gave a better picture in terms of damp and warmth. Since less strict requirements need to be set for the groundwater regime under the house, when the creep space is omitted, in many cases site' preparation would be e ss expensive (less drainage and landfill). This would be the case particularly in areas with a day subsoil. There are however certain disadvantages in omitting the creep spa ce: accessibility to pipes and services is poor and it is not possible to change the floor plan of the house once it has been built. The benefits to building physics and the financial advantages of building without a creep spa ce depend largelyon the criteria applied. Since the number of criteria combinations is very large a computer program is provides in the report. This program is referred to as the KJN (Kruipruimte Ja of Nee? /Creep space Yes or No?) program and can be used to compare building with or without creep space for particular situations. Stichting Bouwresearch 7

10 BOUWEN MET OF ZONDER KRUPRUMTE? 1. NLEDNG n Nederland worden de meeste woningen nog steeds uitgerust met een kruipruimte. Dat dit de meest ideale oplossing is voor de onderbouw van een woning staat ter discussie, omdat de kruipruimte in de grondwateren vochtproblematiek een belangrijke rol vervult. Zit er veel vocht in de bodem en/ of treden er hoge grondwaterstanden op, dan kan bij de traditionele bouw met kruipruimten veel vocht op redelijk eenvoudige manier de woonruimte bereiken. Dit kan schadelijke gevolgen hebben voor bewoners en huisraad. n dit rapport wordt uiteengezet op welke manier kruipruimteloos kan worden gebouwd. Daarbij worden de voor- en nadelen van kruipruimteloos bouwen afgewogen ten opzichte van bouwen met kruipruimte. Er wordt niet uitsluitend gekeken naar de bouwtechnische aspecten van bouwen met en zonder kruipruimte. Ook wordt uitgebreid ingegaan op bouwfysische aspecten en op de invloed van het al dan niet aanwezig zijn van kruipruimten op het bouwrijp maken. Bouwen zonder kruipruimte is namelijk meer dan het opvullen van een kruipruimte met grond en zand. Als bij een bouwproject van tevoren bekend is dat de woningen worden gebouwd zonder kruipruimte, kunnen de normen ten aanzien van de ontwatering worden aangepast. Dit kan consequenties hebben voor meerdere aspecten van het bouwrijp maken. Om de aanleiding van de studie in beeld te brengen, wordt in hoofdstuk 2 ingegaan op de vocht- en grondwaterproblematiek. Op basis daarvan worden in hoofdstuk 3 de hoofdlijnen uitgezet van de discussie over wel of geen kruipruimte onder de woningen. n hoofdstuk 4 wordt een aantal vloersystemen doorgelicht. Daarbij worden systemen zonder kruipruimte vergeleken met de ribbenvloer bij woningen met een kruipruimte. ngegaan wordt op de bouwtechnische eigenschappen, de bouwfysische eigenschappen en de kosten. Hoofdstuk 5 gaat in op het proces van bouwrijp maken. Daarbij wordt een ontwerpmodel opgezet waarmee systematisch de meest essentiële aspecten uit het proces van bouwrijp kunnen worden doorgerekend. Hierdoor is het goed mogelijk een vergelijking te maken tussen bouwen met en bouwen zonder kruipruimte. n hoofdstuk 6 worden enige resultaten gepresenteerd en samengevat. Aan de hand van een discussie van de resultaten wordt aangegeven wanneer wel en wanneer niet de voorkeur uitgaat naar bouwen zonder kruipruimte. n hoofdstuk 7 tenslotte wordt het computerprogramma KJN gepresenteerd (Kruipruimte Ja of Nee?). n hoofdstuk 6 wordt slechts een beperkte selectie van de berekeningsresultaten gemaakt. Met behulp van het computerprogramma KJN kunnen ook voor andere situaties dan gepresenteerd in hoofdstuk 6 vergelijkingen worden gemaakt tussen bouwen met en bouwen zonder kruipruimte. Opgemerkt dient te worden dat niet op alle aspecten van bouwen met of zonder kruipruimte in dit rapport even diep wordt ingegaan. Het doel van de studie is namelijk om na te gaan welke verschillen aanwezig zijn tussen bouwen met en bouwen zonder kruipruimte (er wordt geen blauwdruk gegeven voor bouwen zonder kruipruimte) en wat de orde van grootte is van deze verschillen. Uitgangspunt daarbij is, dat in een zo vroeg mogelijk stadium van een plan voor nieuwbouwwoningen de beslissing moet worden genomen of er al dan niet kruipruimten onder de woningen worden gemaakt. Veel resultaten en bevindingen hebben daardoor meer waarde in relatieve zin dan in absolute zin. Een aspect dat in het geheel achterwege is gelaten is het effect van Radon. Hierover zijn de meningen nog te sterk verdeeld om gefundeerd aan te kunnen geven hoe de effecten van Radon zich wijzigen als kruipruimteloos wordt gebouwd. 8

