BLOKBOEK METAJURIDICA 2003

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BLOKBOEK METAJURIDICA 2003"

Transcriptie

1 BLOKBOEK METAJURIDICA 2003

2

3 VOORWOORD Schema METAJURIDICA TAKEN GRONDBEGRIPPEN 2 BIJEENKOMST 1 BIJEENKOMST 2 BIJEENKOMST 3 BIJEENKOMST 4 DE MODERNE TIJD 14 BIJEENKOMST 5 BIJEENKOMST 6 DE FRANSE REVOLUTIE EN DE 19 de EEUW 20 BIJEENKOMST 7 BIJEENKOMST 8 BIJEENKOMST 9 CRISES EN STAATSGROEI IN HET INTERBELLUM 26 BIJEENKOMST 10 BIJEENKOMST 11 APOTHEOSE EN CRISIS VAN DE VERZORGINGSSTAAT 31 BIJEENKOMST 12 BIJEENKOMST 13 BIJEENKOMST 14 i x

4 iv Blokboek GESCHIEDENIS ESSENTIAL HISTORICAL BACKGROUND 36 OVERZICHT 82 TEKSTEN EN DOCUMENTEN Het Sociaal Contract 85 Economie 129! " #$$ Politieke documenten 139 # Ideologie 146 #$$ % Ideologie en partijvorming 159 & " &&& && Ideologie in het Interbellum 182 ' % &&& De Verzorgingsinsstaat 196 &&" () GOEDE BEDOELINGEN, KWADE GEVOLGEN 206

5 METAJURIDICA *+,-.-*/010.,2, ,:,*3.,6-*/,*;3*9,06,890<-*9,0:-4=1*.,6., >-+171>-,<., 6, /-789,<.,,81*12-789,,*., ,705.-,;3*-*70,++-*/,*,*-.,,A*<0,*,-*.,-*=-8900,;,67893>>,*-*., Mededeling onderwijsdirecteur Om de onderwijsgroepen goed te laten functioneren, is het van belang dat er voldoende studenten aanwezig zijn en dat deze zich grondig hebben voorbereid. Daarom gelden de volgende spelregels: 1. Studenten mogen niet meer dan een keer afwezig zijn bij een onderwijsgroep. 2. Niet of sterk onvoldoende voorbereiden, dit ter beoordeling van de tutor, wordt in dit verband hetzelfde behandeld als afwezigheid. 3. Studenten die twee maal afwezig zijn geweest, worden in beginsel doorverwezen naar de restgroep. & Als twee achtereenvolgende malen minder dan twaalf studenten aanwezig zijn geweest in een onderwijsgroep, kan de groep worden opgesplitst over andere groepen, of kunnen er studenten uit andere groepen aan worden toegevoegd.

6

7 Voorwoord i Metajuridica,0,62C2, D:,0,@,*0+,00,6+-4@C;116:-4., ,.-*/,*D&,C ,.-*/,*D=-4*.,B,00,@70,*<366,70,*<;1**-77,*<0,@70,*;3*;,6.63/,*</3*/:36,+,,6! 705@@,*,*.,6/,+-4@,.-,5-*.,=1/,9,0,*C?17-0-,>6,890,+-4@,D:+1@@,*:,705.,,60& E-4=5++,*9,0.579,::,*1;,6B30,6= ,6.30C?17-0-,;,6,890D:,;-*.0& E-423@,*,,*1*.,6789,-.0577,*3+/,2,*,,*:-4=1*.,6, 2, &*.-0:+1@/3309,012.,3+/,2,*,2, &,:-4=1*.,6,2, ,3890,6/61*.,*,*9,0B,6@-*/7/,:-,.01,;3* :-4=1*.,6,C D&,*7063>6,890,+-4@360-@,+<:-4;116:,,+.<@3*33*+,-.-*//,;,*010 ;, ,*.,;63/,*E336,*B3**,,6B,6..,93*.,+-*/.-,;1+/,*79,0360-@,+ 7063>:336-7<;1169,0,,6703+7=1.3*-/-*.,7063>B,0;,62,+.FE33612B,6.= > >:,78915B.,**-,03+7,,*1*6, /,.33.2,0,*@,+8-;-,+! 6,890,+-4@,81*7,G5,*0-,7FE336129,,>0.,B,0/,;,6.,6,890,6.,21/,+-4@9,-./,! /,;,*0,@-,=,*0577,*9,01?+,//,*;3*;6-49,-.7:,61;-*/,*9,0:,03+,*;3*,,* 9,0/,*1,2., >F'-4*.,.3.,67; */,6,*< B,6@+1=,*< 1*/,! 95B.,*< *,* 1> 2,*7,* 2, ,* 1>,I06, ,?1+-0-,@, 7H2?309-,A*FE336@1209, >;116<;1163+-*.,703.1>;1163+1?9,0?+300,! +3*.<-*@3091+-,@,1>?610,703*07,6,/-1D7;3*9,0+3*.FE,+@,21/,+-4@9,.,*9,::,*.,?1+-0-,,*.,/,6,890,+-4@,-*703*0-,712.,6/,+-4@,93*.,+-*/,*1?0,7?16,*<:,! B-47230,6-33+0,;,6/36,*,*010;,6116.,+-*/;3*.,.3.,671;,60,/33*FE30-7.,?3@@3*7;1169,0/,*1,2., >F1,/ ,@3*7.30.,;,6116.,,+.,*3 =-4*7063>-*9,693+-*/;,6;3+0F1,;,,+@1709,012,,*.3.,60,;300,*<0,;,6116.,! +,*,*=-4*7063>0,.1,*1*.,6/33*FE30=-4*.,236/-*3+,@170,*;3*.,?6,;,*0-, ;3*9, ><.30B-+=,//,*<91,;,,+@1709,0129, @7,33* ;,* ;3*.-,336.2,0,,*,,*9,-.0,;,62-*.,6,*F1160/,+-4@,;63/,*6-4=,*5-0, @:-4C D5-0.,8-;-,+6,890,+-4@,<:, ,890,+-4@,<-*0,6*30-1*33+!6,890,+-4@,,*3*.,6,.,,+/,:-,.,*;3*9,0C?17-0-,;,6,890D&,:-4=1*.,6, 2, *.,?17-0-,>6,890,+-4@,:+1@@,*;3* 5B 1?+,-.-*/<B336=-49,0;, @00577,*,,*0,89*-789,:,61,?71?+,-.-*/,*,,* -*+,-.-*/0109,0?17-0-,;,6,8901?5*-;, *-;,35&,02-*70,.30B-4;3*5*-;,6! /,;162.,456-70,*21/,*;,6B3890,*-7-*., =-4*-,03++,,*B,0,*,,*B,0/,;,6<6,890,61>6,/,6-*/1;,6,,*:,?33+.,230,6-,9,,>0:, @.-, ,-0.,:,7+-77-*/9,,>0/,*12,*,*B30.,.336;3*=-4*&,:-4=1*.,6,2, ,,>0=-89-*6,8,*0,.,8,**-3;33@1*0B-@@,+.010,,* 21.,6*,832, ,@<.30B-+=,//,*:,+,-.1*.,670,5*,*.,*!>38-+-0,6,*.1*.,6! =1,@&,:,+,-.23@,67<712711@;,60,/,*B116.-/,67;3*?6,77-,/61,?,*,*3*.,6, :,+3*/9,::,*.,*<B-++,*B,0,*1>,,*:,?33+.,6,/,+-*/1>23306,/,+C?1?5+3-6D< C0,89* ;1,6:336D1>C:5./, :336D-7<1>9-4C,>>-8-A*0D1>C,>>,80-,>D-7;116

8 ii Blokboek Metajuridica '-4B-++,*B,0,*1>,6:-**,*.,383.,2-789,B,6,+.1?-*-,7JC36/52,*0,*DK:,7033*.-,/5*70-/1>1*/5*70-/=-4*;116,,*:,?33+.;11670,+1>?61/63223&33601,.1,* 9,0?61210,*1>0,/,*915.,*;3*.,=,1>/,*,23306,/,+&,:-4=1*.,6,2, ! /52,*030-,7.-,.336-*,,*61+7?,+,*&'-4-71;,6B,/,*.C01,/,?370,B,0,*7893?D&,:-4=1*.,6, 2, ,0 B36, B ,**1.-/ 81*0,I0;3*:-4=1*.,6, ,70,++-*/,*&,3+/,2,*,2, ,*0,/,* 618,77,*,*/,:,560,*-77,*-*732,*! Inhoud van het blok,0 8,*063+, 09,23;3* 6,8907;,6915.-*/ 0577,*-*.-;-.5,*< 2330! /33*.33*.,,670,E,6, /7?,,+.,.,1;,69,-.*1/,,*:,789,-.,*61+&,* ;,6B,,701,*/633/*336.,0,/,*70,++-*/0577,*6,890,*1;,69,-.&-,0,/,*70,++-*/ ;336.-/9,-.;3*.,3: ,70330<.-,-*.,?,6-1., 83& & J.,

9 Voorwoord iii *,,6=-4*-,0.116,,*23890-/,1;,69,-.33*:3*.,*B16.,*/,+,/.& E30-7,6/,:, ,.,*0,*.3/,2,*7,*.,=B ;3*.,1;,69,-.2, Historische 1*07033* =-4*-7., +, * ;, *0., 6,,.7+3*//,,*;,6;1,6;3*703?,+/1,.,6,*2,,69,::,*/,=-,*&, ;, ,890,6*-,01?0,;300,*3+79,0+150,68961*1+1/-789;,67+3/ ;162-*/& Economische en institutionele analyse. B16.0.3* 70,,. 33* 9,0 +,6,* 01,?377,*;3*,81*12-789,:,/6-??,* 1? 81*86,0, , 33*:1. 1?., +1*,*<?6-4=,*<-*0,6,70;1,0,*<,*=1;1160& 9,0

10 iv Blokboek Metajuridica ,,*706330/,B,+.<.,.6,-/-*/;3*116+1/<:56/,6116+1/<718-3+,1*6570<,*=1! J0,*=-42,0.-,*701,70,22-*/,*2,0*3+,;-*/;3*.,;116B336.,*.-,.,=,.33633* 3*., 8,*063+,?+3*,81*12-,<,,* 9-A , 16/3*-730-, B336-*,,* 911/70,,81*12-789, ,-0 3++,,-/,*.1276,890,* 1;,6.,?61.58! 0-,2-..,+,*5-01,>,*0,*9,0/,9,+,?618,7;3*? ,,*.-706-:50-,6,/,+0,* 81*061+,,60&,0?+3*21.,+:,6570 1? 3+/,2,*, 577,*:,-.,,I06,2,*+-//,*1*,-*.-/;,,+;36-3*0,*;3*/,2,*/.,7H70,2,*2,0 2,,6.B-*/,*.B-,33*9,0,81*12-789?618,723/.,,+*,2,*<,*B30.,.,,+*,2,673+1>*-,021/,*.1,*1>+30,*&, , 9,0,81*12-789, +,;,* 9,,>0-*., +11?.,6 0-4.,* 0,I0,*.,238907;,6915.-*/,*J9,0;,621/,*;3*:,?33+.,/61,?,*121*.,6.,+,* 2,.,.-*/-*/:-**,*.,/,/,;,*7?,+6,/,+7J2,09-,6,*.336B,+,,*7,,*7?,+,6.-, 9,02,0.,7?,+6,/,+7*-,00,*35B*,,20,*:,.61/1> =,+>7/,B,+.*-,07895B0K * B336-* 9,0,612/330., 7?,+6,/,+7 =,+> 0, *-,0B336.-,706-4.=,+>2-*1>2,,6O/,6,/,+.O-7<=13+7:-4;116:,,+.-*.,21.,6*, E,70,67,., ,A*K& Filosofische reflexie. /6110/,+11>

11 Voorwoord v? :5-0,*</,,* +H2?57;3*B336 B, 1?., B,,0*-,0B3369,,*9,0?3.9,2+,-.0<*189B30=-89:5-0,*=-4*/,=-8907;,+. 3>7?,,+0& @,**-70,:,9,,67,*& 1?.,?+3307;3* 010 1?.63890/,;,67K0, 9,6789,??,*F > -7 9,0?6,8-,7 95* 9,2 0,;6-4B36,*< 0,/,*., 33*?377,*33*.,6,3+-0,-0;3*2,*7,*B,6,+.<1> +-72,0,.1,*=,/,;-,6,*1;,69,06,3+-72,F33633*-.,3+-72,=15.,6,3+-0,-0.3*21,0,*/,1>>,6.B16.,*F Het schip van staat? /,B11* C9, ,*.12D&,0 B37 9,0.,,+;3*., B,6,+. B336., ,*,* B11*.,*&,7030,*93..,*,890,6;3*-*9,0:,/-*.,32:-0-,,,*3:71+50,9,,6! ;1670:1;,*.,/1.7.-,*70=157033*&-,01.<2336.,1670+,/0.,:,/-*7,+,*;3* 16.,-*.,732,*+,;-*/;370&30,6B,6..30C-,01.<*-,0.,1*-*/<23369,0 :,91,>0,33*,,*336.7,/1.&,70330=15-*.-,:,91,>0,;116=-,*N=1.3890,*;,! 12;162,* 010,,*1*.,6=-4*81*061+,7033*., ??-4&

12 vi Blokboek B,,0 B30,633*:116./,:,560& -,1?;300-*/,*9,::,*.-,?,7?16,**3/,+30,*-*;,+,718-3+,B,0,*7893??,* B336-*9,0+H2?-789,?,67?,80-,> ;3*.,:1;,*., ??-4;,69,;,* > *;116B-,9,0; ,7 12:,9,,67:3369,-. 6,.580-,;3* 9,0 010/,03++,*! B37,*:+-4>0.,,,670, /,B16.,*& Markt of Staat? B570=5++,*;,+,*.-,;633/-22,67:,78915B,*;3*5-09, ?,67?,80-,>,*-*0,6!?6,0,6,*3+7,,*:,+,-.7;633/1,0.,1;,69,-.2,,61>2-*.,6-*/6-4?,*FJE30=15 1;,69,-. =15 =-4*FK -,:,+,-.7;633/;,61*.,670,+0,890,6.30., 70,++-*/45-70F1,;,,+0,5/,+79,,>0.,1;,69,-.-*93*.,*F7.,70330*-,03+7., B3*.,+336-* 9,0:17F 7., 732,*+,;-*/*-,0.,=,, B3361? 9,0 789-?;3*., J;3*:5./,003-6, 1>,09-789, 1> 3*.,6, 336.K:,7033* 0,/,* O0,;,, O< , :,78915B.+-/0 9,0?61:+,,2< 2,,6 1> 2,, < B,+,*-/7=-*7

13 Voorwoord =-4* C70330D,* 0,:,78915B,* 3+7 B336;3* 3++,,*., 91,! -*1*=,?1/-*/,*=,0,:,3*0B116.,*& Onderwijskundige aanpak 70,;3* =5++,* B-4 21,0,*?61:,6,* 0, 3890,693+,* CB309,0?61:+,,2-7D&E33612=-4*.,C1?+177-*/,*D;3*.,,,*C?61:+,2,*D;116,,* J;1+/,*7.,1?.-0212,*09,,67,*.,+,,6K3890,693+,*& ;,6+16,*+1?,*-*.,0,62-*1+1/-,;3*9,,+;, ,*.,350, ,,+;, ,*., -*.-,09,23D7B-+;,6.-,?,*0189=3+21,0,*+,6,*3890,693+,*B3**,,6.,=,+>., Hoe de stof bestuderen? 6,8-,712.30B-49,0

14 viii Blokboek Metajuridica,,670,+,=-*/3++,6,+,;3*0,-*>16230-,33*0,706,?,*1>-*,,*732,*;300-*/1?0, *,2,*& 911>.+-4*,*-*,,*:,011/,*.,=,-*.,;162;3*,,*732,*;300-*/J,;,*05,,+33*! 1> /,7.-, 5-0, , +,,6701> :,916,* 2336;1163+:,.1,+. =-4* ,0,+-890,*& 12 0,.1,* 1*7:,/6-?,* 5 7*,+,,*6-4@,B116.,*78930:-4,+@336.-,5.,21/,+-4@9,-.:-,.011@-*3:706380, ,75B;63/,*,*1?2,6@-*/,*789,6?0,>1625+,6,*,*.,+,,6701>1?,,*,>>-8-A*0,B-4=,0,16.,*,*&1@@5*05/,:65-@23@,*;3*.,6/,+-4@,+-4704,712., 63??1603/,,*.,*3:,7?6,@-*/-*.,1*.,6B-47/61,?,*0,16/3*-7,6,*& ,:12,*9,0=-8901?9,0:17*-,00,;,6+-,=,*-79,0*1.-/.305:-4,+@, 033@1>0,@70?61:,,600,3890,693+,*1>.-,*-,0-*,,*2-*1>2,,6.-6,80;,6:3* ,0B30,,6.,6-*9,0:+1@33*.,16.,-7/,B,,70&127=3+=1D*;,6:3*.-*9,0 11/7?6-*/,*1> =,+> @@,+-4@33*/,/,;,*=-4*< @*-,0&,0-75B ;,63*0B116.,+-4@9,-..-,;,6:3*.,*0,*10,6,*,*,6B302,,0,.1,*J;63/,*1>9H!?109,7,*>1625+,6,*<1;,6,,*@1270,*1>0,/,*70,++-*/,*789,6?70,++,*</,+,-.,+-4@, 1*0B-@@,+-*/,*1> ,:6,5@,*-.,*0->-8,6,*,*=1;1160K&30-7.3*B,+,,*36! :,-.7-*0,*7-,;,705.-,2,091.,<2336,890.,,*-/,12;300,@6-4/,*1?.,@,6*;3*.,=33@&3*=3+:+-4@,*.30O3:706380O*-,0=1=,,6;33/ ,,+,I380@3*=-4*& Onderwijsmateriaal.,0 1*.,6B-47230,6-33+:, *.,6 3*.,6, < B336-*.,-*.,:-4,,*@1270,*;3*.,1*.,6B-47/61,?,*0,:,93*.,+,*03@,*1?/,! *12,*=-4*&-4.,03@,*;-*.0511@.,+-0,630556;,6B-4=-*/,*&,0,@70,*.-,521,0 +,=,*=-4*1?/,*12,*9,0=-4-*9,0:+1@:1,@=,+> J ,.1852,*0,*K<9,0=-4-* 9,0 < 9,0=-4-* 9,0 & *,*@,+,/,;3++,* B16.0;,6B,=,**336 0,@70,*.-,5-*9,0@5*0633.?+,/,*&,*7+100,=-4*,6.,81++,/,7.-,-* :,/-*7,+,,*@,,6?,6B,,@?+3307;-*.,*&,07?,8-33+;116.-0:+1@/,7896,;,*,81*12-,+,,6:1,@O,,81*12-789,23*-,6 ;3*.,*@,*O;3*6&&E1+04,6J., 5-0/3;,<57752K;1620.,+-0,630556;116.,0B,,.,1*.,6B /,2,*,,81*12-,&-,0B,,., ?0?363++,+ 2,0.,/61,?7:-4,,*@1270,*-*B,@,+-4@7,? :-4,,*@1270,*&?,,*33*03+?+3307,*B16.0.,+,,6701>,81*12-,0615B,*7-*.,03@,*;3*9,0:+1@:1,@0,67?63!

15 Voorwoord ix 732,*2,0.,3*.,6,+,,6701> K0,+,;,*05,+,;63/,*0-4.,*7.,81++,/,7;3*.,0B,,.,1*.,6B & Planningsgroep:. L. Berkvens (geschiedenis). F. van Dun (politieke filosofie, blokcoördinator). S. Janssen (politieke wetenschappen). A. Jettinghoff (rechtssociologie). G. Woltjer (economie) Secretariële ondersteuning:. E. Peters

16 x!" ##$ %&&'&# &# ( &#)* &) %&& &#"&" &#)!(&% &)##&+ $,-). /0 %&&! ( 1 & 2 " 3 45, %&&31 & # 6 &&#

17 XI 3" $ $ %&& 1 & % 37& &2&! 6&& $$$ %&&*& (&22& " # & Practicum Economie: 13, 14, 15 %&&(&2# 1)

18

19 1 TAKEN -,61., ! &# ;3*93*.,+,*,*B ;1+/0;1169,0?618,7;3*!&# && C,81*12-789,2,091.,D<3*.,6=-4.7<;,6*,,2052,,6-*.,,,670,,*.,0B,,.,:-4,,*! #1625+,,6*33633*+,-.-*/;3*.-,+,80556;63/,*,*;,61*.,670,++-*/,*.-,010=-*;1++, 789,;,6:3*.,*;3*.,9-,6:1;,*/,*1,2.,09,23D7/330&

20 2 Grondbegrippen GRONDBEGRIPPEN :,B570=-4*;3*9,0>,-0.309,0=,+>.,B116.-*;, ,*.,81*0,I0,*9,,+;,6789-+! ,* C732,*+,;-*/D,* C ??-4D<*30556,* 6,890,* 2330! ;116*33270,:61*;3* 1?., 21.,6*, ,* 2336/,,* C/6110!;-=-,67D< C789150,*!:-4!*3890D< C7,6/,3*0,*D< C:56/,67D< 3*.,6,?61.580,*;3*.,;,6:,,+.-*/,*9,01;,66,.-*/703+,*0;3*2,*7,*&*,,* B-4*336 B30 2,*7,*.1,*,* B30 9, :,/6-? 33*., 16.,& 3*5-0

21 Taken 15.N,* ,,*@160,?,6-1.,-*.,/,789-,.,*-7;3*.,2,*7,+-4@,:,! 7893;-*/&1;,*.-,*-7;116/610,.,+,*;3*.,B,6,+..,21.,6*,70330,,*;,6! 789-4*7,+;3*.,+33070,;-4>0-/01091*.,6.4336&,0.-, ,.-2,*7-,21,0,* B-46,@,*-*/915.,*& *.,.,6.,:-4,,*@1270/3301*=,33*.3890*3361;,6B,/-*/,*.-,9,0/,:65-@;3* C?1+-0-,@,2,091.,*D;3*93*.,+,*3+.3**-,0=15.,*@5**,*6,890;336.-/,*&30-7 9,0@,6*09,23;3*.,?1+-0-,@,>-+171>-,&3*15.79,670,+0=-4.,;633/E30-7,,* ,/-2,F*B,+@,/,;3++,*-79,0/,:65-@;3*.,?1+-0-,@,2,091.,/,6,890;336!.-/.,*91,21,0.30/,:65-@.3*:,70/,16/3*-7,,6.=-4*F++,>-+171>-789,3*0B116!.,*1?.-,;633/8-6@,+,*61*.9,0=,+>.,?61:+,,2.,789-,6?,623*,*0,33*B,=-/! 9,-.;3*81*>+-80,*,*116+1/,*-*.,/,789-,.,*-7;3*.,2,*79,-.&?;,+,B-4=,* 9,::,*2,*7,*/,?61:,,6.2,0.30?61:+,,2-*9,06,-*,0,@12,*<71272,02,,6< ,0 2-*.,6 7588,7&, ,6336.., 033@;3*.,?1+-0-,@, B-47:,/,,60,.30?61:+,,20,3*3+H7,6,*,*.,;116/,70,+.,1?+177-*/,*J?1+-0-,@,09,16-,A*K0,,;3+5!,6,*&E-4=5++,*; * ,*@,*33*9,0?1+-0-,@,.,*@,*;3*.,15.9,-.,*.,2-..,+,,5B,*,*11@;1165-0:+-@@,**336.,21.,6*,0-4.& ?,6! 7?,80-,>-7;3*:,+3*/12.309,01*7.,/,+,/,*9,-./,,>0,,*33*03+>5*.32,*0,+, 1*.,6789,-.,*0,:,7?6,@,*.-,<;116B-,.336,*-/116;1169,,>0<11@;3*.33/*1/ -* ,71;,66,890<?1+-0-,@,*,81*12-,0,916,*=-4*&.,,A*9,::,*,,*033- +,;,*&,0;,6789-4*,*;3*.,21.,6*,70330-*.,=,70-,*.,,,5B-7*-,01*/,2,6@0;116! :-4/,/33*& 6-4;61,/ B,6.., S,,**-,5B,< =-4 9,0 70,6>,+-4@,/1.S:,! 78915B.&,0:,+3*/6-4@70,?1+-0-,@!>-+171>-789,?61:+,,2;3*., 0-4. B37 9,0?61! :+,,2;3*.,6,890;336.-/-*/;3*.,70330,*=-4*33*7?633@1?3:71+50,23890&30?61:+,,2B37:5-0,*/,B11*21,-+-4@12.302,**-,0+3*/,6/,+11>@1*9,890,*33*.,36/52,*0,*B3362,,2,*-*.,5.9,-.,*.,-..,+,,5B,*.,?1+-0-,@,;,6! 789-4*7,+,*93.:,*3.,6.&'1B,+., ,0@363@0,6;3*.,732,*+,;-*/B36,* -*/6-4?,*.;,63*.,6.<,*:1;,*.-,*B36,*11@.,-*0,++,805,+,>5*.32,*0,*J., /1.7.-,*70<,*.,-.,,A*1;,6.,?+3307;3*.,,6@K;3*9,015.,B,6,+.:,,+.=B336 33*/,0370N*-,09,02-* ,1?@1270;3*.,21.,6*,*30556B,0,*7893?,* E *+-4@.,2,,707588,7;1++,,*-*;+1,.6-4@,70630,/-,12,,**-,5B,;162 ;3*?1+-0-,@.,*@,*0,1*0B-@@,+,*B37.,09,16-,;3*9,0=1/,9,0,*718-3+,81*! 06380&*=,;-,6.,:-4,,*@ *9336/,B-4.&*.-,09,16-,B,6.,*.,>5*.3! 2,*0,+,:,/6-??,*;3*9,021.,6*,?1+-0-,@,.,*@,*1?7H70, ,B-4=,;,6! :1*.,*,*33*/,B,*.;116,,*>-+171>-789,@6-0-,@;3*.,70330&,0.,09,16-,;3* 9, ,81*06380@1*2,*;,+,@3*0,*5-0<23361?.-00,66,-*=13+71?3*.,6,?370 9,011/0,9,::,**-,03++,,*;116.,;, ,*&>=-4*5.-,*.,12.,71,;,6,-! *-0,-0;3*.,;1670J1::,7K1>;3*9,0;1+@J1577,35K1>;3*.,-*.-;-.5,+,2,*7 J18@,K0,6,890;336.-/,*<=-4/3>-*,+@/,; @@-*/33*.,,-7,*;3*,,**-,5B, 23*-,6;3*.,*@,*1;,6?1+-0-,@,;,6789-4*7,+,*&

22 4 Grondbegrippen Bijeenkomst 1 Grondbegrippen (I) 92 T+1@:1,@ & TE,6@:1,@ & ' E30-7;11659,06,890FE30-75B6,8907>-+171>-789?61>-,+F-,61*.,6;-*.050B33+> 70,++-*/,* 1;,6 6,890,* 6,8907B,0,*7893?& E,+@,.336;3*@12,* 1;,6,,* 2,0 5B 3*0B116.,*1?.,;63/,*CE30-76,890FD,*CE3021/,*B-4;3*.,B,0,*7893?;3* 9,06,890;,6B3890,*FD&,,>33*1>59,02,0.,;1+/,*.,70,++-*/,*,,*71>1*,,*7:,*0&33@.,712! 2,*;3*.,B336.,*;3*5B3*0B116.,*,*:,6,@,*9, ;1166,,@7&,,@7 U F! C,890;336.-/9,-.-7.,1*B3*@,+:36,,*:,70,*.-/,B-+12-,.,676,8900,,,6:-,.-/,*V&, B,0,*7893?;3* 9,0 6,890-7&&& 9,0 B,0,*;3* B30 6,890! ;336.-/,*1*6,890;336.-/-7&DJ+?-3*57<-*( ) (*+-/,703<<K 61*.:,/-*7,+,*;3*9,06,890=-4*,,6:336+,;,*<.,2,.,2,*7*-,0:,*3!.,+,*<-,.,69,0=-4*,.1,*01,@12,*&DJ:-.&K!! C,06,890-79,00,/,*/,70,+.,;3*1*6,890D&! C,*1*6,890;336.-/,B,0-7*-,0-*6,890,:-*.,*.DJ5/570-*57<;-,6.,,,5BK! C,890-7,,*01,703*.;3*;6-49,-.1*.,6/,+-4@,*&+@,.33.<?63@0-4@1>-*! 70,++-*/.-,/,:37,,6.-71?.,2-7@,**-*/;3*.,;6-49,-.1>.,,-/,*9,-. ;3*,,*/,+-4@,-71*6, /&D C,06, ,732,*+,;-*/<9,0+,;,*.,62,*7,*=,+></,=-,*;3*,,* :,?33+.,@3*0<*+&3+7/,16.,*.,732,*+,;-*/D&J,)-. '< <?& K!! 122,*! ,,@7J,*7U*,,*7KWWVV&,,>33*1>59,02,0.,;1+/,*.,70,++-*/,*,,*71>1*,,*7:,*0&33@.3*.,712 ;3*.,B336.,*;3*5B3*0B116.,*-*,+@,@1+12,*:,6,@,*9, ;1166,,@7&

23 Taken U F! C, &D! C,71,;,6,-*,B,0/,;,6-7.,;,60,/,*B116.-/,6;3*3+=-4*1*.,6.3*,*& K! C,06,890-79,0/,9,,+.,66,/,+-*/,*.-,., ??,+-4@,1;,69,.,*-*! C,/,*1;,69,06, ,0/,,**1/*-,0/,6,/,+.-7&,B,0,*7893?;3* /,+.-7&D -*.,6.33.:,3*0B *., D& J,) - '< <?&K!!! 122,*! ,,@7J,*7U*,,*7KWWVV&& B336.,*-*.,/63>-,@33*.5-.0<.3*9,:05,,*,,670,-*.65@;3*5B6,8907>-+171>-789?61>-,+& (N) R E E K S A (P) (N) REEKS B (P)

24 6 Grondbegrippen -*/,70,+.M +-/0 9,0 6,89071*.,6<.3*:,* ,8907?17-0-! ;-72,/,*,-/.&-/09,07*-4?5*0-*,,*;3*.,3*.,6,@B3.63*0,*<.3*9,:05X*1/Y /,,*.5-.,+-4@6,8907>-+171>-789?61>-,+& ' +.,8907:,1,>,*-*/,*B,0,*7893?7:,1,>,*-*/ C,06,890D3+7.,;,6=32,+-*/;3*C DJB,00,*<;1**-77,*<?618,.56,7K,06, ,00,/,*/,70,+.,;3*1*6,890,890;336.-/9,-.3+7;336.-/9,-.-*9,06,890 ' ;-72,,**305566,8907+,,63+7:,*3.,6-*/,*;3*C9,06,890D ??-4,*732,*+,;-*/, ,,** , 57,*+,I& X30556Y6,8903+7X* @,Y16.,;3*732,*+,;,* X ??,+-4@Y6, ,*-*/;3*,,* ?? @,1*.,6789,-.,*1*.,62,*7,* #5*80-1*,+,1*.,6789,-.,*1*.,6?17-0-,7<61++,*,*>5*80-,7-*,,*16/3*-730-,,6:3*.0577,*?17-0-;-72,,* ??-4+,,6,6:3*.0577,**305566,8907+,,6,*732,*+,;-*/7+,,6, ??,+-4@-*/

25 Taken 7 92 TE,6@:1,@ / 0 0 * Bijeenkomst 2 Grondbegrippen (II) &#&116.,/610,116+1/,*;3*.,0B-*0-/70,,,5B93..,*., 2,,70,2,*7,*,,*.5-.,+-4@:,7,>;3*9,01*.,6789,-.0577,*-*@12,*5-036:,-.< 93*.,+<1*.,6*,2,*,*-*@12,*5-0.,:,+370-*/1?:6,*/70,*.,;,6.,+-*/.336;3* 1> 5-0 9,0:,=-0;3* B,00,+-4@, 21*1?1+-,7 1>?6-;-+,/,7&,0 B37-*,+@/,;3+;116 -,.,6,,*.5-.,+-4@.30=1B,+,81*12-789,380-;-0,-0,*3+7?1+-0-,@,380-;-0,-0,*,,* :61*;3*-*@12,*@5**,*=-4*;116.,/,*,*.-,=,5-01,>,*,*&,73+*-,00,2-*;1*!.,*.,2,,70,2,*7,*.30,81*12-79,,*?1+-0-,@,380-;-0,-0,*<,*.5711@.,-*@1! 2,*7.-,2,*.3362,,@1*;,6.-,*,*<,,*9,,+;, ,*.,3??6,8-30-,;,6.-,*.,*& +-4@:336/-*/2,*,6;3*5-0.30?1+-0-,@,*,81*12-,.5-.,+-4@;, ,*.,7>,6,* ;3*2,*7,+-4@,380-;-0,-0=-4*&,;633/ *<B30-70,*/61*.,9,0;, ,*,81*12-,,*?1+-0-,@F 3*9,0:,/-*;3*., 0B-*0-/70,,,5B 7896,,>., 5-07, /#63*=??,*! 9,-2,6.3361;,6!C6=-4*0B,,>5*.32,*0,,+0,/,*/,70,+.,2,091.,*;116.,2,*712.,*1.-/,2-.!.,+,*0,;,6B,6;,*12=-4*:,91,>0,*,*;,6+3*/,*70,:,;6,.-/,*&,=,=-4*36:,-.,* 611>.,,-/,*36:,-.,*.,/,B,+..3.-/,01,!,-/,*-*/;3*3*.,623*736:,-.&,,,670,-7.,,81*12-789,2,091.,<.,3*.,6,.,?1+-0-,@,2,091.,;3*93*.,+,*&DJ-012< K 122-/,*=5++,*.30,,*;6,,2.,:,?3+-*/;3*9,0;, ,*,81*12-,,*?1! +-0-,@;-*.,*&6=-4*11@3*.,6,.,>-*-0-,7/,/,;,*<:-4;116:,,+.!C*.,?1+-0-,@/3309,0129,03+/,2,,*:,+3*/<-*.,,81*12-,129,0,-/,*:,+3*/&D!C*.,?1+-0-,@/3369, <-*.,,81*12-,126-4@.12D *.,6,*3*0B116.,*.3361?.309,03++, =,6-7!C,0/ ,0,-/,*:,+3*/,*9,0/,+.<11@-*.,?1+-0-,@&D!C &>9,012?1+-0-,@,1>,81*12-789,23890/330<.30.1,0,6*-,001,&D,6.-,*09,01*.,6789,-.0577,*,81*12-,,*?1+-0-,@,,**3.,6,:,78915B-*/1>-7 9,0-*., , =,6FE, ,:05.336=,+>,*-/,-.,,A*1;,6& 1,.,*@051;,6-*@12,*75-036:,-.<93*.,+,*1*.,6*,2,*,*,6=-4.7,*-*@12,*7 5-0:,+370-*/1?:6,*/703*.,6=-4.7F

26 8 Grondbegrippen 3(:B,,.,>-*-0-,7!, ,,*/,2,,*7893?;3*:56/,67;116.,:,9360-/-*/;3*9,03+/,2,,*:,+3*/&!, ,,*0, /,16/3*-7,,6.,>>,80-,>21*1?1+-,;3*.,/,B,+.2-..,+,*& ;,6 5/57057 J &! K,* 1.,B-4@% J &! K,,*:,+370-*/.-,9,22-..,+,*;,67893>0<2336=13+7,+@,,-/,*336+,,>0X#-+-?75/57! 057Y;3*=-4*.12,-*&,,*+,/,6.301*.,6=-4*:,;,+70330<2336,,*@+,-*,+-4>B3890.-, 9-433*=-4*03>,+;1,.0&,,*32:0,*36,*<2336,*@,+,/,,70,+-4@,*,*.-,*36,*33*B-, 9-4.,?5:+-,@, =3@,* 01,;,60615B0&'-4* 78930@-70-7*,0 3+7 =-4*?,6711*+-4@, >-*3*8-A* 1*.,6/,:63890-*.,,2?,+-*93*.,*;3*21**-@,*.-,3+7=-4*:3*@-,671?06,.,*&+7 =-4* 1*.,6.33*@6-4/-@ 9,2*11-0 1>*35B,+-4@7 0, =-,*M 9-4,-70;3* 2-4/,,*:-4.63/,*< /,,* ,.-,*70,*+,/02-4/,,*B,00,*1?.-,2-4*:,7033*:,61,6,*& V *,,*,,5B,*+3*/, ,::,*.,;1670,*9,0;1+@=1;,6/,@6,/,*.309,02,0/610, 6,/,+2330.,@1*-*@+-4@,@1>>,67;5+0&3365-0:,033+0X1.,B-4@%Y,,*?,623*,*0+,! /,6;3*0B,,91*.,6..5-=,*.23*&'-4*-*0,*.3*0,*.B-*/,*/,9116=3329,-.3>-*3++,?61;-*8-,7<=-4*?1+-0-,915.0.,1*0,;6,.,*,*-*0112&-4233@0.,B,00,*<705560=-4*.63/1*.,673>1?B-,3*.,67:-.0.3*9-4; >0&,*12;3*/6-4@@16?7;3*32:0,! *36,*;16209,0=,*5B70,+7,+;3*.,*30-,B336;3*=-4,+@,-*.65@6,/-706,6,*,*,+@,:,! B,/-*/81*061+,6,*&,B-+;3*.,3890.1,0=-891;,63+;1,+,*&,3890-7*-,0+3*/,6,,*;3*.,03++1=,@*11??5*0,*,6/,*7-*9,0B,,>7,+;3*.,732,*+,;-*/<2336,,*/610, ;+,@-*9,08,*0652<,,**,0B,6@.30= *.,;,670,5-091,@,*5-0706,@0&J&.,15! ;,*,+<5 15;1-6<<?&K -++H1;, ;162-*/ C+7?610,80-1*638@,07.,/+3.70,;162;3*.,/,16/3*-7,,6., =-4*<.3*@5**,* B-4-*.,116+1/;1,6-*/,*.,703307;162-*/&&&.,33*=-,*+-4@70,;116:,,+.,*;3*.,/,16! /3*-7,,6., =-,*&&&&,*2-*70,2,0:,06,@@-*/010.,561?,7,,6;36-*/,*;3*., 6,8,*070,,,5B,*9,,>09,0?1606,0;3*., ,,*?1+-0-,@,7030,*:15B,673+71*.,6!.65@@,*.,,*=,+>=5890-/,1*.,6*,2,67,,*;,,+/610,6,1;,6,,*@12702,0.,>,-0,*.3*.,:,+3*/6-4@70,3+0,6*30-,;,*.,-.,,;3*,,* *06380<.,-.,,;3*,,*1?,* 236@0B336-*.,16/3*-73016,*;3*+,/,67,*7030,*.-,*70,*33*:-,.,*33*B-++-/,81*! 752,*0,*<.,-.,,;3*,,*732,*+,;-*/B-, ,+,.,*/,.,,+.,*162,*,*;,6! B3890-*/,*-*,,*/,?3700H?,1;,69, */@12,*&DJ936+,7-++H<CE363@-*/ 3*.030,3@-*/376/3*-=,.6-2,D< <?&&K ' +&# ,@,2,091.,,*,81*12-789,2,091., 1+-0-,@3+7:,+,-.,*?1+-0-,@:,70556 *;+1,.<.65@<.B3*/23890,6706,*/,+-*/;3*238907;162,*,890;336.-/-*/;3*.B3*/23890J ??,+-4@,**305566,890,+-4@?,67?,80-,>K 81*12-789,238907;,6915.-*/,*1*.,681*8566,*0,* 81*12-789,238907;,6915.-*/,*1*.,681*06380,6,*.,?360-4,* 6-4,236@0,*?6-;Q!7,8016

27 ' +37(. 56, ,,*?61>,77-1*3+-7,6-*/, *1?1+-, ;1+5*036-72,<71,;,6,-*-0,-0,*B,0/,;,*.,23890 *0,6*30-1*3+-7,6-*/,*/+1:3+-7,6-*/ ' + &#. 123.,*<7032;,6:3*.,*,*?6-2-0-,;,9,,67893??-4,* 1*-*/,*9,,67,6-03.,+!,*0,2?,+70,.,*,*., ,,67893??,+-4@,816?1630-, 09,,*7,., ,,*12,-*7,/,2,*/.,81* , 578-;-+,,*-57/,* *8-?330,*.12-*330,-+-/1127,-4@,*>,1.3+-0,-0,2-..,+,,5B7,,6@<.,2-..,+,,5B7,703.,*70,.,+-4@,+-/3D7,703*.,*70330, ,6,;1+50-,;3*.,.,!.,,,5B,*;3*.,.,!70,,,5B : ,<81* *3+-72,,*, ,7?10-72, 30,6-A+,,*>162,+,6, ,!,,5B7,,*.,!,,5B7,-*0,6?6,030-,7;3*81* *,+,:,/-*7,+,* 36+,2,*036-72,<., ,6-*/,*8-4*7@-,770,+7,+ 156/, ,*:,+, Taken 9

28 10 Grondbegrippen * &) 92 TE,6@:1,@ Bijeenkomst 3 Politieke wijsbegeerte (I)!& : 33612=,/-@V.309,0,,*3+/,2,*,*,-/-*/;3*3++,2,*7,*-7; ,*.,*6570,! +117* ,;,6+3*/,*!,,**,-/-*/.-,3++,,*-*.,.11.1?915.00,:,7033*&, 116=33@;3*.,=,*,-/-*/-7*-, ,,*2,*7911?01?,,*2,,6-*0,*7/,*1,/,*.3*9-4;116.-,*6,,.7:,6,-@0,<* *-,00,;6,.,*@3*=-4*2,0,,*230-/,23890&,116=33@ *-,0=,@,6@3*=-4*;3*.,238901>.,2-..,+,*;116,,*812>16! 03:,++,;,*B3361;, *7:,789-@0<0,*= ,,60,;,6B,6;,*V-,6 B ,+-4@.30=1+3*/,6/,,*/,2,,*7893??,+-4@, ,-,.,62,0;6,,7;,6! ;5+0<.,2,*7,*-*,,*01,703*.;3*116+1/+,;,*&&&,01,703*.;3*.,2,*7-7,6,,*;3*116+1/;3*3++,*0,/,*3++,*<B336-*,,*-,.,6/,,* 3*.,6,+,-.-*/9,,>0.3*=-4*,-/,*6,.,,*B336-*3++,.-*/,**500-/=-4*;1169,0=,+>:,! 915.;3*-,.,62,*7&!912371::,7<5*J K&!" ;" &#!703301*.,6366,70<=,-9,05*->162&!66,70F66,70RE *B,+F;61,/.,?,0&!:,611>05B2,.,2,*7,*<&&&.33612&!,61;,*F,61;,*RE ,05-0F@9,>:,+370-*/,*&!-7<23*<=,-9,05*->162&@9,>:,+370-*/,*<5:,611>0.,2,*7,*&'-,05<-@:,*&&&<-@B-+ =,//,*<-@;,60,/,*B116.-/.,70330&++,,*.,703309,>0:,+370-*/,*&,3*.,6,*:,61;,* 95*2,.,2,*7,*&!30=-,-@*-,0=-00,*<=,-.,?,0&E30-79,0;,6789-+F+759,02-4;633/0<.1,*B,?6,8-,7 9,0=,+>.,&=-0-*,,*?610,80-1*638@,0<,*-@11@&C,/,+.-*65-+;1161*=,:,789,62-*/< 1>9,0=3+4,:,615B,*&D'1/ *5B:,*.,018911@<*-,0F!@:,*.,70330<=,-9,05*->162&30-7B303*.,67& -@@,*,@<.3890.,?, ,,6., 93@,7?,36, 617,:H 3*H 109,6*32, B ,++377B,,0&!@:,*.,70330M.,2,*7,*9,::,*.,?+-8901*70,/,9116=32,*&1,*=,.30*-,0<.3* ;,6.-,*,*=,/,7063>00,B16.,*&!,,<=,-.,?,0&@:,*,,*2,*7&@B-709,+,233+*-,0.30-@.,?+-8909,:50,/,9116! =32,*&@B,,0B,+.30-@*-,09,06,8909,:3*.,6,*0,:,61;,*M233643<2,*@3*/,,* 12,+,023@,*=1*.,6,-,6,*0,:6,@,*&*3+7-@21,0@-,=,*0577,*,-/,*:,+3*/,*3*!

