Maatschappelijk verantwoord ondernemen; een verkenning binnen de provincie Antwerpen. Provinciale milieudag 24 juni 2014
|
|
- Leopold Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Maatschappelijk verantwoord ondernemen; een verkenning binnen de provincie Antwerpen Provinciale milieudag 24 juni /06/2014
2 Inhoud Duurzaam ondernemen als provincie ISO Verkenning MVO Enkele voorstellen en vragen Duurzame ondernemingen in de provincie BIODIVA 2-30/06/2014
3 MVO (duurzaamheid): de uitdaging 3-30/06/2014
4 Planet: Interne milieuzorg via milieumanagementsysteem Sinds 2008 Structurele aanpak milieu-impact van provincie als entiteit Organisatiebreed (maar vaak met bottum-up acties) Via ISO Continue verbetering milieuprestaties Externe controle en certificering 4-30/06/2014
5 Interne milieuzorg in de provinciale entiteiten Gefaseerde uitrol sinds pilootentiteiten in 2011 gecertificeerd Ondertussen al 40 gecertificeerde entiteiten Milieucriteria bij het nemen van belangrijke beslissingen Ondersteuning via documenten op maat GIDS DUURZAME AANKOPEN Begeleiding via ISO team 5-30/06/2014
6 ISO in de praktijk Arenberg Verlichting = energieverslinder - Technologische vernieuwing - Plasma- en ledverlichting podium, zaal, - Bewegingsdetectoren - Besparing van Watt 6-30/06/2014
7 ISO in de praktijk PTS Campus Boom Afval - Containerpark: sorteren en recycleren - Inkomsten van afvalverwerkingsbedrijven geïnvesteerd in nieuw materiaal voor leerlingen - Houtafval verwerkt tot briketten 7-30/06/2014
8 En verder bv. Vormingscentrum Malle, gasverbruik met 26 % gedaald (meer dan EUR besparing) Hooibeekhoeve schakelt hemelwater in als drinkwater voor jongvee en bespaart zo liter water CLB realiseert een papierbesparing van 19% 8-30/06/2014
9 Van ISO naar MVO 9-30/06/2014
10 MVO en duurzaamheid in de organisatie Provinciedecreet Art.2: de provincies beogen om op het provinciale niveau bij te dragen tot de duurzame ontwikkeling van het provinciale gebied. Bestuursakkoord Met onze eigen bedrijfsvoering en (internat.) best beschikbare technieken integreren we MVO organisatiebreed in beleidsmaatregelen. BBC-cyclus transversaal thema duurzaamheid BBC-cyclus: prioritaire beleidsdoelstelling sturend bestuur: streven naar duurzaamheid in beleidsvoorbereiding en uitvoering /06/2014
11 Resultaten analyse BBC transversaal thema duurzaamheid Totaal aantal actie in BBC: 631 Aantal acties waarbij duurzaamheid is aangekruist: 150 duurzaamheid volgens ons aangekruist had kunnen worden: /06/2014
12 Resultaten analyse BBC transversaal thema duurzaamheid Een aantal diensten hadden weinig acties binnen het transversaal thema gekaderd. Eén dienst had al zijn acties als duurzaam bestempeld Conclusies: Algemeen Iedereen interpreteert duurzaamheid op zijn manier Veelal wordt duurzaamheid enkel geassocieerd met milieu Methodiek transversale thema s niet door iedereen gekend BBC Keuze voor resultaatsgerichte indicatoren ifv monitoring duurzaamheid (nog) niet mogelijk (nog) niet bedoeld als communicatie-instrument mbt duurzaamheid 12-30/06/2014
13 Plan van aanpak Inspiratie opdoen bij internationale tools ISO26000 Duurzaamheidsrapport volgens GRI Internationale norm met begrippenkader en implementatieproces MVO Internationaal referentiekader voor duurzaamheidsverslaggeving 13 Ervaringen: pilootproject federale overheid (PODDO en 4 FODs): tijdsintensieve analysefase, geen herhaling Ervaringen: vele bedrijven, organisaties 2013: federale overheid voor 7 FOD s 2013: Vlaamse Overheid departement Werk en Sociale Economie 13-30/06/2014
14 Waarom een GRI-rapport opmaken Communicatie-instrument Laat toe de dialoog aan te gaan met interne en externe stakeholders Monitoring instrument Maakt het mogelijk om milieu, maatschappelijke en economische prestaties te evalueren via de analyse van indicatoren Beheersinstrument Is een middel om strategische doelen te omschrijven en te bereiken /06/2014
15 Duurzaamheidsrapport via GRI: kansen voor de provincie? ISO14001 biedt alvast brede vertrekbasis (ervaring procesmanagement) Start als intern communicatie-instrument Brengt allereerst naar boven waar we al mee bezig zijn, zorgt voor fierheid op de organisatie Middel om samen keuzes te verfijnen, te bekijken waar we naar toe willen: startpunt voor structureel MVO-beleid. Realistisch beginnen, geleidelijke groei Groeipad mogelijk: verfijning doorheen de jaren qua Aantal thema s, gerapporteerde acties, indicatoren Aantal betrokkenen binnen de organisatie Graad van betrokkenheid van stakeholders Communicatie /06/2014
