Numeri 13: 1-2, 13: 21-14:1 en 14: 6-10 Doopdienst, Heusden 12 juni 2016.

Transcriptie

1 1 Numeri 13: 1-2, 13: 21-14:1 en 14: 6-10 Doopdienst, Heusden 12 juni Gemeente van Christus, Israël is er bijna. In het Beloofde Land. Maar de laatste loodjes wegen het zwaarst. Gisteravond zag ik het slot van de EK-wedstrijd Engeland-Rusland. En ik zag hoe de Engelsen die waarheid weer eens aan den lijve moesten ondervinden, toen ze in de blessuretijd de overwinning toch nog uit handen gaven. Ze waren er bijna, en toch waren ze er nog lang niet. Israël is beland in de woestijn van Paran. De woestijn van Paran ligt in wat nu de Sinaï heet, en grenst aan zuidgrens van het beloofde land. Israël is er bijna. Dan lezen we (Numeri 13: 1): De Heer zei tegen Mozes: stuur er een aantal mannen op uit om Kanaän, het land dat ik de Israëlieten geven zal, te verkennen. En Mozes stuurde er twaalf mannen op uit die allen tot de leiders van de Israëlieten behoorden. Alle twaalf stammen van Israël leverden één verspieder. Die twaalf verspieders vertegenwoordigen dus heel Israël. Zo doen we het nog steeds. Er is een kwestie, en dan stel je een breed samengestelde onderzoekscommissie in. Verschil is misschien dat die twaalf verspieders echt wel dappere gasten moesten zijn, want ze moesten hoogstpersoonlijk een kijkje nemen in het Beloofde Land. Dat was niet zonder risico. Het was geen veilig bureaubaantje. De verspieders vertrekken en komen na 40 dagen terug. Ze gaan verslag doen aan het hele volk. Iedereen hangt aan hun lippen, gespannen blikken zijn op hen gericht. We hebben goed nieuws en we hebben slecht nieuws, zeggen ze. Het goede nieuws is dat het land overvloeit over van melk en honing. Het is rijk en vruchtbaar. Kijk eens wat we hebben meegenomen: reuzendruiven. Het slechte nieuws is: er wonen daar ook echte reuzen. De bevolking is sterk, de steden zijn versterk en heel groot. En we hebben, Enakieten gezien. Enakieten betekent letterlijk: langnekken (vers 28). Het lijken wel giraffes, daar. Reuzen zijn het! Maar dan staat één van de twaalf verspieders op, en die komt met een andere versie van het verslag. Kaleb is zijn naam. Kaleb wilde voorkomen dat het volk bang wordt en zich tegen Mozes zou verzetten. Kaleb wijst niet op de problemen, maar op de mogelijkheden. Kaleb zegt: We kunnen zonder problemen optrekken en het land in bezit nemen. We kunnen het volk makkelijk aan. (13:30)

2 2 Vervolgens ontstaat er een heus debat. De andere verspieders gaan tegen Kaleb in. We kunnen dat volk niet aanvallen, het is echt te sterk voor ons. (...) Vergeleken bij dat volk voelen wij ons maar nietige sprinkhanen, en veel meer zullen we in hun ogen ook niet geweest zijn (vers 33) Hierop barstte het hele volk in tranen uit, heel de nacht door klink hun gejammer. Dan staat er nog een verspieder op. Jozua. Jozua gaat naast Kaleb staan. Demonstratief scheuren ze beiden kun kleren teken van rouw en boetedoening. En ze zeggen: We hebben een buitengewoon goed ( tov ) land gezien, overvloeiend van melk en honing.... Als de Heer ons goedgezind is, zal Hij ons het land geven. Jozua en Kaleb brengen God in het debat. Ze maken er een geloofszaak van. Ze zeggen: Wees niet bang voor de bevolking van het land: die zijn als brood voor ons (met andere woorden: we eten ze zo op). Zij hebben niemand die hen beschermt, en wij worden bijgestaan door de Heer. Wees dus niet bang voor hen... klinkt dan nog een keer. (14: 9) Er waren dus twee soorten verspieders. Tien brachten slecht nieuws. Twee, Kaleb en Jozua brachten goed nieuws. Een evangelie. Tien verspieders waren angstig mannen. Ze dachten klein van zichzelf Vergeleken bij dat volk van reuzen zijn wij maar nietige sprinkhanen, en veel meer zullen we in hun ogen ook niet geweest zijn. Als je klein denkt van jezelf, dan ben je volgens jou zeker klein in de ogen van anderen. Voor je het weet wordt je een nietig mensje dat voortdurend beren op zijn weg ziet, of reuzen. Ik moet bij dit verhaal altijd denken aan mijn zusje die, toen ze een jaar of zes was, geen boodschappen durfde doen in het dorp waar we woonden. Dan ging ze op pad en kwam meteen weer terug met de mededeling dat er een leeuw op de weg liep. Moeder ging vervolgens mee naar buiten: Waar is hij dan? vroeg ze dan. Hij was er echt! zei mijn zusje. Die leeuw was er ook echt. Niet op straat, maar wel in het hoofd van mijn zus... Bij tien verspieders zat er angst tussen hun oren en daarom dachten ze klein van zichzelf. Kaleb en Jozua stonden anders in het leven. Zij dachten groot van God, en daarom hadden ze vertrouwen en geloof tussen hun oren. En in hun hart. Hun boodschap luidt: Niet bang zijn...

