Jaarrapport De entiteit e-government en ICT-Beheer. ICT-diensten en producten voor de entiteiten van de Vlaamse overheid

Transcriptie

1 De entiteit e-government en ICT-Beheer ICT-diensten en producten voor de entiteiten van de Vlaamse overheid Jaarrapport 2013 Entiteit e-government en ICT-beheer (e-ib)

2 Jaarrapport Inhoudstafel Inhoudstafel...2 Voorwoord...4 Over onze organisatie...5 Strategische positionering...6 Onze focus op dienstverlening binnen de VO-entiteiten... 7 Een gemeenschappelijk ICT-dienstenaanbod via vier raamcontracten (ICTcontract 2015)...8 Nieuw datacenter met geactualiseerde infrastructuur IPv6: een nieuwe standaard met een quasi onbeperkt aantal IP-adressen Een nieuwe Referentiearchitectuur voor generiek vergunningverleningsproces.. 12 Update technology policy Uitbreiding netwerkcapaciteit Mainframe met grote opslag en verwerkingscapaciteit Opslag- en back-upomgeving Platform voor dienstengeoriënteerde architectuur (SOA/DGA) Ondersteunende ICT-Systemen Groeiend aanbod aan databanken en BI-platformen Centraal beheren en scannen van documenten Uitbreiding en optimalisatie van het serveraanbod Gemeenschappelijke omgeving voor het testen van (ver)nieuw(d)e toepassingen Een roadmap voor cloud computing Coördinatiecomité Vlaamse dienstenintegrator opgericht Maximale ondersteuning van de eindgebruikers Mijn werkplek overal Draadloos surfen voor ambtenaren en bezoekers IT-ondersteuning verhuis naar VAC s Toenemend mailverkeer Uitbreiding 3G-netwerk Digitaal archief Vlaanderen Depot Vilvoorde Veiligheid hoog in het vaandel! Verbeterde beveiliging van dataverkeer Onze bouwstenen:... 36

3 Jaarrapport Ontwikkelen van nieuwe diensten Beter, vlugger, met minder kosten Efficiënt en veilig beheren van gebruikersrechten Ontsluit veilig, eenvoudig en snel uw toepassingen met het platform voor toegangsbeheer Bespaar tijd en papier met het Digitaal Tekenplatform Snel en eenvoudig beveiligen van gegevensuitwisseling met het Digitaal Certificatenbeheer Diensten naar burgers en bedrijven Datacommunicatie voor lokale besturen Vlaanderen, een van de sterke Europese regio s op het vlak van Open Data Alle ondernemingen op kaart: MAGDA geografische informatie Magda Magda Persoonsdiensten Uitwisselen van authentieke gegevens over ondernemingen (VKBO) Interbestuurlijke producten- en dienstencatalogus beschikbaar Citadel on the move! Onze interne keuken Steeds Meer met Minder Communicatie Personeelsbeleid met aandacht voor welzijn, gelijke kansen en diversiteit Info en contact Info Contact... 64

4 Jaarrapport Voorwoord Iedereen kan beamen dat ICT meer en meer een strategisch belangrijke component wordt binnen alle belangrijke business processen. Deze trend naar verdere digitalisering, zowel binnen de interne processen van de overheid, maar ook binnen de belangrijkste activiteiten van onze maatschappij vertoont een sterk exponentiele trend: steeds sneller, steeds complexer en meer ingrijpend in ons dagelijks werk en leven. Hoe e-ib het afgelopen jaar een passend antwoord bood op deze uitdagingen, kan u in dit jaarverslag lezen. Ik kan u bevestigen dat de beveiliging van onze ICT-systemen prioritair bleef. Naast o.a. een verbetering van de beveiliging van mobiele toestellen en datastromen, nam e-ib in samenwerking met het bevoegde kabinet diverse acties om onze systemen resistenter te maken tegen extern gelanceerde aanvallen en andere potentiele acties binnen het domein van cybercriminaliteit. Het uitwerken van oplossingen die gericht zijn op een steeds grotere toegevoegde waarde blijft een continu aandachtspunt: we breidden onze diensten naar burgers en bedrijven verder uit. De interbestuurlijke producten- en dienstencataloog, de open data-initiatieven, de verwezenlijkingen m.b.t. datacommunicatie met de lokale besturen zijn hier maar enkele voorbeelden van. Een verdere investering in de e-ib bouwstenen, met uitbreidingen van o.a. de platformen voor toegangs- en gebruiksbeheer en Magda, was essentieel. Niet enkel wegens de steeds groeiende populariteit van de bouwstenen bij onze gebruikers, maar ook wegens hun intrinsieke waarde als onontbeerlijke component in de verschillende business processen. Door het gebruik van deze bouwstenen kunt u zich focussen op uw kernactiviteiten in plaats van het zelf uitbouwen en onderhouden van de basis ICT-infrastructuur, worden de investeringskosten gedeeld door u, e- IB en andere klanten en geniet u van schaalvoordelen. Tot slot trof e-ib in 2013 de voorbereidingen voor de nieuwe ICT-dienstverleningscontracten. Deze contracten bieden een antwoord op de verschillende business behoeften die we gecapteerd hebben, en reflecteren de actuele technologische trends die een nieuwe aanpak van de ICTdiensten binnen de Vlaamse overheid mogelijk maken: het opsplitsen van het bestaande contract in vier complementaire delen voor een grotere flexibiliteit, de nadruk op Everything as a Service, het maximaal streven naar Open Standaarden, de nadruk op snel aan te passen procedures, en de specifieke aandacht naar end-to-end oplossingen en verdere integratie zijn hierbij de belangrijkste krachtlijnen. Ik wens u veel leesplezier, Luc Chauvin ICT-manager Vlaamse overheid, Manager entiteit e-government en ICT-Beheer

5 Jaarrapport Over onze organisatie De entiteit e-government en ICT-Beheer (e-ib) wil alle entiteiten van de Vlaamse overheid maximaal ondersteunen door het aanbieden van ICT-, e-government- en informatiediensten, -producten en -advies, om op die manier bij te dragen tot de optimale werking van de Vlaamse overheid als geheel. Hoe doen wij dit: Wij leveren vanuit onze expertise een bijdrage tot het beleid m.b.t. het gemeenschappelijk ICT-, e-government- en informatiedienstverleningsaanbod, de gemeenschappelijke ICT-, e-government omgevingen, en de ICT-, e-government- en informatie samenwerking binnen de Vlaamse overheid en met haar partners. Wij bieden een ruime waaier aan ICT-, e-government- en informatiediensten op het niveau van de Vlaamse overheid. Wij investeren in gemeenschappelijke ICT-, e-government en informatieomgevingen op het niveau van de Vlaamse overheid met het oog op schaalvoordelen en betere integratie binnen de Vlaamse overheid en met haar partners. Wij verlenen advies op basis van interne opgebouwde expertise.

6 Jaarrapport Strategische positionering Als entiteit met een missie om maximaal bij te dragen aan het optimaal inzetten van ICT-,informatie- en e-governmentmiddelen (en dit op een Vlaamse overheid brede basis) wordt uitgegaan van volgende fundamentele uitgangspunten: Bij het bepalen van het dienstenaanbod wordt steeds vertrokken van de reële businessbehoeften van de bestaande en potentieel nieuwe klantenorganisaties. Wij focussen op die zaken die een maximale toegevoegde waarde creëren voor de meerderheid van de bestaande en potentieel nieuwe klanten. Dit betekent concreet dat bij de toewijzing van de beschikbare (en beperkte) middelen de reikwijdte van de dienstverlening zich prioritair richt op die zaken die een maximale positieve impact hebben naar de (meerderheid van de) klanten toe. Indien geen toegevoegde waarde kan gedefinieerd worden, wordt het desbetreffend aanbod niet weerhouden. Bij het bijsturen en verder uitwerken van de reikwijdte van de dienstverlening wordt in eerste instantie gericht op generieke en gemeenschappelijke klantenbehoeften. De beschikbare middelen laten niet toe om oplossingen die specifiek zijn voor slechts één organisatie aan te bieden. Bovendien neemt de DAB de verantwoordelijkheid om de bouw, implementatie en het beheer van noodzakelijke fundamentele basis ICT/Informatie/egovernment platformen op te nemen waarvoor de nodige middelen de capaciteit van de individuele klantenorganisaties overstijgen.

7 Jaarrapport Onze focus op dienstverlening binnen de VO-entiteiten

8 Jaarrapport Een gemeenschappelijk ICT-dienstenaanbod via vier raamcontracten (ICT-contract 2015) Op 14 december 2012 besliste de Vlaamse Regering dat de realisatie van het gemeenschappelijke ICT-dienstverleningsaanbod ten behoeve van de diensten van de Vlaamse overheid na het beëindigen van de lopende ICTdienstverleningsovereenkomst met HP-Belgacom, zal gebeuren door de uitvoering van 4 aparte raamovereenkomsten. De gunningsprocedures voor de raamcontracten werden opgestart. De uiteindelijke beslissing tot gunning door de Vlaamse regering wordt voorzien voor het eerste en tweede kwartaal van Exploitatiegebonden diensten Voor deze procedure (onderhandse procedure met bekendmaking) ontving e-ib op 4 februari 2013 vier kandidaatstellingen die, na toetsing aan de uitsluitings- en selectiecriteria, alle vier uitgenodigd werden om een initiële offerte in te dienen. Op 4 juni 2013 werd een initiële offerte ingediend door de volgende ondernemingen of combinaties van ondernemingen: ATOS Belgium NV Hewlett-Packard Belgium BVBA & Belgacom NV IBM Belgium BVBA Met deze drie inschrijvers werden van begin september tot midden oktober onderhandelingen gevoerd. Het finaal bestek, met de uitnodiging tot indiening van een Best and Final Offer (BAFO) werd verstuurd op 5 november De finale offertes moesten tegen 13 januari 2014 ingediend zijn. Technische ondersteuning via ICT-profielen Voor deze procedure (beperkte offerteaanvraag) ontving e-ib op 23 mei 2013 vier kandidaatstellingen die, na toetsing aan de uitsluitings- en selectiecriteria, alle vier uitgenodigd werden om een offerte in te dienen. Op 23 september 2013 werden offertes ontvangen van de volgende ondernemingen of combinaties van ondernemingen: USG Public-Sourcing ManpowerGroup Solutions Belgium De combinatie Brainbridge bvba (XENTR Workforce Management) en Bartech Europe Ltd De evaluatie van de offertes werd afgerond en een voorstel tot gunnen werd opgesteld. Het voorstel tot gunnen werd voor advies naar Inspectie van Financiën (IF) gestuurd. Op 12 december 2013 werd het gunstig advies van IF ontvangen. Op 23 december 2013 werd het dossier doorgestuurd naar het politieke niveau voor begrotingsakkoord en vervolgens voor goedkeuring door de Vlaamse regering.

