Vrijstelling op grond van praktijkervaring voor cursussen in de bacheloropleiding Informatica 1

Transcriptie

1 op grond van praktijkervaring voor cursussen in de bacheloropleiding Informatica 1 Dit document geeft een overzicht van de cursussen in de bacheloropleiding Informatica volgens de Onderwijs en Examenregeling Per cursus worden de volgende onderdelen beschreven: een korte beschrijving van de cursusinhoud een overzicht van de leerdoelen die bereikt worden na het bestuderen van de cursus een toelichting over de bewijzen die nodig zijn om aannemelijk te maken dat u de vrijgesteld kunt worden van de cursus. Voor de volgende onderdelen wordt geen vrijstelling op grond van praktijkervaring verleend: de vrije ruimte T61327 Afstudeerproject bachelor informatica. Een aantal cursussen heeft een sterk theoretisch karakter, waardoor het onwaarschijnlijk is dat kennis daaruit via praktijkervaring opgedaan kan worden. Deze cursussen zijn daarom niet in dit document opgenomen. Het betreft de volgende cursussen: T07131 Discrete wiskunde A T33131 Discrete wiskunde B T06311 Academische competenties in de bachelor T25231 Capita selecta wiskunde T12341 Concepten van programmeertalen T08131 Continue wiskunde (per 1 januari 2014 T08141) T22321 Formele talen en automaten T41221 Logica en informatica. Het gebonden keuzeblok omvat 8,6 studiepunten, waarbij gekozen kan worden uit onderstaande cursussen. U kunt slechts voor maximaal 2 van deze cursussen vrijstelling op grond van praktijkervaring aanvragen. T39221 Architecturen van computernetwerken T45241 Inrichten en beheren van ict B23211 Projectmanagement: implementeren van ERP systemen T64211 Semantic web T21331 Webapplicaties: de serverkant. 1 OER

2 T28141 Inleiding informatica De cursus Inleiding informatica geeft een brede inleiding in het vakgebied informatica. U bekijkt diverse moderne toepassingen van informatica, en buigt zich over vragen als: Hoe werkt het internet en wat gebeurt er precies als u een webpagina bekijkt of een e mail verstuurt? Hoe kan Google zo snel zoveel antwoorden geven op uw vraag? Als u een betaling verricht via een beveiligde website, wat gebeurt er dan precies en hoe veilig is dat? Wat maakt een website gebruikersvriendelijk? Wat is een database, hoe ontwerpt u een database en hoe stelt u daar vragen aan? Hoe worden adressen op poststukken automatisch herkend? Waarom is logica zo belangrijk voor informatici? Waarom denken informatici vaak in termen van objecten en klassen? Hoe schrijft u eenvoudige programmaʹs in een objectgeoriënteerde programmeertaal zoals Java? Hoe kunnen computers taal begrijpen en welke rol spelen formele beschrijvingen daarbij? Waarom wordt informatie in computersystemen binair gerepresenteerd? Hoe werkt het besturingssysteem van een computer? Zie verder: informatica/cursusinformatie. Na bestudering van de cursus wordt verwacht dat u basiskennis heeft van ontwerpen en gebruiken van relationele databases model driven ontwikkelen van applicaties waarin een relationeel databasesysteem wordt toegepast objectgeoriënteerde analyse en ontwerp van informatiesystemen programmeren in een objectgeoriënteerde omgeving formele beschrijvingswijzen zoals logica kunstmatige intelligentie de manier waarop informatie fysiek kan worden opgeslagen besturingssystemen van computers computernetwerken, communicatie via die netwerken en internet beveiliging van computernetwerken het ontwerpen van gebruikersvriendelijke websites. U wordt vrijgesteld van deze cursus indien u kunt bewijzen dat u in aanraking bent gekomen met en beschikt over basiskennis van programmeren, databases en netwerken. Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld als u aantoonbare werkervaring hebt in een ict gerelateerde functie. 2

3 T14161 Databases Databases zijn gestructureerde, geautomatiseerde gegevensverzamelingen. De cursus omvat een theoretische en praktische inleiding op dit vakgebied. Met name de voor de praktijk zo belangrijke ʹrelationele databasesʹ worden uitgebreid behandeld, met veel aandacht voor de achterliggende ʹrelationele theorieʹ en veel praktische oefening in de relationele gegevenstaal SQL. Het gaat daarbij zowel om het bevragen, als om het bouwen en beheren van dit soort databases. Bijzondere aandacht krijgen de volgende onderwerpen: normalisatie van gegevensstructuren, mechanismen om regels te bewaken (onder meer via ʹtriggersʹ), transacties, optimalisatie van bevragingen, het verlenen van databaserechten aan gebruikers (autorisatie) en de wijze waarop een relationeel systeem achter de schermen opereert via ʹmetagegevensʹ. Ook besteedt de cursus aandacht aan concurrency en aan enkele grote commerciële databases (waaronder Oracle). Tot de meegeleverde software horen (voor het praktisch oefenen met SQL) het relationele databasemanagementsysteem Firebird en twee bijzondere programmaʹs: een krachtige en programmeursvriendelijke SQL tool (de Interactive query utility) en een ʹBoekverkennerʹ die voor integratie zorgt tussen een elektronische tekstversie en de SQL programmeeromgeving. Zie verder: Na bestudering van de cursus wordt verwacht dat u de functie kent van databasetalen en hun subtalen inzicht hebt in het relationele model een gegeven relationele structuur kunt normaliseren vaardig bent met SQL (DDL, DML en DCL) SQL vraagstellingen methodisch weet aan te pakken inzicht hebt in (concurrente) transacties eenvoudige triggers en stored procedures kunt schrijven in staat bent tot een praktische benadering van (relationele) optimalisatiekwesties inzicht hebt in relationele metadata (de data dictionary) U wordt vrijgesteld van de cursus indien u kunt aantonen dat u: een database ontwerp kunt uitleggen in termen van inconsistentie, redundantie en standaardisatie query s, triggers en stored procedures kunt formuleren voor een meegeleverd databaseschema met minimaal de volgende complexiteit: functies, join, statistische informatie (group by), subselects (o.a. gecorreleerde), wijzigingen van de databaseinhoud weet wat de data dictionary (systeemcatalogus) is en hoe u die kunt raadplegen, en weet hoe de definitie van een database (waaronder tabellen, kolommen, domeinen, views, gebruikers, autorisatie aspecten) wordt vastgelegd in relationele tabellen de problemen die kunnen optreden bij concurrente transacties onderkent, en manieren kent om die problemen te voorkomen in staat bent tot een praktische benadering van (relationele) optimalisatiekwesties. Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld aantoonbare jarenlange ervaring als database administrator. Uw wordt niet van deze cursus vrijgesteld indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot het beheren van een database met de ledenadministratie van een vereniging waarvan u lid bent. 3