29 Taken -,;,1.<.3890.,?,0< &336 5*->162 0,:+3.,6,*&! -,6< +5-70,6 1? 233*.3/ 21,0,*., 2,*7,* 1*7/,9116=32,* B-4., =-4*M1?.-*7.3/ ,0B-+M 1? B1,*7.3/ =-4=,+> 9,0 =15.,* B-++,* 3+7 =, 0,*2-*70,=15.,*B,0,*B30=,=15.,*21,0,*B-++,*M1?.1*.,6.3/12.30B,.30=13>! ;162-7;3* 9,0 1,.,M,* 1? =30,6.3/ , , ;3*.,;116+,=-*/:,/6,?,*93.&!15<=,-9,05*->162<1?=1*.3/-79,0.,,;-.,*0-,=,+>& /,9116=32,*F!9< ,*B,<=,-9,05*->162&E-4/,9116=32,*?,6>,8033*1*7=,+>& 79,06,8900,/,*/,70,+.33*.,:,/,,60,1>-7:,/,,60,?6,8-,7.,/61*.7+3/;3*9,0 6,890F?.-,;633/B,6.,*-*.,+11?;3*.,/,789-,.,*-79,,+;, ,*.,3*0B116.,* /,/,;,*<:-4;116:,,+.,/,,6*-,07B30,,*3*.,601,:,91160&!I1.57J,00-,*.,/,:1.K& 3*.,2,*7-79,0/,/,;,*3++,70,=-4*,*0,9,::,*B309-4B-+&! -81.,++3-63*.1+3J!K<3* *& ' +* ). -;,67-0,-0,*81*7,* ,,*1;,6;+1,. ;,6;+1,.,*6, ,*+,;-*/7-.,3+,* 17-0-,;,<*16230-,;,,*2,0309,16,0-789,3*3+H7,7 ' + &#"&"* &) ,@,>-+171>-,-* ??,+-4@,*-*732,*+,;-*/7?,67?,80-,> :4,80-,;,*162,*<75:4,80-,;,6,890,*,** @,6,890,* 17217>-+171>-,,**11.=3@,+-4@!630-1*,+,16.,

30 12 Grondbegrippen C,2,*7-7.,2330;3*3++,.-*/,*DJ +301K,890;336.-/9, *-,J +301K, ,6,.,/,+,-.,,,*9,-.J ' +.,>16230-,,*81*0636,>16230-, 57/,*0-52,*-*0,6*30-1*33+6,890-*.,21.,6*, ;, ,+1/-83;3*.,23890< *,*C+,7?1+-0-G5,7D 32,*+,;-*/,* ??-4;1+/,*7.-,-*0,6?6,030-, 01?-,,*.,6,+-/-,;3*.,,*7 501*12-,,*9,0,61*12-, ,*7:,,+.

31 Taken 13 Bijeenkomst 4 Politieke wijsbegeerte (II) (& 92 TE,6@:1,@ *J1852,*0,*K 75 1* * J1852,*0,*K 7'83* * J1852,*0,*K 0,+.30B-4.,70330=15.,*1?;300,*3+7.,:56/,6+-4@, ??-4,*/,+1;,*.309,0 =-4*033@-7.,;,-+-/9,-.;3*.,:56/,67,*.,:,789,62-*/;3*.,,-/,*.12,*.,?,6! 711*+-4@,;6-49,.,*0,;,6=,@,6,*&3*-79,0:,+3*/;3*.,-*.-;-.5,+,2,*7,*3+7=1.3! *-/9,0911/70,.1,+B336;1162,*7,*=-89-*,,*70330;,6,*-/,*&3365-0;1+/0.3*.30 9, ?-*,,*70330> ,>-7,*.30.,70330/,,*6,890,*@3*.1,*/,+.,* 1?,*-/,?,6711*.-,.33601,*-,0=-4*-*70,22-*/9,,>0/,/,;,*&,;,6915.-*/;3*., ,0-*.-;-.5-7,890,6/,9,,+3*.,67<3+7B-49,21?;300,* 3+7.,1:4,80-,;,/,,70&3*9,,>0.,-*.-;-.5,+,2,*7=,+>/,,*1:4,80-,>:,7033*</,,* B3369,-.1>,09-,@&-4@6-4/0.-,,-/,*7893??,*7+,8907;116=1;,69-4,,*.,,+-7;3*., 70330&,;,6,*-/-*/.-,., <-73+7=1.3*-/9,0,*-/,B36,/,/,;,*,*9,0,*-/,B3! 6,.1,+;3*.,?1+-0-,@&,B36,:,70,22-*/;3*.,2,*7,*-7,,*81++,80-,>+,;,*0,+,-!.,*&!,/,+<,8907>-+171>-,<[ &

32 14 DE MODERNE TIJD DE MODERNE TIJD &# +$0-$5-). 561?3-*.,?,6-1.,;3*.,=,70-,*.,,,5B010.,-*.5706-A+,6,;1+50-,;3*.,*,! 8,77,*-*9,011/21,0,*915.,*& 23890;3*.,;1670,*& * E,70!561?3@B32,*.-, 3+7.,/610, 1;,6B-**3367 0,! ; *5-0., ,1*0@*1?-*/;3*., ,,*063/-789,/,789-,.,! *-7;3*.,+330!2-..,+,,5B7,732,*+,;-*/&-,/-*/0,*1*.,633*,,*+3*/,6,,@7 6 B36,* 11@ /,B,+..3.-/,6.H*370-,@, 116+1/,* J9, ,;,*;3* #-+-?7.,891*,;3*#63*@6-4@<6&!<.,91*.,6.436-/,116+1/0577,**/,! +3*.,*#63*@6-4@<! <., 1=,*116+1/<! <-* */,+3*.K&,0., /1.7.-,* /,*J=13+79,01?06,.,*;3* 6,;1+50-1*3-6, B,.,6.1?,67-* L*70,6,*19,2,*-*9,00B,,.,@B360;3*.,=,70-,*.,,,5B<., ,*@3091+-,@,*,*95/,*10,*-*#63*@6-4@<! K:,/1*,,**-,5B,61*.,;3*B6,,.9,-.<.-, ;33@ 5-0+-,? 1? +3*/.56-/,-*0,6*30-1*3+, 81*>+-80,* J., 3890-/436-/, 16+1/<! ;3*.,,.,6+3*.,*0,/,*?3*4,K1>:56/,6116+1/,*J.,:56/,6116+1/-**! /,+3*.<!</,;1+/..116., ;3*612B,++K&*.,;116.,5-07, /,:-,.,*632?=3+-/,,60-/436-/,16+1/<!</-*/,,*;-4>.,1>2,,6;3*., 0103+,:,;1+@-*/0,*1*.,6,*B,6.,*7122-/,706,@,**3/,*1,/1*0;1+@0K&, ;+5890,+-*/,*70612,*<41.,*;,6;1+/-*/,*,*?,6-1.-,@,1*0;1+@-*/:63890,*=B36, 7893.,01,33*9, ,B,,>7,+,*1*.,62-4*.,*.,+1@3+,B,,6:3369,-.0,/,*., *7?63@,*;3*.,;1670,*&,:,+3*/6-4@70,,81*12-789,/,;1+/,*;3*3+.-,,++,*.,B36,*,,*/,;1,+-/,70-4! /-*/;3*.,B336.,;3*2,*7,+-4@,36:,-.7@63890JB,/,*7;,62-*.,6.33*:1.K,*,,*.3+-*/;3*.,/61*.6,*0,JB,/,*7/,:6,@33*2,*7,*12.,/61*.0,:,B1*,*,*0, :,B,6@,*K<2,03+7;,6.,6,/,;1+/,*,,*;,6362-*/;3*.,+3*.3.,+,*.57,,*;,6! =B3@@-*/;3*.,;116*33270,?1+-0-,@,6-;3+,*;3*.,/610,E,70!561?,7,;1670,*& 5*1;,6B-**-*/B37/6110/,*1,/129,**1/,,5B,*+3*/.,-++57-,0,.1,*@1,7! 2-789,380-;-0,-0,*J-*9,0:-4=1*.,6.,93*.,+,*9,0/,+.;,6@,,6K12=195*,-/,*

33 Taken 15 3: , B,6. 5-0, ,16-,;3* 9, , 81*06380;3* 19* K B37.336,,*;116:,,+.;3*&'-4;,6! 01+@0,,,*;-7-,1?.,732,*+,;-*/,*9336,81*12-789,>5*80-,73+7,,** @, 16.,,*.573+7,,*1:4,80-,>86-0,6-52;1169,01*.,6789,-.0577,*6,890,*1*6,890& 0,*/,9116=3320!B,00,*.-,.,70330*-,0=1*.,6/ @3**,/,6,*&,-2?+-! 830-,7 ;3*.-, -.,, B36,* ;,6706,@@,*.& '-4 1*.,62-4*.,*., 33*7?63@,* 1?,81*12-789,23890,*81*061+,;3*.,3:71+50,;1670,*.-,.,32:-0-,93..,*/,! 93.,,*C*30-1*3+,,81*12-,D-*0,6-890,*.-,3++,2,*7,*,*2-..,+,*;3*9,0+3*. 5-0,-*.,+-4@0,95**,*.-,*70,=1570,++,*&1;,*.-,*B-,6?,*=-411@,,*/,9,,+ *-,5B+-8901?.,116=3@,*;3*,*.,6,2,.-,7;116.,3621,.,<,,*;3*.,789-4*! :3361*5-061,-:36,@B3+,*;3*.,2,*79,-.& *.,=,7.,:-4,,*@1270:,@-4@,*B-49,0561?,7,70330;162-*/7?618,7;3*5-0,,* :-4=1*.,6,-*;3+791,@&E-47033*70-+:-4C.,,.,6+3*.7,5-0=1*.,6-*/D<9,0>,-0.30-*.,*116.,+-4@,706,@,*;3*.,3/,3*.,*.,3: ,32:-0-,7;3*.,3:7! :56/7,21*3689-,/,,*5-0;1,6-*/@6,/,*& @B32<9,,+1*/,B11*<-*., *116.,+-4@,,.,6+3*.,*,,*6,?5:+-@,-*7,?1+-0-,@,16/3*-730-,010703*.<.-,2,.,.3*@=-4.,2,683*0-,+,,*85+056,+,?6,7030-,7;3*.,C1++3*.7,15.,*,5BD<,,* 3+0,6*30-,>+,,@0,:-,.,*;1169,0,+.,679,,67,*.,;1670,+-4@,3: ,&*., ,*.,,,5B;, ,6*30-,>;,,+;3*=-4*/+3*7&3*9,0,-*.,;3*.-,,,5BB37,6;3*,,*C,.,6+3*.7,5-0=1*.,6-*/D/,,*7?63@,2,,6&*0,/,*.,,+<-*., 3033>7!#63*7,0-4.B,6.,.,6+3*.2,,/,7+,,?0<*-,0/,9,,+0,/,*.,B-+;3*-*! ;+1,.6-4@,:,;1+@-*/7/61,?,*<-*., ,?1+-0-,@,/,:,560,*-77,*.-,=-89 01,*-*#63*@6-4@;116.,.,* J.,#63*7, 6,;1+50-,<., /6,,?;3* 3?1+,1* 1*3?360,K&3.,;3+;3*3?1+,1*B,6.,.,6+3*.,,*:370-1*;3*.,C,703563! 0-,D<.,?1/-*/;3*.,9,,67,*.,.H*370-,A*-*561?3129,0C15.,:,70,+DJ;3*;116.,6,;1+50-,K0,9,670,++,*&,/,*9,02-..,*;3*.,*,/,*0-,*.,,,5B<93.9,0/,!.3890,/1,.;3*.,81* *,+,21*3689-,2,0,,*?36+,2,*03-670,+7,+,,**-,5B Q+3*/,@6,/,*-*,,*/1+>;3*6,;1+50-1*3-6,3/-030-,.-,03+;3*561?,7,+3*.,* 1;,67?1,+.,&*,.,6+3*.+,-..,.30Q+3*010.,/61*.B,0;3*&

34 16 DE MODERNE TIJD Bijeenkomst 5 Economische en sociale ontwikkelingen in Europa (van de Middeleeuwen tot de 19de eeuw) 92 TE,6@:1,@ 6*9 & :* 7280* * J1852,*0,*K 7;.2<8& * J1852,*0,*K 7= >> 8&?* J1852,*0,*K T05.-,+3*.7893? &58 T81*12-,:1,@ 6?.! T,,2*53+.,=,7H70,2,*;3*;116@,561>:,?,6@-*/B,/,*9,0;3*=,+>7?6,@,*.,,*,,*;15.-/,7H70,,2;3*.,* @,;6-49,-.=,0=-891?,-/,*@ &'1+3*/,,* 2,*7.,B,00,*;3*9,06,890*-,01;,606,, ;1++,.-/;6-4*336,-/,*-*=-890=-4*,-! /,*:,+3*/,*0,.-,*,*,*;6-4=-4*-*7?3**-*/,*,*@3?-033+0,+30,*B,.-4;,6,*2,0.-, ;3*,+@,3*.,6,?,6711*<1*/,3890.-,*7703*.&! <1?-@""!A TE-,.116.,+3*.,+-4@,706,@,*;3**/,+3*.6,-70<@3*/,23@@,+-4@.,*@,*-*9,0.,* ;3*.,21.,6*,:,7893;-*/0,=-4*33*/,+3*.&6=-4*?63890-/1*.,6915.,*B,/,*<*,00, *-,5B,95-=,*</1,./,;1,.,@1,-,*-*1;,6.3.-/,B,-+3*.,*<70,6@,,*/,=1*.,:1,6,*& 6-7,,*11/;,6:+-*.,*.,6-4@.12.-,*,6/,*70,6B,6,+.=-4*/,+-4@,9,,>0&;,63+;-*.0 9-4,6.,2,,70;,6>-4*.,,*7-,6+-4@,5-0;1,6-*/,*;3*.,+,;,*7*11.=3@,+-4@,.-*/,*&, =16/12B,+=-4*,*1*07?3**-*/ ,/,*B116.-/&,09360;3*.,6,-=-/,6/3307*,+! +,6@+1??,*:-4.-,-*.65@;3*3+/,2,*,;1167?1,..-,=-891*B,,67033*:33633*9,2 1?.6-*/0& 3309,2*5,890,6.,.16?,*;3**3.,6:-4:,78915B,*,*.,.16?76,/-70,67:,705.,6,*& 10=-4*1*:,7896-4>,+-4@,;,6:3=-*/=3+9-41*0.,@@,*.30,,*=,7.,;3*.,-*B1*,67;3*.-0:+1,-,*.,@1*-*@6-4@+,,>0;3*.,1?,*:36,:-4703*.V 2,*7,*&30,>>,80=3+= ,**-,01*2-..,++-4@23*->,70,6,*<23369,0-71*;,6! 2-4.,+-4@&'1D*23306,/,+6,?61.58,,603+.,/,:6,@,*;3*.,15.,;162,*;3*+-,>.3.-/! 9,-..-,.,@+1170,67-*.,?63@0-4@:63890,*<23361*0:,,60.,91/,216,+,,*6,+-/-,5=, -.,3+,*.-,.336;33@2,,732,*9-*/,*VX'-4*Y,>>,80,*=-4**-,02-*.,6-2216,,+.3*

35 Taken 17 B,+;3360< 9-4/,3890 B16.0 0, 9,+?,*V'1.63,,*:,91,>0-/,/,6,/-706,, ?., 362,*+-470;3*.,/,2,,*0,< 9,,> ,890 1? ' -..,+,,5B7,81*12-789? , -+.,*,*32:3890,*,+,,6;3*.,45-70,? ,81*12-, I0,*7-,;,+3*.:15B,*.,6-7-81D7.336;3* 3*.,+7!,*? ,21*1?1+-,7;3*.,812?3/*-,A* 81* :,63+-72,,789,-.-*/;3*6,890;336.-/9,-.,*,>>-8-A*0-, Vragen (Armoede en armenzorg) 1.Wat is de crise de type ancien? Waarom had deze ook invloed op de armoede in de steden? 2.Wat is een peasant-society en wat een farmer-society? Welke betekenis hebben beide voor de economische ontwikkeling? 3.Wat waren de oorzaken van de armoede in de middeleeuwen? 4.Vergelijk de armenzorg van de hoge middeleeuwen ( ) met die van de nieuwe tijd ( ) 5.Verklaar de armenwetten die na de Zwarte Dood werden uitgevaardigd. 6.Wat was het mercantilisme en welke invloed had het op de armenzorg? 7.Wat is proletarisering? Wat waren de oorzaken van de proletarisering? Welke gevolgen had proletarisering op het levenspeil op het platteland? 8.Waarom was proletarisering een voorwaarde voor industrialisering? 9.Waarom meenden de critici van het Speenhamlandsystem dat dergelijke armenzorg luiheid en armoede juist bevorderde? Vragen (Van Leeuwen) 1.Waarom zouden elites aan armenzorg doen? 2.Wat is een `collectieve voorziening' volgens Olson? Verklaar het begrip zwartrijdersprobleem in dit verband. Wat heeft dit met armenzorg te maken. Hoe kan het zwartrijdersprobleem overwonnen

36 18 DE MODERNE TIJD worden? 3.Waardoor kon verarming in preindustrieel Europa veroorzaakt worden? 4.Waarom aanvaardden de armen de armenzorg? Welke alternatieven waren er? 5.Waarom is het armenzorg te analyseren vanuit het perspectief van wederzijdse afhankelijkheid van arm en rijk? 6.Wat hield de theorie van de royale en kritiekloze bedeling' in? Was die juist? Vragen (Klassieke economen over armoede) 1.Waarom zullen volgens Ricardo en Malthus de lonen op de lange duur rond het bestaansminimum blijven? 2.Hoe verklaren Ricardo en Malthus dat de lonen soms boven het bestaansminimum liggen? 3.Hoe kan volgens Ricardo en Malthus de bevolkingswet ontlopen worden? 4.Waarom blijven volgens Marx de lonen rond het bestaansminimum?

37 Taken 19 Bijeenkomst 6 De Europese staatsvorming en de Nederlandse uitzondering 92 TE,6@:1,@ 2* / 3* *?*J1852,*0,*K 0& - : - >78911*.,911/70,16/3*,*;3*.,B,0/,;,*.,,*.,5-0;1,6,*.,23890-*,* 33/=,0,+,*<-7270,6.32.,911>.703.;3*,.,6+3*.&E33612;3*,.,6+3*.,* *-,03++,,*;3*1++3*.FE33612=,0,+,*.,911/70,16/3*,*;3*., *-,0 -*3.6-.1> 36-47<-*6577,+<E,*,*1> -41*FE33612*-,0-*12,F,::,*= *-,0/,=,0,+.<3+093*7;116.,+,*;3*B30*51?.,?1+-0-,@,@3360;3*5! 61?32,0,,*,*@,+,@+,563+7,.,6+3*.33*/,/,;,*70330F -,03++,,*.,789,-.-*/;3*911>.703.,*6,/,6-*/7=,0,+233@0,.,6+3*.5-0=1*!.,6+-4@&,0-711@1*/,B11*.30,,*+3*.-*=-4*C*30-1*3+,/,789-,.,*-7D5-0,,*6,!?5:+-@,-*7:,/-*N,,*C/15.,*,,5BD*1/B,+N,,*703:-,+@1*-*@6-4@0,; * =-,0@12,*&

38 20 DE NEGENTIENDE EEUW DE FRANSE REVOLUTIE EN DE 19 DE EEUW +$45,$,$.,0;,6=,0 0,/,* 9,0 3: ,!1> B37 9,0., ;3* 9,0 15.,:,70,+ =,+>F! 21*..,5-0-*.,#63*7,,;1+50-,;3*& 30 B37,,* 6,;1+50-,-*.,;1++,=-* ;3*9,0B116.*-,07+,8907,,*238907B-77,+-*/<2336,,*/610,:,B,/-*/.-,2,0., =-4 9, ;,63+ N 11@-*,.,6+3*.N 1*0701*. 1?.,*.556,,*?1+-0-,@:,70,+B336;3*.,@363@0,606,@@,*;,,+3+/,P.,*0->-8,,6.B16!.,*2,0.,B-77,+,*.,-*0,6?6,030-,7;3*.,#63*7,6,;1+50-,<9336-.,,A*,*/,:,56! 0,*-77,*J:-4,,*@1270K&,.,6,,*B371*.,6.,-*.65@;3*.,#63*7,6,;1+50-,<2336*-,0-,.,6,,*B37-*., B1+@,*&,0B37,,*-*3++,1?=-890,*/,B,+.-/,23*->,7030-,;3*;,6*-,5B-*/7.63*/< ;1*.,*;,+,*9,0,,*1;,6B,/,*.*,/30-,;,1*0B-@@,+-*/&E37 9,0@-*.*-,02,09,0B30,6B,//,7?1,+.FE30B37,6-*.,?+3307/,@12,*;116., 15.,=,@,69,.,*F 1;,*.-,*B37.,,6>,*-7;3*.,#63*7,,;1+50-,11@; ,,70>,6;,*0, ;,6.,.-/,671*.5-.,+-4@&,-.,,A*B-,6.,>-*-0-,;,.116:633@=-4/,3890B,6.0,:,! /33*.,2,*-*/7;, ,*1;,6.,45-70,-*6-890-*/;3*., ??-4&'-4B36,*.,33*+,-.-*/;1169,0>1625+,6,*;3*-.,1+1/-789,70,+7,+7.-,010.1,+93..,*.,?63@0-789,?1+-0-,@,<,81*12-789,,*718-3+,81*7,G5,*0-,7;3*>5*.32,*0,+,>-+171! >-789,,*6,+-/-,5=,1?;300-*/,*0,;,6.5-.,+-4@,*,*.5711@0,6,890;336.-/,*& -0.-,-.,1+1/-789, 81*>61*030-,7 J:-4,,*@1270 K =15.,* +30,6.,/610,?360-4,* 33*9,0,-*.,;3*.,*,/,*0-,*.,,,5B<21,70,*=-42,,6,*2,,611@6,@,*-*/ 915.,* 2,0.,/5*70;3*.,@-,=,67&,81*>61*0,,6. 2,0 1> =,+>795*16/3* ,,,*9,-.0,:,B36,*& 3*.,+3*/,*,/,*0-,*.,,,5B.-,3+-*:,/1**,*B37<@B32?37-*:-4 9,05-0:6,@,*;3*.,,,670,B,6, /,,*,-*.,&*.-,116+1/85+2-*,,6.,*,,* 33*03+?1+-0-,@,?618,77,*,*-.,1+1/-789,,*85+056,+,1*0B-@@,+-*/,*.-,.,*,/,*! 0-,*.,!,,5B7,70330B,+9,,+;,6;3*9,01167?61*@,+-4@,-.,33+;3*,,*230,6-A+, 6, ,*B,//,;1,6.&

39 Taken 21 Bijeenkomst 7 De rechtsstaat 92 TH++3:57,789-,.,*-7 6?)))+ TE,6@:1,@ 0. * 7& * ** J1852,*0,*K 1 80 )* C, D,*., C65+, 1> +3BD =-4* 0,62,*.-, 11@;3*.33/,,*/610, B,,6@+3*@ 9,::,*&',//,*;3*,,*:,?33+.,1*0B-@@,+-*/.30C=-4.,6, *9,0/,.63*/ :6,*/0D<-7=,//,*.30=-4,,*;,6@,,,6.,6-890-*/5-0/330N,**-,0=1D*@+,-*:,,04,& 189:+-4@0.-,6, ,,*033-:,,704,0,=-4*11691,;,,+1*0B-@@,+-*/,*9-4 11@:,.6,-/.B16.0<9-4+-4@0/,B11**-,0@+,-*0,@6-4/,*&,;,*B-47127*-,0-*,,* 6, ,*-7.-,6, *-,0.,/610,,6>,*-7;3*.,#63*7,,*71160/,+-4@,6,! ;1+50-,7;3*.,+30,38900-,*.,,*.,;61,/,*,/,*0-,*.,,,5BFE,+< ,*-7.-, 6, B,+,,*033-:,,704,&> =159,0@5**,*.302,*7,*=1/633//,+1;,*.30 =-4-*,,*6, ,;,*.30=-4.,.,>-*-0-,,6;3*; ,*.33*?377,*33*.,?1+-0-,@,/,?+1/,*9,.,*B336=-4;,60615B.2,,=-4*F,*,/,*0-,*.,!,,5B7,C561?,7,70330DB16.0;33@3+7.,,,670,23*->,7030-,;3* C., 6, D/,8-0,,6.< =-4 9,0.30., 2,6-@3*,*.336 1*/,0B-4>,+. 3*.,67 1;,6.,*@,*&,7030,*;3*9,0*,/,*0-,*.,!,,5B7,561?3B36,*,;,*B, , ;,6789-4*7,+,*-*,,*0-4..-,3+7/,,*3*.,6/,@,*2,6@0B, ?, , 1*0B-@@,+-*/,*&,*,/,*0-,*.,,,5BB ,,,5B;3*.,6,;1+50-,7?1+-0-,@, 6,;1+50-,7<,81*12-789,6,;1+50-,7<.,21/63>-789,6,;1+50-,7<0,89*1+1/-789,6,;1+5! 0-,7<-.,1+1/-789,,*85+056,+,6,;1+50-,7&-,93..,*1*;,62-4.,+-4@95*B,,67+3/1?., ,890,+-4@,?63@0-4@ Q* 09,16-,N,*<,;,* 1*;,62-4.,+-4@< 11@ 1?., B-4=, B3361?2,*7,*=-89.,;,6915.-*/0577,*70330,*6,890;11670,+.,*& >78911*2,*7,*-*,.,6+3*.-*.,,,670,9,+>0;3*.,*,/,*0-,*.,,,5BB, *-,09,0-.,,93..,*.30=-4-*,,*1*6, ,,>.,*<B-+,,*=,@,6, ,.30., 6, *,.,6+3*. B,6.-*/,;1,6. 2,0.,/61*.B,0;3* <.,/61*.B,0 ;3*916:,8@,,*=-4*@12?3*,*&30B37:-4*3=,70-/4336<=,/23362,,6.3*0B,, /,*,630-,7<*3.,#63*7,6,;1+50-,.-,;1+/,*7916:,8@,;1169,0,, ,+-4@9,-. 93./,7893?,*1;,6.,;,6915.-*/0577,*70330,*6,890&

40 22 IDEOLOGIE EN PARTIJVORMING Bijeenkomst 8 Ideologie en politiek in de negentiende eeuw 6 &## 92 TE,6@:1,@ ( * ( ** 7B *C J18&K 5 7J1852,*0,*K 74 J1852,*0,*K 2 74 DJ1852,*0,*K T05.-,+3*.7893? &C8C2 6 & 92 TE,6@:1,@ 0 0 * 7& J1852,*0,*K 0? 7:< J1852,*0,*K 7 J1852,*0,*K 0 71 J1852,*0,*K 6 &##:-,0-,.,6,,*B37/,+5@@-/2,0.,70330@5*.-/,336.;,67895-! ;-*/,*;3*.,#63*7,6,;1+50-,&-,03++,,*.,;1670,*.-,95*611*;,6+16,*1>33* :3*.,*/,+,/.=3/,*:,0B-4>,+.,*.,9,-+=32,B,6@-*/;3*.,?1+-0-,@,;,6*-,5! B-*/7.63*/&1@3*.,6,*/-*/,*0B-4>,+,*33*.,=-*;3*9,0;,6*-,5B-*/7/,B,+.,*.,/61*.-/,;,63*.,6-*/,*-*., !,81*12-789,7>,,6N.,-*.5706-A+,6,;1+5! 0-,,*.,7*,++,1?/3*/;3*.,236@0,81*12-,&,*,/,*0-,*.,,,5B=3/9,01*07033*;3*-,07B302,*;1169,,*3++,,*1?9,06,! +-/-,5=,;+3@93.2,,/,233@0>5*.32,*0,+,-.,1+1/-789,0,/,*70,++-*/,*.-,2,*7,* 1*.,6,+@336;,6.,,+.,*,*9,*.,.,*0B-4>,+,*33*,+@33676,3+-0,-07=-*,*/1,.,B-+& 20,:,/-**,*1*0701*.3+;+5/,,*81*7,6;30-,;,0,/,*:,B,/-*/.-,.,*-,5B, 16.,-*9336/,9,,+1?.,@166,+*32&'-4+,;,6.,*-,03++,,*@6-0-,@1?.,5-0B377,* ;3*.,6,;1+50-1*3-6,9,6;162-*/,*<233611@1?.,>-+171>-,B3362,,.-,9,6;16! 2-*/,*/,6,890;336.-/.B,6.,*& 1@7122-/,,6>/,*32,*;3*9,0;, */7.,*@,*B36,**-,01*;,6.,,+./,! +5@@-/2,0.,*-,5B,16.,&122-/,*233@0,*=-89=16/,*1;,6.,;,6;3/-*/;3*., /6,*70577,*B,0/,;-*/,*:,70556<1;,69,0/,; ,6, ,+-,?B3**,,6 B-++,@,56-/,2,,6.,69,.,*=1*.,621/,+-4@9,-.010:,61,?1?9,06,89095*B,*7,* =15.,*@5**,*-*7896-4;,*-*.,B,0&*.,6,*2,,*.,*.309,0-.,33+;3*.,2,*! 7,+-4@,,23*8-?30-, 1*; =15:+-4;,* =1+3*/-*., ??-4,/1P72,,*? ,6,:,+3*/,*1;,69,,67,*& :*.,0B,,.,9,+>0,*;1163+*3369,0,-*.,01,;3*.,*,/,*0-,*.,,,5B*32,*.,-.,1+1/-789,0,/,*70,++-*/,*B,+9,,+81*86,0,;162,*33*&'-4;,6! 789,*,*01,*3+7.,-.,1+1/-789,/61*.7+3/,*;3*?360-4?1+-0-,@,?61/63223D7,*.3362,,11@;3*/610,16/3*-730-,7,*23773:,B,/-*/,*&E-,-*.,?1+-0-,@-,070, :,0,@,*,*B-+.,9,::,*<21,70,,*-.,1+1/-,9,::,*<,,*70,++-*/*32,2,0:,06,@!

41 Taken 95*-.,1+1/-789,:3/3/,&'-4B16.,*; ,*./,81*>61*0,,6.2,0C3805,+,?61! 0,9,::,*& /,*& &:116.,-.,1+1/-789,?360-4,* B37 9,0;3*:-4=1*.,6 :,+3*/95*1?;300-*/,*1;,6.,-*6-890-*/;3* ??-4JO ??-4+,,6OK,* ;3*.,? ,2-..,+,*.-,,,* ?612-*,*0,637?,80;3*.,-*.5706-A+,73! ??-4<.57;3*.,1*.,6+-*/,;,6915.-*/,*;3*.,,,*9,.,*J-*.-;-.5,*</,! 732,*+,;-*/,*., ??-4;162,*& 116., ,,6=-4*,;,*,,*7.6-,;63/,*;3*:,+3*/&,*,,670,-7,6.,6,8907! ;633/E306,890;336.-/09,0:,7033*;3*.,70330FE30-7.,6,8907/61*.7+3/;3*9, /,=3/F,*0B,,.,-7,6.,81* *,+,;633/1,.-,*0,,*703300,B16.,* VRAGEN BIJ VISSERING 1.Wat verstaat de auteur onder vrijheid? 2.Welke drie revoluties worden in deze tekst beschreven? 3.Noem de twee beginselen die volgens de auteur de grondslag vormen voor het voorzien van de behoefte in het maatschappelijk leven. 4.Waarom zijn deze beginselen zo belangrijk? 5.Waarop baseert de auteur zijn geloof dat de vrijheid steeds zal zegevieren? 6.Welke taak wordt er aan de wetenschap opgedragen? VRAGEN BIJ ABRAHAM KUYPER 1. Wat verstaat Kuyper onder `soevereiniteit'? 2. In welke situatie heeft volgens Kuyper het staatsgezag bestaansrecht? 3. Welke instantie of personen dragen volgens Kuyper uiteindelijk de verantwoording voor de vrijheid?

42 24 IDEOLOGIE EN PARTIJVORMING VRAGEN BIJ P.J.M. AALBERSE 1. Wat is volgens Aalberse kenmerkend voor de Christelijke opvatting over mens en staat? 2. In hoeverre is de oud-liberale opvatting in strijd met de christelijke? 3. In welke opzichten is de opvatting van de `nieuwere liberalen' en de sociaal-democraten in strijd met de christelijke opvatting? 4. Wat is volgens Aalberse het verschil tussen vrijheid en bandeloosheid, en waar ligt de grens tussen beide? 5. Wat is volgens Aalberse het doel van de staat? VRAGEN BIJ TROELSTRA 1. Wat is volgens Troelstra de oorzaak van het armoedige bestaan van de arbeidersklasse? 2. Welke rol speelt de staat in de klassenstrijd? 3. Hoe kan volgens Troelstra de arbeidersklasse zich tegen de staat verweren? 4. Waarom moet de arbeidersklasse zich volgens Troelstra in toenemende mate gaan bemoeien met de politiek? 5. Waarom speelt voor Troelstra de kieswet een grote rol voor de arbeidersklasse? 6. Waarom is Troelstra van mening dat de burgerlijke partijen in handen waren van de kapitalistische klasse? 7. Waarom noemt Troelstra het Leidsche program, het program van twee elkaar tegenstrevende krachten? 8. Hoewel het tijdperk der `Sociale Politiek' was aangebroken, vond Troelstra toch dat het verzet moest blijven, waarom? 9. Op wat voor een wijze denkt Troelstra de politieke macht te veroveren en waarom op die wijze? VRAGEN BIJ J. VAN DER PUTTEN 1. Welke bezwaren opperde Groen tegen de Kieswet van Thorbecke? 2. Wat heeft Abraham Kuyper met de antithese bedoeld? 3. Welke taak heeft de overheid volgens Kuyper? 4. Verklaar het leerstuk van de "soevereiniteit in eigen kring". 5. Hoe heeft Kuyper de sociale kwestie benaderd? 6. Hoe zag Kuyper de relatie tussen de anti-these en de sociale kwestie? 7. Welke kritiek had Lohman op het staatkundig beleid van Kuyper? 8.Hoe zagen de Nederlandse katholieken de verhouding tussen Kerk, Staat en maatschappij? 9. Geef enkele belangrijke verschillen weer tussen de katholieken en calvinisten omtrent de verhouding tussen de staat en de maatschappij. 10. Wat is de strekking van de thomistische natuurrechtsleer? 11. Wat is de oorzaak dat de katholieken steeds meer afstand namen van de liberalen en steeds meer toenadering zochten tot de protestanten? 12. Welk standpunt nam de rooms-katholieke kerk in t.o.v. de sociale kwestie?