Bouwrijp maken met schuimbeton;

Bouwrijp maken met schuimbeton; s tichting b ouwr esearch Bouwrijp maken met schuimbeton; een technisch-economische visie rapporteurs: ir. A. Boogert TAUW Intra Consult BV ir. W. de Wijs TAUW Intra Consult BV IJ Bouwrijp maken met schuimbeton;

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam ir. H. Hengeveld ing. J. J. Damen Adv.bur. TAUW Intra Consult,; Bouwrijp maken en bouwkosten 157 Rotterdam, 1987 r(br Stichting Bouwresearch De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit

Nadere informatie

Praktij ktoepassi ng bouwbesluit en de bouwaanvraag voor kleinere bouwwerken

Praktij ktoepassi ng bouwbesluit en de bouwaanvraag voor kleinere bouwwerken -..:... tichting ouw esearch Praktij ktoepassi ng bouwbesluit en de bouwaanvraag voor kleinere bouwwerken Deze publikatie is tot stand gekomen in samenwerking met het Nederlands Verbond van Ondernemers

Nadere informatie

Nieuwbouw en onderhoud. hand in hand. Copyright SBR, Rotterdam

Nieuwbouw en onderhoud. hand in hand. Copyright SBR, Rotterdam s tichting ouwr esearch Nieuwbouw en onderhoud hand in hand rapporteur: mr.ing. A. G. J. Mak Advocaten en procureurs stichting:bouwifboesearch Nieuwbouw.en onderhoud h.and in hand Rotterdam, 1990 De stichting

Nadere informatie

I(ostenbewust beheer. s tichting >ouw r esearch. syllabus. Rekenmethodiek voor strategische aanpak naoorlogse woningcomplexen, buurten en wijken

I(ostenbewust beheer. s tichting >ouw r esearch. syllabus. Rekenmethodiek voor strategische aanpak naoorlogse woningcomplexen, buurten en wijken s tichting >ouw r esearch syllabus I(ostenbewust beheer Rekenmethodiek voor strategische aanpak naoorlogse woningcomplexen, buurten en wijken rapporteurs: ing. K. H. Dekker KD/Consultants BV ir. P. Haberer

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam rapporteurs: ir. A. T. de Borst mr. ing. G. J. Krèmers TAUW Infraconsult BV Bodemverontreiniging en bouwen 108 2, herziene druk Rotterdam, 1987 r5flr Stichting Bouwresearch De stichting stelt zich ten

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam : Ventilatie en energieverlies van woningen Enkele bouwkundige details Ventilatie en energieverlies van woningen Enkele bouwkundige details 85 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer

Nadere informatie

Bodemsanering; wegwijzer in vergunningenland

Bodemsanering; wegwijzer in vergunningenland s tichting ouwr esearch Bodemsanering; wegwijzer in vergunningenland rapporteurs: mr. ing. G. J. Kremers mr. J. W. Takke TAUW Intra Consult BV stichting rch Bodemsanering; wegwijzer in vergunningenland

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam i rapporteurs: ir. T. H. J. Liem en ir. L. Nederlof Vakgroep Bouwfysica Afd. Civiele Techniek en Bouwkunde Technische Hogeschool Delft Detectie van onvolkomenheden in spouwmuurvullingen 109 Rotterdam,

Nadere informatie

Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering

Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering s tichting b ouwr esearch Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering Praktische tips voor het kwaliteitsbeleid in het uitvoerend bouwbedrijf rapporteur: ing. L. Brokelman SAOB stichtingbouwjl"'esearch

Nadere informatie

I nventarisatie onderzoeksinstellingen in de bouwnijverheid. r(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam

I nventarisatie onderzoeksinstellingen in de bouwnijverheid. r(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam I nventarisatie onderzoeksinstellingen in de bouwnijverheid 158 r(br Stichting Bouwresearch rapporteurs: ir. M. G. M. Nelissen mw. J. Haverkamp Twijnstra Gudde NV Inventarisatie onderzoeksinstellingen

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Vervormingen in gevelconstructies Vermijden van schade Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Vervormingen in g'evelconstructies Vermijden van schade 68 Stichting Bouwresearch

Nadere informatie

s tichting ouw esearch Geluidisolatie: ankerloze spouwmuur of enkelvoudige muur Copyright SBR, Rotterdam

s tichting ouw esearch Geluidisolatie: ankerloze spouwmuur of enkelvoudige muur Copyright SBR, Rotterdam s tichting ouw esearch Geluidisolatie: ankerloze spouwmuur of enkelvoudige muur stichtingbouwi-esearch Geluidisolatie: ankerloze spouwmuur of enkelvoudige muur Rotterdam, 1988 De stichting stelt zich

Nadere informatie

Aanbesteding, bouwteam of brochurepla Wat bepaalt de keuze? r(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam

Aanbesteding, bouwteam of brochurepla Wat bepaalt de keuze? r(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam Aanbesteding, bouwteam of brochurepla Wat bepaalt de keuze? 24 r(br Stichting Bouwresearch Aanbesteding, bouwteam of brochureplan Wat bepaalt de keuze? 24 Rotterdam, 985 r(br Stichting Bouwresearch Het

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Zon en ramen Zon en ramen Regels voor de keuze van raamgrootte en zonwering voor gebouwen zonder mechanische koeling 74 I Stichting Bouwresearch / Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Wapenen of voorspannen zonder aanhechting (VZA)? Wapenen of' voorspannen zonder aanhechting (VZA)? 70 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam rapporteurs: ir. Th. J. van den Boom ir. R. P. J. van Hees IBBC-TNO Binnenisolatie 156 Rotterdam, 1987 r:(br Stichting Bouwresearch Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden

Nadere informatie

;-.:. 'orch. s tlchting. ", b ouwr. " v :, ,,: Copyright SBR, Rotterdam

;-.:. 'orch. s tlchting. , b ouwr.  v :, ,,: Copyright SBR, Rotterdam ,. ;-.:... ".. s tlchting ", b ouwr 'orch " v :,.',,:. Rapporteurs: P. van Soomeren H. Stienstra Bureau Criminaliteitspreventie De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam '. Binnenriolering Binnenriolering 77 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Het buitenspouwblad Het buitenspouwblad 84 Stichting Bouwresearch K1uwer Technische Boeken B.V. - Deventer - AntWerpen Ten Hagen B.V. - Den Háag Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam rapporteur: ir. J. F. van Mierlo TNO-IBBC Wonen in de kou? 110 Rotterdam, 1985 r(br Stichting Bouwresearch Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied

Nadere informatie

Bouwen met of zonder kruipruimte?

Bouwen met of zonder kruipruimte? s tichting ouw esearch Bouwen met of zonder kruipruimte? N E o ~ Q opp. c=jc::::jc=:jc::::::j-~"""""""'~ it : peonverzadigde ~ -_I-=oa--:.!~O-+Y~\~/~Ä~\~~~ - - -. Q ani. ~ ~ I " ~ I verzadigde I I I I

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam rapporteurs: ir. H. Hengeveld ir. W. de Wijs Tauw Infraconsult B.V. Snel bouwrijp maken Een zettingsvrije methode als alternatief voor integraal ophogen 119 Rotterdam, 1985 R(br Stichting Bouwresearch

Nadere informatie

Lijmen in de bouw. deel 5. Copyright SBR, Rotterdam

Lijmen in de bouw. deel 5. Copyright SBR, Rotterdam Lijmen in de bouw deel 5 LJ Auteur ir. Th. J. van den Boom, TNO Bouw, Rijswijk Deze publikatie kwam tot stand in samenwerking met Triam Kennismanagement, bureau voor advies, ontwerp en produktie te Papendrecht.

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen rond bestekken. Leidraad voor de bestekschrijver. rs.br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam

Recente ontwikkelingen rond bestekken. Leidraad voor de bestekschrijver. rs.br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam Recente ontwikkelingen rond bestekken Leidraad voor de bestekschrijver 133 rs.br Stichting Bouwresearch -------------------------------------------- rapporteur: ir. M.G.M. Nelissen Twijnstra Gudde N.V.

Nadere informatie

.,. Lijmen in de bo. Copyright SBR, Rotterdam

.,. Lijmen in de bo. Copyright SBR, Rotterdam .,. Lijmen in de bo s tichting ouw esearch Auteurs ir. Th. J. van den Boom, TNO Bouw, Rijswijk; ing. D. van Deventer, TNO Kunststoffen en Rubber Instituut, Delft; drs. J.c. van Broekhuizen, Chemiewinkel,

Nadere informatie

Over inhoud, functie en kwaliteit van het bestek. rg(j3r Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam

Over inhoud, functie en kwaliteit van het bestek. rg(j3r Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam Over inhoud, functie en kwaliteit van het bestek 132 rg(j3r Stichting Bouwresearch rapporteur: ir. M.G.M. Nelissen Twijnstra Gudde N.V. Over inhoud, functie en kwaliteit van het bestek 132 Rotterdam, 1986.

