Bloedgroepen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres M. Kemna 15 June 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Inleiding Lessen Les 1 Antistoffen en antigenen Les 2 bij de mens Les 3 bij de hond en kat Opdrachten Les 1 Antistoffen en antigenen Les 2 bij de mens Les 3 bij de hond en kat Afsluiting Competenties vak dierverzorging Beoordelingsformulier Animal Care Verantwoording Windesheim Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Inleiding Het arrangement bloedgroepen gaat over de bloedgroepen bij de mens en bij de hond en kat. Aan het einde van het arrangement weet je: -wat antistoffen en antigenen zijn en hoe zij werken. -welk bloedgroepsysteem we kennen bij de mens. -welk bloedgroepsysteem we kennen bij de hond en bij de kat. -hoe de eerste veterinaire bloedbank in Nederland werkt. Pagina 2

4 Lessen Les 1 Antistoffen en antigenen Les 1 Antistoffen en antigenen.docx kn.nu/ww.d83f87d (docx, maken.wikiwijs.nl) In onderstaande filmpje zie je hoe een antistof zich vasthecht aan de antigenen op een pathogeen. Na 10 seconden komt een pathogeen in beeld. Op deze pathogeen zitten antigenen. Hij hecht zich vast aan een gezonde cel. Na 28 seconden zie je de antistoffen in de vorm van een Y in beeld. Deze hechten zich vast aan het antigeen van de pathogeen. Hij kan zich nu niet meer vasthechten aan een gezonde cel. Daarnaast zorgen de antistoffen ervoor dat de pathogeen wordt afgebroken door de witte bloedcellen. antistof-antigeencomplex kn.nu/ww.c02f2e8 (youtube.com) Oefentoets les 1 Antistoffen en antigenen kn.nu/vw27j Deze oefentoets hoort bij les 1 Antistoffen en antigenen. Aan het eind van de toets krijg je en bewijs van deelname. Print het bewijs van deelname uit en voeg hem toe aan je portfolio. In welke twee groepen kunnen we de specifieke immuniteit indelen? a. Passieve- en aangeboren immuniteit b. Passieve- en verworven immuniteit c. Afweer en verworden immuniteit d. verworen- en aangeboren immuniteit Voor welke ziekte hebben we een vaccin met antistoffen? a. Rode hond b. Polio c. Rabiës d. Griep Van wie krijgt de baby de antistoffen voor de geboorte? Pagina 3

5 a. Hij maakt de antistoffen zelf aan. b. Hij krijg de antistoffen van de moeder. c. Hij heeft geen antistoffen nodig. In de baarmoeder is het steriel. Wat is antigeenherkenning? a. Het lichaam herkent alle lichaamsvreemde stoffen. b. Het lichaam herkent een specieke cel. c. Het lichaam herkent een specifieke groep cellen. Waaraan bindt een antistof? a. Antigenen b. Cellen c. Weefsel d. Moleculen Les 2 bij de mens Klokhuis aflevering de bloedbank kn.nu/ww.7827b25 (youtube.com) Les 2 bij de mens.docx kn.nu/ww.483cc17 (docx, maken.wikiwijs.nl) Rhesus positief en rhesus negatief kn.nu/ww a (youtube.com) Pagina 4

6 Oefentoets Les 2 bij de mens kn.nu/xfm7q Deze oefentoets hoort bij les 2 bij de mens. Aan het eind van de toets krijg je een bewijs van deelname. Print het bewijs uit en voeg deze toe aan je portfolio. Hoe heet het bloedgroepsysteem bij mensen? a. AB systeem b. ABO systeem c. AABO systeem d. AB-O-A-B syteem Wie ontdekte het bloedgroepensysteem? a. Wiener b. Young c. Bartholomow d. Landsteiner Iemand met bloedgroep A heeft antigenen tegen: a. A b. B c. AB d. O Iemand met bloedgroep B heeft antistoffen tegen: a. A b. B c. AB d. O Aan welke bloedcel hechten de antistoffen? a. De rode bloedcel b. De witte bloedcel c. De bloedplaatjes d. Hechten zich niet aan een bloedcel Waaruit bestaan antistoffen? Pagina 5

