DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE NAARDEN IN 2012 Definitief

Transcriptie

1 DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE NAARDEN IN 2012 Definitief Utrecht, april 2013 Reg.nr Pagina 1 van 24

2 INHOUD Voorwoord 3 1 VVE in de gemeente Naarden Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Naarden Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd Het gemeentelijke VVE-beleid 7 2 De oordelen over de voor- en de vroegscholen Het bereik Oordelen op de indicatoren van voor- en vroegscholen 11 3 Conclusies 15 Bijlage 1: De beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente 17 Bijlage 2: De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor- en de vroegscholen 23 Reg.nr Pagina 2 van 24

3 Voorwoord In het Memorie van Toelichting bij de OKE-wet wordt een zgn. VVE-bestandsopname aangekondigd. In 2007 (en 2008 en 2009) heeft de onderwijsinspectie die al uitgevoerd in de vier grote steden en in in de middelgrote steden. Nu is doorgestart met de overige gemeenten die onderwijsachterstandsmiddelen krijgen van het Rijk. Na de bestandsopname wordt het inspectietoezicht op de kwaliteit van VVE signaalgestuurd vorm gegeven. Dat houdt in dat periodiek afspraken met de gemeente gemaakt worden over de onderwerpen en de locaties waarop VVEtoezicht zal worden gehouden. De bevindingen uit dit rapport over de bestandsopname VVE kunnen daarvoor als uitgangspunt worden genomen. De Hoofdinspecteur primair onderwijs, Dr. A. Jonk Reg.nr Pagina 3 van 24

4 Reg.nr Pagina 4 van 24

5 Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in de gemeente Naarden. VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In het rapport wordt allereerst de kwaliteit van het VVE-beleid op gemeentelijk niveau gewaardeerd. Dat is gebeurd in de vorm van een zelfrapportage (in lijn met artikel 12 van de Wet op het onderwijstoezicht) van de gemeente over haar VVE-beleid: zie hoofdstuk 1 en bijlage 1. De inspectie heeft deze zelfevaluatie geverifieerd. Vervolgens worden in hoofdstuk 2 de oordelen van de inspectie over de bezochte locaties gepresenteerd. Dat gebeurt in de vorm van overzichtstabellen met daarin: de oordelen van de inspectie over de bezochte locaties; of de zelfbeoordelingen afwijken van de inspectieoordelen. Na iedere overzichtstabel wordt een toelichting gegeven door de inspectie. In bijlage 2 staat een overzicht van de antwoorden van de zelfevaluaties van de locaties weergegeven. Iedere bezochte locatie heeft een inspectierapport met de bevindingen ontvangen. Hoofdstuk 3, ten slotte, bevat de conclusies over kwaliteit van VVE in deze gemeente. Dit rapport gaat dus over de volgende onderwerpen: 1. De zelfrapportage van de gemeente over haar VVE-beleid en de verificatie daarvan door de inspectie. 2. De oordelen van de onderwijsinspectie over de voor- en de vroegscholen en de mate van overeenkomst met de oordelen uit de zelfevaluaties. 3. De conclusies van de onderwijsinspectie. Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. Pagina 5 van 24