Nadere informatie

Het management voor de spiegel

Het management voor de spiegel s tichting ouw esearch Het management voor de spiegel Een handleiding voor zelfonderzoek rapporteur: ir. J. Benes stichting bouwresearch Het management voor de spiegel Een handleiding voor zelfonderzoek

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam rapporteur: ir. L. J. Visser raadgevend ingenieur Het programma van eisen bij nader inzien De functie van het programmeren in de bouwvoorbereiding Een systeembenadering 128 Rotterdam, 1985 I(br Stichting

Nadere informatie

Lijmen in de bouw. Wandbekle. s tichting b ouw r esearch. deel 4. Copyright SBR, Rotterdam

Lijmen in de bouw. Wandbekle. s tichting b ouw r esearch. deel 4. Copyright SBR, Rotterdam Lijmen in de bouw Wandbekle en s tichting b ouw r esearch deel 4 CJP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Boom, Th.J. van den Lijmen in de bouw / [auteur: Th.J. van den Boom].- Rotterdam: Stichting

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam ", Technologische en structurele ontwikkelingen in de bouw Een toekomststudie Technologische en structurele ontwikkelingen in de bouw Een toekomststudie Uitgevoerd in opdracht van de Stichting Structuuronderzoek

Nadere informatie

Richtlijnen voor avegaarpalen

Richtlijnen voor avegaarpalen s tichting ouw esearch Richtlijnen voor avegaarpalen Ontwerp en uitvoering rapporteurs: ir. F. L. Beringen Fugro BV ir. W. J. Heijnen Grondmechanica Delft stichtingbouwiesearch Richtlijnen voor avegaarpàlen

Nadere informatie

Computertoepassingen in het bouwtechnisch onderwijs

Computertoepassingen in het bouwtechnisch onderwijs s tichting ouw esearch Computertoepassingen in het bouwtechnisch onderwijs a rapporteurs: ing. K. H. Dekker ir. F. Pries KD / Consultants stichtingbouwi""esearch Computertoepassingen in het bouwtechnisch

Nadere informatie

Bouwrijp maken van terreinen. Copyright SBR, Rotterdam

Bouwrijp maken van terreinen. Copyright SBR, Rotterdam Bouwrijp maken van terreinen Bouwrijp maken van terreinen prof. ir. W. A. Segeren ir. H. Hengeveld 99 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied van de bouwvoorbereiding, de bouwtechniek en de bedrijfstechniek in de bouwnijverheid, alsmede de yerbreiding

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam rapporteurs: ing. W. Bassie BouwcentrumfTechno ir. R. P. J. van Hees ing. L. A. J. van der Klugt IBBC-TNO Buitenisolatie-systemen met gepleisterde afwerking Kwaliteit en duurzaamheid 136 Rotterdam, 1986

Nadere informatie

s tichting ouw esearch beproevingsmethode en klasse-indeling Copyright SBR, Rotterdam

s tichting ouw esearch beproevingsmethode en klasse-indeling Copyright SBR, Rotterdam s tichting ouw esearch N beproevingsmethode en klasse-indeling rapporteur: ir. H. Zorg man Centrum voor Brandveiligheid TNO illustraties: Jos Kooren " Rookontwikkeling van materialen Nieuwe beproevingsmethode

Nadere informatie

rapporteur: ing. W. Bassie BouwcentrumlTechno Copyright SBR, Rotterdam

rapporteur: ing. W. Bassie BouwcentrumlTechno Copyright SBR, Rotterdam rapporteur: ing. W. Bassie BouwcentrumlTechno Met cement gebonden dekvloeren op een thermisch isolerende laag. Kwaliteit en uitvoering geschikt voor utiliteitsbouw 116 Rotterdam, 1985 r(br Stichting Bouwresearch

Nadere informatie

Richtlijnen voor funderingen op staal

Richtlijnen voor funderingen op staal s tichting b ouwr esearch Richtlijnen voor funderingen op staal Ontwerp en uitvoering ,I rapporteurs: ir. W. J. Heijnen Grondmechanica Delft ir. H. M. A. Pachen stichting Richtlijnen voor funderingen.

Nadere informatie

Handboek voor innovaties in de bouwonderneming. Richtlijnen voor het middelgrote bedrijf. t(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam

Handboek voor innovaties in de bouwonderneming. Richtlijnen voor het middelgrote bedrijf. t(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam Handboek voor innovaties in de bouwonderneming Richtlijnen voor het middelgrote bedrijf 122 t(br Stichting Bouwresearch Handboek voor innovaties in de bouwonderneming Richtlijnen voor het middelgrote

Nadere informatie

SBR SBR 009. s tichting b ouwr esearch. ... t. E: J D BIJ t IJ 1J P B 1J B 1J. Y1J 1J JJ!J ij. 11J 1J i B r J 1J J B IJ. Copyright SBR, Rotterdam

SBR SBR 009. s tichting b ouwr esearch. ... t. E: J D BIJ t IJ 1J P B 1J B 1J. Y1J 1J JJ!J ij. 11J 1J i B r J 1J J B IJ. Copyright SBR, Rotterdam SBR SBR 009 s tichting b ouwr esearch... t E: J D BIJ t IJ 1J P B 1J t Y1J 1J JJ!J ij B 1J 11J 1J i B r J 1J J B IJ Rapporteur: ir. O.CG. Adan TNO-Bouw tichting ouw esearch ""'..1,!:: J B J!j J 11 P B

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam r I; : ERRATUM Ti;denj een vergadering van de studiecomml:r.rie B la 'Afwerking van muren en plafonds' is vastgesteld dat het toepajsingsgebied en met name de constructieve en decoratieve mogelijkheden

