JAARVERSLAG 2012 INLEIDING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "JAARVERSLAG 2012 INLEIDING"

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2012 INLEIDING Het bestuur van de stichting Amelander musea onderging dit jaar een grondige wijziging. Drie van de zes bestuurders moesten vanwege de beëindiging van de statutaire zittingstermijn afscheid nemen. Ger van Langen, Douwe de Boer en Piet Faber zijn allen betrokken geweest bij de oprichting en organisatie van de STAM in december Een enorme tijdrovende klus met soms lastige bestuurlijke besluiten. Wij zijn hun zeer erkentelijk voor hun bijdrage. Voor hen in de plaats is Joop Lodewijks als onafhankelijk voorzitter benoemd en nemen Marjan Veenendaal, namens de stichting Natuurmuseum, en Gerlof Metz namens de Vereniging Amelander Korenmolens, plaats in het bestuur. Nieuw in de organisatie was de oprichting van een adviesraad. Na intensief overleg met de notaris is er in de loop van 2012 een reglement opgesteld voor de Adviesraad Amelander Musea. Zo mogelijk zal de benoeming van de Raad in januari 2013 plaatsvinden. Nadat in 2011 al was geconstateerd dat de bezoekersaantallen sinds lange tijd een daling vertoonden was 2012 vooral gericht op consolidatie van aantallen en het vasthouden van begrote inkomsten. Dat verliep moeizaam. We merkten dat we veel meer inspanningen moeten verrichten om bezoekers te enthousiasmeren, we merkten dat door de recessie keuzes worden gemaakt die niet altijd gunstig uitpakken voor onze activiteiten en we merkten dat we steeds meer moeten concurreren met andere activiteiten op het eiland. De druk om te presteren werd met name bij onze medewerkers gevoeld. Gelukkig heeft die inzet en betrokkenheid tot een bevredigend resultaat geleid. De bezoekersaantallen zijn slechts licht gedaald en ook de deelname aan activiteiten heeft aan de verwachting voldaan. Ondanks de financieel lastige tijd heeft het bestuur van de STAM toch besloten een aantal investeringen uit te voeren. Er is in een betrekkelijk korte periode een grote schuur bij de molen de Verwachting gebouwd om de uitbreiding van de productie van mosterd veilig te stellen. Ook is er gestart met de eerder aangekondigde herinrichting van het cultuurhistorisch museum Sorgdrager. Investeringen die overigens zonder financiële steun door de Provincie Fryslân niet uitgevoerd hadden kunnen worden. De provincie staat bij beide projecten garant voor 40% van de kosten! Het spreekt voor zich dat wij hen daar zeer erkentelijk voor zijn, een woord van dank gaat daarbij uit naar de afdeling Plattelandsprojecten Waddeneilanden. Datzelfde geldt voor de plaatsing van de scheepsbrug bij het Maritiem Centrum, zowel de brug als het vervoer van de brug van Delfzijl naar Ameland is gesponsord door Wagenborg Passagiersdiensten bv, zonder deze steun was plaatsing niet mogelijk geweest. Met deze investeringen willen we bezoekers weer prikkelen een bezoek te brengen aan onze instellingen. Inmiddels zijn de voorbereidingen getroffen voor de openstelling van een onbemand bunkermuseum ten Westen van de Stay Okay. Door het Waddenfonds en de Provincie Fryslân is voor Ameland ruim euro beschikbaar gesteld om aandacht te schenken aan de WO II geschiedenis van het eiland. Het project wordt samen uitgevoerd met de andere Friese Waddeneilanden. Met plezier bieden wij U hierbij het jaarverslag 2012 van de stichting Amelander Musea aan. Joop de Jong, directeur 1

2 BEZOEKERSAANTALLEN EN DEELNAME EXCURSIES Bezoekersaantallen Landbouw/jutters museum Swartwoude Natuurcentrum Cultuur/historisch museum Sorgdrager Maritiem Centrum Abraham Fock Korenmolen de Phenix Korenmolen de Verwachting Brandspuithuuske Vuurtoren Totaal Toelichting: De musea kende een prima voorseizoen wat betreft het bezoek. De vuurtoren bleef aanvankelijk iets achter bij de cijfers van In het hoogseizoen, laatste week juli, eerste week augustus, kenterde de bezoekersaantallen. De musea bleven achter bij 2011 en het bezoek aan de vuurtoren nam in vergelijking met 2011 toe. Het weer heeft daar toch de nodige invloed op gehad. Het landbouw juttersmuseum Swartwoude is vanwege een herinrichting pas in april opengegaan en molen de Verwachting was vanwege de verbouw gesloten voor bezichtiging vanaf september. De winkel was wel geopend. Molen de Phenix was alleen op zaterdag geopend, omdat de openstelling van het brandspuithuuske hier parallel aan loopt is deze locatie dus ook weinig open geweest. Ook dat heeft effect gehad op de bezoekersaantallen. Deelname activiteiten Landbouw/jutters museum Swartwoude Natuurcentrum inclusief bezoek eendenkooi Cultuur/historisch museum Sorgdrager Maritiem Centrum Abraham Fock /Paardenreddingboot Totaal (-2,3%) 2

3 Toelichting Het is nog steeds een ongekende drukte bij de demonstraties van de Paardenreddingboot. Duizenden mensen hebben kunnen genieten van het fraaie ambachtelijke reddingswerk dat door tientallen vrijwilligers in stand wordt gehouden. Het succes van het evenement is sterk afhankelijk van de relatie tussen mens en dier, het getij en de weersomstandigheden. Dat maakt het attractief en spannend, daar zit echter ook een keerzijde aan. De veiligheid voor toeschouwers, voerlieden, walpersoneel, bemanning en paarden moet echter wel gegarandeerd blijven. Bij de demonstratie die dit jaar in Buren is uitgevoerd is daarover twijfel ontstaan. In dat kader is besloten onder de huidige condities geen demonstratie met de Paardenreddingboot meer in Buren uit te voeren! Ook dit jaar is er in samenwerking met de stichting Sportpromotie Ameland in het kader van Wadden Werelderfgoed een wandeltocht op Ameland georganiseerd. Er deden dit jaar mensen mee. Het programma werd s avonds afgesloten in het Natuurcentrum met een natuurbeschouwing van Johan Krol en een lezing van waddenschilder en activist Geurt Busser. In het Maritiem Centrum Abraham Fock zijn we weer gestart met rondleidingen. Deze persoonlijke relatie met bezoekers werd als een gemis ervaren. Jaap de Boer en Jan Ruygh zijn onze vaste rondleiders geworden. Wadlopen bij Buren Korren op het strand bij Hollum Activiteiten Natuurcentrum 3

4 MUSEA / INSTELLINGEN Natuurcentrum Na tijden van hectiek is de exploitatie van het Natuurcentrum dit jaar op een rustige wijze verlopen. De vaste expositie voldoet nog aan de actualiteit, we merken alleen dat na een aantal drukke seizoenen de techniek wat begint te slijten. Er was dit jaar middels een kleine expositie extra aandacht voor Het jaar van de bij. In de vaste tentoonstelling is de expositie onder de dijk in de landschapszaal nog een keer gerestyled. De expositie van fotografe Ellen Floris en dichter Chris Boon over het Wadden Werelderfgoed is geprolongeerd. In de Kunstmaand is werk van Mariëlle Buckinx geëxposeerd. Onze veldmedewerkers hebben het t afgelopen jaar druk gehad met het opvangen van levende bruinvissen en het bergen van dode exemplaren. Voor dit werk zijn afspraken gemaakt met het Dolfinarium Harderwijk. Ook dit jaar werden we weer geconfronteerd met een bijzondere vangst, naast de zeepaardjes en de ruwe Haaien werd dit jaar een levende maanvis gevangen en in het zeeaquarium overgezet. De blauwe vinvis werd voorzien van een nieuwe verflaag door Ids Heerema Werelderfgoed informatiezuil voor het Natuurcentrum Ameland Maanvis Natuurcentrum Ameland Gevonden door Helmer Brouwer en Laura Molenaar 4

5 Wisselexposities Natuurcentrum In het Natuurcentrum is middels een kleine tentoonstelling op de begane grond aandacht besteed aan Het Jaar van de Bij. De expositie Dichter bij het wad, met foto s van Ellen Floris en gedichten van Chris Boon is in 2012 gecontinueerd. De expositie die eerst te zien was in de practicumzaal op de eerste verdieping is in 2012 verhuisd naar de expositieruimte op de begane grond. Ellen Floris woont aan de Friese waddenkust en heeft zich toegelegd op het fotograferen van dit natuurgebied. Bij het wad gaat de wereld letterlijk voor haar open. Grote luchten, zeeën van licht, de exacte waterpas van de horizon, dat is haar beeldwereld, dat is de wereld waar ze graag verkeert en haar ogen de kost geeft, de wereld ook die ze graag mee naar huis neemt in haar camera. Chris Boon begon als jongen al met dichten en is dat door de jaren heen blijven doen. De waddenfoto s van Ellen Floris raakten hem vanwege de onbegrensdheid van de beelden en het wonderbaarlijke licht. Maar wat hem vooral trof was de wisselwerking tussen die onmetelijke ruimte en de verwijzingen naar de kleine wereld van de mens achter de dijk: een koe, een paard, een stukje hek. In het Natuurcentrum is in november, tijdens de Kunstmaand Ameland geëxposeerd door Mariëlle Buckinx. Mariëlle Buckinx woont sinds twaalf jaar op Ameland. Ameland verandert het karakter van haar werk; maakte zij eerder stadse mensbeelden, met zee, strand en duinen als achtertuin, ligt de inspiratie letterlijk en figuurlijk voor het oprapen. De eerste jaren op Ameland werkte zij bijna alleen maar met gejutte materialen. Afval komt letterlijk tot leven in haar vogels en zeedieren. Daarnaast schildert zij. De inspiratiebron is dezelfde. Gevoel en interpretatie staan in haar werk voorop. De expositie van Mariëlle Buckinx liep door tot en met de kerstvakantie

6 Maritiem Centrum Abraham Fock Na de vele reacties is besloten de expositie over de Amelanders op de Koopvaardij nog een jaar te prolongeren. De expositie heeft wel het nodige losgemaakt over de ontberingen van deze vergeten groep. Door onderzoek hebben we na kunnen gaan dat tenminste 13 eilanders het leven tijdens hun verplichte vaart hebben gelaten. Drs. Saskia Kloosterboer heeft met een fraaie lezing de positie van de Nederlandse koopvaartdij tijdens de Tweede Wereldoorlog nog eens verduidelijkt. Vervoer en plaatsing van de stuurhut van veerboot de Rottum (voormalige veerboot Sier die op Ameland voer) op het Maritiem Centrum Abraham Fock in Hollum Wisselexpositie Maritiem Centrum Abraham Fock In het Maritiem Centrum is de expositie Amelanders op de koopvaardij in 2012 geprolongeerd. De expositie ging specifiek in op de Koopvaardij in WOII en de Amelanders die daarbij een rol vervulden. Naast persoonlijke verhalen is geprobeerd, met fotomateriaal en filmmateriaal een beeld te scheppen van de oorlogssituatie op zee. Tijdens de Kunstmaand Ameland in november waren werken te zien van Annemiek van Kollenburg en Mara Piccione Annemiek van Kollenburg is een kunstenaar uit Zaandam. Ze volgde een opleiding aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en woont en werkt nu in Purmerend.Door haar studie schilderen, tekenen en grafiek heeft Annemiek zich tot 1990 voornamelijk bezig gehouden met werken in het platte vlak. Met name tekeningen, aquarellen en pastel waren zeer gewild. Vanaf de negentiger jaren is zij in aanraking gekomen met keramiek. Het driedimensionale bouwen had haar gegrepen. "Ik werd geïnspireerd door de met leem gebouwde huizen en moskeeën in landen als Mali en Marokko. Met name de constructies zijn fascinerend. Ze zijn monumentaal, strak en hoog met maar enkele sobere versieringen". Vreemde wezens maken de dienst uit in de wereld van Mara Piccione. Haar bitterzoete beeldtaal maakt elke zeefdruk uniek en verrassend, soms duister van toon maar vaak ook lieflijk en ontroerend. De wijd verspreide affiches, kunstzeefdrukken en elpeehoezen van Mara Piccione laten zich makkelijk herkennen door de sterke composities, gestileerde vormen, krachtige vlakken en het toepassen van twee of drie kleuren; een stijl die zichtbaar zijn oorsprong vindt in het gebruik van de zeefdruk-techniek. De expositie van Annemiek van Kollenburg liep door tot en met de kerstvakantie