4 T36131 Communicatietechnologie Deze cursus biedt een overzicht van het vakgebied Communicatietechnologie en biedt een raamwerk waarmee u toepassingen kunt begrijpen en systematisch kunt beoordelen. Communicatie vindt steeds vaker en intensiever digitaal plaats tussen mensen, tussen systemen en tussen mensen en systemen. De informatietechnologie helpt ons bij het vastleggen, bewerken en presenteren van informatie. Voorbeelden zijn de digitale telefoongids, reisplanner en databanken. Communicatietechnologie maakt het mogelijk dat deze informatie uitgewisseld kan worden, ook over grote afstanden. Deze uitwisseling van informatie op afstand vindt steeds meer plaats. Denk daarbij aan videovergaderen, chatsessies en de automatische verwerking van voorraadgegevens bij een supermarktketen. De cursus start met het bespreken van een aantal concrete toepassingen en de wisselwerking die er bestaat tussen context en technologie. Vervolgens wordt een aantal belangrijke concepten behandeld en wordt ingegaan op de architectuur van netwerken. Hiermee kunt u zich snel een goed begrip vormen van allerlei toepassingen. Als laatste worden enkele concrete communicatienetwerken behandeld. Zie verder: Na bestudering van de cursus wordt verwacht dat u het vakgebied communicatietechnologie kunt definiëren kennis hebt van enkele theorieën en technieken onderliggend aan het vakgebied communicatietechnologie en deze in eenvoudige situaties kunt toepassen kennis hebt van het begrip architectuur en aan de hand hiervan een communicatietechnologie of toepassing kunt analyseren kennis hebt van een aantal technologieën die toegepast worden bij transport en lokale communicatienetwerken, vaste en mobiele communicatienetwerken en multimedianetwerken kennis hebt om technologische ontwikkelingen binnen het vakgebied communicatietechnologie te volgen. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u werkervaring hebt als netwerkbeheerder en één of meer trainingscertificaten bezit van een leverancier van netwerkproducten, zoals Cisco, en kunt aangeven dat u op HBO niveau werkzaamheden hebt vervuld. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot de functie van een netwerkbeheerder die vooral administratieve taken uitvoert. 4

5 T16141 De werking van computersystemen Hoe komt het dat stukjes zand, wat plastic en enig koper opeens dynamisch gedrag vertonen? De cursus De werking van computersystemen geeft hierop een antwoord. De cursus beschouwt in eerste aanleg de digitale schakelingen die elementaire logische of rekenkundige functies uitvoeren. Daarna worden deze schakelingen samengevoegd in een ALU, de bouwsteen van de moderne (verborgen) processor. Om de data naar de juiste logische schakeling in de ALU te voeren, wordt een ALU via een zogenaamde machinetaal bestuurd. Deze machinetaal vormt de koppeling tussen de digitale schakeling, de hardware en de software waarmee de computer wordt bestuurd. Tenslotte wordt incidenteel de vertaling van bekende constructies in een hogere programmeertaal (Java en C++) in machinetaal (assembler) getoond. Hiermee is de keten: programma > compiler > assembler > machinetaal > hardware compleet. Deze keten zal in een afsluitend practicum worden ervaren. Zie verder: werking van computersystemen/cursusinformatie. Na bestudering van de cursus wordt verwacht dat u de ontwikkeling en toepassingsmogelijkheden van computers in algemene termen kunt beschrijven de werking van een computer op alle niveaus begrijpt en deze kennis in de praktijk kunt toepassen de logische bouwstenen kunt gebruiken en hun beperkingen kent eenvoudige logische schakelingen kunt ontwerpen van de genoemde getalrepresentaties de eigenschappen kent om kunt gaan met de simulator SPIM eenvoudige programma s in assembleertaal kunt begrijpen en zelf kunt schrijven een eenvoudig programma in C kunt maken, laden en testen in een microcontroller. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs kunt aanleveren waaruit blijkt dat u aantoonbare werkervaring hebt met embedded systems en digitale bouwstenen, software in een assemblertaal kunt schrijven waar minimaal subroutines inzitten. Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld een gedocumenteerd ontwerp van een digitaal of embedded systeem waaruit uw rol en bijdrage duidelijk is af te leiden. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot een cursus digitale elektronica. 5

