UITSLUITEND TER INZAGE. Copyright SBR, Rotterdam

Transcriptie

1 UITSLUITEND TER INZAGE

2 Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied van de bouwvoorbereiding, de bouwtechniek en de bedrijfstechniek in de bouwnijverheid, alsmede de verbreiding van de resultaten daarvan, zowel ten behoeve van de opleiding als tot de vorming' van kennis bij het bouwen, (art. 2 der statuten van de Stichting Bouwresearch) Ter bereiking van haar doel zal de Stichting met de haar ten dienste staande middelen kennis nemen van de bestaande technieken, zich oriënteren omtrent de huidige en toekomstige behoeften, materialen en technieken, en omtrent de behoeften aan kennis in de bouwen alles doen wat nodig is om het onder artikel 2 genoemde doel te bereiken. (art. 3 der statuten van de Stichting Bouwresearch)

3 WARMTE-ISOLATIE EN VENTILATIE VAN MUREN EN DAKEN

4

5 Warmte-isolatie en ventilatie van muren en daken 51 STICHTING BOUWRESEARCH SAMSOM UITGEVERIJ ALPHEN AAN DEN RIJN/BRUSSEL 1976

6 ISBN D/ /04

7 Voorwoord Bij de discussie over de herziening van SBR-publikatie nr Ventilatie van muren en daken, welke uit 1968 dateert, bleken ingrijpende wijzigingen van het hoofdstuk over de spouwmuur noodzakelijk: enerzijds omdat de 'normale spouwmuur' als thermisch onvoldoende moet worden gekwalificeerd; anderzijds omdat, in het kader van de energiebesparende maatregelen, het accent steeds meer op het vullen van de spouw met warmte-isolerende materialen wordt gelegd. Het hoofdstuk over het geventileerde platte dak onderging een belangrijke uitbreiding. Hieraan werden de resultaten toegevoegd van een nieuw onderzoek naar de winddrukverdeling bij daken met grote afmetingen en bij dakgedeelten, die grenzen aan hogeropgaande bebouwing of met hoge borstweringen. Tenslotte werd consequent het SI-eenhedenstelsel gebruikt. In verband met deze belangrijke uitbreiding en wijzigingen werd besloten deze publicatie onder nieuwe titel en volgnummer 51 uit te geven. Ten tijde van het gereedkomen van deze publikatie was de studiecommissie B2 - Warmte- en vochttransport als volgt samengesteld: IR. F.J. VAN SANTE voorzitter onderdirecteur Bouwcentrum, Rotterdam IR. R. POELS secretaris raadgevend ingenieur, Leiderdorp IR. R.A. DE HEER medewerker Ingenieursbureau Dwars, Heederik en Verhey N.V., Amersfoort hoogleraar aan de Technische Hogeschool Delft IR. M. HUGENHOL TZ IR. W.J. LICHTVELD directeur Adviesbureau p.w. Deerns B.V., Groningen raadgevend ingenieur, Lichtveld en Buis, Utrecht 5

8 IR. H.F. MERTENS IR. R.V. VAN DER SCHAAR IR. A.W. VAN SETERS H.SCHREUDER (t 12apri11975) PROFoIR. A.C. VERHOEVEN IR. J. UYTTENBROECK architect, BNA, Breukelen adviserend ingenieur, Leusden oud-directeur Instituut TNO voor Bouwmaterialen en Bouwconstructies, Delft medewerker N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten, Hoevelaken hoogleraar aan de Technische Hogeschool Delft Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf, Brussel Namens TNO werd aan de vergadering deelgenomen door: DA.IR. J. DE JONG IR. P. EUSER B.H. VOS onderdirecteur Technisch Physische Dienst TNO-TH, Delft medewerker Technisch Physische Dienst TNO-TH, Delft Hoofd van de Sectie Warmte- en Vochttransport van het Instituut TNO voor Bouwmaterialen en Bouwconstructies, Delft Het onderzoek naar de winddrukverdeling bij gebouwen werd uitgevoerd onder leiding van dr. ir. J. van der Kooi, destijds medewerker Technisch Physische Dienst TNO-TH, Delft. Wij hopen dat deze herziene uitgave in een duidelijke behoefte zal voorzien. IA. F.J. VAN SANTE voorzitter B 2 6

9 Inhoud Voorwoord 5 Summary 9 1 Het klimaat in en om een gebouw De temperatuur De vochtigheid van de lucht Onderhoudskosten 13 2 Fysische grondslagen voor het warmte- en vochttransport Transport van warmte Geleiding, convectie en straling Grootheden en eenheden De warmtegeleidingscoëfficiënt De warmteweerstand Warmte-accumulatie Transport van vocht Waterdamp in de lucht Vocht in gebouwen Vochttransport in constructies Inwendige condensatie Droging van constructies 34 3 De spouwmuur Inleiding Warmte-overdracht in een niet-geventileerde spouw Warmteweerstand niet-gevulde spouwmuur 38 7

10 3.4 Warmteweerstand van de geventileerde spouwmuur 3.5 De functie van de spouw Het geventileerde platte dak Inleiding 4.2 Het programma van onderzoek 4.3 Uitvoering van het onderzoek De af te voeren hoeveelheid vocht Winddrukverschillen en luchtweerstanden 4.4 De ventilatie-openingen (grootte en aantal) Steenachtige daken met geventileerde kanaalplaten Houten daken met ventilatie boven de isolatie 4.5 Wenken voor ontwerp en uitvoering van geventileerde / daken platte Bijlage 83 Resultaten windtunnelonderzoek aan schaalmodellen 1 : Literatuur 93 8