16 Naar een eerste Duurzaamheidsverslag 2014 BBC analyse Mandaat managementteam prototype uit te werken Externe consultant aangeworven September interne kern groep (personeel, facilitaire dienst, communicatie, projectontwikkeling) Inhoud, materialiteit, indicatoren, wervende communicatiestrategie, groeipad, Maximaal integreren lopende processen, indicatoren (verbetervoorstellen indicatoren BBC) 16-30/06/2014
17 Lessons learned, voorstellen, 17-30/06/2014
18 Werk op maat (schaal, timing, aantal P s) Van project naar proces (BBC) Wetgeving of organisatiedoelen Klimaat Gids Duurzame Aankopen (evenementen) Pesticidendecreet Betrek betrokken diensten Indicator, meetmethodiek, inventarisatie Regelmatige feedback aan management en college Communicatie (intern, extern) 18-30/06/2014
19 KNO2020 en Burgemeestersconvenant 19-30/06/2014
20 Gids Duurzame Aankopen Overheidsinstanties zijn belangrijke consumenten in Europa. Ze geven ongeveer zestien procent van het bruto binnenlands product van de Europese Unie uit. Door een duurzaam aankoopbeleid kunnen we samen met andere overheden druk uitoefenen op de markt. Voor deze criteria hebben we dankbaar gebruik gemaakt van o.a. de federale Gids voor duurzame aankopen, de producttest van OVAM, de Milieukoopwijzer, de criteriadocumenten Duurzaam Inkopen van Agentschap NL (Nederland), de GPP Training Toolkit (EU), de Catalogus Sociale economie, De Gids duurzame aankopen is een dynamisch document dat we regelmatig actualiseren: we kunnen criteria aanpassen en nieuwe productgroepen opnemen. Neem dus steeds een kijkje voor de laatste versie /06/2014
21 21-30/06/2014
22 /06/2014
23 Pesticidenreductie belang groeninventaris 2001 Decreet vermindering bestrijdingsmiddelen (2013 duurzaam gebruik pesticiden) > 2004: afbouw of nulgebruik > 2015: openbare ruimte pesticidenvrij openbare diensten anders omgaan met openbaar groen 2004 Milieuconvenant > Project Groeninventaris (PIH) > Inventarisatie openbaar groen: groen aangeplant en in beheer stad/gemeente > Basis methodiek VVOG > Access databank + koppeling met GIS 23-30/06/2014
24 Internetapplicatie > Geocortex en MS Silverlight 24-30/06/2014 > Feature classes en tabellen in een SQLserver databank
25 Groeninventaris: Voordelen internetapplicatie: >Permanent te gebruiken (behoudens pannes buiten diensturen) >Permanente ondersteuning (door DMN en GIS-cel) >Beveiliging van de gegevens is verzekerd >Alle software staat centraal >geen probleem met updates of verschillende programma s bij verschillende besturen >Login met verschillende functionaliteit (enkel raadplegen of raadplegen + data aanpassen ) >Historiek wordt bijgehouden (aanpassingen rechtzetten/vergelijken) 25-30/06/2014
26 Weet wat er is! Wat groeit waar? Wat is de toestand van mijn groen? (conditie, ouderdom ) Opmaak van een werkplanning (bestrijding plagen, snoeien ) Basis voor de opmaak van een groenbeheerplan Stimuleren biodiversiteit in openbaar groen: >Waar staan inheemse soorten? >Waar groeien invasieve exoten? >Minder éénjarigen <> meer faunavriendelijke vaste planten? >Gebruik inheemse soorten in buitengebied 26-30/06/2014
27 Wat biedt de provincie aan? Internetapplicatie + login per gemeente (gratis, mogelijk bijdrage opleiding) Ondersteuning applicatie (door DMN en GIS-cel) Mogelijkheid tot inventarisatie openbaar groen (Project 29: Inzoomen op de samenwerking) > Plan op maat naar wensen gemeente (mate detaillering, enkel bomen ) > Start veldwerk zomer 2014 > Inventarisatie kan ook uitgevoerd worden door gemeente of studiebureau! Inmiddels hebben 14 gemeenten de applicatie en/of een volledige inventaris aangevraagd 27-30/06/2014
28 en enkele vragen ifv provinciale verkenning 28-30/06/2014
29 Wat is duurzaam ondernemen voor jou? 24/06/2014
30 Aan welke duurzaamheidsthema s zou de provincie prioritair moeten werken? 24/06/2014
31 Welke ideeën heb je vandaag opgedaan voor je eigen gemeente? 24/06/2014
32 BIODIVA Biodiversiteit en bedrijven 32-30/06/2014
33 Waarom focus op biodiversiteit en bedrijven? 33-30/06/2014