9 Jaarrapport Aankoop diverse ICT-producten Voor deze procedure (beperkte offerteaanvraag) ontving e-ib op 24 mei 2013 drie kandidaatstellingen die, na toetsing aan de uitsluitings- en selectiecriteria, alle drie uitgenodigd werden om een offerte in te dienen. Op 24 september 2013 werden offertes ontvangen van de onderstaande ondernemingen: Econocom Products & Solutions BeLux NV RealDolmen NV Systemat Belgium NV De evaluatie van de offertes werd afgerond en een voorstel tot gunnen werd voor advies naar IF gestuurd. Op 17 januari 2014 werd het dossier doorgestuurd naar het politieke niveau voor begrotingsakkoord en vervolgens voor goedkeuring door de Vlaamse regering. Ontwikkelingsprojecten Omdat voor deze procedure (onderhandse procedure met bekendmaking) gebruik gemaakt wordt van mogelijkheden die enkel in de nieuwe wetgeving op de overheidsopdrachten is opgenomen, werd de oproep tot deelneming pas gepubliceerd van zodra de nieuwe wetgeving overheidsopdrachten van kracht werd, namelijk op 1 juli Op 13 augustus 2013 ontving e-ib twaalf kandidaatstellingen waarvan, na toetsing aan de uitsluitings- en selectiecriteria, enkel de tien beste uitgenodigd werden om een initiële offerte in te dienen. Op 21 oktober 2013 werden initiële offertes ontvangen van de volgende acht ondernemingen of combinaties van ondernemingen: Cegeka NV Capgemini België NV RealDolmen NV De combinatie van ondernemingen bestaande uit: o Steria Benelux NV o Delaware Consulting o Sogeti Belgium NV De combinatie van ondernemingen bestaande uit: o Hewlett - Packard Belgium BVBA o Belgacom NV ATOS Belgium NV CSC Computer Sciences VOF De combinatie van ondernemingen bestaande uit: o CGI Belgium NV o Trasys NV o Accenture NV De onderhandelingen met deze acht inschrijvers gingen door in de periode tussen 2 tot 12 december Het finaal bestek werd opgesteld en op 23 december 2013 aan IF bezorgd voor advies. Na ontvangst van een gunstig advies werd het finaal bestek op 7 januari 2014 verstuurd naar de acht ondernemingen of combinaties van ondernemingen waarmee onderhandeld werd. De finale offertes moeten ingediend zijn tegen 17 februari Programmaverantwoordelijke: Benny Vanspringel

10 Jaarrapport Nieuw datacenter met geactualiseerde infrastructuur Anticiperend op het einde van het huurcontract van het Boudewijngebouw te Brussel in 2016, startte e-ib de voorbereiding van de migratie van de Boudewijncomputerzaal naar een uitgebreide locatie binnen het datacenter van COLT. Tegelijkertijd voorziet e-ib nieuwe datacenterinfrastructuur zodat de entiteiten binnen de Vlaamse overheid hun toepassingen kunnen migreren naar een up-to-date omgeving, en wordt de datacentercapaciteit geactualiseerd. Het afgelopen jaar werd een high level studie opgesteld voor de Boudewijnmigratie. Deze omvat een lijst van alle toepassingen, servers en netwerkverbindingen die gemigreerd dienen te worden, alsook een eerste inschatting van de kostprijs. Een marktbevraging voor nieuwe server-, storage-, netwerk- en securityinfrastructuur binnen COLT datacenter werd uitgevoerd. Door het verdwijnen van de Boudewijn computerzaal is er geen siteredundantie. e-ib startte bijgevolg een marktbevraging op voor een tweede site met (beperkte) disaster recovery mogelijkheden. Programmaverantwoordelijke: Dirk De Beule In cijfers De toegevoegde locatie binnen het datacenter Colt omvat 75m2 computerzaalcapaciteit met een elektrische capaciteit van 2 KW/m2. De huidige kooien in Colt omvatten in totaal 230 m2 computerzaalcapaciteit met een elektrische capaciteit van 1KW/m2 Boudewijn computerzaal bevat einde 2013 nog een 180-tal fysieke servers die gemigreerd moeten worden.

11 Jaarrapport IPv6: een nieuwe standaard met een quasi onbeperkt aantal IP-adressen Vlaamse ambtenaren kunnen sinds dit jaar surfen op het IPv6-netwerk en IPv6-websites bezoeken. Omgekeerd is het voor burgers en ondernemingen mogelijk om Vlaamse overheidstoepassingen en websites, zoals te bereiken vanaf IPv6-netwerken. Het initiatief kwam er onder impuls van Vlaams ministers Bourgeois, bevoegd voor ICT. De ondersteuning van IPv6 is noodzakelijk omdat de IPv4- adressen uitgeput raken en nieuwe IPv6-adressen in opmars zijn. Vernieuwd SSL-VPN-platform vormt de basis voor toekomstgericht en performant telewerken e-ib vernieuwde de omgeving waarmee u zich met uw federale token of elektronische identiteitskaart (eid) kunt aanmelden op het netwerk van de Vlaamse overheid om bijvoorbeeld van thuis uit met dezelfde connectie te kunnen werken als op kantoor. e-ib voerde, samen met HP-Belgacom, een upgrade uit van de SSL-VPN-omgeving en - software. Zo investeerde e-ib fors in een toekomstgericht platform dat toelaat om het toenemende gebruik van telewerk maximaal te ondersteunen. Door het nieuwe krachtigere platform en het gebruik van nieuwe technologie verbeterde de performantie. Thuiswerkers die via SSL-VPN een verbinding leggen met het netwerk van de Vlaamse overheid, beschikken over een nog stabielere, veiligere en krachtigere connectie. De hogere capaciteit van het aantal gelijktijdige gebruikers zorgt voor een betrouwbare connectiviteit, ook in pieksituaties. Ruim gebruikers kunnen simultaan het nieuwe SSL- VPN platform gebruiken. De werkelijke limiet ligt nog hoger, want de 'stresstest' om de limiet te meten werd beperkt tot een maximaal aantal van simultane gebruikers. Dit is dus meer dan een verdubbeling van het vroeger aantal concurrente gebruikers. De infrastructuur werd geïntegreerd in de nieuwe VO Toegangsbeheeromgeving. Programmaverantwoordelijke: Paul De Vroede

12 Jaarrapport Een nieuwe Referentiearchitectuur voor generiek vergunningverleningsproces e-ib werkte een referentiearchitectuur voor een generiek vergunningverleningsproces uit. Deze referentiearchitectuur biedt een kader voor het realiseren van een vergunningverleningsproces op maat van een entiteit en met behulp van generieke en specifieke ICT-bouwstenen. Het generiek proces is geschikt voor verschillende types van vergunningen (bouwaanvraag, jacht- of visvergunning, uitbatingsvergunning, ). Update technology policy Ook de bestaande technology policy werd grondig aangepakt. Hierbij vond een actualisatie plaats van de lijst met de standaard softwareproducten die aan de basis liggen van de e-ib bouwstenen, de e-ib gemeenschappelijke platformen en de daar rond gebouwde Gemeenschappelijke ICT Dienstverlening (GID). Ook het bijhorende beheersproces werd bijgewerkt om een betere integratie te realiseren met het operationele releasebeheer binnen de GID ICTomgevingen. De focus lag in eerste instantie op standaard datacenter softwareproducten. Het uitgewerkte kader kan in de toekomst verder toegepast worden voor standaard datacenter hardwareproducten, en voor standaard eindgebruikersinfrastructuurproducten. Andere entiteiten van de Vlaamse overheid kunnen de e-ib technology policy overnemen, en indien gewenst verder aanpassen aan de eigen noden. Programmaverantwoordelijke: Wim Martens

13 Jaarrapport Uitbreiding netwerkcapaciteit e-ib optimaliseert het netwerk van de Vlaamse overheid en zorgt voor een continue werking ervan. Het netwerk wordt up-to-date gehouden door waar nodig te vervangen, te verhuizen, en de capaciteit uit te breiden. e-ib bouwt ook nieuwe dienstverlening uit op vlak van netwerken afgestemd op de businessbehoeften binnen de Vlaamse overheid. In kader van de continuïteit van de netwerk- en beveiligingsomgeving werden de volgende projecten uitgevoerd: Het vervangen van de mainframeverbinding tussen Cipal en de Vlaamse overheid door een meer kostenefficiënt en performanter alternatief. De uitbreiding van de backbone naar Vlissingen via Vlaamse glasvezelverbindingen, met een grotere bandbreedte tot gevolg. De consolidatie van de verschillende beheernetwerken in het datacenter naar de nieuwe omgeving, gerealiseerd in kader van Beheer op afstand. Hierdoor krijgen externe beheerders een geauthentiseerde toegang tot het VO-netwerk toe via het VO Toegangsbeheerplatform, en kunnen ze beheerstaken op vraag van de klant uitvoeren. In kader van de netwerkdienstverlening van e-ib werd het onderstaande gerealiseerd: Diverse operationele werkzaamheden netwerkinfrastructuur. Dit omhelst onder andere kleine capaciteitsuitbreidingen, verhuizingen of interne reorganisaties en ondersteuning bij werkzaamheden van derde partijen (afm, lokale aannemers). De derde en laatste fase van bandbreedte-uitbreidingen. Nog resterend zijn de sites in moeilijk bereikbare buitengebieden, of locaties waarbij het verkrijgen van de juiste vergunningen moeilijk ligt. Programmaverantwoordelijke: Harro Verton

14 Jaarrapport Mainframe met grote opslag en verwerkingscapaciteit Het mainframe is een gigantische server met een eigen besturingssysteem, die werkt aan grootschalige operaties in een uiterst gecontroleerde en beveiligde omgeving. Het migratieproject van het batch job sheduling software pakket Control- M naar CA7, dat het (hoofdzakelijk buiten de kantooruren) automatisch laten uitvoeren van programma s ondersteunt op zowel mainframe- als serveromgevingen, werd afgerond en wordt door een gespecialiseerd team opgevolgd. Om de beschikbare middelen beter te kunnen inzetten, lichtte e-ib de exploitatiekost van het mainframe door. Verder werd er de nodige aandacht besteed aan het optimaliseren van de efficiëntie van het platform en aan het up to date houden van de software. Programmaverantwoordelijke: Wouter Van Den Bosch

15 Jaarrapport Opslag- en back-upomgeving e-ib actualiseert de opslag- en back-upomgeving voortdurend en breidt deze uit om te kunnen voldoen aan de behoeften van de Vlaamse overheid. De implementatie van de nieuwe SAN-storagebox in het Colt-datacenter te Nossegem werd uitgevoerd tijdens het eerste kwartaal van SANstorage is gedeelde opslag die gebruikt kan worden door meerdere servers. Voordelen hiervan zijn een betere benutting van de storagecapaciteit en betere prestaties. De nieuwe storagebox heeft een netto capaciteit van 160 TB en is de eerste box die gebruik maakt van auto-tiering functionaliteit. Storage wordt daardoor automatisch gemigreerd tussen de verschillende storagetiers in de box afhankelijk van de performantiebehoeften e-ib lanceerde eveneens een nieuwe back-upoplossing die gebruik maakt van datadeduplicatietechnologie zodat de verschillende backups efficiënt bewaard worden op de disken. Daarnaast werden verouderde SAN-switchen in de computerzalen Colt en Boudewijn vervangen: in Colt datacenter alle EOSL-switchen (vier in totaal) en in de Boudewijn computerzaal de twee belangrijkste switchen. De overige worden niet vervangen wegens de uitfasering van Boudewijn computerzaal. De EMC-Centera oplossing in gebruik voor archivering werd vernieuwd. De helft van de storagenodes werd vervangen in het kader van EOSL (end of service life)-problematiek. In cijfers De storagebehoeften van de Vlaamse overheid groeien jaarlijks met 30%, net zoals bij andere organisaties. Datadeduplicatietechniek bij back-up verhoogt het efficiënt gebruik van fysieke harde schijven. Door de duplicatiefactor van 12 stemt 65 TeraByte (TB) fysieke diskcapaciteit overeen met 780 TB virtuele diskcapaciteit. Deze techniek levert een bijdrage tot Greent IT wegens het aanzienlijk minder verbruik van elektriciteit. De storagenodes voor de archiefoplossing (EMC-centera) hebben een grotere diskcapaciteit. Door het gebruik van disken met 3 TB capaciteit i.p.v. 500 GigaByte (GB) vergroot de totale capaciteit met ongeveer 35 TB. De totale capaciteit bedraagt nu ongeveer 90 TB. Programmaverantwoordelijke: Dirk De Beule