3 3 En wij? Hoe staan wij in het leven? Hoe kijken wij rond? Zien we overal problemen, of zien we overal kansen? Wat zien wij als we naar de toekomst kijken van onze samenleving, van Nederland, van Europa, van de wereld? Wat zien we als we naar onze eigen toekomst kijken? Wat zien we als we kijken over de grens van ons leven heen. Hoe kijken we naar onze dood is er dan nog steeds een toekomst, zien we dan nog steeds een hoopvol perspectief? Hoe staan wij in het leven? Hoe leren wij onze kinderen in het leven te staan? Hoe voeden wij hen op: met angst of met vertrouwen? --- We begrijpen die tien angstige verspieders wel. Als je het nieuws een beetje volgt, dan is er genoeg aanleiding om een bezorgd mens te zijn. Toch moeten we het hebben van die twee optimisten, van Kaleb en Jozua hebben. Als we tenminste de Bijbel een beetje willen volgen. Die twee vormen een messiaanse voorhoede. Goed, ze vormen een minderheid. Net als de christelijke kerk tegenwoordig. Maar als het er werkelijk op aankomt, - moeten we het dan niet altijd hebben van een paar mensen die erin blijven geloven, die vertrouwen blijven hebben in de toekomst? Van de heilige dwazen die volhouden? Kaleb en Jozua roeien met zijn tweeën tegen de grote stroom in. Met name Jozua zal een steeds grotere rol zal gaan spelen in de geschiedenis van Israël. In Numeri 11:28 is te lezen dat Jozua van jongs af Mozes rechterhand is geweest. We weten dat Jozua uiteindelijk de opvolger van Mozes zal worden. In Numeri 13 (we hebben dat nu niet gelezen, zie vers 8 en vers 16) wordt ook verteld dat Jozua oorspronkelijk Hosea heette. Hosea, de zoon van Nun. Wonderlijk genoeg lezen we een paar verzen verder dat Mozes deze Hosea een nieuwe naam geeft. Mozes verandert de naam Hosea in Joshua, Jozua God redt. Dat is vanaf nu zijn naam en roeping. Als je de naam Joshua in het Grieks uitspreekt, de naam van het Nieuwe Testament, dan krijg je de naam Jezus. Zo schetst de oudtestamentische Jozua de contouren van de nieuwtestamentische Jezus. Net als Jozua is Jezus een eenling die tegen de

4 4 hoofdstroom ingaat. Net als Jozua is Jezus een verspieder die vooropgaat naar de messiaanse toekomst. We hebben gehoord: Het land Kanaän vloeit over van melk en honing, en er groeien reusachtige druiven waarvan wijn gemaakt kan worden. Wijn is in de bijbel een teken van het messiaanse bruiloftsmaal. Maar voordat Israël het Land waar die druiven groeien intrekt, onder leiding van Jozua, zal Israël eerst door het water van de Jordaan moeten. Met andere woorden: Israël moet eerst gedoopt worden. Eerst moet de angst die Israël aankleeft, het gebrek aan vertrouwen, het kleingeloof worden afgewassen. Pas daarna kan Israël deel gaan uitmaken van het Beloofde Land. Eerst komt het water, eerst de diepte, de crisis. Eerst komt de Jordaan, de grensrivier, het doodswater waar we als mens doorheen moeten. Dan komt het beloofde land, dan komt de Messiaanse wijn. Weet u nog hoe Jezus aan het begin van zijn loopbaan in Kana water veranderde in wijn? (Johannes 2). Kana is natuurlijk afkorting van Kanaän. Voordat verteld wordt dat Jezus in Kana water in wijn verandert gaat Jezus eerst zelf door het water: voorafgaand aan het wijnwonder te Kana wordt Jezus gedoopt in de Jordaan. Eerst het reinigende water, dan de messiaanse wijn. Nogmaals: wij begrijpen die tien angstige verspieders maar al te goed! Ook wij kunnen amper geloven dat het ooit wat gaat worden met dat Beloofde Land, met dat Rijk van recht en vrede... Wij zijn eerder bezorgd en misschien wel bang voor de toekomst. Tenzij ook wij door het water gaan, onze angst afwassen, ons laten vernieuwen. Tenzij wij opnieuw geboren worden uit water en uit geest. Dat kunnen we uiteindelijk niet zelf. Dat kan God alleen voor ons doen. We kunnen onszelf niet dopen. De doop kunnen we alleen maar ontvangen. De kleine Daniel heeft ons net laten zien hoe dat gaat. En dan moeten we maar denken aan de worden van Jezus: Wie niet wordt als een kind, zal het Koninkrijk der hemelen niet binnengaan. Omdat het merendeel van het volk zich nog door angst liet regeren, moest het volk Israël rechtsomkeert maken en eerst nog eens 40 jaar door de woestijn trekken, voordat het volk een nieuwe kans kreeg het Beloofde Land te betreden. Eerst moest de angst slijten, afgeleerd worden, afsterven. Eerst moest een nieuw geloofsvertrouwen de kans krijgen te ontkiemen, wortel te schieten, te groeien. Dat duurde 40 jaar, een hele generatie. Toen gaf God Israël opnieuw een kans.

5 Kaleb en Jozua leefden toen nog, als enigen van de verspieders. Zij mochten erbij zijn. Het Land van de Belofte betreden. Want alleen wie gelooft en zich niet laat regeren door angst, krijgt de toekomst. Amen. 5