43 Taken 25 Bijeenkomst 9 De Grote Transformatie 92 TE,6@:1,@ 5 ** 0* 0 * T81*12-,:1,@ 6?".$ 1,C+-:,633+DB37.,?1+-0-,@-*9,0*,/,*0-,*.,!,,5B7,561?3F1,B,+.,6,8907! 70330:,.1,+.B37/,B,, ,*732,*+,;-*/0,789,-.,*<=,+>712.,70330;3*,,*C1;,69,-.D.-,1;,693361*.,6.3*,*9,,670120,;162,*010,,*C6,8907/,2,,*! 7893?D<?3@0,.,6,3+-0,-03*.,675-0&30B37*-,03++,,*9,0/,;3+1?9,0*30-1*3+,;+3@ @1?9,0+1@3+,&,*507;116=-,*-*/,*-*.,7*,+/61,-,*.,70,.,*B36,*.336;3*,,*.5-.,+-4@;116:,,+.&'-4?+33070,*.,:,061@@,*J/,2,,*0,+-4@,K? ; ,@,5=,7&,/,2,,*0,+-4@,1;,69,.,*+-,0,*= :-4*-,07+,8907+,-.,*.116-.,1+1/-789,1;,6B,/-*/,*2336*32,*:,7+-77-*/,*;3*5-095*81*86,0,7-053! 0-,3+7:,70556.,67-*,,*B,00,+-4@,12/,;-*/B336=-4=,+>*-,0733*@1*.,*;,63*.,! 6,*,*2,0B,-*-/1>/,,*,-/,*>-*3*8-A+,2-..,+,*&,7?, ,,81*12-789,/61,--*.-,,,5B+,,@B,+9,0@+377-,@!+-:,63+,/,+11> -*.,,81*12-789,2,091.,0,703;,*<2336.,*,/,*0-,*.,,,5BB37/,,*,,5B =1*.,6?1+-0-,@& * 93.,*432-* 1*703*0*1/;1+;,60615B,*/,7896,;,* C,0,*-/,.1,+;3*.,21.,6*,*30-, ,*B,+703*.,*.,693+;,-*.5706-,<., :61*;3*.-,B,+703*.&,6/,+,@,*:-4.,;116.,+,*;3*36:,-.,*6,/,+230-/,12=,0 B16.0.,116+1/;3*.3/010.3/,,*-*,>>-8-A*0,62-.., ,+0,:,6,-@,*&&& X-4Y9,,>0=-4*:,@16-*/,*=-4**50;,6+16,*&D1*., ,6<-*35/57057< :63@.,,,670,B,6, /5-0<9,0:,/-*;3*.,/610,86-7-7;3*9,0561?,7,7H7! 0,,2;3*.,*30-1*3+,7030,*,*;3*,,*>,*12,*3+,5-0:6,-.-*/;3*.,?1+-0-,@, 2,091.,;3*.B3*/,*/,B,+.0,*@170,;3*.,,81*12-789,2,091.,;3*S36:,-.,* 6,/,+230-/, 12=,0S& B32.-, 116+1/ 5-0., +5890;3++,*F 1@ 3+7 B-4.,;633/ *336.,.-6,80,116=3@,*;3*.3081*> ,6B,/,+30,*<21,0,*B-41*7.,;633/ 70,++,*B30,6-*.,*,/,*0-,*.,,,5B-*.,B,70,67,7030,*/,:,56.B37.30.,/6110! /,21: ,;3*2,*7,*,*2-..,+,*-*E.,*@:336,*5-0;1,6: @0,&

44 26 HET INTERBELLUM CRISES EN STAATSGROEI IN HET INTERBELLUM B336-*.,+,-.-*/;3*:,.6-4;,*;,60,/,*B116.-/.-7&,7056-*/;3*.,1;,69, ,116+1/06,.,*.,1;,69,.,*,,*:,,04,J2336*-,0;116+3*/K0,65/<=-49,0?37 -*.,,81*12-,& 7,75-0<.-,-* 1;,6,,*70,22-*/ 2,0 9,0 9,,67,*., 0,89* ,,* 816? ! 2,*03-6!., ,70330& *.,436,*.,60-/B16.0.,1;,69,-.7-*;+1,.1?9, !,81*12-789:,+,-.33*! 9,,>0.3*3>/,.33*& /1;,69,-.7-*/6-4?,*-*.,,81*12-,-733*+,-.-*/ 9,.,*;3*C.,*30-1*3+,,81*12-,D& ;3+-7,6,*.,7891+,*1*.,6.,,81*12,*&,*8,*0633+?5*09-,6:-4-7.,;633/ E-, 23/ B3361;,6:,7+-77,*,*-* B30; ;-*.0.-,:,7+5-0;162-*/?+3307F

45 Taken 27 Bijeenkomst 10 De Eerste Wereldoorlog en zijn gevolgen,=,* E 8 0/ 1 * 0*/ ( * 72 J1852,*0,*K 7CF)J1852,*0,*K 7 J1852,*0,*K 3.,,,670,B,6, //-*/9,0,6-*.,-*0,6*30-1*3+,?1+-0-,@:-4=1*.,6B1,+-/ 33*01,&,@3360;3*561?3=3/,612706,,@79,,+3*., *-*35/ ,81225* ,-.,1+1/-,,* ,/-2,&'-4B37,61?,*+-4@1?5-0.,C?61+, ,6,;1+50-,D11@:5-0,*.,,-/,*/6,*=,*0,70-25+,6,* ?33* !+-*@7,<1;,6B,/,*.,I063?36+,2,*03-6,6,;1+50-1*3-6,:,B,/-*/,*&,*.,+, 3+7,,*6,380-,1?.-,+-*@7,.6,-/-*/2,0,,*C@+377,*706-4.D<0,*.,+,3+7.,+1/-789, ;1160=,00-*/;3*3*.,6,+330!*,/,*0-,*.,!,,5B7,-.,1+1/-,A*<.-,,,* *.,6., *30-,7 1>,,* 6377,*706-4.?61?3/,,6.,*<;162.,* =-89 11@ 0,6 6,890,6=-4., , :,B,/-*/,*&,/,*9,0;,6:3+,,*>H7-,@,/,B,+.;3*.-,,I06,2-70,*+,,@.,+-:,63+,?36+,2,*! 03-6,., ,*-,01?/,B377,*&*;, ,*.,+3*.,*@B32,*3+.3**-, ! 6,<6,8907,1>+-*@7, ,1> ,6,/-2,7*336;16,*<; /6,?,* 1>3*.,67=-*7&,., ,=30/,;3*/,*-*,,*-.,1+1/-789,03*//,; * ,,* , ,*& 1;,*.-,* 03700, 11@., 610,,?6,77-, ;3*.,436,*.,60-/.,/,+11>B336.-/9,-.;3*.,:,7033*.,16.,-*.,B,70,67,B,6,+. 33*& E37.-, *-,0-* 9, =,+>;3* 9,0 B,70,67,@3? ,:,/1**,*<-* E3++06,,0<9,0>-*3*8-A+,8,*0652;3*.,/611070,., ,0,6B,6,+.F,00-4.!?,6@;3*.,., ,+,,@;116:-4<3+093*7-*9,0/611070,.,,+;3*561?3&,/,*.-,3890,6/61*.@B329,0816? ,*336;1169,0=-43+7,,*3+0,6*30-,> ;116.,?36+,2,*03-6,., , 9,0=-4 3+7,,* *11.=3@,+-4@ 2-.., *703*.0,915.,* ,,**-,5B,?1+-0-,@,-*915.0,/,;,*&,,6@?11/.,-*.30?61!816? ,@ /,=3/0,9,670,++,*.116.,B,! 6,+.0,9,6-**,6,*33*.,@3091+-,@,1167?61*/;3*9,0816? ,&,0816?163! 0-72,;3*9,0*0,6:,++52B37,6,890,6*-,01?/,6-890.,23890;3*.,C/1..,+1=, 70330D0,:,?,6@,*2336B,+0,;,670,6@,*&,+,*@,@,*2,0:,B1*.,6-*/* *-.-,,6N=1+,,@9,03+093*7N-* /,7+33/.B37;3*03+-AB,,6,,*B,+;36,*.,,*/,6,7?,80,,6.,*30-,0,23@,*&'-4* C, ?1630-;1DJ816?1630-,;,70330KB,6..65@:,8122,*036-,,6.<1>78911*=-4*

46 28 HET INTERBELLUM -*6-890-*/;3*=-4*30-1*3+,81;,6H.2-* *,*=-4*/ ,*0 80& E,+-7B336 B37., 0,62 C816? ,D;116., 33*;336.:336 J., 0,62 C816?1630-1*D 9,,>0;116 9,*,,* 3+ 0, 2336., ,7D J6,/, ,-0,*< B336;3*,6 2,,6.3* =B336.,6,.,?6,77-,& 5-0,*.,6,/,6-*/=3/., ,*.1,*F, 2,,6.,69,-. 1*.,6 9,*:,7,>0,.30 95* 236I , 09,16-, 12.,.,?6,77-,0,:,706-4.,*&*.,+11?;3*.,436,*.,60-/:,7+10,*., ,* 15.,6,;1+50-1*3-6,1?;300-*/,*1?0,/,;,*;116,,* !,81* ?36+,2,*03-6!., ? ,* *7 6,;1+50-1*3-6, =1*.,6-* 9,0;336B30,6 9,0 = ,C-,5B,6.,D33*.-,*,*., ,C6,8907,D816? ,& VRAGEN (Corporatisme) 1. Wat is de kern van de corporatistische gedachte? 2. Van welke maatschappij-opvatting gaat het corporatisme uit? 3. Wat is het verschil tussen een biologisch en een maatschappelijk organisme? 4. Is een corporatieve maatschappij-ordening onverbrekelijk verbonden met een corporatieve staatsvorm? 5. Wat is het verschil tussen corporatisme, staatscorporatisme en syndicalisme?

47 Taken 29 Bijeenkomst 11 Economische ontwikkelingen in het Interbellum C* 6?%. -*,,*01,703*.;3*1*=,@,69,-.&E,+-7B336B,6.:-4*31;,63+:,/1**,*2,0?1/-*! 70,789,6?,6,8,77-,33*&-,B,6.,890,61?,,*@+377-,@,<=,/2336*,/,*0-,*.,!,,5B7,<B-4=,33*/,?3@0&'-4;,6.B,,*;6-47*,+<=1*.,6;,,+:,B,/-*/,*1?9,0;+3@ ;3*9,0,81*12-789,:,+,-.& -* */,06,.,*?6,7-.,*0<.,,?5:+-@,-*7,0,89*186330,6:,6011;,6< ;-*.,*^&11;,67?1+-0-,@+,;,6.,/,,*6, ?&*<,,*;,6@-,=-*/74336< & 117,;,+0 9,2 9,0 =-*/,* 2336 =-4*,,670,:,/610-*/ +-,0 9,0 1?+1?,* 010 2,,6.3*.6-, =-4*30-1*3+,81;,6H80JK,*3*.,6,?61/63223D70,>-*3*8-,6,*& '1B,6.117,;,+07,B,3+-*,,*7H*1*-,2;116/ /,1;,69,-.7! -*0,6;,*0-,,*,81*12-789,21: ,&,.3/*3 117,;,+07,,670,-*35/5630-, 3+7?6,7-.,*0 J K B,6.,*-* *.;,6@-,=-*/,*/,915.,*.-,=13+7;,6B ,6,*=-4**3=-? *., 23890:63890,*&'13+7;116 9,* 03+-*,* *-< 11/700,* 117,;,+0,* -0+,6 33*=-,*+-4@?1+-0-,@ 7588,7 2,0 95*@ /, , 33*?3@&,70,5*..116 /610,.,+,*;3*.,2,.-3,*,>>-8-A*0B,6@,*.,?61?3/3* *,7<+,@,*=-4,,* *-,5B, 0-4.-* 0, +5-.,*& E30 B37,890,6.,-*0,++,805,+,:37-7;3* 95*?1+-0-,@<.-, 933@7 701*. 1? 3++,7 B30:-4;116:,,+..,@+377-,@,,81*12,* 010.3* 01, 93..,* ;116/,915.,*F *<2-..,*-*.,.,?6,77-,<;,6789,,*,6,,*:1,@;3*19*3H*36.,H*,7<,,*-*0,6*30-1*33+:,@,*.,*/,+7,,81*112,*.-?+12330&1+/,*79,2=15,,* -*703:-+-0,-0-*.,,81*12-,<:-4;116:,,+.;,6116=33@0.116,,*.3+-*/;3*.,-*;,70,! 6-*/,*<;3*=,+>;,670,6@0B16.,*<,*=15.,*.,.116.,@+377-,@,,81*12,*;,61*!.,670,+.,33*?377-*/72,893*-72,**-,01>1*;1+.1,*.,B,6@,*12.-0?618,70, 701??,*&,70,++-*/;3*.,*-,5B,,81*12-789,?1+-0-,@B37.30.,1;,69,-..30B,+ =15@5**,*&,H*,7D:1,@B,6.9,0*-,5B,,;3*/,+-,;116.,,81*12,*,*.,:37-7 ;11695*33*7?63@,*1??1+-0-,@,23890,*-*;+1,.&

48 30 HET INTERBELLUM VRAGEN (Plan van de Arbeid) 1. Wat beoogde het Plan van de Arbeid te bereiken? 2. In welk opzicht was het Plan gebaseerd op de inzichten van Keynes? 3. Waarom zou volgens het Plan juist een koopkrachtverbetering van de arbeiders leiden tot een opleving van de economie? 4. Welke voorstellen doet het Plan ten aanzien van de economische ordening?

49 Taken 31 APOTHEOSE EN CRISIS VAN DE VERZORGINGSSTAAT +$,/. /,*;3*.,E,70!561?,7,7030,*&,B,6,+.93*.,+-*9,03+/,2,,*,*.,561?,7, 93*.,+-*9,0:-4=1*.,69,6+,,>.,**3,,670-*!,*.336*3-*.,436,*D,* 21/,*.9,.,*&,0,65/06,.;3*.,1;,69,.,*B37*3.,0B,,.,B,6, /:,!.5-.,*.2-*.,6.3**3.,,,670,&J*,.,6+3*.:+,;,*=,+>7,,*33*03+,7+5-0B,00,* -**,*., 816? , ,*;3*.,=,;,6! =-89 1?;116 C.,,81*12-789, B,.,61?:15BD,* ;1163+;116.,5-0:15B;3*.,21.,6*,3++,712;300,*.,;,6=16/-*/770330& @,?360-4,*<B-,623890,*-*;+1,.-*., /610,6/,B16.,*B36,*<70,+.,* ;633/.-,+-:,63+,*<81*>,77-1*,+,*,* ,*:,=-/9-,+.<*1/7+,8907.,?6-16-0,-! 0,*;3*9,0:,+,-.0,:,06,>>,*&63/,*1;,6.,81* ,;3*.,70330;,6.B,*,* 0,66,5633*7+3/,*< /-4=,+-*/,*< -*0,6*30-1*3+, 21*,03-6, 89317,*?,623*,*0 91/,

50 32 NA DE TWEEDE WERELDOORLOG 3*9,0,-*.,;3*.,436,*=,;,*0-/B37-,.,6,,*9,0,61;,6,,*7.309,0=1*-,0 6,+.,81*12-,-*,,*.-,?,6,8,77-,<.-,-*;,,++3*.,*1*.,6+-//,*.,< ,+,?61! K,*1*3+.,3/3*J?6,7-.,*0!KB-,6:,+,-.7*,+.,*162B,6.;116., +-:,63+-7,6-*/DK-*81225* *3,*9,0;,6.B-4*,*;3*., 1;4,05*-,,* 9,0 :-4F :,.6-4;,**3369,0:5-0,*+3*.J*336.,C.,+3/,!+11*+3*.,*DK,*.,718-3+,;116=-,*-*! 1?*-,5B=151?+33-,*<33*/,=-,*.,-*0,6*30-1*3+,93*.,+*1/3+B30/,;,70-/.,:,! 93..,*/,7?,,+.&,7030,*.6,-/.,*.,>-783+,3627+3/0,;,6+-,=,*;116.,93*.93;-*/,*.,5-0! :6,-.-*/;3*9,0.56,?614,80;3*.,;,6=16/-*/770330<.30/,:37,,6.B371?.,;,6! B37 1*.,60577,* 5-0/,/61,-.010,,* 6, /:56, ?+,I;3* >38016/,B16.,*-*.,:,7+-77-*/,*;3*-*.-;-.5,*</,=-**,*<:,.6-4;,*<:,+3*/,*!

51 Taken 33 Bijeenkomst 12 Sociale voorzieningen, onvoorziene gevolgen 92 & G, 70H<* *J1852,*0,*K -? 7C /IJ1852,*0,*K & T05.-,+3*.7893? & &80*- * T81*12-,:1,@ 6?"+ *.,0B-*0-/70,,,5B@B32,670,,.72,,6;,67030,+-4@-*/,*:56, ,6-*/;3* ;,6=16/-*/73663*/,2,*0,*&++,,*.,C71,;,6,-*,70330D2,0=-4*65-2,:,+370-*/!,* 6,/5+,6-*/ ,,@70,6@/,*1,/12=,@,69,-.0,:-,.,*&'13+7.,@+,-*,:1,6,* *9,-+93..,*/,=1890:-4J,*95*;6-49,-.;,6+16,*93..,*33*K.,:568909,! 6,*<=1=1890,*.,=B3@@,*,*.,1*>1605-*+-4@,*70,5*:-4.,23890-/,70330& -4.,*7.,B,,.,E,6, /7893@,+.,*3++,+3*.,*0,6B,6,+.1;,6*336,,* 116+1/7,81*12-,& ?,63*.-:,65700, 1?:,;,+< 81*061+,< 63*071,*,6-*/< 6,/ ,<6,/-2,*0,6-*/&-4+-,0,*=-4*7?16,**3-*.,?+3**,*;116.,C*30-1*3+, 6,81* ,D.-,*3.,116+1/*1.-/=15=-4*<B336-*.,/61*.7+3/,*B,6.,*/,+,/. ;116,,*5-0/,:6,-.,;,6=16/-*/770330&+*336/,+3*/9,0+3*.+3/.,*3.65@1?,,* 7030,+-4@,1>,,*816? ,33*?3@&,6=16/-*/,*;,6=,@,6-*/B,6.,*3+7C ??,+-4@,6,890,*D;116/,70,+.&,* /,;1+/.336;3*B37.30-,.,6,,*-*33*2,6@-*/@1*@12,*;116;,6=16/-*/;3* B,/,<0,6B-4+.,3>=1*.,6+-4@,/,:65-@,6770,,.72-*.,63>93*@,+-4@B,6.,*;3* 95*,-/,*:-4.63/,&30+-4@0,,*B,-*-/,>>-8-A*0,1?+177-*/<2,0*1/3+B ;3* 2-7:65-@&336:+-4@:336B36,*,6/,*1,/2,*7,*.-,:,+3*/93..,*:-4,,*5-0:6,-!.-*/;3*9,07H70,,2<B3*033*.,/61,-,6;3*789,,*+3*/,0-4./,,*,-*.,0,@12,*& *.,436,*=,;,*0-/B,6..,B,6,+.1?*-,5B.116,,*=B36,6,8,77-,/,0,-70,6.&, 211-,:,+1>0,;3*.,;,6=16/-*/ ,,@*5;116;,+,*5-00,.633-,*1?,,* *38902,66-,&E37.,9,+,=33@*1/B,+:,033+:336FE30:,0,@,*.,.,C703:-+-7,6,*., >5*80-,D;3*3+.-,;,6=16/-*/73663*/,2,*0,*<*5:+-4@:336*1/3++,,*1;,6C5-0.,?3* 6-4=,*.,1*:,9,,67:36,@170,*DB,6./,7?61@,*F,;,6=16/-*/770330<,,*7.,6,.!.-*/7:1,-.-,-,.,6,,*0,/,*;,6.6-*@-*/21,70:,91,.,*<:+,,@=,+>@B,07:336&E-+!.,*.,.6,*@,+-*/,*+,6,*=B,22,*12.,6,..-*/7:1,-.6-4;,*.,0,915.,*F

52 34 NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Bijeenkomst 13 De Staat in de wereldeconomie 92 0( *2J / 3* 7B+* T81*12-,:1,@ 6?+ /,*9,-.=15;,6=,@,6,*<@B32*-,0;,,+0,6,890&3*;3*@,+-4@<-*.,436,*,*-*.,;61,/,436,*+,,@3++,7*1/2-*1>2,,6;1+/,*7.,;,6B3890-*/,*0,;,6+1!?,*<2336-*9,0.3361?;1+/,*.,.,8,**-52@6,,/.,B,6,+.N,*-*9,0:-4=1*.,6 /61,-,*-*.,436,*D=,+>7,,*9,57,C:112D<.-,,890,6-*.,=12,6;3*-*,+@336@+3?0,&;,6-/,*7B37-*3?3*9, ,.,8,**-52;3*.,0B-*0-/70,,,5B,6,,*;3*33*915.,*.,703/*30-,/,B,,70&,;116:-4,93+;,,,5BB,6./,@,*2,6@0.1169,;-/,,81*12-789,8H8+-.-,11@-*,.,6+3*.;1,+:336B36,*&E37.,703300,=B3@12.,@63890,*;3*.,236@00,:,! 9,,67,*<1>B36,*.,*-,0!3>+30,*.,?1+-0-,@,-*0,6;,*0-,7=,+>116=33@1>2,.,! 116=33@;3*.,,81*12-789,1*6570F 2,6@0&,9,6+,;-*/;3*.,-*0,6*30-1*3+,93*.,+-*.,*3!116+1/7,?,6-1.,7?6,,@0 -*.301?=-890:1,@.,+,*&*.,436,*DB,6.C/+1:3+-7,6-*/D=,+>7,,* 21.,B116. ;116 9,0 1*07033*;3* B30 B,6.;116/,70,+. 3+7,,*;1++,.-//,P*0,/6,,6., B,6,+.!,81*12-,&,/,+-4@,60-4.B36,*,6-*561?3@63890,*33*9,0B,6@129,0.1160B,,B,6,+.! 116+1/,*-*.-7@6,.-,0/,:63890,7H70,,2;3*.,561?,7,*30-,7030,*120,;162,* 010,,*9,890732,*B,6@-*/7;,6:3*.1>=,+>7,,*?1+-0-,@,,,*9,-.& 116;,+,*B36,*.-,0B,,1*0B-@@,+-*/,*.,0,@,*,*33*.,B3*.;116.,*30-,! 70330&-,=151?9,0?5*07033*0,;,6.B-4*,*<B,//,7?1,+.0,B16.,*.116.,0B,, C1*B,,67033*:36,D/1+;,*;3*?1+-0-,@,-*0,6*30-1*3+-7,6-*/,*,81*12-789,/+1:3+-7,! 6-*/&,;633/6-4701>.30/,,*3+0,7-2? ,;11670,++-*/;3*.,/3*/;3*=3@,* -7&7.,-*0,6*30-1*3+-7,6-*/,,*:,.6,-/-*/;116.,7030,*1>-7=-4.336,*0,/,*,,*.116.,7030,*/,;1+/.,70630,/-,1295*?1+-0-,@,2,091.,0,;,670,6@,**5.,,81!

53 Taken 35 Bijeenkomst 14 Nabeschouwing ,;,**33681*061+,9,,>09-4/,?61:,,6..,732,*+,;-*/;3*2,*7,*:-**,*=-4* :,78915B.<,,**1:,+,1*.,*,2-*/1>,,*:,06,56,*7B336.-/,;,6/-77-*/F 1?/,16/3*-7,,6.,B-4=,238901;,63*.,6,2,*7,*?61:,6,*5-00,1,>,*,*&,+3*/! 2,,:,/1**,*E30-79,06,890;3*2,*7,*F

54 36 HISTORICAL BACKGROUND ESSENTIAL HISTORICAL BACKGROUND #16156?56?17, *;,*-,*001.-;-.,09,9-7016H1>561?,-*01096,,?,6-! 1.7& 9, >-670 7?3*7 3: *. H,367< >612 < B9,* 09,*7:,/3* 01,2,6/,3709,.12-*3*0-*0,++,8053+3* ,*06,1>6,,8,<01 &0-7 09,?,6-1. 1>3*0-G5-0H< 1> *8-,*0 6,,8, 3*. *8-,*0 12,& 9, 7,81*.?,6-1.< ,**-52+1*/<> < > *561?,&0:,! /3*3>0,609,81++3?7,1>09,E,70,6*2?-6,<B >>-8-3++H.30,.-*&*0930 H,36 09,,623*-8/,*,63+.13@,6.,?17,. 09, *,2?,616 3*..-.*10,;,*:109, H ,-2?, *,& 9, * >3-09 3* >-++,.09,/3?+,>0:H09,.-73??,363*8,1>09,-2?,6-3+7H70,271>3.2-* *<16! /3*-730-1*3*.81225*-830-1*&9,?,6-1.,*.,.B9,*09,123*95689B37758! 8,77>5++H 893++,*/,.:H 6,+-/-157 6,>162,67< 3*,B 78-,*0->-8 3*. 9523* ?-6-0 3/-030,.09,-*0,++, ,*,<3*.561?,3*21*36897,2:36@,.1*3?1+-8H1>3:! , 3*. 1> 81*G5,6-*/ 09,*,B+H.-781;,6,. 81*0-*,*07-* 7,3689 1> 6-89,73*.81+1*-,7&957< -7381*;,*-,*0.30,01236@09,:,/-**-*/1> 09,?,6-1.1>21.,6*-0H<B9-8981*0-*5, H& *09,*,I0?3/,709, 6,3.,6 B-++>-*.3* 150+-*, 1> 561?,3* H< B ! /-*3+6,>,6,*8,701-2?1603*009-*@,673*.8566,*071>0915/90&9,150+-*,+-707-*3 615/98961*1+1/ ,6712,1>09,23416,;,*073*.063*7> * ;,?+3H,.3?360-*09,/,*,7-71>09,B16+.-*B9-89B,*1B+-;,&9,> / *09,561?,3*81*0-*,*0<:50B9,*B,/,00109,*-*,0,,*093*.09,0B,*0-,09 8,*056H<-0B-++:,*,8,7736H016,>,601B93093??,*,.,+7,B9,6,& = *0+4 $$

55 37 THE FIRST MILLENNIUM ANTIQUITY (500 BC - AD 500) 39 GREECE : THE RISE AND FALL OF HELLAS. 320 BC-AD 150: THE PERIOD OF HELLENISTIC CULTURE ROME : THE ROMAN REPUBLIC : THE ROMAN EMPIRE THE SECOND MILLENNIUM A CHRISTIAN EUROPE : THE DARK AGES : ROMAN PRELUDE : THE ROMAN CHURCH AND THE FRANKISH RULERS : THE HIGH MIDDLE AGES 45 &" ECONOMIC GROWTH, CULTURE AND PHILOSOPHY LATE MIDDLE AGES : THE LONG DECLINE THE MODERN WORLD ( ) : THE EMERGENCE OF THE STATE 52 NEW WORLDS THE RENAISSANCE AND THE REFORMATION THE RISE OF THE SECULAR STATE : THE MONARCHICAL STATE 56 THE AGE OF ABSOLUTISM NATIONAL ECONOMIES AND MERCANTILISM : THE CONSTITUTIONAL STATE 59 THE FRENCH REVOLUTION AND ITS AFTERMATH THE AGE OF NATIONALISM DIPLOMACY AND IDEOLOGY : CRISIS OF THE EUROPEAN STATES SYSTEM 65 THE FIRST WORLD WAR The Interbellum 66 THE TWENTIES

56 38 HISTORICAL BACKGROUND THE THIRTIES The second world war 69 DECOLONISATION AND INDEPENDENCE MOVEMENTS. COLD WAR AND OVERHEATED ECONOMIES EUROPEAN INTEGRATION ( )

57 39 THE FIRST MILLENNIUM ANTIQUITY (500 BC - AD 500) $.// 7: * 09, 6,,@ 81+1*-,7 -* 1*-3 J1* 09,,.-0,663*,3*813701>B930-7*1B56@,HK6-7,3/3-*70 09,?1B,6>5+,67-3*2?-6,&9,6,,@8-0-,7-*,++37?B < )@" <A J*1B6,,8,K1>>, *8,&9,,67-3*B367.63/1*>163:150>->0HH,3673*.,703: ,6,,@7<09,09,*-3*7-*? < ,81*12-8< H3* ?1B,6-* 09,,370,6*,.-0,663*,3*,3&./& <"<!3-*03-*-*/3*.81* */., * *7< 0 +!%."% C -7 09,,>>,80-;, 65+,6 1> 09,*7& *., ,< 09,*7 2+ %. % :,812,7 09, 2170?1B,6>5+ 8-0H-*,++37&,.-,7-* < 3 2 +!$.$$ ; > 09,?+3/5,< H 3>0,6 09,:,/-**-*/ 1> 09, +1*/ 81*>+-80B-09?36031;,609,9,/,21*H-*,++37&. &7,7,*0-*/09,*7O?1B,63*.-2?, ?1+-8-,7<109,68-0-,7,*0,6-* *B-09?3603&9,B36,*.7B-0909,.,>,301>09,*7-*&.3&"!&&!,752-*/ 09, B36 3/3-*70 09,,67-3*7<? ,7 01-2?17, H9,/,21*H1;,6,++37&9,109,68-0-,76,;1+0 5*.,609,+,3.,679-?1>9,:,& C+"." +#.! 9-+-??171>38,.1*-3-*0,6;,*,7-*09,3>>3-671>,++37&*09,:300+,1>93-! 61*,3JK9,.,>,30709,09,*-3*73*.09,9,:3*7<0957,*.-*/09,-*.,?,*.,*8,1>09, 6,,@8-0-,7&! D B < 09, 71* 1> 9-+-??17<,2:36@7 1* 3* ,I?,.-0-1* 3/3-*70,67-3<3*.-*,-/90H,36781*G5,6709,,363703*.+36/,?36071>,* *. 1609,6**.-3&,.-,7-*<3009,3/,1>09-60H!096,,&!"# $%%&$& $.<3$/!&&")&! >0,6 9-7.,309< +,I3*.,6O7,2?-6, -7.-;-.,. / +." 321*/ /,*,63+7< 712, 1> B912 >15*. 7588,77>5+ / <2%%.%%.H*370-,7 J09,,+,58-.7-* H6-3< 09, 01+,23-3*7-* /H?0< 3*.09,*0-/1*-.7-*38,.1*-3K&+,I3*.6-3<-*/H?0<-709,8122,68-3+8,*06,&! */09,27,+;, ,7<09,*,B38,.1*-3*,2?-6,7

58 40 HISTORICAL BACKGROUND +1*/3>0, ,37,.01?+3H3*H? , ,& '#&(% $.//%&"& ="6&> 3;-*/,I?,++,. 09, 09, 123*7 3.1?0 3 6,?5:+-83* 16 2-I,. >162 1>/1;,6*! 2,*0<-*B9-89., < *.21* ,+,2,*07 36, 812:-*,.&,8566-*/ 0,*7-1*7:,0B,,* 09,? *7 J*1:+,7K 3*. 09,?+,:,-3*7 J09,?116K 36,?, H 6,! 71+;,.:H09,3.1?0-1*1>81* *3+812?612-7,7&9,5?1*1-7?612! 5+/30,.3615*. &9,5D6 JK6,71+;,709,G5,70-1*1>09,?5: >09,?+,:,7<B917,377,2:+HJ :503K38G5-6,7?61?,6+,/3+703*.-*/&12,,703:+-79,7-07 9,/,21*H1;,609,6,701>03+H&./$/ ) *86,37-*/+H <09,123*7,*0,63+1*/?,6-1.1>B363/3-*7009,-623-*063.-*/?360*,6< 09, 8-0H 1> 36093/1 J-* B930-7*1B 5*-7-3K& 9,7, 5*-8 B367,*. B-09 09,.,! *1>36093/1<3*.123*9,/,21*H1;,609,E,70,6*,.-0,663*,3*7,3&.'%<3$/?&? 06->,321*/09,6,,@73*.09,38,.1*-3*7+,3.701-*0,6;,*0-1*:H09,123*7<B91 23@,38,.1*-3JK3*.,++37JK-*01123*?61;-*8,7&*09,7-3*0, ,7 812,5*.,6123*81*061+&9, *-709,:37-8?300,6*>1612,O7-2?, ?1+-8-,7 -* 7-3< B,70,6* 561?, 3*.*1609,6* >6-83& 123*/1;,6*16 3*. 123* +,/-1*7 65+, 09,?61;-*8,<:50/,*,63++H3:703-*>612.-6,80-*0,6;,*0-1* -*+183+3>>3-675*+, >,+001:,*,8,7736H>16> H3*.70630,/-8?56?17,7&.$/%&) 42+ %. % ( +%!. 1*0-*5157B36>36,3*.,I?,.-0-1*7-2?1;,6-7909,>362,673*.09,360-73*7B9136,5*! 3:+,0123-*03-*09,-6>36273*.?61>,77-1*3+7@-++7&9,H:,812,,;,6216,.,?,*.,*01*?5:+-8?1+-8H3*.+36/,77,&00,2?0701:,00,609,-6?17-0-1*09615/9+3*.6,>1621*+H,*.-*? ,.8-;-+B367& 6-;30,>362-*/-7/ H6,?+38,.:H09,23*3/,6-3+,I? *1>? J+36/, +3*.91+.-*/7< 6,75+0-*/ >612/63*07 1> 81*G5,6,. +3* ,,I?5+7-1* 1> -*.,:0,.>362,67K3*.09,-* *1>7+3;,+3:156&,?5:+-83*-72-7>5609,65*.,62-*,. :H 09,?61>,77-1* * 1> 09, 362H< B9-89 6,71+;,7 712, 1> 09,,81*12-8?61:+,27 1> 09,?116<:5023@,709, ,.,?,*.,*01*09, *.-*//,*,63+093*1*09, 1>>-8-3+/1;,6*-*/:1.-,7-* 12,& 9,/,*,63+7 J36-57< 5++3< < 12?,-57< ,736< *01*-57< 803;-3*57K 57, 09, ?7 01,*93*8, 09,-6?17-0-1*7-* 09,?1B, ,7-*09,8-0H1>12,-07,+>&9,?,6-1.,*.7-*B9,*803;-3*57,+-2-*30, ;3+7&-791*16->-8*32,-75/57057& /.@$/'%)!&& 1*03807 B-09 6,,8, +, >+1B,6-*/ 1> 123* ,<,7?,8-3++H-* 09, >-,+.7 1> 69,016-8<+-0,63056,<785+?056,<3689-0,8056,3*.2,.-8-*,& E9-+,1*3.-? *017,856, 123* *8,-*09,7065//+,73/3-*7038,!.1*-3<0B16,,@?9-+171?9,67-*061.58,09,123*7017?,85+30-;,0915/90&9,H36,-*>+5!

59 41,*0-3+ B-09 09,-*0,++, , 3615*. 8-?-1 09,"15*/,6& 9, 812:-*30-1* 123* 3?? ?65.,*8,< B9-89,;,*053++H:,812,7 09,?363.-/2 1> 09,S78-,*8,1>+3BS-*09,E,70& )*+''# $.'%$5? ,77>5+ 65+,6& 9,?,6-1.1>8-;-+B367,*.7& 9,150,6:16.,671>09,,2?-6, =,I?3*.-*/-07,2?-6,5*0-+-06,389,7-07/6,30,70,I?3*7-1* 5*.,6 6343*57 J!K< 09, 3.1?0,. 71* 1> 09,,2?,616,6;3J!K&9,7,81*.8,*056H<>61201<-71*, 1>?,38,3* ,& H<12,21;,78+17,60109, 370&.$5) &> '2+.#% 2+.! 36,B,++.,>,*.,.<3*.09,7H70,21>-2?, ,>5*80-1*7,>>-8-,*0+H01@,,??,38,3*.0175??+H12,B-09>11.3*. 6-89,7&0:,812,738-0H1>7?+,*.1563*./63*.,56&,?5:! +-83*-* *7 36, 23-*03-*,.<:50? ?1B,6 6,707,I8+57-;,+H B-09 09,,2?,616 JB , H 6,! >,66, , <09,>-670-*63*@K& 12,1>5/57057O7588, ,>36> :+,8936! 380,67<:5012,@,,?71* '2+ / %.#K 4.#% >0,609,.,3091>09,,2?,616 3*.?9-+171?9, ,+-57 -* < 09,,*,6/H -7 /1*,&370,6*85+073*.6,+-/-1*7 J321*/09,209,;,6H7588,77> * 86,,.K.12-*30, 09, 78,*,&,8566-*/ > 09, ]:36:36-3*7^ 096,30,* 09, :16!.,67M-*06-/5,<256.,63*.2-+-! 036H >168, 3/3-*.12-*30, 09,? >09,?3+38,<B9,6,1*, 71+.-,63>0,63*109,67588,, , 0961*,& 061*/,2?,6167< ,?0-2-57,;,657 J!K 3*. 0 J! K< 21;, 01B36.7 >5609,6 8,*! *<,I? *3689H<-* 09, 23**,6 1>,370,6*.,7?10-72& 9,,2?,616-7*1B 6,/36.,. 37 J+16. 3*. 2370,6< 1B*,6K& 9, 6563+?1?5+30-1* +17,7-07 >6,, ;,M 09,,81*12H-7 -*86,37-*/+H6,/5+30,.3*.03I,.&-0-=,*71>0,*7,,@6,>5/,>61209,,I8,77-;,:56.,*71>09,7030, ,:16.,67&./3& "&&"7 - C+%.!$! *.,6(409,16-,*030-1*01B36.709,37081*0-*5,7&* 09, -2?,6-3+ 6,7-.,*8,-7 21;,. 01 1*703*0-*1?+, JH=3*0-52<*1B 703*:5+K& *-0H:,! 812,73* 1>>-8-3++H01+,630,.<09,*3216, 16 +,77?6-;-+,/,. 6,+-/-1*& 9, , 6,30

60 42 HISTORICAL BACKGROUND J! K-709,+370,2?,6161>09,5*->-,.,2?-6,& 9,2?-6,-7.-;-.,.-*3E,70,6*3*.3*370,6*?3605*.,609,71*71>9,1.1! 7-57& E9-+, 09, 370,6*?360 > ,7 3*. 81*0-*5,7 01,I-70 >16 3*109, *. H,367 J5* ?7 6,865-0,. >612 09,,623*-8?,1?+,7 1* 09,:16.,67 1> 09, 2?-6,& E9,* -*;3.,09,,2?-6,& " *03+H3*.09,15091>#63*8,<123*-*>+5,*8,72,3*B9-+,93;,:,,*,*06,*89,.75>! >-8-,*0+H 01?61.58, 3*,*.56-*/ 3++1!123* 8-; *<:50-* 09, 150,6*1609!B,70,6* 6,389,71>09,>162,6,2?-6,09,123*9,6-03/,.-73??, ?+,0,+H&957<3.-;-! 7-1*3??,367:,0B,,*30-*3*.,623* ,0930,*.56,70109,?6,7,*0.3H&

61 The Second Millennium 43 THE SECOND MILLENNIUM A CHRISTIAN EUROPE, - '.& $. 658->-I-1*1>,757& *-0H16-/-*30,7373,B-797,80-*,65! 73+,2& C:6-*/ , 63,81!123* B16+.&,-*;1@,7.-6,80 6,;,+30-1*6309,6093*3.9,6,*8,0109,,6573+, ,71568,1> H& CL ;,7-*12,<B9,6,09,3?170+,,0,66,?6,7,*0709,,6573+,295689&96-7! 0-3*76,>57,016,81/*-7,09,.-;-*-0H1>09,,2?,6163*.?6, *,1>09,91+-*,771>?1;,60H& 9,7,,+,2,*07 3*. 09, 7588,77 1> 09, 21;,2,*0 +, , >-670?,67,850-1* 1> *7-*5*.,609,,2?,616,61& 123*+,/-1*7.,7061H,6573+,2 3*.09,,2?+,1>3+121*<>168-*/09,,B7 1*8, 216,-*013-37?163<3*.23@-*/09,2-77-1*321*/09,/,*0-+,709,8,*06,1>09, * 21;,2,*0&12,:,812,709,7,301>09,>-670*1*!,B *895689&!9,/17?,+7J1>36@<3009,B<5@,3*.19*K36,812?17,.3*.36,63?-.+H38! 8,?0,.37.-;-*,+H-*7?-6,.38815*071>09,0,389-*/71>96-70&1/,09,6B O7,?-70+,7 3*.09,6,;,+30-1*0119*J.30-*/>61283& K<09,7,:,812,09,:37-80,I071> *-0H J@*1B*3709,,B,7032,*0K&! -;3+6HB-09109,6,370,6*6,+-/-1*73*.09,,2,6/,*8, 1>.->>,6,*0-*0,6?6,030-1*7 1> 09, 0,389-*/7 1> J16 35+K +,3.,36+H *-*0,++, * >309,67J K 0130! 0,2?0701.,>-*,09,065,.1806-*,1>09,>3-09J IHK3/3-*70 9,6,0-83+J23-*+H*170-8K0,389-*/7& B 4 / <B C!709,895689,I?3*.7<?,67,850-1*76,856>6120-2,010-2,< 5*0-+ 1*703*0-*, 09,6,301>>-8-3++H6,81/*-7,709, *>3-09-*09,.-801>1+,630-1*JK&./%?> &E9-+,09,81* *1>09,,0,6O *12,-7-* / <5C?61/6,77< 09, >-670/,*,63+ 16,852,* * ,+.-* -8,3 J-* B930-7*1B 56@,HK&9,6, ,3.,6706H01,703: *86,,.>1609,B91+,1> *-0H< 3*. 01 6,71+;, 09,-*063803:+, 09,1+1/-83+?61:+,27 81*8,6*-*/ 09, 6,+30-1*7 1> 09,#309,6< 09,1*3*.09,1+H?-6-0& &9,> ,671>21*@73*.*5*736,,703:+-79,.& & *-0H-76,81/*-7,.3709,1>>-8-3+6,+-/-1*1>09,,2?-6,& 3/3* , 150! +3B,.&009,15*8-+1>1*703*0-*1?+,<09,.1806-*,1>09,1+H6-5*-0H-73.1?0,.3709, >15*.30-1*1> *09,1+1/H& & 2:617-57< 09,:-791? 1> -+3*<,703:+-79,7 09, H1>09,895689B9,*09,,2?,6169, ?1+1/-7,7 +.% >16865,+0H-*9-7832?3-/*7-**1609,6*6,,8,& &?6<3.-78-?+,1>2:617-57<.-, H3>0,609,812?+,0-1*1>9-70

62 44 HISTORICAL BACKGROUND H3*.73+;30-1*09615/9>3-09&!&5)B <8+3-27!3*.-7/63*0,.:H-2?,6-3++3B!+,3.,679-?1;,609,B91+, 1> *-0H<09577,856-*/09,?6-238H1>09,-791?1>12,3709,#309,6J16 1?,K1> 09, & 9, B,70,6* 3*. 09,,370,6* JS6091.1ISK ,7:,/-* 01.6->0 3?360&,1?,6753., ,5*01B-09.63B>61203+H<3*.?6,;,*0709,:56*-*/1>12,:H09, 3*.3+7&,,703:+-79,709,61+,1>09,95689-*09,.-? *.? >>3-671>09,,2?-6,&!& 1?,B)? ,? J1*,7? <09,109,62-+-! 036H3*.? K3709,?6-236H81* *1>09, *B16+.09, *.B16+.+H 65+, 36, 7,?3630,:50 81!1?,630-*/-* *7<*,-09,6 1*, 75:16.-*30, , 109,6& 9, B,70,6* ,4,80709,83,7361?3?-705*-1*1>7030,3* ,2,6/-*/-* 09,H=3*0-*,,2?-6,&,'%&%$/0& $.?!& 9, 81++,80-;-70?1+-8-,7 3*. 1??6,77-;, 03I,7 1> 09, 123*,2?-6,-*-07 >-*3+ 703/, ?+,0,+H?5+;,6-7,.? *3*.063.,<+,3;-*/1*+H+183+? * 3H367K 3*. 09, J1167K< 1*+H >160->-,..123-*7 83*?6380-8, 3/ , 1* E9-+,09,E,70,6*2?-6,8652:+,7<2-77-1*36-,781*;,6009,,623*-8?,1?+, *! 0-*5,017,00+,-*0109,71509,6*<B,70,6*3*.8,*063+6,/-1*71>561?,J5*0-+83&K& 30! <09, *-! 730-1*1>B,70,6*3*.2170?36071>8,* ?,-7812?+,0,& 81*;,60,.&!& 1?,B B 706,*/09,*709,?17-0-1*1>09,123*895689<3* ,8-0H1>12,373?3?3+,7030,& &#1++1B-*/09,6,;,+30-1* ,.<,36+-,6-*09,8,*056H<09,63?-.,I?3*7-1*1> )6,.58,709, *-*>+5,*8,,3701>H=3*0-52<-**1609,6*>6-83<3*.?3-*&9,,.-0,663*,3*, *30,.:H57+-2?1B,67&.@# /4/# H <+1;-781* >3++-3&E9,*9,.-,7-* <09,0, ,736,.-;-.,.5*!.,6 9-7 >156 71*7<:50 09,7, 81*0-*5, 01 B16@ 01/,09,6 5*.,6 09,/5-.3*8, 1> 09, & *0-+ 09,#63*@-79,2?-6,J5*.,69,5.,:,603* K3??,36701:,09,065, 7588,7716 1> 09, E,70,6* 123* 2?-6,& 9,* 09,.H* //+,7?+5*/, B,70,6* 3*. 8,* ?,-*3+1*/?,6-1.1>B360930B,3@,*709,?17-0-1*1>09,@-*/3*.706,*/09,*7 09,?17-0-1*1>09,/6, J>, HK&! & -7, 1> 09, 361+-*/-3* >32-+H , -2?1603*0?170 1> * & * < 1*, 1> -07.,78,*.3*07<936+,7360,+.,>,30709,57+-27*,36 1-! 0-,67< *03-*-*/ 09, 63?-. 3.;3*8, 1> 7+32 > ?,3*:37,-*?3-*& )?2*+!! & +!"."