7 Landbouw juttersmuseum Swartwoude Na een lange tijd van voorbereiding zijn we begin dit jaar dan eindelijk gestart met de herinrichting van het landbouw juttersmuseum Swartwoude. De vaste zaal voor het thema jutten is vergroot. Middels verschillende verhalen kunnen jong en oud zich inleven de deze neven tak van vele eilanders. Ontwerpbureau Ars Longa heeft een aantal animaties uitgewerkt en opgezet. De vertellingen zijn meestal uitgewerkt door onze eigen mensen. De boerderij stond dit jaar in het teken van de expositie Agrarisch Ameland. Het tweede deel van de expositie was in het cultuurhistorisch museum Sorgdrager te zien. Beide exposities werden door een fietsroute door de polder verbonden. In de polder standen vijftien grote panelen die middels een app of QR code achtergrondinformatie verstrekten over een bepaald landbouwkundig onderwerp. Expositie landbouw gedeelte Wisselexpositie museum Swartwoude Agrarisch Ameland Deze zomer is in museum Swartwoude in Buren en museum Sorgdrager in Hollum, een duo expositie te zien geweest over het eilander boerenleven door de eeuwen heen. De tentoonstelling is in samenwerking met LTO Ameland opgezet. Boeren vormen een belangrijk onderdeel van het eiland. Agrarische werkzaamheden zorgen ervoor dat het Amelander landschap blijft behouden en door de jaren heen is de landbouw van grote invloed geweest op de ontwikkeling ervan. Middels deze tentoonstelling werden de eilander boeren van nu, maar ook de agrariërs van vroeger uitgebreid in beeld gebracht. Het landbouw en juttersmuseum Swartwoude in Buren liet de sociale kant zien van boeren op Ameland. Foto s en verhalen toonden het gezicht achter de boer. 7

8 Koeienloeren Op de bovenverdieping van museum Swartwoude in Buren, troffen we deze zomer de schilderachtige koeien aan van Dymphie van den Bergh. Zij exposeert hier haar schilderijen en pentekeningen in het kader van de expositie Agrarisch Ameland. Huismerken van Murkje IJnsen Woudwijk In de filmzaal van museum Swartwoude toonde kunstenares Murkje IJnsen Woudwijk (1943) uit Stiens haar schilderijen. Murkje brengt een groot deel van haar tijd door op Ameland. De natuur, strandwandelingen en vondsten van het strand zijn vaak de inspiratie voor haar werk. De schilderijen die hier te zien zijn, heeft ze gemaakt naar aanleiding van oude vondsten. Murkje deed de vondsten aan de westkust bij Hollum, op de plaats waar het voormalige dorp Sier heeft gelegen. Enkele van deze vondsten waren ingekrast met een zogenaamd huismerk of eigendomsmerk. Deze persoonsgebonden eigendomsmerken werden in de middeleeuwen door analfabeten gebruikt voor het ondertekenen van akten en het aanduiden van bezit. Deze tekens komen ook terug in de hier getoonde schilderijen. Op Ameland zijn nog steeds een aantal van deze huismerken terug te vinden. Zoals op de grafzerken van de kerkhoven in Ballum en Hollum en in de glas in lood ramen van de hervormde kerk in Hollum. Tijdens de kunstmaand Ameland in november kon men de werken van Ria van Krieken bewonderen. Ria van Krieken Den Haag ruilde 10 jaar geleden Amsterdam voor Finsterwolde, de grote stad voor een eindeloos stuk land. Zij maakt schilderijen, objecten, kunstenaarsboeken. "Zij probeert het licht en de ruimte te vervangen van de plek waar ze is. Vlakken, kleur, ritme zijn sleutelwoorden, opgebouwd uit letters en/of materialen. Terwijl ze in haar ruimtelijk werk veel meer 'vertelt' ". De expositie van Ria van Krieken werd na de kunstmaand voortgezet en kan worden bezocht tot maart

9 Cultuurhistorisch museum Sorgdrager Door het bestuur van de stichting Ouwe Pôlle en een aantal medewerkers is het afgelopen jaar hard gewerkt aan de voorbereidingen voor de herinrichting van de vaste expositie. Er is een keuze gemaakt voor de historische richting die het museum inhoudelijk wil inslaan, daar zijn onderwerpen voor gekozen en daar is de expositiebouw weer op afgestemd. Een lastig proces wat we in 2013 ten uitvoer willen brengen. Net als bij museum Swartwoude stond het thema landbouw centraal in de wisselexposities. Ook was er een fraaie jubileumexpositie over het 50 jarig bestaan van `dansgroep de Amelanders` te bezichtigen. Demonstratie mutsenplooien door leden van de dansgroep Wisselexpositie Museum Sorgdrager 50 jaar dansgroep De Amelanders Op 11januari 2012 werd onder grote belangstelling de jubileum expositie 50 jaar dansgroep De Amelanders geopend. De dansgroep heeft samenwerking gezocht met Stichting Amelander Musea en dit heeft geleid tot een prachtige overzichtstentoonstelling. Hier kreeg men een goed beeld van vijftig jaar dansgroep De Amelanders. De expositie werd gehouden in een gedeelte van de commandeurswoning van museum Sorgdrager. De fotogalerij in de hal vormde een passend eerbetoon aan alle 104 leden. De Amelander dansgroep neemt regelmatig deel aan uitwisselingsprogramma s in binnen- en buitenland. Beeldschermen en vitrines toonden reisverslagen en souvenirs van 50 jaar hoogtepunten van de folkloristische dansgroep De Amelanders Openingswoord door de heer Watse Steensma voorzitter federatie van dansgroepen Noord Nederland Expositie 50 jaar dansgroep de Amelanders 9

10 Agrarisch Ameland Op 30 mei 2012 opende gedeputeerde Tineke Schokker de expositie Agrarisch Ameland, een duo expositie over het eilander boerenleven door de eeuwen heen, die te zien was in museum Sorgdrager in Hollum en museum Swartwoude in Buren. De tentoonstelling, welke in samenwerking met LTO Ameland is opgezet, bracht de eilander boeren van nu, maar ook de agrariërs van vroeger uitgebreid in beeld. Het cultuur en historisch museum Sorgdrager in Hollum liet de ontstaansgeschiedenis van landbouw en veeteelt op het eiland zien. Een boeren gezin nam de bezoeker mee terug in de tijd. Opening van de expositie Agrarisch Ameland door de gedeputeerde van de Provincie Fryslân mevrouw T. Schokker Agrarische fietsroute tussen museum Swartwoude en museum Sorgdrager Bij de expositie Agrarisch Ameland is een fietsroute ontwikkeld. Deze ongeveer 20 km lange route, liep van de oostkant van het eiland naar de westkant van Ameland. De route kon zowel bij museum Swartwoude in Buren als bij museum Sorgdrager in Hollum gestart worden. Al fietsend kwam men langs de mooiste agrarische plekjes op het eiland. Op 15 plaatsen trof men blikvangers in het landschap aan. De informatiepanelen gaven door het scannen van een QR-code de voorbijganger meer achtergrondinformatie. 10

11 In november kon tijdens de Kunstmaand Ameland de expositie met werken van Juliane Ebner en Timo Mank worden bezocht.. Juliane Ebner is op zoek naar wat menselijkerwijs mogelijk is door middel van gemengde droomachtige scènes waarin het vertrouwde en het vergetende, het idee, het geheugen en het heden worden verbeeld. Voor de Kunstmaand 2012 presenteerde Timo Mank de video-installatie GRASS. Het vormt de neerslag van zijn kennismaking met negentropie: de omzetting van zonne-energie naar toenemend complexe levende systemen. Negentropie is een centraal begrip in de theorie van entropie en leven. In de kerstvakantie exposeerde Igor Zhuk in het museum. Igor Zhuk is in 1971 geboren in Kiew, Ukraine. Na afronding van diverse kunstopleidingen (diploma restaurateur en kunstschilder) woont en werkt hij nu in Duitsland (Münster). Vuurtoren De vuurtoren heeft de afgelopen winterperiode van binnen een grondige onderhoudsbeurt gehad. Van boven naar onder zijn alle wanden en trappen gesopt en is een nieuwe verflaag op de leuningen aangebracht. Steeds vaker merken we dat gasten de vuurtoren willen inzetten voor een bijzonder evenement. Dit varieert van huwelijksaanzoeken, trouwpartijen, diners tot slaapplek. Voor zover mogelijk proberen wij aan deze verzoeken gehoor te geven. Bos, strand en vuurtoren bij nacht Negen maal werd het ja-woord gegeven in de vuurtoren Expositie Wereldwijd miniatuur vuurtorens door Piet Wieringa Een zeer uitgebreide vuurtorenverzameling van Piet Wieringa. Deze expositie bestaat uit een paar honderd zelfgemaakte vuurtorens, van over de hele wereld, en wordt getoond op de 6 e verdieping. 11

12 Molens De molens mogen zich verheugen in een gretige aftrek van meel- en mosterdproducten. Dit heeft zodanige vormen aangenomen dat de productieruimte van de Verwachting te klein was. Bovendien ontstonden door de productie en het vele bezoek conflicten over de hygiëne. Door financiële steun van de Provincie Fryslân konden we dit jaar starten met uitbreiding van de productieruimte. Met onze mosterd nemen we deel aan het samenwerkingsverband van verschillende producenten m.b.t. het Amelands Product. De producten worden als erkend Amelander streekproduct op de markt gebracht. De producten moeten hiervoor gecertificeerd worden door de stichting Waddengoud. Koren- en mosterdmolen de Verwachting Het was dit jaar een beetje schipperen bij molen de Verwachting. Aan de ene kant is er een enorme vraag naar onze mosterd- en meelproducten aan de andere kant wilden we graag de productieruimte uitbreiden. Met de nodige improvisatie en de steun van de vele vrijwillige mosterdmakers en molenaars is dat uiteindelijk gelukt. Voor de zomer konden we al starten met de bouwkundige uitbreiding. Gedeputeerde Tineke Schokker gaf op 30 mei in het bijzijn van bestuur, molenaars en mosterdmakers het officiële startsein voor de bouw. Door de bouwactiviteiten is het bezoekersgedeelte van de molen deze zomer gesloten geweest. Op 30 mei 2012 gaf gedeputeerde Tineke Schokker het startsein voor de verbouwing van koren -en mosterdmolen de Verwachting Aansluitend werd er van een lunch genoten, bestaande uit Amelander Producten. Korenmolen de Phenix Het afgelopen jaar is er weinig gemalen met de Phenix. De wind is te vaak een probleem. Omdat we wel een aantal meelproducten moeten produceren wordt vaak uitgeweken naar molen `de Verwachting`. Omdat er weinig bedrijvigheid is blijft het bezoek ook weg. Door het bestuur van de Vereniging Amelander Korenmolens is een plan ontwikkeld om de molen te verhogen. Onder de molen zou dan een nieuw bezoekerscentrum gesitueerd kunnen worden! 12