6 Pagina 6 van 24

7 1 VVE in de gemeente Naarden De gemeente Naarden heeft aan de hand van een digitale vragenlijst haar eigen VVE-beleid beoordeeld tegen de OKE-wet en het VVE-toezichtkader van de onderwijsinspectie, dat in de Staatscourant is gepubliceerd. De digitale vragenlijst levert de volgende informatie: Het overzicht met de voor- en de vroegscholen: zie paragraaf 1.1 De lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd: zie paragraaf 1.2 De zelfbeoordeling van VVE-context en condities: zie paragraaf Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Naarden In de gemeentelijke digitale vragenlijst is gevraagd naar een overzicht met de VVEpeuterspeelzalen en kinderdagverblijven (dus: de voorscholen) en de bijbehorende vroegscholen (de VVE-basisscholen). Gemeenten bekostigen sinds 2006 niet langer de vroegscholen, waardoor ze nu vaak geen betrouwbaar beeld meer hebben van welke vroegscholen er zijn. Daarom kan de onderwijsinspectie, in samenspraak met de gemeente en de schoolbesturen (en met gebruikmaking van de DUO-telgegevens per 1 oktober 2011 met het percentage gewichtenkinderen van 4 en 5 jaar), dat overzicht nader invullen: zie tabel 1.1. Tabel 1.1: Overzicht van de voor- en vroegscholen in de gemeente Naarden. (Voor)scholen met een * hebben een digitale vragenlijst gekregen en (voor)scholen met ** zijn (ook) bezocht. Voorschool: peuterspeelzaal t Speelhofje** Pinkelotje* Voorschool: kinderdagverblijf Vroegschool: Basisschool De Tweemaster* 1.2 Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd Documentnaam Omschrijving Nota Kansrijk Onderwijs doc protocol VVE naarden.doc Zo praat ik.docx Zo doe ik.docx preventief_jeugdzorgbeleid_naarden_bussum_20121 (2)1.doc Zo beweeg ik.docx Subsidie SKBNM psz wet oke en VVE.pdf Subsidie versa welzijn spel spelplus leesclinic.pdf NOTITIE PSZ juni 2012.doc aanwijziging Pinkelotje.doc aanwijzing wollewietje 2012.doc 1.3 Het gemeentelijke VVE-beleid In deze paragraaf worden de bevindingen van de inspectie over het gemeentelijk VVE-beleid weergegeven. Bijlage 2 bij dit rapport bevat de zelfevaluatie van de gemeente: vragen, antwoorden en beoordelingen van het gemeentelijke beleid, op de twee domeinen VVEbeleidscontext en de VVE-condities. Per domein wordt weergegeven op welke punten de gemeente haar eigen beleid en uitvoering als voldoende ( 3 ) beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ( 2 ) als met ( 1 ) afspraken en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen gezien wordt ( 4 ). De inspectie baseert haar bevindingen op de uitkomsten van haar verificatie van de digitale zelfrapportage door middel van documentenanalyse, gesprekken met betrokkenen en informatie uit locatiebezoeken. Waar de bevindingen van de inspectie afwijken van de oordelen van de gemeente wordt dit vermeld en onderbouwd. Pagina 7 van 24

8 HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Oordeel 1a1 Definitie doelgroepkind 3 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) 3 1a3 Toeleiding 3 1a4 Ouders 2 1a5 Integraal VVE-programma 3 1a6 Externe zorg 3 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen 2 1a8 Doorgaande lijn 2 1a9 Resultaten 3 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau 3 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau 1 DE VVE-CONDITIES Oordeel 2a GGD-rapport 3 2b Gemeentelijk subsidiekader 3 Verificatie: Aan de hand van de ingestuurde documenten, en in voorkomende gevallen ook in gesprekken met de betrokkenen in de gemeente, heeft de inspectie bovenstaande oordelen geverifieerd (zie ook bijlage 1). Hierbij komt de inspectie op enkele onderdelen tot een ander oordeel. Oordelen 1. Verbeterpunten met een afspraak. De gemeente geeft aan dat zij met de schoolbesturen afspraken heeft gemaakt over wat de resultaten van VVE (1a9) moeten zijn. Deze afspraken zijn echter niet vastgelegd in één van de beschikbaar gestelde documenten. De Memorie van Toelichting bij de OKE-wet geeft voorbeelden van afspraken, zonder uitputtend te zijn: - het aantal kinderen dat een niveau stijgt; - het aantal kinderen dat bijvoorbeeld minimaal op niveau C zit; of - afspraken over de minimale woordenschat aan het einde van groep 2. Leg vóór 1 augustus 2013 op gemeentelijk niveau ambitieuze en meetbare VVE-doelstellingen voor de voor- en vroegscholen vast. Vertaal deze doelstellingen in evalueerbare prestatieafspraken met de voor- en vroegscholen over de uitvoering van VVE. De prestatieafspraken moeten betrekking hebben op de (leer)ontwikkeling van de doelgroepkinderen. 2. Verbeterpunten (2) Hoewel het ouderbeleid (1a4) een duidelijke plaats heeft in het VVE-beleid beoordeelt de inspectie deze indicator als ontwikkelpunt. Aanscherping is namelijk nodig op het punt analyse van de ouderpopulatie. Ook kan de gemeente het ouderbeleid verbeteren door duidelijk te beschrijven hoe, op grond van de analyse van de ouderpopulatie, zoveel mogelijk ouders worden bereikt. Verder is nog niet beschreven hoe rekening gehouden wordt met de thuistaal. Wel subsidieert de gemeente taallessen voor vrouwen, die (beter) Nederlands willen leren spreken. De taallessen worden gegeven gedurende de openingstijden van de peuterspeelzalen. Ten slotte wordt het uitvoeren van VVE-activiteiten gestimuleerd via het project spel op maat. De afspraken over de invulling van de interne kwaliteitszorg (1a7) van de voor- en vroegscholen zijn te weinig specifiek en niet evalueerbaar. Daarom komt de inspectie tot een minder positief oordeel dan de gemeente zelf. De gemeente geeft aan in het verleden haar VVE-beleid te hebben gevolgd en geëvalueerd. Maar voor de huidige periode is niet duidelijk vastgelegd hoe de systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau (1c) is ingericht. Pagina 8 van 24