63 The Second Millennium 45 4/,%& -??-* 09, "15*/,6.,?17,7 09, H 7,,@-*/ 09, 3??61;3+ 1> 09,?1?,< -??-*+3H709,>15*.30-1*>1609,3++-3*8,:,0B,,* 09,#63*@-79@-*/7 3*. 09, 123* < B B7 09, +300,6 01 >16,/1 09,?610,80-1* 1> 09, H=3*0-*,,2?-6, 3* *8,*0630, 1* B,70,6* 3*.8,* ?,J09,,623*-8B16+.K&! ( B J936+,23/*,K 6,81*70-050,709,#63*@-79,2?-6,3735*-0&* 9, /1, , 01 93;, 9-27,+> 861B*,. 37,2?,616 B-09 09,:+,77-*/ 1>?1?,,1 < @-*/09,063*7-0-1*>612-*/1>09,#63*@701 09,5?6,2,5+,63*. 610,80161>09,#3-091> *?,1?+,7JB-09-*09,7?9,6,1>09,123* 95689K&936+,793709,32:-0-1*016,;-;,09, * 2?-6,&, -*061.58,7 23*H 3.2-*-7! 0630-;,6,>16273*.?61210,7+,36*-*/J361+-*/-3*6,*3-773*8,K&! 936+,7O7 71*?61;,7 011 B,3@ *03-* 09,,2?-6,<3*.9-7/63*.71*7.-;-., = ( B ( +"%.#% -0-*096,,?3607#63*8,<,623*H<3*.3*3661B:5>>,6-*! :,0B,,*< >612#6-7-3-* 09,* ,*1609,6*?3607 1> 03+H -* 09, 71509& 9-7 :5>>,6< 1663-*,< 6,23-*7 09, 81*0,70,. :16.,6 :,0B,,* 09, #6,*89 3*.,623* 0, ,7 >16 09, 6,70 1> 09, -..+, /,7< : :,812,7 09, ?,3* 063.-*/ 6150, J5*0-+ 61H3+ /6,,. 3*. B36>36, >168, 09, 2,6893*07 01?6,>,6 79-?7 01 B3/1*7K&," ''# $.!&>! &,8357, 09, , , * B , >612 09,,370 3*. 09, *1609<,623*H:,812,709,70630,/-83++H2170-2?1603*06,/-1*&!&3)3/3-*7,,@7016,81*70-050,09,,2?-6,&*<9,-7861B*,.37,2?,616<?360+H-*6,81/*-0-1*1> *8,0109, 1?,&957<09,71!83++,.1+H123*2?-6, 812,7-*01:,-*/&#16*,36+H 096,, 95*.6,. H,367< 5*0-+ < 09, >30, 1> 561?,.,?,*.7 +36/,+H1*09,:3+3*8,1>?1B,6:,0B,,* 1?,3*.2?,616&. 6! &*09,>-670?937,1>09,1+H123*2?-6,<09,>5*.32,*03+81* * 1> * 561?,-7 706,*/09,*,.& 9,,2?, , 09, 5*.-7?50,. B16+.+H +,3.,67 1> 09, *B16+.&009,732,0-2,09, H1>09,895689/61B73736,75+01>7035*89 75??160 >612 09,,2?,6167 JB91?50 3 7,6-,7 1>,623*?1?,7 1* 09,?3? *,K 3*.

64 46 HISTORICAL BACKGROUND 7588,77>5+6,>16271>09, ,+>&-+.,:63*.<09,3::101>09,3::,H1>+5*H<?61?3! /30,709,6,>1627&,706,77,..-78-?+-*,<?-,0H3*.+3:156M3*.8,* *1> ! 0-;-0-,7-*09,93*.71>09,?1?,& & 12, 7,;, ,7 B-09 09, H=3*0-*,95689&3703*.E,7036,*1B *10 1*+H? H : ,+-/-157+H 7,?3630,.&! & 7588,77-1* 1>?1?,7 06-,7 01 5*.1 09, -2?,6-3+ -*>+5,*8, -* 09,?618,771>7,+,80-1*1>09,?1?,&9,?1?, :,,+,80,. :H 09, 836.-*3+7 -* 3 7,86,081*8+3;,&-+.,:63*.<65+-*/37 1?, B &))J! K<-* , :,09,? =,63-*1> 09, *65+,67<:,8357,1>09,?6-16-0H 1> 7? ,67 1;,6?56,+H B16+.+H = 16<'/ %% 1> 71;,6,-/*0H -*01? ,& 9, */,*15/9 01 >168, 7, *8,77-1*7 >612 09,,2?,616:50 > ,;,-07/13+& 9, 81*>+-80,*.7 B-09 09, 1* > E1627-* < 3 812?612-7, ,00+,7*1*, 1> 09, >5*.3! 2,*03+G5,70-1*7&.% 3>>3-67& 9-7:-. >16 B16+.+H 1;, ? +, , > *>+-80:,0B,,* 1?, 3*. 2?,616< 3*.-*061.58,7 09, 81*8,?0 / <2 +%.%$ &9,56@703@,,6573+,2&9,-63.;3*8,>168,709,H=3*0-*,,2?, ,,@37! 7-703*8,-* 09, E,70& 9, ,,@7 01,I? *,B+H B1* H:H 83++-*/ 09, B,70,6**1:-+-0H ,0181*G5,609,1+H3*.&!&9,> ,-77588,77>5+3*.+, ! +-;, *@-*/.12-*,6573+,2 J!K& 1*0380 B-09 9-/9+H.,;,+1?,.3*.6,>-*,.9,++,*-7,.63:85+056,&!&,;, , ,7 36, 16/3*-7,.:50/,*,630, <+ *+$#%.%" * 9+!.$# 216, H 3*. 8122, * 6,+-/-157,* &# < * 7061*/91+.-7,703:+-79,.-*@@1*J*1B1*09,*1609,6*813701>763,+K&# ,6,-7,;,*330-*,2?-6,-*09,370J5*.,63+.B-*1>#+3*.,67K<:50-0.1,7*10?61!.58, 3 6,81* * 1> 09,,370,6* 3*. B,70,6* ,7& 9, , , ,,703:+-792,*0 1> 6+. <.-;,67,6,+-/-157! H16.,67J9,*-/9071>09,,2?+,<9,*-/9071>3-*019*<9,,623* 16,501*-86.,6<,08&K ?-.+H:,812,-2?1603*0<?1B,6>5+ 3*. B,3+09H-*! *7-*09, *B16+.&9,-*06-830,81.,71>81*.580>1609,7,@*-/907-*35/5630, 09,/,1>9-;3+6H&.!&&"&> 6=! & 360+H-*6,380-1*3/3-*7009,B,3+093*.?1B,61>09,95689<?360+H37381*! 7,G5,*8,1>09,86573.,7<09,6,-736,756/,*8,1>9,6, ;,2,*07&9, ,77>5+ 36, 0917, 1> 09, E3+.,*7,7 JB91?6,389 3?56, > , 09, *. 3*,I06,2,+H 378,0-8+->,K<3*.1>09, :-/,*7,7J3>0,6+:-<301B*-*09, >#63*8,K<B916,;-;,*170-83*.3*-893,3*-.,37JB ;-;,.-*09,370<,7?,8-3++H-*5+/36-3K& = 0

65 The Second Millennium 47 9,6,81*;,67-1*1>09,9,6,0-87>3-+7<3*.09,:+11.H+:-/,*7-3*6573.,-7+35*89,.&1?50.,3+-*/7B-0909,9,6,0-871*3216,16.,6+H:37-7<09, /3*-7,73**G *< 6,81*;,6009,9,6,0-87K 3*. 09,#63*8-783*7 J>15*.,.-* K& ,67-*7-70 1* 3?17! 01+-8?1;,60H& 9,H 711*/61B,* H<:,812-*/ B,3+09H 09,09,1+1/-81!? *061;,67-,71>09,+30,6-..+,/,7& / ?5/570J#63*8,K36,;,6H?1B,6>5+-*.,,.&!& 3;-*/ 6,!,703:+-79, ,-*,623*H< 36: J1> 09, 157, 1> 09, 19,*7035>,*K-7 861B*,. 37,2?,616-* & ,2?07 01/,0 09,?3?38H 5*., *061++, *09,895689<B9,6,09,,623*?360H-71??17,.:H3*3++-3*8,1> */+3*.<#63*8,<-8-+H3*.12:36.HJ-**1609,6*03+HK&,*6H1>3;36-3<B :-! 0-1*71>9-71B*<6,>57,70175??16009,,2?,6163/3-*7009,?1?,:50-7.,>,30,.& & 9,,38, 1> 1*703*= B-09 09, 12:36.-3* 8-0-,7 36: :6-*/ ,B91+, 1>03+H5*., ,&12,-709,6,:H-71+30,.<3*.09,?1B,61> 09,?3?38H3+2170;3*-79,7& 36:361773O7 7588,7716<,*6H <-*0,* , 0-0+, 1>,2?,616 9,6,.-036H J3*. 71 -*.,?,*.,*0 1> 09,?1?,O7 -*0,6;,*0-1*K<:50.-,7303H15*/3/,<+,3;-*/1*+H3096,,! H,36!1+.71*& !& 1?, ) ))) 06-,7 01,I? , + 4+%%.#%+ 1+." *:H75??160-*/09, >09,3;36-3*.H*370HJ09,5,+?97K3/3-*7009,19,*! 7035>,*J09,9-:,++-*,7K<:50/,07-*;1+;,.-*3/32,1>79->0-*/ *7<-*B9-89C)) 1>#63*8,:,812,73*,;,6216,-2?1603*0?+3H,6&! &#6,.,6-8@ 1> 19,*7035>,* 81*8,*0630,7 9-7-*0,6,707-* 09, B,3+09H 3*. 9-/9+H8-;-+-7, *@-*/.12&E9-+,6,23-*-*/,2?,616<9,3:3*.1*79-7@-*/+H?6,61/3! 0-;,7-*,623*H0109, *.?6-*8,7&#6,.,6-8@>-/90709, 1?,>1675?6,238H1* 09,03+-3*?,*-*75+3<B9-+,09, 1?,81*0-*5,701?6,77>166,81/*-0-1*3709,1>>-8-3+1;,6! +16.1> *65+,67& 9,81*>+-80:,0B,,*5,+?97 3*. 9-:,++-*,7.63/7 1* 5*0-+ 09,#6,*89@-*/-*0,6;,*,7 3*..,>-*-0-;,+H.,>,307#6,.,6-8@O7 71* 3*. 7588,7716 J K& 9, 6,-/*1>09,19,*7035>,*-71;,6&9,61+,1>09,2,.-,;3+,2?-6, -7>-*-79,.&1B,;,6<09,-.,31>3B16+.21*3689H+-;,71*& %'%45$6%&$&##3 0+!. $.?! &,.-,;3+ B36>36,-7 6,+30-;,+H 6,706-80,.:,8357, 09, B36!9167, 3* , ;,6H,I?,*7-;,&,*8,6,+30-;,+H>,B?,1?+,36,-*;1+;,.<3*.+-00+,1>09,+3*.-73>>,80,.&0-7.->> /3*-7,+1*/832?3-/*7<:,8357,09,>,5.3+7H70,21>?,671*3+ 3++,/-3*8,6,! G5-6,7; ,6;,09,-61;,6+16.7>161*+H7123*H.3H7?,6H,36&16,1;,6<09, ,630-*/-*>+5,*8,& 9,03I-*/?1B,671>65+,67.1*10H,03215* < 3*. 09, 65+,67 93;, 01 6,+H >16 09, >-*3*8-*/ 1> 09,-6 4*?1+-8-, H 1* 09,-6 1B* 6,71568,7& * 09,?+38,7 B9,6,? H-7 B,3@,70< 3+1*/ 09,:16.,6:,0B,,* 09,#6,*89 3*. 09,,623* 0, ,7< 09,6,,2,6/, ,6150,81**,80-*/#+3*.,673*.09,1609,6*?36071>,623*HB-0909,03+-3*8-0-,7-*

66 48 HISTORICAL BACKGROUND 12:36.H&9,>32157>3-671>932?3/*,:,812,7H2:1+71>16.,6+H063.,3*.,81*12-8 /61B09&63.,,*81563/,709,:5-+.-*/1>8-0-,7<3*.8-0-,7,*81563/,3/ ,3*.2-*-*/ :H?61;-.-*/150+,07>16756?+57? *3*.1??1605*-0-,7> */09,+-;-*/703* >09,6563+?1?5+30-1*&63.,3+71,*81563/,77?, *3*.09,.-;-7-1*1>+3:1563*. 0,89*1+1/-83+-**1;30-1*&9,6, ?1?5+30-1*83*-*86,37,3* ,;-++3/,736, 09,?1+.,67& 9,8-0-,783**10:,-*816?1630,.-*0109,.123-*!:37,.>,5.3+7H70,2&1701>09,2:,! 812, >6,, 8-0-,7M ,H.,;,+1? 09,-6 1B* 3.2-* ;,< 8122, *. >-*3*8-3+ -* *7< +3B ?, */-* 8122, *. 86, *7380-1*7< 3*.< *! 7? H<816?1630-1*71>360-73*7J09,/5-+.7K3*.+,3/5,71>2,6893*07J>16,I32?+,< 09, 3*=,K&9,1+1/-3*736,81*75+0,.1*09,>15*.30-1*71>?61?,68122,68-3+3*.,81*12-8 K32:-/5157+H377, ,4570?6-8,-7,-09,609, +,/ H& 9,?6380-8, 1> 5756H J8936/-*/-*0,6,70 1* +13*7 1> 21*,HK-7 81*!.,2*,.<:5009,?619-:-0-1*-73009,732,0-2,G53+->-, *,I0,* ,.-0! 063*7380-1*7,37-+H?37709,0,701>?61?6-,0H&. >"<=> 9, 361+-*/-3*,*3-773*8, 1> 09,*-*09 8,*056H 3*. 09, 001*-3*,*3-773*8, 1> 09, 09, 0B,+>09 8,*056H< 09,1+1/H< +3B 3*. 2,.-8-*, 36, 705.-,.& 3B 705.-,7 36,:37,. 1* 09, ; 1>09,,2?, *-3*& 9, 705.H 1> 09,1+1/H 63?-.+H:,812,7-*;1+;,. B-09 09, 705.H 1> 09,?9-+171?9,67 1> *0-G5-0H< 23-*+H ,& 3*H 1> ;, 812, 01 09, E,70-* 30-* 063*7+30-1*7 J1>0,*;-3?3-* 3*. 09, -..+, 370< B9,6, 09, 63:7 93;, 812,-*01 81*0380B-0909,,++,*-70-89,6-03/,3*..,;,+1?,.3> */ *.-*0,++, >, 0930/6,30+H-2?6,77,7B,70,6*063.,673* ,67K& 212 ""4% $.3&">!& 0 7,, ,?1?, 937 B1* 09, 0B1 95*.6,. H,367065//+,>1675?6,238H-*561?,<: *056* , :,,*81665?0,.216,093*706,*/09,*,.<3* ". 3+%%. % ,7J,7?,8-3++H 09,#6,*89K 93;,:,,* >-/90-*/ 216, 3/3-*70 09,,2?, * >16 09,?1?,&* 1?,1*->38,-703@,*?6-71*,6:H 9-+-?09,#3-61>#63*8,<B91 3>0,609,.,3091>9-71??1*,*06,21;,709, 3?3+,,>61212,01;-/*1*<0957,*756! -*/.-6,8081*061+1;,609,380-1*71>09,?3?38H&*3?,6-1.1>+-00+,216,093*>->0HH,367 :10909,,2?-6,3*.09,?3?38H93;,:,,*6,.58,.017,81*.36H?+3H,67& & 9,/6, >,623*H 81*70-050, 09,(?/ < B9-89 B-++ 9,*8,>1609,+,8009,,2?,616&."!&9,,*.1>09,O3:H+1*-3*,I-+,O1>09,?1?,-*;-/*1*-7>1++1B,.:HG536!

67 The Second Millennium 49 6,+7 :,0B,,* 1?, 6:3*57 3*. 09, 836.-*3+7 B91,+,80 3*109,6?1?,&9,7,0B16-;3+?1?,736,.,?17,.-*3009, 15*8-+ 1> -73< B9,6, +,I3*., ,*& 1B 09,6, 36, 096,,?1?,7& *+H 3>0,6 09,-*0,6;,*0-1* 1> 09,,2?, , 15*8-+ 1> 1*703*= J!K ?61:+,2 6,71+;,.<:50 ( + B +!.$K (+%.! 109,6?61:+,27 6,23-*& 00,2?07 01;,70 09, 75?6,2, H 1;,6 09, * 09, 15*8-+16+,3.*1B9,6,&9,,370,6*6091.1I956896, ,2?07016,5*->H B-0912,&! &9,15*8-+1>1*703*=236@709,,*.1>09,2,.-,; &#61209,*1* 09,,*3-773*8, 1?,781*8,*0630,1*09,,I?3*7-1*3*.B,3+091>09, *0, ,7&!&9,>1++1B,671>09,19,2-3* ,>162,63*.*30-1*3+-70;6J81*!.,2*,.-*1*703*=3*.:56*,.3009,703@,K6-7,-*6,;1+0&577-0,63-.7.,;37030,,* ?,& I06, ,7 J3:16-0,7K<.,*H-*/ 09,;3+-.-0H 1> B7 3*.-* *7 1> 09-7S,2?-6,1>,;-+S<300,2?001,703:+-7909,,B,6573+,2<-&,&1.7-*/.121*3609< 37 >16,01+. -* 09, 11@ 1>,;,+30-1* J09, 2-++,**36-3* 9,6,7HK& * B,70,6* 561?, , 2-++,**36-3*? = 2 36, 3?,623*,*08357,1>81*8,6*>1609,95689&.A &"" &> 4 <?= E9-+,?1?,3*.,2?,61636,,*/3/,.-*09,-6+1*/81*>61*030-1*<+16.73*.@-*/781*0-*5, 09,-61B*.H* //+,7&1*0-*53++H79->0-*/09,-63++,/-3*8,7<09,H:,812,7@-+>5+?1+-0-! 9, J!<,7?,8-3++H 15-7 <!K 6,7016, 09,?6,70-/, 1> 09, 861B*<:H 3++H-*/ 09,27,+;,7 B-09 09, *,B8122,68-3+B,3+09-* 09, 8-0-,7 3/3-*70 09,/6, & H < 9-+-? 5/ ,,.,. -*.6-;-*/ 09, */ > 23*H 1> 09,-6 #6,*89?177,77-1*7& & : E , 1*G5,616< 5@, 1> 1623*.H< ,3.H,703:+-79,.37061*/7H70,2 1> 65+,-**/+3*.<B9-899,3*. 9-7:361* *G5,6,.-* &*09,7,81*.93+>1>09, 0B,+>09 8,*056H< 09, 65+-*/.H*370H 1> 09, +3*03/,*,07 = :;L 4( J!K93.38G5-6,.+36/, >, */7-* 09, B,70 1> #63*8,< B , 09,8,* */?1+-8-,71>09,81560/-;,6-7,0137H70,21>81221* +3B>1609,B91+,1>09,@-*/.12&* <3>0,623*H1>09,?177,77-1*7-**1609,6*#63*8,93;,:,,*+170<09,*1:-+-0H6-7,73*. (5 4( +

68 50 HISTORICAL BACKGROUND <B >-,709,-6?1B,63*.6,7063-*709301> (:?3-*O7,36+H9-7016H-7.12-*30,.:H09,1885?30-1*:H09,1167JB91,703:+-7909, 3+-?930,1>16.1:3-*K&*+H-*09,*1609<370-++,<3;36633*.63/1*6,23-*5*., *65+,&9,H7, ,81*G5,609,B91+,1>09,:,6-3*,*-*75+3& !?+-79,.:H <,I8,?0>1609,71509<B9-896,23-*75*.,609,81*061+1>09,1167-*63! *3.3& 3&"&&" &:9,:37-71>09,61H3+?1B, >1623++H0-,.0109,?6-*8-?+,71>>, <-&,&09,3++,/-3*8,1>09,/6, <-* * ,1> *,B 3*..->>,6,*0 7H70,2 1> 65+,< 57-*/?3-. >5*80-1*36-,7 J:56, K6309,6093*09,5*8,603-*+1H3+0-,7 1> 09, >, & 9-7 *,B 7H70,2 B-++ / H 7?6, / < 561?,<3*..-7?+38,? >, &083*.63B1*,;,6-*86,37-*/*52:,671>/63.5! 30,7>61209,5*-;,67-0-,7&,6H711*<09,@-*/7B ,23*H1>09,7,-*0,++, , 63*@71>09,*1:-+-0HJ K&9,H:,812, *.? ;3+71>09, ! 036H HJL>>K&.<>")!&C)&= 1>#63*8,@,,?71*-*86,37-*/9-7?1B,630912,M , :6-*/09,1+H123*2?-6,5*.,6#6,*89 81*061+< 3*. 01,703: ,+> 37 09, 610,80161>09,#3-09&7@-+>5+? *<9,6,+-,79,3;-+H1*6,?6,7,*030-;,377,2:+-,7 01/36*,675??160>169-7?1+-8-,7<03I-*86,37,73*.5* I2,3756,71>63-7-*/21*,H&,.,:3589,7 09, 8566,*8H 3*. 81*>-7830,7 09, B,3+09 1> 09, < 09,,B7 JB912 9,,*.7 5?,I?,++-*/ >612#63*8,K< 3*. 09, *-/907,2?+36 JB912 9,?,67,850,7-* ,77B3HK&!& 9-+-?/,0709,+370B16.-*9-781*>+-80B-09 1?,1*->38,<B9,*9,3?!?1-*07 09, +300,6O7 7588,7716 3*. 21;,7 09, 3?3+,, 01 ;-/*1*< B9,6,-0 6,23-*7 5*0-+ &9,?6,70-/,1>09,?1?,7-7?,623*,*0+H.323/,.&! &16 M, :,0B,,**/+3*.3*.#63*8,:6,3@71501;,609,6,! 23-*-*/*/+-79?177,77-1*7-*09,71509!B,701>#63*8,&9,>-670?937,1>09,B ! 8,77>5+ >16 */+3*.& 9, */ ,#6,*89@-*/ 19* /,< 3*.#63*8,-7 :56.,*,.B-0939,>0H63*712&81* H.,?6,77,.#63*8,-70615:+,.:H?,373*05?6-7! -*/73*.09,-*.,?,*.,*0?1+-8-,71>09,5@,71>56/5*.HB9138G5-6,#+3*.,67<109,6?36071>09,1B15*06-,73*.-2:56/3*.5I,2:156/&#163B9-+,09,H:,812,7-/*->-! 83*065+,670109,,3703*.*16091>#63*8,& 0 1*, 212,*0<-0 +11@7 37->,*6H 1> */+3*. B ,, ,#6,* *,& 1B,;,6<-* <;, 63++-,7 09,#6,*89 >168,7& 9, */ ,.6-;,* 150 1> #63*8,>16/11.& /. & '&#3 I93570,.:H B367 3*.-*86,37-*/+H 81*> H?1+-8-,7 J03I30-1*<-*>+30-1*<,81*12-8 6,/5+30-1*K B,70,6* 561?,/1,7-*01 3.,,?.,?6,77-1*&#32-*,7 6,856 6,/5+36+H< 3*.-*!S09,/6,30>32-*,S706-@,7#+3*.,67<1*,1>09,9-09, ?617?,61576,/-1*7&,373*073*.B16@,6736,9-0? H936.&9,>1560,,*098,*056H-7236@,.:H*52,6! 1575?6-7-*/7<21701>B9-8936,?50.1B*B-09/6,30865,+0H& & 9, 0 J:5:1*-8?+3/5,K 7?6, */ 09, B,3@,*,. 3*.-2?1;,6-79,.?1?5+30-1*< 3*. 6, ,/5+36-*0,6;3+7 1> 3:150 0,* 01 >->0,,* H,367 >16 09, 6,70 1> 09, 8,*056H&9,561?,3*?1?5+30-1*.,86,37,7B-09:,0B,,*1*,>156093*.1*,09-6.-*+,77 093*>->0HH,367&1*7,G5,*0+H09,75??+H1>+3:156>3++73*.09,B3/,630,-*86,37, ! 83++H< 3*. 09, >,5.3+,81*12H J09,,81*12-8:37-7 1> 09, +3*.91+.-*/*1:-+-0HK-7?,623!

69 The Second Millennium 51 *,*0+H-2?3-6,.:H09,79->001 3>6,,+3:156<21*,036H,81*12H& 9,?1B, I< 6309,6 093*>,5.3+?6-;-+,/,<:,812,709,23-*71568,1>63-7-*/6,;,*5,>1609,861B*& 0.) 81;,67 56/5*.H >16 09, 861B*& J9,#+,2-79?3607/ ,,2?,616O7 71*< 3I-2-+-3*&K #63*8,-7*1B6,3.H>163:71+50,61H3+?1B,6& & :**/+3*.<09,B36+,3.7016,;1+07:H09,*1:+,7B9136,5*B-++-*/01:,3609, :56.,*1>09, ,7&>0,609,B36<09,7,6,;1+07-*0,*7->H<?-00-*/09,65+-*/ +3*03/,*,0 K&,*6H5! ?97 3*. 3/3-* 706,*/09,*7 09, 861B*& *.,6 09, J! K*/+3*.:,812,73*3:71+50,21*3689H-*3++:50*32,& ( &: *?3-*< 3>0,6 +1*/ H,367 1> 81*>+-80:,0B,,* 09,*1:+,7 3*. 09, :56/9,67<09,3++-3*8,:,0B,,*:56/9,673*.@-*/06-52?97&370-++,3*.63/1*36,5*-0,.:H 09,2366-3/,-*1>#,6.-*3*.1>63/1*3*.73:,+1>370-++,&*<63* *! G5,6,.3*.?3-*011-76,3.H>163:71+50,21*3689H& 1605/3+937:,,*3*-*.,?,*.,*0@-*/.127-*8,&* ,77>5++H6,7-7073*! *,I30-1*:H09,,I?3*.-*/@-*/.121>63/1*&-*/6 <4 J!K<7,*7-*/ /3+O7>5056,-7-*18,3*!/1-*/063.,J09,,.-0,663*,3*-73009,0-2,81*061++,.:H 09,56@7K<?61210,709,:5-+.-*/1>79-?73*.09,705.H1> ,78-,*8,73*./,1/63!?9H& 6&>:*03+H<1*09,109,693*.<09,;1-.+,>0:H09,81++3?7, 4*!". " 1> 09,-2?,6-3+?1B,6<-7 >-++,.:H 815*0+,77-*.,?,*.,*0?6-*8-?3+-0-,7 3*. 8-0-,7 J3;1H,! -,.21*0<-+3*<,*-8,<#+16,*8,<,*13<3?+,7<09, 3?3+0, ,7K&9,7,36,-*81*! 0-*53+81*>+-803*.6,23-*;3+53:+,?6-=,7>16>16,-/*J#6,*89<?3*-79K?6-*8,73*.09,,2!?,616< B91 81*0-*5, 01 2,..+,-* 03+-3*? & -8-+H-7-*?3*-79 93*.7 J63/1*K& 9, B367-*03+H36,>15/90:H2,68,*36-,7J K 3*. 81* H 1> +1*/ 7-,/,7 6309,6 093*38053+:300+,7J09,2,68,*36-,7/1>1609,63*71221*,H6309,6093*>16:+11.K&! &,3*B9-+,-*09,,370<09,56@736,3.;3*8-*/70,3.-+H1*561?,3*71-+3*. -*0109,3+@3*<-*86,37-*/09,?6,7756,1*H=3*0-52&9,370,6*123*2?-6,:,812,7.,?,*.,*01*09,5+03*3*.>-*3++H81++3?7,7B9,*1*703*0-*1?+,-07,+>-703@,*J-* K&

70 THE MODERN WORLD ( ) ""78/ = <" 6 <: I?+16-*/ 09, >6-83* 81370< 09, 1605/5,7, ,1-3= 73-+7?3703?,11.1?,J K<09571?,*-*/36150,0109,370&*< ,389,7*.-33*.1?,*709,> ?,3*063.-*/?170709,6,&30,6-*09,8,*056H< 09, 1605/5,7,6,3899-*33*.3?3*& *<09,,*13*96-701? :57<06H-*/01>-*.3E,70,6*6150,01*.-3<.-7! 81;,672,6-83<+3*.-*/1* 09,36-::,3*7+3*.7 3*.-* -..+, 2,6-83& * < 3: ;,6763=-+&! &9, 1605/5,7,3/,+93, *.09,B16+.& &9,?3*-79(:,/-*7&160,781*G5,6709,=0,83*.109,6*.-3*@-*/.127 -*,I-81&* < = &: * 09, 7-I0,,*09 8,*056H<?3-* 3*. 1605/3+.12-*30,09,,I?3*7-1*&-I-*/063.,<81*G5,703* *36H380-;-0-,7<09,H 06H01,I? *-0H3*.01-2?160/1+.3*.,I10-87?-8,73*.360,>3807& H<216, 3*.216,561?,3*721;,0109,81+1*-,7-*7,36891>6-89,73*.3.;,*056,& */+3*.<#63*8, 3*. 09, 5089,?5: * -* 09, 81+1*-3+,I?3*7-1*& 9, */ ,? H 380-;,& 9,H,I?+16, ,6-83 J098,*056HK<3*.+30,609, >-8B9,6, */+3*. /, > J< 32,7 11@K 3*.,B',3+3*.& , * :,812,736,>5/,>16?,67,850,.2-*16-0-,7> ;,6561?,<B9,6,09,B3671>6,+-/-1*36,-* >5++ 7B-*/& 9, 81+1*-3+,I?3*7-1* 1> 6, *81*0-*5,75*0-+09,,*.1>09,*-*,0,,*09 8,*056H&H ,<*/+3* ?1B,6 1*3++09,81*0-*,*07,I8,?015092,6-83& %$ '$ $.@&) " 6= 9,>3++1>09,H=3*0-*,2?-6,0109,56@7< -* <+,3.7013*,I1.571>6,,@7?,3@-*/ -*0,++, * < 09, -*9, *..,78,*.3*071>,++,* ; *&03+H-709,.-6,80 :,*,>-8-36H 1> *>+5,*8,& 9, B,70

71 The Modern World 53 6,.-781;,67 09,?3/3* , 1> *0-G5-0H<-07 3.;3*8,. 78-,*8, 3*.?9-+171? H70,27 J109,6093*09,6-7010,+-3* :,,*3.1?0,.:H21701>09,2,.-,;3+09,1+1/-3*7K& 3*H1>09,+30,6,++,*-70-87H70,27J,&/&09,*,1?+301*-721> +10-*57K 36, 2H70-83+<?3*! 09, ?3*,*09,-70-8<3*.8+17,01;-,B , B3H781*7-.,6,.01:,9,! 6,0-83+&1812:3009,7,9,6,7-,7<09,')-7-*70-050,.-* &0B-++:,6,7?1*! 7-:+, >16 23*H J-*K> /3-*70-*0,++, *. 78-,*0-707< 3*. >16 09, )D? = J>-670?5:+-79,.-* K&."" ": 9, , ,*/, 01 09, ,7 >612 09, 6,>162, *.;(*&,>,66-*/ H81665?0?6380-8,7<3*.3??,3+-*/.-6,80+H 0109,86-?056,7<09,H893++,*/,09, H1>09,895689B9-+,/,*,63++H6,23-*-*/B-09-* 3* IJ5/570-*-3*K09,1+1/H&++H-*/ 9-27,+>B-09 09,? *0,6,7071>09,,6! 23* 6-*8,7< 509,6 3; , >30, 1>,36+-,6 6,>162,67 B >0,* 93;,:,812,,*! 063??,.-*?1?5+3621;,2,* *>57,.6,+-/-157,I?,8030-1*7B <? *.,81*12-8.,23*.73*.B,6,,37-+H?50.1B*:H09, *1> *.B16+.+H?1B,67& 3+;-* 03@,7,;,*/6,30,6 836, *8, 9-27,+> > ,* &# ?1B,6 :37,-*,*,;3<3+;-*-727?6,3.701#63*8,3*.+30,6<3>0,609,75??6,77-1*1>09,3+;-*-7! 0-85/5,*10709,6,<0109,1B15*06-,7<810+3*.<3*.013+,77,6,I0,*0 1+3*.3*.5*! /36H&509,63*-72:,812,7.12-*3*0-*09,*16091>,623*H3*.-*09,83*.-*3;-3*3*. 109, *06-,7& 9,,2?,616( &1>09,157,1>3:7:56/<3+71@-*/1>?3-*J! K<37752,7 +,3.,679-?-*09,7065//+,016,7016,5*-0H-*09,95689& & 9, 6,>162-70?6-*8,7?610,70 3/3-*70 09, -2?,6-3+ :3* 3/3-*70 509,6 J9,*8, O 610,703*0-72OK&? !6,+-/ ?612-7,-76,389,.-*,623*H,389?6-*8,B-++.,8-.,3: #.! (*+ %$.! 09, >3-09 1> 9-7 6,/-1* J + K 3*. 16/3*-7, 9-7 1B* 6,/-1* ,7 J5. K&9,812?612-7,-781*>-62,.-*09,2? J K& %"& &9,?3*-79*G *B37-*70-050,.-*3009,6,G5,701> -*/#,6.-*3*.3*.(5,,* 73:, ,3+ B-09,B7 B /9 81,68-1* ?6,7756,93.-*7-*8,6,+H81*;,60, *-0H&0-7*1B57,.3/3-*70?,671*7757?,80,. 1> 610,703*0-72&E9-+,-071>>-8,6736, ,*<09,*G *-7216,3*-*70652,*01> 09,7030,093*1>09,895689& &9,2;J09,16.,61>09,,75-07K-7>15*., *0,638009,6,> *&! &009,(?1 09, ,>162,. 3* *,-7 >-62+H 6110,.-* 09, 09,1+1/H 3*.?9-+171?9H 1> G5-*37& *,7 36, 380-;,+H 52+1 & + #.!! 2 + #.!" 705.-,.-*03+H<:50,7?,8-3++H-*?3-*J3+323*83K3*. 1605/3+J1-2:63K:H12-*-83*7 3*.,75-07&9,H:,812,09,-*0,++,8053+>168,71>09,81*0636,> *<3*.+3H09,>15*!.30-1*1> ? ,16H>1623*H8,*056-,701812,&9,H36,? H-*>+5,*! 0-3+-*B16@-*/15009,16-,71>81* *3+3*.-*0,6*30-1*3++3B<3*.71? ,.3*3+H7,7 1>,81*12-83*.21*,036H?9,*12,*3&.&& " &B< & -++,**36-3*,I?,8030-1*7 81*0-*5, 01 93;, 2589-*>+5,*8,<,7?,8-3++H 321*/ 09, *3:3?0-707& * L*70,6 J-* 09,*1609 1>,623*HK< 6,;1+50-1*36H *3:3? ,2?0 01 -* ,,B,6573+,2:H>168,&9,H36,,I0,62-*30,.& >0,6 09, 75??6,77-1* 1> 09, 6,;1+50-1*36H B-*/< 2170 *3:3? * 01?38->-72 3* *-036-3*3* &,67,850,.:H *. 610,703*073+-@,<21701>09,2,*. 5?,2-/630-*/012,6-83<B9,6,09,H36,41-*,.:H109,6?,67,850,./615?71> !