13 ECOLOGISCH ONDERZOEK 2012 Bodemdalingonderzoek Ameland voor Bodemdalingcommissie. Na de hoofdrapportage in 2011 wordt nu weer jaarlijks gewerkt aan het verzamelen van de data volgens het meetplan zoals dat tot 2020 is uitgezet. Op 14 maart 2012 is er een overleg tussen de Commissie en de onderzoekers geweest waar gesproken is over de ontvangst van onze 2011 rapportage en met name het Auditadvies van de Waddenacademie. In het bijzonder over het advies om een soort synthese te schrijven waarin alle kennis en inzichten over Oost-Ameland gebundeld worden en waarmee een grotere meerwaarde ontstaat die ook elders in de internationale Waddenzee gebruikt kan worden. Joop Marquenie en Jaap de Vlas gaan deze kar trekken maar waarschijnlijk zal de onderzoekers gevraagd worden een eigen hoofdstuk te schrijven over hun specifiek onderzoek. Dit zal waarschijnlijk in 2013 gaan beginnen. Op 29 nov 2012 is het jaarlijkse voortgangsoverleg tussen de onderzoekers en de Commissie geweest. Hierbij worden korte presentaties gehouden en wordt de voortgang en eventuele bijzonderheden gedeeld. Momenteel wordt gewerkt aan het uitwerken en verwerken van de data en worden er korte tussenverslagen per onderdeel gemaakt om aan de offertes te voldoen voor deze afgehandeld kunnen worden. De NAM heeft een nieuw winningsplan moeten maken en een winningsvergunning ter inzage gehad. Het is nog niet duidelijk of er daardoor ook extra voorwaarden aan monitoring worden gesteld door de overheid. Waarschijnlijk hopelijk gaan extra voorwaarden of toevoegingen ondergebracht worden bij de Bodemdalingscommissie Ameland. Het is onlogisch om dit niet te doen. 1. Wadplaat hoogteontwikkeling/sedimentatie bij Oost Ameland met een referentiegebied bij West Ameland. Inmeten 16 proefvlakken Oost Ameland en 6 proefvlakken West-Ameland 6 maal per jaar. 2. Panoramafoto s. In mei wordt op een zestal vaste plaatsen op het Oerd en de Hôn een panoramafoto (360 graden) gemaakt. Deze worden vergeleken met de voorgaande jaren. 3. Begrazing Vennoot. Jaarlijks wordt de begrazingsdruk op de Vennoot gevolgd in verband met de vegetatieontwikkeling (W. Molenaar). Vegetatieonderzoek werd door Kees Dijkema (Alterra) uitgevoerd maar Kees is vanwege gezondheidsproblemen gestopt. Hij is opgevolgd door Alma de Groot en Willem van Duin. 4. Broedplaatsmonitoring koloniebroeders op de Hôn. De koloniebroeders (met name Lepelaar) worden jaarlijks gevolgd wat betreft hun nestplaatskeuze. De nesten worden extern exact ingemeten (RTK DGPS bepaling XYZ van nesten sterns/lepelaars). Met name de Z coördinaat wordt steeds interessanter vanwege mogelijke zeespiegelstijging. In 2009 is ism diverse onderzoekers een artikel geschreven over risico s voor kustbroeders ivm zeespiegelstijging (co-auteur). Dit is gepubliceerd in het internationale tijdschrift Global Change Biology. Een PDF file van het artikel is bij Johan beschikbaar. Een populaire versie hiervan is in mei 2012 verschenen in het blad De Levende Natuur in een special over de Waddenzee ( In 2012 is voor het eerst gebruik gemaakt van op Ameland aanwezige DGPS apparatuur. Dat werkt flexibeler dan inhuren van een team van het vasteland. In 2012 zijn nu ook de koloniebroeders van het Nieuwlandsreid ingemeten. 13

14 Foto 1. Inmeten van lepelaarnesten op de Hon met DGPS apparaat. 9 augustus Monitoring Groenknolorchis e.a. specifieke soorten. Op Oost-Ameland wordt in het dalingsgebied jaarlijks geïnventariseerd op zeldzame en belangrijke soorten voor dit gebied. Er wordt gewerkt aan een populair artikel ism P. Slim (ALTERRA) voor het tijdschrift Levende Natuur. 6. Monitoring overstromingsfrequentie duinvalleien. Jaarlijks wordt in de periode oktober - april de inundatie en duur van inundatie in duinvalleien op het Oerd gevolgd. Tevens worden enkele waterkwaliteitparameters verzameld. Dit is een wekelijkse meting. 7. Monitoring peilbuizen Oerd en Kooiduinen. Jaarlijks in september worden alle peilbuizen die aan het begin van de monitoring (1987) in de Kooiduinen tot de Hôn gezet zijn opgenomen. Gebleken is dat de nummering van de verzamelde data die in de zomermaanden door IFG wordt verzameld niet klopt. In maart 2013 zal dat in een gezamenlijke veldronde rechtgezet worden. Tevens wordt de kleidikte op de Vennoot en op de Hôn op een aantal vaste punten opgemeten waardoor de opslibbing gevolgd kan worden. Deze data worden door Kees Dijkema verwerkt in zijn kwelderonderzoek. 8. Monitoring populatieonderzoek Scholeksters Oost-Ameland. Jaarlijks (sinds 2008)wordt een populatie scholeksters (ongeveer 35 broedpaar) bij de Oerdsloot gevolgd wat betreft nestplaatskeuze en broedsucces. Dit onderzoek wordt vooral uitgevoerd door SOVON (Bruno Ens) met hulp van Jan F. de Jong op Ameland. 9. Monitoring foeragerende vogels in bodemdalingsgebied Waddenzee. Het betreft een jaarlijks onderzoek naar de aantalsontwikkeling van 14 steltlopersoorten op Oost-Ameland. Simultaantellingen op West-Ameland dienen als referentie. De tellingen worden 10x per jaar uitgevoerd en worden door Marcel Kersten uitgevoerd/georganiseerd. 14

15 Bodemdalingonderzoek Paesens voor NAM. In zijn algemeenheid is er steeds meer aandacht voor klimaatverandering en versnelde zeespiegelstijging. En dat speelt zeker in het Waddengebied dat zijn unieke waarde grotendeels ontleent aan droogvallende platen en daar in 2009 zelfs het diploma Werelderfgoed voor heeft ontvangen. Voor de gaswinning (lees bodemdaling) in het gebied Paesens/Lauwersoog meten wij de wadplaat sedimentatie op dezelfde wijze zoals dat al sinds 2000 bij Oost-Ameland gebeurt. In dit geval wordt rechtstreeks aan de NAM gerapporteerd en die moet jaarlijks aan een Auditcommissie rapporteren in opdracht van de Regering. Deze monitoring is in 2007 begonnen en in 2013 wordt een tussenevaluatie gemaakt waaraan ook wij moeten bijdragen. Op 11 april 2012 was er een onderzoekers overleg met uitwisseling van data en voorlopige conclusies en vaststelling van omissies om te komen tot een goede evaluatie in Op 30 mei 2012 was voor de vierde keer (Zeegse IV) een grote bijeenkomst met onafhankelijk voorzitter in Zeegse waar de sedimentatiemetingen gepresenteerd zijn. Ook hier is gewerkt naar een goede evaluatie in Wad-plaathoogteontwikkeling/sedimentatie bij Paesens Moddergat (18 stations), Engelsmanplaat (6 stations) en Schiermonnikoog (6 stations). Inmeten gebeurt 6x per jaar op dezelfde wijze als bij Ameland. De metingen op Schiermonnikoog gebeuren door collega s van het bezoekerscentrum aldaar (Oude Centrale). Een van de stations is zoek geraakt en binnenkort moet daar een nieuw station uitgezet worden. Als extra is er een referentiegebied bij Busum in Schleswig-Holstein. Gemeten wordt daar door mensen van Forschungs- und Technologiezentrum Westküste (FTZ) onder leiding van Klaus Ricklefs. Monitoring dynamisch kustbeheer Rijkswaterstaat. In 2012 is deze monitoring weer uitgevoerd (nr 11, 12 en 13). Omdat de ontwikkeling van de kust en met name de zeereep ons erg interesseert en wij ook denken dat daar meer onderzoek naar zou kunnen worden gedaan hebben we dat hier en daar aangekaart. Dat heeft er toe geleid dat een masterstudent van de WUR (Bart de Jong) naar de ontwikkeling van de zeereep op Oost-Ameland heeft gekeken. Hij heeft op drie plaatsen een transect van duin naar zee analyse gedaan en ook veld metingen gedaan en heeft verder gebruik gemaakt van bestaande data zoals de jaarlijkse Jarkus metingen van RWS. Hij heeft zijn verslag bij de WUR afgerond en we hebben een vrijwel volledige weergave ervan opgenomen in het Bodemdalingsrapport Op de site kan dit in het hoofdstuk Morfologie teruggevonden worden. Inmiddels zijn we met ALTERRA (B. de Jong, P. Slim, M. Riksen) bezig met een wetenschappelijk artikel over de zeereepontwikkeling waarin ook onze data van de kustmonitoring zitten die we in de periode verzameld hebben na invoering van het dynamisch kustbeheer. Op West-Ameland voeren we dit onderzoek nog jaarlijks uit (zie nr 11). 11. Zeereepontwikkeling kustvak pl 3 tot pl 4.6. Jaarlijks wordt dit deel van de zeereep fysiek ingemeten (XY) op een tiental transecten waarbij tevens de ligging van de top van de zeereep wordt vastgesteld. Tevens wordt de vegetatie opgenomen in vakken van 100m lengte en wordt iedere 200m een foto van de duinzijde en de strandzijde gemaakt. We zijn bezig met ALTERRA (P. Slim) aan een uitwerking van de data vanaf 1995 voor een populair artikel in een nog nader te bepalen tijdschrift. 15

16 12. Vegetatieontwikkeling lange Duinen NZ. Jaarlijks wordt op een viertal transecten vanaf de zeereep dwars door de Lange duinen NZ in het gebied pl 3 tot 4.4 de vegetatie opgenomen. De transecten zijn 20m breed en er wordt in vakken van 20x20m opgenomen. 13. Vegetatieontwikkeling Groene Strand Ballum. Jaarlijks wordt de vegetatie en vegetatietypes opgenomen op het Groene strand tussen paal 5 en 7. Dit gebied ontwikkelt zich fantastisch. Zowel landschappelijk als ecologisch. Een dergelijk buitendijks jong gebied dat nog onder grote invloed van de natuurlijke dynamiek (wind, zee) staat is zeldzaam en vertegenwoordigt een hoge natuurwaarde. Er komen intussen meer dan 80 soorten planten voor en in 2012 zijn de eerste vertegenwoordigers van een kalkrijke duinvallei gevonden. Dit betreft Geelhartje, Parnassia en het eerste exemplaar (1) van Groenknolorchis! Foto 2. Natuurlijke afwatering van zoet water over het groene strand naar zee. 28 augustus Overige toegepaste ecologische onderzoeken. 14. Inmiddels (eind 2011) heeft It Fryske Gea in het gebied tussen paal 18 en paal 21 in de zeereep 21 kerven en kale plekken aangebracht teneinde de dynamiek van de zeereep nog meer te versterken. Het is erg interessant om de komende jaren dit gebied te volgen. We hebben samen met P. Slim en M. Riksen (ALTERRA) een onderzoek opgezet waarbij we de instuiving van zand achter de zeereep (3 transecten) en achter de kerven (3 transecten) gaan meten. Inmiddels zijn per transect 6 vangapparaten (knikkerbakjes) geïnstalleerd. Het onderzoek wordt gecoördineerd door P. Slim die ook het onderzoeksbudget heeft verworven. 16