34 Waarom focus op biodiversiteit en bedrijven? Bedrijven kunnen helpen om samenhang te verbeteren en versnippering tegen te gaan. - Meer dan ha bedrijventerreinen in de provincie Antwerpen - Belangrijk potentieel voor verbetering GI en biodiversiteit - Kennis beperkt 34-30/06/2014
35 Systematisch werken aan biodiversiteit - BIODIVA 35-30/06/2014
36 STOLP Model LV Consult Onderdeel: Biodiversiteit Dieren Planten Bedrijfsgebouw Bedrijfsterrein Omgeving Louis Verbruggen 30/06/2014 LV Consult /06/2014
37 BIODIVA - biodiversiteitsladder 37-30/06/2014
38 PLANNING GRI - EN13. Er is kennis bestaande over de groene elementen binnen het bedrijfsgebouw, het bedrijventerrein en de directe omgeving, en de waarde van deze elementen voor biodiversiteit. Werking? Biodiva score + acties SCORE 1 De kennis over het aanwezige groen is erg klein. Zowel het bedrijf als de beheerder weet niet welke plantensoorten aanwezig zijn op het eigen terrein, en dus ook niet hoe deze soorten beheerd moeten worden. SCORE 2 De kennis over het aanwezig groen is klein. Het bedrijf weet niet welke plantensoorten aanwezig zijn. Enkel de beheerder van het terrein heeft kennis van de plantensoorten, maar deze is beperkt tot de perkplanten. SCORE 3 De kennis over het aanwezige groen is matig Het bedrijf beschikt over een overzicht van perkplanten, maar die kennis is verder niet relevant voor de beheerkeuzes. SCORE 4 De kennis over het aanwezige groen is groot. Het bedrijf heeft een actueel overzicht van de plantensoorten. De lijst van perkplanten en bomen is volledig, die van de wilde planten ontbreekt of is beperkt. Bij het beheer wordt weinig of geen rekening gehouden met de ecologische vereisten. SCORE 5 De kennis over het aanwezige groen is erg groot. Het bedrijf heeft een actueel overzicht van de plantensoorten, zowel gecultiveerde als wilde soorten, en het beheer ontwikkelt zich vanuit die kennis met als doel de verhoging van de biodiversiteit /06/2014
39 BIODIVA 39-30/06/2014
40 40-30/06/2014
41 BIODIVA wat vinden bedrijven? Bedrijf Datum Havi Logistics 27/08/2012 Oude Metalen Harzé Beneens en Zonen bvba 27/08/ /09/2012 Sibelco nv 19/09/2012 Vanhout nv 19/09/2012 Drukkerij De Bie 24/09/2012 Planckendael 01/10/2012 Campus Vesta 11/10/2012 Janssen pharmaceutica nv 29/10/2012 Verscheidenheid aan bedrijven: - grootte - sector 41-30/06/2014
42 BIODIVA wat vinden bedrijven? Eye opener Na uitvoeren scan: met andere blik naar bedrijventerrein kijken Door uitvoeren scan goesting krijgen om aan biodiversiteit te werken Duurt niet te lang, geeft meteen resultaten (grafieken) 42-30/06/2014
43 + losse projecten bedrijven MVO-charter
44 BIODIVA verdere uitrol Opleiden regionale landschappen Voorstel om gezamenlijk te communiceren/sensibiliseren naar bedrijven (= maatwerk, verder per gemeente afspreken) Versiebeheer, webgebaseerde scan en coördinatie bij DMN 44-30/06/2014
45 Bedankt
Vormingssessie SDG s. 1. Afstemming SDG s met bestaande instrumenten 2. Voorstel begeleidingstraject (via Raamcontract) 9 mei 2016
Vormingssessie SDG s 1. Afstemming SDG s met bestaande instrumenten 2. Voorstel begeleidingstraject (via Raamcontract) 9 mei 2016 1 Hoe verhouden de SDG s zich ten opzichte van verduurzamen en MVO? 2 Is
Nadere informatieDieter Vander Beke. Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014
Dieter Vander Beke Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014 Overzicht van de presentatie 1. Vertrouwen in de overheid? 2. Maatschappelijke
Nadere informatieBiodiversiteit en landschapszorg vraagt samenwerking. BIODIVA Project rond biodiversiteit en bedrijven in de provincie Antwerpen 31/05/2016
BIODIVA Project rond biodiversiteit en bedrijven in de provincie Antwerpen Fotogroep ISO 400 Biodiversiteit en landschapszorg vraagt samenwerking 1 Wetgeving (provinciale taak: natuur verbinden) Natuurwetgeving
Nadere informatieinspireren en innoveren in MVO
inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig
Nadere informatieOm aan biodiversiteit te werken, hoeven we niet naar het regenwoud, de woestijn of de Zuidpool. We beginnen gewoon bij ons!
BIODIVA Light Via deze vragenlijst zal je een inzicht krijgen welke kansen er voor je bedrijf zijn om te werken aan biodiversiteit, zowel op het terrein als binnen je bedrijfsvoering. Maar wat is biodiversiteit?