9 3. Geheel of grotendeels van voldoende kwaliteit (3) De definitie doelgroepkind (1a1) is vastgelegd in de notitie letten op kleintjes. Naast het algemene criterium volgens de gewichtenregeling die geldt in het basisonderwijs, hanteert de gemeente voor de voorschoolse periode een geconstateerde taalachterstand en/of een sociaal-medische indicatie. Het bereik (1a2) wordt bepaald door te kijken of er voldoende VVE-kindplaatsen zijn en of deze worden bezet door een doelgroepkind. De gemeente weet (op basis van het percentage 4/5-jarigen met een leerlinggewicht en haar eigen definitie) hoeveel kindplaatsen gerealiseerd moeten zijn. Uit de gegevens van de gemeente blijkt dat er op basis van de gewichtenregeling voldoende plaatsen gerealiseerd zijn. De gemeente heeft echter besloten de definitie van doelgroepkinderen uit te breiden met een geconstateerde taalzwakte en/of een sociaal-medische indicatie. Hiermee komt de gemeente tot een grotere omvang van de doelgroepkinderen. Er zijn nog onvoldoende plaatsen beschikbaar om alle peuters te kunnen plaatsen die onder deze brede doelgroepdefinitie vallen. De gemeente heeft zicht op het gerealiseerde bereik en concludeert ook zelf dat VVE-kinderen op wachtlijsten staan. De toeleiding (1a3) heeft de gemeente met het consultatiebureau, de bij VVE betrokken welzijnsorganisaties en de betrokken peuterspeelzalen en school geregeld. Er is een protocol opgesteld voor de indicatiestelling, de verwijzing en de terugkoppeling aan elkaar en de gemeente. De gemeente heeft zicht op de omvang van het non-bereik. Zij kan zich op dit punt nog versterken door ook de aard van het non-bereik te analyseren. De gemeente heeft met het basisonderwijs en peuterspeelzalen afspraken gemaakt over het gebruik van een integraal programma (1a5). In de nota integraal preventief jeugdbeleid besteedt de gemeente aandacht aan het signaleren van risico s, toeleiden naar zorgaanbod en zorgdragen voor de coördinatie van de zorgverlening. Wel kan de gemeente duidelijker beschrijven hoe de externe zorg (1a6) op de voorscholen specifiek vorm krijgt en geëvalueerd wordt. De gemeente heeft met de peuterspeelzalen en de school afspraken gemaakt over een doorgaande lijn in het aanbod door gebruik van een VVE-programma. Daarnaast krijgt de doorgaande lijn (1a8) vorm door middel van afspraken over het gebruik van een observatieen rapportagemodel. Elke speelzaalmedewerker is of wordt geschoold in het gebruik daarvan. Verder zijn er afspraken over een warme overdracht. Ook geeft de gemeente aan dat de interne begeleiding en de zorg tussen de voor- en de vroegschool zijn afgestemd doordat de peuterspeelzalen in de scholen zijn gevestigd. De gemeente kan de doorgaande lijn versterken door vast te leggen hoe de afstemming plaatsvindt en de effectiviteit te evalueren. Verder zijn er nog geen afspraken over de afstemming van het ouderbeleid. De VVE-coördinatie (1b) op gemeentelijk niveau krijgt vorm in LEA verband en er is een VVE-werkgroep. De gemeente heeft de subsidievoorwaarden (2b) beschreven. Er zijn GGD-rapporten beschikbaar die niet ouder zijn dan twee jaar. Hierin heeft de GGD de basiskwaliteit (2a), inclusief de voorschoolse educatie, van de voorscholen beoordeeld en voldoende bevonden. Pagina 9 van 24