7 a. Vet b. Cellen c. Eiwit d. Eiwit en vetten Bilirubine is een afbraakproduct. Bij de afbraak van welke cellen ontstaat bilirubine? a. Levercellen b. Witte bloedcellen c. Rode bloedcellen d. Bloedplaatjes Iemand die rhesuspositief is heeft een antigeen. Welk antigeen is dit? a. Antigeen-K b. Antigeen-F c. Antigeen-Q d. Antigeen_D Vanaf welk moment zijn de rhesus antistoffen aanwezig? a. Voor de geboorte b. Na de geboorte c. Na een bloeduitwisseling d. Er worden geen rhesus antistoffen gemaakt Les 3 bij de hond en kat In les 2 heb je de bloedgroepen die bij mensen voorkomen geleerd. De bloedgroepsystemen bij dieren verschillen van het bloedgroepsysteem bij de mens. In les 3 leer je de bloedgroepsystemen van de hond en de kat. Ook leer je waarom het belangrijk is om de bloedgroepsystemen van de hond en kat te kennen. Les 3 bij de hond en kat.docx kn.nu/ww.a4efe54 (docx, maken.wikiwijs.nl) Les 3 bij de hond en kat kn.nu/ww.f063efc (educreations.com) Pagina 6

8 Vragen les 3: bij de hond en kat kn.nu/6ng8v De diagnostische toets van les 3 toetst je kennis over de bloedgroepen bij de hond en de kat. Lees voordat je de toets maakt het lesmateriaal door en beluister de online les. Hoeveel bloedgroep antigenen zijn er bij de hond? a. 5 b. 6 c. 7 d. 8 Wat betekend het woord agglutinatie? a. Het afbreken van rode bloedcellen b. Het afbreken van bloedplaatjes c. Er worden antistoffen aangemaakt tegen een andere bloedgroep d. Het klonteren van bloed Tegen welke bloedgroep van de hond komen van nature geen antistoffen voor? a. DEA 1 b. DEA 3 c. DEA 6 d. DEA 8 Waarom mag je een hond wel of niet blind een tweede bloedtransfusie geven als de gever een hond is met de bloedgroep DEA 1 negatief? a. Een tweede bloedtransfusie mag niet blind gegeven worden, omdat er een acute hemolytische reactie optreedt vanwege de opgebouwde antistoffen na de eerste bloedtransfusie. b. De overlevingstijd van de eigen rode bloedcellen is korte, vanwege een verminderde acute reactie. c. De overlevingstijd van de getransplanteerde cellen is korter, vanwege een verminderde acute reactie. d. Een hond heeft geen antistoffen tegen de bloedgroep DEA 1. Je mag een tweede bloedtransfusie blind geven. Pagina 7

9 Wat gebeurd er als je een kat met bloedgroep A bloed geeft van een kat met bloedgroep B? a. Er treedt een agglutinerende reactie op b. Er treedt een hemolytische reactie op c. Er treedt een agglutinerende- of hemolytische reactie op d. Niets, na de eerste bloedtransfusie bouwt de kat antistoffen op tegen bloedgroep B. Hoeveel procent van de katten heeft bloedgroep A? a. 65% b. 75% c. 85% d. 95% Hoe worden de antistoffen overgebracht van moederpoes naar kitten bij het Fading kitten syndroom? a. Via de moedermelk b. Via de placenta c. Via de moedermelk en de placenta Wat is een hemolytische reactie die optreedt bij kittens met het Fading kitten syndroom? a. Het afbreken van rode bloedcellen b. Het afbreken van bloedplaatjes c. Er worden antistoffen aangemaakt tegen een andere bloedgroep d. Het klonteren van bloed Pagina 8

10 Opdrachten Les 1 Antistoffen en antigenen In onderstaand document vind je vragen die horen bij les 1 Antistoffen en antigenen. Maak de opdrachten en voeg ze toe in je portfolio. Antistoffen en antigenen.docx kn.nu/ww.2f1167f (docx, maken.wikiwijs.nl) Les 2 bij de mens In onderstaand document vind je de opdracht die hoort bij les 2 bij de mens. Voeg het eindresultaat toe aan je portfolio. bij de mens.docx kn.nu/ww.69c6831 (docx, maken.wikiwijs.nl) Les 3 bij de hond en kat Als afsluitende opdracht ga je naar de eerste veterinaire bloedbank van Nederland in Nijverdal. Tijdens je bezoek aan de bloedbank krijg je een presentatie over de bloedgroepen bij de hond en kat en een rondleiding over het bedrijf. Tijdens de rondleiding wordt er bloed afgetapt bij een hond en zul je zien hoe het bloed verwerkt wordt. Je gaat dus het hele proces meemaken. Van deze dag maak je een bewijsstuk. Het bewijsstuk maak je aan de hand van de STARR methode. Kijk op het arrangement PVB portfolio als je niet meer precies weet hoe de STARR methode werkt. Een belangrijk onderdeel van je werkstuk is onderstaand document. Deze laat je tekenen op het Pagina 9

11 bedrijf. bij de hond en kat.docx kn.nu/ww.7a0701a (docx, maken.wikiwijs.nl) Bewijs van deelname, excursie eerste veterinaire bloedbank.docx kn.nu/ww.7c9b82b (docx, maken.wikiwijs.nl) Pagina 10