Nadere informatie2. Duurzaam aankopen. Céline de Waele (adviseur MVO) BECO België dewaele@beco.be, 03/205.91.61
2. Duurzaam aankopen Céline de Waele (adviseur MVO) BECO België dewaele@beco.be, 03/205.91.61 BECO Groep internationaal adviesbureau voor winst in duurzaamheid diensten op maat onafhankelijk innovatief
Nadere informatieDe duurzaamheidsbarometer: kwantitatief meetinstrument voor het meten en versterken van uw MVO-beleid
De duurzaamheidsbarometer: kwantitatief meetinstrument voor het meten en versterken van uw MVO-beleid Anouk Van de Meulebroecke, directeur BECO België NV meulebroecke@beco.be, 03/205.91.51 Agenda 1. De
Nadere informatieSamen sterk: Klimaatbeleid provincie Antwerpen en haar partners. Dirk Vandenbussche - 4 februari 2015
Samen sterk: Klimaatbeleid provincie Antwerpen en haar partners Dirk Vandenbussche - 4 februari 2015 1-2/6/2015 Inhoud Beleidscontext Provinciaal klimaatbeleid Samen werken met partners Toekomst 2-2/6/2015
Nadere informatieMilieuverantwoord aankopen in uw organisatie
Milieuverantwoord aankopen in uw organisatie Belangrijke stappen en randvoorwaarden http://milieuzorg.lne.be/ Belangrijk voor: 12,5 Het milieu Waarom milieuverantwoord aankopen De 10,0 eigen organisatie
Nadere informatieKennisdagen Biodiversiteit en Bedrijven. De taal van bedrijfsleiders BIODIVA 2.0 en de taal van ecologen: afstemmen geblazen
2B CONNECT 9 mei 2017 Kennisdagen Biodiversiteit en Bedrijven De taal van bedrijfsleiders BIODIVA 2.0 en de taal van ecologen: afstemmen geblazen 1 Presentatie is intellectuele eigendom van. Geen enkel
Nadere informatieInternaliseren biodiversiteit in 3 stappen
Internaliseren biodiversiteit in 3 stappen 50 40 30 20 10 0 35 DIRECTE ECONOMISCHE WAARDE EC1 TOTALE HOEVEELHEID GEBRUIKT MARKETINGCOMMUNICATIE % PR6 100 MATERIAAL T/m3 EN1 90 DIRECT PRIMAIR ENERGIEVERBRUIK
Nadere informatieProject rond Biodiversiteit in Bedrijven. Versie mei juni 2017
2B CONNECT Project rond Biodiversiteit in Bedrijven BIODIVA 2.0 Versie mei juni 2017 1 Presentatie is intellectuele eigendom van. Geen enkel gebruik onderdelen of geheel - toegestaan zonder voorafgaand
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieISO : 2015 HLS Norm = Structuur = Internaliseren
18 2 ISO 14001 : 2015 HLS Norm = Structuur = Internaliseren 19 2 Ondernemen is structureren! ISO SIMPEL!!! Schrijf op wat en hoe je iets doet, en vervolgens, doe het dan zoals je (zelf) hebt geschreven
Nadere informatieLet echter goed op hier!!! Soms wordt een feit.. een probleem,.. als er één van gemaakt wordt NIET doen dus!
9 Let echter goed op hier!!! Soms wordt een feit.. een probleem,.. als er één van gemaakt wordt NIET doen dus! Vrij naar: De Standaard/23 maart 2017/M. Reynebeau 36 Kernbegrippen Je Kans op een actie Aanvaardbaarheid
Nadere informatieDuurzaamheidsverslaggeving
Duurzaamheidsverslaggeving MVO-contactdag - Gent 20 oktober 2010 Frank Van Damme - Commotie Agenda Duurzaamheidsverslaggeving Situering? Wat? Waarom? Global Reporting Initiative - GRI Inhoud Materialiteit
Nadere informatieTools voor energie-efficiënte apparaten en green IT. Melinde De Groote
Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT Melinde De Groote Tools Gids voor duurzame aankopen Producttest Energy star Top ten en Top ten pro Milieukoopwijzer Steunpunt duurzame lokale overheden
Nadere informatieBrussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO. Advies. Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling
Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO Advies Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling 1. Inleiding Op 8 juni 2009 werd de SERV om advies gevraagd over de fiches ter invulling
Nadere informatie(Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid
(Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid Dominique Ameele & Tijl Dendal Vlaamse Overheid Departement MOW Workshop event fietslogistiek 5/5/2017 Mechelen 1 1 2 Overzicht Duurzaam lokaal
Nadere informatieBeleidsplanning en opvolging G2020
Beleidsplanning en opvolging G2020 Kader opleiding Streefdoel van nieuwe BBC-wetgeving = meer resultaatsgericht werken een aantal wettelijke en organisatorische maatregelen Koppeling van strategie, financiën
Nadere informatievanaf 1/1/2014: BBC (beleids- en beheerscyclus) = nieuw systeem voor boekhouding en meerjarenplanning niet langer alles apart in begroting maar:
17 BBC vanaf 1/1/2014: BBC (beleids- en beheerscyclus) = nieuw systeem voor boekhouding en meerjarenplanning niet langer alles apart in begroting maar: strategische doelstellingen actieplannen acties strategische
Nadere informatieHIER KOMT DE TITEL VAN DE PRESENTATIE Verder met MVO in de chemie. 27 november 2008 Martine Willems
HIER KOMT DE TITEL VAN DE PRESENTATIE Verder met MVO in de chemie 27 november 2008 Martine Willems Programma Ontwikkelingen in MVO De Duurzaamheid Strategie Scan (DSS) vernieuwd Een tweede maal de DSS
Nadere informatieStartbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering
Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering Amsterdam, 26 januari 2016 1 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 Waarom circulair? 6 Nederland Circulair! 7
Nadere informatieNovember 2015 Paul Feenstra KAM Manager. Communicatieplan CO2 prestatieladder
November 2015 Paul Feenstra KAM Manager Communicatieplan prestatieladder Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Communicatiedoelstellingen 2 3. Doelgroepen 3 3.1 Stakeholdersanalyse 3 3.2 Doelgroepen intern 3
Nadere informatieToezicht op de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Vernieuwd maar niet nieuw
Toezicht op de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne Vernieuwd maar niet nieuw 1 Evolutie Jaren 90 begin 2000 Opkomst wetgevend kader. Organisatie van het welzijnsbeleid op het terrein
Nadere informatieSporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club
Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve evenementen V.