10 Pagina 10 van 24

11 2 De oordelen over de voor- en de vroegscholen De voor- en vroegscholen uit het overzicht in paragraaf 1.1 hebben een digitale vragenlijst gekregen om zelf te rapporteren over de kwaliteit van VVE. De vragen zijn rechtstreeks afkomstig uit het VVE-waarderingskader, met dien verstande dat sociaal-wenselijke antwoorden vermeden zijn ófwel door de formulering van de vragen, ófwel door bepaalde indicatoren (zoals de beoordeling van het pedagogisch klimaat en het educatief handelen) niet op te nemen in de vragenlijst. Elke voor- en vroegschool heeft de eigen zelfrapportage teruggekregen, inclusief de bijbehorende oordelen. Paragraaf 2.1 bevat informatie over het gerealiseerde bereik. In paragraaf 2.2 staan de inspectieoordelen op de aspecten condities, ouders, proceskwaliteit, ontwikkeling, begeleiding en zorg, kwaliteitszorg, doorgaande lijn, en resultaten. 2.1 Het bereik In tabel 2.1 staat het aantal peuters op de verschillende voorscholen: peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Tabel 2.1 Het aantal (doelgroep)peuters op de verschillende voorscholen: peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. VVE Peuterspeelzaal aantal peuters waarvan doelgroep 't Speelhofje 16 8 Pinkelotje 16 8 Volgens opgave van de VVE-locaties zitten er 16 doelgroeppeuters op de voorscholen. 2.2 Oordelen op de indicatoren van voor- en vroegscholen De twee peuterspeelzalen en de basisschool met doelgroepkinderen in de gemeente hebben een digitale vragenlijst ontvangen. Deze is ingevuld en geretourneerd door de drie locaties. In de vragenlijst heeft iedere locatie aangegeven hoe ze zichzelf beoordeelt op het gebied van VVE. De inspectie heeft ter verificatie van de zelfevaluaties een onderzoek uitgevoerd op een van de twee peuterspeelzalen en een kort bezoek/gesprek met basisschool De Tweemaster gevoerd. Hier is geen onderzoek uitgevoerd omdat de school zowel in de vragenlijst als in een eerder gesprek met de inspectie heeft aangegeven weinig tot geen doelgroepkinderen op school te hebben. Dit is het gevolg van het feit dat lang niet alle doelgoepleerlingen van de inpandige voorschool ook daadwerkelijk naar De Tweemaster uitstromen. De tabel uit paragraaf 1.1 laat zien of, en zo ja welke, voor- en vroegscholen met elkaar samenwerken. Het onderzoek bestond uit lesobservaties, gesprekken en documentenanalyse. In onderstaande tabellen staan de oordelen van de inspectie op de locatie die bezocht is. In de laatste kolom wordt aangegeven of de inspectieoordelen overeenkomen (=), positiever zijn (+) of negatiever zijn (- dan de antwoorden op de vragenlijst die aan alle voor- en vroegscholen gestuurd zijn. Omdat het aantal bezochte locaties klein is, moet bij de indicatoren met een afwijkend inspectieoordeel op gemeentelijk niveau goed bezien worden of die afwijking komt omdat de bezochte locatie anders is dan de andere locaties of niet. In bijlage 2 staan de digitale zelfbeoordelingen op de vragenlijsten. Het aantal oordelen per indicator kan verschillen, omdat op sommige locaties geen oordeel is gegeven. Tabel 2.2 De frequentie van oordelen van de door de inspectie bezochte voorscholen. (In de rechterkolom staat of het inspectieoordeel positiever (+), gelijk (=) of negatiever (-) is dan het gemiddelde oordeel op de digitale vragenlijsten, voor zover de indicatoren in de digitale vragenlijst zijn meegenomen.) Pagina 11 van 24