16 Jaarrapport Platform voor dienstengeoriënteerde architectuur (SOA/DGA) Een dienstengeoriënteerde architectuur (DGA) is een set van ontwerpprincipes, toegepast bij de ontwikkeling en integratie van ICTsystemen. Centraal staat het concept van diensten (Services), die een losse koppeling toelaten tussen de verschillende systemen en die gerelateerd zijn aan business services. Het DGA-platform voor de Vlaamse overheid bestaat uit verschillende elementen: Virtuele servers die aangeboden worden volgens het CoD-server dienstenmodel, met de nodige licenties voor SOA-tools en middleware software die door de klanten binnen de Vlaamse overheid gebruikt kunnen worden om SOA-gebaseerde systemen te ontwikkelen en te runnen. Het gaat hierbij om middleware voor het realiseren van een enterprise service bus, het realiseren van applicatie-integratie (via connectors, messaging, beveiliging, ) en het ondersteunen van business proces management (BPM). Generieke diensten op het vlak van beveiliging, monitoring, logging, messagediensten, die toegepast worden bij SOA-gebaseerde systemen. Het applicatie monitoring platform (AMP), die de beschikbaarheid en performantie van (business) services en processen bewaakt, werd geactualiseerd naar de laatste versies en werd uitgebreid met Sitescope om systemen zonder agent te kunnen monitoren. Ook werd het bereik verruimd naar een grotere set van toepassingen, en werd de verwerkingscapaciteit van de centrale componenten opgevoerd. Daarnaast breidde e-ib de capaciteit van het Business Service Monitoring platform uit. Een VO-brede service repository bevat definities van herbruikbare diensten binnen VO-toepassingen en laat toe om de metainformatie van herbruikbare diensten te beheren binnen de VO en de ontwikkelingsprocessen van deze diensten te optimaliseren. In 2013 werd de Systinet service repository opgezet: dit houdt de inrichting in van de repository en van de ontwikkelprocessen die het gebruik en hergebruik van services mogelijk maakt en informatieuitwisseling middels services faciliteert. Een SOA-referentiearchitectuur van een (generiek) SOAgebaseerd applicatiesysteem die zowel de middleware als de opbouw van een generieke SOA-gebaseerde applicatie beschrijft. Programmaverantwoordelijke: Stefaan Becu

17 Figuur: Schematische voorstelling Diensten Georiënteerde Architectuur (Bron: Wikipedia) Jaarrapport

18 Jaarrapport Ondersteunende ICT-Systemen De configuration management database (CMDB) is de inventaris van hard- en software, licenties en IT-contracten, gekoppeld aan gegevens over organisatie, personeel en locaties. CMDB bevat o.a. de volgende ICT-informatie: De datakwaliteit van CMDB werd het afgelopen jaar grondig verbeterd. Daarnaast werden een aantal verbeteringen uitgevoerd zoals de synchronisatie van de locaties van personen met Vlimpers, de registratie en het beheer van certificaten en het raadplegen van licenties. Het IT-bestelsysteem Ariba werd in de Cloud geplaatst. Ariba hergebruikt de persoonsgegevens uit CMDB en Vlimpers, waardoor zowel aan gebruikersvriendelijkheid als efficiëntie wordt gewonnen. Bij het aanmaken van een werkaanvraag dient de gebruiker zijn persoonsgegevens immers niet opnieuw in te dienen indien deze reeds gekend is in CMDB. 553 locaties gebruikers 690 tablets laptops Figuur: De ondersteunende ICT-systemen binnen de GID Programmaverantwoordelijke: Dirk Vergauwen smartphones breedbandaansluitingen

19 Jaarrapport Groeiend aanbod aan databanken en BI-platformen Een degelijke gedeelde omgeving neemt de behoefte weg aan afzonderlijke databankservers. Dit laat enerzijds toe om een aanzienlijke kostenbesparing te realiseren op vlak van hard- en software, en anderzijds om een meerwaarde te bieden via extra modaliteiten en mogelijkheden, zoals een hoge beschikbaarheid. Een belangrijke meerwaarde van een gedeelde omgeving voor databanken, vormt de optimale inzet van licenties. e-ib startte met het opzetten van PostgreSQL, een open source Relational Database Management System (RDBMS), vergelijkbaar met Oracle, Informix of MySQL, waarmee databanken ontwikkeld of beheerd kunnen worden. PostgreSQL wordt naar voren geschoven als voorkeursplatform voor relationele database wegens de kostefficiëntie en het open source karakter van de oplossing. Door de migratie van het Vlaamse overheid bedrijfsinformatieplatform (VOBIP) naar Cognos 10.2, namen de mogelijkheden en de gebruiksvriendelijkheid van het Business Intelligence (BI)-platform toe. Het is nu ook mogelijk om rapporten te raadplegen op mobiele toestellen via Cognos mobile. Programmaverantwoordelijke: Baldwin Van Sande

20 Jaarrapport Centraal beheren en scannen van documenten Enkele kerncijfers over Documentum: De zoekmachine binnen het documentbeheersysteem Documentum werd vernieuwd, waardoor documenten nu sneller worden teruggevonden. Bovendien werd een monitoring opgezet op niveau van het gehele Documentumplatform zodat de ICT-dienstverlener een beter zicht heeft op de operationele beschikbaarheid ervan. De centrale scanverwerkingsinfrastructuur gebaseerd op Kofaxtechnologie werd geüpgraded naar versie 10. De oplossing kan ingescande documenten omzetten naar tekstdoorzoekbare PDF-bestanden om deze rechtstreeks op te slaan in een documentaire databank (docbase). Ook geëxtraheerde metadata wordt overgenomen in de Documentum metadata. Programmaverantwoordelijke: Baldwin Van Sande

21 Jaarrapport Uitbreiding en optimalisatie van het serveraanbod Het serveroptimalisatieprogramma (SOP) heeft tot doel het serverpark te optimaliseren, de exploitatiekosten ervan te verminderen, uitbreidingen en verbeteringen te realiseren. e-ib waarborgt hierdoor de continuïteit van het CoD- serveraanbod - en van de platformen en toepassingen die erop gehost worden - en optimaliseert de dienstverlening door het aanbieden van lagere kosten en betere aansluiting op klantenbehoeften. Naast het uit dienst nemen van verouderde servers, ondernam e-ib nog andere stappen om deze doelstellingen te bereiken. Zo werd de upgrade van VMWare, het virtualisatieplatform voor de virtuele Windows- en Linuxservers, naar Vsphere 5 uitgevoerd zowel voor productie als T&I (Test en integratie)-servers. Dit nieuwe virtualisatieplatform maakt een beter beheer mogelijk van de virtuele Linux- en Windowsservers en vormt de basis voor het toekomstige VO-datacenter. Het technische ontwerp en de productkeuze die nodig zijn om de shared serverinfrastructuur in de toekomst verder uit te bouwen, werd vastgelegd. Deze nieuwe serverinfrastructuur zal in 2014 gerealiseerd worden binnen het programma realisatie nieuw data center. Daarnaast werden voor gebruikers de nodige Windows 2012 CALlicenties verworven. Deze licentie geeft een gebruiker recht op toegang tot de services op de server. Tot slot richtte e-ib, samen met de ICT-dienstverlener HP-Belgacom de operationele dienstverlening Linux in. Hierbij werd een aanbod van door HP-Belgacom beheerde Windows- en Linuxservers op infrastructuur van HP-Belgacom toegevoegd. Gemeenschappelijke omgeving voor het testen van (ver)nieuw(d)e toepassingen Met een gemeenschappelijke test- een integratieomgeving (T&I) wil e-ib een degelijke, actuele en dynamisch inzetbare omgeving aanbieden die vlot bruikbaar is voor het testen van nieuwe of gewijzigde bedrijfstoepassingen. De gemeenschappelijke test- en integratieomgeving biedt centrale servercapaciteit voor de meest gangbare projecten en kan beroep doen op de nodige generieke ondersteunende systemen (zoals toegangsbeheer). Om een vlotte integratie van oplossingen op bepaalde platformen (zoals documentaire en collaboratieve systemen) te verzekeren, worden ook enkele permanent beschikbare omgevingen (proefomgevingen) opgezet en onderhouden. e-ib houdt deze omgeving actueel en voert voortdurend verbeteringen uit op vlak van het efficiënt beheer ervan. Een van de volgende stappen is het vervangen van verouderde testpc s. Programmaverantwoordelijke: Dirk De Beule Programmaverantwoordelijke: Baldwin Van Sande

22 Jaarrapport Een roadmap voor cloud computing Cloud computing biedt diverse opportuniteiten voor de Vlaamse overheid op vlak van time to market, kostenverlaging, het elimineren van investeringen en responsabilisering. Na overleg met afgevaardigden van de entiteiten Vlaamse overheid, ontwikkelde e-ib een visie en roadmap voor een efficiënte en effectieve integratie van Cloud binnen de ICTdienstverlening. De roadmap zal ondermeer bestaan uit het uittekenen van een architectuur, het uitwerken van generieke evaluatiecriteria, procedures, tools en processen. "kañooh, het op Drupal gebaseerde platform om snel en goedkoop websites te bouwen, koos resoluut voor de cloud omwille van de flexibiliteit en de kostenefficiëntie. e-ib speelde een sleutelrol in het bepalen van de architectuur voor de aansluiting van kañooh met VOnet en voor de integratie van e-id via toegangs- en gebruikersbeheer. Verder werd samen met e-ib alle aspecten rond veiligheid bepaald. Godfried Knipscheer, Vincent Sennesael, DAR Programmaverantwoordelijke: Wim Martens

23 Jaarrapport Coördinatiecomité Vlaamse dienstenintegrator opgericht Na inwinning van de adviezen van de Vlaamse Toezichtcommissie en de Raad van State keurde de Vlaamse Regering het besluit tot uitvoering van het decreet van 13 juli 2012 houdende de oprichting en organisatie van een Vlaamse dienstenintegrator op 29 november 2013 definitief goed. Dat besluit regelt de bevoegdheden en de samenstelling van het coördinatiecomité dat de Vlaamse dienstenintegrator (VDI) bijstaat bij de vervulling van zijn opdrachten. Bevoegdheden van het coördinatiecomité Het coördinatiecomité beraadslaagt over initiatieven ter bevordering van de samenwerking m.b.t. elektronisch gegevensverkeer en over initiatieven die kunnen bijdragen tot een rechtmatige en vertrouwelijke behandeling van persoonsgegevens. De bevoegdheden van het coördinatiecomité omvatten zowel operationele als strategische aspecten met betrekking tot zowel het informatie- als het ICT-beleid. Zo maakt het coördinatiecomité strategische keuzes voor een gemeenschappelijk beleid over de aanmaak, het beheer, de uitwisseling, het gebruik en het hergebruik van de gegevens die de instanties nodig hebben voor de uitvoering van hun taken met het oog op de realisatie van een efficiënt en interoperabel gebruik van gegevens over de instanties heen. Ook beraadslaagt het coördinatiecomité op strategisch niveau over alle relevante overkoepelende en entiteitsoverschrijdende aspecten van het inzetten van ICT-oplossingen die gebruikt worden binnen de dienstverleningsprocessen van de Vlaamse overheid. In het bijzonder maakt het coördinatiecomité strategische keuzes voor een gemeenschappelijk veiligheidsbeleid, gemeenschappelijke ICT-standaarden en een gezamenlijk gebruik van infrastructuurdiensten en ICT-omgevingen. Het coördinatiecomité heeft uitdrukkelijk de opdracht te onderzoeken over welke thema s m.b.t. het informatie- en het ICT-beleid, en onder welke voorwaarden, het coördinatiecomité beslissingen kan nemen die voor alle entiteiten van de Vlaamse administratie bindend zijn. Samenstellen van het coördinatiecomité Zodra de namen van alle vertegenwoordigers namens de Vlaamse beleidsdomeinen gekend zijn, kan het coördinatiecomité concreet worden samengesteld en van start gaan.