72 54 HISTORICAL BACKGROUND,703*07& H<09,7,6,+-/-157/615?793;,3?61>15*.-2?3801*2,6-83*+->,& = = ) $%&$$ $."& 9,> >1>09,7-I0,,*098,*056H-7 236@,.:H.H*370-8 B367:,0B,,* 09, 3:7:56/,2?, ,7 3*. 09,#6,*89@-*/7< B91:109 7,,@ 81*061+ 1> 03+H 3*. 09, :,0B,,*03+H3*.09,1B15*06-,7J56/5*.H<,0=K&9,6,-73+71B36-*09,36,31>09, ,3 321*/ B,.,*<,*236@< 1+3*. 3* & 9,* 09,6,-7 09, B36 3/3-*70 09, 56@7< B91 36, 701??,. 30 -,**3<: ?H?3607 1> 5*/36H& 9,7, B367 0,* ,*/09,*09,?17-0-1*71>09,@-*/7<B9181*0-*5,0121;,01B36.73*1?,*3: & (:936+,7 J@-*/ 1>?3-*< ,7,623*,2?,616K.-76,/ ,( J37! 7,2:+H 1> 09,*1:-+-0H 3*.:56/9,67K& -7 71* C)) J! K-7 09, 2170 >162-.3:+, 21*3689 1> 9-7 3/,< 81*061++-*/ 81+1*-, ;,6 09, B16+.&?3-*:,812,7 09, +,3.-*/ *30-1*&065+,709,,.-0,663*,3*7,3<93;-*/.,7061H,.09,56@-79>+,,03009,:30! 0+,1>,?3*01J K&1B,;,6< 9-+-?O7,>> *G5,6*/+3*.>3-+J-* 09,?3* B6,8@,.:H *. */+-79-*/,*5-0HKM 3*. 9-7/,*, , 5*3:+, 01?50.1B*09,6,;1+0-*09, 610,703*01B15*06-,7JB ,0-2,B,6,5*.,609,?3* B*K&>0,6 &= )6,-/*7373*3:71+50,21*3689&-7>16,-/*3.;,*056,7-*03+H 36,+,777588,77>5+&,83**10:6,3@09,75?6,238H1>936+,7-*03+-3*? &! &,*6H7588,77>5++H6, ,7O300,2? ?H,0=<0957> */ 09,,2?,616O7?1+-8H1>,*8-68+-*/#63*8,B-093:7:56/?177,77-1*7& & :E :1+-79-*/ ,*0< 09, 5.16@-*/7-* */+3*. J6 <&)))<! <9-7.35/90,6/)<!K65+,; H5*89,8@,.& B,.,*J5*.,65703;E373<! <3* ,77167K3*.577-3J5*.,6B3*09,,66-:+,<! K03@,09,-6?+38,321*/09, ?,3*?1B,67&.&) >:! &,7?-0, 936+,7 O7 32:-0-1* 01 6,7016, < 09, 56@ ,307@,,?709,,623* 610,703*073* ,16+,7701/,09,6<:50-* 09,,2?,61621;,73/3-*7009, 610,703*07-**1609,6*,623*H&-77588,77,736,5*.1*,B-09 09,9,+?1> ,*,2H<09,,G53++H ,*6H1> #63*8,& H*370-8-*0,6,707 8+,36+H.12-*30, 1;,6 6,+-/ H3+0-,7& 9, 5/7:56/ &9,0B *36897<#63*8-7 1>#63*8, 3*. 936+,7 <:300+,, ,6 3:613.< B9-+,.,>,*.-*/ 09, > ,&#63*8-7 57, ?? *86,37,9-7?1B,61;,609,#6,* &! &,*6H81*0-*5,709,B363/3-*70936+,7<3* ,?,67,850-1* 1> 09, 610,703*07 J23*H 1> 09,2 *1:+,709,71!83++,.5/5,*107K& & 9, @, 1> 5-7,-7 09,.6-;-*/ >168, :,9-*.09,?,67,850-1*&*.,609,6,/,*0,77( 4<,*6HO7 B-.1B< 09, 6,+-/ *>+-80,783+30,7-* ;-+ B360930B-++81*0-*5,5*0-+09,,*.1>09,8,*056H &*09,*-/901>5/570<23*H091573*.71>5/5,*107 36, ,.J09,-*>32157-?2 K& & >0,6 09, 256.,6 1>,*6H < 09, 610,703*0,*6H 1> 4+.$ 5>+ %.! + $.$!K

73 The Modern World 55 3;3663-7>-670-*+-*,>1609,7588,77-1*&1>16, ,:,++-1*9,:,812, ! +-8J K<:50/5363*0,,7,G53+6-/ ,5/5,*107J.-801>3*0,7< K&,*6H3* ,>2-*-70,65++H?61?17,3?+3*>163/,*, *8,1> *65+,67-*561?,&!& *.,6 15-7%< 36.-*3+':,812,7 09, 89-,>3689-0,801>#6,*89?1+-8H&,21;,701B36.78,* * 3*.3: <3*.81*0-*5,709,3*0-!3:7:56/81567,1>09,#6,*89& = () = 3* ( 0 + $!.! % 9)%:!&1/<M :*.,6 9-+-?1>?3-*09,?,67,! 850-1*1>3+;-* ,703*07-*0,*7->-,7&9,6,-736,;1+0<B9-89,783+30,7-*011?,*6,:,+! +-1* B9,* 09,?3*-79/1;,6*16< +;3<,I,850,7 +,3.,67 1> 09, +183+*1:-+-0H&E >63*/,3*.<3>0, ,6-* <9-7 71*<356-8,<81*0-*5,09,B36B-09712,9,+?1>*/+3*.& + ".!# B + #.! 9,*1609,6* 6,/-1*7 J1'? 2* H C *. 63?-.+H:,812,3+,3.-*/ H<8122,68-3+3*.81+1*-3+?1B,6& 1B,;,6< 09, 71509,6* X,+/-3*Y 6,/-1*7 6,23-* 5*.,6 09, >-62 81*061+1> 9-+-?&;,*-*09,,?5:+-8<6,+-/-1*81*0-*5,70175??+H 3?6,0,I0>1681*>+-80&*,; ,> / B >+,,09,815*06H<7,,@-*/6,>5/,-* #63*8,<3*.,36*-*/3+-;-*/373.-?+1230>1609, 610,703*0B,.-7921*3689H& & :! &**/+3*.<09,?6-*8-?+, 1> + > "#. 7?, H& 9,,703:+-792,*0 1> 09, */+-83*95689:H,*6H3*.1> 09,?-781?3+-3*95689J3812?612-7,:,0B,,* 610,703*0 09,1+1/H3* ?6380-8,K:H.B36.<-7>1++1B,.:H 36, *1> *.,6+11.H36HJ09,B->,1> 9-+-?1>?3-*K&!&, * 1> 09, */+-83* *.,6 +-73:,09 &!& 9, /, 1> : * */+3*. /,07 5*.,6 B3H B9,* 09, ,7 1> 810+3*. 7588,, , */ *, 37 ; ) J9,*8,09,*-0,.-*/.12K& * 9-7 H , , 09,09,16H1>09,.-;-*,6-/907 ;)+!!.! 5 (+.! =+!.!! 1>@-*/ B*& 9, 05360@-*/7 J32,7 < 936+,7 <!K 23@, 61H3+ 3: ,-6 1>> * *3+?1+-8H& 1B,;,6< 1??17-0-1* 01 3: ,23-*7 7061*/< 3*. 300,2? ,/36.?36+-32,*01609,81221*+3B+,3.018-;-+B36&!& >0,6 09,.,83?-030-1* 1> 936+,7-* < 09, 56-03* 610,703*07 812, 01?1B,65*.,63* ( <:5009,6,;1+50-1*36H?, @,.:H2-++,*36-3*3/-030-1* J63*0,67<.-//,67K3*..-77,*0&!& 9, 6,;1+50-1*-7 >1++1B,.:H , * 5*.,6 936+,7 3*. 32,7 & >0,6 0930< 09,?6-*8-?+, 1> 01+,630-1*-7 388,?0,. > ,703*0 7,807 J:50*10 >16 3! K& 6+ ##.!"$ 5+!."%! :!& 9, 1 < M & 9, 6,+-/-157 7,00+,2,*0 1> 5/7:56/ J K >-*3++H.-7-*0,/630,7-* & 1B,;,6< 9,6, 216, 093*,+7,B9,6,< 09, 6,! 75+0-*/B ?+,I2-I056,1>-*0,6*3+3*.,I0,6*3+? *.6,+-/ ;,7&* 09,1*,93*.<09,6,-709,6-;3+6HB-09#63*8,3*.09,7065//+,1;,609,81*061+1>09,3+0-8

74 56 HISTORICAL BACKGROUND,3&*09,109,693*.09,6,-709,,*.,2-88,*06->5/3+>168,1>,623*? J1??17-0-1* 013*H-*86,37,-*09,,2?,616O7?1B,6K8357,.:H09,9,0,61/,*,-0H1>09,23*H?,1?+,73*. 6,/-1*3+-*0,6,707-*09,,2?-6,& 9, ,2?,616#,6.-*3*.<3++-,.B-09?3-*<7588,77>5++H>-/90709, 610,703*071* 3++>61*07&1B,;,6<B9,*B*))? 09, 610,703* *8,<75:7-.-7,.:H #63*8,<09,0-.,71>B36056*&9,01++1>09,B36-7,* /,?36071>,623*H36,; H.,?1?5+30,.&.7& &9,150812,1>09,B :703*0-3+6,.63B-*/1>09,? ?71>561?,& #63*8,3*.B,.,*/3-*75:703*0-3+0, ,73009,,I?,*7,1>09,3:7:56/2?-6,<B9-+, 83*0;-8016-*,623*H-7=.<09,+,80161>63*.,*:56/<B91B-++711*758! K>5++H-*.,?,*.,*01>09,,2?-6,&.&"& 'L> J,&/&09,836.-*3+7-89,+-,53*.3=36-*-*#63*8,K&I8,?0-*03+H<09,? ,1>09,?1?,-7>-*-79,.&9,65+-*/?6-*8-?+,3*.09,+,/ *1>65+,-7*1+1*/,609,.,>,*8, 1>09,>3-09<:5009, L>J09,-*0,6,701>09,7030,<,7?,8-3++H-*-07.,3+-*/7B-09109,6 7030,7K&0-7-2?+,2,*0,.:H J09, *1>817073*.:,*,>-07-*0,6271> /3-*73*.+177,71>? ?1B,6K&*? /90<09-72,3*7379->01>,2?937-7>612?6-*8-?+,01,I?,.-,*8HJ HK& 1B,;,6<->09,? ,1>09, >-*-79,.<09,? ,1> 6,+-/ /90-7*10&,8357, I *-0H3??, *H01 9,6,0-83+< 6,+-/-1*7 3*. 3++-,.?9-+171? H70,27& 9, > > 1> C H 09,7,;,*0,,*098,*056HH-, ;,70-*501?-3*+-0,63056,&0+11@7>16B !?+,0,+H*,B>1621> *.? ,I-70,*8,<:37,.*101*09,5.3,1! *!123* *10-1*7 1> 81;,*3*0<?61?,60H< 81* *.*,-/9:156+H +1;,<:50 1* 3 2,03?9H *. 2H70-83+*10-1*1>>5*.32,*03+5*-0H3*.5*-;,673+:6109,6911.& "7" (&$' $.<& &)C A!& 9,?,6-1. 1> 09, 8-;-+ B36 J!K,*.7 09, 3: ,I?,6-2,*0 1> 32,7 3*. 936+, , 212,*0 6+ ##.!"$ B9,*3: ,389, H1*09,81*0-*,*0&*/+3*.-7*1B36,?5:+-8<:50-* 612B, , ?1B, ,8016 1> */+3*.< 810+3*. 3*. 6,+3*.& */+3*.:,812,709,> ,?1B,6<3>0,6-07B36B-0909,5089,?5:+-8&!&* < 09, ,056* 01 09, 0961*,& 936+,7 06-,7 01 6,!,703:+-79 3: ,<: , , !."% 01 >+,, 01 #63*8,< B9,* 09, 610,703*0 E > 63*/,< 3 -+!."" /63*.71*1>936+,7<+3*.7-**/+3*.&9,B '*&! &9,0?',703:+-79,73*,B81* *<B */?36+-32,*!

75 The Modern World H?1B,67& E9-+, 1* 09, 81*0-*,*0 3: , 65+,< 09, */ ,+ 1> 3:3+3*8,. JS81* *3+SK/1;,6*2,*0 :,812, , 1> -*7?-630-1* >16? ,>162,67 3*. 6,;1+50-1*36-,7& 1+1*-3+,I?3*7-1* 1> 6, * -* -07 2,6-83* 3*. *.-3*?177,77-1*7< 3*.*,B.-781;,6-,7-* 09, 6+"."!K 2+".$%K 1= 38->-8J K23@,-009,+,3.-*/?1B,6-*09,B16+.&1B,;,6<-*09,2,6-83* 81+1*-,7<B-0909,,I8,?0-1*1>3*3.3<36,+1703>0,609,?)&.@! = 5 3* 3:71+50, 21*3689 J5L>+ L 2+!.!"" K<B *H 81* *1> 09,?36+-32,* & ?1+-8-,7 -*8+5., 81*0-*5,.< 3*. >16 3 B9-+, 7588,77>5+ 300,2?07< 01 23@,#63*8, 09, +,3.-*/?1B,6-* 561?, J30 09,,I?,*7, 1>?3-*< 09,,623* 3:7:56/ 0, ,7< 3*. 09,,?5:+-8K< 3*. 01.,;,+1? 3*30-1*3+,81*12H J89-,> ,80 1+:,60K 3* *-3+,2?-6,& 9,.-80 1> 3*0,7-7 6,;1@,. J K 3*. 23*H 5/5,*107 >+,, 01 09,,?5:+-83* & 9, 3: ?1+-8-,7 3*. 09, ,673-++,7:,812, 21.,+7 >16 109,6?6-*8,7 1* 09, 81*0-*,*0&#63*8,-7*1B 09, +,3.-*/ ,*06,& 1B,;,6< :H < 30 09,,*. 1> 09,?3*-79 B36 1> 4!#." K & +!$.""#K '+"."# 7588,77-1*<3*,B,G5-+-:6-52-7,703:+-79,.<B-09#63*8,<*/+3*.< * , 23416?1B,67&!&,7,0:H>-*3* :+,7<,I38,6:30,.:H09, >3-+56,71>09,810! 0-79:3*@,619*3B0173;,09,06,3756HB-09812?+-830,.>-*3* ,2,7<15-7%83* 936.+H23-*03-*09,70H+,3*.32:-0-1*71>9-7/6,30!/63*.>309,6&I8,?0>1609,38G * 1>1663-*,J1609!3701>#63*8,K<9-7>16,-/*3.;,*056,7056*7156&9,3*3.-3*81+1*H ,6-0-79&!&5F&)06-,70171+;,09,?61:+,271>09,7030,:H-* */23*H6,>1627< :501*+H7588,,.7-*B,3@,*-*/3: ,J09,?36+-32,*0736,6,7016,.<:50056*15001 :,36,*3O71>81*>+-80:,0B,,*:56/9,673*.*1:+,7K&;,603@,*:H,;,*07<9,>3++7; ,#6,*89,;1+50-1*JK3*.-7:,9,3.,.-*&!:! &,>,30,.-* 09, B,70< 09,,2?,616,1?1+.056*70109,,370J3/3-*7009,56@7K3*.23@, ,.12-*3*0?1B,6-* 71509,6* 3*. 8,* ?, 3*. 09,3+@3*& C??+!.$K 5+!!."! & 1B,;,6< 3>0,6 09,,38, 1> 06,890 JK< ,/3-*7 81*061+ 1> 09,,+/-3* 1B15*06-,7-*09,*1609<3*.1>?36071>03+H&*,623*H<09,6-7,1> ;-.,709,,2?-6,-* *3*.3*5706-3*?360&!&36-3!9,6,7-3J,2?6,77-* K<17,?93*.,1?1+.16/3*-7,09,57! 06-3*2?-6,1*3*3: :37-7&9,H6,-/*37C,*+-/90,*,..,7?107D& :& :,812,73@-*/.12&=.J!K23@, ,+! 7030,B */:56,358638H3*.3>162-.3:+,?61>,77-1*3+362H&!&= ))B 81*0-*5,701,I?3*.9-7@-*/.12 J38G *1>-+,=-3K& :+".#%

76 58 HISTORICAL BACKGROUND 8$%''%$' $. "" &> 9, ?1603*0,>>,80 1> 09, 06-52?9 1> 3: ,,2,6/,*8, 1>*30-1*3+,81*12-,7& *. 8-0-,7 36,.,?6-;,. 1> > 09, *12H< 1>0,*-*8+5.-*/ ; *1?1+H 1> > *. 6,/5+3016H?1B,67& 957< 09,? * 1> +183+?5: ,80-;,/ ?3-6,.< B9-+,*30-1*3+?5:+-8/11.7 J23-*+H S.,>,*8,S< 0, *. 81+1*-3+,I?3*7-1*<: * ;, 5*->-830-1*K 36, 9,3;-+H 75:7-.-7,.& 183+.,;,+! 1?2,*0-7-*86,37-*/+H.,?,*.,*01*-076,+,;3*8,>16*30-1*3+?1+-8H&81* ?,0-0-1* >16?,1?+,< 83?-03+ 3*. 063.,/-;,7 B3H ?,0-0-1* >16 61H3+ >3;1567& 9,7, 0,*. 01:, /-;,*1*?56,+H? /615*.7<3* H-*>5*80-1*1>09,61H3+?1+-8H1>09,212,*0&.& 2,683*0-+-72&E9-+,09-70,6275//,70712,71601>S09,16HS16S7H70,2S<-06,3++H6,>,67013* 1??1605*-70-8?1+-8H 1>.-;,60-*/ *,H 01 09, 06,3756H 37-7? H >,37-:+,& O5++-1*-72O< 3 0H?-83+ 2,683*0-+-70?1+-8H<-7 01 >3;156 09,,I?160 1>/11.7 J09,-2?160 1> /1+.K<3*.01.,0,609,-2?1601>/11.7J09,,I?1601>/1+.K&36->>7 7-?91* 1>> 3 7-=,3:+,?360 1> 09,/1+. 6,8,-;,.-*?3H2,* , 06,3756H<:5036,,37-+H 3;1-.,.:H 725//+-*/& *109,6?1+-8H-7 09, /63*0-*/1>21*1?1+-,7<B B09,21*1?1+-703*.09,06,3756H C< 2+".$% 01.-;-.,09,21*1?1+H6,*07321*/7009,27,+;,7<:5009-7?1+-8H011-71>0,*75:;,60,.:H -++,/3+? * J09, S:+38@ 236@,0S 16 S793.1B,81*12HSK&#612 09,?1-*0 1>;-,B 1> /,*,63+B,+>36,2,683*0-+-70?1+-8-,723@,+-00+,16*17,*7,<:50>61209,?1-*01>;-,B1>09, 861B*09,H36,,2-*,*0+H7,*7-:+,&,380-*/3/3-*7009,7,-.,37< J>1++1B-*/09, #6,*89C< <B91:,+-,;,-* *30563+,81*12-8+3B<3*.109, >2,683*! K+3H709,>15*.30-1*1> ,81*12-83*3+H7-7&

77 The Modern World 59 "+", /%:&$$$'$ $'$ $.& 1& 0 3 2,,0-*/ 1> 09, 7030,7!,*,63+< 09, 09-6.,7030,J09,:56/9,67K>162709,30-1*3+77,2:+H01.63>03*,B81* *&9,#6,*89 6,;1+50-1*:,/-*7B-0909,70162-*/1>09,370-++,J37030,?6-71*K&3*H*1:+,7>+,,01*/! +3* & 9, 77,2:+H?61.58,7 09, 0? '?4? (< B H7.1B* 09,? ?6-*8-?+,7 1> 09,*,B 16.,6 J3 2-I056, 1> 18@,O7 < +-:,60H 3*.?61?,60H< 3*.09,81*8,?01>09, 71;,6,-/*0H 1> 09, 5*-0,.?,1?+,< -*7?-6,.:H1577,35K& * < #63*8, :,812,736,?5:+-8&* < -7,I,850,. 3*. 09, *03/*36.7 3*.381:-*7<B917,+,3.,6<1:,7?-,66,<-*70-050,709,12-0Q :+-83*.36,/-2, 1> 0,6616<.6-;, 09, 21.,630, -61*.-*7 >612?1B,6& H,36 +30,6< 3 *,B/1;,6*2,*0-7 >162,. J09, 0 K 01 6,7016, * *!.-0-1*7< :50 09,7,,>> ,,. 1*+H 3>0,6 09, :6-++-3*0 /,*,63+ 3?1+,1*1*3?360,37752,7?1B,637= (JK #6123*.09615/915009,6,;1+50-1*36H?,6-1.#6,* ,7 B ; < :300+,61H3+-707<109,66,:,+7<3*.09,3++-3*8,1>561?,3*65+,67<B91B3*00103@,6,;,*/, >1609,,I,850-1*1>09,#6,*89@-*/&9,5089,?5:+-8> ,#6,*89&-.,2,6/, , H/,*-57 1> 09,#6,* ,7&, 7, *G5,6 03+H< 6,389,7/H?03*.H6-3<:5083**10B6,7009,,36370>61209,*/+-79& 1&:! &3?1+,1*65+,7-*#63*8,<37#-6701*75+<09,*371*! 75+ >16 +->,< 09,* >-*3++H 37 2?,616 J!K& *->H 09, B91+, 1> 561?, 5*.,6#6,*8965+,J09,B / K&9,23-*1:7038+,-7*/+3*.<B9-899,06-,7-*;3-* ,,81* HB-099-7J3*300,2?001701?063.,:,0B,,*09,81*0-! *,*0 3*. */+3*.K& ?3-/*7 -*?3-*< 8,* ?, J3/3-*70 09, *7 3* *7K 3*.-* , 30 > ,77>5+<:509,-7>-*3++H.,>,30,.30,-?=-/JK&H,36+30,6 9,-7>168,.013:.-830,3*.016,0-6,1*09,-7+3*.1>+:3&>0,63 =+"!.# 6+""%.# 2+"".# 7588,77>5+6,056* <9,-73/3-*.,>,30,.30E30,6+11J K<3*.:3**,.0109,-7+3*. 1>3-*0,+,*J-*09,0+3*0-88,3*K<B9,6,9,.-,7&

78 60 HISTORICAL BACKGROUND = 8-! & 9, 69, > 09, #6,*89 6,;1+50-1* 03@, ;,6561?,<:50*10-*09,>162,I?,80,. :H 09, #6,*89& 309,6 093* H 3615*. 09,#6,*89 :3**,6< 09,?,1?+,7 1> 561?, :,/-*017,,@09,-61B**30-1*3+ 6,;1+50-1*< 3/-030-*/ >16 81*70-05! 0-1*3+ 6,>162: >16 +-:,63! 0-1* >612 >16,-/* 65+,67< B9,09,6 #6,* *& 30-1* ?-.+H:,812,73?10,*0-.,1+1/H -* 561?,< :50-7 1*, 0930?-07,;,6H*30-1*3/3-* ,67&.<" % " D: & 9, 1*/6,77 1> -,**3 6,.63B7 09, 23? 1> 561?,& */+3*.< < < 3* , 09, 23-*?1B,67< 37 #63*8,-7>168,.01/-;,5?21701>-0738G *71>09,?6,8,.-*/?,6-1.&9,1+H1! 23*2?-6,-7 1>>-8-3++H.-771+;,. 3*. 6,?+38,.:H 09,,623*#,.,630-1* J0 K< 5*., *+,3.,679-?&*#63*8,<15-7%-781*>-62,.37S81* *3+S21*3689& & &: 1 815*0, ,?61+->,630-1* 1> 6,;1+50-1*36H J+-:,63+K-.,37< 09,,623* 3* * 65+,67< 380-*/ 1* 09, 3.;-8, 1>,00,6*-89< 1?0 >16 3 6,380-1*36H?1+-8H1> *061+<8,*71679-?<3*.?,67,850-1* 1>.-77-.,*07&,;,609,+,77< 6,;1+50-1*7 81*0-*5, 01,65?0< 5+".#% ;4 +".# *103:+H-*?3-*J<3/3-*7009,6,7016,.@-*/K<6,,8,J<3/3-*7009,56@7K<3*.,+! /-52 J< 3/3-*70 09, 5089@-*/ 01 B912 09,,+/-3* 6,/-1* B ,.-* K& * #63*8,<09,300,2?071>936+,7%016,7016,21* ,+,3.0109,'*?#%+ B9-89:6-*/09,:156/,1-7-,01?1B,6<B ??,J09,S8-0-=,*!@-*/SK37381*70-! 050-1*3+21*3689& 36-7:,812,7393;,*>16? ,>5/,,7<.-77-.,*073*.6,;1+50-1*36-,7 >612,623*H< 1+3*.3*.577-3& &&?:H6, *937 :,812, 09, >-670-* */*30-1*& 0,32!?1B,6< 70,3279-?7< 63-+B3H7 3*. 3.;3*8,. 2,03++56/HB-++>16,;,6893*/,09,793?,1>09-*/7<:1098-;-+-3*3* H<-*561?,3*.,+7,B9,6,& 9,*,B,81*12-8:37, 3++1B7 63?-.-*86,37,-*?1?5+30-1* B :703*0-3+.,86,37,-* +-;-*/ 703*.36.7& #612 1*< +-;-*/ 703* , > ,7 1> 718-,0H& 4+"!!.# 9,+370>32-*,-*561?,-7-*<-*6,+3*.<09,*3:38@B36.815*06H&H <-*.5706-! *-7301??6-16-0H> ?,3**30-1*7&81*12-8?1+-8-,7:,812,,;,6216, -2?1603*0&*,623*H< @,709,+,3.-*-* */31??HJ<812?+,0,. :H K& 0 86,30,7 3*-*0,6* * 236@,0 1> 09,,623*?6-*8-?3+-0-,7< B *H,623*7 B,+812, ,? 01B36.7? *-0H&#612 */+3*. 09,-.,3 1> >6,, 063., 7?6, ,81*0-*,*0<:50B-++*,;,6:,377588,77>5+3709,-.,31>-*0,6*3+>6,,063.,&9, 6,371*7 36, 0930,I0,6* >>7 6,23-* 09, ?1603* , 1>/1;,6*2,*0 6,;,*5, :,>16, 09, 3.;,*0 1>-*812, 03I30-1*< 3*.,81*12-8-*0,6,707<-*86,37-*/+H 16/3*-7,. 1* 3 *30-1*3+:37-7<3/-030,>16?610,80-1*3*.75:7-.-,7&

79 The Modern World 61 6 &&:9,812:-*,.? <,81*12-83* *7,G5,*8,71>09, #6,*893*.09,-* ,;1+50-1*783++> */8566,*01>81*7,6;30-;,<,;,*6,38! 0-1*36H<1?-*-1*& ;30,.:H81*8,6*1;,609,+1771> *3+;3+5,73*.6,+-/-157 >3-09<3*.-*86,37-*/ :-+-0HJB9-89+, ,*030-1*3* > H< ,68-3+3*.? ? ;,-*01?17-0-1*71>?1B,60930B,6,1*8,6,7,6;,.>16?,1?+,B-093* /9+H85+056,.:38@/615*.K& * 09, S?61/6,77-;,S 7-., 1>?5:+-8 1?-*-1*< 09,6,.,;,+1?7 3 0,*7-1*:,0B,,* J18@,3*K +-:,63+7< B91-*7-70 1* 09, 65+,1>+3B3*.* /907<3*.09,? *30-1* :,6! 3+7&9,+300,6B3*001., , 7030,B9-+,-*86,37-*/-07?1B,67<37B,++37:,0B,,*+-:,63+73*.81225* < B91 B-79 01,I0,*. 09,? ,3 1> 5*-0H 1> 09,*30-1* 01,;,6H37?,801>+->,<,7?,8-3++H0109,,81*12-8 7?9,6,& H < HK = +"#.# ;+"$%.# $ (+"$#.# " ;24+#%!." 09,7, ;,:,812,-*86,37-*/+H-*0,6,70,.-* 09,*,B-* ?61+, ,? ?1B,6:37,>163/,*,63+063*7> *1>718-,0H&21*/09,+-:,63+7< *! -720,*.7016,?+38,* BJ>6,,.12<,G53+-0HK3709,>15*.30-1*3+?9-+171?9HJ-*>+5,*8, 1>S? ,81*12HS3*.09,,*0932-0,?6-*8-?+,1>S/6,30,7093??-*,77>1609,/6,30,70 *52:,6SK&9,?9-+171?9H1>+3B/-;,7B3H0109,?17-0-;-70+,/3+09-*@-*/1>19*570-*<3.-78-?+, 1>,*0932& E9,* -++-*061.58,7 09, 6123*0-8*10-1* 1> 09, S3501*12157-*.-! ;-.53+S<+-:, >07,;,*>5609,63B3H>61209,* B?6-*8-?+,1>>6,,.12& 6 )" &">:+370-*/,>>,801>09, 6,;1+50-1* ,*30-1*3+7030,83*;370+H-*86,37,-07?1B,67<5*.,609,>+3/71>09,?,1!?+,O771;,6,-/*0H3*.*30-1*3+5*-0H&957<38,*063+32:-0-1*1>3: ,3+-7,.:H09, 063*7-0-1* 01 09, 81* * ,& 3*H-2?1603* >5*80-1*7 36, 21*1?1+-7,.:H 09, 7030, J.,>,*8,< 03I30-1*< 6,/5+30-1*< *< 711* >1++1B,.:H 09, 86,30-1* 1>*3! 0-1*3+:3*@7 B9-89/-;,/1;,6*2,*07 21*1? *061+ 1;,6 09,-775, 1>?3?,6 21*,H 3*.:3*@-*/<3* ,+H */3*., *K&9,*,B>-*3*8-3+?1B,671>09,7030, 3++1B-001-*856+36/,3215*071>.,: B*:3*@-* 16.,6 01 >-*3*8, 32:-0-157?61! /63271>-* *<81+1*-3+,I?3*7-1*<3*.2,893*-730-1*1>09,362,.>168,7&E ?1B,6>-62+H;,70,.-*09,7030,<? ,*,6/-,736,-*86,37-*/+H.-6,80,.0181*! */3*.-*>+5,*8-*/*30-1*3+?1+-8H& 48$' *#63*8, 300,2? ,>162 09, > H70,2 3*. 81*061;,67H 1;,6 >16,-/*?1+-8H +, , '*? = <& 15-7! 9-+-??, >+,,7 01 */+3*.&#63*8,:,812,7 3 6,?5:+-8J! K& / H01,I?+1-009, :H-*8-0-*/3/,*,63+6,;1+0<B9-89-7:6503++H?50.1B*&/3-*< =+#%. % 1*#%. $ :4 D+##.# =/+#%.$ 09,,;,*07-*#63*8,93;,81*7,G5,*8,7,+7,B9,6,&1* *736,/63*0,.-*09,,09,6! +3*.7<5*.,6@-*/E-++-32<-*,*236@<3*.-*09, 3? *7&*#63*8,<09,0615:+,7 6,75+0-*3815?.OQ0303*.09,-* *1>15-73?1+,1*<3*,?9,B1>3?1+,1*<37,2?,616J!K& >:5 B <:*5706-3<09,5*/36-3*0, ,76-7,-* 6,;1+0&9,,2?,616.,>,30709,6,;1+50-1*36-,7<:500,*7-1*781*0-*5,01B,3@,*09,,2?-6, 5*0-+-* 09, * 3*. 5*/36-3*?3607:,812, 7,?3630, 3*. +36/,+H 3501*12157?3607B * H<>-*3*8-3+3*.>16,-/*?1+-8HJ09,57061!5*/36-3*2?-6,K& *,6+-*<6-107,I?17,09,B,3@*,771>09, */1;,6*2,*03/3-*7009,.,23*.7>16 +-:,63+6,>1627<5*->-830-1*3*.381* *&9,>-670,623*30-1*3+77,2:+H2,,07-*

80 62 HISTORICAL BACKGROUND * <3*.09,6,7-703*8,1>09,,623*?6-*8,7016,>162&*09,9-*,+3*.< J321*/09,236+36IK?6,771*:503+71> ,;,3*H09-*/&.C""6&> > 6&>: &3?1+,1*06-,701706,*/09,*9-7?17-0-1*&,75??160709,03+-3**30-1*3+! -707 J36-:3+.-< 3;156K-* 09, //+, >16*30-1*3+ 5*->-830-1* 3/3-* J5*0-+ 09,* 09,.12-*3*0?1B,61*09,03+-3*?,*-*75+3K& & *5,+ -7 1> 03+H& 12,-7 3.., , -*/.12< 3*.:,812,7-0783?-03+&9, >:&E9-+,09,5706-3*,2?,616= ;)J6&!K>3;156736,30!,623*HJ <09,?6-*8-?3+-0-,7<3* K< <5*.,6E *.9-793*8,+! +163* <B3*0701,I8+5., *.:,812,09,.12-*3*0?1B,6-*35*->-,.,623*H& * < 3>0,6 09, *! * B36< 09,,623* ;,.< 3*. 6,!?+38,.:H31609,623*5*., *81*061+& &E9,*09,,623*,1?1+.1>19,*=1++,6*388,?0709,?3*-79861B*<09,#6,*89 03@,09,1??1605*-0H01.,8+36,B361* <-*3*300,2?001701?-07/61B-*/?1B,6&9, #63*81! *B36:,812,73#63*81!,623*B36B9,*09,71509,6*,623*7030,73++H 09,27,+;,7 B-09 09, 1609,623* & 22,.-30,+H 3>0,6 09,#6,*89.,>,30<@-*/ E B*,. 2?,616 1> 09,,623*'J-*,673-++,7<3*536HK& *. 657! 7-3*1B81*061+,* ?,375*->-,.*30-1*3+7030,7& 5* -+#.$%% 9,' 03@,7 09, +,3.-* >16/-*/ 3 21.,+ 1> 3 9-/9+H-* ,.,81*12H 5*., * 81*061+&,7?-0, 09, >3-+56, 1> 09,:? 3/3-*70 09, 123* <09,7030,@,,?709,3.2-* *1>09, *.,68+17,75?,6;-7-1*& *< */ 3*.;1830-1* *-*/< 36, ,*063+-7,.-* 09, 7030,& @O7 2 JK<.,7-/*,.013;, *6,70<93723*H3.2-6,67-*109,6815*06-,7& <:9,23*H*30-1*7-*09,5706-3*!5*/36-3*,2?-6,:,/-*017065//+,>16*30-1*3+ -*.,?,*.,*8,<B9-+,09,,2?-6, ,8@1*B-0956@-7965+,-*09,3+@3*<3*.B ,2?07:H ,I0,*.-07-*>+5,*8,-*371509!,370,6*.-6,80-1*&7?,8-3++H09,,6:7 3/-030,3/3-*7009,5706-3*7<B911??17,09,-.,31>35*-1*1>09,+3;-8?,1?+,7-*,370,6* 561?,3*.09,3+@3*&!&9,>-6703+@3*B36J?61;1@,.:H577-3K,*.7B-0909,.,>,301>09,56@7< :50-22,.-30,+H3>0,6B36.709,;-80167> ;,609,.-;-7-1*1>09,7?1-+7& & 9, *.5@,#63*=#,6.-*3*.< 7588, , 0961*,< ,6,.-* 363! 4,B1&.@ C 09, +-:,630-1* 21;,2,*07-* 71509,370,6* 561?,<-)))< 01! /,09,6B-09*/+3*.3* <30038@7577-3J6-2,3E36<! K<0957:6,3@-*/09, 9,/,21*H1>577-31*09,81*0-*,*0&E9,*9,09,*/1,71*01.,>, J K<#63*8,-73/3-*09,>-670?1B,6-*561?,< 5* ,>,30,. -* :H 09,,623*7 B-09 09,-6 *,B 4 +#$.$ 81*8,?0 1> 3 2,893*-7,. J63?-. 3* ;, 21;,2,*0 1> 0611?7:H 63-+B3HK& E-09-*3>,BB,,@73?1+,1*-7.,>,30,.<03@,*?6-71*,6<3*..,?17,.& &#63*8,:,812,73/3-*36,?5:+-8&* 36-73?1?5+36-*7566,80-1*J9,C (K -775??6,77,.3>0,63>,B21*097& &#63*8,,2:36@71*3?61/6321> H21.,6*-730-1*3*.81+1*-3+,I?3*7-1*&!&,*, */,6300,2?073815?.OQ030<:50-7>168,.01>+,,& C A :56-*/09,*-*,0,,*098,*056H<09,*-0,.-*/.126,23-*73 21.,+1>? *.,81*12-8+-:,63+-72&>0,609,.,>,301>3?1+,1*<-0056* ,*!

81 The Modern World *01-*0,6*3+6,>162J09, *30-1* 1> >-*3++H +->0,.<-* 09, 7?36+-3! 2,*0-76,>162,.<>6,,063.,:,812,709, 1>>-8-3+?1+-8HK 3*..,>,*8, 3*.,I?3*7-1* 1> *-3+?177,77-1*7& = 1 /!&.56-*/ 09, +1*/ 6,-/* 1> N& + 09, 81+1*-3+?177,77-1*7 36, 81* ,.& * < :,812,72?6,771>*.-3<3*.09, ?-6, ?,I& E9,* 09,H 300,2? G5-6, +36/, 895*@7 1> ( 0 +#%$.## 6 2 +#%.$% >6-83<09, ,-*0181*>+-80B-09#63*8,3*.,623*H<3*.09,1,67J.,78,*.3*07 1> /63*07K-*1509>6-83& #'%343 $." && 9,?36+-32,*036H 7H70,2 B >36!6,389-*/ +,/-7+30-;,?1B,67< 09,.,8+-*, 1> 09, H70,2 3*. 09, 6-7, 1> 09,?61>,77-1*3+? * +, , > * 1>? C5F)))+#"#.$% -.1+=?360-, ,2?0 01/36*,6 75?? */ 09,,+,801630, J3*,;,6-*86,37-*/*52:, , 81*.-0-1*7 6, */ 09, 6-/90 01;10, 36, 6,+3I,.K& 9,?360-,7 > */-.,1+1/ *,781*7,6;30-;,<+-:,63+< &9,81*7,6;30-;,?360-, H ,+-/-157-*7?-63! 0-1*M-* *06-,7<09,H0,*.01:,812,:613.!:37,.6,> *., ?360-,7& 9,H 300,2?0 01@,,? 09, B16@-*/ 8+377,7 3B3H > :H-*816?1630-*/ 23*H ,23*.7-* 3?30,6*3+-70?9-+171?9H 1>/1;,6*2,*0:37,. 1* 81!1?,630-1* 321*/B,++!16/3*-7, ?1630-1*7&9,+-:,63+?360-,70,*.01.B-*.+,& :,6! *8,6*,.216,B-0973>,/536.-*/09,:37-8-* *71>+3B093*B-097?, ?1+-8H!?61/6327!*10 3 >65-0>5+,+,80-1*?+30>162-* 3* 3/, 1>.,23/1/5,6H& 9,? :,63+736,835/90:,0B,,*09,-6:,+-,>7-*09,71;,6,-/*0H1>09,?,1?+,3*.09,?6-*8-?+,1>

82 64 HISTORICAL BACKGROUND 5*-;,673+75>>63/,<1*09,1*,93*.<3*.09,> ,389;10,6/,*,63++H37752,70930B930-7/11.> /11.>16 09, 815*06H& 9,7, +-:,63+7 0,*. 01:,812, !+-:,63+7 B91 81*8,.,09,?6-*8-?+,1>7030,-*0,6;,*0-1*0109, *.09,81*7,6;30-;,6,>162,67< :5036,*10?6,?36,.0157,-0377B,,?-*/+H3709,-61??1*,*07&9, ?360-,70,*.01 :,812, 6,> *./ < 0915/9 09,H 1>>-8-3++H 01 09,-6 6,;1+50-1*36H/13+7&,36+H3++09,7,?360-,7388,?009,7?-6-01>*30-1*3+-72<:50-*23*H815*06-,7<,I?+-8-0+H*3! 0-1*3+-70?360-,736, ,77>5+&."& 9,7,3689>1689,3?6,71568,7J813+<1-+<2-*,63+7<16,K3*.70630,/-87061*/ ?610,80 1;,67, */ 6150,7 >5,+7 3*,B 3*.-*0,*7,?1+-8H 1> 81+1*-3+ 38G *& 56-*/ 09, 7,81*.93+>1>09, 09 8,*056H<21701>> ;-.,.321*/09,E,70,6*?1B,67<3*.,I?+1-0, , 9-+0 J3+0915/9 1>0,* 30/6,30,I?,*7, 1> 09, 03I?3H,67< B91,*. 5??3H-*/ >16 09,,I?,.-0-1*36H 362-,7 3*. 09, +,/-1*7 1> 3.2-* K& '! &,623*H<-079,3;H-*.5706H*1B>5++H.,;,+1?,.<21.,6*-7,73*.,I?3*.7-07 >+,,03*.706,*/09,*7-07?17-0-1*7-*09,,363*.-..+,370< ,30,*-*/; *0,6,707&07,I?3*7-1*-**1609,6*>6-83J161881K:6-*/7-0-*0181*>+-80B-09#63*8,&,! 8357,,623*H-7:H*1B09,+,3.-*/ H?1B,6-*561?,<09,#6,*893*.09, ,.63B*-*013*3*0-!,623* *<B ,75??1601>577-3& C (: >0,6 09, 8-;-+ B36 J! K< 09,:3+3*8, 1>?1B,6-* 09,?,623*,*0+H79->070109,*1609,6*7030,7<,7?,8-3++H09,-* *.>-*3*8-3+8,*06,71*09, J1701*<,B"16@K&H09,056*1>09,8,*056H09,S370,6*703:+-792,*0S3*. SE3++06,,0S93;,3> *:3*@-*/3*.-*;,702,*03*.36,-*86,37-*/+H-*>+5,*0-3+-*? &9,:3*@7< *.+3B>-62781*061++,.:H09,157,1>16/3*<09,18@,>,+! +,67<3*.59*!1,:<:,/-*0175??+H09,/1;,6*2,*0-*E379-*/01*B-0923*H3*.-2?16! 03*0? *73*.3.2-* <,7?,8-3++H-*>16,-/*3>>3-67& &9,16/3*3*.18@,>,++, *2,6-83*>16,-/*3B3H> * ?, & *0,6,707-* *. -..+, 2, , 09, > /,07<:50 B36-7 3;,60,.:,8357,09, ,1885?-,.B-0909,B363/3-*7009,1,67-*1509>6-83<3*.?6,>,6 01 7,00+,& 11* 09,?3*-79-*0,6,707 36, 30038@,. J?3*-79 B36 1> 1;,6 5:3M 15092,6-83<09, 9-+-??-*,7K&9,*09,056*09,-6300,*0-1*019-*3&! & * 09,#36 370< B36:6,3@7 150:,0B,,* *. 3?3* JB-09.-? ??1601>09,2,6-83*7K1;,616,33*.3*8956-3J-*9-*3K&9,3?3*,7,;-8016H.,! ,709,2H091>09,-*;-*8-:-+-0H1>09,561?,3*?1B,67&9,.,>,30+, *. 6,?6,77-1*-*577-3J09, 10,2@-*-*8-.,*0K&." & 0 09, :,/-**-*/ 1> 09, 8,*056H 09,,623* H :56, * +357,B-0= 93. > ,. 09,?6-*8-?+, (+"#%.# 0930B36-7:5009,81*0-*530-1*1>?1+-8H:H109,62,3*7093*.-?+1238H&21*/09,23416?1B,67-*561?,<.-?+1238HB37>163+1*/0-2,7588,77>5+-*?6,;,*0-*/.-6,80B36<5*0-+ 09,#63*81!,623*B361>&5009,?1B, *-*.-6,80B3H7<:H-*0,6;,*-*/-* 109,6815*06-,7<75??160-*/*30-1* :,630-1*21;,2,*07-*,389109,6O77?9,6,1>-*>+5!,*8,<3*.1>0,*3+71-*>363B3H815*06-,7:H06H-*/01> ,,389109,6O781+1*-3+32:-! 0-1*7& 9,/,1? H 1> 09, 8,*056H-7 236@,.:H-**52,63:+, 81*>,6,*8,7 3*. 06,30-,7-*B9-8909,.-? ,81*0-*53++H6,.63B-*/23?7<712,0-2,77B3??-*/B91+, 815*06-,7321*/09,23416?1B,6709,27,+;,71609,-63++-,71>09,212,*0&105*0-+< B9,*.B ,,.70109,0961*,<.1,7*/+3*./-;,5?-07?1+-8H1>< B9-89-*,>>,803++1B, *03-*09,:3+3*8,1>?1B,61*09,81*0-*,*0:H7-.-*/3/3-*70 B9-89,;,681*0-*,*03+?1B,67,,2,.01/3-*09,5??,693*.&E9,*-0.1,7/-;,5?0930?1+!

