AFP M RL/JB/2003/157

Transcriptie

1 Aan de Staatssecretaris van Financiën De heer mr. drs. J.G. Wijn Postbus EE Den Haag Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n) AFP M RL/JB/2003/157 Onderwerp Belastingplan 2004 Geachte heer Wijn, Op 31 juli 2003 heeft de plaatsvervangend DG Fiscale Zaken namens u het Fiscale pakket 2004 aan Actal aangeboden. Voorafgaand aan de formele aanbieding zijn op 22 juli en 30 juli 2003 door uw ministerie conceptteksten per mail verzonden. Naar aanleiding daarvan is meermalen op constructieve wijze overleg gevoerd. Vanwege de korte doorlooptijd voor de voorbereiding concentreert Actal zich vooralsnog op twee onderdelen van het Fiscale pakket: het Belastingplan 2004 en de Levensloopregeling. Het onderhavige advies gaat over het Belastingplan Het advies is gebaseerd op de conceptversie die uw ministerie op 30 juli 2003 per mail heeft verstuurd. De wijziging van verschillende belastingwetten die wordt voorgesteld moet per 1 januari 2004 in werking treden en wordt op 16 september 2003 aan de Tweede Kamer aangeboden. Het Belastingplan 2004 wordt mede ondertekend door de minister van Financiën. Hij ontvangt een afschrift van dit advies. Niet alle wijzigingen die in het Belastingplan 2004 worden voorgesteld, zijn van invloed op de administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Een aantal wijzigingen heeft voornamelijk gevolgen voor de administratieve lasten voor de burger. Daarnaast zijn verschillende maatregelen van invloed op de uitvoeringskosten van de overheid, bijvoorbeeld de Belastingdienst. Het College wil gebruik maken van de gelegenheid om te wijzen op de positieve effecten voor de burger van de vereenvoudiging van het woon-werkverkeer. Een aantal onderwerpen is relevant voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Het College heeft van de hierna genoemde acht onderwerpen van het Belastingplan 2004 de gevolgen voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven getoetst. Actal toetst op drie hoofdpunten: 1. Zijn de te verwachten administratieve lasten gekwantificeerd en is de berekening daarvan voldoende onderbouwd? 2. Is voldoende aandacht besteed aan alternatieven, die mogelijk minder administratieve lasten voor het bedrijfsleven opleveren? 3. Is binnen het doel van dit wetsvoorstel gekozen voor het minst belastende alternatief? 1

2 De onderwerpen zijn: 1) Afschaffing faciliëring vut- en prepensioenregelingen 2) Aanpassing afdrachtvermindering speur- en ontwikkelingswerk 3) Afschaffing scholingsaftrek en afdrachtvermindering scholing non-profit 4) Belasten commerciële activiteiten pensioenfondsen 5) Reparatie pensioenverplichtingen in eigen beheer 6) Beperking vrijstelling vennootschapsbelasting voor woningbouwcorporaties 7) Maatregelen mobiliteit 8) Gefaseerde verplichting elektronische aangifte voor ondernemers In beeld brengen administratieve lasten per onderwerp Het kabinet wil alle mogelijkheden afschaffen om fiscaal gefacilieerd eerder te stoppen met werken. Voor de noodzakelijke aanpassingen in CAO s en pensioenregelingen wordt nog tot 1 januari 2006 de tijd geboden. Uw ministerie heeft aangegeven dat het nog niet mogelijk is in de Memorie van Toelichting de exacte kwantificering weer te geven van de gevolgen voor de administratieve lasten. Op termijn verwacht het ministerie van Financiën wel een daling. Het College adviseert u de effecten van deze maatregelen mee te nemen bij het in kaart brengen van het totaalbeeld van de gevolgen voor de kabinetsdoelstelling. Het kabinet wil de investeringen in onderzoek en ontwikkeling verder stimuleren door middel van tariefmaatregelen. Daarnaast wordt de technostartersfaciliteit aangescherpt in verband met oneigenlijk gebruik, zo meldt de Memorie van Toelichting. De gevolgen van deze wijziging voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven zijn volgens het ministerie van Financiën neutraal. Vanwege het beperkte effect op de scholingsuitgaven van bedrijven en gelet op de noodzakelijke ombuigingsmaatregelen stelt het kabinet voor de scholingsaftrek en de afdrachtvermindering scholing af te schaffen. Volgens het ministerie van Financiën leidt deze maatregel tot een structurele administratieve lastendaling van circa 2,5 miljoen euro per 1 januari Het kabinet stelt reparatiemaatregelen voor van de waarderingsmethoden van de pensioenverplichtingen in eigen beheer. Met de aangekondigde maatregelen beoogt het kabinet mede de waarderingsmethoden meer in de pas laten lopen met wat in de praktijk van professionele verzekeringsmaatschappijen als gangbaar kan worden beschouwd. Volgens uw ministerie leiden de maatregelen tot een administratieve lastenstijging van structureel 1 miljoen euro (vanaf 1 januari 2004). Als gevolg van het algemeen belang dat pensioenfondsen dienen waren zij van oudsher vrijgesteld van de verplichting vennootschapsbelasting te betalen. Pensioenfondsen zijn echter steeds meer actief op de commerciële markt en genieten door die vrijstelling een concurrentievoordeel, aldus de Memorie van Toelichting. Het kabinet stelt daarom voor de resultaten van de commerciële werkzaamheden van pensioenfondsen in de heffing van de vennootschapsbelasting te betrekken. Volgens uw ministerie leidt dit tot een structurele administratieve lastenverhoging van 1 miljoen euro per 1 januari Een soortgelijke maatregel kondigt het kabinet aan voor woningbouwcorporaties. Zij hebben ook van oudsher een vrijstelling van de verplichting vennootschapsbelasting te betalen. Het kabinet stelt daarom voor alleen nog de kernactiviteiten van de woningbouwcorporaties vrij te stellen van 2