24 Jaarrapport Een globaal beleidsmatig kader voor authentieke Vlaamse gegevensbronnen Het opstellen van een globaal beleidsmatig kader voor authentieke Vlaamse gegevensbronnen is een van de eerste uitdagingen die door het VDI-coördinatiecomité zal worden opgenomen. Een dergelijk beleidsmatig kader zal immers leiden tot de creatie van een operationeel, technisch en financieel kader dat op het vlak van de verdere uitbouw van dergelijke Vlaamse gegevensbronnen een vooruitstrevend beleid mogelijk maakt. Overleg op intergouvernementeel niveau Het overleg op intergouvernementeel niveau is ondertussen ook geregeld, nl. door het samenwerkingsakkoord van 26 augustus 2013 tussen de federale, gewestelijke en gemeenschapsoverheden voor het harmoniseren en uitlijnen van de initiatieven die de realisatie van een geïntegreerd e- government beogen. Alle partijen hebben zich ertoe verbonden om, volgens eenieders specifieke bevoegdheden, deel te nemen aan het overlegcomité voor de dienstenintegratoren. Het secretariaat van dat overlegcomité, dat door de Federale Overheidsdienst bevoegd voor Informatie- en Communicatietechnologie (FEDICT) wordt waargenomen, doet de nodige voorbereiding tot opstart van het overlegcomité. In dat intergouvernementeel overlegcomité zullen belangrijke afspraken worden gemaakt m.b.t. welke dienstenintegrator welke taken op zich neemt en de minimale veiligheidsvoorschriften. Programmaverantwoordelijke: Geert Mareels

25 Jaarrapport Maximale ondersteuning van de eindgebruikers

26 Jaarrapport Mijn werkplek overal De entiteit e-government en ICT-Beheer en het departement WSE lanceerden in 2013 een oproep naar alle entiteiten van de Vlaamse overheid om in te stappen in het pilootproject rond geïntegreerde communicatie: Mijn werkplek overal. Dit project biedt nieuwe mogelijkheden om samen te werken en te communiceren, op basis van Microsoft Lync. Het piloot-aanbod is enkel beschikbaar voor GID-klanten, later bij de opstart van het nieuwe ICT-contract in 2015 kunnen andere entiteiten en lokale besturen ook afnemen van een gelijkaardig aanbod. Het nieuwe werken Op elk ogenblik kan de status (bv. op basis van beschikbaarheidsinformatie aanwezig in de Microsoft Outlook agenda) van een collega bekeken worden en kan een virtuele interactie ontstaan op een wijze die het meest geschikt is voor alle deelnemers. In cijfersl Een overzicht van de aangesloten klanten: Aantal gebruikers per aangesloten entiteit Veel entiteiten van de Vlaamse overheid hebben al een traditie met het WSE anders werken dat nu een verder momentum krijgt naar het nieuwe werken. De combinaties van telewerken, thuiswerken, locatieonafhankelijk LV MOW werken, een nieuwe kantoorinrichting, prestatiegericht werken, zorgen voor heel wat uitdagingen en veranderingen op de werkvloer, ook op technologisch vlak. Om deze nieuwe doelstelling technologisch te helpen ondersteunen, biedt EWI e-ib CJSM RWO het pilootproject nieuwe diensten aan: mogelijkheden om onder collega s O&V met elkaar te bellen via Lync, Instant messaging of snel communiceren via korte chat-berichtjes, mogelijkheden voor tele- en videoconferencing, uitwisselen van aanwezigheidsinformatie, documenten delen en samen 20 AFM VSAWSE bewerken en virtuele vergaderingen opzetten. Programmaverantwoordelijke geïntegreerde communicatie: Wai-Kong Yu

27 Jaarrapport Draadloos surfen voor ambtenaren en bezoekers IT-ondersteuning verhuis naar VAC s e-ib stelde een roadmap op voor de invoering van het draadloos netwerk (VO-WLAN) in de grote gemeenschappelijke gebouwen van de Vlaamse overheid in samenwerking met het Agentschap voor Facilitair Management (AFM). Het voorzien van de grote gemeenschappelijke gebouwen van de Vlaamse overheid van VO-WLAN vormt een van de speerpunten in een visie die het nieuwe werken binnen de Vlaamse overheid ondersteunt, uitgaande van een maximale flexibiliteit en mobiliteit voor de personeelsleden van de Vlaamse overheid. Daarnaast ondersteunde e-ib de installatie of aanpassing van de ITinfrastructuur in de Vlaamse Administratieve Centra (VAC) Hasselt en Antwerpen. De nodige generieke ICT-infrastructuur werd geïnstalleerd, verhuisd of geïntegreerd met andere ICT-systemen. Daarnaast werden de eerste voorbereidingen getroffen voor het installeren van de ICT-infrastructuur in VAC Gent. Sinds dit jaar kunnen de Vlaamse overheidsmedewerkers die gehuisvest zijn in het Ellipsgebouw, het Ferrarisgebouw en de Vlaamse Administratieve Centra Hasselt en Antwerpen gebruik maken van het draadloos netwerk van de Vlaamse overheid (VO-WLAN). Ook personeelsleden van de Vlaamse overheid, op bezoek in de bovenvermelde gebouwen, kunnen op dit VO-WLAN beroep doen. Aan andere bezoekers kan op deze locaties een veilige en gecontroleerde manier toegang tot het internet verleend worden via het bezoekersnetwerk. Programmaverantwoordelijke: Harro Verton

28 Jaarrapport Toenemend mailverkeer De sterke groei, de populariteit en het belang van als werkinstrument en communicatiemiddel in de dagelijkse werking van de Vlaamse overheid, vereisen een flexibele, stabiele en veilige mailinfrastructuur die kan meegroeien met de veranderende gebruikersbehoeften en de steeds toenemende vraag naar extra capaciteit. In dit kader schakelde e-ib een derde MS- Exchange2007-mailcluster in om de groei en belasting (hoofdzakelijk opslagcapaciteit en aantal gebruikers) op de bestaande twee mailclusters mee te helpen op te vangen. Daarnaast werden de mailarchiveringsservers geactualiseerd zodat deze compatibel zijn met de nieuwe Microsoft Office pakketten en het Windows 8 besturingssysteem. Een nieuwe URL (mm.vlaanderen.be) met eigen certificaat werd geïntroduceerd om een betere toegang te verlenen aan draadloze mobiele toestellen (smartphones/tablets) tot de centrale mailinfrastructuur en conflicten te vermijden met de webmailservers Aantal inkomende en uitgaande s (april - dec 13) April Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Verzonden aantal Inkomend aantal Grootte inkomend en uitgaand verkeer (april - dec 13) - in MB Verzonden s Inkomende s In cijfers Het aantal mailboxen aangesloten op de centrale mailinfrastructuur bedraagt Deze vertegenwoordigen een volume van 50 TeraByte (zowel online als archief), een groei van 10 TeraByte t.o.v. het jaar voordien. Programmaverantwoordelijke: Wai-Kong Yu

29 Jaarrapport Uitbreiding 3G-netwerk In samenwerking met Mobistar werden de volgende gebouwen van een indoor coverage installatie (3G) voorzien op de verdiepingen waar kabinetten van de Vlaamse Regering zijn gehuisvest: Ellipsgebouw, 20ste verdieping Arenberggebouw, 3de verdieping Martelaarsplein 7, 1 ste t.e.m. 3 de verdieping Consciencegebouw, 6de en 7de verdieping Phoenixgebouw, 10de en 11de verdieping De telefoniedienstverlening wordt voortdurend gemeten op basis van afgesproken dienstverleningsniveaus en de marktconformiteit van de prijzen en de juistheid van de facturatie wordt met vaste regelmaat geverifieerd. In cijfers o Afnemers van het contract: o De Vlaamse overheid, ten behoeve van de 13 Vlaamse ministeries en de kabinetten van de Vlaamse ministers en het Vlaams Parlement; Plus een aantal bijkomende toegetreden Agentschappen (18) o De lokale overheden: 274 lokale overheden vroegen reeds de contractvoorwaarden op 91 lokale overheden nemen effectief ook af van het contract o vaste spraaktelefonie- en marketingnummers o actieve sim-kaarten Programmaverantwoordelijke: André Van Vyve

30 Jaarrapport Digitaal archief Vlaanderen Digitaal Archief Vlaanderen beoogt de uitbouw van een gemeenschappelijke dienstverlening voor digitale archivering. Om digitale overheidsinformatie duurzaam toegankelijk te houden, zijn er investeringen nodig in infrastructuur, afspraken en middelen. Elke bestuursinstantie in de openbare sector kan deze zelf dragen, maar het is uiteraard veel (kost)-efficiënter om een gemeenschappelijke oplossing uit te werken. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de bestaande infrastructuur en expertise binnen de sector en wordt er structureel samengewerkt met het op te richten Vlaams Instituut voor de Archivering. Het voorbije jaar werd een haalbaarheidsstudie uitgevoerd en werd de juridische, organisatorische en technische impact, die de opschaling van de bestaande infrastructuur zou betekenen, in kaart gebracht. We analyseerden ook de klantenbehoeften en legden de basis voor de eerste pilootcases die zullen plaatsvinden in Omdat onze digitale dossiers in stukjes op verschillende plaatsen zitten, gaat een dossier opzoeken in het papieren archief op dit moment sneller. Carine Goossens, Archivaris gemeente Beveren Met het Digitale Archief Vlaanderen kunnen we digitale overheidsinformatie op een betrouwbare manier bewaren, verrijken, verbinden en ontsluiten. Geert Bourgeois, Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand Programmaverantwoordelijke: Bart Severi

31 Jaarrapport Depot Vilvoorde Het Depot te Vilvoorde is een kwaliteitsvolle en professionele bewaarplaats voor het beheren van het semi-statisch archief van de Vlaamse ministeries. Het biedt professionele dienstverlening aan voor de entiteiten van de Vlaamse overheid, op het vlak van beheer, bewaring, terbeschikkingstelling en vernietiging van documenten. In het vierde kwartaal van 2013 werd in totaal 1,8 kilometer archief in bewaring gegeven aan het Depot te Vilvoorde. Meer dan de helft van de bewaargevingen (1 kilometer) is eigendom van het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi). Onze overdracht verliep vlot dankzij de informatie over de overdrachtsprocedure op de website van bestuurszaken en de bijstand van de beleidsdomeinarchivaris en de archiefassistenten bij het Depot. De managementondersteuners van onze afdeling zorgden voor de opmaak van de overdrachtslijsten, het opslaan van de dossiers in archiefdossiers en het stapelen van de paletten. Dankzij de overdracht kwam er ruimte vrij in onze centrale archiefruimte. Het Depot is geschikter om deze dossiers, die pas 30 jaar na afhandeling kunnen vernietigd worden, in de beste omstandigheden te bewaren. We denken eraan om binnenkort een tweede reeks dossiers over te dragen. Vincent Laevens, Adviseur Overheidsopdrachten, Bestuurszaken

32 Jaarrapport Het afgelopen jaar werd in totaal 5,3 km archief in bewaring gegeven aan het Depot. Eind 2012 klokten we af op net geen 5 kilometer. Op een jaar tijd werd evenveel in bewaring gegeven als in de periode van de opening in september 2010 tot december 2012, m.a.w. een verdubbeling op 12 maanden tijd. Gevolg is dat de totale beschikbare capaciteit eind 2013 minder dan de helft bedraagt. Programmaverantwoordelijke: Bart Severi In het vierde kwartaal gaven zes beleidsdomeinen archief in bewaring. Het beleidsdomein Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid (DAR) droeg voor het eerst archief over. Dit betekent dus dat eind van de 13 beleidsdomeinen gebruik maken van de dienstverlening die het Depot aanbiedt. Meer cijfers op

33 Veiligheid hoog in het vaandel! Jaarrapport

34 Jaarrapport Verbeterde beveiliging van dataverkeer Betere beveiliging mobiele toestellen Door een extra beveiligingslaag in het netwerk van de Gemeenschappelijke ICT-Dienstverlening zijn de mobiele toestellen en telewerkverbindingen nu beter beschermd. Bovendien is het gemeenschappelijke buroticanetwerk van de Vlaamse overheid ook grondiger beveiligd tegen inbreuken afkomstig van de netwerken voor mobiele toestellen en telewerkverbindingen. De vernieuwde componenten leiden de datastromen van het mobiele dataverkeer (Mobistar APN) en van telewerkers (SSL-VPN en IPSectelewerkverbindingen) nu langs de nieuwe generatie firewalls. Zelfanalyse security-controles en veiligheidsactieplan m.b.t. cyberveiligheid Gezien de toenemende (en snel veranderende types) cyberaanvallen is het noodzakelijk om na te gaan of de huidige security-controles voldoende bescherming bieden, en of het veiligheidsactieplan specifiek m.b.t. cyberveiligheid bijgestuurd dient te worden. e-ib werkte daarom, met ondersteuning van een externe adviseur gespecialiseerd in cyberbeveiliging, een self assessment gap-analyse uit volgens het SANS- CC-20- securitymodel. Verbeterde beveiliging andere datastromen Dit jaar werd de overstap van Intrusion Detection (IDS) naar Intrusion Prevention ingezet. Ook werden twee extra datastromen aan inspectie en controle onderworpen, nl. datastromen naar hostnet en naar VOnet. Bijkomend werd de performantie van het beheerplatform (dat onder andere de rapporten levert) verbeterd. Programmaverantwoordelijke: Paul De Vroede

35 Jaarrapport Wat kunt u doen tegen cyberaanvallen? Belooft een u iets wat te mooi is om waar te zijn, ga er dan niet op in. Zelfs als de afzender betrouwbaar lijkt. adressen zijn makkelijk om na te maken. Banken en andere professionele organisaties zullen u nooit via mail gegevens vragen. Beperk de informatie die u online vrijgeeft over uzelf. Criminelen kunnen die informatie gebruiken om bijvoorbeeld uw vertrouwen te winnen als ze contact opnemen met u. Wees voorzichtig als u documenten en mails op het internet bewaart (Googledocs, grote gratis mailboxen ). Als een cybercrimineel uw account kraakt, kan die informatie in verkeerde handen vallen. Installeer geen software van onbetrouwbare bronnen. onnen. Zorg ervoor dat u altijd de meest actuele versie van uw software en uw antivirusprogramma op uw computer hebt staan. Updates dienen vaak om mogelijke veiligheidslekken te dichten. Uw pc helpt u veilig surfen: firewall, antivirus, beperkte gebruikersrechten Schakel die toepassingen niet ui Bron: 13 Lees het volledige interview met Paul De Vroede over Cyberattacks in het personeelsblad 13.

