Nucleaire Magnetische Resonantie. Katrien Vanwambeke Sabine Dobbelaere

Transcriptie

1 Nucleaire Magnetische Resonantie Katrien Vanwambeke Sabine Dobbelaere

2 Onderzoekstechniek / metingen Indicaties Voorbeelden / resultaten

3 NMR / Borst Apparaat 1,5 Tesla Borstcoil Aangepaste software

4 Informatie MORFOLOGISCH (spatiale resolutie) Snededikte 2 tot 3 mm of kleiner FUNCTIONEEL (temporele resolutie) Gebruik van IV kontrast Intensiteit Snelheid

5 Metingen / Sequenties Topogram TSE T2 met vetsuppressie Gradient T1 voor en 5 à 7 maal na kontrast High resolution Flash 3D T1 Diffusie T2 met vet en water suppressie: silicone MIP reconstructie

6 T2 meting = WATER Vascularisatie : goed zichtbaar Klierweefsel : variabel Vetweefsel : onderdrukt 1.T2- hyperintens 1. Cysten 2. GA letsels : Fibroadenoma Papilloma Hamartoma 3. KA letsels : Ductaal Adenoca Lobulair Adenoca Colloid Adenoca 4. Oedeem ( RT, lymfoedeem), Inflammatie ( mastitis)

7 1.T2- hyperintens 1. Cysten 2. GA letsels : Fibroadenoma, Papilloma Hamartoma 3. KA letsels : Ductaal Adeno Ca Lobulair Adeno Ca Colloid adenocarcinoma 4. Oedeem ( RT, lymfoedeem), Inflammatie ( mastitis) 2.T2- hypointens 1. Fibrose : litteken / clips 2. Calcificaties

8 T2 meting = WATER 1.T2- hyperintens 4. Oedeem ( RT, lymfoedeem), Inflammatie ( mastitis) 2.T2- hypointens 1. Fibrose : litteken / clips 2. Calcificaties

9 T1 meting = WEEFSEL KONTRAST IV Kontrast : Gadolinium 1.Zonder kontrast 2.Met kontrast : dynamisch 6-tal keer 3.Subtractie

10 T1 meting = WEEFSEL IV Kontrast : Gadolinium 1.Zonder kontrast 2.Met kontrast 3.Subtractie

11 Subtractie : kontrast Borstklierweefsel Hormonale status Cyclische proliferatie Hormonale substitutie Densiteit Letsels

12 Hypo-vasculaire letsels Cysten Lipoma Fibroadenoma Oud / fibrotisch Hamartoma Veel vet / cysten Oud litteken

13 Hyper-vasculaire letsels 2 types van aankleuring Massa : vorm / rand / homogeneïteit GA papillomen myxoid fa adenomen hamartomen KA ductaal, lobulair, papillair ca sarcoma

14 Hyper-vasculaire letsels Infiltrerend: lineair, segmentair, regionaal, diffuse nodulair, strengvormige confluent GA aandoeningen focale adenose sclerose adenose inflammatie KA aandoeningen invasief ductaal ca invasief lobulair ca IDA met intraduct

15 Differentiatie Papilloma / fibroadenoma Adenocarcinoma

16 Angiogenese bij KA borsttumoren Hoge concentratie van microcapillairen In en rond carcinomen Centraal (necrose / fibrose) Permeabiliteit van wand 8 à 10 > dan bv in normaal weefsel Basale membraan Interstitiele ruimte in tumor 3 à 5 toegenomen

17 Dynamische curven GA : type 1 KA : type 3

18 Multifactorieel evaluatie protocol : BIRADS MRI VORM Ovaal Rond Lineair Vertakkend Spiculair RAND Scherp Onscherp WIJZE Homogeen Septaties Inhomogeen Ring INITIEEL kontrast Traag <50% Intermediair % Snel >100% POSTINITIEEL Continu Plateau Wash-out

19 0 1 2 VORM 1 RAND 1 WIJZE 2 WASH-IN 2 WASH-OUT 2

20 Benigne I 0 tot 1 II 2 Twijfelachtig III 3 Sterk verdacht IV 4 à 5 V 6 à 8

21 MIP-reconstructie

22

23

24

25

26

27

28

29 Rol van de CLINICUS Timing Klinische informatie Correcte indicatiestelling

30 Timing premenopauzaal : D6 D16 van de cyclus postmenopauzaal en HST : 2-3 maanden na stop postchirurgie : na 9 maanden postradiotherapie : na 12 maanden MALIGNITEIT heeft voorrang!