Nadere informatieBREEAM COMMUNITIES. De duurzame schakel in uw masterplan
BREEAM COMMUNITIES De duurzame schakel in uw masterplan BREEAM COMMUNITIES BREEAM is een internationaal toonaangevend certificatiesysteem dat vandaag vooral gebruikt wordt om de duurzaamheidsprestatie
Nadere informatieWaar start je als ondernemer met duurzaamheid
Waar start je als ondernemer met duurzaamheid www.will2sustain.com SPELREGELS PARTICIPATIEF INTERACTIEF MOBIELTJES GEBRUIK MAKEN VAN KENNIS IN DE GROEP CONCREET TOEPASSEN GEBRUIK MAKEND VAN VRAGEN EN
Nadere informatieStartbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur
Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur Utrecht, 21 oktober 2015 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 RACE programma 6 Sectoranalyse
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Inkopen
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan september 2017 Actieplan gemeente Alkmaar 1 Inleiding De overheid koopt per jaar voor ongeveer 73,3 miljard euro in en heeft daarmee een belangrijke invloed
Nadere informatieDuurzame overheidsopdrachten
Duurzame overheidsopdrachten 3 maart 2016 Frauke Van Goethem Filip Deproost Elke Casteleyn 1 Wat? Planet Ecologisch verantwoord People Sociaal bekommerd Profit Met oog voor kostenefficiëntie 2 Ecologische
Nadere informatieChecklist afsprakenkader en actieplan Brede School in Brussel
Checklist afsprakenkader en actieplan Brede School in Brussel De 'Checklist voor afsprakenkader en actieplan Brede School is een instrument om Brede Schoolcoördinatoren en hun partners te ondersteunen
Nadere informatie2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen. Fotoclub ISO 400
2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen Fotoclub ISO 400 2B Connect vergroenen van bedrijventerreinen 2B Connect vergroenen van bedrijventerreinen Albertknoop, Maastricht (NL) Automotive
Nadere informatieKENNISPORTAAL iampro. In samenwerking werken aan professioneel beheer
KENNISPORTAAL iampro In samenwerking werken aan professioneel beheer Professioneel beheer en de uitdagingen Assetmanagement als volgende stap Samen aan de slag met Assetmanagement iampro Waarom? Hoe werkt
Nadere informatieKwaliteitsmanagement (INK versie)
Kwaliteitsmanagement (INK versie) Aventus Apeldoorn, 18 april 2007 Drs Jan Polderman Fred van Pol Meer informatie: www.xqmp.nl Doel Oriëntatie op het kwaliteitsmanagementsysteem MMS-Onderwijs uit het XQ
Nadere informatieDe 2030-agenda voor duurzame ontwikkeling in Vlaanderen
De 2030-agenda voor duurzame ontwikkeling in Vlaanderen Duurzame ontwikkeling in België Grondwet art. 7bis Bij de uitoefening van hun respectieve bevoegdheden streven de federale Staat, de gemeenschappen
Nadere informatieEen nieuwe ruimtelijke visie voor de provincie Antwerpen
Een nieuwe ruimtelijke visie voor de provincie Antwerpen 1-15/06/2016 Wat is de Nota Ruimte? 2-15/06/2016 3-15/06/2016 4-15/06/2016 5-15/06/2016 2030 6-15/06/2016 Via een partnerschap komen tot een overkoepelende
Nadere informatieIntegrale Kwaliteitszorg met het CAF en BSC als ondersteunende systemen Patrick Van Hamme
GOEDE PRAKTIJK/BONNE PRATIQUE Integrale Kwaliteitszorg met het CAF en BSC als ondersteunende systemen Patrick Van Hamme Doelstelling Kwaliteitszorg in de Stad Gent : Structuur Gemeenteraad College Schepenen
Nadere informatieNATUUR EN BIODIVERSITEIT
NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons
Nadere informatieGIS en economisch beleid
GIS en economisch beleid Staten-generaal Vlaanderen Geoland 2 december 2010 Filip Meuris Intercommunale Leiedal Intercommunale Leiedal 07.12.1960 Streekontwikkeling? Van ontwikkeling van bedrijventerreinen
Nadere informatieCRAB & GRAB in de praktijk. Hans Van den Heede Diensthoofd
CRAB & GRAB in de praktijk Hans Van den Heede Diensthoofd GDI-Decreet Authentieke geografische gegevensbronnen: vormen de kern van de GDI bieden voldoende kwaliteitsgaranties in verband met actualiteit,
Nadere informatieMVO actieplan HKV 2015-2016
MVO actieplan HKV 2015-2016 November 2015 November 2015 MVO actieplan HKV Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Onze MVO doelen en actiepunten... 5 3 Implementatie, review en communicatie... 8 4 Verantwoording...
Nadere informatierapporteren meten duurzaam
handelen interactie motivatie rapporteren verslag omgeving ontwikkelen barometer diversiteit mensen klanten stakeholders mobiliteit communiceren maatschappij scan actie 2.0 DUSCA lokale besturen ethisch
Nadere informatieSamen aan de slag met CO 2 -reductie
Samen aan de slag met CO 2 -reductie CO 2 CO 2 CO 2 Versie 1 mrt 2018 Inleiding De Koninklijke Ginkel Groep is een allround groenbedrijf en is actief met het duurzaam vergroenen van de leefomgeving en
Nadere informatieInterprovinciale samenwerking Data & Analyse
Interprovinciale samenwerking Data & Analyse Wat kom je vandaag te weten? 1. Provinciale werking Data & Analyse 2. Interprovinciaal samenwerken 3. Provincies.incijfers.be 1. Provinciale werking Provinciale
Nadere informatieUnica ontketend Patrick Brunn
installatiegroep Unica ontketend Patrick Brunn Werkzaam bij: vestiging Bodegraven 246 man aan boord 9 jaar werkzaam bij Unica markt, strategie, doen! (van bezieling tot beweging) Agenda: de veranderende
Nadere informatieHoezo dé nieuwe ISO-normen?