6 T37121 Model driven development Het ontwikkelen van informatiesystemen is en blijft een lastig ambacht. De benodigde modelleervaardigheden kunnen alleen door ervaring worden opgedaan. Deze cursus geeft dit ambacht weer de plek die het verdient. U werkt met modern gereedschap: ontwikkelsoftware die de gemaakte modellen direct omzet in werkende applicaties. Zodoende wordt een iteratief en in wezen experimenteel proces van systeemontwikkeling ondersteund. U voert dit proces uit aan de hand van veel voorbeelden, informatiepatronen en opdrachten. Voor deze cursus geldt, net als voor de voorafgaande cursus Databases: de software doet het routinewerk, u doet het denkwerk. Zie verder: driven development/cursusinformatie. Van de student wordt verwacht dat deze na het bestuderen van de cursus wat betreft informatiemodellen inzicht heeft in de MDD modelarchitectuur (informatiemodel, specificatie van de gebruikersinterface en bedrijfsregels) inzicht heeft in de tweevoudige semantiek van MDD modellen: de informele semantiek met betrekking tot een relevante wereld en de formele semantiek met betrekking tot het genereren van applicaties inzicht heeft in MDD als iteratieve en incrementele methode voor informatiesysteemontwikkeling inzicht heeft in het belang van platformonafhankelijk modelleren inzicht heeft in transformaties van platformonafhankelijke modellen naar relationele, platformspecifieke modellen inzicht heeft in verschillende typen MDD tools (codegenererend versus repository interpreterend) in staat is een informatiemodel op te stellen op basis van een beschrijving van een relevante wereld, informatiebehoeften en/of concrete informatievoorbeelden vaardig is in het valideren van informatiemodellen via hun consequenties voor de gegenereerde applicaties handmatig transformaties kan uitvoeren van eenvoudige platformonafhankelijke informatiemodellen naar platformafhankelijke, relationele modellen inzicht heeft in elementaire ontwerppatronen voor informatiemodellen, deze in bestaande modellen kan herkennen en in nieuwe situaties kan toepassen vaardig is in het toepassen van generalisatiestructuren en zowel hun kracht kent als hun beperkingen complexiteit in informatiestructuren gemotiveerd kan afwegen tegen complexiteit in constraints. Van de student wordt verwacht dat deze na het bestuderen van de cursus wat betreft applicatieontwikkeling: elementaire vaardigheid heeft met MDD applicatieontwikkeling met een specifieke MDD tool de kenmerken van de gebruikte tool vanuit een hoger standpunt kan karakteriseren vaardigheid heeft in het specificeren van een eenvoudige, non default gebruikersinterface inzicht heeft in het eventgestuurde gedrag van de gebruikersinterface bedrijfsregels kan classificeren volgens een typologie bedrijfsregels kan vertalen van natuurlijke taal naar RuleSpeak en OCL inzicht heeft in verschillende manieren van bedrijfsregelbewaking (via triggers en stored procedures, via een rule engine met o.a. negative SQL en via een 3GL) vaardigheid heeft in het implementeren van eenvoudige bedrijfsregels via de verschillende manieren van regelbewaking. 6

7 U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs zoals een projectdocument of een publicatie kunt overleggen waaruit blijkt dat u: ervaring hebt met een gestructureerde analyse methode, ervaring hebt met de transformatie van een relationeel model naar een objectgeoriënteerd model ervaring hebt met het opstellen van bedrijfsregels en het implementeren van bedrijfsregels. Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld aantoonbare ervaring met Yourdan, CommonKads, Niam, en de transformatie van ontwerp naar technische specificaties. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot implementeren van een databasesysteem zonder een conceptueel ontwerp of met het ontwerpen van een conceptueel ontwerp zonder opstellen en implementatie van bedrijfsregels. 7

8 T34141 Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen In deze cursus maakt u kennis met het Unified process, een objectgeoriënteerd proces voor systeemontwikkeling. Volgens de stappen van dit proces leert u een objectgeoriënteerd informatiesysteem ontwerpen, gebruikmakend van de Unified modelling language (UML). U leert requirements vast te leggen in de vorm van use casebeschrijvingen, de ʹomgeving van het systeemʹ in kaart te brengen in de vorm van een domeinmodel (een UML klassendiagram). U leert ontwerpen op grond van een aantal ontwerprichtlijnen, de zogenaamde GRASP richtlijnen. U maakt interactiediagrammen en op basis daarvan ten slotte een ontwerpdiagram in de vorm van een volledig UML klassendiagram. Ook leert u een database te gebruiken als persistentiemechanisme. Zie verder: analyseren en ontwerpen/cursusinformatie. Na het volgen van deze cursus wordt verwacht dat u: weet hoe het Unified Process verloopt, welke artefacten in dit proces geproduceerd kunnen worden en hoe iteraties in dat proces gepland kunnen worden voor een klein informatiesysteem op grond van een casusbeschrijving en ongestructureerd materiaal uit specificatie workshops het gewenste gedrag van dit systeem kunt modelleren met behulp van use casediagrammen, use cases, systeemsequencediagrammen, contracten, toestandsdiagrammen, en een domeinmodel. kunt aangeven wat de kenmerken zijn van een goed objectgeoriënteerd ontwerp en welke rol patronen daarin spelen voor een gegeven use case uit een beperkt informatiesysteem een objectgeoriënteerd ontwerp kunt opstellen in de vorm van interactiediagrammen en een daaruit afgeleid ontwerpklassendiagram, gebruik makend van de basis GRASP richtlijnen weet hoe het gebruik van een relationele database geïntegreerd kan worden in een objectgeörienteerd ontworpen systeem. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs zoals een ontwerpdocument kunt overleggen met daarin use case beschrijvingen, domeinmodel, communicatiediagram (sequence diagram of collaboratiediagram) en een ontwerpklassendiagram en een toelichting over mogelijke alternatieve notatiewijzen, waarom voor een bepaalde oplossing is gekozen en een beoordeling van het ontwerp. Als het ontwerp relatief slecht is en u in uw beoordeling ervan duidelijk maakt waarom het ontwerp niet goed is en hoe het verbeterd kan worden, kan dat ook tot vrijstelling leiden voor deze cursus. Voorbeelden van geschikt bewijs zijn: aantoonbare werkervaring in een ict gerelateerde functie waarin bovengenoemde onderwerpen een prominente rol spelen een professionele certificering waarin bovenstaande onderwerpen aan bod zijn gekomen. U wordt niet van deze cursus vrijgesteld indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot bijvoorbeeld het schrijven van use cases of het genereren van diagrammen op basis van bestaande code. 8