Nadere informatie

Het beleidsplan in de bouwonderneming

Het beleidsplan in de bouwonderneming 93 Het beleidsplan in de bouwonderneming Methode voor de opzet van een meerjarenplanning instructieboek :1 Het beleidsplan in de bouwonderneming Methode voor de opzet van een meerjarenplanning Instructieboek

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Colofon Auteur: prof. ir. E. Gerretsen, TNO-TPD Vormgeving: RePro Slotboom, Breda Druk: W.D. Meinema B.V., Delft Copyright SBR, Rotterdam til stichting bouwresearch Geluidwering

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam , '". Energiebesparing -.-.-.-. zonne-energie 96 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren

Nadere informatie

Het materieel beleid in het aannemingsbedrijf

Het materieel beleid in het aannemingsbedrijf Het materieel beleid in het aannemingsbedrijf Deel 11: Stappenplan voor de beleidsbepaling 148 rapporteur: ing. I. Bontekoe Adv. buro voor materieelefficiency ing. I. Bontekoe Het materieel beleid in het

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Handleiding voor de keuze van voegkitten Copyright SBR, Rotterdam -----------------------------. Handleiding voor de keuze van

Nadere informatie

stichting bouwresearch Onderhoud van bitumineuze dakbedekkingssystemen Copyright SBR, Rotterdam

stichting bouwresearch Onderhoud van bitumineuze dakbedekkingssystemen Copyright SBR, Rotterdam stichting bouwresearch Onderhoud van bitumineuze dakbedekkingssystemen ", " Rapporteurs: A. van den Hout ing. J.M. Bruins BDA Buro Dakadvies b.v. stichting bouwresearch Onderhoud van bitumineuze dakbedekkingssystemen

Nadere informatie

University of Groningen. Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje

University of Groningen. Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje University of Groningen Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

De keuze van een bitumineus. dakbedekkingssysteem. Copyright SBR, Rotterdam

De keuze van een bitumineus. dakbedekkingssysteem. Copyright SBR, Rotterdam s tichting b ouwr esearch De keuze van een bitumineus dakbedekkingssysteem 293 ',; Rapporteurs: ir. A.M.C.M. Smits, BDA Keuringsen certificeringsinstituut B.V. en ir. N.A. Hendriks, BDA Buro Dakadvies

Nadere informatie

Praktijkboek Bouwbesluit. deel en tussen verschillende. Gebruiksaanwijzing. nieuwbouwvoorschriften. (aansluitingen. van niet tot bewoning

Praktijkboek Bouwbesluit. deel en tussen verschillende. Gebruiksaanwijzing. nieuwbouwvoorschriften. (aansluitingen. van niet tot bewoning s tichting b ouwr esearch Praktijkboek Bouwbesluit deel 3 Gebruiksaanwijzing nieuwbouwvoorschriften (aansluitingen van niet tot bewoning bestemde gebouwen en tussen verschillende gebouwfunctiesj 264-3

Nadere informatie

Handleiding Eetmeter. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding Eetmeter. februari 2007

Handleiding Eetmeter. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding Eetmeter. februari 2007 Aan de slag in beroep en bedrijf februari 2007 Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel

Nadere informatie

Bitumineuze dakbedekkingen;

Bitumineuze dakbedekkingen; s tichting >ouw esearch Bitumineuze dakbedekkingen; herstelmethode details, rapporteurs: A. F. van den Hout BDA Buro Dakadvies BV ing. P. Langenberg Vereniging Dakbedekkingsbranche Nederland VEBIDAK s

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam. d.ntiui" - search

Copyright SBR, Rotterdam. d.ntiui - search d.ntiui" - search Auteur ir. Th. J. van den Boom, TNO Bouw, Rijswijk. Vormgeving en inhoudelijke bewerking: Triam bv, Produktieen adviesbureau voor opleidingen en documentatie te Papendrecht. Rotterdam

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam. Een nieuwe woning; gegevens voor bewoners

Copyright SBR, Rotterdam. Een nieuwe woning; gegevens voor bewoners Een nieuwe woning; gegevens voor bewoners Een nieuwe woning; gegevens voor bewoners Handleiding voor het verstrekken van gebruiks- en onderhoudsgegevens aan kopers en huurders van woningen 98 Stichting

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied van de bouwvoorbereiding, de bouwtechniek en de bedrijfstechniek in de bouwnijverheid, alsmede de verbreiding

Nadere informatie

rapporteur: ir. R. P. J. van Hees IBBC-TNO Copyright SBR, Rotterdam

rapporteur: ir. R. P. J. van Hees IBBC-TNO Copyright SBR, Rotterdam rapporteur: ir. R. P. J. van Hees IBBC-TNO Vochtproblemen in bestaande woningen 151 Rotterdam, 1986 r(br Stichting Bouwresearch Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van