17 BRUINVISONDERZOEK AMELAND 2012 Sinds 2003 houden we de gestrande walvisachtigen op Ameland zo volledig mogelijk bij. We bemoeien ons niet met zeehonden, alhoewel we dit jaar 1 week standby gestaan hebben toen de beheersdiensten SBB en RWS afwezig waren. Het Natuurcentrum registreert de gestrande walvisachtigen om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van wat er met deze soorten gebeurt op Ameland. Dit betreft vrijwel uitsluitend bruinvissen (Phocoena phocoena). De trend van het aantal gestrande bruinvissen sinds 2003 is stijgend met een duidelijke uitschieter naar boven in Dit is ook het landelijke beeld. We sturen onze data naar Naturalis die ze op de landelijke website zet. Deze site wordt bijna dagelijks bijgehouden. In 2012 registreerden we 33 bruinvissen. Hierbij waren 3 levende. Wij doen ook de EHBO voor levende walvisachtigen in samenwerking met stichting SOS Dolfijn (gevestigd bij het Dolfinarium Harderwijk). We hebben een hangmat en prachtige kist waarin we de levende dieren verzorgen en naar Holwerd transporteren. Daar worden ze overgenomen door SOS Dolfijn. Een levend dier overleed nog tijdens de EHBO. Twee dieren werden naar Harderwijk vervoerd waar een dier later overleed. Een op 5 dec 2012 gestrande Bruinvis doet het wel goed en lijkt een kandidaat voor terugzetting te worden. Onder de strandingen bevond zich 1 exemplaar dat overduidelijk door messen stukgesneden was. Landelijk schijnt dat vaker voor te komen. Dergelijke dieren zijn in een net van een beroepsvisser (Deense wrakvissers?) verdronken en daar uit het net gesneden. We laten dit ook zo bij Naturalis registreren om daarmee op termijn te laten zien dat een verdrinkingsprobleem door visnetten niets met recreatieve visserij boven de laagwaterlijn te maken heeft maar alles met beroepsvisserij met staande netten op zee. We hebben een vrieskist van ALTERRA Texel waarin we op beperkte schaal de meest verse exemplaren invriezen. Deze dieren worden op gezette tijden naar Texel vervoerd om later sectie op te verrichten. Die secties vinden enkele keren per jaar plaats in Utrecht en daarbij wordt een steekproef van de Nederlandse bruinvissen onderzocht op doodsoorzaak en andere relevante wetenschappelijke informatie. Wij vinden het van belang dat ook van Ameland data verzameld worden. Ons motto: Meten is weten. 17

18 BIJZONDERE ACTIVITEITEN 28 februari 2 maart 2012 Pake en Beppe actie In de voorjaarsvakantie van 2012 zijn er in het Natuurcentrum Ameland weer diverse activiteiten georganiseerd in het kader van de actie Help Pake en Beppe de vakantie door. Deze jaarlijks terug kerende actie wordt door de Museum Federatie Fryslân i.s.m. de Friese musea georganiseerd. 12 mei 2012 Nationale molendag Op 12 mei 2012 werd de jaarlijkse molen-dag gehouden bij koren- en mosterdmolen de Verwachting in Hollum, ook deze keer waren er diverse activiteiten bij de molen. 24 mei 2012 Werkbezoek Boerennatuur Fryslan op Ameland Op 24 mei 2012 werd door de Boerennatuur Fryslan een werkbezoek gebracht aan Ameland, na een rondrit per bus over het eiland werd het gezelschap ontvangen met een lunch in het Natuurcentrum waarna het middagprogramma plaats vond in het Natuurcentrum. 1,2 en 3 juni 2012 Workshop schilderen in Natuurcentrum door Kyrill Isaev De Russische schilder Kyrill Isaev heeft het eerste weekend van juni een schilders workshop gegeven. De deelnemers leerden de opzet van een schilderij en gingen aan het eind naar huis met een eigen schilderij. Juli en augustus 2012 Bos, strand en vuurtoren bij nacht tochten In de maanden juli en augustus is wekelijks een bos, strand en vuurtoren bij nacht tocht gehouden. De activiteit vond s avonds plaats, er werd gestart in het bos waarna de deelnemers het strand op gingen om uiteindelijk rond middernacht te eindigen met een beklimming van de vuurtoren. 17 juli 2012 Amelander productenavond Op 17 juli 2012 werd bij koren- en mosterdmolen de Verwachting weer de Amelander productenavond gehouden. Op deze drukbezochte avond presenteerden verschillende Amelander bedrijven hun producten. 30 juli 2012 Vuurtoren-run Op 30 juli 2012 werd voor de zevende maal de vuurtoren-run gehouden in en om de vuurtoren. De organisatie van deze run is in handen van Ameland Actief in samenwerking met de Stichting Amelander Musea. In totaal deden er 45 mensen mee aan de zesde Amelander Vuurtoren Run. 18

19 8 september 2012 Op 8 september 2012 werd de 14 e Friese molen-dag gehouden bij koren -en mosterdmolen de Verwachting 15 september 2012 NAM familiedag op Ameland Op 15 september 2012 hield de NAM hun jaarlijkse familiedag op Ameland ca. 150 personen gingen op de fiets het eiland rond en konden het Landbouw en juttersmuseum in Buren, het Natuurcentrum in Nes en de eendenkooi bezoeken. 20 september 2012 Bezoek Gasterra aan Natuurcentrum Gasterra maakte op deze dag als afsluiting van een symposium op Ameland gebruik van het Natuurcentrum. De gasten konden het Centrum bekijken en op de 1 e verdieping stond een hapje en drankje voor hen klaar. 15 september 2012 Tri-Ambla Op 15 september 2012 werd voor de 11 e maal de Tri-Ambla op Ameland gehouden, de finish en de prijsuitreiking vonden ook dit jaar plaats bij korenmolen de Phenix in Nes. 27 september 2012 Bezoek Noorse delegatie Natuurcentrum Ameland In het kader van het Study programme for the Conservative Party and the Progress Party at Nordland County Council werd door de Noorse delegatie een bezoek gebracht aan Ameland. Het programma vond voor een groot deel plaats in het Natuurcentrum 20 oktober 2012 Tussen slik en zand Op 20 oktober 2012 is het wandel evenement Tussen slik en zand voor de tweede maal gehouden. Dit wandelevenement, dat werd georganiseerd door Sport Promotie Ameland werd ook dit jaar afgesloten met een avond in het Natuurcentrum Ameland. Op deze avond werd door Johan krol de inleiding verzorgd en werd een lezing gehouden door de Waddenschilder Geurt Busser 20 oktober 2012 Hollumer molendag Op zaterdag 20 oktober 2012 werd in koren en mosterdmolen de Verwachting de traditionele Hollumer molendag gehouden. Zoals elk jaar was de molen vrij toegankelijk voor bezoekers en werden er tal van activiteiten door de diverse vrijwilligers georganiseerd. 27 oktober 2012 Nacht van de Nacht Op zaterdagavond 27 oktober is in samenwerking met de gemeente Ameland en Staatsbosbeheer Ameland weer een activiteit georganiseerd in het kader van de landelijke Nacht van de Nacht. De deelnemers maakten onder begeleiding een avondtocht in het Nesser bos en de Vleijen, vervolgens werd er bij terugkomst in het Natuurcentrum chocolademelk gedronken en kon men de toren van het centrum beklimmen. 27 november 2012 Ledenvergadering Natuurmonumenten Op dinsdag 27 november 2012 heeft de vereniging Natuurmonumenten hun jaarlijkse ledenvergadering gehouden op Ameland. Locatie was de gehoorzaal in het Natuurcentrum Ameland. 19

20 LEZINGEN / UITGAVEN De stichting Ouwe Pôlle heeft ook in 2012 weer een aantal boeiende en interessante lezingen verzorgd. Donderdag 19 januari 2012 In restaurant De Wijde Blik te Ballum werd door de heer Karel Essink van de st. Verdronken Geschiedenis een lezing gehouden over de vroege oesterkwekerij in de Waddenzee, zo ook op Ameland. Donderdag 23 februari 2012 In zorgcentrum 'De Stelp' te Hollum werd de inmiddels traditionele avond Printkes Kieke gehouden, tevens werd er een film vertoond. Zowel de getoonde foto s als de film werden toegelicht door Pieter Jan en Tineke Borsch. Vrijdag 23 maart 2012 In hotel 'De klok' te Buren werd door mevrouw dr. Els van Eijck- van Heslinga een lezing over haar onderzoek naar Nederlandse zeebrieven in de Engels archieven gehouden, waaronder ook brieven van Amelander zeevaarders. Woensdag 14 november 2012 In Restaurant De Piraat bij steiger te Nes hield de directeur van het Fries Landbouwmuseum, de heer Henk Dijkstra een inleiding met als onderwerp: De geschiedenis van de Friese Landbouw. Aan de hand van de thema s; mens en werk, plant en dier en gebouw en omgeving werd 2000 jaar landbouw-geschiedenis in Friesland behandeld ondersteund door afbeeldingen. Jaarverslag Stichting Paardenreddingboot Door de Stichting Paardenreddingboot Ameland is in 2012 het jaarverslag gepubliceerd. In het boekje wordt verslag gedaan van de huidige demonstraties en door Jan de Vries wordt aandacht besteed aan de voormalig schippers van de reddingsboot. Het boekje is gepresenteerd op de jaarvergadering en verstrekt aan de donateurs. 25 april 2012 Maritiem Centrum Lezing van Drs. Saskia J. Klooster Op 25 april 2012 hield Drs. Saskia Klooster, documentair Informatiespecialist Militaire Geschiedenis van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie binnen het Ministerie van Defensie, een lezing in het Maritiem Centrum Hollum. Drs. Saskia Klooster is gespecialiseerd in de geschiedenis van de Koopvaardij in de WO II. Naast een algemene inleiding ging zij in op Amelanders op de Koopvaardij in WOII. 20

21 PROMOTIE / MARKETING In 2012 is er volop gebruik gemaakt van PR mogelijkheden via de nieuwe media, activiteiten, exposities en ander nieuws werden zoveel mogelijk dagelijks onder de aandacht van het publiek gebracht via Twitter en Facebook personen volgen inmiddels dagelijks het wel en wee van de musea, molens en vuurtoren op Facebook, terwijl 382 ons dagelijks volgen op Twitter. Naast genoemde nieuwe media is veelvuldig gebruik gemaakt van de nieuwe site Op deze website kunnen activiteiten met bijbehorende afbeeldingen worden geplaatst, waaruit andere media kunnen putten voor hun eigen berichtgeving. Het plaatsen van activiteiten op betreffende site heeft diverse malen geleid tot media aandacht in regionale dagbladen door heel Nederland en aandacht door regionale omroepen. Websites De website is geheel vernieuwd. Zowel de lay-out als de inhoud is aangepast aan de eisen van deze tijd. Op de front-page, die in eigen beheer kan worden aangepast, wordt direct ingespeeld op nieuws en ontwikkelingen. Berichten van Twitter en Facebook worden hier automatisch getoond. In de kalender kan de bezoeker dagelijks zien wat er allemaal te doen is en kan men direct doorlinken naar onderliggende pagina s. Alle instellingen hebben een eigen pagina waarop uitgebreide informatie te vinden is. Dit geldt uiteraard ook voor de activiteiten en exposities. Naast up-todate informatie beschikt de site over een bibliotheek, hier kunnen o.a. artikelen op het gebied van maritieme historie, agrarisch Ameland en ecologisch onderzoek worden gedownload. Ook is de website toegankelijk gemaakt voor Smart- en I Phone. Naast de Amelander musea site wordt de site ook nog steeds met enige regelmaat bezocht. Folders Voor de exposities in de musea zijn ook dit jaar aparte folders ontwikkeld. Alle folders vonden ook dit jaar weer gretig aftrek bij het publiek. Nieuw was dit jaar de QR code die op alle folders is geplaatst. Wie de QR code met zijn/haar mobiele telefoon scande ontving op de telefoon informatie over de expositie/locatie of kwam op de algemene site van de Amelander Musea. 21