9 T25151 Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 Java is een van de populairste programmeertalen. Java heet objectgeoriënteerd omdat een programmeertaak in Java wordt uitgevoerd door objecten die met elkaar samenwerken. Het is de taak van de programmeur om de structuur en het gedrag van die objecten te beschrijven. De cursus Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 behandelt de basisprincipes van Java en objectoriëntatie en biedt een prima manier om daarmee vertrouwd te raken. Er wordt vanaf het begin met objecten gewerkt. Programmaʹs worden ontwikkeld binnen de ontwikkelomgeving Eclipse. Al in het eerste blok leert u om eenvoudige programmaʹs te schrijven en deze te voorzien van een grafische gebruikersinterface. Bij dit laatste neemt Eclipse u veel werk uit handen. In dit eerste blok worden nog niet alle details van de gebruikte programmeerconstructies uitgediept. In het tweede en derde blok volgt een volledige en systematische behandeling van de concepten die wij u in deze cursus willen leren. Zie verder: programmeren in java 1/cursusinformatie. Na het volgen van deze cursus bent u in staat om, vanuit een gegeven specificatie, zelfstandig een objectgeoriënteerd programma te ontwerpen en te implementeren, en dit programma te voorzien van een eenvoudige grafische gebruikersinterface. Hierbij maakt u gebruik van het deel van de taal Java dat is aangeleerd in de cursus. Het programma is goed ontworpen, wat inhoudt dat het bestaat uit klassen (in een objectgeoriënteerde taal zijn klassen de programma eenheden waar de objecten van worden afgeleid) met een duidelijke, beperkte verantwoordelijkheid. De programmacode is helder en begrijpelijk en het programma is gedocumenteerd met behulp van de tool Javadoc. U kunt bovendien de belangrijkste functies gebruiken van de ontwikkelomgeving Eclipse. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u werkervaring hebt in de functie van programmeur gewerkt hebt in een objectgeoriënteerde omgeving programmacode kan aanleveren waaruit blijkt u bekend bent met de basisconcepten van objectgeoriënteerde programmeertalen. Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld een werkgeversverklaring waaruit blijkt dat u als programmeur heeft gewerkt in een team Java programmeurs. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot het maken van applicaties die u zelf onderhoudt. 9

10 T42241 Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2 Wat is een goed programma en wat is een goed ontwerp? Met deze vraag begint het eerste blok van de cursus Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2. In de eerste leereenheid worden criteria geformuleerd waaraan de voorbeelden in de rest van de cursus zo goed mogelijk voldoen. Na die inleiding volgt een deel over het typesysteem. Typenhiërarchieën spelen daarbij een belangrijk rol, maar ook het gebruik van generieke typen komt aan de orde. En passant maakt u kennis met het begrip ontwerppatroon. In het tweede blok leert u hoe u fouten kunt afhandelen en hoe u parallellisme in uw programma kunt opnemen. Het derde blok gaat over verschillende manieren van gegevensopslag, waaronder de opslag in een database. Het vierde en laatste blok gaat over het programmeren van gebruikersinterfaces met behulp van Swing. Zie verder: programmeren in java 2/cursusinformatie. Na het volgen van deze cursus wordt verwacht dat u de syntaxis en semantiek van Java kent begrip heeft van overerving (inclusief het gebruik van abstracte klassen en interfaces), van exception handling en van threads eenvoudige generieke klassen kunt definiëren begrip heeft van de wijze waarop in objectgeoriënteerde programma s gebruik gemaakt kan worden van programmeren per contract de verschillende manieren kent waarop persistentie van gegevens gerealiseerd kan worden en twee daarvan ook kunt toepassen, namelijk streams (package java.io) en de koppeling met databases (package java.sql) in staat is om met behulp van de package javax.swing zelf een grafische gebruikersinterface te programmeren. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs zoals programmacode of een publicatie kunt aanleveren waaruit blijkt dat u ruime werkervaring hebt in de functie van programmeur gewerkt hebt in een objectgeoriënteerde omgeving bekend bent met de concepten van objectgeoriënteerde programmeertalen zoals weergegeven in de leerdoelen van deze cursus. Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld een zelfontworpen en geïmplementeerde applicatie van gemiddelde complexiteit waarin gebruik wordt gemaakt van bovenstaande concepten, of een professionele certificering op gebied objectgeoriënteerd programmeren in Java bestaande uit de certificaten SCJA en SCJP van SUN/Oracle. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot eenvoudige Java programma s waarin bijvoorbeeld niet of nauwelijks gebruik is gemaakt van de concepten die behandeld worden in deze cursus. 10

11 T51211 Ontwikkelpracticum In dit practicum past u kennis en vaardigheden toe op het gebied van programmeren, databases en model driven development in een realistische bedrijfscasus. Het practicum is opgebouwd rondom een zeer realistische casus Pakketvervoerder. Het gaat om een té snel gegroeid bedrijf waarvan het ʹlegacyʹ informatiesysteem bestaat uit een eenvoudige desktopapplicatie en database, ooit in elkaar geflanst door de oprichters en steeds op ad hocbasis uitgebouwd. In 2004 is door Botman Automatisering een nieuwe applicatie ontwikkeld op basis van een MySQL database, maar de applicatie functioneert niet goed en Botman doet nauwelijks moeite om hier verandering in te brengen. Wie bekend is met begrippen als ʹnormalisatieʹ en ʹsingle point of definitionʹ zal schrikken van de structuur, het misbruik daarvan en de enorme hoeveelheid gegevens ( klanten, 1,3 miljoen opdrachten). U doorloopt de volgende stappen in de casus Pakketvervoerder: reverse engineering van de ʹlegacyʹ databasestructuur naar een platformonafhankelijke informatiestructuur re engineering: hermodellering van de platformonafhankelijke structuur automatische forward engineering, in elk stadium leidend tot een werkende applicatie uitbreiding van de informatiestructuur voor het ondersteunen van nieuwe requirements aanpassen en uitbreiden van de user interface en programmeren van bedrijfsregels een plan maken en uitvoeren voor het ʹuur Uʹ: nachtelijke dataconversie van oud naar nieuw en ingebruikname van het nieuwe systeem. Zie verder: Van de student wordt verwacht dat deze via het uitvoeren van het Ontwikkelpracticum laat zien inzicht te hebben in de problemen van modelleren, ontwerpen en bouwen van een realistisch informatiesysteem ervaring te hebben opgedaan met reverse engineering impliciete en expliciete specificaties uit diverse bronnen te kunnen samenbrengen in één coherent model (informatiemodel, specificatie gebruikersinterface en bedrijfsregels), alles van een zekere complexiteit een bestaande applicatie te kunnen evalueren en (met inachtneming van beperkingen in tijd en kwaliteit) verbeteringen te kunnen voorstellen en deze in een werkende applicatie te kunnen realiseren vaardigheid te hebben in het modelleren (en daarmee ontwerpen en bouwen) van een middelgroot informatiesysteem met inzet van MDD technieken en tools vaardigheid te hebben in het uitvoeren van een realistisch conversietraject problematieken, resultaten, theorie e.d. te kunnen presenteren aan een publiek van medestudenten en begeleiders in de rol van gebruikers, opdrachtgevers of collegaʹs. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs zoals programmacode en projectdocumentatie kunt overleggen, waaruit blijkt dat u: werkervaring hebt in de functie van programmeur of analist, gewerkt heeft aan het (her)ontwerp en implementatie van nieuwe functionaliteit aan een bestaand informatiesysteem (niet door uzelf opgezet) van middelmatige complexiteit waarbij een gegevensconversie heeft plaatsgevonden. 11