3 de vennootschapsbelastingplicht. Volgens het ministerie van Financiën heeft deze wijziging per 1 januari 2004 een structurele verzwaring van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven tot gevolg van circa 1 miljoen euro. Vanuit het perspectief van minder en eenvoudiger regels en minder administratieve lasten, heeft het kabinet een pakket aan maatregelen samengesteld voor vereenvoudiging van het woonwerkverkeer. Over de knelpunten van de huidige regelgeving en de mogelijkheden voor vereenvoudiging heeft het ministerie van Financiën overleg gevoerd met vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties. Het kabinet stelt een aantal concrete maatregelen voor. Zo komt er een onbelaste kilometervergoeding van 0,17 euro voor woon-werkverkeer en overige zakelijke kilometers - ongeacht afstand of wijze van vervoer, aldus de Memorie van Toelichting. Daarnaast wordt voorgesteld de staffel voor de bijtelling voor overige privé-kilometers met de auto van de zaak af te schaffen. Aanvullend stelt het kabinet voor de stimuleringsmaatregel voor het verbruik van laagzwavelige brandstoffen met ingang van 1 januari 2004 af te schaffen. Het ministerie van Financiën heeft de gevolgen voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven kwalitatief en kwantitatief onderbouwd. De hier gepresenteerde maatregelen leiden volgens uw ministerie in totaal tot een administratieve lastendaling van 25 miljoen euro structureel met ingang van Tot slot stelt het kabinet voor de elektronische belastingaangifte voor ondernemers gefaseerd verplicht te stellen. In de Memorie van Toelichting worden de volgende voornemens gepresenteerd: - Met ingang van 1 januari 2005 kan de aangifte inkomstenbelasting, de aangifte vennootschapsbelasting en de aangifte omzetbelasting alleen nog elektronisch plaatsvinden. - Met ingang van 1 januari 2005 is de elektronische douaneaangifte verplicht (mede afhankelijk van communautaire ontwikkelingen). - Met ingang van 1 januari 2006 kan de aangifte loonbelasting uitsluitend elektronisch plaatsvinden (de gevolgen voor de administratieve lasten van deze maatregel zijn uitgewerkt bij de Wet financiering sociale verzekeringen). Bij ministeriële regeling wordt een (jaarlijkse) ontheffingsmogelijkheid gecreëerd voor de ondernemer voor wie de verplichting tot elektronische aangifte onredelijk bezwarend wordt geacht, aldus de Memorie van Toelichting. Uw ministerie heeft de gevolgen voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven in kaart gebracht. Deze bedragen een vermindering van 50 miljoen euro structureel vanaf 2006 (waarvan 25 miljoen euro vanaf 2005). De administratieve lastenverlichting is mogelijk omdat computerbestanden elektronisch worden verzonden zonder dat de gegevens eerst op papier moeten worden gezet. Daarnaast zal de Belastingdienst voor de aangiften inkomstenbelasting voor ondernemers en de aangiften vennootschapsbelasting een vaste structuur voor het aanleveren van winstgegevens vaststellen. De kosten die samenhangen met de eenmalige omschakeling naar de elektronische aangifte heeft het ministerie van Financiën niet in beeld gebracht. Dat geldt ook voor de administratieve lasten die gemoeid zijn met het verkrijgen van de jaarlijkse ontheffing. Uw ministerie meldt daarover dat het niet mogelijk is daarvan een betrouwbaar beeld te schetsen. 3