22 Overige publiciteit De wekelijkse verspreiding van activiteiten via posters bevalt nog steeds uitstekend. Wel komt de nadruk steeds meer te liggen op digitale verspreiding. Wekelijks wordt informatie als PDF file via de mail aan de regionale media en het bedrijfsleven verzonden. Ook in 2012 werden de activiteiten en exposities regulier vermeld in de Nieuwe Amelander. Daarnaast werden de activiteiten wekelijks geplaatst op de activiteiten kalender van persbureau Ameland, Ameland Portal, kabelkrant Ameland en overige lokale websites. Via de VVV werden de activiteiten vermeld in de folder, op de website, de VVV gids en de uitgave van de Ameland Guide. De musea en activiteiten worden via het Museum Magazine landelijk onder de aandacht gebracht. Alle activiteiten van de Amelander musea worden op diverse landelijke sites aangemeld en gepubliceerd. (o.a. Dagje weg, Uit in Friesland e.a.) De Amelander musea, molens en vuurtoren zijn op de app. van Ameland actueel geplaatst, mobiele telefoon gebruikers vinden door de app. te downloaden informatie over de Amelander musea, molens en vuurtoren en kunnen via de app. doorlinken naar de website. Ook kunnen mobiele telefoongebruikers via facebook-berichten en twitters rechtstreeks naar de website gaan. Zowel de facebook-berichten als de tweets worden voorzien van een link waardoor de gebruiker door erop te klikken rechtstreeks op de betreffende pagina van de website komt. 22

23 ORGANISATIE, BESTUUR EN PERSONEEL Medewerkers en vrijwilligers Het afgelopen jaar waren er 28 personen met een dienstverband bij de STAM. Zij bezetten totaal ruim 23 fte. Het aantal vrijwilligers bij de musea (weekend vrijwilligers Swartwoude -en Sorgdragermuseum en demonstratie Paardenreddingboot) schommelt tussen de 105 en 115 personen. - We hebben dit jaar afscheid genomen van Klaas Visser, hij was gedetacheerd via NEF en actief in het Maritiem Centrum. - De inleenovereenkomst met Tiemen Kooiker is ook beëindigd. Tiemen heeft vier jaar als receptiemedewerker van de vuurtoren gewerkt. - Ben de Boer heeft de zomermaanden gewerkt bij het Maritiem Centrum. - Jaap de Boer is vaste (vrijwillige) medewerker geworden voor één dag in de week bij het Maritiem Centrum. Alle medewerkers hebben ook dit jaar weer de BHV cursus gevolgd. Op 5 november heeft er een gezamenlijk overleg met alle medewerkers plaatsgevonden. Het ochtendprogramma is besteed aan de bezichtiging van alle nieuwbouwactiviteiten inclusief een bunkerbezoek. Bestuur: Er hebben dit jaar de nodige mutaties binnen de museale besturen plaatsgevonden. Hierbij een overzicht: - Omdat statutair de zittingstermijn was verlopen hebben Ger van Langen, Piet Faber en Douwe de Boer afscheid genomen van het bestuur van de STAM. Zij zijn opgevolgd door Joop Lodewijks, Gerlof Metz en Marjan Veenendaal. - Sjouke Winia heeft het bestuur van de stichting Natuurmuseum verlaten maar is toegetreden tot het bestuur van de stichting Ouwe Pôlle. - Gerlof Metz is gestopt met zijn bestuursfunctie voor de stichting Ouwe Pôlle, hij is voorzitter geworden van het bestuur van de vereniging Amelander Korenmolens en vertegenwoordigd deze vereniging in het STAM bestuur. - Jan Botte Wijnberg is gestopt met zijn bestuursfunctie bij de Vereniging Amelander Korenmolens. Hij heeft afscheid genomen tijdens de jaarlijkse ledenavond van de vereniging. Financiën Hoewel de cijfers bij het verschijnen van dit jaarverslag nog niet precies bekend zijn is wel duidelijk dat de stichting in vergelijking met voorgaande jaren een lastig exploitatie jaar achter de rug heeft. Nieuwe exposities, uitbreiding bij het Maritiem Centrum en molen de Verwachting en het bunkerproject zullen moeten bijdragen tot een stijging van de bezoekersaantallen en excursies. Ambitie is er in elk geval voldoende! 23

24 MEDEWERKERS EN BESTUURLEDEN 2012 Bestuur Stichting Amelander Musea: Joop Lodewijks, Marjan Veenendaal, Gerlof Metz, Joop Marquenie, Jan de Vries en Sjouke Winia Bestuur stichting de Ouwe Pôlle: Albert de Hoop, Jacqueline Metz, Douwe de Boer, Oense Straatsma, Piet Schuringa, Ina Nagtegaal, Gerlof Metz, Gerben Brouwer, Meinte Bonthuis en Sjouke Winia Bestuur stichting Paardenreddingboot: Albert de Hoop, Gerda Brijker, Jan de Vries, Simon Visser, Gerrit Dokter, Piet Faber, Theo IJnsen (Pz.), Jan Hoekstra en Jellie de Vries Bestuur stichting Natuurmuseum: Jan de Vries, IJme Brijker, Tonnie Overdiep, Richard Kiewiet, Tjeerd Kooiker, en Marjan Veenendaal Bestuur Vereniging Amelander Korenmolens: Gerlof Metz, Douwe de Boer, Jan Engels, Jan de Vries, Jacob Bakker, Harry Wijnberg, Sjouke Wijnberg, Jan Boelens Medewerkers: Ellen Dijkstra Kruize, Gerrit de Boer, Rita Molenaar, Andre Ruygh, Tiemen Kooiker, Alex Brouwer, Henk Bakker, Pieter Jan Borsch, Henk Oud, Anton Kiewiet, Janita Kienstra, Johan Krol, Bert van Campen, Saskia Kah, Jan Kienstra, Kees Brouwer, Jan Oud, Jan Veenstra, Chris Brouwer, Irma Marinus, Aleida Edes, Jan Bloem, Klaas Visser, Ben de Boer, Joop de Jong Vakantiehulpen: Bernard Kostwinner, Julian de Jong, Stephan de Jong Stagiaires: Jura van Yperenburg, Jan Albert Postma, Wichard Pander Vaste vrijwillige medewerkers: Jan Pattje, Jaap de Boer, Yme Brijker en Jan de Vries 24

Jaarverslag Met plezier bieden wij U hierbij het jaarverslag 2012 van de stichting Amelander Musea aan. Joop de Jong, directeur

Jaarverslag Met plezier bieden wij U hierbij het jaarverslag 2012 van de stichting Amelander Musea aan. Joop de Jong, directeur 1 Jaarverslag 2012 Het bestuur van de stichting Amelander musea onderging dit jaar een grondige wijziging. Drie van de zes bestuurders moesten vanwege de beëindiging van de statutaire zittingstermijn afscheid

Nadere informatie

Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland. Bodemdalingsstudie

Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland. Bodemdalingsstudie Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland Bodemdalingsstudie 1986-2011 Stuifdijk 1882 Hon Oerd Neerlands Reid Ameland met daling Duinvalleien Stuifdijk 1882 Hon Oerd

Nadere informatie

Monitoring bodemdaling Ameland. Grote rapportage 2011

Monitoring bodemdaling Ameland. Grote rapportage 2011 Monitoring bodemdaling Ameland Grote rapportage 2011 Voorspellingen Geomorfologie, Wad, Kwelders en Duinen Geschiedenis vanaf 1986 Luchtfoto van centrum bodemdalingsgebied Prognoses Bodemdaling Prediction

Nadere informatie

ONTWIKKELING MARITIEM CENTRUM "ABRAHAM FOCK" TE HOLLUM - AMELAND.

ONTWIKKELING MARITIEM CENTRUM ABRAHAM FOCK TE HOLLUM - AMELAND. ONTWIKKELING MARITIEM CENTRUM "ABRAHAM FOCK" TE HOLLUM - AMELAND. A. Historisch perspectief. Het reddingswezen op Ameland kent net als dat op de andere Waddeneilanden een rijke historie. Na 1824 worden

Nadere informatie

1. Voorwoord. 2. Terugblik

1. Voorwoord. 2. Terugblik v 2012 Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2. Terugblik 3. Bijdrage aan het museum 4. Financiële verslaglegging 5. Doelstelling vrienden van museum Jan van der Togt Voorwoord 1. Voorwoord Het afgelopen jaar trok

Nadere informatie

Omschrijving. Burenlaan 4 - Hollum. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra.

Omschrijving. Burenlaan 4 - Hollum. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra. Burenlaan 4 - Hollum Vraagprijs: N.O.T.K. Omschrijving Op fraaie locatie aan een lommerrijk laantje met prachtige bomen gelegen HOTEL, Restaurant, Café de WELVAART. Dit pand met rijke geschiedenis is momenteel

Nadere informatie

Omschrijving. Strandweg Buren. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra.

Omschrijving. Strandweg Buren. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra. Strandweg 61-85 - Buren Vraagprijs: 139.000 k.k. Omschrijving Gunstig ten opzicht van strand en recreatieve voorzieningen gelegen recreatieappartement in het Amelander Paradijs. Het appartement heeft een

Nadere informatie

Torenstraat 18 :: 9163 HE Nes Ameland :: Tel: 0519-543353 :: Fax: 0519-542858 :: info@koudijs-ameland.nl. Vraagprijs: 369.000,-- k.k.

Torenstraat 18 :: 9163 HE Nes Ameland :: Tel: 0519-543353 :: Fax: 0519-542858 :: info@koudijs-ameland.nl. Vraagprijs: 369.000,-- k.k. Te koop OBJECT Burg.Waldastraat 22, 9163 JC Nes Op een prachtige plek in Nes gelegen op slechts enkele stappen van het centrum te renoveren woonboerderij met grote schuur en geweldig perceel van ca. 1.700

Nadere informatie

Badweg Hollum Torenstraat HE Nes Ameland.

Badweg Hollum Torenstraat HE Nes Ameland. Badweg 36-8 - Hollum Vraagprijs: 399.000 k.k. Omschrijving Op de uiterste westpunt van Ameland ligt, op slechts 100 meter van zee, deze zeer ruime 6-persoons rietgedekte recreatiewoning op ca. 334 m2 eigen

Nadere informatie

Omschrijving. Koudenburgweg 5 Hollum - Hollum. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra.

Omschrijving. Koudenburgweg 5 Hollum - Hollum. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra. Koudenburgweg 5 Hollum - Hollum Vraagprijs: 295.000 k.k. Omschrijving Op een kleinschalig park gelegen (Koudenburg) ruime geschakelde 6-persoons recreatiebungalow op ca. 390 m2 eigen grond. Deze bungalow

Nadere informatie

Wat en waar zijn de wadden? Les met werkblad - topografie

Wat en waar zijn de wadden? Les met werkblad - topografie Les met werkblad - topografie Doel: De leerlingen kennen na afloop de namen van de waddeneilanden en de volgorde waarin ze liggen. Ze kunnen enkele belangrijke plaatsen rond het waddengebied aanwijzen

Nadere informatie

Omschrijving. Kemphaansduin Ballum. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra.