Nadere informatie

s tichting ouw esearch Bouwafval Instructieboek voor het bepalen van de Afval-Index Copyright SBR, Rotterdam

s tichting ouw esearch Bouwafval Instructieboek voor het bepalen van de Afval-Index Copyright SBR, Rotterdam s tichting ouw esearch Bouwafval Instructieboek voor het bepalen van de Afval-Index .. rapporteur: ir. D. Spekkink Stichting Arbeidstechnisch Onderzoek Bouwnijverheid stichting bouwi""esearch Bouwafval

Nadere informatie

INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRAND- VEILIGHEID Specifieke normen en verwijzingen

INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRAND- VEILIGHEID Specifieke normen en verwijzingen INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRAND- VEILIGHEID Specifieke normen en verwijzingen Publicatiedatum : 1 augustus 2014 Ingangsdatum : 1 augustus 2014 VOORWOORD Pagina 2/5 De Vereniging van Inspectie-instellingen

Nadere informatie

Vervangende nieuwbouw of verbetering

Vervangende nieuwbouw of verbetering s tichting ouw esearch Vervangende nieuwbouw of verbetering Een model voor het integraal afwegen van investeringsbeslissingen op woningcomplexniveau rapporteur: ing. K. H. Dekker KD/Consultants b.v. stichting

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam. Een nieuw gebouw; gegevens voor gebruikers

Copyright SBR, Rotterdam. Een nieuw gebouw; gegevens voor gebruikers Een nieuw gebouw; gegevens voor gebruikers Een nieuw gebouw; gegevens voor gebruikers Handleiding voor het samenstellen van gegevens over oplevering, gebruik en technisch beheer van gebouwen 76 Stichting

Nadere informatie

Handleiding e-mail. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding e-mail

Handleiding e-mail. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding e-mail Aan de slag in beroep en bedrijf Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt

Nadere informatie

Beperken van wind hinder om gebouwen deell

Beperken van wind hinder om gebouwen deell Beperken van wind hinder om gebouwen deell Beperken van windhinder om gebouwen deell 65 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag Het doel van

Nadere informatie

Handleiding Programmeren en bewerken CAM (graveermachine) Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding Programmeren en bewerken CAM (graveermachine)

Handleiding Programmeren en bewerken CAM (graveermachine) Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding Programmeren en bewerken CAM (graveermachine) Aan de slag in beroep en bedrijf Handleiding Programmeren en bewerken CAM (graveermachine) Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in

Nadere informatie

N iet-constructieve voegen in gevels

N iet-constructieve voegen in gevels s tichting ouw esearch N iet-constructieve voegen in gevels Richtlijnen voor ontwerp en specificatie rapporteur: ir. H. van Hulst c.l stichting houwi-esearch N iet-constructieve voegen in gevels Richtlijnen

Nadere informatie

Handleiding Menukeuze

Handleiding Menukeuze Aan de slag in beroep en bedrijf Handleiding Menukeuze Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand

Nadere informatie

Bouwen op een gemeenschappelijk verleden aan een succesvolle toekomst Welling, Derk Theodoor

Bouwen op een gemeenschappelijk verleden aan een succesvolle toekomst Welling, Derk Theodoor University of Groningen Bouwen op een gemeenschappelijk verleden aan een succesvolle toekomst Welling, Derk Theodoor IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)

Nadere informatie

s tichting ouw esearch Akoestische van Copyright SBR, Rotterdam

s tichting ouw esearch Akoestische van Copyright SBR, Rotterdam s tichting ouw esearch Akoestische van Rapporteur: ir. Sonja Seitz, architect, Delft stichting rch Akoestische van Rotterdam, 1991 De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam. stichting bouwresearch

Copyright SBR, Rotterdam. stichting bouwresearch Copyright SBR, Rotterdam stichting bouwresearch Colofon Rapporteurs: ing. A.A.J. Damen en ir. H.C.M. van Egmond, Damen Consultants B.V. te Rotterdam Vormgeving: RePro Slotboom, Breda Druk: W.D. MeiTIema

Nadere informatie

lespakket bouwrneten Copyright SBR, Rotterdam

lespakket bouwrneten Copyright SBR, Rotterdam s tichting b ouwr esearch lespakket bouwrneten 159 Rapporteur: ing. N. Zondag Ing.- en Juridisch Adv. Bur. Zondag lespakket bouwrneten. Rotterdam, 1993 5e druk 159 De stichting stelt zich ten doel: a.