12 CONDITIES Verschil bezoek - vragenlijst A0.1 Recent en compleet GGD-rapport 1 = A0.2 VE-basisvoorwaarden 1 + A2 Groepsgrootte 1 = A3 "Dubbele bezetting" 1 + A4.1 Voldoende VVE-tijd per week 1 = A5.2 Opgeleide leidsters 1 = A5.3 Nederlands spreken 1 = A5.4 VVE-geschoolde leidsters 1 - A5.5 arlijks opleidingsplan 1 - OUDERS Verschil bezoek - vragenlijst B1 Gericht ouderbeleid 1 = B2 Vooraf info aan ouders 1 = B3 Intake 1 = B4 Thuis VVE-activiteiten 1 + B5 VVE-participatie van ouders op school 1 + B6 Info ouders over ontwikkeling kind 1 - B7 Thuistaal 1 KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE Verschil bezoek - vragenlijst C1.1 Integraal programma 1 = C1.2 Doelgerichte planning 1 - C1.3 Aanbod taal 1 C1.4 Voldoende differentiatie 1 C2.1 Pedagogisch handelen 1 C2.2 Gedragsgrenzen stellen 1 C2.3 Sociale/persoonlijke vaardigheden 1 C2.4 Bevorderen autonomie kind 1 C2.5 Inrichting van de ruimte 1 = C3.1 Afstemming leidsters 1 C3.2 Activiteiten taalontwikkeling 1 C3.3 Interactie bevorderen 1 C3.4 Betrokkenheid kinderen 1 C3.5 Aanpakgedrag 1 C3.6 Responsiviteit 1 C3.7 Afstemmen op ontwikkeling kind 1 ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG Verschil bezoek - vragenlijst D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen 1 = D1.2 Planmatige begeleiding 1 D1.3 Evaluatie begeleiding 1 - D1.4 Begeleiding taalontwikkeling 1 D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? 1 + D2.2a Aanmelden voor externe zorg D2.2b Overleg ouders over externe zorg = D2.3 Volgen van de externe zorg 1 + Pagina 12 van 24

13 KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL Verschil bezoek - vragenlijst E1 VVE-coördinatie binnen school 1 = E2 VVE evalueren 1 = E3 Opbrengsten evalueren 1 - E4 Verbetermaatregelen 1 + E5 VVE borgen 1 + E6 VVE in kwaliteitszorg binnen school - DOORGAANDE LIJN Verschil bezoek - vragenlijst F1 VVE-coördinatie tussen voor-vroeg - F2 Doorstroom naar vroegschool 1 - F3 Warme overdracht 1 = F4 Afstemming aanbod - F5 Afstemming ped/educ handelen - F6 Afstemming over ouders - F7 Afstemming begeleiding/zorg - OPBRENGSTEN VAN VVE Verschil bezoek - vragenlijst G1 VVE-resultaten meten G2 Niveau VVE-resultaten G3 Verlengde kleuterperiode - Pagina 13 van 24

14 Pagina 14 van 24

15 3 Conclusies De inspectie heeft zowel op het niveau van de gemeente, als op het niveau van de afzonderlijke locaties, gekeken naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie in deze gemeente. Bij het oordeel over de kwaliteit van het gemeentelijk beleid heeft de inspectie in eerste instantie gebruik gemaakt van de zelfevaluatie van de gemeente. Door middel van documentenanalyse, gesprekken en locatiebezoeken heeft de inspectie de oordelen van de gemeente geverifieerd. In Naarden zijn twee voorscholen en een vroegschool. Het beleid is hier op veel onderdelen van voldoende kwaliteit. Zo is er een duidelijke definitie van doelgroepkind in de voorschoolse periode en zijn er afspraken over een integraal VVE-programma. Daarnaast is er voldoende aandacht voor de externe zorg. Verder is er coördinatie op gemeentelijk niveau en voldoet het gemeentelijke subsidiekader aan de criteria die in de OKE-wet worden gesteld. Het bereik is voldoende maar voldoet nog niet aan de eigen gemeentelijke ambities. Ontwikkelpunten zijn de doorgaande lijn en het realiseren van toetsbare opbrengsten. Wat betreft de doorgaande lijn stelt de inspectie vast dat hierover weliswaar afspraken zijn gemaakt met de betrokken partijen maar dat deze in de praktijk onvoldoende uitgevoerd worden. Zo is er lang niet altijd sprake van een warme overdracht en is het erg leidster/leraar afhankelijk of en in hoeverre er een overdracht plaatsheeft. Het feit dat de voor- en vroegscholen samen een gebouw delen, is niet automatisch een garantie voor samenwerking en ook niet voor het doorstromen van kinderen naar de inpandige vroegschool. Doelgroeppeuters stromen uit naar verschillende scholen en van een doorgaande met de voorschool is geen sprake. In het belang van alle doelgroepkinderen, waaronder kinderen die extra zorg nodig hebben, is het wenselijk om hierover nadere afspraken te maken. Andere ontwikkelpunten zijn het ouderbeleid en de afspraken over de invulling van de interne kwaliteitszorg. Deze zijn nog niet concreet genoeg. Ook de systematische evaluatie van VVE op gemeente niveau is nog niet duidelijk beschreven. Pagina 15 van 24