Omschrijving. Kemphaansduin Ballum. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra. Kemphaansduin 207 - Ballum Vraagprijs: 1.395.000 k.k. Omschrijving Aan de rand van natuurgebied Roosdunen op 1387 m2 eigen grond gelegen recreatievilla. De ligging is uniek: alleen wandelaars gebruiken

Nadere informatie

Lijn 130: Veerhaven - Nes - Ballum - Hollum Zomerdienstregeling: geldig van 1 april t/m 31 oktober 2015

Lijn 130: Veerhaven - Nes - Ballum - Hollum Zomerdienstregeling: geldig van 1 april t/m 31 oktober 2015 Lijn 130: Veerhaven - Nes - Ballum - Hollum Zomerdienstregeling: geldig van 1 april t/m 31 oktober 2015 Veerhaven alleen bij aankomst boot 8.15 9.15 10.15 11.15 12.15 13.15 14.15 15.15 16.15 17.15 18.15

Nadere informatie

Informatie: Waddeneilanden

Informatie: Waddeneilanden Informatie: Waddeneilanden Texel Van de Nederlandse Waddeneilanden is Texel het grootste eiland met veruit de meeste bezoekers. Bewoners van de andere eilanden zeggen vaak dat Texel geen echt eiland is,

Nadere informatie

Omschrijving. Abehiem 7 - Ballum. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra.

Omschrijving. Abehiem 7 - Ballum. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra. Abehiem 7 - Ballum Vraagprijs: 312.500 k.k. Omschrijving Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra. Op 254 m2 eigen grond geschakelde woning in aanbouw

Nadere informatie

CURSUSPROGRAMMA 2013-2014

CURSUSPROGRAMMA 2013-2014 CURSUSPROGRAMMA 2013-2014 September --------------------------------------------------------------------------------------------------------- Workshop Kinderactiviteiten Kinderen zijn een belangrijke doelgroep

Nadere informatie

Nieuwsbrief Plattelânsprojekten Wadden november 2013

Nieuwsbrief Plattelânsprojekten Wadden november 2013 Roo, Marijke de Van: Provincie Fryslân Verzonden: vrijdag 29 november 2013 12:21 Aan: Statengriffie provinsje Fryslân Onderwerp: Nieuwsbrief Plattelânsprojekten Wadden november 2013

Nadere informatie

jaargang 18 nummer 5 oktober 2015 Uitnodiging

jaargang 18 nummer 5 oktober 2015 Uitnodiging Secr. Gerard Thijssen Rozenbloemstraat 34, 4921 KG Made Tel: 0162-683323 Mail: heemkundemadedrimmelen@gmail.com NIEUWSBRIEF jaargang 18 nummer 5 oktober 2015. Uitnodiging Op dinsdag 20 oktober organiseert

Nadere informatie

Holwert oan See. Annabel van de Sande Dirk Hogewoning Mia Rosa Hupkens Niels Langeveld Sjoerd de Boer. 13/06/2017, Delft

Holwert oan See. Annabel van de Sande Dirk Hogewoning Mia Rosa Hupkens Niels Langeveld Sjoerd de Boer. 13/06/2017, Delft Holwert oan See Annabel van de Sande Dirk Hogewoning Mia Rosa Hupkens Niels Langeveld Sjoerd de Boer 13/06/2017, Delft Visie Holwerd aan Zee, het begin van de perfecte vakantie naar Ameland. Laat je geheel

Nadere informatie

Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens. Tussentijdse rapportage periode september 2003-augustus 2005

Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens. Tussentijdse rapportage periode september 2003-augustus 2005 Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens Tussentijdse rapportage periode september 2003-augustus 2005 Johan Krol Oktober 2005 Inhoudsopgave. Conclusies 3 Inleiding

Nadere informatie

Tussenverslag wadsedimentatiemetingen Ameland, Engelsmanplaat, Paesens en Schiermonnikoog. jaar 2009. Johan Krol

Tussenverslag wadsedimentatiemetingen Ameland, Engelsmanplaat, Paesens en Schiermonnikoog. jaar 2009. Johan Krol Tussenverslag wadsedimentatiemetingen Ameland, Engelsmanplaat, Paesens en Schiermonnikoog jaar 9 Johan Krol Nes, januari 1 Inhoudopgave. 1. Methode pag. Onderzoeksgebieden pag 7.1 Oost-Ameland pag 7. West-Ameland

Nadere informatie

Scholeksterweekend Ameland 2013

Scholeksterweekend Ameland 2013 Scholeksterweekend Ameland 2013 Van vrijdag 8 februari tot en met zondag 10 februari werd onder leiding van Bruno Ens en Kees Oosterbeek een scholeksterweekend georganiseerd op Ameland voor ringers en

Nadere informatie

Eindrapportage Tuinvlindertelling 2013: Social networking

Eindrapportage Tuinvlindertelling 2013: Social networking Eindrapportage Tuinvlindertelling 2013: Social networking Eindrapportage Tuinvlindertelling 2013 Rapportnummer 2013-022 Datum 20-11-2013 Samensteller Ineke Radstaat-Koopmans Offerte ingediend bij Prins

Nadere informatie

Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland. Monitoring effecten Bodemdaling

Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland. Monitoring effecten Bodemdaling Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland Monitoring effecten Bodemdaling 1986-2017 1962 gas gevonden 1972 NAM concessie 1973 actie Nameland 1986 begin gaswinning Wadbul

Nadere informatie

Omschrijving. Excelsiorstraat 44 - Nes. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra.

Omschrijving. Excelsiorstraat 44 - Nes. Makelaars zijn er in overvloed maar bij Koudijs Makelaardij Ameland vindt u nét dat beetje extra. Excelsiorstraat 44 - Nes Vraagprijs: 419.000 k.k. Omschrijving Luxe penthouse in appartementencomplex Ostrea gelegen in de duinen op ca. 300 meter van het strand, met uitzicht op bos, duinen en zee. Het

Nadere informatie

12 en 13 september 2015

12 en 13 september 2015 12 en 13 september 2015 fietsroute en bezienswaardigheden in Smallingerland 2 zaterdag 12 september Drachtster Compagnie, Rottevalle en Houtigehage hebben samen een leuk programma weten op te stellen.

Nadere informatie

vrijdag 30 januari 2015 Pagina 1 van 5

vrijdag 30 januari 2015 Pagina 1 van 5 Datum: 9-0-05 SpeelLocatie: Ballum Camminghahuus Spelsoort: Groot Opmerking: Tafel Ronde: Klasse: Douwe Bakker Hollum.44 Jan F. de Jong Buren.463 9 4 40 9 0 3 Marchel Kolk Nes de Herberg.563 Anne Moll

Nadere informatie

RABO-sponsortocht werd dit jaar voor de 4e maal gehouden en bracht ons weer 250,00.

RABO-sponsortocht werd dit jaar voor de 4e maal gehouden en bracht ons weer 250,00. Jaarverslag 2012 Het bestuur: we zijn 8 maal voor bestuursvergadering bijeen geweest, 1 ledenvergadering. Donderdag 14 juni werden we opgeschrikt door het fatale bericht dat Peter Timmerman, onze penningmeester,

Nadere informatie

WERKWEEK AMELAND 2015

WERKWEEK AMELAND 2015 De eerste dag van de werkweek Veel regen gehad, maar de meeste tijd zaten we droog in de bus. Op de Afsluitdijk werd nog even de topografische kennis getest en daarover waren de juffen en meesters tevreden.

Nadere informatie

Nieuwsbrief 2 april 2017

Nieuwsbrief 2 april 2017 Nieuwsbrief 2 april 2017 Nieuwsbrief 2 april 2017 In deze nieuwsbrief zijn de volgende onderwerpen te lezen: 1. Historische canon van Castricum en Bakkum 2. Tentoonstelling Vervaagd agrarisch verleden

Nadere informatie

Nieuwsbrief mei

Nieuwsbrief mei Nieuwsbrief mei 2011 Met de uitgave van een nieuwsbrief zullen we u in de toekomst regelmatig informeren over interessante activiteiten van de Historische Vereniging Den Dolder. Website Historische Vereniging

Nadere informatie

Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed

Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed Vastgesteld door het bestuur van de heemkundekring op 9 maart 2015. Wat is het Museum Zwaluws Erfgoed? Het museum Zwaluws Erfgoed is een etnografisch

Nadere informatie

nieuwsbrief pagina 2 Nieuwe schoolshirts Groep 3 en 4 Studiereis Studiedagen

nieuwsbrief pagina 2 Nieuwe schoolshirts Groep 3 en 4 Studiereis Studiedagen 2015 2016 editie November 2015 A.C. onderwijs heeft een nieuwe penningmeester. Met in deze editie onder meer: Penningmeester A.C. Nieuwe schoolshirts Groep 3 4 Studiereis Bus opvang Interim Sint viering

Nadere informatie

VERHALEN RONDLEIDINGEN WORKSHOPS ARCHEOLOGIE ONDER WATER FORT DE SCHANS KAAP SKIL MUSEUM VAN JUTTERS & ZEELUI

VERHALEN RONDLEIDINGEN WORKSHOPS ARCHEOLOGIE ONDER WATER FORT DE SCHANS KAAP SKIL MUSEUM VAN JUTTERS & ZEELUI VERHALEN RONDLEIDINGEN FORT DE SCHANS WORKSHOPS 2015 ARCHEOLOGIE ONDER WATER KAAP SKIL MUSEUM VAN JUTTERS & ZEELUI Kaap Skil, de Vuurtoren, de Oudheidkamer en Ecomare zijn onderdeel van Stichting Texels

Nadere informatie

vertellingen en gedichten bij expositie BLOEMENZEE salão arte no pendor november 2012

vertellingen en gedichten bij expositie BLOEMENZEE salão arte no pendor november 2012 J o h a n B r u i n e n b e r g b l o e m e n z e e vertellingen en gedichten bij expositie BLOEMENZEE salão arte no pendor november 2012 No 7 - voorblad - uitsnede titel: bloemstilleven met gemberpot

Nadere informatie

B1 Hoofddorp pagina 1

B1 Hoofddorp pagina 1 B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.

Nadere informatie

Ouderenzorg t Boerenerf

Ouderenzorg t Boerenerf Urkerweg 10 8303 BX Emmeloord Tel: 0527 616166 Fax: 0527 239441 Mail: ouderenzorg@het-boerenerf.nl Website: www.het-boerenerf.nl Jaarverslag Januari 2012 - december 2012 Ouderenzorg t Boerenerf Boerderijnummer:

Nadere informatie

Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens. Tussentijdse rapportage periode september 2003-december 2006

Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens. Tussentijdse rapportage periode september 2003-december 2006 Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens Tussentijdse rapportage periode september 2003-december 2006 Johan Krol Januari 2007 Inhoudsopgave. Voorlopige trends 3 Inleiding

Nadere informatie

Strategische meerjaren visie STAM

Strategische meerjaren visie STAM Strategische meerjaren visie STAM 2011-2016 Inleiding De stichting Amelander musea (STAM) is op 1-12-1999 opgericht. Vanaf de oprichting is het beleid vastgelegd in meerjarenplannen. Het aldus omschreven

Nadere informatie

VERKOOPINFORMATIE LIVE VEILING BIJ OPBOD EN AFSLAG

VERKOOPINFORMATIE LIVE VEILING BIJ OPBOD EN AFSLAG VERKOOPINFORMATIE LIVE VEILING BIJ OPBOD EN AFSLAG DE PIER VAN SCHEVENINGEN DEN HAAG (NEDERLAND) A UNIQUE LEISURE REDEVELOPMENT OPPORTUNITY ABOVE THE SEA! Live veiling dinsdag 24 september om 14.00 uur

Nadere informatie

voor jong en oud Zondag 20 december MAANDAG 21 december

voor jong en oud Zondag 20 december MAANDAG 21 december Programma voor jong en oud Zondag 20 december De door Bredanaars geschilderde verdwenen schilderijen Vang jouw verloren geraakte schilderij Vincent vertelt over herinneringen aan Brabant Verbeelding van

Nadere informatie

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1]

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Door wjvanderzanden[2]op vr, 07/24/2015-13:29 Tags:reizen