31 Aanvraag Klinische informatie Resultaten vroegere ingrepen of biopsies Hormonale status Klinische vraagstelling Vorige onderzoeken Mammografie/echografie

32 Indicaties EUSOMA GUIDELINES = European Society of Breast Cancer specialists ACR = American College of Radiology ASCO =American Society of Clinical Oncology

33 Indicaties Screening bij hoog risico Staging bij borsttumor Diagnostische oppuntstelling

34 Screening Hoog risico - BRCA-1 of 2 of TP53 gen - Lifetime risk : 65 tot 85 % - Eerste lijn familielid met BRCA 1/BRCA 2/TP 53 mutatie - Lifetime risk : 50 % - Verhoogd risico op borstca - Lifetime risk : %

35 Screening Minder frequente Profylactische mastectomie Maximum 3 maand pre-operatief Na radiotherapie op thorax vóór de leeftijd van 30 jaar (Hodgkin) Jaarlijks /

36 Staging bij borsttumor Borstsparende chirurgie Tumor uitbreiding Diameter / Uitbreiding Tepel / huid M. Pectoralis Intraductale component ( DCIS) Uitsluiten multifocaliteit / multicentriciteit / contralateraal Multifocaal < 5 cm Multicentrisch > 5 cm / ander kwadrant

37 Discordantie diameter tussen mammo / echografie

38 Diameter / Intraductale component

39 Multifocaliteit / multicentriciteit

40 Multifocaliteit / multicentriciteit

41 Multifocaliteit / multicentriciteit

42 Multifocaliteit

43 Multifocaliteit

44 Multifocaliteit

45 Bilateraal Multifocaal

46 Bilateraal mip

47 Second look echografie Multifocaal / multicentrisch Second look echografie met biopsie GA- letsels Second look echografie met biopsie Uitbreiding van borstsparend ingreep naar ME kan enkel na bioptische bevestiging! Wegname GA letsels preventief : oa Papilloma

48 Retrospectieve studies Nauwkeurigste aflijning en afmeting v locale uitbreiding Beste tool voor detectie v multifocaal, multicentrisch en bilateraal borstca Hoogste sensitiviteit voor intraductale extensie rond invasieve tumor Hoge negatieve predictieve waarde om tumor uit te sluiten

49 Systematische staging met Voordeel : MRI?? Afname revisies /recoupes ( korte termijn ) Minder recidieven ( lange termijn ) Dalen mortaliteit?? Nadeel : Overschatten van diameter door hormonale of inflammatoire kontrastkaptatie, GA begeleidende afwijkingen ( sclerose adenose, hyperplasie, proliferatief klierweefsel) Vinden van andere GA letsels Uitstel behandeling

50 Argumenten tegen systematische staging met NMR Kost Frequent vals positieve diagnose waardoor bijkomende biopsies en ingrepen : lage positieve predictieve waarde Geen gerandomiseerde gecontroleerde klinische studies Angst voor overtreatment

51 Wie benefiet van MRI Dense borsten mammografisch Met multifocaal/multicentrisch of bilateraal letsel op mammo/echo Hoog borstkanker risico Verschil in diameter mammo versus echo >1cm Partiele borstbestraling Ziekte van Paget Jonge vrouwen met borstkanker Lobulair carcinoma

52 Lobulair carcinoom 5 15 % borstca Oudere populatie Grotere tumoren ER en PR : pos Meer kans op contralateraal ILC

53 Lobulair carcinoom Indian filing Kankercellen infiltreren stroma in losse cellen langs de ductuli : diffuus infiltratief patroon Moeilijk zichtbaar op mammografie/echo

54 Lobulair Ca

55 Groeipatroon : spiculaire massa Errond aankleurende noduletjes Aankleurende haarden met strengen

56 MIP-reconstructie

57 Diagnostische oppuntstelling Discordantie : mammo / echo / core-biopsie Work-out positieve screening / negatief echo Work-out microcalcificaties CUP-syndroom : axillaire N+ / occulte tumor Monitoring tijdens neo-adjuvante chemo DD Recidief tumor / fibrose Tepelvochtverlies

58 Tepelvochtverlies Uniporieel (bloederig) tepelverlies Eerste lijnsonderzoek : mammografie en hoge resolutie echografie Galaktografie NMR Opsporen van intraductaal papilloom Cave onderliggende maligniteit!

59

60 Vals negatief Core-biopsie

61

62

63 CUP-syndroom Positieve axillaire lymfeklieren maar geen borstca bij klinisch onderzoek / mammografie / echografie CUP : Cancer Unknown Primary

64

65 Geen directe indicatie Lymfeklieren Mastitis Screening bij prothesen (?)

66 Mastitis - DD : Infectieuze mastitis/mastitis carcinomatosa - Mammo/echografie - MR : geen echte indicatie - Diagnose : biopsie

67 Borstprothesen

68 Lekkage van silicone

69 Augmentatie met vrije siliconen

70 Take home message NMR aanvragen : TIMING! NMR bij screening : risicofactoren NMR bij staging cave : overshooting cave : NMR kan behandelingsplan enkel wijzingen indien bevestiging door APO NMR bij zeldzame indicaties individueel te bekijken