83 The Modern World 65-8H<09,6,371*-7<0930>1609,> ,7-*8,09,B3673/3-*7009,5089-*09,7,;,*0,,*09 8,*056H<3 81*0-*,*03+?1B,6 J,623*HK G5-6,. 3 >+,, ?3:+, 1> 893++,*/-*/<,;,*:6,3@-*/<09, ,/,21*H1*09,7,37&957<09,>15*.30-1*-7+3-.>163#63*81! *8,093023@,76, *3.-6,80?360-8-?3*0-*09,? >>3-671>09,81*! 0-*,*0&. && H<09,7,81*.-* ,;1+50-1*-7B,++5*.,6B3H&>09,> :,,*8366-,.:H 70,32?1B,6< 2-*-*/ 3*. 2,03++56/H< 09, 7,81* ,.:H 09,-*0,6*3+ 812:570-1*,*! /-*,< 89,2-706H< 3*. +1*/.-703*8, 81225*-830-1* J09, 0,+,?91*,< 3* *-83! 0-1*7K&*09,2,3*0-2,<; ,/-7+30-;,-**1;30-1*793;,?3;,.09,B3H>16-*86,37-*/+H 812?+,I ,7>1609,>-*3*8,3*.23*3/,2,*01>-*.5706HJ3*./1;,6*2,*0K& E9-+,/1+.3*.7-+;,66,23-*09,:37-821*,H<:3*@738G5-6,7-/*->-83*0?1B,6701,I?3*. 86,.-0 B9,* 09, 57, 1>:3*@*10,7:,812,7 B-.,7?6,3.< 3*.:3*@7 36, +,/3++H,*0-0+,. 01 7?,85+30,B-09.,? O>5*.7&9,-*9,6,*0+H5*703:+,7H70,21>>6380-1*3+6,7,6;,:3*@! -*/-7?61??,.5?B9,*09,8,*063+:3*@7:,/-* ,*.,671>+3706,7160&-2-0,.+-3:-+! -0H812?3*-,736,23.,+,/3+<.,7?-0,09,> ,-6+3B>5+*,77-7-*.-7?50,&50+,/-7+3! ,-*86,37-*/+H B-++-*/ 01?377 +3B7 3*. 6,/5+30-1* **10:, 4570->-,.-* +3B<-* 16., ,;,09,-6? < ,81*12-8/13+7&957<+,/3+-*0,6;,*0-1*-72:,/-*7 01,61.,09,7?9,6,1>?6-;30,+3B& ",",11/ 9.8 ; /$!& E-09-* 0B1 B,,@7 3>0,6 09, *30-1* 1>#63*=#,6.-*3*.-* 3634,B1< 1* 5+H<<09,81*>+-80:,0B,,* *.,6:-37?6, ,23416?1B,67&577-3?6,?36,7019,+?09,,6:7&,623*H06-,701/, * *,/10-30,<>3-+7<09,*.,8+36,7 B36 1* 09, 577-3*7-* >5++@*1B+,./, 0930#63*8, B-++ 75??160-07,*,2-,7M B9,*,623*H30038@7#63*8,<3*.86177,709,:16.,61>*,5063+,+/-52<6, *,*0,6709, B361*09,7-.,1>09,#6,*89 3*. 09, 577-3*7& 9, 561?,3* B36 7?6,3.7 63?-.+H 01 09,,623*81+1*-,7<09,,623*3* >+,,07.1:300+,1*3++09,7,373*.18,3*7&++1;,6 09,B16+.<09,561?,3*815*06-,721:-+-7,09,-681+1*-,73*.3++-,7>1609,B36,>>160& 9,B36-73B361> *&# H?1-*01>;-,B<,623*H-709,75?,6-16?1B,6& ,:,70362-,7<09,217071? ,.B,3?1*6H<3* ,/-70736,B3H39,3.1> 09,-63.;,6736-,7& @775>>-8-,*06,71568,701@,,? ,7/1-*/>163+1*/0-2,<3*. 09,6-0-79>+,,0?61;,7>1609, ,01:,75>>-8-,*0+H7061*/01.,*H,623*H81*061+1> 09,7,37&E-0909,,I8,?0-1*1>370>6-83<09,,623*81+1*-,7>3++1*,3>0,63*109,6&*! 3:+,017,856,3G5-8@;-8016H<,623*H<711*>1++1B,.:H09,++-,7<.,;10,7,;,6216,95! 23*3*.230,6-3+6,71568,70109,B36&++09,*,B0,89*1+1/-,73*.78-,*0-> ;,6-,736,? H57,&63-*7<362156,.;,9-8+,7<?1B,6>5+/5*7<2-*,7<75:236-*,73*.3,61!?+3*,736,?61.58,.-*,*162157G53*0-0-,73*.81*0-*53++H-2?61;,.&,893*-7,.B36>36, -775??+,2,*0,.:H89,2-83+B36>36,&-;-+-3*?61;-7-1*736, H630-1*,.3*.8-;-+-3*+->, , &J;,*-*09,*-0,.030,7<3+30,,*063*0<:503*,77,*0-3+>-*3*8-,6

84 66 HISTORICAL BACKGROUND 1> 09, ++-,7<?+3*7 36, 23., 01 16/3*-7, 3 B36,81*12HK& 0-7<-* 09, >5++,70 7,*7, 1> 09, B16.<30103+B36& ,765*-*0123*H2-++-1*7<:501*3++7-.,7<*30-1* ,* *0-*5,701>3*09,>+32,71>B36& = /?? ) 18!229 = 5 5$ <))& :!&H09,,*.1>09,B36<09,>38,1> 561?, H3+0,6,.&,623*H-7,81* H,I93570,.< 09,,2?, >+,,< 3*. 09, ' >38,7 09,.->> @ 1> 6,81* * *!3B3H-*>+30-1*< 5+#"%.$ 6,;1+50-1*36H3/-030-1*1*09,,>03*.1*09, -/90&*577-3<09, 3 *1>937,I0,62-*30,.09, ,/-2,3*. -*703++,.3:5*891>501?-3*>3*30-87J5*.,65K-*8936/,1>3;370 81*0-*,*03+,2?-6,&>0,69-7.,309<03+-*,2,6/,7; H>612 09,-*0,6*3+?1B,6 7065//+, B-09 6-; @H 3*. :,812,7 09, 5*.-7?50,.+,3.,61>09,1;-,0*-1* 3*. 09, 81225*-70 21;,2,*07 -* 109,6815*06-,7& = +# $.$$ 1 <?'*< N. < 6,+3*.< 56@,H 3*. 09, -..+, , -* 6,;1+50-1*36H >,62,*0< 3*. -* 09, >162,6 81+1*-,7 J*103:+H -* *.-3K 09, 75:4,80?,1?+,7:,/-* >16-*.,?,*.,*8,3736,B36.>1609,-6B360-2, *8, 0109,81+1*-3+?1B,67&*561?,<09,B16@-*/8+377,7JB9193;,75??+-,.21701>09,23*!?1B,6>1609,362-,7K3+71B3*0812?,*730-1*3*./,0-0-*09,>1621>5*-;,673+75>>63/,& & C C(? & 9,#6,*89-*7-70 1* 9,3;H S6,?3630-1*?3H2,*07S >612 09,,623*7&,B:16.,67 36,.63B* 1+,7< =,897 3*.,6:7 36, >3;156, *03-*,6! 23*HM 09,H/,0? *061+ 1;,6 +36/, 36,37-*93:-0,.:H 2-*16-0-,7 1>; ,78,*0 J,623*<+1;3@<@63-*-3*<6130<+1;,*,<&&&K&9-76,? *B-++,;,*053++H+,3.01*,B 0,*7-1*70930,65?0-*E16+.E36<3*.3/3-*-*<B9,*"5/17+3;-33*.09,1;-,0*! -1*.-7-*0,/630,&,7?-0,09,-6-*7-/*->-83* H?360<:5081* >09,-6>-*3* ,<-*09,B36<09,

85 The Modern World 67 *-0,. 030,7 1> 2,6-83 J5*.,6 6,7-.,*0 K 93;, 09, 32:-0-1* 01 86,30, 3,BE16+.6.,6<:37,.1*6,7?,80>16*30-1*3+:16.,67<.,218638H<3*.-*0,6*30-1*3+81! 1?,630-1*&9,5?--709,,2:1.-2,*01>09-7.6,32<:50-083**10?6,;,*009, #6,*89-*7-70,*8, 1*,I16:-03*0 6,?3630-1*7 >16 09,.323/,7 75>>,6,..56-*/ 09, B36& J* #6,*893*.,+/-3*0611?71885?H09,59636,301>168,,623*H0191*156-71:+-! /30-1*7&K,;,609,+,77<.-?+1238H38G5-6,73*,B.-2,*7-1*B-093?61+->,630-1*1> !,63+06,30-,7&S*0,6*30-1*3++3BS:,812,73>5++!0-2,?61>,77-1*& &9,>-*3*8-3+,703:+-792,*0-*09,81*0-*5,701-*>+5,*8,>16,-/*?1+-8H&016! /3*-7,71(= 'J#K<B9-89:,/-*701?5:+-79=?? <09,2170 -*>+5,*0-3+>16,-/*?1+-8H4156*3+1>09,8,*056H& :9,; ?,3*?1B,67 36, >-*3*8-3++H :61@,& 9, / *.36.< 3:1+-79,. 5*4+##.$".56-*/09,B3601?,62-009,++-, ,95/,B36.,:07<-7-*,>>,80-;,+H6,!-*7030,.& 9,B16+.,81*12H-7*1B9-/9+H.,?,*.,*01*09,B-7.12J16+38@1>-0K1>3>,B8,*063+ :3*@,67&,B"16@:,812,709,+,3.-*/>-*3*8-3+8,*06,1>09,B16+.& 9, 36, 09,.12-*3*0,81*12-8?1B,6& I?,6-,*8-*/ 5*?6,8,.,*0,. 86,.-0,I?3*! 7-1*J3736,75+01>09,86,30-1*-*1>09,= ' *2<<09, 2,6-83*;,67-1* 1> 3 8,*063+:3*@K< 09,H,*0,6-*01 3*,63 1>,I?+17-;, /61B09J.563:+,81*752,6/ <63.-17,07<9157,91+.3??+-3*8,7! 09,' L1K& 1 <+ ( && & : 9, 6,+30-;,-*0,6*30-1*3+ 703:-+-0H 1> 09,?, @7 /61B-*/-*0,6*3+ 81*>+-807<-.,1+1/-83+ 3* <,;,*-> B-09 09, 6,752?0-1* 1> 063., 3*. 09,6,056*013*1623+?,38,,81*12H2170*30-1*76,81;,6G5-8@+H>61209, B36& E9-+,56@,H21.,6*-7,73*.:,812,736,?5:+-8J-*<5*.,6, @K<-*712,?36071>561?,.,218638H<83? *.+-:,63+81* * ,9,+.6,7?1*7-:+,>16 *30-1*3+.,8+-*,3* *&*-*86,37-*/*52:,6 1>-*0,++,8053+7:,812,,*32156,. B-09-.,371>S?+3**-*/09,,81*12HS3*.0,89*18638HJ65+,:H,I?,607K&*E,70,6*561?,< /,*, @,7:,812,>162-.3:+,? B,3?1*7& ,,*? H , //+,6309,6093*3781* *3+23*3/,2,*01>?5:+-83>>3-67&1225*-707<1*09,1*, 93*.< 3*.*30-1* *. > < 1* 09, 109,6< 06H 01,I? , * 1> 5*6,70 3*. 6,7,*02,*0&*,623*H<-* H815?+,.:H3??<>1++1B,.:H39,3;-+H362, *-70-*7566,80-1*-*09,59636,3<>3-+7&*<.1+>-0+,6+3*.7-*43-+3>0,63>3-+,. 815?-*L*89,*&03+H-7793@,*:H09,81225*-703* /-030-1*1>09, J!K& 3? */ 1* 09, >,36 >16 3?61+,036-3* 6,;1+50-1*< 4 6-7,7 01?1B,6 3>0,69-74 'JK&*?3-*< 6-21.,-;,63,703:+-79, H ? J!KM-* 1605/3+< 61>, =36J!K6,16/3*-7,709,7030,3+1*/81*7,6;3! 0-;,816? *,7M-* 1+3*. -+71,.7@ ;, ?J!K& $ $.% * 801:,6 < < 09, 7018@ 236@,0-* E3++ 06,, ,7<,*.-*/09,7?, : :,,*.6-;,*:H6,8@+,77 :<+##.$! 6<+#$$.$$ 21*,036H,I?3*7-1*&56*-*/01561?,3*!70H+, *?1+-8-,7J1-0S:3*@ H7S<+3:156+,/ *<81*061+1>?6-8,73*.B3/,7<?5:+-8B16@73*.109,623@,!B16@ 789,2,7<6, *1*+3: <3*.?610,80-1*-72K<09,7588,77-;,= 0'* 3.2-* *7;3-*+H 06H 01 6,71+;, 09, & *,2?+1H2,*0 6,23-*7 9-/9 5*0-+ 09, 3/3-*7B-089,7013B36,81*12H-*&E9,*09,,B,3+-7.,8+36,.5*81* *3+< 117,;,+0300,2?0701S?38@09,X5?6,2,Y1560SB B*75??160,67& 9,.,?6,77-1*7?6, ,6,701>09,B /909,7936?81* *-*2,6-83*

86 68 HISTORICAL BACKGROUND 86,.-03*.09,86-??+-*/,>>,8071>?610,80-1*-721*063.,&-+30,63+:360,63/3-*:,812,709, *162-* B ,&,0B,,* 3*. < 09,/ * :3*.1*,. B9,*,389 *30-1*:,/-*70157,-0721*,036H H373*-*70652,*01>*30-1*3+?1+-8H&. )" 7:**/+3*.<09, H38.1*3+.06-,7012,,009,86-7-7B-09 3/63* * 1> 3++?360-,7 J! K&#612 1*B36.7< 09, 81++3?7, 1> 063., 3*. 09,/1+.!:37,. 21*,036H 7H70, , 715*. 21*,H 815*06-,7-* 561?, J321*/ 09,2#63*8, 3*. 09,,09,6+3*.7K& *#63*8,< 3>0,6 H,367 1> 3/-030-1*:H 09,*30-1* /903*. 3* 1?,* 6,;1+0-* < 09, +,>0-70 1?5+36#61*0 812,7 01?1B,6 JK& ;,6H! B9,6,<5*-;,673+75>>63/,:6-*/7*30-1*3+-703*.` ?360-,7-*168+17,01?17-0-1*71>?1B,6M-*09,81*7,6;30-;,3* *., ?360-,7<09,:3+3*8,79->070109,+3:156 5*-1* B-*/& 1B,;,6< 09,6, */ 75??160 >16 09, +-:,63+!., * *< /909-7:,812,7216,3*.216,32,6,79,++,*;,+1?-*/3; ,1> ! <: * < 893*8, >577 J256.,6,.-* K 3* *-// J>168,. 01 6,7-/*-*K6,16/3*-7,09,815*06H3+1*/ *+-*,7B9-+,3009,732,0-2,06H-*/ 01@,,?,623*H30:3H& (:&>0,609,.,3091> 6-21.,-;,63<3*.09,3: *1>@-*/+71*71%<?3-*:,812,736,?5:+-8&E9,*09,,+,80-1*71>/10109,+,>0-70 1?5+36#61*0< 3* H3>0, ,3.-*/21* ? *-7256.,6,.<8-;-+B36:6,3@7150&!&9,/1;,6*2,*0>38,709,6,:, ?75*.,6,*,63+= <B91> B*/1;,6*2,*0J! K&E9-+,:1097-.,7>-/90B-09,I06,2,:-00,6*,773*.865,+0H< 09,81*>+-80-7,I38,6:30,.:H09,-*0,6;,*0-1*1>S>16,-/*:6-/3.,7SJ-.,1+1/-83++H210-;30, *-707< < 6,?5:+-83*7< 3*. 3.;,*056,67 1>.-;,67,*30-1*3+-0-,7K 1* 09, 7-., 1> 09, 6,?5:+-83*/1;,6*2,*0< 3*. 1> 03+-3* 3*.,623* 0611?7 1* 09, 109,6 7-.,&#16 09, ,/-2,7-*,623*H3*.03+H09,81*> ,70-*//615*.>1609,-6362-,7& 6&?: *- B3* *-3+,2?-6, >16 03+H& * 9, 7, *G5,6 :,77-*-3&,7?-0,-*0,6*30-1*3+?610,707< 09, 03+-3*@-*/-7 23.,,2?,616 1> 09-1?-3J03+-3*?177,77-1*7-*370>6-83:,77-*-3< *.06-6,3K<3*.-7-22,.-! 30,+H6,81/*-7, :H,623*H<5706-3<3*.5*/36H<3*.-*3+71:H09,#6,*89 3*.09,6-0-79&++1>09,236,B11-*/5771+-*-& : >0,6 09,#-670 E16+. E36< 3?3* 63?-.+H:,812,7 09, * ?1B,6-*09,#36370<3*.096,30,*7B,70,6*J2,6-83*3*.*/+-79K8122,68-3+-*0,6,707& ;,6?1?5+30-1*3*.7061*/-2?, ,*.,*8-,7321*/09,+,3.-*/? *.:57-*,77 /615?7/-;,09, H09,?6,0,I001?6,77>16B36B-099-*3&*<3?3*30038@73*. 1885?-,73*8956-3&*<-070,?75?-07,>> *G5,69-*3<B-093-6:16*,30038@7 1*8-;-+-3*036/,07J8-0-,7K<>168-*/ 09,9-*,7, (:.201 7,,@ , B-09 09,81225*-706,:,+71>4O0&9,3?3*,7,>3-+01/,081*061+1>09,9-*,7,815*! 06H7-.,&.> 12E * <? 6-7 *32,. 93*8,++16 1> 09,,-89& E-**-*/09,,+,80-1*73>,B21*097+30,6<9,37@73*./,07>5++ 6:+##.$" (2+###.$# +,/-7+30-;,3*.,I,850-;,?1B,67&9,*30-1*3+! =P J?6-*8-?+,1>09,75?6,2, +,3.,6K6,?+38,76,?5:+-83* ,>1621>/1;,6*2,*0<09,-*.,?,*.,*8,1>09, H -7 3:1+-79,. J?1+-8, 7030,K& 366H-*/ 09,.1806-*, 1> * /-83+,I06,2,< -0+,6 6,16/3*-7,7 09,,623*,81*12H 37 1*, 2377-;, OQ J81223*.,81*! 12HK<-*70-050,731*,!?360H7H70,2<3*.G5-8@+H21;, *-72J300,2?07016,.,! >-*,,;,6H 37?,80 1> +->, */ 01 3=-!?6-*8-?+,7K& 9,/6-7+H 7-., 1> 3=-72 23*->,707

87 The Modern World 69-07,+> * /3-*70,B73*.+3;7< *30-1*1>S5*>-0?,671*7S<3*.-*836! 8,630-1* 1> 3++ 1> 09,7,-* 81*8,*0630-1* 832?7 B9,6, 09,H 36, 75:4,80,. 01 >168,. +3:156<,I?,6-2,*07 >16 2, *.,5/,*-8?56?17,7< 3* ,& * 09, 6,+-/-157 >61*0< -0+,6 6,/5+36+H?61;1@,709, <.,7?-0,09,1*816.30B-0909, 1?,1><3*. -*70-050,73 610,703*0' &*<-0+,616.,6709,256.,61>9-76,23-*-*/?1+-0-! 83+6-;3+7J3=-16109,6K3*.<3>0,609,.,3091> 6,7-.,*0-*.,*:56/<:,812,709,3:71+50, 65+,61>,623*H&,!36232,*0<B-0921.,6*-730-1*1>09,362H<-79-7>-670/13+&-0+,63+71.,8+36,7 3++ >16,-/* 1:+-/30-1*7 1>,623*H*5++3*.;1-.&*<,623* 0611?71885?H09,., ,.=1*,B,70 1> 09, 9-*,& * 09, 732, H,36< 06,30-,7 B-093?3*3*.03+H+3H09,>15*.30-1*> * 0930 B-++,*.56, 01 09,,*. 1> 09,,81*.E16+.E36& &,623*H -*0,6;,*,7 -* < B **,I,.0109,,-89&30,6-*09, H,36< -0+,6 57,7 5*6,70 321*/ 09,,623* 7?,3@-*/?1?5+30-1* 1> =,8917+1;3@ ?6,0,I0 >16.,23*.-*/ 09,-6 -*.,?,*.,*8,& *.,6?6,7756, >612 09,?6-2, 2-*-70,67 1> */+3*. J932:,6+3-*K 3*. #63*8, J3+3.-,6K< 63/5,/-;,7-*0109,.,23*.7< = 46 3*.09,G5,70-1*-77,00+,.3009,1*>,6,*8,-*5*-89<B9-89?5:+-81?-*-1*-*0,6?6, ,/5363*0,,1>?,38,-*561?,&1701>=,89-3:,812,73?610,801630,1>09,,-89-* & +71-* < -0+,6 3*. 09, 1;-, < 2< 812, 01 3*1*!3//6,77-1*?380< B B709,,623*701/139,3.B-0909,-6?+3*7>16B363/3-*70 1+3*.3*.#63*8,& /.3"&"1 *3++09,7,81*>+-8071>09,7<09,,3/5,1>30-1*7.,21*70630, @1> H& 50->5+ 81*.,2*30-1* 1> 09, 3//6, *+H +, ,-6 +,3;-*/ 09,,3/5,-2?1603*0 561?,3* 815*06-,7 J?3-*< 03+H< 3*.,623*HK 7-2?+H.-76,/ *7 3*.,*. 09,-6?360-8-?30-1*&3?3*.1,709,732,& 82 $.@ &E9,*,623*H30038@7 1+3*.<09,#6,*893*.09,6-0-79J01/,09,6B-0909,815*! 06-,7 1> 09,(< 09, * 1> 6, * 3*.-07 >162,6 81+1*-,7K.,8+36, B361*,623*H&9,1;-,0*-1*<3009,0-2,-*+,3/5,B-09-0+,6<30038@73*.1885?-,7 +36/, 7,80-1*7 1> 1+3*. 3*.#-*+3*.& * 09, >1++1B-*/ H,36<-0 3**,I,7 09, ,7 J-0953*-3< 30;-3< 701*-3K 3*.?3607 1> 123*-3&,623*H/,07 75??160 >612 5*/36H< +1B3@-3<3* & &*09,638,0109,83*.-*3;-3*6,7,6;,71>-61*16,3*.B11.<09,,623*7:,3009, 3++-,73*.1885?H16B3H3*.,*236@&B,.,*6,23-*7*,5063+& >,B21*097+30,6<,623*H @71*#63*8,<21;-*/3009,732,0-2,3/3-*70 9,,09,6+3*.7<,+/-523*.5I,2:156/& 36-7>3++7-*5*,<B9-+,09,03+-3* , #63*81!03+-3*:16.,6&1701>#63*8,-75*.,6.-6,801885?30-1*<:50-*-89H Q! 03-* B,. 01:,812, 9,3. 1> 7030, 1> 3*1*!1885?-,. =1*,& Q03-*?612-7,7 01 1?,*

88 70 HISTORICAL BACKGROUND 3-6>-,+.7>163?3*,7,3,61?+3*,7-*#6,*89*.1!9-*3<:5009,3?3*,7,1885?H09,36,3& *09,7,81*.93+>1>09,H,36<09,B36-*09,3-6:,/-*7<B-0909,? JB9-8909, H3+ -6#168, B-*7K 3*.., ;,:12:36.2,*07 1* H 3*.-* *! *73*.8-0-,71*:1097-.,7&9,2,6-83*?6,7-.,*0<117,;,+0<?612-7,70175??+H 09,++-,7B-09B,3?1*7<:50B-++*10,*0,609,B365*0-+3>0,609, 3?3*,7, 1*,36+ 36:156J1*3B3--<-*09, 38->-8K-*,8,2:,6& 56-*/09,>-670H,3671>B36<75?,6-16B,3?1*6H3*..36-*/1>>,*7-;,7B-++7,6;,09,,6! 23*7B,++<:5009,-6-2?6,77-;, 5??? J3-6 >168,K*,;,6 389-,;,7 812?+,0, 81*061+ 1> 09, B9,*09,++-,7?,6>, *.71*360,89*1+1/-,7&9,,623*701181*0-*5,01.13.! 01H-,+.? ,75+07-*0-2,&*09,109,67-.,1>09,0+3*0-8<3*109,632:-0-157?614,80 1*+H:36,+H2,,0709,.,3.+-*,1>09,,*.1>09,B36J09,3012:12:K&.)? 701?122,+O73.;3*8,J30++32,-*K& 1781B<:5036,>168,.01B-09.63BB-0909,1*7,01>B-*0,6&* 09, ,H 6,389 09, 6-2,3& 9, */ , -*-70,6 ( 812,7 01 3* 3/6,,! 2,*0B *3*.7,856,775??160 >612117,;,+0>1609,++-,7&9,7, 096,,B36+,3.,67B-++6,/5+36+H81*>,6 B-09 1*, 3*109,6 3*. 81!16.-*30, 09, ,/-,7 3/3-*70,623*H& 6, * 3*. 09, 1;-,0 *-1* 1885?H 63* J,67-3K 01 7,856, 09, ??+-,7 3*.-*703++,=3 39+3B & * < 09, 3?3*,7, 30038@ 09, *-,7-* 09,# J*!.1*,7-3K<09, 9-+-??-*,7J5*0-+09,* = 82+'*( $ 3* 2,6-83*?610,801630,K< 3*. 5623&9,7,,;,*07:6-*/09,09,3! 06,1>B368+17, & *09,1885?-,.0, ,7<09,3?3*,7,?6380-7,09,732,2,091.7J0,6616<81*8,*0630-1* 832?7<>168,.+3:156K 3709,,623*7&1@,,? 09,-6B36-*.5706-,7/1-*/ B9-+, 09,-6 1B* 2,* 36, 30 09, >61*0< 09,,623*7 3*. 09, 3?3*,7, >168-:+H-2? *7 1> +3:156,67 >6123:613.&. &9,2,6-83*7*1B:,/-*09,-6+1*/832?3-/*018+,3609, 38->-8-7+3*.7<:6-*/-*/ 09, ,678+17,,*15/901+35* @71*1@H1& *561?,<09,H,36:6-*/709,056*-*/?1-*0-*09,B363709,,623*1>>,*7-;,-*577-3

89 The Modern World 71 >3+0,67<09,*,*.7-*.-7370,6B9,*09,362H1>,*, ,*8-68+, */63.3>0,6 3*109,60,66-:+,B-*0,6<09,756;-; ,*.,6-*3*536H&9,,370,6*>61*0-73: ?7,& *109,6.,>,30<B-09,G53++H/6,30+177,7-*9523*+-;,73*.B,3?1*7<B3-07-*09,.,7,607 1*061+1>09,>6-83*81370/-;,709,++-,73:37-7>163+3*.-*/-*-8-+H&#61209,6,<09,H 9,-7+-:,630,..56-*/3.36-*/,623*63-.&E-09.63B-*/01*1609,6*03+H<5771+-*-9,3.7 09, >378-70,?5:+-8 1> 3+1< B9,6, 9, 06-,7 01-2?+,2,* /-*3+ >378-70?61/6327-* 3?56,>162&,623*H-7*1B>168, ?H03+H01701?09,3++-,.362-,7&,3*B9-+,<++-,.3-6?1B,6:6-*/709,B36912,01,623*H&-+-036H3*.8-;-+-3*036/,07 36,.,7061H,.< B-09/6, ,7-* 9523* +-;,7& * 6,7?1*7,< 09,,623* 3=-O7 388,+,630, 09,-6832?3-/*73/3-*70,B73*.109,65*.,7-63:+,7<.,?160-*/09,201+3:15616,I0,62-*3! 0-1*832?7&#38,.B-09-*86,37,. 380-;-0-,7 >612 09, 6,7-703*8, >-/90,67< 09,H 6, ,;,6 216,:6503+6,?6,77-1*J,&/&-*-.-8,<63.156<3*.,+7,B9,6,K&.%&& &36+H-*09,H,3609,++-,7+3*.30*=-1J03+HK&9, H;-8016H301*0,37! 7-*1>168,709,,623*0611?7016,06,3001*1609,6*03+H<B9,6,09,H91+.09,-6/615*.5*! 0-+09,,*.1>09,B36& 009,732,0-2,<09,,370,6*>61*081++3?7,7<3*.09,,.62H+35*89,73*1>>,*7-;,0930 G5-8@+H 83?056,7 09, <#-*+3*.< 123*-3< 5+/36-3< 3*. 5*/36H< 3*. 096,30,*7,623*H-07,+>& *09, ,86,8H<09,2,6-83*73*.09,6-0-79:5-+.5?32377-;,-*;37-1*>168, *.7 1* 09, 1623*.H * 5*, < & >0,6 7,;,63+ B,,@7 1>-*0,*7, >-/90-*/ 01?610,8009,366-;3+1>*,B75??+-,7<09,++-,77588,,.-*?-,68-*/09615/909,,623*+-*,7& 7,81*.36H-*;37-1*7588,,.7*,36367,-++,7&9,,623*7<30038@,.>61209,B,7037B,++ 37 >612 09, 71509< 6,06,30& 1B,;,6< 09,H 7+1B 09, 3.;3*8, 1> 09, ++-,7 81*7-.,63:+H& * 5/570 < :,630,. 3*. 93*.,. 1;,6 01#6,*89 B 0 B< B917,#6,, #6,*89#168,7J5*.,6,*,63+,8+,68K+,3.09,,*06H-*0109,83?-03+& 9, H,36,*.7 B-09 09,? J-* 09, 6.,**,7K< */ 300,2?0 1> 09,,623*>168,701/,009,5??,693*.1*09,B,70,6*>61*0&9,*,B+1*/63*/,!B,3?1*7 J5*23**,.?+3*,73*.618@,07K?61;,*10,>>,80-;,&*.,7?,630-1*<-0+,616.,671+.,62,* 3*.7-I0,,*!H,36!1+.:1H701.1>61*0.50H& &*#,:6536H<30M<117,;,+0< *.03+-*2,, ?+3*7>16.,3+! -*/ B-09,623*H 3>0,6 09, B36< 3*. >16 16/3*-7-*/ 3*,B 3*.-2?61;,.;,67-1* 1> 09,,3/5, 1> 30-1*7& B1 21* ,6< 117,;,+0.-,7< B9-+, 03+-*O7,. 62-,7 3.;3*8, 01B36. -,**3 3*.,6+-*<.6-;-*/ *7 1> 6,>5/,,7:,>16, 09,2&,3;H >-/90-*/-* 09, 706,,071>,6+-*,*.7B9,*-0+,6O ,-76,?160,.3* a*-0=1>>,6701*,/10-! 30,09, *8,71>3 *3H<09,B36-*561?,-71;,6& * 5/570< 117,;,+0O7 7588,7716<;-8,!?6,7-.,*0 6523*< ,7 09, 57, 1> 09, 3012 :12: 3/3-*70 3?3* J < 3/373@-K& 3?3* 83?-05+30, , 1*,?0,2:,6 < 3*.019-3*/3-!9,@1*,?0,2:,6& /.<"%& 7 ;,*:,>16, 09, B36-* , ,< 6523*< *. 03+-*<.,8-., 09, >5056,16/3*-730-1*1>,623*H<3009,81*>,6,*8,-*C&30,6-*09,H,36<09,56,2! :,6/ *;,70-/30,09,B3686-2,71>09,3=-+,3.,673*./,*,63+7&*09,?,38, 06,30-,7 B-09 09, >162,6 3++-,7 1> 09,,623*7< 09, 23?7 1> 561?, 3*. 09, 81+1*-,7 36,

90 72 HISTORICAL BACKGROUND 3/3-*6,.63B*&03+H:,812,736,?5:+-8& ,23-*73?61:+,2:,8357, ,.-*! :,0B,,* 09, B,70,6* 3*. 09,,370,6*?1B,67&,+/-52< 9,,09,6+3*.7 3*. 5I,2:156/ >16209,,*,+5I<3*16/3*-730-1*>16,81*12-881!1?,630-1*& 9,23-**,B-* * ,1501>09,3++-3*8,0930B1*09,B3636,09,3?H-<09,*0,6*30-1* >570-8,<09,*0,6*30-1*3+1*,036H#5*.3*. /1;,6*2,*07 B-09 21*,H 3*.,I?,60-7,& 1B,;,6< 09, ++-,7 63?-.+H 7? */-.,1+1/ *, *-701;-,0*-1*<1885?H-*/,370,6*561?,3*.?36071>8,* ?,M3*. 09,+-:,63+!., B,70,6*3++-,7J<<3*.#63*8,K&+6,3.H-*30 J,B 32?79-6,< K 3*-*0,6/1;,6*2,*03+ 81*>,6,*8, 93. 3/6,,. 1* 3*,B 21*,036H 7H70,2<1*+H7H2: H0-,.01/1+.& ,09,2,6-83* ,:37-821*,H1> 09,*1*!81225*-70B16+.&9-77H70,23++1B709,01-*>+30, B-++<09,6,:H-2!?17-*/ 3*-*>+30-1* 03I 1* 09, 6,70 1> 09, B16+. J37 3 2,3*7 1> 6,815?-*/ 09,-6/,*,6157 /63*071>3-.3*.86,.-07K& > :,623*H -7.-;-.,. -* > ?30-1*=1*,7J>1609,1;-,0*-1*<09, *-0,.030,7<6, *<3*.#63*8,K<75:.-! ;-.,.-*5R 3.2-*-70,6,.:H,623*7&,6! +-*<B *09,1;-,0=1*,<-7.-;-.,.-*370 '? B <83.5 '**?1 < 3*.E,70,6+-*&*<09,2,6-83*7812,B-0937?,8-3+?+3*> ?,-*09,?,6-1.1>6,81* *3>0,609,B36J09, :,/-*70116/3*-7,09,,370,6*561?,3*815*06-,7-*381225*-70:+18&E9,*09,577-3*7 6,>57,0175??+HE,70,6+-*J+18@3.,1>,6+-*K<09,B,70,6*3++-,7>+H-*?61;-7-1*>61209, E,70&9-7,?-71.,236@709,:,/-**-*/1>09,1+.E36J!K,8357,09, ++-,7 36, 5*3:+, 01 6,389 3/6,,2,*0 1*,623*H< 09, 1;-,0 =1*,:,812,7 09, B 0 ' J<; H 3 1*,!?360H 7030, 5*.,6 09, H 1> *-0HK<B9-+,09,B,70,6*=1*,736,16/3*-7,.3709,B = 'J<09,96-7! 0-3*., *63..,*35,6-7 09, > *8,++16K& 9,,623*#,.,63+,?5:+-8-7 G5-8@+H-*0,/630,.<? H3*.,81* H<:50*10H, H<-*09,B,70,6*3++-3*8,& *<09,>162,6++-,7.6->0>5609,63?360&* 09,E,70J *0-86,30H 6/3*-730-1*< 09,: H 16/3*-730-1* 1> 09, B,70,6* 3++-,7K-7 86,30,.& 9,,623* #,.,63+,?5:+-8.1,7*1041-*5*0-+ & "%'& & <: & E9-+,-* 09, B,70,6* 561?,3* 815*06-,7< * *-70?360-,7 6,23-* 7061*/JB-0975??160>61223*H+,3.-*/-*0,++,8053+7K<09,1;-,0*-1*23@,709,815*06-, ?-, *-70 1*,!?360H 7030,7 J*1*!81225*-70 +,3.-*/? *7 36, 366,70,. 1* 8936/,71>81*7?-638H<16>168,.01/1-*01,I-+,K&30-1*3+!81225*-70736,711*6,?+38,.:H +1H3+ >1++1B,67 1> 03+-*< 16,+7,,I?,++,. >612 09,-*0,6*30-1* *-70 16/3*-730-1*7 J *"5/17+3;-3< B91:,/-*7 01,I?,6-2,*0 B >>,6,*0 >162 1> /3*-730-1*>-6273*.>38016-,723*3/,.:H09,B16@,67<6309,6093*:H09,8,* ! 0-,737-*09,1;-,07H70,2K& >0,603+-*O7.,309-* <6,7-703*8,0109,1;-,0.12-*30-1*3?!?,367-*6,;1+07-*370,623*H J K< 1+3*.3*.5*/36H J K ,75??6,77,.:H577-3*0611?7& 2 +$%.#% *<-*9-*3<9-3*/3-!9,@<09,2,6-83*3++H.56-*/09,B36<-7.,>,30,.:H09, 81225*-706,:,+362H1>4O03*.>+,,7013-B3*<3*-7+3*.1>>09,813701>23-*! +3*.9-*3&*09,23-*+3*.<3116/3*-7,709,,1?+,O7,?5:+-81>9-*3<B-0909,,. 62H3*.09,81225*-70?360H37-07:37-8-* *7&>0,63.,83.,09,3++-3*8,B-0909,

91 The Modern World 73 1;-,0 3*. 1* 9-7 1B* ,;1+50-1*36H,I?,6-! 2,*07 J9, 6,30,3?#16B36.<!< 9, ,;1+50-1*<!K< B9-89,I , 815*06H 3*.*,8,77-030, */,-*,81*12-8?1+-8H 3>0,6 9-7.,309-* & A: &*09,#36370<16,3-7.-;-.,.-* 0B1 1885?30-1* =1*,7< 321*/ 09, 57! 7-3*7J1609K3*.09,2,6-83*7J1509K& &: #6,, XE,70,6*Y E16+.S 3*. S9, 1225* S<*1B 7?3* 09, B91+, 1> 09, * 81*0-*,*0&9,2,6-83*?6,7-.,*0</ J!K<> ,709,-7,*91B,6.18! 06-*,1> H *06-,7096,30,*,.:H09,1;-,0*-1*& %$#%':'$ $. "&&& 22,.-30,+H3>0,609,,81*.E16+.E36<09,-*>+1B1>,B /63*07-*09,-..+, ,709,63:815*06-,701>16209,63:,3/5,&,B7>-/9009, *.-* 3*-*.,?,*.,*0763,+-786,30,.-* 3+,70-*,&0?612?0+H:,/-*701,I?,+*1*!,B-79<23-*+H ,70-*-3*7& K:,812,-*.,?,*.,*0<?360+H3736,75+0 1>6,:,++-1*7<?360+H3736,75+01>3.,8-7-1*:H09,3:156J K/1;,6*2,*0-*1*.1*& * < 09,#6,*89 06H 01 6,83?056, 09, 81+1*-,7 J-,0*32< 32:1.-3< 317K , 3?3*,7,.56-*/ 09, B36<:50 09,H/,0-*;1+;,.-* 3 +1*/ B36 3/3-*70*30-1* *.81225*-707/5,66-++3O7&#-*3+.,>,30>1609,#6,*89812,7-* <30-,*-,* 95J-* -,0*32K&.1&& 9, B,70,6* 561?,3*?1B,67< 1885?-,. B ?,3* 2300,67 J561?,3* 81* *-0HK<63?-.+H21;,01B36.7.,!81+1*-730-1*&9,H06H01@,,?09,-6-*>+5,*8,-*09, >162,681+1*-,7B-09063*7>,671>21*,HJ1>0,*81*.-0-1*3+5?1*063.,3/6,,2,*07K3*.37! 7-703*8,-* 2377-;, 21.,6*-730-1*?61/6327& 9, 06H 01 6,?+38, 09, >162,6 81+1*-3+?1B,673709,23-*B,70,6*-*>+5,*8,-*>6-833* &9,7,?1+-8-,736,1>0,*.,*15*8,.37S*,1!81+1*-3+-72S& &6H-*/01,I?+1-009,0,*7-1*:,0B,,*09,75?,6?1B,67J09,3*.09,1;-,0*! -1*K<23*H1>09,*,B815*06-,781*>,6-* 3*.5*/3*.06H01> *8,& 3*H1>09,9-6.E16+.+,3.,6736, *0,++,8053+7B91+-@,01,I?,6-2,*0B-09/63*!.-17,?+3**-*/<789,2,7>1663?-.-* *3*.21.,6*-730-1*<:50>-* ,37! -,601/,021*,H>61209,E,70093*>61209,1225*-70+18& H<.,!81+1*-730-1*-7; H812?+,0,<:5023*H1>09,*,B815*06-,736,711*-*! ;1+;,.-*-*0,6*3+?1B,6 7065//+,7< B-09.->>,6,*0?360-,7 7,,@-*/ 75??160,-09,6 >612 09, 2,6-83*716561?,3*7<16>61209,577-3*7169-*,7,&9,-*0,62-00,*0B367<1>0,*1>3 06-: ,+-/-157*3056,< 8357, 2377-;, 21;,2,*07 1> 6,>5/,,7 J,7?,8-3++H 1> 7@-++,. 3*. 9-/9+H063-*,.?,1?+,<B91,*.5?B16@-*/,-09,6-*09,E,7016-*09,/61B-*/-*0,6*30-1*3+ :56, ,7K<0930> ,+183+.,;,+1?2,*0& :$%' $.$,0 * <-: *< 03+-*O7 7588,7716< 056* (?5+$!% 5?09,9,301>09,1+.E36&,3++1B709,370,623*701:5-+.5?09,,6+-*E3++J23@-*/-0;-605! 3++H-2?177-:+,>16370,6+-*,6701;-7-009,?617?,6157E,70,6+-*K&9,*9,7,*.72-7!