16 Pagina 16 van 24

17 Bijlage 1: De beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Ant- Oordeel woord 1a1 Definitie doelgroepkind Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroeppeuter is? - Of de peuter (later) een zgn. leerlinggewicht (0,3 of 1,2) heeft - Of de peuter een taal- en/of een ontwikkelingsachterstand heeft (bijvoorbeeld volgens het consultatiebureau) - Of de peuter is ingeschreven op een voorschool (een peuterspeelzaal of een kinderdagverblijf dat VVE-geld krijgt van de gemeente) - Of tijdens de wenperiode op de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf blijkt dat kind een taal- en/of ontwikkelingsachterstand heeft. Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroepkleuter is? - Of de kleuter een leerlinggewicht (0,3 of 1,2) heeft - Of de kleuter een taal- of ontwikkelingsachterstand heeft (bijvoorbeeld volgens het consultatiebureau) - Of tijdens de wenperiode in groep 1 blijkt dat kind een taal- en/of ontwikkelingsachterstand heeft. Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroeppeuters is beschreven? Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) Weet u voor hoeveel peuters u VVE-plaatsen dient te creëren uit de onderwijsachterstandsgelden van het rijk? Voor hoeveel peuters diende u VVE-plaatsen te creëren per 1 augustus ? Voor hoeveel peuters heeft u VVE-plaatsen gecreëerd per 1 augustus ? Weet u hoeveel doelgroeppeuters er in uw gemeente zijn per 1 augustus 2011, uitgaande van uw eigen doelgroepdefinitie (als u die heeft)? Hoeveel doelgroeppeuters zijn er in uw gemeente per 1 augustus 2011? 25 Hoeveel van deze doelgroeppeuters hebben VVE gehad? 20 Heeft u een document waarin het bereik van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a3 Toeleiding Heeft u een document waarin is beschreven hoe het toeleidingstraject van de doelgroeppeuters naar de voorschool eruit ziet? - protocol VVE naarden.doc Kunt u hieronder kort beschrijven uit welke stappen dat traject bestaat? Is er een dekkend bestand van waaruit de doelgroeppeuters kunnen worden geïdentificeerd? (zoals het Integraal Dossier JGZ [ID-JGZ]) Heeft uw gemeente zicht op de aard en de omvang van het non-bereik, d.w.z. welke ouders hun kinderen niet naar VVE laten gaan terwijl het wel doelgroeppeuters zijn? 1a4 Ouders Gericht ouderbeleid: Is er sprake van een analyse van de ouderpopulatie, waardoor duidelijk wordt waar het VVE-ouderbeleid zich op moet richten? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die analyse inhoudt? Wordt in het ouderbeleid expliciet uitgewerkt dat zoveel mogelijk ouders worden bereikt? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om zoveel mogelijk ouders te bereiken inhoudt? 2 Pagina 17 van 24