12 Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld het demonstreren van de zelfgeschreven programmacode en het draaiende systeem. 12

13 T58211 Webapplicaties: de clientkant Steeds meer applicaties hebben de vorm van een webapplicatie. Een webpagina vormt een geheel van objecten die u met behulp van een scriptingtaal (JavaScript) kunt manipuleren. Met JavaScript kunt u bovendien asynchroon communiceren met de webserver (dat is waar de naam Ajax voor staat), zodat u een pagina van informatie kunt voorzien die van de webserver is verkregen, zonder dat de browser een nieuwe pagina hoeft te laden en interpreteren. Op die manier is het mogelijk om bijvoorbeeld een complete spreadsheetapplicatie te bouwen, die geheel aan de clientkant draait en die alleen communiceert met de server om de gegevens te bewaren. Binnen de cursus Webapplicaties: de clientkant krijgt u de basis mee om dat type applicaties te ontwikkelen. Daarbij legt de cursus veel nadruk op het juiste gebruik van de standaarden die er zijn voor de verschillende talen en technieken. Zie verder: de clientkant/cursusinformatie. We verwachten dat u na het bestuderen van de cursus de basiselementen van de standaarden en technieken (X)HTML, CSS, JavaScript, DOM en Ajax kunt noemen deze kunt toepassen voor het ontwikkelen van webapplicaties aan de clientkant de technieken met elkaar kunt vergelijken en kunt uitleggen wat de voordelen, nadelen, mogelijkheden en beperkingen van de genoemde technieken zijn, relevante software engineeringprincipes kunt toepassen bij het creëren van clientkant webapplicaties, de voordelen kunt uitleggen om daarbij te werk te gaan volgens webstandaarden de consequenties kunt uitleggen van het feit dat webapplicaties op een sterk uiteenlopende verzameling (en niet van te voren geheel gekende) platforms gebruikt zullen worden enkele principes voor het maken van gebruikersvriendelijke user interfaces kunt noemen en toepassen. U wordt vrijgesteld van deze cursus indien u kunt bewijzen over brede basiskennis van de webstandaarden en JavaScript te beschikken. Voorbeelden van geschikt bewijzen zijn aantoonbare werkervaring in client side webapplicaties volgens de webstandaarden en met een grote rol voor JavaScript en Ajax. U dient te kunnen aantonen dat u praktijkervaring opgedaan hebt met eventgebaseerd programmeren in JavaScript, met gebruik maken van de prototypegebaseerde objectoriëntatie van JavaScript, en met JSON en XML als formaten voor communicatie met de webserver. Een geschikt bewijs is een client side webapplicatie waarvan u kunt aantonen dat u de auteur bent. U wordt niet van deze cursus vrijgesteld indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot het bouwen van een webpagina waarin u JavaScript heeft verwerkt. 13

14 T38121 Webcultuur ʹWebcultuurʹ is een propedeusecursus van de faculteit Informatica, maar richt zich op een breder publiek dan de informaticastudent alleen. De cursus gaat in op de wijze waarop het world wide web het dagelijkse leven beïnvloedt, waardoor nieuwe gedragswijzen, nieuwe subculturen en nieuwe vormen van creativiteit ontstaan. Internet is veel meer dan een netwerk tussen computers, het web is veel meer dan een netwerk van webpagina s. In de cursus gaan we op onderzoek naar dat ʹmeerʹ. We proberen webcultuur te benoemen. Hiertoe gaan we op zoek naar de wijze waarop het web de communicatie tussen mensen beïnvloedt en analyseren we diverse aspecten daarvan. Daarbij moedigen wij iedere deelnemer voortdurend aan om actief deel te nemen aan dat wat op het web gebeurt. Relevante onderwerpen zijn: communicatiemodellen, mediatheorie, semiotiek, usability en gebruik. Zie verder: Na het bestuderen van de cursus wordt verwacht dat u het www kunt analyseren als een communicatiemedium kunt uitleggen hoe het www werkt als functie van culturen kunt uitleggen hoe het www effect heeft op een cultuur kunt uitleggen waar je bij het ontwerpen van een website op moet letten vanuit het perspectief van communicatie en cultuur. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs zoals een URL (met webstatistieken), publicatie of ontwerpdocument kunt overleggen waaruit blijkt dat u: een website heeft ontworpen die een duidelijke doelgroep aanspreekt en ook bereikt, de ontwerpkeuzes voor die website kunt verantwoorden (motiveren en evalueren), webtechnologie kunt relateren aan maatschappelijke relevante ontwikkelingen. Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld een krantenartikel of een weblog van uw hand over technologische vernieuwingen en gadgets. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot een artikel ter promotie van een website, of wanneer u prachtige websites heeft gemaakt maar de ontwerpkeuzes die u daarbij heeft gemaakt niet kunt verantwoorden. 14

15 T63211 Propedeuseproject informatica De propedeuse van de informaticaopleiding wordt afgerond met een practicum van één module, waarin de kennis en vaardigheden opgedaan in de andere cursussen worden toegepast in een gesimuleerde bedrijfscontext. U werkt aan een casus: theater De Tulp. U ontwerpt voor dit theater een volledig informatiesysteem en implementeert de website die daar deel van uitmaakt. Deze website wordt gepubliceerd op een server van de Open Universiteit. Tijdens het practicum doorloopt u het volledige ontwikkeltraject: analyse van de informatiebehoefte, het opstellen van een ontwerp voor de software en de grafische kant van de website, implementatie van software en site en oplevering van een goed onderhoudbaar en gedocumenteerd product. Zie verder: informatica/cursusinformatie. Het doel van deze cursus is dat de student kennis, inzichten en vaardigheden die in diverse cursussen van de propedeuse zijn opgedaan, geïntegreerd toepast op een casus. De student moet aantonen over de volgende vaardigheden te beschikken: ontwerpen en implementeren van een klein informatiesysteem volgens een (R)UP aanpak, vanaf het opstellen van de functionele specificaties tot en met de testfase van een webapplicatie past de technieken (X)HTML, CSS, JavaScript, DOM en Ajax toe aan de cliëntkant leert zelfstandig een (nieuw) programmapakket en een teken en/of ontwerptool te gebruiken leert taken binnen een gestelde tijd te realiseren leert op basis van een wensenlijst en de beschikbare hoeveelheid tijd in te schatten wat hij of zij binnen die tijd van die wensen kan realiseren leert een eenvoudig architectuurplan op te stellen bij de casus. U wordt vrijgesteld van deze cursus indien u geldig bewijs kunt aanleveren waaruit blijkt dat u: ervaring hebt in de functie van systeemontwerper en programmeur betrokken bent geweest bij het opzetten van een nieuw software systeem. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot een analist, ontwerper en programmeur maar die altijd als uitvoerende (hulp) gewerkt heeft. 15