92 74 HISTORICAL BACKGROUND 7-+,7015:3JB9,6,#-., ,01?1B,63>0,63/5,66-++3B363/3-*70 6,7-.,* <37035*892,6-83*3++HK&9,,;,*07706,*/09,*09,?6,70-/,1>;=:<<09, *,B?6,7-.,*01>09,J!K& 2,6-83* >16,-/*?1+-8H J?360+H 210-;30,.:H 09,.,7-6, >16 1?,*-*/*,B 01 09, 3/3-*:112-*/2,6-83*,81*12H<?360+H:H09,.,7-6,0181*03-*81225*-72K+,3.701,*! 03*/+,2,*01>09,-**52,615781*>+-807-*.->>,6,*0?36071> 09,B16+.J15093*.-..+,2,6-83<>6-83<,7?,8-3++H'3-6,K&* ,-6-*0,6;,*0-1* +, , & < B9-89,*.7-*.,>,30< B9,* 09, 81225*-70 6,:,+7 09, 1509-,0*32,7,83?-03+J3-/1*< K& =? 2 -. D * 09, 09, -,0*32 B36/,*,630,7 1>0,*;-1+,*0 705.,*0?610,70&#38,. B-09/61B-*/ 1??17-0-1*0109,B36< 6,7-.,*0H*.1*&19*71*J!K<09,23-*3689-0,801>09, 2,6-83* B,+>36, 7030, J1 B 2<K<.1,7*10 7,,@ 6,!,+,80-1*& ,7716' -DJ!K3*.30-1*3+,856-0H.;-716,*6H-77-*/,6<6,3893?,38,3/6,,2,*0 B-0909,1609-,0*32,7,<:50-I1*-7>168,.016,7-/*1;,609, 2J>1603?!?-*/09,?91*,71>9-7? ;,6736-,7-*09,6,!,+,80-1*832?3-/*1>K& * 561?,<?5:+-8 1?-*-1* 056*7 3/3-*70 09, 2,6-83*7& *?6-+ < ,> !.,*073009,#6,-,H* RJ>15*.,.:H09,2,6-83*7-*-*,6+-*K.,;,+1?369, >3:71+50,6,4,80-1*1>S2,6-83*83? *.-2?, S<>612B , 1> 09,2 B-++,;,*053++H.63B36/52,*07>163B361>0,66161*09,,703:+-792,*0J' = K& *3H<705.,*07-* /,325892,.-30-7,.7,6-,7 1>.,21* *7 36-7< 6,7-.,*00BJ!K23@,73791B1>>168,:H7,*.-*/03*@71*09,B3H0109, 83?-03+<+,3;-*/ ,7716,16/, 12? ,09-*/3:150S6,>162S& * 09, 3*. 561?,</61B-*/?617?,6-0H< 09, 6,75+0 1> 09, 6,752?0-1* 1>*,36+H >6,, 063.,<3*.3?61!/61B09?1+-8H0930>3;1567-*;,702,*0<3*.09,> ,?170!B36< /,*,630-1* 6,389, < +, /*->-83* */,7& 1*752,6-72 3*. 06,*.H?9-+171?9-,7 J*,1!236I-72< > *7 B ? < 09, S>+1B,6?1B,6S! 21;,2,*0<3*0-! *-72<09,7,I53+3*.109,6+->,!70H+,6,;1+50-1*7<,*;-61*2,*03+! -72K 096-;,& 1.1,;,6 216, 32: *.,I?,*7-;, ?61/6327 3*.-*86,37,..,! 23*.7 >16 +,-756, 3*./5363*0,,.-*812, 6,/36.+,77 1> B16@ *8,7 JB,+>36-72K& 7?,8-3++H-**/+3*.<03+H3*.,+/-52<300,2? ,09,7,.,23*.7B,3@,* 09,*30-1*3+,81*12-,7 J3+0915/9-* 09, +300,6 0B1 815*06-,7 7061*/ S793.1B,81*12-,7S 812,-*01,I-70,*8,K&,3*B9-+,<09,+17,671>09,,81*.E16+.E36<,623*H3*.3?3* 93;,,2,6/,.376,/-1*3+75?,6!?1B,67& *7,G5,*8,1>09, ,/ *7-* 09, 1+. E36< 7,;,6, 6, *7 1* 09, H 7?,*.-*/< 3*. 09,-6 81* *3+ 812! 2-02,* ,+30-;,+H 5*932?,6,. 236@,0,81*12H JB-09,81*12-8 +,/ * >1++1B-*/ 6309,6093*300,2?0-*/0170,,6:57-*,77?6380-8,7K3*.6,+30-;,+H+1B03I,7&.$,4 9,1;-,0*-1*6,03-*775?,6!?1B, <:50-0:,812,7-*86,37-*/+H23*->, ,81*12-87H70,2-72-6,.-*2377-;,-*,>>-8-,*8H3*.81665?0-1*&9,,I063;3/3*0?612-7,7 1> ,;-*<093009,1;-,0*-1*B-++756?37709,E,70B-09-*H,3673* ;-,03*B-++:H09,*93;,6,389,.3*,B703/,-*09,,;1+50-1*1>09,9523*7?,8-,7<36, >16/100,*& * 09, >+32:1H3* ,; ,.:H 09, 5*-*7?-6-*/ 3?? @ 5 *J!K&6,=*4,;O7?1+-8H-7:37,.1*09,81*8,?01>09,1;-,0*-1*37 75?,6!?1B,6<,I,60-*/>5++9,/,21*HB-09-*-071B*7?9,6,1>-*>+5,*8,&957<B9,*-*09, 7?6-*/1>=,8917+1;3@-3*?360H+,3.,67+,.:H+,I3*.,65:89,@7,015001?61.58, 3S B *>38,SB-09150?61?,681* *1>1781B<577-33*.109,6 370,6*+18*30-1*77,*.03*@70175??6,7709,5?6-7-*/3*.016,?+38,09,?360H+,3.,679-?

93 The Modern World 75 B-09+1H3+75??160,67&0B3701:, ,77> H791B1>1;-,0>168,& &,-*>168-*/ 09,( = '< 09, 1 ( J16/3*-7,.:H 3;-.18@,>,++,63*.,*6H-77-*/,6K06-,701>1623*-*0,6*30-1*3+?1+-8H,+-0,1>:3*@,67< 816?1630,+,3.,67<? *73*.1?-*-1*23@,67>61209,<E,70,6*561?,3*.3?3*& E-0909,,I8,?0-1*1>,3/3*J!K<3++09,6,8,*02,6-83*?6,7-.,*0736,2,2:,67 J360,6<579<+-*01*K& *09,E,70<09,,I063;3/3*07?,*.-*/1>09,?6,! ;-157.,83.,937>+11.,.09,B16+.B &* < 6,7-.,*0 -I1*< >38-*/ 3* 5*3;1-.3:+,.,! ; * 1> 09,.1++36<-7 >168, ?,*. 09, 81*;,60-:-+-0H1>09, *01/1+.<0957,*.-*/ 09,6,001*E11.77H70,2&9,6,36,7936?-*86,37, =+/* -. +;'@$.%%A C(1 <+5 '-@$#.%%A 4 A 1>09, 1-+?6-8,<,*/-*,,6,.:H 09, 8360,+ 1> 1-+ 3*.?,061+,52,I?160-*/ 815*06-,7 J < K<3*.3?3*,7,3*.63:-3*816?1630-1* */09, :5H5?+36/,2,6-! 83*91+.-*/7&9,7,.,;,+1?2,*077-/*3+09,,*.1>3*,631>2,6-83*,81*12-875?6,2! 38H< ,.,>,30-*-,0*32236@709,,*.1>09,2H091> H-*;-*8-:-+-0H&9,.,83.,81*0-*5,75*.,609,7?,806,1>B16+.B-.,-*>+30-1*<9-/903I30-1*<7936?+H-*86,37-*/ 5*,2?+1H2,*0<3*.-*86,37-*/B166-,73:15009,;-3:-+-0H1>09,B,+>36,7030,& *09,<09,6-+30, ,7-.,*0-22H360,6J!K @,S9523* 6-/907S09,:37-71>2,6-83*>16,-/*?1+-8H<:5075>>,67:3.+HB9,* 9,> :,630,09, 2,6-83* 91703/,7 9,+.:H 09, >5*.32,* ,/-2,-* 63* JB ,. 09,?61! 2,6-83*7939,=3K&16,1;,6</61B-*/ >380-1*1;,69-/903I:56.,*73*./1;,6*! 2,*06,/5+30-1*+, */?1?5+3675??160>161*3+.,3/3*JS1;,6*2,*0-7*1009, *<-0-709,?61:+,2SK<B913+71?612-7,701:6,3@09,91+.1>09,6-+30, ! 7-1*1*2,6-83*>16,-/*?1+-8H& &&>:*561?,<09,+-:,63+!., ,J/1;,6*,.:H 8,* ,*06,!+,>0?360-,73* *7K:,812,709,5*-;,673+*162<,;,*->-*56@,H 3*.6,,8, H6,/-2,7-*0,6>,6,B9,*., ? /,071501>93*.&1225*-70?360-,7 36,*1 +1*/,6? H 7-/*->-83*0 J,I8,?0-*#63*8, 3*. 03+HK& * 23*H 815*06-,7< 09, :3*.1* 09,-6 >3;156-0,?1+-8-,7 J7-*8, 09, O7 *30-1* *< 7030,! 81*061++,.21*1?1+-,7<?610,80-;,75:7-.-,7K<,-09,6:,8357,1>09,-6.,?,*.,*8,1*813+-! 0-1*7 B-09 09, *!., < 16:,8357, 1> 09, 6,G5-6,2,*07-2?17,.:H 09, 561!?,3*81* *-0H3*.09,6,30-,71>12,& B1 6,2*3*07 1> 09, *0,6:,++52 3*. 09,,81*. E16+. E36.-73??,36 >612 09, 561!?,3* 78,*,& * 1605/3+< 3+3=36.-,7-* < ,7716 3,03*1 J!K-7 1;,6! 0961B*:H09,.-73>>,80, HB9,*09, 1605/5,7,81+1*-,7-**/1+33*.1=32:-G5, 36,+170&8,* ?63/ < ,7<711*,2,6/,73709,+,3.-*/?1+-0-! 8-3*&,,* ,,637?6,7-.,*0JK&*?3-*<#63*81.-,7-* <93;-*/3663*/,.3?,38,>5+ 063*7-0-1*& 11* 09, >#,+-?, 1*73+;,= 150>+3*@ 09, 3+6,3.H 21.,630, ],561!81225*-707^& 1605/3+3*.?3-*,*0,609,561?,3*1225*-0H&.$,5 $,, *09,,36+H,-/90-,7< 6,7-.,*0''J<!K3*. 6-2,-*-70,64 1 J*-0,. -*/.12<!K:,812, 7H2:1+7 1> 3 81*7,6;30-;, 6,380-1* 9,-6,81*12-8?1+-8-,7 36, 3.1?0,. 3*. 3.3?0,.:H 2170 B,70,6*/1;,6*2,*07<-*! 8+5.-*/0917,+,.:H JB91-*86,37-*/+H.63B09,-675??160> ,8+377-*0,+! +,8053+7<:56, *. B9-0,! B16@,67K& *#63*8,< 09, ,7-.,*0-00,63*. J! K 3:3*.1*7 09, * ?1+-8-,7 3>0,6 1*, H,36& * */+3*.<,;,* 09, ;,6H * :156?360H< 3>0,6 23*H H,367-* 1??17-0-1*<,;,*053++H.61?7 09, 1*8,

94 76 HISTORICAL BACKGROUND 7386,.*30-1* *8+357,<B9,*1*H+3-6:,812,7?360H+,3.,6JK& S 6-; *S3*.S812?,0-0-;,*,77S36,@,H,81* ,/-,7/1;,6*2,*0706H0163-7, 8379:H7,++-*/1>>*30-1*3+-7,.-*.5706-,73*.,*81563/,3* :57-*,77, :H 630-1* *7<6,!16/3*-730-1*7<3*.0,89*1+1/-83+-**1;30-1*7&9, *86,37, 03I! 6,;,*5,7B-09150S@-++-*/09,/117,0930+3H709,/1+.,*,//7SJ2170/1;,6*2,*0781*0-*53++H 65* 95/,.,> *. 36,:56.,*,.:H.,:0K& * 812:-*30-1* B-09 1>0,*?,6;,67, 236/-*3+ 03I630,709,6-7-*/.,23*.>16S,>>-8-,*8HS86,30,7SB,+>36,063?7S<1609,S ,0HS&* 561?,<9-/95*,2?+1H2,*0:,812,7,*.,2-8M.,7?-0,81*8,6*3:15009,+1*/!0,62;-3:-+! -0H1>7030,!>5*.,.?,*7-1*7!7H70,27<09, /, 1>6,0-6,2,*0>3++7&9, >*,0!03I?3H,6701*,003I!81*752,6781*0-*5,701>3++&.%&&"%'& E-09 09,,I8,?0-1* 1> 09, 81*0-*5-*/ B36:,0B,,* *. 610,703*0,I06,2-707-* 1609,6* 6,+3*.< 09, 0, > 37G5,*30-1* *?3-*< 561?,-7 30?,38,& 11+-/3*73*.3> *3+;-1+,*8,3*.09,6,36, >6-/90!B-*/81*! 7?-638-,7:,9-*.712,38071>;-1+,*8,&+101>0, ;-1+,*8,-7381*7,G5,*8,1>81*! >+-807-*09,,363*.-..+,370J 3+,70-*,<,:3*1*<63*<63GK&,>0!B-*/0, J10, 62,,#63@0-1*K.-73??,367& 9, ,;,* *370,6*561?,&*< 1+-79B16@,67<+,.:H5 <.,23*.09,6-/9001>1623*-*.,?,*.,*0+3:1565*-1*3*.09,6,36,23*->,7030-1*7 3*.6-107&9,577-3*7-*0,6;,*,<:5083**1075??6,7709,8+3*.,70-*,1??17-0-1*&*< 09,B16@,673/3-*6-7,<3* ,09,H/,009,-65*-1*<3*.2589,+7,:,7-.,7&* <09, 6,>162!2-*.,.B *:,812,7?360H+,3.,63*.J-*K 6,7-.,*01>09,1;-,0*-1*&,-22,.-30,+HB-09.63B709,577-3*0611?7>612>/93*-703*B9,6,09,HB,6,75>>,6-*/ 9,3;H+177,7-*3? ,.B363/3-* /5,66-++3>-/90,67&6H-*/01-2?61;,09,,>>-! 8-,*8H1>09,1;-,0,81*12H<9,5*-*0,*0-1*3++H5*.,62-*,7?3601>09,,703:+-79,.1;-,0?1B, ,<0957+,00-*/+117,>168,7:,H1*.9-781*061+&009,732,0-2,<95/,*52! :,671>?,1?+,-*09,370,6*+18815*06-,7J=,8917+1;3@-3<370,623*HK06H01,783?, >61209,81++3?7-*/81225*-70,81*12H0109,E,70&E9,*09,:16.,6736,1?,*,.<?,1?+, >+,,:H09,091573*.7<9370H6,>16273**15*8,.:H09, ,71*+H+,3.01.,23*.7>16 >5*.32,*03+? *.,81*12-86,>162&*812?+,0, H09,81225*-70+,3.,673:!.-830,1636,.6-;,*>612?1B,6<3*.?61;-7-1*3+/1;,6*2,*077, *@09,815*06-,701 09, E,70< , ,>162 09,,81*12H& 1*, 1> 09,2 7588,,.7-*.1-*/ B930 09, 81225*-707-*7-3.16,>162 09,-6,81*12-,7 B ,+-*G5-79-*/? ?1B,6& 5! 2,61576,?5:+-87B-09-*09,1;-,0*-1*-07,+>.,23*.-*.,?,*.,*8,J2170*103:+H09, ,7<09,@63-*,<,16/-3<: , ,7K&93++,*/,.:H09,23H161> 1781B<16-7",+07-*<16:389,;-71570,.<3*.09,1;-,0*-1*75..,*+H8,37,701,I-70& 0-76,?+38,.:H3(<?) 2& * 7,;,63+ 1> 09,2<-*8+5.-*/ 577-3<-66,!.,*0-703*.-*.,?,*.,*8,21;,2,*077?6-*/5?<06H-*/016,.63B09,23?1>09,>162,61! ;-,02?-6,&*09,3+@3*<09,"5/17+3;-3* *-1* ;,.<:50 09,6, *>+-80 3*. :-00,6>-/90-*/,65?0J,7?,8-3++H.56-*/09,B36-*17*-3!,6=,/1;-*3<5*0-+09,?,38,3/6,,! 2,*071>K& &#1$4$<",",,= $.%& (& &E-0909,2,6-83* */09,+,3.,679-?1>09,E,70,6*B16+.<561?,3*?1+-0-! 8-3*783*056*09,-6300,*0-1*016,81* *1>09,.,;37030,.,81*12-,7& &' 2< 3#6,*89? *<?61?17,7 09, 86,30-1* 1> * 75?63! *30-1*3+< 3??36,*0+H*1*!? H 01 6,/5+30, 09, *. 70,,+-*.5706H-* E,70,623*H 3*.#63*8,& E-09,3* 1**,0< 9, 36/5,7 0930#63*8, 3*.,623*H 2-/90?50

95 The Modern World ,09,-6+1*/!65**-*/3*03/1*-72->/-;,*,81*12-8-*8,*0-;,7>1681!1?,630-1*&9,?61!? B,+812,.:H 09, E,70,623*/1;,6*2,*0 3*.:H 09,/1;,6*2,*07 1>,+/-52< 03+H<5I,2:156/<3*.09,,09,6+3*.7& &+1*/B-09#63*8,3*.,623*H<09,7,>156815*06-,77-/*09,6,30H1> 36-7<3*. 09,/ (2(<JK-7,703:+-79,.-*5/570 &9,6-0-79/1;!,6*2,*0.,8-.,7* *<:,8357,-0-7*10?6,?36, ,*.,6*30-1*3+71;,6,-/*0H01 S3*-66,7?1*7-:+,:1.H3??1-*0,.:H*11*,3*.6,7?1*7-:+,01*11*,SJ3709,6-0-79?6-2, 2-*-70,600+,,,I?+3-*7K&9, *3++H ;,66-.-*/-2?1603*8,0109, * *3+81*8,?0-1*1>? ?1B,6;,70,.-*09,S-*/-*?36+-32,*0S3*.-*+183+ /1;,6*2,*0&0-7*17,86,0<093009,-72,3*001:,1*+H3:,/-**-*/1>3>5609,675!?63!*30-1*3+-*0,/630-1*1>E,70,6*561?,&.>" %> &*3689<,>> ,*/09,*,81*12-8-*0,/630-1*1>09,7-I!815*06-,76,! 75+0-*09,6,30-,71> 12,< B ,30, 09,/ /(< JK 3*. 09, 561?,3*012-8*,6/H1225*-0HJ563012K&9,+300,6-71>+-00+,-2?1603*8,&9,*3! 0-1*3+/1;,6*2,*076,>57,017566,*.,681*061+1>09,-6*58+,36?1B,6?61/6322,7& *? ,627<09,06,30H1>12,-736,06,30>61209,75?63!*30-1*3+-72,2:1.-,.-* 09, & 0/-;,7 3/6,30,6 61+, 01*30-1*3+/1;,6*2,*07 093* 09,,36+-,6 06,30H< 0915/9-0.1,7?61;-.,>1609,01:,812,75?63*30-1*3+37,81*12-8-*0,/630-1*?61! /6,77,7&9,//(.(<812?6-7-*/3??1-*0, *,67>61209,2,2:,67030,7< :,812,709,3.2-* ;,3*.? ,3601>09,81225*-0HM09-775?63!*30-1*3+:56,35! :1.H-*-0-30,73*.?6,?36,7?61?173+7B9-8936,09,*75:2-00,.0109,(?4. 9,06,30H-7? H-2?1603*0-*09,>-,+.1>063.,?1+-8H09,06,30H23*.30,709, /63.53+,+-2-*30-1*1>063.,:366-,67321*/2,2:,6*30-1*7<09,.,;,+1?2,*01>381221* 036->>>16-2?1607>61209,6,701>09,B16+.<3*.09,86,30-1*1>381221*3/ ?1+! -8HJ K&9,063.,3/6,,2,*0-7+36/,+H:37,.1*09,?6-*8-?+,71>>6,,063.,<:5009, &6, *< < B,.,*< B-0=,6+3*.< 3*. 1605/3+ >162 09,/ = 1 J#K&#-*+3*.3*.8,+3*.3+71:,812,2,2:,67&957< :H<09,B91+,1>B,70,6*561?,JB-0909,,I8,?0-1*1>?3-*3*. 1605/3+K-71>>-8-3++H ,.01>6,,063.,&*+-@,09,<#937*175?63!*30-1*3+32:-0-1*7&>> *816?1630,09,B-09-*09,#!3/6,,2,*0>3-+& &*;-,B1>09,O73??36,*0,81* ,77<6, *:,/-*7*,/ *7 01B36.7 2,2:,679-?& 1B,;,6<-* 3*536H < 3*. 3/3-*-* < 09,#6,*89?6,7-.,*0 936+,7., 35++,;,01, ,2:,679-?<? H:,8357, 1> 09,-7+3*.O7 8+17, 0-,7 B-0909,*-0,.030,7& &9,<09,<3* ,6/,-*5+H5*.,61*,7,01>-* *7<09, / (<<:503/3-*,35++,1??17,73*H?61?173+>163*,*+36/,2,*01>09, 16 3*,I0,*7-1* 1>-07?1B,67& >0, ,7-/*30-1*-* 3H < ,7716<,16/, 12?-.15<1?07>163216,?61!S561?,3*S81567,& &0 12?-.15O775//,70-1*< ,,0-*/1>09,+,3.,671>09,2,2:,67030,7-7 9,+.-* 9, 3/5,-*,8,2:,6& * ,7 09, B-09?+3* ,30, 3?,623*,*0>-*3*8-*/3663*/,2,*0&,;,*5,736,01:,/3-*,.>612+,;-,71*-2?16073*. > ?,68,*03/,1>09,;3+5,!3..,.03I81++,80,.:H2,2:,67030,7&9, ,07 5? 3 >632,B16@ >16 >16,-/*!?1+-8H 81!1?,630-1* 321*/ 09, 2,2:,6*30-1*7& +,36+H<? *.>-783+1:4,80-;,736,6-7-*/0109,01?1>09,3/,*.3&009,732,0-2,<09,/1! 39,3.-7/-;,* >16 09, 1?,*-*/ 1> 2,2:,679-?*,/ *7 B-09 6, *< 6,+3*.<,*236@<3*.16B3H&

96 78 HISTORICAL BACKGROUND &*3*536H<06,30-,71>388,77-1*36,7-/*, ,7,>1563??+-83*0815*06-,71* 3*536H<<:5016B3H;10,73/3-*702,2:,679-?-* 36,>,6,*.52&6, *-73 S.->>-85+0?360*,6S >612 09,;,6H 70360<:50-* 5*, ,>,6,* *7 150-* >3;1561>2,2:,679-?&1B,;,6<?61:+,276,23-*81*8,6*-*/09,.-706-:50-1*1>09,>-783+ :56.,*1>09,& &0-73/6,,.09306, * ,8,-;,3? ,:30,1>-073**53+*,081*06-! :50-1*70109,&9,-2?1603*0-775,5*.,6+H-*/09,7,*,/ *7-7<B9,09,609,-7,77,*0-3++H37030,!+-@,6,.-706-:50-1*-70-* *<03@-*/21*,H9,6,<3*.7?,*.-*/-009,6,< */ 01 B , 16 +,77?1B,6 3*.-*>+5,*8, 1*.,8-7-1* 23@-*/M ! 1?,630-;,5*.,603@-*/01/,*,630,25053+/3-*71>063.,&709,38G5-6,7*,B?1B,673*. *,B1??1605*-0-,7>167?,*.-*/21*,H<O6577,+7O-763?-.+H:,812-*/3 7H2:1+ 1>? *.:56, ::H-*/&*,-*703*8,-709,,I?3*7-1*1>3-.01>162,681+1*-3+?17! 7,77-1*71>09,2,2:,67030,73*.01109,6+,77.,;,+1?,.815*06-,7& &6,,8,,*0,6709,-*& &?3-*3*. 1605/3+36,3.2-00,.&.>(> *, 23416?61:+,2 1> 09, 561?,3* 7030,7 7H70,2-7 09,,I-70,*8, 1>*30-1*3+:3*@7& 9,7,:3*@736,/,*,63++H5*.,67061*/? ?6,7756, ,09,?1+-8-,71>09, *30-1*3+/1;,6*2,*07<-&,& 01 23*-?5+30, 09, 21*,H 75??+H */ 01 09,? ,! 23*.71>09,212,*0&9,/,*,63+06,*.-71*,1>-*86,37-*/-*>+30-1*<0915/930B-.,+H.->! >,6,*0630,7&1*7,G5,*0+H<09,236@,0,I893*/,630,7> ,81*7-.,63:+H& &*368909,/ 4 <2<JK-7-*70-050,.01?61;-.,712,703:-+-0H-* 09,6,+30-1*79-?7321*/2,2:,68566,*8-,7&0-72,3*001:,3>-67070,?01B36.709,63? ,;,2,*01>3*,81*12-83*.21*,036H5*-1*&9-7?614,80-1*?61;,71;,6+H1? M 8566,*8-,7 1> 2,2:,6 7030,7 81*0-*5, 01 > , 3/3-*70, ,6& 9, 7H70,2 83**10 3;,6009,.,; *1>712,8566,*8-,7& 9,09,16H:,9-*.09, :-+-7,,I893*/,630,73*.856:-*>+30-1*:H+-2-0-*/09, 236/-*1>> *>16,3892,2:,68566,*8H ,;-30-1*>61238,* ,& 81221*/ ( <HJK-7-*061.58,.:HB9-8909,8,*063+,I893*/,630,783* :,7,0&9,-7812?6-7,.1>3++09,8566,*8-,7<B,-/90, */0109,,81* ?1603*8,1>,389815*06H&E9,*3*H8566,*8H6,389,709,+-2-01>09,236/-*1>>+58053! 0-1*<16-/-*3++H7,030&?,68,*0<09,8,*063+:3*@71>09,6,7?,80-;,815*06-,736,1:+-/,. 01-*0,6;,*,:H7,++-*/1>>09,7061*/,68566,*8H3*.:5H-*/09,B,3@,61*,&1?6,;,*07-/! *->-83*0.,;-30-1*>61209,036/,0630,1;,6,I0,*.,.?,6-1.7<09,2,2:,67030,736,6,G5-6, ?03??61?6-30,,81*12-8?1+-8-,7& &,7?-0, 712, 7588,77, :50, , J+1B,6-*>+30-1* 630,7< 3*. 3 6,+30-;,?610,80-1* 3/3-*70/+1: ,*8H > *7.56-*/ 09, 7K<-07?6-*8-?3+2,893*-72<09,/D'4 JK< 81++3?7,7-*,?0,2:,6& B ,2:,67< 03+H 3*.6, *<36,>168,.1501>09,&.(&# " & 38G5,7, >162,6#6,*89 >-*3*8, 2-*-70,6 :,812,7?6,7-.,*0 1> 09, / (&, 23@,7?61/6,77 01B */+, 561?,3* 236@,0 09, 01??6-16-0H >16 9-7?6,7-.,*8H& ,,0-*/ -* -+3*< 9,?61?17,7 01 6,21;,*,36+H , 6,23-*-*/ 063.,:366-,67 :,0B,,*09,2,2:,67030,7&9,/ (1>9,3.71> = ;0 7030, 3*. +,3.,67 1>/1;,6*2,*0 3??61;,7 09,?+3*< 7,00-*/,8,2:,6 < < 37 09,.30, >16 09, 812?+,0-1* 1> 09,

Programmabegroting 2018

Programmabegroting 2018 Programmabegroting 2018 ! "$$ !!! "! $!! %!&' " "! & "(!!& " &" ""(& "!!&&!& $!)$ ($$ "! " " " $!''!' ( ' &!$*' &!$'& $!($*' $!($' &!!!! $ (!!" (!!+" (!! &!$ &!$ ' $' $' $!! $"! & " & $ '! " (!!" (!"

Nadere informatie

#$%&'())* +,,, -. / 0

#$%&'())* +,,, -. / 0 5 ) %! &''/%.2$! 6 '/#& 5 7* )! " #$%&'())* +,,, -. / 0-1 2 " 2 2 3 4 1 2 #$%&'())*! "#$%&##'(') %* +,'&'-$..#.'%,'&&..//0'%1,'&&../2#&%! %,3 4 &! 6 '/#& 8 9 9 9 : ) 9 " : " 9 % : : ; : 9 " 5 9 ) 4 " #2/'

Nadere informatie

!" # " $ % &&&$ " $ '( '( ) * + +,( - ). / "! 0 10 &.2 ( ). ( ) * +. *. $ $ $ * 0 $ 3

! #  $ % &&&$  $ '( '( ) * + +,( - ). / ! 0 10 &.2 ( ). ( ) * +. *. $ $ $ * 0 $ 3 !"#"$ % &&&$"$ '('( )*+ +,(-). /"! 010&.2().()*+.*. $$$*0$ 3 %(,!"" # $$ $$ $$ $$ $ % & '( ($ %$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

Nadere informatie

$%%%&'$%'$&&( ) *++ &,"$ ''*++%"%%& -$'./" ' " " 0.$&"%$" ".1*+"..1*/ (

$%%%&'$%'$&&( ) *++ &,$ ''*++%%%& -$'./ '   0.$&%$ .1*+..1*/ ( !" # $%%%&'$%'$&&( ) *++ &,"$ ''*++%"%%& -$'./" ' " " 0.$&"%$" ".1*+"..1*/ ( ".&.$2130.$%$($* $ $..$ &.$.$*%1*" &(./. $4("."$"3 &*$%%&2(&.$ 1$$$50 6".1** $"0.$%$$' $*&77,( 1*$ "'-$ $'," %.'"/.$2,,%$&*$.$&&

Nadere informatie

Roele De Vries Recycling

Roele De Vries Recycling Vj 11 fb 2011 f O 2011 Sc j jb f Mééj f Mééj 2010: R D V Rcyc E (1991): H B Ccë bj Db f/ez C 2011 f O 2011 3 D zj j, z 1992 b c f f z é bjf H f O c z bjf H zj z cc bj c c zj D jz bb c fj jy z b j z, bf

Nadere informatie

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Toelichting Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Hieronder treft u de geanonimiseerde ranglijst per 1 januari 2019 aan voor het woongebied van Land van Matena. Het betreft een momentopname.

Nadere informatie

Team Tijd Team thuis Team uit Locatie Poule Code Scheidsrechter Dinsdag Zaterdag Dinsdag Donderdag

Team Tijd Team thuis Team uit Locatie Poule Code Scheidsrechter Dinsdag Zaterdag Dinsdag Donderdag Dinsdag 05-01-2016 D3 21:30 s.v. Giethoorn s.e. DS 1 Dalvo DS 3 Eendracht, Giethoorn D2L IE H2 21:30 v.c. Emmeloord HS 1 Dalvo HS 2 Bosbadhal, Emmeloord H2H IE Zaterdag 09-01-2016 D1 15:00 Dalvo DS 1 Prota/Urk

Nadere informatie

TEBERDEMEI Het relatieblad van Severinus

TEBERDEMEI Het relatieblad van Severinus TEBERDEMEI H b S 2014 D S K 2014 V j S K. O j z fc, p jj. Scjf : S K 2014 p j 20 p z 21 j.. BIJZONDER IN SAMENLEVEN Op z j f p. D c j zj j z. D zj z cë S. Hf f z c? D f z c p. Z f-, -, p-, b- p z. M j

Nadere informatie

WS-WK N-D WR-A1. (sw-zm) Duinweg WR-AWG. Duinweg R-DR. Duinweg. (sh-spn) (-bw) Duinweg WS-WK WA-EW. De Riethof. Duinweg R-DR. (sr-rg) WA-EW WA-EW

WS-WK N-D WR-A1. (sw-zm) Duinweg WR-AWG. Duinweg R-DR. Duinweg. (sh-spn) (-bw) Duinweg WS-WK WA-EW. De Riethof. Duinweg R-DR. (sr-rg) WA-EW WA-EW b b j b - - D L- -I -D - -D -1 - - - - - - -K jf jf - z j j - jz bj D c L - - - D - c - Dc c - bjfc 1 c - bjfc c - bjfc c - - - c - - K Dbbb L- - -1 L L 1 U I U I I I Fc I () (b=.1) CLL CLL (b=.) (b) (-b)

Nadere informatie

Experimentele analyse en modellering van het vermoeiingsgedrag van geschroefde buisverbindingen

Experimentele analyse en modellering van het vermoeiingsgedrag van geschroefde buisverbindingen Experimentele analyse en modellering van het vermoeiingsgedrag van geschroefde buisverbindingen Experimental Analysis and Modelling of the Fatigue Behaviour of Threaded Pipe Connections Jeroen Van Wittenberghe

Nadere informatie

EVOLUTIE VAN OCTROOIEN BINNEN DE NACE CODES VERWANT AAN FEVIA

EVOLUTIE VAN OCTROOIEN BINNEN DE NACE CODES VERWANT AAN FEVIA EVOLUTIE VAN OCTROOIEN BINNEN DE NACE CODES VERWANT AAN FEVIA M. Du Plessis, X. Song en K. Debackere Expertisecentrum O&O Monitoring Dekenstraat 2 3000 Leuven OCTROOI DATA Voor de rondetafel besprekingen

Nadere informatie

EVOLUTIE VAN OCTROOIEN BINNEN DE NACE CODES VERWANT AAN ESSENSCIA

EVOLUTIE VAN OCTROOIEN BINNEN DE NACE CODES VERWANT AAN ESSENSCIA EVOLUTIE VAN OCTROOIEN BINNEN DE NACE CODES VERWANT AAN ESSENSCIA M. Du Plessis, X. Song en K. Debackere Expertisecentrum O&O Monitoring Dekenstraat 2 3000 Leuven OCTROOI DATA Voor de rondetafel besprekingen

Nadere informatie

Samen werken aan een duurzame groei Working together towards sustainable growth

Samen werken aan een duurzame groei Working together towards sustainable growth J A 2016 S b V G- F I L / b I / D V G F I (VIGEF) b f b Z b b b T D A f F Vb P I b f -b by f b I f b V (- ) b Z b D f VIGEF b My (- y ) f b y B f VIGEF G / b : G / Vb T / T Tf / P C / P D f / F f b G f

Nadere informatie

Kwart eeuw. ...wonen met begeleiding PAG. 11. doe ook mee en geef een StuKje van je tijd aan een ander!

Kwart eeuw. ...wonen met begeleiding PAG. 11. doe ook mee en geef een StuKje van je tijd aan een ander! Vj Vj H H G Hz-S J 2 N 1 O: 20000 x S Sb b PAG 11 Vj PAG 2 f Sj j j! Vj! P 4 >>> POSO HzS P 9 >>> bj ANS 050 P 12 >>> P b bb f f@ f b 06 31393653 T O z j? D N 2 ZUIDBROE 0598-399285 / z 8-17 150x119x34

Nadere informatie

Verklaring kolommen Tape Lite

Verklaring kolommen Tape Lite Verklaring kolommen Tape Lite kolom naam inhoud mogelijke waarden grootte verplicht? A ACTION_CODE Deze code geeft aan wat er met de aangifte dient te gebeuren A= add M= modify 1 nee, doch wel aan te raden;

Nadere informatie

!"#$%&'(()&*+!" #$%&'() *)+(),%&-.%,-( /0,.( 1%&2(3() 4561&0.7%)

!#$%&'(()&*+! #$%&'() *)+(),%&-.%,-( /0,.( 1%&2(3() 4561&0.7%) !"#$%&'(()&*!" #$%&'() *)(),%&-.-( /0,.( 1%&2(3() 4561&0.7%) '&$8(9,)&:!;";?!; @(-.-( A!!; )$(BC(& >;!!,*$,&-%. /01&'2$& 30 &4$%*$#56 7(!&'89*:$"$& D-, )%%B I(C-(#.'7J$&B K7,(7L).'&$8(F,() 4561&0.7L)

Nadere informatie

MAAKT BEKEND OOK BEMIND?