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam ----------------------------------------------- Afdichten van voegen in gevels met banden en profielen Droge beglazing Afdichten van voegen in gevels met banden en profielen Droge beglazing 64 Stichting

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Buitenisolatiesystemen met gepleisterde afwerking Buitenisolatiesystemen met gepleisterde afwerking 92 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V.-Den Haag

Nadere informatie

iliging van gebouwen 3 deel winkels

iliging van gebouwen 3 deel winkels s tichting b ouwr esearch iliging van gebouwen 3 deel winkels In de reeks Beveiliging van gebouwen zijn reeds verschenen: Deel 1: Eengezinswoningen, SBR-publikatie 304 Deel 2: Meergezinswoningen, SBR-publikatie

Nadere informatie

B-toets Vragenlijst Bejegening Versie voor jongeren

B-toets Vragenlijst Bejegening Versie voor jongeren B-toets Vragenlijst Bejegening Versie voor jongeren J.W. Veerman N. van Erve M. Poiesz Praktikon BV Postbus 6906 6503 GK Nijmegen tel. 024-3615480 www.praktikon.nl praktikon@acsw.ru.nl 2010 Praktikon

Nadere informatie

rapporteur: ing. I. Bontekoe Adv. buro voor materieelefficiency ing. I. Bontekoe Copyright SBR, Rotterdam

rapporteur: ing. I. Bontekoe Adv. buro voor materieelefficiency ing. I. Bontekoe Copyright SBR, Rotterdam rapporteur: ing. I. Bontekoe Adv. buro voor materieelefficiency ing. I. Bontekoe Het materieel beleid in het aannemingsbedrijf Deel I: Basisinformatie 148 Rotterdam, 1986 rs.br Stichting Bouwresearch Het

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) : Peeters-Podgaevskaja, A.V. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) : Peeters-Podgaevskaja, A.V. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) : Peeters-Podgaevskaja, A.V. Link to publication Citation for published version (APA): Peeters-Podgaevskaja, A. V. (2008). : Amsterdam: Pegasus General rights It

Nadere informatie

Gevelbekledingssystemen met een afwerking van plaa ateriaal

Gevelbekledingssystemen met een afwerking van plaa ateriaal s tichting ouw esearch Gevelbekledingssystemen met een afwerking van plaa ateriaal rapporteur: ing. W. Bassie BC Technologie stichting :botjwif$pesearch. -. Gevelbekledingssystemen.. met een afwerking,van..

Nadere informatie

Gebouwbeheerinformotie Utiliteitsbouw

Gebouwbeheerinformotie Utiliteitsbouw b ouwr esearch Gebouwbeheerinformotie Utiliteitsbouw Informatie Systeem Handleiding voor de overdracht van elektronische dokumenten aan de opdrachtgever Ter visie exemplaar IN FOR'ÎVlATIE ( utiliteitsbouw.:>

Nadere informatie

INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRAND- VEILIGHEID Specifieke normen en verwijzingen

INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRAND- VEILIGHEID Specifieke normen en verwijzingen INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRAND- VEILIGHEID Specifieke normen en verwijzingen Publicatiedatum : 15 februari 2019 Ingangsdatum : 15 februari 2019 VOORWOORD Pagina 2/5 De Vereniging van Inspectie-instellingen

Nadere informatie

Manual e-mail. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Manual e-mail

Manual e-mail. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Manual e-mail Aan de slag in beroep en bedrijf Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt

Nadere informatie

Het prestatieconcept;

Het prestatieconcept; s tichting b ouwr esearch Het prestatieconcept; begrip, inhoud en betekenis voor het bouwproces deel 1 CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Boonekamp, HAL. Het prestatieconcept / [rapporteurs

Nadere informatie

www.dubbelklik.nu Handleiding Homeplanner

www.dubbelklik.nu Handleiding Homeplanner www.dubbelklik.nu Handleiding Homeplanner Deze extra opdrachten zijn onderdeel van Dubbelklik, een lesmethode Technologie, ICT/ Loopbaanoriëntatie en Intersectoraal Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam dl stichting bouwresearch Besl U itvorm i ngsmodel gebouwonderhoud Gefundeerd beslissen over herstellen, vervangen of niets doen Rotterdam, november 2 DOELSTELLING STICHTING BOUWRESEARCH Stichting Bouwresearch

Nadere informatie

Ethno-territorial conflict and coexistence in the Caucasus, Central Asia and Fereydan

Ethno-territorial conflict and coexistence in the Caucasus, Central Asia and Fereydan UvA-DARE (Digital Academic Repository) Ethno-territorial conflict and coexistence in the Caucasus, Central Asia and Fereydan Rezvani, B. Link to publication Citation for published version (APA): Rezvani,

Nadere informatie

WIJZIGINGSBLAD A2. BORG 2005 versie 2 / A2 VEILIGHEID DOOR SAMENWERKING. Versie : 2.2. Publicatiedatum : 31 maart 2010. Ingangsdatum : 1 april 2010

WIJZIGINGSBLAD A2. BORG 2005 versie 2 / A2 VEILIGHEID DOOR SAMENWERKING. Versie : 2.2. Publicatiedatum : 31 maart 2010. Ingangsdatum : 1 april 2010 WIJZIGINGSBLAD A2 Nationale Beoordelingsrichtlijn BORG 2005 versie 2 Procescertificaat voor het ontwerp, de installatie en het onderhoud van inbraakbeveiliging BORG 2005 versie 2 / A2 Publicatiedatum :