36 Jaarrapport Onze bouwstenen: Ontwikkelen van nieuwe diensten Beter, vlugger, met minder kosten

37 Jaarrapport Efficiënt en veilig beheren van gebruikersrechten Het VO-gebruikersbeheer ondersteunt het beheer van toegangen van verschillende doelgroepen tot systemen van de Vlaamse overheid. Zo beheren Vlaamse scholen via WebIDM zelf de toegang van hun medewerkers tot gekoppelde toepassingen. Ook de lokale besturen kunnen gebruikersrechten zelf onderhouden. Het VO-gebruikersbeheer laat eveneens toe om de toegang van de VOmedewerkers tot interne toepassingen en systemen op een meer homogene manier door lokale beheerders van en in de entiteiten te laten beheren. rechten aan groepen van medewerkers en het toekennen van rechten gelijkaardig aan deze van een bestaande gebruiker. Tevens werd de methode voor het opladen van gebruikersrechten op basis van aangeleverde bestanden verfijnd, enerzijds om de snelheid van opladen in lijn te brengen met de vereisten en anderzijds om aan de doelgroepverantwoordelijken de mogelijkheid te geven om, zonder tussenkomst van systeembeheerders HP-Belgacom, identiteiten, werkrelaties en gebruikersrechten op te laden via aangeleverde bestanden. Op dit moment beheert het VO-gebruikersbeheer de toegangsrechten voor oa. de volgende doelgroepen: VO-medewerkers, Lokale Besturen, Partners Vlaamse overheid, Partners Lokale Besturen, Economische Actoren (verschillende types), Onderwijsinstellingen alsook specifieke doelgroepen zoals Architecten. In 2013 werd de gebruikersinterface van de toepassing volledig vernieuwd en belangrijke functies toegevoegd: uitgebreidere rapporteringsmogelijkheden, het toekennen van Figuur: een lijst van recent gekoppelde toepassingen

38 Jaarrapport Veel belangrijker is echter te melden dat in 2013 het design van een vernieuwd Gebruikersbeheerplatform werd gerealiseerd, waarbij de nadruk ligt op het verbeteren van de functionaliteit alsook op het verbeteren van de architectuur. Zo zal de volgende generatie van het Gebruikersbeheer niet meer afhankelijk zijn van een specifieke vendor, zal het platform meer modulair zijn opgebouwd, zal er workflowondersteuning zijn (bv. ten behoeve van goedkeuringen) en zal er bv. zelfregistratie (ten behoeve van het aanvragen van een recht) mogelijk zijn. De realisatie en in productiestelling van dit vernieuwd platform is gepland voor Het pilootproject, waarbij toegang aan bedrijven werd verleend tot toepassingen van VSAWSE, met een Vlaams gebruikersbeheer voor ondernemers voor alle Vlaamse entiteiten, werd positief ervaren. Omdat dit een administratieve vereenvoudigde toegang tot bestaande online steunmaatregelen betekent, zal dit Vlaams Gebruikersbeheer voor ondernemingen ook aangewend worden in het kader van het in opbouw zijnde geïntegreerde loket voor ondernemers. Het geïntegreerd loket zal op termijn de mogelijkheid bieden aan de ondernemer om, via een eenmalige registratieprocedure binnen het geïntegreerd loket, niet alleen toegang te krijgen tot een globaal overzicht van zijn dossierstatusinfo binnen de Vlaamse overheid, maar eveneens om aanvragen voor erkenningen, vergunningen, subsidies,. te lanceren bij de online e-gov applicaties binnen de Vlaamse overheid. Bernard De Potter, administrateur-generaal van het Agentschap Ondernemen Programmaverantwoordelijke: Erik Van Zuuren

39 Ontsluit veilig, eenvoudig en snel uw toepassingen met het platform voor toegangsbeheer Jaarrapport Het platform voor toegangsbeheer werd in 2013 grondig hernieuwd. Het is nu nog eenvoudiger om nieuwe doelgroepen toegang te geven tot VOtoepassing en -diensten (dankzij oa. ondersteuning voor federation). De lay-out werd verbeterd zodat er een duidelijk onderscheid kan gemaakt worden tussen de keuze van de hoedanigheid (bijvoorbeeld: VOmedewerker of medewerker lokaal bestuur) en de authenticatie-methode (eid, VO token of federaal token). Hoger vernoemde federation is een techniek waarbij login-, identity-, en attribuut-informatie wordt doorgegeven tussen partners of tussen systemen/toepassingen, zodat een gebruiker slechts eenmaal moet aanmelden (single sign-on) om meerdere toepassingen te gebruiken en waarbij het niet uitmaakt of de toepassing op de VO gehost is of dat men bv toegang wilt tot gekoppelde cloud-applicaties.. Door middel van federation realiseerde e-ib bv. een integratie met het e- healthplatform waarbij zorgversterkers toegang kregen tot DOMINO en WVG-ambtenaren toegang kregen tot INSISTO Naast het reeds succesvol ondersteunen van de toegang van medewerkers van lokale besturen naar federale services, is dit een tweede mooie integratie met andere (externe) aanbieders van diensten. Ondertussen worden op de achtergrond ook verdere (technische) optimalisaties uitgevoerd om het platform verder te verbeteren. Zo hoeft u binnenkort, na het inloggen met uw eid-kaart, niet opnieuw uw gebruikersnaam/paswoord in te geven om bv. uw webmail of SharePoint te raadplegen. De brug, mogelijk gemaakt d.m.v. Federation, tussen het User Access Management van ehealth en het Vlaams Toegangsbeheer, betekende een sterke vereenvoudiging voor de lokale beheerders die gebruikersrechten moeten toekennen. Een gebruiker moet slechts bij een Gemeenschappelijke Dienstenintegrator geregistreerd worden om meerdere toepassingen te kunnen gebruiken, ongeacht waar deze toepassingen geëxploiteerd worden. Zo krijgen bij ehealth geregistreerde zorgverstrekkers via deze registratie ook toegang tot de Domino-applicatie van WVG en krijgen geautoriseerde medewerkers van WVG op hun beurt naadloos toegang tot de insisto-applicatie bij ehealth. Bart Verstraete, stafmedewerker van de Diensten van de Administrateur-generaal Jongerenwelzijn

40 Jaarrapport In cijfers Aantal transacties per maand via het toegangsbeheerplatform Aantal maandelijkse transacties per type via het toegangsbeheersplatform Federaal Token eid VO-Token Wachtwoord Programmaverantwoordelijke: Erik Van Zuuren

41 Jaarrapport Bespaar tijd en papier met het Digitaal Tekenplatform Het Digitaal tekenplatform, dat bestanden omzet naar tekenbare pdfdocumenten, die iedereen met een elektronische identiteitskaart kan ondertekenen, wordt steeds intensiever gebruikt. Een bestand met een elektronische handtekening is juridisch geldig, kan sneller behandeld worden dan een papieren document en efficiënter opgezocht en doorzocht. Bovendien is het mogelijk om controles te automatiseren (door de aanwezigheid van metadata en de beschikbaarheid/controleerbaarheid van de handtekeningen). Het afgelopen jaar werd oa. een aanpasbare template (GENX) ingevoerd, waardoor een gebruiker zelf kan bepalen waar de ondertekenvelden in een document geplaatst worden. Tevens werd het Digitaal Tekenplatform opengesteld naar lokale besturen die nu meer en meer ook de inpasbaarheid van het platform in hun toepassingen aan het bekijken zijn. Wist u dat de digitale tekendienst op twee manieren wordt aangeboden: via een dienst en via een webservice, waarmee u de functionaliteit van het digitale ondertekenen in uw toepassing kan integreren. Binnen de Vlaamse overheid wordt deze laatste methode reeds gebruikt voor: De ESF-toepassing (Europees Sociaal Fonds) Taks Shelter (departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media) Digitaal toezicht (Agentschap Binnenlands Bestuur) De gemeenschappelijke documentaire en collaboratieomgeving SharePoint Het Vlaams digitaal tekenplatform laat ons toe de interactie tussen de lokale besturen en het Agentschap Binnenlands Bestuur te digitaliseren, en zelfs om officiële stukken papierloos uit te wisselen, wat voor zowel AAB als lokale besturen tot tijdswinst en kostenbesparing leidt. Veronique Volders, projectleider digitale werking, Agentschap voor Binnenlands Bestuur Afdeling Organisatie en Beheer Een belangrijke stap was de invoering door e-ib van het Digitale Tekenplatform via Web Interface of DTP-WI in. Dankzij deze functie kan een gebruiker vanuit zijn toepassing automatisch doorverwezen worden naar een tekenpagina waar hij online kan tekenen (i.p.v. een document te moeten downloaden en uploaden). Sommige partijen willen hier zelf e- tekenmappen mee realiseren (waarbij een gebruiker bv. 5 documenten wenst te tekenen en hij deze cyclisch een per een voor zich te zien zal krijgen ter ondertekening). Programmaverantwoordelijke: Erik Van Zuuren

42 Jaarrapport Snel en eenvoudig beveiligen van gegevensuitwisseling met het Digitaal Certificatenbeheer Het Vlaamse overheid Digitaal Certificatenbeheer bestaat uit een PKI (Public Key Infrastructure) met een beveiligd web-portaal. Via dit portaal kunnen zowel entiteiten van de Vlaamse overheid als lokale besturen digitale certificaten aanmaken. Deze dienstverlening leidt niet enkel tot een gestandaardiseerde en veilige werkwijze, ze zorgt ook voor een aanzienlijk eenvoudiger en goedkoper gebruik van digitale certificaten. Binnen de Vlaamse overheid, en tussen de Vlaamse overheid en externe partijen (zoals bv lokale besturen), dienen vaak gegevens op een beveiligde manier uitgewisseld te worden. Digitale certificaten kunnen hierbij een belangrijke rol spelen, bv. voor het opzetten van een versleuteld communicatiekanaal (encryptie) of voor het handtekenen van berichten die uitgewisseld worden (controle van integriteit en onweerlegbaarheid). Voordien dienden geïnteresseerde partijen zelf te zorgen voor de certificaten, nodig om beveiligde verbindingen op te zetten. Dit was ten laste van de betreffende partijen, en leidde tot een grote variëteit van type certificaten, wat het beheer bemoeilijkte. Voor het bekomen van een certificaat dient de identiteit van de aanvrager grondig gecontroleerd te worden, wat - indien het overheidsinstellingen betreft - niet altijd evident is voor een commerciële aanbieder van certificaten. e-ib ontwikkelde een beveiligd web-portaal voor het aanvragen en beheren van certificaten. Via dit Registration-Authority-portaal kunnen VO-entiteiten en lokale besturen op enkele minuten tijd automatisch een certificaat voor het beveiligen van hun systemen of koppelingen aanvragen, registreren of intrekken. Het nieuwe Digitaal Certificaten-beheer laat steden en gemeenten toe om, op een gebruiksvriendelijke en efficiënte manier, een beter beveiligde gegevensuitwisseling met de Vlaamse overheid op te zetten, zonder beroep te moeten doen op certificaten van derde partijen. Na registratie van een certificaatbeheerder kan elke gemeente zelfs in minuten de nodige certificaten aanvragen of vernieuwen. Voor de Vlaamse overheid betekent het nieuwe Digitaal Certificatenbeheer een hele stap vooruit naar automatisering van het opzetten van een beveiligde gegevensuitwisseling. Paul Van Lindt, hoofd van het projectteam Digitale Bouwaanvraag binnen het departement RWO