De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal
Nadere informatieHoe het begon. 2008 Ondertekening declaration on climate change. 2009 Ondertekening covenant of mayors
Antwerpen en het burgemeestersconvenant Hoe het begon 2003 Lokaal Kyotoprotocol: basis gelegd maar nood aan meer doorgedreven energiebeleid 2007 - Bestuursakkoord: Stad wil een voorbeeldige milieustad
Nadere informatieVMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes
VMP congres Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes sw@essenscia.be Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Hefboom 9 binnen Vlaams
Nadere informatieBeleids- en beheerscyclus: Papieren waarheid of daadkrachtig bestuur. Pilootbesturen getuigen over hun ervaringen met BBC
Beleids- en beheerscyclus: Papieren waarheid of daadkrachtig bestuur Pilootbesturen getuigen over hun ervaringen met BBC Brussel, 24 november 2011 Programma Ellen Ruelens: Staan de beleidsrapporten i.f.v.
Nadere informatieReiniging openbare ruimte
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Reiniging openbare ruimte 1. Scope/afbakening De productgroep Reiniging openbare ruimte omvat de volgende diensten: onkruidbestrijding op
Nadere informatieEVALUATIE 5 PROVINCIALE INFOSESSIES 'EUROPESE
Nota Ref: N62x-15-05b Brussel, 17 april 2015 EVALUATIE 5 PROVINCIALE INFOSESSIES 'EUROPESE SUBSIDIES VOOR DE SOCIALE ECONOMIE' 1 INFOSESSIES IN DE 5 PROVINCIES De voorbije maanden organiseerde Kenniscentrum
Nadere informatieartikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL
SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH is een Europees project, gericht (op het verbeteren van) de milieuprestaties van Europese Grafimediabedrijven binnen de productlevenscyclus van hun grafimedia
Nadere informatieToelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018
Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.
Nadere informatieKlachten en Meldingen. Managementdashboard
Welkom bij de demonstratie van het Welkom bij de systeem demonstratie van Welkom bij de systeem demonstratie van het Management Klachten en Meldingen System Managementdashboard Systemen van Inception Borgen
Nadere informatieOpzet werksessies Energiebesparing in de Zorg
Opzet werksessies Energiebesparing in de Zorg Uitgangspunten: 6 sessies gedurende een jaar. De werksessies zullen in overleg bij de deelnemende organisaties plaatsvinden. Doel van de werksessies is het
Nadere informatieInfosessie Externe audit voor de lokale besturen Vrijdag 13/12/2013
Infosessie Externe audit voor de lokale besturen Vrijdag 13/12/2013 samen groeien samen oogsten samen proeven Inhoud 1. Historiek 2. Ratio 3. Interne controle 4. Types van audit 5. Drieledig doel 6. Organisatie
Nadere informatieKlanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015
Klanken uit het Energie Overleg 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Interne milieuzorg in 2003 Milieubeleidsverklaring Vlaamse Regering van 18 juli 2003 De Vlaamse overheid wenst inzake milieuzorg een voorbeeldfunctie
Nadere informatieVan belofte naar beleid. Webinar gemeenteraadsverkiezingen 18
Van belofte naar beleid Webinar gemeenteraadsverkiezingen 18 Debat Gents Milieufront Debat Gents Milieufront Natuurpunt - Betonrapport Natuurpunt - Betonrapport Kieswijzer Gents Milieufront Meer memoranda
Nadere informatieWORKSHOP 1: RICHTING GEVEN
WORKSHOP 1: RICHTING GEVEN MVO Vlaanderen Naam van uw begeleider Agenda Voorstelling & toelichting Wat is duurzaamheid? Waarom deze stuurgroep? Start met de Sustatool! Waarden En nu? 1 Wie bent u? Voorstelling:
Nadere informatieIntroductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola
Inhoud Introductie... 2 Maatschappelijk verantwoord ondernemen... 3 Duurzaamheid... 4 Maatschappelijk betrokken ondernemen... 5 Het verschil tussen MVO en MBO... 6 Bronnelijst... 7 MBO... 7 MVO... 7 Introductie
Nadere informatieDe essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij
De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er
Nadere informatieProjectoproep 2018: Hoe de prioriteiten van uw organisatie afstemmen op de SDGs? - Begeleidend document bij het aanvraagformulier
Projectoproep 2018: Hoe de prioriteiten van uw organisatie afstemmen op de SDGs? - Begeleidend document bij het aanvraagformulier 1. CONTEXT VAN DE OPROEP A) De SDGs: het wereldwijde kader voor duurzame
Nadere informatieFACILITY MANAGEMENT. Duurzaam FM. Algemeen management. Mieke Pieters
FACILITY MANAGEMENT Algemeen management Duurzaam FM Mieke Pieters Colofon Duurzaam FM Auteur: Mieke Pieters Brussel, 2015 D/2015/8132/213 ISBN 978-2-509-02538-8 ISSN 2406-6311 NUR 800 De publicaties uit
Nadere informatie3 redenen voor een duurzaamheidsverslag. 1. Voor onze stakeholders 2. DNA van Pro Natura 3. Interne communicatie
3 redenen voor een duurzaamheidsverslag 1. Voor onze stakeholders 2. DNA van Pro Natura 3. Interne communicatie Over het verslag Tweejaarlijkse publicatie Volgens GRI4 (tabel) Met de stakeholders: bepalen