16 T27231 Besturingssystemen Elke moderne computer wordt bestuurd door een besturingssysteem, een onontbeerlijk programma. Het besturingssysteem omvat de software die de gebruikersinterface naar de gebruikers bepaalt en die de toegang tot de beschikbare hardware regelt voor de in uitvoering zijnde programmaʹs. In de cursus ligt de nadruk op het besturen van processen die door de computer verwerkt worden, op de besturing van het geheugen, het bestandssysteem en de verschillende apparatuurcomponenten in een computer. Bekende besturingssystemen zijn de leden van de Windows familie van Microsoft, Mac OS X, Linux en UNIX. Zie verder: Na het bestuderen van de cursus wordt verwacht dat u de betekenis en functie van een besturingssysteem kunt plaatsen bij een computersysteem in relatie tot de gebruiker en in relatie tot de toepassingen die verwerkt worden door dat computersysteem inzicht hebt in hoe processen en threads schijnbaar of daadwerkelijk gelijktijdig (concurrent) door een processor kunnen worden uitgevoerd, waarbij zaken als scheduling en de context switch een rol spelen weet welke aspecten naar voren komen, welke problemen kunnen optreden en de oplossingen daarvoor kent, wanneer processen met elkaar communiceren en/of van dezelfde bronnen gebruik wensen te maken inzicht hebt in diverse technieken voor geheugenbeheer en hoe deze kunnen worden aangewend om een virtueel geheugen te realiseren weet welke plaatsings en vervangingsalgoritmen er bestaan en wat hun voordelen en nadelen zijn inzicht hebt hoe op achtergrondgeheugens een bestandsbeheersysteem kan worden opgezet weet op welke wijze, via een input/outputsysteem, communicatie met randapparatuur plaatsvindt op besturingssysteemniveau en op hardwareniveau kennis hebt van deelaspecten van Linux en Windows en deze weet te koppelen aan de algemene theoretische beginselen om kunt gaan met de geïntegreerde omgeving Open Watcom en programma s in C kunt schrijven op beginnersniveau. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u een geldig bewijs zoals programmacode kunt overleggen waaruit blijkt dat u: een besturingssysteem hebt gebouwd of aangepast, gewerkt heeft aan een module voor een open source besturingssysteem (bijvoorbeeld Linux), een besturingssysteem heeft ontwikkeld in het kader van een embedded systems project. Ook kunt u vrijstelling krijgen wanneer u certificaten voor kunt leggen van professionele cursussen die gericht zijn op het ontwikkelen of aanpassen van besturingssystemen. U dient te kunnen aantonen dat u praktijkervaring opgedaan hebt met het beheren van besturingssystemen waarbij u ook aanpassingen doorvoert op componenten die onderdeel uitmaken van een besturingssysteem, zoals de kernel of device drivers. 16

17 T03211 Context van informatica In de cursus wordt via vele voorbeelden ingegaan op de verschillende aspecten die een rol spelen bij gebruik en ontwikkeling van informatiesystemen. Het gebruik en toepassen van informaticaproducten is een zeer belangrijke bron van grote, grootschalige en snelle veranderingen in onze maatschappij. Die veranderingen in onze maatschappij hebben juridische, organisatorische, economische, sociale, culturele en ethische aspecten. De cursus geeft aan de hand van deze aspecten inzicht in de beïnvloeding van de maatschappij door informatica en de ict industrie. Anderzijds komt aan de orde dat de ontwikkelaars van ict producten ook deel uitmaken van de maatschappij zodat hun visie op het ontwikkelen van nieuwe ict producten niet onbevooroordeeld en onbevangen is. De cursus gaat over de context van informatica. Welke rol speelt dit vakgebied in onze maatschappij en hoe wordt elk individu en elke organisatie beïnvloed door deze technologie? Maar, wat nog belangrijker is, hoe kan elk individu, en met name de aankomend informaticus invloed hebben op de ontwikkeling van deze technologie? Zie verder: van informatica/cursusinformatie. Voor de cursus als geheel geldt dat na het bestuderen van de cursus wordt verwacht dat u begrijpt wat de relatie is tussen de mensenwereld (cultuur, politiek, economisch, sociaal, ethiek, ) en ICT ontwikkeling; begrijpt wat de relatie is tussen ICT gebruik en ontwikkelingen in de mensenwereld (werk, sociaal, diensten, vrije tijd); begrijpt wat de mogelijkheden zijn voor ICT experts (Informatici) om deze ontwikkelingen te beïnvloeden; begrijpt wat de mogelijkheden zijn voor vakexperts (medici, juristen, docenten, journalisten, ) om deze ontwikkelingen te beïnvloeden. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs zoals een adviesdocument kunt overleggen, waaruit blijkt dat u: de introductie van een nieuw softwaresysteem onderzocht heeft op hierboven bij genoemde aspecten een inventarisatie kan maken van de gevolgen die een nieuw softwaresysteem heeft voor een organisatie en haar taakstellingen. Een geschikt bewijs is bijvoorbeeld een rapport waaruit duidelijk uw inhoudelijke bijdrage aan een dergelijke onderzoek blijkt. Met name de gevolgen van het gebruik van de nieuwe sociale media zouden hierin een belangrijk aspect kunnen zijn. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot het technisch ontwerp, ontwikkeling en implementatie van een applicatie of internettoepassing. 17