18 Worden de ouders vóórdat hun doelgroepkind naar de voorschool gaat adequaat geïnformeerd over het doel en de werkwijze van VVE en de voorschool? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om de ouders te informeren inhoudt? Is er sprake van een vastgestelde intakeprocedure van de doelgroepkinderen? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die intake inhoudt? Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren thuis VVE-activiteiten met hun kind te doen? Via spel op maat. Speelsters zijn dames die een keer per week in wijkcentrum SCAN of bij het gezin thuis, moeder en kind (leeftijd 2 tot 6 jaar) kennis laten maken met de kinderwereld van spel en spelen. Op deze manier wordt het de kinderen gemakkelijker gemaakt om aansluiting te vinden op school en te integreren in de Nederlandse samenleving. Soms worden speelsters ook ingezet in autochtone gezinnen. Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren op de voor(- en vroeg)school VVE-activiteiten met hun kind te doen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te informeren over de ontwikkeling van het kind? SKBNM zal dit hebben beschreven. Ik zal dit moeten navragen. Is er gemeentelijk beleid om rekening te houden met de thuistaal van de doelgroepkinderen? Gemeente geeft subsidie aan versa welzijn voor de organisatie van de leesclinic. Verder subsidieert de gemeente taallessen voor vrouwen, die (beter) Nederlands willen leren spreken. De taallessen worden gegeven gedurende de openingstijden van de peuterspeelzalen. 1a5 Integraal VVE-programma Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren VVE-programma in de voorschool? Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren kind- of leerlingvolgsysteem in de voor- en/of vroegschool? - Zo praat ik.docx - Zo doe ik.docx - Zo beweeg ik.docx Pagina 18 van 24

19 Gemeente heeft het programma aangeschaft Zo beweeg ik, Zo doe ik, Zo praat ik. Onlangs heeft Eduniek de leidsters een cursus gegeven om met deze formulieren te werken. 1a6 Externe zorg Is er gemeentelijk beleid over de (externe) zorg voor peuters die meer nodig hebben dan VVE? - preventief_jeugdzorgbeleid_naa~1 (2)1.doc 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen Zijn er gemeentelijke afspraken over de manier waarop de voor- en vroegscholen hun interne kwaliteitszorg uitvoeren? 1a8 Doorgaande lijn Is er gemeentelijk beleid over de VVE-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool? Is er gemeentelijk beleid om zoveel mogelijk kinderen door te laten stromen van de voorschool naar een vroegschool? Is er gemeentelijk beleid over de zgn. warme overdracht van de voorschool naar de vroegschool? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het aanbod van de vooren de vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van pedagogisch-educatief handelen van de voor- en de vroegschool op elkaar? In de werkgroep VVE vindt de afstemming hierover plaats. School, peuterspeelzaal, consultatiebureau, sociaal maatschappelijk werk en eduniek zijn daarin vertegenwoordigd. Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het ouderbeleid van de voor- en de vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van interne begeleiding en de zorg van de voor- en de vroegschool op elkaar? De peuterspeelzalen zitten in de scholen. Daar vindt afstemming plaats. 1a9 Resultaten Zijn er gemeentelijke afspraken met de schoolbesturen over de te bereiken resultaten met VVE? 2 Pagina 19 van 24

20 Kunt u hieronder kort beschrijven wat die resultaatafspraken zijn? (Een voorbeeld: Minder dan 25% van de doelgroepkinderen scoort op D- of E- niveau bij de Cito-toetsen Taal voor kleuters en Ordenen) C niveau voor doelgroepkinderen 1a10 Nadere VVE-afspraken op gemeentelijk niveau Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de voorscholen? Dus bovenop de wettelijke eisen. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de voorscholen zijn? Gemeente heeft meer VVE plekken en bredere doelgroepdefinitie Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de vroegscholen? Bijvoorbeeld in LEA-verband. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de vroegscholen zijn? 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de aansturing van VVE? (Stuurgroep, LEA, e.d.) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die VVE-aansturing op gemeentelijk niveau er uit ziet? In het OOGO worden deze zaken besproken. Afgesproken is met de scholen die het betreft nadere afspraken te maken over VVE beleid. Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de uitvoering van VVE? (bijv. in de werkgroep VVE, of zoiets) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die coördinatie van de VVEuitvoering er uit ziet? 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau Wordt VVE op gemeentelijk niveau systematisch geëvalueerd en verbeterd? (via een (VVE)monitor, gemeentelijk VVE-evaluaties, VVEbeleidsplannen, en dergelijke?) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die systematisch evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau er uit ziet? In de werkgroep wordt het beleid geëvalueerd. Op dit moment is de gemeente bezig om een nieuwe notitie te schrijven (zie psz beleid 2012). De notitie moet nog worden vastgesteld. Beleid wordt zeker geëvalueerd. De gemeente voert sinds 2000 een onderwijsachterstandenbeleid. Notitie psz 2012 zal de derde beleidsnota zijn. DE VVE-CONDITIES Antwoord 2a GGD-rapport Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de kinderdagverblijven óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? - aanwijziging Pinkelotje.doc - aanwijzing wollewietje 2012.doc Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de kinderdagverblijven? Wat is die datum? Oordeel Pagina 20 van 24