Nadere informatieISO norm voor milieumanagement
ISO 14001- norm voor milieumanagement 1. Welkom bij KAM Consultants 2. Werkwijze 3. ISO 14001 4. Advies diensten 5. Trainingen 6. Quick Scan 7. Coaching 8. Intensieve begeleiding 9. Onderhoudstrajecten
Nadere informatieDe meerjarige ondernemingsplannen binnen de Vlaamse overheid Les plans d entreprises pluriannuels au sein de l administration Flamande
De meerjarige ondernemingsplannen binnen de Vlaamse overheid Les plans d entreprises pluriannuels au sein de l administration Flamande Martin Ruebens Secretaris-generaal Departement Kanselarij en Bestuur
Nadere informatieFunctiekaart. Functie. Doel van de entiteit. Plaats in de organisatie. Voor kennisname. coördinerend/deskundig
Functie Graadnaam: deskundige Functienaam: deskundige sport Functionele loopbaan: B1-B3 Afdeling: vrije tijd en zorg Dienst: vrije tijd en verenigingen (sport) Functiefamilie: administratief coördinerend/deskundig
Nadere informatieVoorstel voor nieuwe verordening
Voorstel voor nieuwe verordening LIFE-programma 2014-20202020 EU financiering voor milieu en klimaatactie Publ. 12 December 2011 Structuur van presentatie 1. Context 2. Doelstellingen 3. Structuur 4. Typen
Nadere informatieHoe integreer ik duurzaamheid in mijn bedrijf? Sofie Coppens AlfaportAntwerpen 4.12.2012
Hoe integreer ik duurzaamheid in mijn bedrijf? Sofie Coppens AlfaportAntwerpen 4.12.2012 ALFAPORT ANTWERPEN? Federatie van havengebonden en logistieke ondernemingen 400 bedrijven: scheepsagenturen, rederijkantoren,
Nadere informatieCertificeren Waardevol?? KVGM B.V.
Certificeren Waardevol?? KVGM Improvement Solutions: + Specialisten in verbetermanagement + 20 jaar ervaring + 6 deskundige, gedreven en pragmatische professionals + Praktische aanpak waarbij de klantorganisatie
Nadere informatieGreen Cleaning. Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol
Green Cleaning Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol Waarom green? Green is bij ons meer dan groen het staat voor duurzaam. HECTAS hecht nadrukkelijk veel waarde
Nadere informatieAdaptief beheer van everzwijnen. 11/05/2012 Jim Casaer & Thomas Scheppers
Adaptief beheer van everzwijnen 11/05/2012 Jim Casaer & Thomas Scheppers Adaptief beheer?? Maatwerk Onzekerheden Participatief overleg ~ belanghebbenden Monitoring Doelstellingen, indicatoren Leren door
Nadere informatieBIJENLANDSCHAP OP DE KAART. Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center
BIJENLANDSCHAP OP DE KAART Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center Koos.biesmeijer@naturalis.nl BIJENLANDSCHAP OP DE KAART Bijen op de kaart figuurlijk letterlijk Bijenlandschap op de kaart BIJEN
Nadere informatieJouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF
Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve infrastructuur en ruimte
Nadere informatieDuurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde
Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzaam ondernemen 1 Even voorstellen Gijs Duivenvoorde ir, Delft Berenschot Maakindustrie Duurzaamheid Innovatie Normcommissie ISO26000
Nadere informatie2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen. Fotogroep ISO 400
2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen Fotogroep ISO 400 Biodiversiteit op bedrijventerreinen bestaat uit: Een bedrijventerrein Hoogwaardige natuur Een mooi verhaal Veel voordelen voor het
Nadere informatieBBC EN PLANNING IN GEEL
BBC EN PLANNING IN GEEL Geel? GEEL? Geel? 38.000 inwoners Antwerpse Kempen Gezinsverpleging - Barmhartige Stede Uitgestrekt grondgebied: ca 11.000 ha Stedelijke kern versus landelijk buitengebied Aanwezigheid
Nadere informatieRapportage. 25 September 2018
Rapportage 25 September 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Positionering advies 3 1.2 Algemeen 3 1.3 Leeswijzer 4 2. Nulsituatie en positiebepaling 4 2.1 Werkwijze 4 2.2 Nulsituatie 5 2.3 Ambitieniveau
Nadere informatieFunctiebeschrijving. Functie. Functienaam: deskundige duurzaamheid/gis/aankoopdienst/vastgoed Functionele loopbaan: B1-3 Code: ORG3BO03
Functie Graadnaam: deskundige Functienaam: deskundige duurzaamheid/gis/aankoopdienst/vastgoed Functionele loopbaan: B1-3 Code: ORG3BO03 Sector: Organisatie en Grondgebiedzaken Dienst: Beleidsondersteuning
Nadere informatieKennismaking met de inhoud van ISO 9001
Kennismaking met de inhoud van ISO 9001 Deze tekst is te gebruiken als eerste stap naar het toepassen van de standaard. Denk niet dat de standaard vraagt wat je denkt. Lees de standaard of doe navraag
Nadere informatiePraktische hulp bij de keuze van een ERP pakket in de Bouw. Peter Van Damme
Praktische hulp bij de keuze van een ERP pakket in de Bouw Peter Van Damme 1. Abc DigiBouw 2. Wat is ERP 3. Valkuilen 4. Methodiek en stappenplan 5. Conclusie 6. Hulpmiddelen Agenda ABC DigiBouw Advies
Nadere informatieAanvullende informatie over elke mindset krijgt u door te klikken op de vlakken in de roadmap.