Nadere informatie

Uitkomsten ledenenquête toekomst Fryske Gea

Uitkomsten ledenenquête toekomst Fryske Gea Leeftijd respondenten Uitkomsten ledenenquête toekomst Fryske Gea Ter gelegenheid van haar 85 jarige jubileum vroeg It Fryske Gea haar leden naar hun mening over diverse actuele onderwerpen. In een enquête

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF PATIËNTENKRING GRONINGEN

NIEUWSBRIEF PATIËNTENKRING GRONINGEN NIEUWSBRIEF PATIËNTENKRING GRONINGEN Nr.18, september 2013 BERICHT VAN DE ADMINISTRATIE PATIËNTENKRING Het bankrekeningnummer voor het overmaken van uw ledenbijdrage is: 38 32 533 ten name van Patiëntenkring

Nadere informatie

Stichting Reeënopvang Westerwolde. Jaarverslag 2015. 10 januari 2016

Stichting Reeënopvang Westerwolde. Jaarverslag 2015. 10 januari 2016 Jaarverslag 2015 10 januari 2016 Kanaalweg 2, 9551 XG Sellingen, tel. 0599-322655/06-22698789 Email: info@reeenopvangwesterwolde.nl www.reeenopvangwesterwolde.nl Bankrek. nr. NL71ABNA043.66.63.600 Ingeschreven

Nadere informatie

INFORMATIE DECEMBER 2015 NUMMER 5

INFORMATIE DECEMBER 2015 NUMMER 5 INFORMATIE DECEMBER 2015 NUMMER 5 schooljaar 2015 2016 Geachte ouders, beste leerlingen, Dit is de laatste Van Hasseltschool nieuwsbrief van 2015. Het is ook de allerlaatste van mijn hand. Na ruim 40 jaar

Nadere informatie

Nieuwsbrief Cursusproject De Ronde Venen April 2019

Nieuwsbrief Cursusproject De Ronde Venen April 2019 Nieuwsbrief Cursusproject De Ronde Venen April 2019 Beste lezer, Hoewel ons voorjaarsprogramma nog niet is afgelopen, zijn we al druk bezig met de organisatie en voorbereiding van het programma voor het

Nadere informatie

UITBREIDING VRIJWILLIGERSGROEP ESSENTIEEL JUBILEUM AANLEIDING VOOR GROTE ZOEKTOCHT

UITBREIDING VRIJWILLIGERSGROEP ESSENTIEEL JUBILEUM AANLEIDING VOOR GROTE ZOEKTOCHT UITBREIDING VRIJWILLIGERSGROEP ESSENTIEEL JUBILEUM AANLEIDING VOOR GROTE ZOEKTOCHT In december gaat Stichting Jacques van Mourik het twintigste jaar in. Er is een unieke verzameling van bijna 650 werken

Nadere informatie

Creatures. Formaat: 50x40 cm Gerda van Leeuwen

Creatures. Formaat: 50x40 cm Gerda van Leeuwen Dat een kunstenaar op zoek is naar de kern der dingen is een open deur. Het fascinerende is dat het zich steeds op een andere manier aandient en het niet verzadigd lijkt te raken. Dat is ook meteen de

Nadere informatie

Hoekstra & van Eck. Huizen van. In het Twiske. Rustig gelegen. Aan het water. Onlangs gerenoveerd. Landelijk en toch centraal

Hoekstra & van Eck. Huizen van. In het Twiske. Rustig gelegen. Aan het water. Onlangs gerenoveerd. Landelijk en toch centraal Huizen van Hoekstra & van Eck De Haal 26, 1511 AR Oostzaan Rustig gelegen Onlangs gerenoveerd Aan het water In het Twiske Landelijk en toch centraal H16 Kenmerken Soort Type Kamers Woonoppervlakte Perceeloppervlakte

Nadere informatie

Jongerenvisie. Beleef het wad! In opdracht van: De waddenacademy

Jongerenvisie. Beleef het wad! In opdracht van: De waddenacademy Jongerenvisie Beleef het wad! In opdracht van: De waddenacademy Een samenwerking van: Noordelijke Hogeschool Leeuwarden en Hogeschool Van Hall Larenstein Door: Daphne de Groot Inleiding... 3 Doel en opdracht:...

Nadere informatie

De Worp. Wandelen. De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen

De Worp. Wandelen. De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen Wandelen De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen De Worp Staatsbosbeheer Regio Zuid Spoorlaan CH Tilburg T - www.staatsbosbeheer.nl Ongerepte natuur met een historische naam In de

Nadere informatie

Stand van Zaken projecten Land van Leeghwater

Stand van Zaken projecten Land van Leeghwater Bijlage 5 Agendapunt CONCEPT Onderwerp Overzicht projecten 2005-2007 Datum Stuurgroepbijeenkomst d.d. 27 augustus 2007 Stand van Zaken projecten Land van Leeghwater Land van Leeghwater is het toeristisch

Nadere informatie

Programma gebiedsfestival 2/3 oktober 2015

Programma gebiedsfestival 2/3 oktober 2015 Programma gebiedsfestival 2/3 oktober 2015 Week van 28-9 t/m 2-10 De basisscholen gaan op een creatieve manier aan de slag met een thema uit het NLIJD. We denken hierbij aan het thema water, bijv. eventueel

Nadere informatie

Stichting Henk Fortuin. Jaarverslag 2012

Stichting Henk Fortuin. Jaarverslag 2012 Stichting Henk Fortuin Jaarverslag 2012 Inhoudsopgave Voorwoord...2 1. Bestuur...2 2. Doelstelling van de stichting...2 3. Vrijwilligers...3 4. Activiteiten van de stichting...3 4.1 Archiveren, Inventariseren

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2018-2022 Beleidsplan 2018-2022 Het doel van de stichting is de instandhouding van de inmiddels gerestaureerde St. Antonius molen. Restauratie en onderhoud De restauratie van de St. Antonius

Nadere informatie

Peter de Grote. Dit werkboekje is van:

Peter de Grote. Dit werkboekje is van: Peter de Grote Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw waarin je allerlei

Nadere informatie

In 2009 is het bestuur 8 keer bijeengekomen voor bestuursvergadering. Op deze vergaderingen zijn met name de volgende zaken behandeld:

In 2009 is het bestuur 8 keer bijeengekomen voor bestuursvergadering. Op deze vergaderingen zijn met name de volgende zaken behandeld: Algemeen 2009 Het jaar 2009 stond in het teken van 30 jaar UNIFIL. Het bestuur is eind 2008 al begonnen met een aantal zaken voor te bereiden. Er waren contacten met een aantal organisaties zoals het VI,(Veteranen

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding 2 Communictieaanpak 3. 4 Financiën. Voorlopige planning. april 2019

Inhoud. 1 Inleiding 2 Communictieaanpak 3. 4 Financiën. Voorlopige planning. april 2019 2 Inhoud 1 Inleiding 2 Communictieaanpak 3 4 3 Voorlopige planning 9 4 Financiën 10 1 Inleiding 3 Westvoorne is samen met Goeree-Overflakkee, Schouwen-Duiveland en Veere uitgeroepen tot beste duurzame

Nadere informatie

Campagne Europese verkiezingen

Campagne Europese verkiezingen Campagne Europese verkiezingen Schrijft u op 4 juni geschiedenis met uw stem? Kies dan op 4 juni Partij voor de Dieren bij de Europese verkiezingen. We zouden als eerste partij met als hoofdthema dieren,

Nadere informatie

Verslag Uitwisseling Vic 29-09/ Za 29-09

Verslag Uitwisseling Vic 29-09/ Za 29-09 Verslag Uitwisseling Vic 29-09/06-10 Za 29-09 Vandaag zijn we met 23 leerlingen en 2 begeleiders vertrokken naar Vic voor het uitwisselingsproject Eye Start Up. De vliegreis verliep voorspoedig en na een

Nadere informatie

De oplage is beperkt. Wilt u per deelnemende groep één formulier meenemen? Extra exemplaren kunt u downloaden van de site www.ovopperdoes.

De oplage is beperkt. Wilt u per deelnemende groep één formulier meenemen? Extra exemplaren kunt u downloaden van de site www.ovopperdoes. U gaat zo beginnen met de puzzeltocht welke is opgesteld door de Oranjevereniging. Spelenderwijs en informatief wordt u door het mooi versierde dorp Opperdoes geleid. Vele inwoners zijn de afgelopen tijd

Nadere informatie

Jaarverslag van activiteiten 2014

Jaarverslag van activiteiten 2014 Inleiding. Voor 2014 kunnen we terugblikken op een geslaagd museumjaar. De opening na de winterstop begon goed met vele bezoekers in het voorjaar. De jaarlijkse wisselexpositie ondergebracht in het Tuta

Nadere informatie

Toeristen in Nederland

Toeristen in Nederland Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?

Nadere informatie

Activiteiten bij De Helderse Vallei - juli 2019

Activiteiten bij De Helderse Vallei - juli 2019 De Helderse Vallei is een natuurcentrum op loopafstand van het Noordzeestrand. Bekijk de natuurexpositie, doe mee met een excursie of struin in de gezellige winkel. Vanaf De Helderse Vallei zijn er wandel,

Nadere informatie

Stichting DE KERK Centrum voor de Groninger Amsterdamse School

Stichting DE KERK Centrum voor de Groninger Amsterdamse School Stichting DE KERK Centrum voor de Groninger Amsterdamse School DE KERK is in 1932 door de architect Albert Wiersema ontworpen in de Groninger Amsterdamse School-stijl. Bij de herbestemming van DE KERK

Nadere informatie

Documentaire ruilverkaveling en streekverbetering groot succes

Documentaire ruilverkaveling en streekverbetering groot succes Documentaire ruilverkaveling en streekverbetering groot succes Op 4 november jl. was de première van de documentaire over de ruilverkaveling en streekverbetering die rond 1960 heeft plaatsgevonden in polder

Nadere informatie

Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen

Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen Jaarverslag November 2012 - december 2012 Boerderijnummer: 1576 Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen Versie 4.1, juni 2011. Federatie Landbouw en Zorg Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar

Nadere informatie

Thema 1: Hoe is over 10 jaar bij uw molenorganisatie het draagvlak bij het publiek georganiseerd?

Thema 1: Hoe is over 10 jaar bij uw molenorganisatie het draagvlak bij het publiek georganiseerd? Resultaten workshops Molencontactdag 22 november 2013 Thema 1: Hoe is over 10 jaar bij uw molenorganisatie het draagvlak bij het publiek georganiseerd? Groep blauw - Nicole Bakker: Werken met de molen

Nadere informatie

SCHOOLKRANT GROEP 7 & 8

SCHOOLKRANT GROEP 7 & 8 SCHOOLKRANT GROEP 7 & 8 Spreekbeurt week: Kwade Hoek Jack en ik deden een spreekbeurt over De Kwade Hoek. We zijn begonnen met werken tijdens docu. Later kregen we te horen dat we hem op vrijdag 16 mei

Nadere informatie

WERKPLAN 2014. Geplande tentoonstellingen 2014 (onder voorbehoud)

WERKPLAN 2014. Geplande tentoonstellingen 2014 (onder voorbehoud) 1 WERKPLAN 2014 1 COLLECTIE Beheer en behoud collectie. Het hele jaar door worden de gebruikelijke voorzorgs- en controlemaatregelen genomen. Het klimaat (de luchtvochtigheid en de temperatuur) worden

Nadere informatie

Het Mobiel Erfgoed Plein

Het Mobiel Erfgoed Plein Het Mobiel Erfgoed Plein 30 april 2017 Mobiele Collectie Nederland Eén van de belangrijkste doelstellingen van de stichting Mobiele Collectie Nederland (MCN) is het verhogen van de zichtbaarheid van mobiel

Nadere informatie

PAREL VAN NES - SCHOUT BIJ NACHT NES~AMELAND EILANDVILLA S IS EEN ONTWIKKELING VAN KONTOUR VASTGOED B.V.