12 Afsluiting Tijdens het maken van het arrangement heb je verschillende portfolio bewijzen moeten maken. Deze bewijzen moeten allemaal voldoende zijn. Aan het einde van de lessenserie krijg je tijdens de les een toets. Deze toets moet je met een voldoende hebben behaald. Je kunt het vak dus afronden als je toets en je portfolio met een voldoende zijn beoordeeld. Pagina 11

13 Competenties vak dierverzorging kerntaak en competenties dierverzorging vmbo uitgewerkt.docx kn.nu/ww.f2ba5e6 (docx, maken.wikiwijs.nl) Pagina 12

14 Beoordelingsformulier Animal Care Beoordelingsformulier Animal Care.pdf kn.nu/ww.d67d8d6 (pdf, maken.wikiwijs.nl) Pagina 13

15 Verantwoording Windesheim Verantwoording Windesheim..docx kn.nu/ww.88abd8f (docx, maken.wikiwijs.nl) Pagina 14

16 Antwoorden Antwoorden: Vragen les 3: bij de hond en kat Resultaat Nog niet gehaald (0 tot 6 punten) Lees de tekst nog een keer goed en beluister de online les. Behaald (6 tot 8 punten) Je hebt deze toets voldoende behaald. Print het resultaat uit en voeg hem toe aan je verslag. Vragen en antwoorden in deze categorie Hoeveel bloedgroep antigenen zijn er bij de hond? 1. 5 (0 punten) 2. 6 (0 punten) 3. 7 (1 punten) 4. 8 (0 punten) Waarde: 1 punten Wat betekend het woord agglutinatie? 1. Het afbreken van rode bloedcellen (0 punten) 2. Het afbreken van bloedplaatjes (0 punten) 3. Er worden antistoffen aangemaakt tegen een andere bloedgroep (0 punten) 4. Het klonteren van bloed (1 punten) Waarde: 1 punten Tegen welke bloedgroep van de hond komen van nature geen antistoffen voor? 1. DEA 1 (1 punten) 2. DEA 3 (0 punten) 3. DEA 6 (0 punten) 4. DEA 8 (0 punten) Pagina 15

17 Waarde: 1 punten Waarom mag je een hond wel of niet blind een tweede bloedtransfusie geven als de gever een hond is met de bloedgroep DEA 1 negatief? 1. Een tweede bloedtransfusie mag niet blind gegeven worden, omdat er een acute hemolytische reactie optreedt vanwege de opgebouwde antistoffen na de eerste bloedtransfusie. (0 punten) 2. De overlevingstijd van de eigen rode bloedcellen is korte, vanwege een verminderde acute reactie. (0 punten) 3. De overlevingstijd van de getransplanteerde cellen is korter, vanwege een verminderde acute reactie. (1 punten) 4. Een hond heeft geen antistoffen tegen de bloedgroep DEA 1. Je mag een tweede bloedtransfusie blind geven. (0 punten) Waarde: 1 punten Wat gebeurd er als je een kat met bloedgroep A bloed geeft van een kat met bloedgroep B? 1. Er treedt een agglutinerende reactie op (0 punten) 2. Er treedt een hemolytische reactie op (0 punten) 3. Er treedt een agglutinerende- of hemolytische reactie op (1 punten) 4. Niets, na de eerste bloedtransfusie bouwt de kat antistoffen op tegen bloedgroep B. (0 punten) Waarde: 1 punten Hoeveel procent van de katten heeft bloedgroep A? 1. 65% (0 punten) 2. 75% (0 punten) 3. 85% (0 punten) 4. 95% (1 punten) Waarde: 1 punten Pagina 16

18 Hoe worden de antistoffen overgebracht van moederpoes naar kitten bij het Fading kitten syndroom? 1. Via de moedermelk (1 punten) 2. Via de placenta (0 punten) 3. Via de moedermelk en de placenta (0 punten) Waarde: 1 punten Wat is een hemolytische reactie die optreedt bij kittens met het Fading kitten syndroom? 1. Het afbreken van rode bloedcellen (1 punten) 2. Het afbreken van bloedplaatjes (0 punten) 3. Er worden antistoffen aangemaakt tegen een andere bloedgroep (0 punten) 4. Het klonteren van bloed (0 punten) Waarde: 1 punten Pagina 17

19 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur M. Kemna Laatst gewijzigd 15 June 2015 om 14:01 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Bronnen Bron antistof-antigeencomplex Klokhuis aflevering de bloedbank Rhesus positief en rhesus negatief Les 3 bij de hond en kat Type Link Link Link Link Pagina 18