43 Jaarrapport Door de koppeling van het portaal met het VO Gebruikersbeheerplatform wordt vooraf bepaald wie geautoriseerd is om certificaten aan te vragen voor een bepaalde organisatie of entiteit. Door de toegang naar het portaal te beveiligen met het VO Toegangsbeheersysteem, dat voorziet in sterke authenticatie, wordt de identiteit van de inloggende persoon verzekerd. Diverse types van certificaten met verschillende looptijd kunnen aangevraagd worden. Deze hoge graad van automatisering zorgt voor een verlaagde kost in het gebruik van certificaten, voor alle partijen. Bovendien wordt een kwalitatieve controle van de identiteit verzekerd bij het uitreiken van het certificaat, en gebeurt dit alles eenduidig op basis van een standaard. Bijkomende voordelen zijn dat deze certificaten kosteloos worden uitgereikt (in het geval van koppelingen binnen of met de VO) en een melding wordt verstuurd naar de aanvrager wanneer een certificaat dreigt te vervallen (zodat deze zijn certificaten tijdig kan vernieuwen). Programmaverantwoordelijke: Erik Van Zuuren Figuur: schermafdruk Aanvraag van een certificaat

44 Diensten naar burgers en bedrijven Jaarrapport

45 Jaarrapport Datacommunicatie voor lokale besturen Om de datacommunicatie tussen de Vlaamse overheid en haar partners - zoals lokale besturen op een efficiënte, gecontroleerde en veilige manier mogelijk te maken, introduceerde e-ib een gemeenschappelijk uitwisselingsplatform dat zowel manuele als automatische uitwisseling van documenten tussen de verschillende partijen faciliteert. o Aangeleverde bestanden kunnen onmiddellijk doorgestuurd worden naar hun eindbestemming. o Onweerlegbaarheid van de uitwisseling (file non-repudiation) geeft ons de zekerheid dat de bestanden niet werden gewijzigd tijdens hun transport. o De aanlevering is gegarandeerd. o Automatisch heropstarten van filetransfersessies die niet konden worden opgestart. o Automatisch heropstarten van onderbroken filetransfersessies, daar waar de transfer werd onderbroken o Bestanden kunnen gerouteerd worden op basis van metadata. o Het beheer verloopt browsergebaseerd op basis van rollen. o Uitgebreide logging en rapportering. Een dergelijk platform voor bestandsuitwisseling wordt ook managed-file-transferplatform genoemd, kortweg MFT. In tegenstelling tot unmanaged-file-transferplatformen - zoals FTP-dropservers - bieden MFT-platformen o.a. de volgende voordelen: o Gegevens kunnen veilig uitgewisseld worden over het internet: bestanden worden geëncrypteerd getransporteerd, zowel bij manuele (bv. via een webinterface) als bij automatische aanlevering. o Bestanden in rust, worden geëncrypteerd opgeslagen. Het MFT platform laat ons toe om een massa bestanden efficiënt en correct uit te wisselen met lokale besturen. Dankzij het dynamische routeringsysteem hebben we de bestandstromen volledig onder controle, terwijl de flexibiliteit en aanpasbaarheid gegarandeerd blijft. Hannes Lombaert, ICT-architecte Digitale Werking, Agentschap voor Binnenlands Bestuur Programmaverantwoordelijke: Wai-Kong Yu

46 Jaarrapport Vlaanderen, een van de sterke Europese regio s op het vlak van Open Data Onder impuls van de heer minister Geert Bourgeois werd op de tweede Open Data Dag bij de Vlaamse overheid dd. 14 juni 2013, de plannen voor de uitbouw van een Vlaams Open Data Platform aan het grote publiek toegelicht. Het Vlaams Open Data platform wil het technische platform zijn voor het publiceren van Open Data van entiteiten van de Vlaamse overheid en (op termijn) de lokale besturen in Vlaanderen. Het wordt ontwikkeld door e-ib, in samenwerking met iminds, het Vlaams strategisch onderzoeksinstituut voor ICT-innovatie. Het Vlaams Open Data platform omvat op dit ogenblik bijna 1200 open datasets en wordt binnenkort gelanceerd. Wist u dat de Vlaamse Regering op 23 september 2011 een Conceptnota Open Data goedkeurde. Deze bevat 6 strategische krachtlijnen als uitgangspunt om met Open Data aan de slag te gaan. De belangrijkste krachtlijnen stellen dat Open Data de norm moet worden binnen de Vlaamse overheid en dat hergebruik van Open Data is toegestaan, ook voor commerciële doeleinden, gratis of tegen een billijke vergoeding. Datasets op het Vlaams Open Data platform maken gebruik van de Vlaamse Open Datalicenties. De Vlaamse overheid heeft een paar eenvoudige, gestandaardiseerde modellicenties gedefinieerd voor het ter beschikking stellen van Open Data. Binnenkort zal een handleiding voor het gebruik van deze modellicenties ter beschikking gesteld worden van alle overheden in Vlaanderen. Bij verschillende entiteiten van de Vlaamse overheid zijn er ook initiatieven rond Open Data gestart of lopende. Onder meer De Lijn en Toerisme Vlaanderen hebben eigen applicaties ontwikkeld als onderdeel van een innovatieve dienstverlening. Ook lokale besturen volgen deze trend (Gent, Antwerpen, Mechelen, Lier, ). Bovendien worden websites van de overheid meer en meer mobiel toegankelijk gemaakt. Deze projecten betekenen niet altijd een parallel spoor, maar focussen meestal op een of enkele aspecten van het concept Open Data. Programmaverantwoordelijke: Noël Van Herreweghe

47 Jaarrapport In het voorjaar 2013 werd er een oproep gelanceerd naar de Vlaamse administraties en de lokale besturen om VIP-projecten (Vlaamse Innovatie Projecten) voor te stellen met als doel gegevens als Open Data te ontsluiten of toepassingen te bouwen met Open Data. In totaal werden 24 projectvoorstellen ingediend waarvan 10 projecten werden geselecteerd en effectief zullen worden ondersteund. VIP-projecten zijn e- government-projecten die vernieuwend zijn en efficiëntiewinsten opleveren voor burgers en / of ondernemingen. Wist u dat Meer dan 3000 unieke gebruikers maandelijks het kennisuitwisselingsplatform rond Open Data: bezoeken. Op dit forum wordt o.a. een lijst van datasets, die voor Open Data in aanmerking komen, gepubliceerd. Figuur: Open Data Dag 2013

48 Jaarrapport Een korte beschrijving van de gekozen VIP-projecten: Gedeelde Catalogus voor Publieke Dienstverlening De VDAB, de Stad Gent en V-ICT-OR (de Vlaamse ICT organisatie) stellen voor om een gedeelde catalogus samen te stellen met informatie m.b.t. de publieke dienstverlening en contactgegevens. De catalogus kan geraadpleegd worden door bedrijven, burgers en ambtenaren. Vlaamse Codex De Vlaamse codex is een centrale databank van geconsolideerde Vlaamse regelgeving. De Kanselarij wil deze gegevens voor hergebruik beschikbaar stellen. Toeristische Open Data Toerisme Vlaanderen wenst een toerisme API te bouwen voor het ontsluiten van toeristische informatie, zoals logies en evenementen, naar het brede publiek. Nu wordt deze data via een website aangeboden. Dynamische Mobiliteitsdata Stad Gent De stad Gent wil in real-time de parkeerbezetting van zijn parkings en in een later stadium real-time mobiliteitsdata weergeven. Generieke geodata crowdsource app De stad Antwerpen slaat de GEO-weg in via drie pistes: de foutenmarge van de bestaande GIS-lagen te verbeteren door ze vrij te geven voor dataverificatie en crowdsourcing, data door middel van crowdsourcing inventariseren bv. informatie over het aantal zonnepanelen op daken of waardevolle huizen volgens de inwoners en ten derde alle geografisch te lokaliseren functies inventariseren zoals standbeelden, monumentale bomen enz..

49 Jaarrapport GoneWest WOI ontsluitingsplatform Westtoer wil een centraal open data platform realiseren dat gegevensbronnen met allerhande informatie over de grote oorlog, zoals evenementen, feiten en verhalen, video s, te consolideren. Momenteel staat deze info nog verspreid over diverse dragers. Gent.be is open data Bij de stad Gent wordt open data de norm, zoals ook gedefinieerd in de conceptnota van de Vlaamse overheid. De vernieuwde Gentse stadswebsite wordt niet alleen gevoed met open data maar de inhoud van de website zal ook beschikbaar zijn als open data. Daardoor is de beschikbare info accurater en wordt de stedelijke informatie herbruikbaar. DAMS - Digitale Collecties Musea en Erfgoed Antwerpen vzw Musea en Erfgoed Antwerpen vzw, de groep van stedelijke erfgoedinstellingen te Antwerpen, wil een centraal Digitaal Asset Management Systeem voor de Digitale Collecties van Musea en Erfgoed opzetten. Vlaams parlement Het Vlaams parlement wenst alles wat het parlement in zijn werking produceert als open data ter beschikking te stellen. Innovatie, verhoogde toegang en betere zoekfunctionaliteit zijn de drijfveren. WILOD - Wetenschap en Innovatie Linked Open Data Dit project heeft tot doel een Open Data platform uit te bouwen dat een veelheid en verscheidenheid aan onderzoeksinformatie samenbrengt en exploiteerbaar maakt. Dit alles met het oog op het stimuleren van multidisciplinair onderzoek, het maximaal ontsluiten van onderzoeksinformatie, het ontwikkelen van innovatieve producten en diensten en het verhogen van de strategische intelligentie binnen het beleidsdomein Wetenschap en Innovatie.