4 Toets administratieve lasten Belastingplan 2004 De gevolgen voor de administratieve lasten van het Belastingplan 2004 zijn op de verschillende onderdelen door uw ministerie kwalitatief onderbouwd. Op hoofdlijnen leidt het Belastingplan 2004 tot een vermindering van de administratieve lasten vanwege het afschaffen van een aantal fiscale faciliteiten, het vereenvoudigen van regels en het toepassen van ICT-instrumenten. De kwantitatieve gevolgen zijn door het ministerie van Financiën grotendeels in kaart gebracht. Hiervoor heeft uw ministerie de beschikbare standaardkostenmodellen gehanteerd en gebruik gemaakt van onderzoeksgegevens. In totaal wordt op termijn een aanzienlijke reductie bewerkstelligd met de verplichte elektronische aangifte, vanaf 2006 structureel 50 miljoen euro. Op kortere termijn, vanaf 2004, leidt de vereenvoudiging van de fiscale behandeling van het woon-werkverkeer tot een administratieve lastendaling van 25 miljoen euro structureel, zo meldt de Memorie van Toelichting. Gelet op de totale administratieve lastendruk van de fiscale wet- en regelgeving voor het bedrijfsleven van 1,7 miljard euro, bedraagt de reductie met de maatregelen uit het Belastingplan voor 2004 slechts 1 à 2 procent 1. Het College wil hierbij wijzen op het belang te blijven werken aan het terugdringen van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Aanpassingskosten van systemen zijn niet gekwantificeerd. Deze eenmalige administratieve lasten brengt het ministerie van Financiën consequent niet in beeld. In eerdere Actaladviezen aan uw ministerie is volstaan met een opmerking over het belang van kwantificering van deze administratieve lasten. Het College adviseert nu om ook deze administratieve lasten in te schatten en hier inzage in te geven. De eenmalige administratieve lasten hebben gevolgen voor de reductiedoelstelling van het kabinet. Het in beeld brengen van eenmalige lasten biedt daarnaast inzicht in de mogelijke weerstanden die een voorstel oproept. Tot slot moet voorkomen worden dat slechts de positieve effecten van nieuwe maatregelen worden gekwantificeerd waardoor mogelijk niet een reëel beeld ontstaat van de administratieve lastendruk. Dat geldt in ieder geval voor de verplichte elektronische aangifte. Daarbij zal het ministerie van Financiën ook aandacht moeten besteden aan de kwantificering van de -jaarlijkse- ontheffingsprocedure voor de verplichte elektronische aangifte. Het College adviseert uw ministerie alle facetten van het wetsvoorstel te kwantificeren. Alternatieven Drie maatregelen van het Belastingplan 2004 leiden tot een beperkte administratieve lastenstijging: de belasting van de commerciële activiteiten van pensioenfondsen, de reparatiemaatregel voor pensioenverplichtingen in eigen beheer en de beperking van de vrijstelling vennootschapsbelasting voor woningbouwcorporaties. Het College constateert dat deze administratieve lastenstijgingen voldoende zijn gecompenseerd, gelet op het totale pakket aan lastenreductie. De in het Belastingplan 2004 voorgestelde maatregelen kunnen beschouwd worden als goede voorbeelden van eenvoudige en minder belastende alternatieven voor bestaande verplichtingen. Het College vindt het daarom belangrijk dat u in de uitwerking van de voorstellen op het gebied van woon-werkverkeer blijft bij de huidige vormgeving. Voorts juicht het College initiatieven als de verplichte elektronische aangifte toe en 1 Kamerstukken , 24036,

5 spreekt het de verwachting uit dat ze de drempel voor andere departementen verlagen om ook op andere gebieden tot toepassing van ICT-instrumenten te komen. Eindoordeel Alles overwegende komt het College tot het volgende eindoordeel over het Belastingplan 2004: Het College adviseert u het wetsvoorstel in te dienen, nadat met het vorenstaande rekening is gehouden. Hoogachtend, R.L.O. Linschoten Collegevoorzitter 5