MAAKT BEKEND OOK BEMIND? MAAKTBEKENDOOKBEMIND? EENONDERZOEKNAARHETWINKELGEDRAGVANDEONLINECONSUMENT STROOMMediacommunicatieBV 21maart2011 J a v a s t r a a t 6 t e l e f o o n : 0 1 0 4 4 0 1 6 1 6 e m a i l : c o n t a c t @ s

Nadere informatie

TIME- Van de Technische Commissie

TIME- Van de Technische Commissie Van de Technische Commissie De komende tijd is de Trefkoele+ niet volledig beschikbaar hierdoor hebben we beperkte/geen mogelijkheid gebruik te maken om te trainen of wedstrijden te spelen. De volgende

Nadere informatie

!"# $ $ % % " $# & $' $ ( & ) * ) *$# & " $ + &, & & $ - && $- $# & ' $ %$+ ' %&%&. $# + %% %/!# 0 $ 1 & $2 $3 % 0!# 0% & $ % % 4 5$6 & 1+0 % $

!# $ $ % %  $# & $' $ ( & ) * ) *$# &  $ + &, & & $ - && $- $# & ' $ %$+ ' %&%&. $# + %% %/!# 0 $ 1 & $2 $3 % 0!# 0% & $ % % 4 5$6 & 1+0 % $ !"# % % " # ' ( ) * ) *# " +, - - # ' %+ ' %%. # + %% %/!# 0 1 2 3 % 0!# 0% % % 4 56 1+0 % / !"# % " ' ' ( ) + 7 7 ( 7 8! 9 : ( ; < 1 8 * +(, --+(./ ') = 7 ' 7 8 + 8 : > 7

Nadere informatie

Aanvang wedstrijd. Dag Team thuis Team uit Wedstrijdnummer. Zaal code Zaal Plaats Wedstrijdleiding. Datum

Aanvang wedstrijd. Dag Team thuis Team uit Wedstrijdnummer. Zaal code Zaal Plaats Wedstrijdleiding. Datum Datum Aanvang wedstrijd Dag Team thuis Team uit Wedstrijdnummer Zaal code Zaal Plaats Wedstrijdleiding wk 37 14-09-2016 21:15 wo Blok 69 4 DC Touche 2 DC 5002 Kulturhus de Meent Afferden wk 38 20-09-2016

Nadere informatie

Aanvang wedstrijd. Dag Team thuis Team uit Wedstrijdnummer. Zaal code Zaal Plaats Wedstrijdleiding. Datum

Aanvang wedstrijd. Dag Team thuis Team uit Wedstrijdnummer. Zaal code Zaal Plaats Wedstrijdleiding. Datum Datum Aanvang wedstrijd Dag Team thuis Team uit Wedstrijdnummer Zaal code Zaal Plaats Wedstrijdleiding wk 37 14-09-2016 21:15 wo Blok 69 4 DC Touche 2 DC 5002 Kulturhus de Meent Afferden wk 38 20-09-2016

Nadere informatie

Koning van Katoren 9+

Koning van Katoren 9+ A A USV 3 201 RO E NTI O 9 B B 6 D 5 Ty 10 6 T B T 7 L 7 V 8 M 9 V S C M 9 C S B 9 I 9 D 9 T S 10 x T T 2,5 S V 3 L P Cé- 4 S Sy 4 A 4 D b 4 V 5 H2O! E 6 I 9 I D 8 N, H Zz 9 I W 9 J II 9 S b 10 T C J 12

Nadere informatie

Veilig en bereikbaar tijdens de Giro Gelderland

Veilig en bereikbaar tijdens de Giro Gelderland Vii bikb ij Gi G A, Kc 1 6 i 2016 D i Gi Ii i G. D i ii i i A. O 5, 6 7 i k A z. Z i 5 i i ki, ij 6 i i A z 7 i. O i z fijk ijk zij fk k. Z k A ijijk i bikb. i ijijk f f bk bikb zij. A z i k ij i - b,

Nadere informatie

No. 03 / juni 2016 SYNODE ECP Uit de Broedergemeente in Nederland. In Memoriam br. Johan (John) F. Hiwat

No. 03 / juni 2016 SYNODE ECP Uit de Broedergemeente in Nederland. In Memoriam br. Johan (John) F. Hiwat No. 03 / juni 2016 SYNODE ECP 2016 Uit de Broedergemeente in Nederland Met kinderen en jongeren op weg Een cursus voor vrijwilligers in het kinder en jongerenwerk van de EBG In Memoriam br. Johan (John)

Nadere informatie

PA 9623PB 9623PC 9623PE 9623PG 9623PH 9623PJ 9623PK 9623TH PA 9624PB

PA 9623PB 9623PC 9623PE 9623PG 9623PH 9623PJ 9623PK 9623TH PA 9624PB 1 9616 9616TC 9616TH 9616TM 9617 9617AA 9617AN 9617AR 9617AT 9617AV 9617TB 9617TC 9618 9618PA 9618PB 9618PC 9618PD 9618PE 9618PG 9618PH 9619 9619PA 9619PD 9619PL 9619PM 9619PR 9619PS 9619PT 9619TA 9619TB

Nadere informatie

glas tot aan vloer doorvalveilig (gelaagd) metselwerk: Tilburg (rood gemeleerd) metselwerk: Tilburg (rood) bk. nok 8.

glas tot aan vloer doorvalveilig (gelaagd) metselwerk: Tilburg (rood gemeleerd) metselwerk: Tilburg (rood) bk. nok 8. dakpannen rood, passend bij steen 9.657 glas tot aan vloer doorvalveilig (gelaagd) RAL 733 8.88 7.56 A-a8 A-a9 ventilatie dmv open stootvoegen A-c3 A-c4 segment hefdeur volkernpaneel A-a5 A-a6 A-a6 A-a7

Nadere informatie

Draaiboek Toetsweek VMBO Maastricht Onderbouw 2017

Draaiboek Toetsweek VMBO Maastricht Onderbouw 2017 Draaiboek Toetsweek VMBO Maastricht Onderbouw 2017 Toets-vrije week Vanaf woensdag 21 juni is het toets-vrije week. Tijdens deze week mogen geen toetsen of overhoringen meer worden gegeven! Uitzonderingen

Nadere informatie

# # *,, 0' )' # %.' 4#.& 5 / /& ', .67 !!" # $ # %&' ( * + &# # $ %&' # - # # , # ) # # # # &',' .,# / / /. /, #,'' / #

# # *,, 0' )' # %.' 4#.& 5 / /& ', .67 !! # $ # %&' ( * + &# # $ %&' # - # # , # ) # # # # &',' .,# / / /. /, #,'' / # !!" $ % ( %) * + $ % ( - ).. -. ( 1-1%. $ 23 4 +. ( * ) %. 4. 5.67 89 :* 8 )* ; ;< !! " $ %!! ( )( *! 6 "!! 5-67 - (= + 7 67 > )41. *?@ >* -. A. - > ) 7 BA4* + * A -

Nadere informatie

5 ab. 6 a. 22,9 25,95 cm

5 ab. 6 a. 22,9 25,95 cm Hoofdstuk 5 GELIJKVORMIGHEID VWO 5 Vergroten en verkleinen a d 5 a 9 driehoekjes, zie plaatje: a 0,5 :,9, en :, ij 9 inh 7 0,5,57 m ij 7 5 5,9 5,95 m d 6,9 0,7 m 9 e a Die van ij Die van 0 ij 0, die van

Nadere informatie

H24 GONIOMETRIE VWO. Dus PQ = 24.0 INTRO. 1 a 6 km : = 12 cm b. 5 a 24.1 HOOGTE EN AFSTAND BEPALEN. 2 a factor = 3

H24 GONIOMETRIE VWO. Dus PQ = 24.0 INTRO. 1 a 6 km : = 12 cm b. 5 a 24.1 HOOGTE EN AFSTAND BEPALEN. 2 a factor = 3 H GONIOMETRIE VWO.0 INTRO a 6 km : 0.000 = cm a Dus PQ = 680 = 0, dus zeilt 7 ze 0 meter in minuten. Dat is 0 0 = 800 meter in een uur. Dat is,8 km/u.. HOOGTE EN AFSTAND BEPALEN a factor = 0,6 Diepte put

Nadere informatie

H15 GELIJKVORMIGHEID VWO

H15 GELIJKVORMIGHEID VWO Hoofstuk 5 Gelijkvormighei VWO 5 Vergroten en verkleinen a 5 a 9 riehoekjes, zie plaatje: a 0,5:,9, en :, ij 9 inh 7 0,5,57 m ij 7 5 5,9 5,95 m 6,9 0,7 m 9 e 6 a a Die van ij Die van 0 ij 0, ie van 8 ij

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp: Strategisch Vastgoed. Reg. Nummer: StZ/VG 2012/ Inleiding

Raadsstuk. Onderwerp: Strategisch Vastgoed. Reg. Nummer: StZ/VG 2012/ Inleiding : i V N: Z/V 2012/418433 1 Iii V i i V z ii i b bi ii bi i b i bi i bi iiëi iii b i ii, ii bi z i i i V, z b i V iibi i V iii V (Z/V 2012/267990) z i i bi bi i, i xib i i V i ii i i i i i i, b i b zii

Nadere informatie

CEVA-DRIEHOEKEN. Eindwerk wiskunde 2010. Heilige-Drievuldigheidscollege 6WeWIi. Soetemans Dokus

CEVA-DRIEHOEKEN. Eindwerk wiskunde 2010. Heilige-Drievuldigheidscollege 6WeWIi. Soetemans Dokus CEVA-DRIEHOEKEN Eindwerk wiskunde 010 Heilige-Drievuldigheidscollege 6WeWIi Soetemans Dokus Inhoud 1. Inleiding... 4 1.1. Info over Giovanni Ceva... 4 1.. Wat zijn Ceva-driehoeken?... 4 1.3. Enkele voorbeelden...

Nadere informatie

2 '%" 3( 1%$! 2 %/!" 2 2 -.-" 22 4) / 5 %/. 5 -.-" 6 %/.% 6 -!7"8 6 ). 9 -.-" : -!

2 '% 3( 1%$! 2 %/! 2 2 -.- 22 4) / 5 %/. 5 -.- 6 %/.% 6 -!78 6 ). 9 -.- : -! #$ &' ())*''*+,'+'+*''-.'+ 01 ' 2 ' 1 3( 1$ 01. 2 2 2 -.- 22 4) 0-5. 5 -.- 6. 6-78 6 ). 9-9 -.- : *# : - # $ & '()$ * +(, -.0 1 2.3 454 46 +)( +75, +75, # '8)6 & ')(5 * ')(5 - ')(5 1 ')(5 ' ''4 ' 5'' 97

Nadere informatie

Verordening op de heffing en de invordering van reclamebelasting 2013

Verordening op de heffing en de invordering van reclamebelasting 2013 CVDR Officiële uitgave van Wageningen. Nr. CVDR229884_2 9 januari 208 Verordening op de heffing en de invordering van reclamebelasting 203 De raad van de gemeente Wageningen; gelezen het voorstel van het

Nadere informatie

! "#$%%& ' "()' *++,-*++.

! #$%%& ' ()' *++,-*++. $ %&''( ) &*%+, ' ' - %&*,%. ' $ %,'! "#$%%& ' "()' *++,-*++. "(/#&!!"#" &0"!"#$## %!&' $'!"$!(!")&*#+,- %!&&!#.# )&*#/&! #/.0"1!! 2!"#$## 3 /#!,$#$!( '###4& # ## &$##$ #3 /(!"#$## $5!4 # 6!" # 74!84&$#

Nadere informatie

4.7 Uitwerking PTA per vak Pagina

4.7 Uitwerking PTA per vak Pagina 47 Uitwerking PTA vak Pagina Inhoudsopgave PTA vak havo-4 30 Algemene opmerking 31 Vak Nederlands 32 Frans 33 Duits 34 Engels 35 Geschiedenis 36 Aardrijkskunde 37 Wiskunde A 38 Wiskunde B 39 Natuurkunde

Nadere informatie

Handleiding Nobelprijs Fysica 2013

Handleiding Nobelprijs Fysica 2013 Laura Tamassia Goele Cornelissen Fien Depaepe Maarten Simons Thomas Storme Kristof Van de Keere Stephanie Vervaet Handleiding Nobelprijs Fysica 2013 Voor lerarenopleiders Onderzoek in Beweging "$%&'(%($*$%'+,'.($/'0'($1/&2./345'&6+(789:8(2;

Nadere informatie

waterviolier twee-onder-een-kapwoningen wonenopeeneiland.nl kenmerken Waterviolier bouwnummers 6 t/m 13 en 30 t/m 37 woonoppervlakte ca.

waterviolier twee-onder-een-kapwoningen wonenopeeneiland.nl kenmerken Waterviolier bouwnummers 6 t/m 13 en 30 t/m 37 woonoppervlakte ca. wii w---wi bw 6 / 13 30 / 37 B i E/Of b A i O z h c i i O E i w z? i ch f i L- A 1 ii w i h Oi Wii w c 148 b i wi ië 40 343 4 1 ii x i z i i é ich i bj i ii bi z- wi bi iii i i icif x hwi ii bi EPC O,O

Nadere informatie

Uitwerkingen toets 9 juni 2010

Uitwerkingen toets 9 juni 2010 Uitwerkingen toets 9 juni 2010 Opgave 1. Zij ABC een scherphoekige driehoek met de eigenschap BAC = 45. Zij D het voetpunt van de loodlijn vanuit C op AB. Zij P een inwendig punt van het lijnstuk CD. Bewijs

Nadere informatie

Groet, Jan de Weerd. F ebruari 2015

Groet, Jan de Weerd. F ebruari 2015 Dalvo zomeravondvolleybal 2015 Het gaat weer gezellig worden in de Trefkoele+ als in mei a.s. voor het 56e!! achtereenvolgende jaar het zomeravondvolleybaltoernooi van onze volleybalvereniging DALVO gehouden

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 : Projectie en Stelling van Thales

Hoofdstuk 6 : Projectie en Stelling van Thales Hoofdstuk 6 : Projectie en Stelling van Thales - 127 1. Projectie op een rechte (boek pag 175) x en y zijn twee... rechten. We trekken door het punt A een evenwijdige rechte met de rechte y en noemen het

Nadere informatie

Definitieve Indeling senioren breedtekorfbal, veldcompetitie

Definitieve Indeling senioren breedtekorfbal, veldcompetitie Definitieve Indeling senioren breedtekorfbal, veldcompetitie 2014-2015 publ. 26-6-2014 Reserve Vijfde Klasse R5A R5B R5C 1 Badhoevedorp 2 1 Avanti 6 1 De Meervogels 5 2 DTS 2 2 Excelsior 5 2 EKVA 4 3 Kleine

Nadere informatie

Bulgaarse Riviera. NL-versie

Bulgaarse Riviera. NL-versie B R NL- W B R Z,. E B R. V,,? D f. O! W O ()! T. W? K! H H f, f? J (). W? B f. G óó f :. A f, f f. Bf M. A f,. Tf M f, (). H f. K K, f (). H! 2 3 I V 22 E B 24 E 30 W Bf 26 T! Pf 18 K! 20 V,! 21 Hf f O

Nadere informatie

D1 20:15 OPM Heerenveen DS 3 Dalvo DS 1 Sportstad Heerenveen Heerenveen D1H CJ

D1 20:15 OPM Heerenveen DS 3 Dalvo DS 1 Sportstad Heerenveen Heerenveen D1H CJ Beker D1 00:00 Side-Out DS 1 Dalvo DS 1 Noorderslag Slagharen BD1A 08 D2 00:00 Rouveen DS 2 Dalvo DS 2 BD1C 21 H1 00:00 Dalvo HS 1 Oudehaske HS 1 BH1A 33 H2 00:00 OPM Heerenveen HS 4 Dalvo HS 2 BH1C 34

Nadere informatie

TIME- Heren 2 in de flow

TIME- Heren 2 in de flow Heren 2 in de flow TIME- Dalvo H2 sluit 2014 af en begint 2015 met winst! Het heeft inderdaad bijna een halve competitie geduurd, maar dan is het toch zo ver. Waren er eerst 10 verliespartijen en stonden

Nadere informatie

Uitwerkingen toets 8 juni 2011

Uitwerkingen toets 8 juni 2011 Uitwerkingen toets 8 juni 0 Opgave. Vind alle paren (x, y) van gehele getallen die voldoen aan x + y + 3 3 456 x y. Oplossing. Omdat links een geheel getal staat, moet rechts ook een geheel getal staan.

Nadere informatie

Toeristische ontsluiting Middelkerke

Toeristische ontsluiting Middelkerke Tch mjk v. RU m STARTTA? E mjk v (RU) bmm bk vchf v b b. vm b m m k f. D vm v c mk v mjk v cmb m m-ffc- (MER). E bv: - v h RU; - bchj v mjk v; - bchj v zk mffc. m STARTTA.? I 8 - c k h bk v. D kc v b mk,

Nadere informatie

Coderingen variabelen WAI database

Coderingen variabelen WAI database Coderingen variabelen WAI database Introductie In de WAI beheer applicatie is het mogelijk om een excel-sheet te uploaden. Dit excel-sheet wordt uitgelezen, geïnterpreteerd en geïmporteerd in de database.

Nadere informatie

!! " ! " E) # # !!!!"

!!  !  E) # # !!!! 参考答案!! "!!" #!"$%!!! "!! &!!!!!! ' # ()* +',-.$ /!!! # # 01 # $2 /+314567489,- :;( "!!/& /+! ' %$ &%$ %$ $' +'

Nadere informatie

Zomerschool. Samen10+ Juli 2017, Den Haag

Zomerschool. Samen10+ Juli 2017, Den Haag Zc S10+ J 2017, D H V Zc 10+ D zc S10+ c b j. E c bj z f b c x b. D z c, S10+ Zc. D zc c. D z z, S10+ Zc, c, j. Zj j c, f, z z. SASKIA BRUINES (HAAGSE WETHOUDER KENNIS ECONOMIE, INTERNATIONAAL, JEUGD EN

Nadere informatie

! " # $ # # % & '( ) ( $ # $ # *#

!  # $ # # % & '( ) ( $ # $ # *# ! " $% & '()( $$* II " +,--. /,--. + (+&( + &(+ ++& (+( & ( & & $ ( &( +!+ & )( ( " 4 + &)(+ ( $ ( + & & ( $ + & + + + ( % &+(+" 4 5& +( & ( + ( 6 & 6 * + ( 6 ( &$& (+ 5 '7-- + + 6 &+ + (...... 6 77...

Nadere informatie

PTA - Vwo

PTA - Vwo - Vwo 6 2018-2019 Nederlands Engels Frans Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Biologie Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie Geschiedenis Maatschappijleer Maatschappij Wetenschappen Profielwerkstuk-Handelingsdeel

Nadere informatie

Overzicht inschrijvingsvereisten Communicatiewetenschappen 2015-2016

Overzicht inschrijvingsvereisten Communicatiewetenschappen 2015-2016 Overzicht inschrijvingsvereisten Communicatiewetenschappen 2015-2016 Bachelor of Science in de Communicatiewetenschappen (180 sp) Algemene regel: studenten die niet slagen voor minstens 30 studiepunten

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar 2015-2016. 4 atheneum

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar 2015-2016. 4 atheneum Schooljaar 2015-2016 4 atheneum Berger Scholengemeenschap Vak: Nederlandse taal en literatuur en Literatuurgeschiedenis toetsweek 3 10 100 J.A. Dautzenberg, Literatuur, geschiedenis en theorie: - Hoofdstuk

Nadere informatie

TIME- Van de Redactie Beste Dalvo-leden,

TIME- Van de Redactie Beste Dalvo-leden, Van de Redactie Beste Dalvo-leden, TIME- De meeste teams hebben er al een paar wedstrijden opzitten en de trefkoele plus begint steeds meer te wennen. Ja zelfs de oranje gang. In deze nieuwsbrief staan

Nadere informatie

Selectietoets vrijdag 8 maart 2013

Selectietoets vrijdag 8 maart 2013 Selectietoets vrijdag 8 maart 2013 NEDERLANDSE W I S K U N D E OLYMPIADE Uitwerkingen Opgave 1. In trapezium ABCD is AB CD. Zij M het midden van diagonaal AC. Neem aan dat driehoeken ABM en ACD dezelfde

Nadere informatie

I n l e i d. l e. d i n g. W a. I n l e i d. l e. d i n g. Componenten van Sport. I n l e i d. Gastcollege. Meten is Weten.

I n l e i d. l e. d i n g. W a. I n l e i d. l e. d i n g. Componenten van Sport. I n l e i d. Gastcollege. Meten is Weten. 16 Nvmb 2005 O Vb 16 Nvmb 2005 O Vb G v F m O Vb 16 Nvmb 2006 16 Nvmb 2005 O Vb 16 Nvmb 2005 O Vb T Cm T J Cm v F Cm T Cm R B Cm P Pj 16 Nvmb 2005 O Vb m m P vw C vw V v -f f m Tmv m K Aëb Aëb m m P? 16

Nadere informatie

Monumentenlijst Drechterland Bijgewerkt: 15 maart 2016

Monumentenlijst Drechterland Bijgewerkt: 15 maart 2016 Monumentenlijst Drechterland Bijgewerkt: 15 maart 2016 Rijksmonumenten 1 Binnenwijzend 54 1617 KW Westwoud kerk 14059 2 Binnenwijzend 78 1617 KX Westwoud stolpboerderij 14060 3 De Buurt 1 1606 AC Venhuizen

Nadere informatie

Alles over. blad voor jonge dierenbeschermers. hulp aan dieren. 6 kinder boekenweek: 11 Stickeralbum. 12 Een kijkje bij

Alles over. blad voor jonge dierenbeschermers. hulp aan dieren. 6 kinder boekenweek: 11 Stickeralbum. 12 Een kijkje bij A v 5 : b 2 0 1 1 3 2 6 b: Tbb V v 11 Scb c! 12 E b TV- N N K v b v bc 1 P I v A E K z K v v b V z W c E I T b z v c z E,,, z z v, v E v, b, z c W v y (z c L T )! W bc v f z D Lcy v D 4 Lcy c, b T z y

Nadere informatie

Onroerende zaken op naam in de voormalige bewaring AMSTERDAM

Onroerende zaken op naam in de voormalige bewaring AMSTERDAM Betreft: Diacra Vastgoed B.V. 12-4-2007 13:51:32 E E 2737 Passeerdersstraat 1 G G 8618 A6 Warmoesstraat 54 G G 8618 A7 Warmoesstraat 54 G G 8618 A8 Warmoesstraat 54 I I 11339 A1 Weteringschans 223 W L

Nadere informatie

Diatoniek Cadensen en voicelead Hoofdstuk

Diatoniek Cadensen en voicelead Hoofdstuk Diatoniek Cadensen en voicelead Hoofdstuk 11 12-13 CM Diatonische akkoorden Dm Em 2 FM GM 3 Am B 4 Diatonische graadsakkoorden Graadsakkoorden blijven ONGEWIJZIGD Ze zijn in ELKE toonaard DEZELFDE De VIe

Nadere informatie

"# $%%!& '( $ % ) ! " # $ % & % "' ' ( ) ( ( *%*% %"" %! " +!,' #,"-!! &,! ' *!' +(!,% $ *% #"-$ +)!! !!," # !& +"## ! 3./"#)! 4! """! "2!! +" !

# $%%!& '( $ % ) !  # $ % & % ' ' ( ) ( ( *%*% % %!  +!,' #,-!! &,! ' *!' +(!,% $ *% #-$ +)!! !!, # !& +## ! 3./#)! 4! ! 2!! + ! ! "# $%%!& '( $ % )! " # $ % & % "' ' ( ) ( (" *# ( *%*% %"" %! " +!,' #,"-!! &,! ' *!' +(!,% $ *% #"-$ +)!!!,"""#!!," #!#,"./#!,"#!!& +"##!' 12"#!),"#&! 3./"#)! 4! """! "2!! +"!# +"'! *.( "*%,, "*/+ #

Nadere informatie

Veilig en bereikbaar tijdens de Giro Gelderland

Veilig en bereikbaar tijdens de Giro Gelderland V bkb jd d G Gdd Ad, H L 1 6 m 2016 D d v d G d I d Gdd d. D v d vm Ad. O 5, 6 7 m ku d m Ad z. Z vd 5 m d Mk, jd d 6 m u Ad z 7 m Hd. Om vm v d z fjk mjk v zj fk mk. Z vm mk Ad Hd jdjk md d bkb. H vmjdjk

Nadere informatie

!"#$%&"'("#)**'#+","-,%%$."#/0-.1,"-**%.&0.*&10*%*+-2>

!#$%&'(#)**'#+,-,%%$.#/0-.1,-**%.&0.*&10*%*+-2> !"#$%&'(#)%"*#+%#+&,"-**%. /01-.+%#+&2%"&3%++%"%(&%(&4#$*5%6%%"+% 7+-2#%6%5#%2&8"19%:.:6#%&%(&;-(*+?":@:+:"A&?":BC&D"C&4E33FG&F3E87!%"90(2%.#(6&00(6%5:2%(

Nadere informatie

voorjaarsvakantie april/mei vakantie

voorjaarsvakantie april/mei vakantie wk 17 wk 16 wk 15 wk 14 wk 13 wk 12 wk 11 wk 10 wk 9 Wk 8 wk 7 Proefwerkrooster 2e klassen 2016-2017 - 2e periode DATA B2A v/h + B2B v/h B2C h/m B2D h/m B2E m/k B2F m/k B2G k/b B2H k/b B2K k/b B2M b B2N

Nadere informatie

December Maandelijks tijdschrift 48 ste jaargang Nr 10

December Maandelijks tijdschrift 48 ste jaargang Nr 10 Dcb 206 Mj jcf 48 j N 0 E w jw! Hfjz b H v j w v fjz v b. Hb j w, j j j GC B 9 cb 206.. S Gxy b - Gc GC B 08 2. B - Gc Pc S, B 254. DVD + CD - Gc J Pc, V P 62 4. wwj - Gc J B, G 22 5. F - Gc Vé P 404 6.

Nadere informatie

21 Oppervlakte. oppervlakte parallellogram = = 750. Noem de lengte van de lange zijde x, dan oppervlakte parallellogram = 20x

21 Oppervlakte. oppervlakte parallellogram = = 750. Noem de lengte van de lange zijde x, dan oppervlakte parallellogram = 20x 2 Oppervlakte 3 32 2 oppervlakte parallellogram = 25 30 = 750 Noem de lengte van de lange zijde, dan oppervlakte parallellogram = 20 Dus 20 = 750, dus = 37. 45 Oppervlakte kwartcirkel = 3 π 2 2 = π Oppervlakte

Nadere informatie

Determinanten. Definities en eigenschappen

Determinanten. Definities en eigenschappen Determinanten Definities en eigenschappen Definities (korte herhaling) Determinant van een 2x2-matrix: a b ad bc c d S. Mettepenningen Determinanten 2 Definities (korte herhaling) Determinant van een 3x3-matrix:

Nadere informatie

Uitwerkingen toets 18 maart 2011

Uitwerkingen toets 18 maart 2011 Uitwerkingen toets 8 maart 20 Opgave. Alle positieve gehele getallen worden rood of groen gekleurd, zodat aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: Er zijn zowel rode als groene getallen. De som van drie

Nadere informatie

de Wageningse Methode Antwoorden H24 GONIOMETRIE VWO 1

de Wageningse Methode Antwoorden H24 GONIOMETRIE VWO 1 H GONIOMETRIE VWO.0 INTRO 6 km : 0.000 = cm b b Driehoek PQB is gelijkvormig met driehoek VHB, de 00 vergrotingsfctor is 0 = 7. Dus PQ = 680 = 0, dus zeilt ze 0 meter 7 in minuten. Dt is,8 km/u.. HOOGTE

Nadere informatie

PTA - Havo

PTA - Havo - Havo 5 2018-2019 Nederlands Engels Frans Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Biologie Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie Profielwerkstuk-Handelingsdeel Geschiedenis Maatschappij Wetenschappen

Nadere informatie

22a. Bos. Bos c. 81b. 81a. enb. 54a. 1 n. aan BOS. a a. a a. n 6. s aa. a a. nne. 1t/m11. 36a a. e e. v o. g g. s a a. a a. s a a.

22a. Bos. Bos c. 81b. 81a. enb. 54a. 1 n. aan BOS. a a. a a. n 6. s aa. a a. nne. 1t/m11. 36a a. e e. v o. g g. s a a. a a. s a a. Pb. L f 0 bb R R c 0 0 0 0 0 0 0 0 z 00 L 0 0 0 0 0 0 0 L E K 0 0 0 L L P 0 0 0 S 0 S S E O 0 - - E O - 0 z c K z V - - 0 N 0 0-0 - z E 0 - b [] - C E - - - 0 0 Tf 0 E z c K 0 0 - c z R b 0 0b K 0 Sc 0

Nadere informatie

4.7 Uitwerking PTA per vak. Pagina. Inhoudsopgave PTA per vak atheneum 4 30 Algemene opmerking 31. Vak

4.7 Uitwerking PTA per vak. Pagina. Inhoudsopgave PTA per vak atheneum 4 30 Algemene opmerking 31. Vak 47 Uitwerking PTA vak Inhoudsopgave PTA vak atheneum 4 30 Algemene opmerking 31 Vak Nederlands 32 Frans 33 Duits 34 Engels 35 Geschiedenis 36 Aardrijkskunde 37 Wiskunde A 38 Wiskunde B 39 Wiskunde C 40

Nadere informatie

HOOFDSTUK 16 : DE VIERKLANKEN

HOOFDSTUK 16 : DE VIERKLANKEN HOOFDSTUK 16 : DE VIERKLANKEN In hoofdstuk 14 hebben we al een gedeelte van de vierklanken gezien; in dit hoofdstuk gaan we dit nu meer in detail gaan bekijken. Vierklanken ontstaan door het toevoegen

Nadere informatie

Module/opleidingsonderdeel. /keuze. Module I: Thema's uit de humane wetenschappen, 12 studiepunten in totaal, eerste bachelor modeltraject

Module/opleidingsonderdeel. /keuze. Module I: Thema's uit de humane wetenschappen, 12 studiepunten in totaal, eerste bachelor modeltraject Inschrijvingsvereisten volgtijdelijkheid: Bachelor in de Toegepaste Taalkunde Geldig vanaf 2015-2016 onder voorbehoud van programmawijzigingen Documentversie: 18/06/2015. Geldig vanaf 14/09/2015, onder

Nadere informatie

STELLINGEN & BEWIJZEN 5VWO wiskunde B 1 e versie

STELLINGEN & BEWIJZEN 5VWO wiskunde B 1 e versie STELLINGEN & BEWIJZEN 5VWO wiskunde B 1 e versie Euclides van Alexandrië (ca. 265-200 v.chr.) Thales van Milete (ca. 624 v.chr. - 547 v.chr.) INHOUDSOPGAVE Algemene begrippen..blz. 1-3 - Stelling en bewijs

Nadere informatie

& $ &'() *'!'+(, 4'8 9 : +& &;<& = > $$ $ 9?"$$ * *? * 5#! @ %(, ! "#$ %!"#

& $ &'() *'!'+(, 4'8 9 : +& &;<& = > $$ $ 9?$$ * *? * 5#! @ %(, ! #$ %!# & $ &'() '!'+(,,- './(01-/23)/)) 4'./(01-/23)2-) 4 56 57 4'8 9 : +& &; $$ $ : 9?"$$ $? 5#! "#$%&'$( $')) $+%" &# %$( @ %(, A7 -$(.%&'.).')/".+%0 1 2 $$$% %$% / 8! & ' ( $3(#( 4 # 5!.4 $ (! ( 4( 4

Nadere informatie

Het relatieblad van Severinus. Aanbod afdeling Vrije Tijd

Het relatieblad van Severinus. Aanbod afdeling Vrije Tijd H b v Svu FEBRUAR 2015 TEBERDE Ab fg V T E u vug v v g bg D f bf D b fg V T v cb H v b g, bby (g) v SEVERNUS BJZONDER N SAMENLEVEN V 2015 bb ugb b v cub,, cuu, vu cv v D b v u g V T b cub & cv 2015 Dz

Nadere informatie

r n m p o s s v c e r f e a o s l d a m m a g t

r n m p o s s v c e r f e a o s l d a m m a g t Nm: L zch Ω hhb Ω p 7 Ω b 1 Ω Uvj Zwj BV Ω wwwzwjzch L zch Z p h b L bj f f M v p 5, 6 7 1 1 H z v (8, ) 2 H z m v (, 3, 9) 3 Dz p m b w w v Ep (8, 9) Dz m c h w v Ecmm (8, 9) 5 D Ep U Tw pch (12) 6 B

Nadere informatie

Brus sel, 23 december Geachte mi nis ter-pre si dent,

Brus sel, 23 december Geachte mi nis ter-pre si dent, Brus sel, 23 december 21 Geachte mi nis ter-pre si dent, Als bijlage vindt u ter bekrachtiging door de Vlaamse Regering, het ontwerp van decreet houdende de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap

Nadere informatie

Regiokantoor Nevobo Zuid Postbus HK Eindhoven. Tilburg, 12 september 2017

Regiokantoor Nevobo Zuid Postbus HK Eindhoven. Tilburg, 12 september 2017 Afz. Regiokantoor Nevobo Zuid Postbus 6421 5600 HK Eindhoven Tilburg, 12 september 2017 aan: Deelnemende verenigingen Sportbedrijf Gemeente Tilburg Regiokantoor Hallo volleybalvrienden, De vakanties zitten

Nadere informatie

Inhoudstafel. WOORD VOORAF... i LICENTIAATSVERHANDELINGEN

Inhoudstafel. WOORD VOORAF... i LICENTIAATSVERHANDELINGEN Inhoudstafel WOORD VOORAF....................................................... i LICENTIAATSVERHANDELINGEN 1. Hulpwetenschappen................................................ 1 1.1. Chronologie...................................................

Nadere informatie

JUBLILEUMUITGAVE. PDN tw. 10 jaar

JUBLILEUMUITGAVE. PDN tw. 10 jaar P W 10 Z 16 VOLTAGE TILBURG 16 MEI P W 10 E 16 1000 E A I T 945 f 2 L f I, R ( ) S T W, f 16, f 10, E W 16 S T V áá f I : I f (!!) ;-)) A A f f 1005, B f W! H G 10, J A R f!! I, é! V, W!,!!??? f R R, L

Nadere informatie

Souvenir de Paris. Inspiratiesessie AFK Le Bal, cultuurmissie Parijs, 7 9 februari Le Bal Café. Le Centquatre. Le Centquatre.

Souvenir de Paris. Inspiratiesessie AFK Le Bal, cultuurmissie Parijs, 7 9 februari Le Bal Café. Le Centquatre. Le Centquatre. Su P I AFK L B, uuu Pj, 7 9 fbu 2018 2018 L B Cfé L Cqu L Cqu L P L Lb Aub Buh B I Tj h wkbzk N Pj I Eh (OCW) A whu Ku Cuuu, S Kukh, h AFK 9 fbu bjk ku L B. H bzk b u u -h L B, D Dufu, u wkuh. Tj z uh

Nadere informatie

De Harde Kern Aanpak MOgroep Utrecht, september 2007

De Harde Kern Aanpak MOgroep Utrecht, september 2007 MOgroep Utrecht, september 2007 Colofon Uitgave!"## $!"#% &&& Tekst ()*+,- Klankbordgroep ()*+,-. /0*-.100*234,-./56*234-.7*23478-.9*234 78-.32&*234-.33*2347-.30*234 -.(1*234(-.+*2344-.,29 *23489-.:30*83-

Nadere informatie

Enkel-, Dubbelverhouding en Harmonische Objecten

Enkel-, Dubbelverhouding en Harmonische Objecten januari 2008 Enkel-, Dubbelverhouding en Harmonische Objecten Inleiding In de meetkunde werkt men vaak met verhoudingen van de afstanden van één punt tot twee andere. In het bijzonder natuurlijk bij de

Nadere informatie

Overzicht inschrijvingsvereisten Criminologie 2015-2016 voor studenten die voor 15-16 in BA1 zijn gestart.

Overzicht inschrijvingsvereisten Criminologie 2015-2016 voor studenten die voor 15-16 in BA1 zijn gestart. Overzicht inschrijvingsvereisten Criminologie 2015-2016 voor studenten die voor 15-16 in BA1 zijn gestart. Bachelor of Science in de Criminologische Wetenschappen (180 studiepunten) 1ste bachelorjaar -

Nadere informatie

Wintercup. Noord Groningen 2016

Wintercup. Noord Groningen 2016 Wintercup Noord Groningen 2016 Versie 14 december 2015 Inhoud Inleiding Spelregels Coördinatie Speelschema Wintercup Noord Groningen 2016 A-junioren B-junioren MB-junioren C-junioren MC junioren D-pupillen

Nadere informatie

$!%&' '&(4' $5! - $ & -6 - '&7 $$- $

$!%&' '&(4' $5! - $ & -6 - '&7 $$- $ ! "# 0 $!&' '&#! $) *! $+, -! '! $./0'!!! ' $1/0'!!! $!&' '&2! $3!&' '&4 $- $!&' '&4' $5! - $ & -6 - '&7 $$- $! $82 2 ) 86 7 $9 '&2 2 ) 86 7 $+/:; 2!$ $.9 '&2 2 ) 8 $182 2 ) 8 $< $ &' -8 $3/'& 2 ' -8 $/0'!

Nadere informatie

Groningen Spoorzone Nu voorbereiden op veranderingen, straks klaar voor de toekomst

Groningen Spoorzone Nu voorbereiden op veranderingen, straks klaar voor de toekomst N vb v, v m V v bf v D m j j bbh f m E, h b zj m bz m h vb v H G Pvc G, m G, PR, NS h M v Ifc zmj b h jc Sm z z, b, f v m cmfb, mj h bmm b Hm v v G fc OV E j mv, m m h m v N M z bf b m m h jc v U v z bf

Nadere informatie

Praktische Opdracht Maatschappijlee. Onderwij ssysteme

Praktische Opdracht Maatschappijlee. Onderwij ssysteme Praktische Opdracht Maatschappijlee Onderwij ssysteme ! " $ &&' ( ) * $$$ +)!", ) * ( -./ + + 0 * 10 23 * 4 )5 678 $ 9:::$./, 1; '6 ; 5 0 23 2 ) ) < )$ - ) =7> -?7@: - * @@7@9-1A @ - 4 @?7B@ C 23 BB7

Nadere informatie

B01 B02 B03 B04 B05 B06 B07 B08 B09 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B19 BR* BR+

B01 B02 B03 B04 B05 B06 B07 B08 B09 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B19 BR* BR+ B01 B02 B03 B04 B05 B06 B07 B08 B09 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B19 BR* BR+ LH 262 BK JV 151 FA KR 069 MU ET 160 TK VK 010 MT JE 139 EN AW 228 WI KT 247 BI BT 172 FA PW 261 BK HF 119 EN NF 107

Nadere informatie

CURSUSVERZICHT VOORJAAR 2017

CURSUSVERZICHT VOORJAAR 2017 CURSUSVERZICHT VOORJAAR 2017 Cursusnr Cursusnaam Lessen Startdatum Tijd Locatie Prijs TALEN 16-1004 Arabisch beginners 2 12x90 Wo 18-jan-17 20:45-22:15 ZV 175,00 16-1007 Arabisch beginners 1&2 intensief

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal 201 T 3001 3 PTA blok 1 en 2. Proefwerk blok 1 en 2 - Methode op niveau. 202 T 3002 3 PTA proefwerkweek Kerstmis. Kijk- en luistertoets. 203 T 3003 2 PTA Leesvaardigheid. 204 T 3004 3

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2015 51 Besluit van 30 januari 2015 houdende vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet studievoorschot hoger onderwijs 0 Wij Willem-Alexander,

Nadere informatie

!! " # $ % $ & $ $ '' ())* " # " +

!!  # $ % $ & $ $ '' ())*  #  + !! "# %& ''())* " # "+ ,-". " " # % % % % & ' ( ) #* +%,',,(, -. / '' 34""!"44,5 2 '( "!-"",4""%6"3 7 &*,0,1 2% 3 (',4"-,5 8 (( 9,""!!,50-""3"4-:,-"!"3 ", 8 (* "!0,4;":,-"!3",-",,!

Nadere informatie

14-1103 GAP-analyse 1.22 DEF.xlsx colofon

14-1103 GAP-analyse 1.22 DEF.xlsx colofon 14-1103 GAP-y 1.22 DEF.xx f A Dm Ifmb Gm 3--14 V 1.2.2 R m BIG m Nm m D m T GAP-y Imm BIG A GAP-y I mx m BIG m b GAP-y m km fmb m. Cy 2014 Kw N Gm (KING). A b. V, bk z z m z m bm m. V mmë w bj mm m m bkjk,

Nadere informatie