PAREL VAN NES - SCHOUT BIJ NACHT NES~AMELAND EILANDVILLA S IS EEN ONTWIKKELING VAN KONTOUR VASTGOED B.V. A M E L A N D PAREL VAN NES - SCHOUT BIJ NACHT NES~AMELAND EILANDVILLA S IS EEN ONTWIKKELING VAN KONTOUR VASTGOED B.V. 2 STIJLVOL EN AUTHENTIEK GENIET VAN UW EIGEN VAKANTIEVILLA OP WADDENDIAMANT AMELAND

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

Nieuwsbrief VSO N. 5 Op weg naar Pasen

Nieuwsbrief VSO N. 5 Op weg naar Pasen Nieuwsbrief VSO N. 5 Op weg naar Pasen Belangrijke Data Paasviering op school paasweekend Koningsspelen Meivakantie Eerste schooldag na meivakantie Donderdag 2 april Vrijdag 3 april t/m maandag 6 april

Nadere informatie

WERKBLAD mijn landschap

WERKBLAD mijn landschap WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een

Nadere informatie

Snel heen en...wagenborg

Snel heen en...wagenborg Snel heen en......wagenborg Toeristen die naar het eiland komen. Eilanders die naar de vaste wal reizen. Of u nu op Ameland woont, werkt of recreëert: omdat goed vervoer zo belangrijk is varen we elke

Nadere informatie

WADDENDIAMANT AMELAND 14 COMMANDEURVILLA S

WADDENDIAMANT AMELAND 14 COMMANDEURVILLA S WADDENDIAMANT AMELAND 14 COMMANDEURVILLA S Ameland... De meeste zonuren van Nederland Uitwaaien tijdens prachtige strandwandelingen Fietsen over de knisperende schelpenpaden Kunst en cultuur snuiven Nagenieten

Nadere informatie

Monitoring en inventarisatie reptielen en amfibieën Loonse en Drunense Duinen / Huis ter Heide

Monitoring en inventarisatie reptielen en amfibieën Loonse en Drunense Duinen / Huis ter Heide Monitoring en inventarisatie reptielen en amfibieën Loonse en Drunense Duinen / Huis ter Heide 2010 Mark Klerks November 2010 Inleiding: Het jaar 2010 kwam maar langzaam op gang. Vooral het voorjaar was

Nadere informatie

Jaarverslag BTLH 2011 \

Jaarverslag BTLH 2011 \ Jaarverslag BTLH 2011 \ BUREAU -TOERISME LAAGHOLLAND Jaar verslag Bureau Toerisme Laag Holland 2010-2011 2010: In Oktober 2010 is Mardiek Voorneveld begonnen als directeur van bureau toerisme Laag Holland,

Nadere informatie

Najaarsbijeenkomst regio Friesland van het Genootschap van Sint Jacob 9 november 2013.

Najaarsbijeenkomst regio Friesland van het Genootschap van Sint Jacob 9 november 2013. Najaarsbijeenkomst regio Friesland van het Genootschap van Sint Jacob 9 november 2013. Een feest van herinneringen, dàt is een bijeenkomst van het Genootschap. Dit jaar komen we bij elkaar in Hotel/Restaurant

Nadere informatie

Werken met de Streekagenda Ameland 23 april 2015 Durk Holwerda

Werken met de Streekagenda Ameland 23 april 2015 Durk Holwerda Werken met de Streekagenda Ameland 23 april 2015 Durk Holwerda Bijeenkomst Streekagenda Streekagenda Waddeneilanden Samenwerking tussen vier Friese eilanden, Wetterskip Fryslân en Provincie Vooral maatwerk

Nadere informatie

Resultaten. Bezoekerscentrum De Kennemerduinen

Resultaten. Bezoekerscentrum De Kennemerduinen Resultaten Bezoekerscentrum De Kennemerduinen 2015-2016 Doelstelling Bezoekerscentrum De Kennemerduinen is het duurzame centrum voor educatie, recreatie en toerisme van het Nationaal Park Zuid- Kennemerland.

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2011 VERENIGING OUD ENKHUIZEN

JAARVERSLAG 2011 VERENIGING OUD ENKHUIZEN JAARVERSLAG 2011 VERENIGING OUD ENKHUIZEN Bestuur Het bestuur was in 2011 als volgt samengesteld: Dhr. K.E. Koeman voorzitter Dhr. E. Lijnzaad vice-voorzitter *) Mw. J. Albers secretaris Dhr. J. Koekkoek

Nadere informatie

De dolfijnen komen. Artikelinformatie. Kunstenares Marijke Sjollema woont half in Zweden. Dit is in Leeuwarden. FOTO MARCEL VAN KAMMEN

De dolfijnen komen. Artikelinformatie. Kunstenares Marijke Sjollema woont half in Zweden. Dit is in Leeuwarden. FOTO MARCEL VAN KAMMEN Kunstenares Marijke Sjollema woont half in Zweden. Dit is in Leeuwarden. FOTO MARCEL VAN KAMMEN De dolfijnen komen Kunstenares Marijke Sjollema richtte The Dolphin Swim Club op om iets bijzonders mogelijk

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2014. Bezoekcijfers. Totaal aantal bezoeken 2014. Van Gogh Museum 1.608.849 De Mesdag Collectie 8.076 Bibliotheek en Documentatie 371

JAARVERSLAG 2014. Bezoekcijfers. Totaal aantal bezoeken 2014. Van Gogh Museum 1.608.849 De Mesdag Collectie 8.076 Bibliotheek en Documentatie 371 1 Bezoekcijfers Totaal aantal bezoeken 2014 Van Gogh Museum 1.608.849 De Mesdag Collectie 8.076 Bibliotheek en Documentatie 371 2 De bezoekers Met een top aantal bezoekers, een spectaculair vormgegeven

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding 2 Communictieaanpak 3. 4 Financiën. Voorlopige planning. april 2019

Inhoud. 1 Inleiding 2 Communictieaanpak 3. 4 Financiën. Voorlopige planning. april 2019 2 Inhoud 1 Inleiding 2 Communictieaanpak 3 4 3 Voorlopige planning 9 4 Financiën 10 1 Inleiding 3 Westvoorne is samen met Goeree-Overflakkee, Schouwen-Duiveland en Veere uitgeroepen tot beste duurzame

Nadere informatie

Had de pastorie in Van Goghs tijd een pleisterlaag?

Had de pastorie in Van Goghs tijd een pleisterlaag? Had de pastorie in Van Goghs tijd een pleisterlaag? Een heel speciale vraag die vaak gesteld wordt over de pastorie aan Berg 26 vindt zijn oorsprong in een schilderij en een tekening van Vincent, waarop

Nadere informatie

JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015

JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015 JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015 Hieronder vindt u een aantal verslagen van excursies en activiteiten die mede door de Oudervereniging zijn georganiseerd en gefinancierd. LUSTRUM WEEK oktober 2014

Nadere informatie

Lezing door Doofblinde Tineke Bakker tijdens de workshop.

Lezing door Doofblinde Tineke Bakker tijdens de workshop. Lezing door Doofblinde Tineke Bakker tijdens de workshop. Bij start voor de reis door Cyprus begint het eerste bezoek aan de havenplaats Larnaca met overnachting. In de buurt van Larnaca is het zoutmeer

Nadere informatie

Stichting tot behoud van De AMS ms Bernisse

Stichting tot behoud van De AMS ms Bernisse Stichting tot behoud van De AMS ms Bernisse 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Doelstelling van de stichting 2.1 Statutaire doelstelling 2.2 De huidige situatie 2.3 De toekomstige situatie 3. Organisatie van de

Nadere informatie

NIEUWS. Nieuwsbrief november 2017 afdeling Midden-Groningen

NIEUWS. Nieuwsbrief november 2017 afdeling Midden-Groningen NIEUWS Midden-Groningen Kerkstraat 161 9601 AD Hoogezand www.humanitas.nl/afdeling/ hoogezand-sappemeerslochteren/ Nieuwsbrief november 2017 afdeling Midden-Groningen Met o.a nieuws over de toekomst van

Nadere informatie

Samen naar die bijzondere hoofdstad van ons land, AMSTERDAM, een échte wereldstad, Met het Gilde Maastricht, 2017

Samen naar die bijzondere hoofdstad van ons land, AMSTERDAM, een échte wereldstad, Met het Gilde Maastricht, 2017 Samen naar die bijzondere hoofdstad van ons land, AMSTERDAM, een échte wereldstad, Met het Gilde Maastricht, 2017 Het Gilde Maastricht organiseert voor het komend najaar een excursie naar Amsterdam, behorende

Nadere informatie

Dit is de nieuwsbrief van de Vriendenkring van het Zilvermuseum Schoonhoven.

Dit is de nieuwsbrief van de Vriendenkring van het Zilvermuseum Schoonhoven. Dit is de nieuwsbrief van de Vriendenkring van het Zilvermuseum Schoonhoven. januari 2019 Beste Vriend(in), Gefeliciteerd met uw en onze vriendschap voor het Zilvermuseum. De vriendenkring is 25 jaar jong!

Nadere informatie

LAARZENPAD ZALK. ROUTE 6 km

LAARZENPAD ZALK. ROUTE 6 km LAARZENPAD ZALK ROUTE 6 km Het laarzenpad is een prachtige route die dwars door de natuur rondom Zalk loopt. Langs de IJssel, door de weilanden of over het boerenerf. Kies zelf vanaf waar en hoe u deze

Nadere informatie

Lezingen Han Bouwmeester Natuurfotografie

Lezingen Han Bouwmeester Natuurfotografie Lezingen Han Bouwmeester Natuurfotografie Het delen van mijn belevenissen met belangstellenden is een van mijn grootste uitdagingen binnen de natuurfotografie. In mijn filmtijd maakte ik al een aantal

Nadere informatie

Hunebedden de steentijd

Hunebedden de steentijd Deze les hoort bij het prentenboek Het grote bouwwerk, geschreven door Rian Visser in de serie Terugblikken van Uitgeverij Delubas. Met tekeningen van Irene Goede. Doel: leerlingen bekend maken met hunebedden

Nadere informatie

Bovendien was er een leuke bijkomstigheid: de "Groene Draeck" met aan het roer Prins Willem Alexander en aan boord Prinses Maxima en de drie kleine

Bovendien was er een leuke bijkomstigheid: de Groene Draeck met aan het roer Prins Willem Alexander en aan boord Prinses Maxima en de drie kleine Voorjaarstocht 2011 De voorjaarstocht 2011 ging dit jaar naar Texel en omdat velen van ons de tijd van werken achter ons hebben liggen, kon praktisch iedereen op z'n dooie akkertje richting eiland varen.

Nadere informatie

Onderstaand overzicht behoort tot het project Waddenarchieven, dat wordt gefaciliteerd door de Waddenacademie (www.waddenacademie.knaw.nl).

Onderstaand overzicht behoort tot het project Waddenarchieven, dat wordt gefaciliteerd door de Waddenacademie (www.waddenacademie.knaw.nl). TWEEDE WERELDOORLOG Versie 27-6-2011 Onderstaand overzicht behoort tot het project Waddenarchieven, dat wordt gefaciliteerd door de Waddenacademie (www.waddenacademie.knaw.nl). Het overzicht is als volgt

Nadere informatie

Zorgboerderij De Vossenburght

Zorgboerderij De Vossenburght Jaarverslag januari 2013 - december 2013 Zorgboerderij De Vossenburght Boerderijnummer: 1080 Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen Versie 4.1, juni 2011. Federatie Landbouw en Zorg Niets uit deze uitgave mag

Nadere informatie