18 T26241 Datastructuren en algoritmen In deze cursus komen aspecten aan bod die in de eerdere programmeercursussen nog niet aan de orde kwamen: u leert hoe u algoritmen ontwerpt en de datastructuren waarop deze algoritmen werken. Hierbij kunt u denken aan methoden en technieken om gegevens op te slaan, snel op te zoeken en te sorteren, om op een efficiënte manier een optimale weg te vinden in een netwerk, of om patronen in een stuk tekst te herkennen. De datastructuren die aan bod komen, zijn stapels, wachtrijen, rijen, prioriteitsrijen, (zoek)bomen en (gewogen) grafen. Deze datastructuren en algoritmen worden eerst in een taalonafhankelijke pseudocode beschreven, waarna (een deel van) de implementatie in Java wordt gegeven. Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan analysetechnieken, zodat u kunt voorspellen hoeveel tijd het uitvoeren van een algoritme kost voor een probleem van een bepaalde omvang. Omdat veel algoritmen recursief zijn, komt ook dit onderwerp aan bod. Zie verder: en algoritmen/cursusinformatie. Na het bestuderen van deze cursus wordt verwacht dat u een overzicht heeft van en inzicht heeft in de standaarddatastructuren en algoritmen uit de informatica. U bent vertrouwd geraakt met recursieve algoritmen, met de verschillende fundamentele technieken waarop veel niet triviale algoritmen zijn gebaseerd en u hebt een duidelijk inzicht gekregen in wat de essentie is van de bestudeerde algoritmen en waarom deze algoritmen doen wat ze moeten doen. U heeft ook de vaardigheid verworven om algoritmen met een vergelijkbare complexiteit als die uit de cursus te kunnen begrijpen. De benadering daarbij moet er één zijn die losstaat van de toevallige taal waarin de algoritmen zijn geïmplementeerd. Ten slotte heeft u een goed inzicht verworven in de analyse van algoritmen wat betreft tijdscomplexiteit. Hiervoor is een enigszins wiskundige benadering van de werking van algoritmen noodzakelijk. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u kunt bewijzen over een brede basiskennis op het gebied van Datastructuren en algoritmen te beschikken. Voorbeelden van bewijzen zijn aantoonbare werkervaring in een ict gerelateerde functie waarbij efficiency aspecten een prominente rol spelen. U dient te kunnen bewijzen dat u praktijkervaring opgedaan hebt met toepassingen van complexe datastucturen en bijbehorende algoritmen. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot het kunnen gebruiken van het Java Collections Framework. 18

19 T01211 Functioneel programmeren Deze cursus geeft een introductie in het functioneel programmeren. In een functionele programmeertaal staan functies centraal: functies kunnen als argument worden meegegeven aan een andere functie, worden opgeleverd als resultaat of worden opgeslagen in een datastructuur. Dit maakt het mogelijk om programma s op een hoog abstractieniveau op te schrijven, wat leidt tot bondige programma s. In de cursus wordt gebruik gemaakt van Haskell, een moderne, lazy programmeertaal. Tal van concepten, zoals recursieve en hogere ordefuncties, lijstcomprehensies, patroonherkenning, monadische input output, typeklassen en datatypen, lazy evaluatie en inductieve bewijzen over programma s worden uitgelegd aan de hand van voorbeelden. Het toepassen van deze concepten oefent u door het maken van kleine programmeeropgaven. De besproken concepten vinden steeds vaker hun weg naar de mainstream programmeertalen. Zie verder: link nog niet beschikbaar. We verwachten dat u na het bestuderen van de cursus: de ideeën begrijpt achter functioneel programmeren en de verschillen ten opzichte van een imperatieve programmeertaal kunt uitleggen een functie kunt opstellen, in het bijzonder door gebruik te maken van patroonherkenning, gevalsonderscheid en recursie in staat bent om hogere orde functies te gebruiken en deze zelf te definiëren overweg kunt met het typesysteem, met name met polymorfe en overloaded types kunt uitleggen waarom monadische effecten nodig zijn in Haskell om input/output te realiseren en deze effecten kunt gebruiken in een programma de basis van lazy evaluation begrijpt, zoals het werken met oneindige lijsten, en equational reasoning het principe van een inductief bewijs begrijpt en dit kunt gebruiken bij het opstellen van een bewijs de opgedane kennis kunt toepassen door zelf een correct en bondig programma te schrijven in de programmeertaal Haskell. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u kunt aantonen de basisprincipes van het functioneel programmeren in Haskell te beheersen, tot op het niveau van de introductietekstboeken voor Haskell. Als bewijs dient u zelfgeschreven functionele programma s te overhandigen en deze desgevraagd te kunnen toelichten. Ervaring met een moderne, statisch getypeerde functionele taal anders dan Haskell volstaat, mits deze programmeertaal tot op een soortgelijk niveau wordt beheerst en kan worden aangetoond dat de concepten die kenmerkend zijn voor Haskell, waaronder monadische input output en lazy evaluatie, worden begrepen. Voorbeelden van programmeertalen die voldoende gelijkenis hebben met Haskell om in aanmerking te komen voor een vrijstelling zijn Clean en ML. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring beperkt is tot het beheersen van een programmeertaal zoals bijvoorbeeld JavaScript, Python of Scala waarin slechts enkele aspecten van het functioneel programmeren naar voren komen 19