Wij stellen u graag de nieuwste versie van de Talent Management Roadmap voor. Twee mindsets rond duurzaam HR werden toegevoegd: - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen - Business Model Aanvullende informatie
Nadere informatieNOTA RUIMTE 1-16/10/2015
NOTA RUIMTE INFORMATIESESSIE VOOR OPDRACHT Raamovereenkomst voor de inhoudelijke ondersteuning bij de opmaak van een nieuwe ruimtelijke visie 13 oktober 2015 1-16/10/2015 Agenda Procesverloop Nota Ruimte
Nadere informatieUNITING THE ORGANIC WORLD
International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit
Nadere informatieHoe kwaliteitsvol omgaan met outputresultaten? SOK - Omgaan met output in het onderwijs
Hoe kwaliteitsvol omgaan met outputresultaten? SOK - Omgaan met output in het onderwijs 1 Een outputbeleid kunnen voeren met behulp van een stappenplan SOK - Omgaan met output in het onderwijs 2 Stappenplan
Nadere informatieDE KWALITEITSBAROMETER BINNEN DE COCKPIT VAN UW ORGANISATIE
DE KWALITEITSBAROMETER BINNEN DE COCKPIT VAN UW ORGANISATIE Bart Kaesemans 16 jaar ervaring lokaal bestuur 10 jaar managementteam Aansturing 10 diensten Beleids- en beheerscyclus Procesmanagement Organisatiebeheerssysteem
Nadere informatieSamen aan de slag met CO 2 -reductie
Samen aan de slag met CO 2 -reductie CO 2 CO 2 CO 2 Versie 2 jun 2018 Inleiding De Koninklijke Ginkel Groep is een allround groenbedrijf en is actief met het duurzaam vergroenen van de leefomgeving en
Nadere informatieMaterialiteitsanalyse 2016
Jaarlijks bepaalt VolkerWessels haar meest materiële duurzaamheidsthema s. Dit doet zij door zowel haar eigen oogpunt, als vanuit het oogpunt van haar stakeholders. Hiervoor gaat VolkerWessels jaarlijks
Nadere informatieAsset Management gemeente SWF in het kort. Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management. Aanpak Risico Gestuurd Asset Management
1 2 3 4 Asset Management gemeente SWF in het kort Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management Aanpak Risico Gestuurd Asset Management Risico-gebaseerde lange termijn planning 15 tips (Do s) Asset Management
Nadere informatieVoorwoord Preview Voorbeeld
Voorwoord In 1996 werd de eerste versie van ISO 14001 gepubliceerd. Daarmee werd het mogelijk een milieumanagementsysteem op te zetten volgens een wereldwijd erkend model en het te laten certificeren tegen
Nadere informatieIngenieur Afdeling Technische Dienst
Functie Graadnaam Ingenieur Afdeling Technische Dienst Functienaam Ingenieur Generieke functie A1a-A3a Coördinerend Functionele loopbaan A1a-A3a Dienst - Subdienst Openbare Werken - Infrastructuur Code
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING STAFMEDEWERKER GIS
FUNCTIEBESCHRIJVING STAFMEDEWERKER GIS 1. ALGEMEEN Departement: Gedeelde diensten Dienst: Stafdienst GIS Naam van de functie: Stafmedewerker GIS Weddeschaal: B1B2B3 Datum: maart 2019 2. DOEL VAN DE FUNCTIE
Nadere informatie2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen 2B Connect Midterm event 26 juni 2017
Fotogroep ISO 400 2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen 2B Connect Midterm event 26 juni 2017 Doelstelling Realiseren van een verhoogde biodiversiteit in de grensregio door een nauwe samenwerking
Nadere informatieVoorstellen van diverse masterclasses in het kader van MVO-basisaanbod KENNISCENTRUM DUURZAAM ONDERNEMEN
Voorstellen van diverse masterclasses in het kader van MVO-basisaanbod KENNISCENTRUM DUURZAAM ONDERNEMEN MVO IN 1 DAG Management functies, MVO Verantwoordelijken Wat is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen?
Nadere informatie01 Inleiding... 3 02 Wie is Agrico?... 5. 03 Scope MVO 2013/2014... 7 04 MVO principes... 7
Inhoudsopgave 01 Inleiding... 3 02 Wie is Agrico?... 5 03 Scope MVO 2013/2014... 7 04 MVO principes... 7 1. Agrico legt rekenschap af over effecten op de maatschappij, de economie en het milieu... 8 2.
Nadere informatieComplexe Projecten. Decreet: Toepassingsgebied (25 april 2014)
Complexe Projecten Naar een kwaliteitsvolle en snelle aanpak van projectgedreven processen David Stevens Team Complexe Projecten Decreet: Toepassingsgebied (25 april 2014) Complexe projecten: - Groot maatschappelijk
Nadere informatieVoorstellen van diverse masterclasses in het kader van MVO-basisaanbod Brussel. Koning Albert-II laan 35.
KENNISCENTRUM DUURZAAM ONDERNEMEN MVO Vlaanderen Koning Albert-II laan 35 1030 Brussel info@mvovlaanderen.be www.commotie.be KENNISCENTRUM DUURZAAM ONDERNEMEN Voorstellen van diverse masterclasses in het
Nadere informatieRAAD VAN STATE afdeling Wetgeving
RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 64.474/3 van 19 november 2018 over een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende het gebruik van open standaarden door de provinciale besturen en tot
Nadere informatieDuurzaam contractmanagement
Duurzaam contractmanagement Samenvatting Hoe wordt de duurzaamheid van de ingekochte producten en diensten ondergebracht in facilitaire contracten en wat betekent dat voor het contractmanagement? Inleiding
Nadere informatie