50 Jaarrapport De resultaten van de VIP-projecten worden op het Vlaams open data platform gepubliceerd en ter beschikking gesteld, gebruik makend van de Vlaamse open data licenties. Vlaanderen wordt op dit ogenblik erkend als een van de sterke regio s op het vlak van Open Data in Europa. Het raamwerk met betrekking tot Open Data bij de Vlaamse overheid is gerealiseerd. Het woord is nu aan ondernemingen en individuen die met deze data innovatieve diensten zullen ontwikkelen en op deze wijze maatschappelijke en economische meerwaarde kunnen creëren. Alle ondernemingen op kaart: MAGDA geografische informatie De toepassing Loket bedrijven en bedrijventerreinen online geeft voor elke onderneming actuele informatie weer over de bedrijfsactiviteiten, de jaarrekening en het aantal personeelsleden in dienst. Ook het gebruik van de bedrijventerreinen is zichtbaar op kaart. Het loket biedt geavanceerde zoek- en selectiemogelijkheden. Zo krijgt u meteen een overzicht van welke ondernemingen op het geselecteerde bedrijventerrein liggen. Ook uitgebreid zoeken is mogelijk. Een goed voorbeeld hiervan is vb. het opzoeken van alle restaurantactiviteiten in een door u gekozen gebied. Het loket is zowel beschikbaar voor het brede publiek als voor professionele gebruikers binnen de overheid. Deze laatste groep kan het loket gebruiken voor meer uitgebreide functies zoals het maken van geavanceerde selecties. Het loket is uniek en biedt een kijk op het Vlaamse economisch netwerk van ondernemingen en bedrijventerreinen. Het loket geeft voor elke onderneming een uitgebreide set van gegevens uit de VKBO weer. Het geoloket ondernemingen biedt de gebruiker een totaaloverzicht van de geregistreerde ondernemingsvestigingen en bedrijventerreinen in Vlaanderen. Dankzij MagdaGeo kan het Agentschap Ondernemen vestigings- en bedrijfsinformatie online en in real time tot bij de burger, ondernemer en lokaal bestuur brengen. Idris Peiren, Werkgroepleider GIS Ondernemen van het Agentschap Ondernemen Programmaverantwoordelijke: Lieven Raes

51 Jaarrapport Magda 2.0 In het kader van de verdere ontsluiting van de MAGDA-diensten over het internet naar de lokale overheden, ging in 2013 de vernieuwing van het MAGDA 2.0-softwareplatform verder, met extra nadruk op een sterkere beveiliging. Daartoe werden de MAGDA-diensten aangepast aan het gebruik van WS-Security, zodat MAGDA persoonsgegevensdiensten op veilige wijze via het internet kunnen ontsloten worden. Dit laat de lokale overheden toe om op een betrouwbare en betaalbare wijze deze diensten af te nemen. De diensten van de digitale bouwaanvraag (DBA), die in 2014 in productie gaat, zijn de eerste die op deze wijze worden ontsloten. Daarnaast werd er ook een architectuurstudie uitgevoerd naar het beheer van digitale sleutels en certificaten voor de codering van privacygevoelige gegevens/gegevensuitwisseling met federale authentieke gegevensbronnen, en met de lokale overheden als afnemers van persoonsgegevens. Dit zal het MAGDA-platform toelaten om te voldoen aan zelfs de strengste beveiligingsvereisten opgelegd door de Privacycommissie, wat inhoudt dat het veiliger en eenvoudiger wordt om zelfs uiterst gevoelige persoonsgegevens vlot uit te wisselen. De vernieuwing van het MAGDA-platform werd eveneens verdergezet. Dit omvatte de applicatiemigratie van alle bestaande MAGDA-diensten en platformcomponenten naar de nieuwste versies van de Oracle databank en de Oracle WebLogic Server & Java Development Kit. Deze migratie was onvermijdelijk omdat de oudere versies niet langer meer ondersteund werden door de leverancier en omdat ze belangrijke voordelen oplevert qua betere functionele mogelijkheden en lagere ontwikkel- en beheerskosten voor de MAGDA-diensten. In dit kader werd ook de code achter de MAGDAschedulers op een aantal punten herwerkt. Deze verbeteringen zorgen voor een eenvoudigere configuratie, goedkoper onderhoud en ontwikkeling, en betere monitoring en opvolging van deze schedulers. In cijfers Het aantal actieve afnemers van de meer dan 60 MAGDA-diensten steeg in 2013 tot meer dan 150. Vooral wat betreft de opvraging van ondernemingsgegevens is het aantal afnemers bij de lokale overheden sterk toegenomen. Programmaverantwoordelijke: Hans Arents

52 Jaarrapport Magda Persoonsdiensten Het afgelopen jaar werden opnieuw verschillende diensten toegevoegd aan het portfolio van de MAGDA-persoonsdiensten. Een aantal nieuwe klanten, zoals het Toegangsbeheer- en het gebruikersbeheerplatform, het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, de cel Administratieve Geldboeten (WSE), sloten aan op het MAGDA-platform. Een aantal bestaande klanten breidden hun afname van diensten uit. Een van de belangrijkste realisaties van dit jaar op het MAGDA-platform is de ingebruikname door Kind en Gezin van de nieuwe dienst GeefAanslagbiljetPersonenbelasting. Kind en Gezin zal geen belastingattesten meer opvragen bij een online aanvraag om de ouderbijdrage voor de kinderopvang te berekenen. Vanaf nu consulteert Kind en Gezin het inkomen van de ouders via de databanken van de Federale Overheidsdienst Financiën om het tarief te bepalen. Ook de gegevens in verband met de gezinssamenstelling worden door Kind en Gezin zelf geconsulteerd: opnieuw een attest minder dat de burger moet aanleveren! Een tweede belangrijke realisatie is de totstandbrenging van alle diensten die nodig zijn voor de succesvolle werking van de Kruispuntbank Inburgering (KBI). De uitwisseling van gegevens tussen KBI, Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB), Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW), Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) en het Rijksregister lopen allemaal via het MAGDA-platform, dat een centrale rol opneemt. Daartoe werden ook enkele nieuwe diensten gebouwd op het MAGDA-platform, met als belangrijkste GeefLeefloonperiodes, die het mogelijk maakt om gegevens over het sociaal statuut van een burger op te vragen bij het OCMW. CORVE als Vlaamse Dienstenintegrator speelde ook een cruciale rol bij de telling van het personeel met een migratieachtergrond. Tot op heden gebruikte de Vlaamse overheid de methode van de vrijwillige registratie om het aantal personeelsleden met een migratieachtergrond te tellen i.k.v. het gelijke kansen en diversiteitsbeleid. In 2013 startte de dienst Emancipatie de anonieme en geautomatiseerde telling op. CORVE zorgde voor de juridische begeleiding, het verzamelen en combineren van de gegevens, het anonimiseren en het rapporteren naar de dienst Emancipatiezaken. Nog in 2013 maakte het dienstencentrum VLIMPERS de overgang van een ad hoc naar een volledig geautomatiseerd systeem van distributie van personeelsgegevens naar de personeelsdiensten. Hierbij werd er beroep gedaan op de componenten van het MAGDA-platform. Programmaverantwoordelijke: Bruno De Vrieze

53 Jaarrapport Uitwisselen van authentieke gegevens over ondernemingen (VKBO) De 'Verrijkte Kruispuntbank voor Ondernemingen' (VKBO)maakt authentieke gegevens over ondernemingen onderling uitwisselbaar. Dit gebeurt door het koppelen van de authentieke gegevens aan het unieke ondernemingsnummer. Zo kan alle beschikbare informatie over een onderneming, zoals basisgegevens uit de moederdatabank (de federale Kruispuntbank voor Ondernemingen), de jaarrekening, vergunningen, elektronisch gekoppeld worden. Gegevens hoeven niet langer opgevraagd te worden bij de onderneming zelf. De informatie wordt aangeboden via vier complementaire diensten: publicaties: specifieke datasets, dagelijks of wekelijks, over (s)ftp); webservices: online bevraging over internet van toepassing tot toepassing; VKBO-GO webapplicatie: schermraadpleging na registratie van de VKBO-raadpleegrol op de gemeenschappelijke platformen voor gebruikers- en toegangsbeheer; de maandelijkse verrijkte gemeenterapporten (in xls), met tal van ingebouwde signalen (meldingen van starters, stoppers, verhuizers, BTW-hoedanigheid verworven of ingetrokken ). De VKBO-basisdienstverlening - qua ontsluiting van authentieke ondernemingsgegevens - is beschikbaar voor alle openbare besturen die deze gegevens willen gebruiken in hun administratieve processen. In cijfers Er zijn ca. 300 structurele VKBO-afnemers (aangesloten op onze Webservices en/of Publicaties. Maandelijks komen er 5 à 10 afnemers bij (vooral vanuit de hoek van de lokale besturen)! Tel daarbij: Meer dan 100 VKBO-gemeenterapporten die maandelijks worden verstuurd Ambtenaren (op alle niveaus: federaal, regionaal, provinciaal, lokaal) die de Webapplicatie VKBO-GO punctueel raadplegen Programmaverantwoordelijke: Bart Misseeuw

54 Jaarrapport Interbestuurlijke producten- en dienstencatalogus beschikbaar De interbestuurlijke producten- en dienstencatalogus, kortweg de productencatalogus, is een platform waarlangs overheidsdiensten samen omschrijvingen over de overheidsdienstverlening kunnen aanmaken, beheren en gebruiken. Zo hoeft niet elk bestuur apart teksten te redigeren over een stedenbouwkundige vergunning, een renovatiepremie, het leefloon, een sportkamp,.... Deelnemende besturen ontvangen de updates en passen de informatie op hun eigen omgevingen aan. Zo beschikt elke overheidsdienst steeds over correcte en actuele informatie voor de burger. De catalogus is sinds mei 2013 beschikbaar voor de lokale besturen en andere overheidsdiensten. De meerwaarde van de productencatalogus schuilt in het feit dat alle informatie centraal beheerd en geüpdatet wordt waardoor wij ons geen zorgen moeten maken over de juistheid van informatie op de webstekken van de gemeente en het OCMW van Kortenberg. De backoffice is bovendien gebruiksvriendelijk. Wij kijken uit naar een gebruiksvriendelijke overzichtspagina voor de burger waarop deze per gemeente de informatie kan raadplegen. Jaan Bartholomees, verantwoordelijke communicatie OCMW Kortenberg en Gasparina de Laat, communicatieambtenaar gemeente Kortenberg In cijfers Een 70-tal gemeenten zijn ondertussen aangesloten op de productencatalogus. De productencatalogus werd ontwikkeld door e-ib in samenwerking met de Vlaamse Infolijn, de Vereniging van Vlaamse steden en gemeenten (VVSG), de Vlaamse ICTorganisatie (V-ICT-OR), de Vereniging van Vlaamse Provincies (VVP), de Vereniging voor overheidscommunicatie en een consortium van steden, gemeenten en hun leveranciers. Programmaverantwoordelijke: Katrien De Smet

55 Jaarrapport Citadel on the move! Na de Citadel Statement conferentie in december 2010 werd e-ib/ Corve gevraagd om de rol van projectcoördinator te vervullen voor het project Citadel on the Move. Dit is een Europees project met 14 partners in 6 lidstaten, inclusief de steden Manchester, Athene, Issy-les-Moulineaux (Parijs) en Gent. Het project beoogt het vereenvoudigen van het publiceren van data voor gemeenten, in een vorm die bruikbaar is voor mobiele applicaties. En tegelijk wordt eenzelfde Mobile App aanwendbaar in elke gemeente zonder dat de stad er zelf nog een moet bouwen, of dat de burgers telkens weer de apps van de stad die ze bezoeken moeten downloaden. Dit zal ook een groot effect hebben op het business plan van Apps ontwikkelaars aangezien ze, potentieel, voor de ganse Europese Unie kunnen werken. Vijf templates of herbruikbare bouwstenen voor Apps werden reeds afgewerkt. Door het gebruiken van templates hoeft een ontwikkelaar niet steeds opnieuw de ontsluiting van de overeenstemmende gegevens van een gemeente te ontwerpen. Er zijn nu templates voor Points of Interest, Events, Parkings, Sensor / Milieu data, en eentje voor data die burgers interactief zélf kunnen aanleveren. Tevens werd een convertor gebouwd die het voor een gemeente vereenvoudigt om een klassiek databestand (bv. in Excel) om te zetten in het formaat dat Apps-ontwikkelaars gebruiken (JSon), en die tegelijk een checklist aanbiedt waarbij kan gecontroleerd worden of de data op de juiste manier beschreven worden ( aard van het object, locatie e.d.) En met de App generator kan men een eenvoudige mobiele applicatie zelf bouwen zonder dat men hiervoor een doorwinterde ICT-er moet zijn. De Europese subsidieerde dit project voor 2 miljoen Euro, waarvan ,00 voor CorveHet Citadel on the Move -project loopt nog tot einde Programmaverantwoordelijke: Geert Mareels

56 Onze interne keuken Jaarrapport

57 Jaarrapport Steeds Meer met Minder Naast het uitvoeren van de talrijke projecten, biedt e-ib eveneens continu aandacht aan efficiëntieverhogingen en kostenbesparingen. In het kader van de steeds sterkere budgetbeperkingen dient voortdurend en stelselmatig gezocht te worden naar kostenoptimalisaties en efficiëntieverhogingen binnen de recurrente exploitatiekosten van de ICTdienstverlening. Elke euro die zo uitgespaard wordt, kan - en moet - onmiddellijk aangewend worden als aanvulling/versterking van de e-ib projectkredieten. Deze zijn dringend nodig voor de verdere structurele initiatieven naar vernieuwingen en uitbreidingen van onze ICTinfrastructuur en -diensten. Tot op heden bedraagt de netto impact van deze besparingen ,00 euro op de exploitatiekosten (en is aldus een bijkomende input voor de nodige projectinvesteringen) in Deze kostenbesparing is recurrent en zal dus ook de volgende jaren doorlopen.