21 Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de peuterspeelzalen óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? 2012 Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de peuterspeelzalen? Wat is die datum b Gemeentelijk subsidiekader Is er een gemeentelijk VVE-subsidiekader voor de voorscholen (of een verordening, een beschikking, e.d.) Staat daarin dat de maximale groepsgrootte 16 peuters per groep is? Wordt er een ander maximum gehanteerd? Wat is dan de maximale groepsgrootte? Staat daarin dat er voor elke groep sprake moet zijn van een dubbele bezetting? Wordt er een ander criterium voor de bezetting gehanteerd? Wat is dat criterium? 2 leidsters op een groep Staat daarin dat er voor elke groep minimaal 10 uur VVE gegeven wordt? Wordt er een ander criterium gehanteerd? Wat is dat criterium? Staat daarin dat de leidsters/beroepskrachten gekwalificeerd moeten zijn, d.w.z. dat ze minimaal MBO-3 niveau zijn? Wordt er een ander criterium gehanteerd? Wat is dat criterium? Staat daarin dat de leidsters/beroepskrachten voldoende geschoold moeten zijn voor VVE? Wat zijn de scholingseisen in uw gemeente? gekwalificeerde pedagogisch medewerkers Staat daarin dat er voor elke leidster/beroepskracht een opleidingsplan 2 moet zijn? (N.B. Het mag ook één plan zijn waarin per leidster het opleidingsplan staat.) Afsluitende toelichting Hier kunt u een toelichting geven. Geen toelichting. Met vriendelijke groet, Geertje Boerma Pagina 21 van 24

22 Pagina 22 van 24

23 Bijlage 2: De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor- en de vroegscholen CONDITIES A0.1 Recent en compleet GGD-rapport 2 A0.2 VE-basisvoorwaarden 2 A2 Groepsgrootte 2 A3 "Dubbele bezetting" 1 2 A4.1 Voldoende VVE-tijd per week 2 A5.2 Opgeleide leidsters 2 A5.3 Nederlands spreken 2 A5.4 VVE-geschoolde leidsters 3 A5.5 arlijks opleidingsplan 2 OUDERS B1 Gericht ouderbeleid 3 B2 Vooraf info aan ouders 2 B3 Intake 3 B4 Thuis VVE-activiteiten 1 2 B5 VVE-participatie van ouders op school 1 2 B6 Info ouders over ontwikkeling kind 3 KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE C1.1 Integraal programma 3 C1.2 Doelgerichte planning 3 C1.4a Opklimmende moeilijkheidsgraad 1 C1.4b Brede ontwikkeling 3 C1.4c Leeftijddifferentiatie 3 C1.4d Differentiatie ontwikkelingsniveau 2 1 C2.5 Inrichting van de ruimte 3 ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen 3 D1.2a Planning hele groep 1 2 D1.2b Planning kleine groep D1.2c Planning (zorg)leerlingen 1 2 D1.3 Evaluatie begeleiding 2 1 D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? 2 D2.2b Overleg ouders over externe zorg D2.3 Volgen van de externe zorg 2 1 KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 VVE-coördinatie binnen school 3 E2 VVE evalueren 3 E3 Opbrengsten evalueren 3 Pagina 23 van 24

24 E4 Verbetermaatregelen 2 1 E5 VVE borgen 2 1 E6 VVE in kwaliteitszorg binnen school 1 DOORGAANDE LIJN F1 VVE-coördinatie tussen voor-vroeg 3 F2 Doorstroom naar vroegschool 1 1 F3 Warme overdracht 1 F4 Afstemming aanbod 2 1 F5 Afstemming ped/educ handelen 3 F6 Afstemming over ouders 3 F7 Afstemming begeleiding/zorg 2 1 OPBRENGSTEN VAN VVE G1 VVE-resultaten meten 1 G2 Niveau VVE-resultaten 1 G3 Verlengde kleuterperiode 1 Pagina 24 van 24