20 T56211 Kunstmatige intelligentie 1 In deze cursus leert u de basistechnieken van de kunstmatige intelligentie. Deze technieken zijn enerzijds gebaseerd op menselijke intelligentie (symbolische kennissystemen en fuzzy systemen) en anderzijds op intelligentie zoals deze zich in de natuur voordoet (neurale netwerken en genetische algoritmen). In hybride systemen worden deze technieken met elkaar gecombineerd (zoals neurofuzzy systemen). Kunstmatige intelligentie vindt steeds meer toepassingsgebieden. Zo worden de technieken gebruikt bij medische diagnoses, financiële beslissingen en het beheer van water en energie. Zie verder: intelligentie 1/cursusinformatie. De leerdoelen van de cursus zijn: De student voorzien van een gereedschapsset met technieken uit de kunstmatige intelligentie (specifiek: redeneersystemen, redeneren met onvolledige informatie, fuzzy logic, neurale netwerken, evolutionaire systemen, en hybride systemen), die hem of haar in staat stellen een breed scala aan informatica problemen, die redeneren en/of intuïtie vereisen, van een oplossing te voorzien. Inzicht geven in welke uitdagende problemen in de informatica moeilijk op te lossen zijn met alleen reguliere software engineering technieken (zoals programmeren en databases). Inzicht geven in computationele methoden en technieken die gebruikt kunnen worden om deze uitdagende problemen in de informatica op te lossen, specifiek die problemen waarbij een (menselijke) vorm van redeneren of intuïtie vereist is. Zelfstandig specifieke problemen kunnen analyseren, en herkennen en beschrijven welke van de gedoceerde kunstmatige intelligentie methoden en technieken geschikt zijn om deze op te lossen. De behandelde methoden en technieken begrijpen en toe kunnen passen, elk op hun meest geschikte probleemgebied. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs zoals door u geschreven ontwerpdocumenten van door u geïmplementeerde kennissystemen kunt overleggen, waaruit blijkt dat u kennis van en ervaring hebt met de toepassing van de technieken die in de cursus behandeld worden, namelijk: regelgebaseerde redeneersystemen, redeneren met onvolledige informatie, fuzzy logic, neurale netwerken, en evolutionaire systemen. Een geschikt bewijs bestaat bijvoorbeeld uit de documentatie van een of meerdere kennissystemen die door u ontworpen zijn, waarin al deze technieken op een adequate wijze toegepast worden. De systemen zelf moeten beschikbaar zijn om geëvalueerd te worden. Eventueel kunt u laten zien dat u ervaring heeft met de toepassing van een aantal van de technieken, terwijl u kennis heeft van de overige technieken uit andere cursussen, waarvan u dan bijvoorbeeld tentamenbriefjes overlegt. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw ervaring beperkt is tot een deel van de gedoceerde technieken, bijvoorbeeld alleen regelgebaseerde redeneersystemen. 20

21 T01331/T01341 Ontwerpen van mens machine interactie Met de explosieve groei van het aantal eindgebruikers van interactieve systemen is het belang toegenomen om bij het ontwerpen van dergelijke systemen de eindgebruiker centraal te stellen. Mensmachine interactie (MMI) is het relatief nieuwe vakgebied dat zich hiermee bezighoudt. De cursus heeft een ontwerpgerichte en multidisciplinaire benadering. Bijdragen vanuit diverse disciplines (zoals cognitieve psychologie, ergonomie, grafisch ontwerpen) worden geïntegreerd tot een inhoudelijk samenhangend traject dat uit verschillende fasen en activiteiten bestaat. Het beginpunt ligt bij de gebruikers en de taken die zij uitvoeren in de huidige situatie, dus de situatie waar het te ontwerpen systeem moet gaan functioneren. Het eindpunt is een specificatie van de interface van het te ontwikkelen systeem. Er is voortdurend behoefte aan evaluatie: het beantwoorden van vragen die open blijven en het valideren van beslissingen. In het kader van evaluatie worden prototypes gemaakt. Centraal in de cursus staat een realistische casus die in een groepsopdracht wordt uitgewerkt. Zie verder: van mens machine interactie oud/cursusinformatie en van mens machine interactie/cursusinformatie. Na bestudering van de cursus wordt verwacht dat u de bestaande situatie kunt analyseren, onder meer door een taakmodel te maken een programma van eisen op kunt stellen voor een te ontwerpen interface een globaal programma van eisen kunt maken een interface kunt specificeren in termen van functionaliteit, dialoog en representatie verschillende evaluatiemethoden in verschillende stadia van het ontwerpproces kunt toepassen waarbij onder andere gebruik wordt gemaakt van prototyping. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u geldig bewijs zoals een projectdocument kunt overleggen, waaruit blijkt dat u in teamverband een user interface hebt ontworpen waarbij de gebruikers aantoonbaar en uitvoerig zijn betrokken. U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot het ontwerpen van uw eigen home page op het web. 21

22 T04211 Procesmodelleren Bedrijfsprocessen kunnen op vele niveaus gemodelleerd worden, van het abstracte en grofkorrelige niveau van de strategische visie tot de harde bits en bytes binnen de machines en netwerken. In deze cursus besteden we vooral aandacht aan processen op het niveau van taken, maar de benadering is generiek genoeg voor andere niveaus. Omdat modelleren veel aspecten heeft van zowel specificeren als structureel oplossen zullen validatie en verificatie van de modellen een grote rol spelen. Petrinetten zijn daarin een nuttig hulpmiddel. De grafische mogelijkheden, waaronder simulatie en animatie, zijn zeer geschikt voor validatie van en communicatie over modellen. De onderliggende mathematische semantiek maakt daarbij redeneren over correctheid en gedragseigenschappen mogelijk. Naast de methodologische en technische aanpak via Petri netten wordt ook aandacht gegeven aan de inbedding in de wereld van de bedrijfsinformatiesystemen. Communicatie over modellen op het bedrijfsniveau en het bespreken van requirements en correctheid worden benadrukt via een modelleerproject. Zie verder: De student moet na bestudering van de cursus de plaats van procesmodellen binnen (bedrijfs)informatiesystemen kunnen begrijpen, processen kunnen modelleren aan de hand van informele beschrijvingen, bedrijfsprocessen kunnen modelleren in termen van gekleurde hiërarchische Petri netten, correctheid van Petri netten kunnen verifiëren via invarianten en bereikbaarheidsanalyse, gekleurde Petri netten kunnen valideren door simulatie in CPNtools, kunnen communiceren over al het vorige. Drie competenties krijgen extra aandacht: modelleren, van (incomplete) beschrijving naar Petri net, analyseren, formele verificatie van eigenschappen, communiceren over validatie en verificatie van procesmodellen. U wordt vrijgesteld van de cursus indien u aantoonbare praktijkervaring hebt in modelleren, analyseren en simuleren met een op Petri nets gebaseerd procesmodelling of workflow tool met formele semantiek (e.g. ExSpecT, BPM one, YAWL). U wordt niet vrijgesteld van de cursus indien uw praktijkervaring bijvoorbeeld beperkt is tot het genereren van procesmodellen met louter illustratief doel (i.e. zonder toestandsbegrip, zonder correctheidscondities of zonder de mogelijkheid van simulaties en het berekenen van doorlooptijden). 22