58 Jaarrapport Communicatie De entiteit e-government en ICT-Beheer (e-ib) informeerde haar klanten binnen de Vlaamse overheid het voorbije jaar onder meer via het ICTextranet, de website van CORVE, de website van Bestuurszaken, de wekelijkse ICT-nieuwsbrieven, In Perspectief (de nieuwsbrief voor leidend ambtenaren), gevarieerde infosessies en evenementen. Voor haar doelgroepen buiten de Vlaamse overheid zorgde e-ib voor de uitbreiding van het ICT- en e-governmentluik op de website van Bestuurszaken en voor het informeren van lokale besturen via de website van CORVE. In Perspectief, de ICT-nieuwsbrief voor en door leidend ambtenaren binnen de Vlaamse overheid In Perspectief is er vóór en dóór alle leidend ambtenaren binnen de Vlaamse overheid. Het brengt namelijk een visie op het ICT-gebeuren door hun ogen. Elke editie bevat een tweetal interviews over actuele realisaties. Uitbouw van de ICT-community (open sites in SharePoint): vervolg - evalueren van de externe gebruikerscommunities SharePoint In 2013 worden de verschillende subcommunities geëvalueerd naar frequentie van gebruik en kwalitatieve invulling. Niet functionerende subcommunities worden verwijderd - voorafgegaan door de nodige communicatie. Herziening en aanmaak nieuwe infofiches De infofiches worden herbekeken in het kader van de vernieuwing van het ICT-extranet en de overheveling naar de BZ-website. Ze worden ook uitgebreid met horizontale kenmerken zoals hoe afnemen en implementeren, praktische gebruiksinformatie, enzovoort.

59 Jaarrapport Project Verbetering ICT-extranet Deel III : implementatie design resulterend uit classificatieworkshop in Drupal (BZ-website). Er wordt een nieuwe e-ib-website opgezet, geïntegreerd in de BZ-website: Eerst worden de structuur en de inhoud voorbereid, gevolgd door de implementatie van het design en de invoeging van content. Vervolgens wordt de nieuwe e-ib-website gelanceerd. Infosessies Gebruikersbeheer Mobiele toepassingen Telewerken Open Data Ondersteuning bij het ontwikkelen van applicatieprojecten Aan de slag met digitale archivering Applicatiebeveiliging Postregistratiesystemen Vlaamse overheid Gebruikersbeheer voor de Vlaamse overheid Mijn werkplek overal Ariba voor ervaren gebruikers: realisatie interface met CMDB Agile softwareontwikkeling: een goede maar geen vrijblijvende keuze Ariba voor incidentele / occasionele gebruikers : realisatie interface met CMDB - infosessie Digitaal Tekenplatform Configuratiebeheer van bedrijfstoepassingen onder controle Wat de overheid al weet, kunnen wij u geven: infosessie MAGDA Evenementen Eind april organiseerde e-ib een interactief evenement rond de voorstelling van haar ondernemingsplan Naast een plenaire zitting, waarin klanten een zicht kregen op de belangrijkste projecten voor 2013, kregen klanten de mogelijkheid om in dialoog te treden met collega s (top)ambtenaren en e-ib-experts in thematische groepen. Op vrijdag 14 juni 2013 vond de tweede editie van de Open Data Dag in Vlaanderen plaats, georganiseerd door e-ib, in samenwerking met de Vlaamse ICT-Organisatie (V-ICT-OR) en de Open Knowledge Foundation (OKFN). Aan de hand van inspirerende sprekers en boeiende workshops kregen de meer dan 200 deelnemers aan dit evenement informatie over de toegevoegde waarde van open data voor burgers, bedrijven en de eigen organisatie. Meer informatie over de Open Data Dag is terug te vinden op het kennisplatform open data: Communicatie ICT-contract 2015 Voor de voorbereiding van het afsluiten van een nieuw ICTdienstverleningscontract in 2015 communiceerde e-ib ook in 2013 op de internet ontsloten website Hier kunnen bedrijven meer informatie vinden over marktverkenning / kandidaturen / gunningprocedures / etc. Programmaverantwoordelijken: Tina Mafrans, Lobke Kerkhofs en Sarah Buelens

60 Jaarrapport Personeelsbeleid met aandacht voor welzijn, gelijke kansen en diversiteit Het personeelsplan van e-ib werd, als gevolg van de overdracht van 8 personeelsleden die werken rond proces-en informatiebeheer in het departement Bestuurszaken naar e-ib, vermeerderd naar 92 betrekkingen. In 2013 werden geen bevorderingsfuncties voorzien en buiten de vervanging van een personeelslid dat de entiteit verliet, werden evenmin nieuwe wervingen opgestart. T.a.v. de nulmeting op 30 juni 2009 realiseerde e-ib op 31/12/2013 een besparing van 10% op het personeelsaantal. Om het welzijn van onze personeelsleden blijvend te garanderen, stelde e-ib eind 2012 een globaal preventieplan Welzijn op. In dit plan, geldig voor 5 jaar, werden de, te ontwikkelen en toe te passen, preventieactiviteiten geprogrammeerd. De concrete uitwerking ervan werd verwoord in een jaaractieplan Welzijn. De belangrijkste actiepunten situeerden zich binnen het welzijnsdomein ergonomie (organisatie van vier infosessies ergonomie, algemene communicatie over de ergonomische inrichting van de werkplek en het ter beschikking stellen van ergonomische hulpmiddelen) en het welzijnsdomein psychosociale belasting (analyse personeelspeiling en maatregelen). Tevens wordt een bestaand platform (ideeënbusje) aangewend om ideeën/ opmerkingen m.b.t. de welzijnsdomeinen, te posten. Eind 2012 nam e-ib deel aan de Personeelspeiling, een tweejaarlijkse bevraging die bij de personeelsleden en het management peilt naar de tevredenheid over de belangrijkste aspecten van de beleving van het werk en de werksituatie in de Vlaamse overheid. In 2013 werden de resultaten verwerkt en stelde e-ib op basis hiervan een actieplan op. Hieruit kwamen een aantal verbeteringsacties, waar in 2014 verder wordt op gewerkt. De entiteit e-government en ICT-Beheer blijft diversiteit en gelijke kansen hoog in het vaandel dragen. Met een jaarlijks actieplan rond dit thema, streeft e-ib mee naar de algemene doelstellingen van de Vlaamse overheid met betrekking tot gelijke kansen en diversiteit.

61 Jaarrapport Wat onze streefcijfers betreft voor de kansengroepen, deden er zich in 2013 geen grote verschuivingen voor (zie tabel). Kansengroep Percentage op 31/12/2012 Percentage op 31/12/2013 Streefpercentage e-ib tegen 31/12/2015 Medewerkers met een migratieachtergrond Medewerkers met een arbeidshandicap of chronische ziekte 2,85% 2,71% 4% 2,85% 2,71% 3% Vrouwen in managementfuncties 0% 0% 25% Voor personen met een migratieachtergrond en personen met een handicap of chronische ziekte sloot e-ib zich aan bij de streefcijfers van de Vlaamse overheid: respectievelijk 4% en 3%. Zowel voor de invulling van ons personeelsplan als voor de werving van tijdelijke medewerkers (stagiairs, jobstudenten) werd een actieve arbeidscommunicatie gevoerd naar deze kansengroepen. In de zomer van 2013 werkten er twee jobstudenten met een migratieachtergrond voor e-ib. In 2013 investeerde e-ib tevens in bijkomende begeleiding voor personeelsleden met een arbeidshandicap. Hiervoor deden we beroep op een gespecialiseerde organisatie en voerden we arbeidspostaanpassingen uit waar nodig. Het streefcijfer van vrouwen in top- en middenkader werd vastgesteld op 25%. Met uitzondering van de functie topkader hebben alle mannelijke medewerkers die deel uitmaken van het middenkader immers nog minstens 13 actieve werkjaren voor de boeg. Grote verschuivingen moeten hier dus niet verwacht worden. Om de managementvaardigheden van vrouwen te versterken binnen e-ib, werd actief gecommuniceerd over de initiatieven van de dienst Emancipatiezaken, zoals Vlechtwerk en Wo_mentoring. Een e-ib er stelde zich kandidaat voor Wo_mentoring. Ook aan de internationale vrouwendag namen enkele e-ib ers deel. Daarnaast blijft e-ib inzetten op het sensibiliseren van haar medewerkers op de werkvloer. De communicatiecampagnes die ons aangereikt worden door de dienst Emancipatiezaken, werden ook in 2013 consequent verspreid via onze interne communicatiekanalen. Programmaverantwoordelijken: Hilde De Paepe, Liliane Boschmans en Lobke Kerkhofs

62 Jaarrapport Info en contact Lobke Kerkhofs

63 Jaarrapport Info Meer informatie over de entiteit e-government en ICT-Beheer, en over het gemeenschappelijke ICT-aanbod binnen de Vlaamse overheid De site bevat informatie van e-ib over ICT binnen de Vlaamse overheid gericht op een breed publiek van burgers en bedrijven. Op de website vindt u informatie terug over het aanbod van ICT- en e-governmentdiensten binnen de Vlaamse overheid, inclusief de diensten van e-ib. De website van Corve biedt informatie aan lokale overheden in het kader van het aanbod van e- governmentdiensten van e-ib. U vindt op deze website actuele informatie terug over de initiatieven op vlak van e-gov binnen de Vlaamse overheid. Via nieuwsberichten wordt de lezer op de hoogte gehouden van de meest recente nieuwtjes. De site bevat informatie op maat voor de diensten van de Vlaamse overheid, voor lokale overheden en tenslotte ook voor burgers en bedrijven. (enkel voor VO-ambtenaren) Met de infofiches op het ICT-extranet informeert e-ib leidend ambtenaren over het gemeenschappelijke ICTaanbod van de Vlaamse overheid. Deze informatie is high level, strategisch en niettechnisch van aard: ze moet leidend ambtenaren duidelijk maken hoe het ICT-aanbod van e-ib hun entiteit kan ondersteunen zodat elke entiteit zich kan concentreren op de eigen kerntaken. Het ICT-extranet informeert ook ICT-functiehouders over nieuwigheden en aandachtspunten binnen de Gemeenschappelijk ICT-dienstverlening en over algemene en strategische thema s in verband met ICT. Ook urgente meldingen, infosessies, productinformatie etc. krijgen een plaats. ICT-functiehouders kunnen zich abonneren op RSS-feeds om meteen nieuwe publicaties te ontvangen. Gebruikers vinden op het ICT-extranet praktische informatie over wat te doen bij problemen, en over hoe het ICT-aanbod te gebruiken. Berichten van op het ICTextranet die alle gebruikers dienen te bereiken, worden ook op de koepelsite gepubliceerd. Het gaat dan bv. om informatie over het gebruik van ICT-diensten binnen de Vlaamse overheid: handleidingen, opleidingen, viruswaarschuwingen, incidenten, enzovoort.

64 Jaarrapport Contact Hebt u vragen bij dit jaarrapport? Contacteer uw relatiebeheerder bij de entiteit e-government en ICT-Beheer Beleidsdomein Bestuurszaken Seppe Santens, Beleidsdomein Leefmilieu, Natuur en Energie Henk Smets, Beleidsdomein Cultuur, Jeugd, Sport en Media Piet Verhenne, Beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken Henk Smets, Beleidsdomein Diensten Algemeen Regeringsbeleid Patrick Natus, Beleidsdomein Onderwijs en Vorming Wouter Van Den Bosch, Beleidsdomein Economie, Wetenschappen en Innovatie Seppe Santens, Beleidsdomein Ruimtelijke ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed Piet Verhenne, Beleidsdomein Financiën en Begroting Patrick Natus, Beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Ingrid Denissen, Beleidsdomein Internationaal Vlaanderen Patrick Natus, Beleidsdomein Werk en Sociale Economie Ingrid Denissen, Beleidsdomein Landbouw en Visserij Seppe Santens, Relatiebeheerder kabinetten en hoofd cel relatiebeheer Dirk Vergauwen,

65 Jaarrapport