Nadere informatie

s tichting ouw esearch lespakket bouwmeten voor het MTO Copyright SBR, Rotterdam

s tichting ouw esearch lespakket bouwmeten voor het MTO Copyright SBR, Rotterdam s tichting ouw esearch lespakket bouwmeten voor het MTO rapporteur: ing. N. Zondag Ing.- en Juridisch Adv. Bur. Zondag stichting.1:»ouwi""esearch lespakket bouwrneten voor het MlO Rotterdam, 1989 De stichting

Nadere informatie

Van aardgas naar methanol

Van aardgas naar methanol Van aardgas naar methanol Van aardgas naar methanol J.A. Wesselingh G.H. Lameris P.J. van den Berg A.G. Montfoort VSSD 4 VSSD Eerste druk 1987, 1990, 1992, 1998, licht gewijzigd 2001 Uitgegeven door: VSSD

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) Beroepsonderwijs tussen publiek en privaat: Een studie naar opvattingen en gedrag van docenten en middenmanagers in bekostigde en niet-bekostigde onderwijsinstellingen

Nadere informatie

Privaatrechtelijke Bouwregelgeving Editie 2013

Privaatrechtelijke Bouwregelgeving Editie 2013 Privaatrechtelijke Bouwregelgeving Editie 2013 Privaatrechtelijke Bouwregelgeving Editie 2013 samengesteld door: prof. mr. dr. M.A.B. Chao-Duivis ISBN 978-90-78066-82-8 NUR 822 2013, Stichting Instituut

Nadere informatie

Auteurs boek: Vera Lukassen en René Valster Titel boek: Basis Computergebruik Versies: Windows 7 & Windows 8

Auteurs boek: Vera Lukassen en René Valster Titel boek: Basis Computergebruik Versies: Windows 7 & Windows 8 Auteurs boek: Vera Lukassen en René Valster Titel boek: Basis Computergebruik Versies: Windows 7 & Windows 8 2014, Serasta Uitgegeven in eigen beheer info@serasta.nl Eerste druk: Augustus 2014 ISBN: 978-94-91998-03-4

Nadere informatie

INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRANDVEILIGHEID Vakbekwaamheid en ervaring

INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRANDVEILIGHEID Vakbekwaamheid en ervaring INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRANDVEILIGHEID Publicatiedatum : 1 augustus 2014 Ingangsdatum : 1 augustus 2014 VOORWOORD Pagina 2/7 De Vereniging van Inspectie-instellingen voor Veiligheid en Brandveiligheid (VIVB)

Nadere informatie

De koppeling tussen ING Internetbankieren en Unit4 Multivers Online. De versies Small, Medium, Large en XtraLarge

De koppeling tussen ING Internetbankieren en Unit4 Multivers Online. De versies Small, Medium, Large en XtraLarge De koppeling tussen ING Internetbankieren en Unit4 Multivers Online De versies Small, Medium, Large en XtraLarge Unit4 Software B.V. Telefoon 0184 444444 Postbus 102 Telefax 0184 444445 3360 AC Sliedrecht

Nadere informatie

The downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care

The downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care The downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care Annemiek T. Harder Studies presented in this thesis and the printing of this

Nadere informatie

www.dubbelklik.nu Handleiding Paint 2003

www.dubbelklik.nu Handleiding Paint 2003 Handleiding Paint 2003 www.dubbelklik.nu Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt in enige

Nadere informatie

Het kan -best anders in de bouw

Het kan -best anders in de bouw s tichting b ouwr esearch Het kan -best anders in de bouw rapporteurs: prof. dr. F. Haselhoff organisatie-adviseur E. Rijlaarsdam Struktongroep NV , Het kan best anders in de bouw Rotterdam, 1988 De stichting

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam rapporteur: ir. J. Oldengarm Technisch Physische Dienst TNO-TH Een kruipruimte thermisch doorgemeten 118 Rotterdam, 1985 r(br Stichting Bouwresearch Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren

Nadere informatie

Liimen in de bouw. deel 6. Copyright SBR, Rotterdam

Liimen in de bouw. deel 6. Copyright SBR, Rotterdam Liimen in de bouw deel 6 j Auteur ir. Th.J. van den Boom, TNO Bouw, Rijswijk Deze handleiding kwam tot stand in samenwerking met Triam Kennismanagement, bureau voor advies, ontwerp en produktie te Papendrecht.

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam I Energieverbruik en energiebesparing in kantoorgebouwen Gebouwen met volledige winter- en zomerconditionering 97 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V.

Nadere informatie

MKB-index april 2017

MKB-index april 2017 MKB-index april 2017 Zoetermeer, 4 mei 2017 De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Panteia. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en

Nadere informatie