AGAM. Figuur 1: Kaart van het centrale deel van de Padangse Bovenlanden met o.a. Fort de Kock.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AGAM. Figuur 1: Kaart van het centrale deel van de Padangse Bovenlanden met o.a. Fort de Kock."

Transcriptie

1 AGAM Figuur 1: Kaart van het centrale deel van de Padangse Bovenlanden met o.a. Fort de Kock. Het oostelijk van het meer van Manindjau gelegen Fort de Kock was destijds de hoofdplaats van de afdeling Agam van de residentie Sumatra s Westkust. In 1913 telde deze streek inwoners en na de in dat jaar uitgevoerde bestuurlijke reorganisatie bestond deze afdeling uit de onderafdelingen Oud-Agam en Manindjau. Ten noorden van de afdeling Priaman reikte zij tot aan de Indische Oceaan. Het bekendste en geografisch meest interessante deel is echter het plateau van Agam, een voor het Sumatraanse bergland karakteristiek tufplateau, waarin in de loop der millennia de rivieren brede dalen met vaak loodrechte wanden en vlakke bodems hebben gevormd. Het plateau van Agam, met als middelpunt de plaats Fort de Kock, stond bekend als een der mooiste en meest gezonde landstreken van Indië. 1 Oud-Agam is uiteraard de oer-hollandse naamgeving van deze streek en wordt volgens Bezemer: Geheel beheerscht door twee reuzenvulkanen in het Z. Machtig mooi is de gebogen lijn, die Marapi en Singgalang verbindt; juist in het 1145 M. hooge zadel ligt Kŏtŏ Baroe; de trein klimt van Padang Pandjang (773 M.) naar dit 8¼ K.M. ervan verwijderde punt, om dan weer naar Fort de Kock (station 921 M.) af te dalen. De onderafdeling Manindjau grenst in het westen tot aan de Indische Oceaan. Behalve het rond het meer van Manindjau gelegen district Danau (meer), behoren ook het oostelijk van het meer gelegen district Matoer en het tussen het meer en de zee gelegen district Loeboek Basoeng tot deze onderafdeling. In dit hoofdstuk worden dan ook besproken de kantoren van Fort de Kock, Manindjau, Matoer, Loeboek Basoeng en het aan de weg van Matoer naar Loeboeksikaping gelegen bestelhuis Palembajan. Tenslotte natuurlijk nog de onder Fort de Kock ressorterende bestelhuizen annex fungerende hulppostkantoren: Pakantan, Pangkalankotabaroe (+), Patapajan, Tikoe (+) en Tjoebadak. 1

2 FORT DE KOCK Oorspronkelijk was Fort de Kock de hoofdplaats van de vroegere Residentie Padangse Bovenlanden op Sumatra, en het is dan ook wel nuttig om voor een klein stukje geschiedenis Bezemer nog eens te citeren: Gelegen aan den oostelijken rand van het bekende Karbouwengat in de onmiddellijke nabijheid van Marapi en Singgalang. Door de hooge ligging van 900 M. boven den zeespiegel heeft Fort de Kock het klimaat van een ZuidEuropeeschen zomer, met heerlijk koele nachten. De gemiddelde temperatuur is 21 C. Door weersinvloeden kan in enkele uren de temperatuur aanmerkelijk afnemen, waardoor het er wel eens guur is als op een Hollandschen herfstdag. [ ] het regent er juist voldoende voor de teelt van allerlei Europeesche bloemen in den vollen grond. Het fort De Kock, eerst Sterrenschans geheeten, werd in november 1825 op den Boekit Tinggi, een heuvel aan den O.lijken rand van het Karbouwengat, opgeworpen door den kapitein Bauer, nadat hij bij Soengai Landir (ten W. van het Karbouwengat) een afd. Padri s had verslagen. Dit fort werd de hoofdpl. der residentie Pad. Bovenlanden en de zetel van den Resident. [ ] De hoofdpl. is bij de Inlanders Boekit Tinggi blijven heten. 1 Als bij de reorganisatie van 1913 de hierboven genoemde residentie wordt opgeheven, wordt Fort de Kock de hoofdplaats van de afdeling Agam en de standplaats van de assistentresident en van de aan hem toegevoegde controleur. De plaats aan de grooten postweg, de eerste transportweg van Padang naar Pajakombo, was o.a. bekend door zijn markten op woensdag en zaterdag. Deze werden gehouden in de in 1906 gebouwde markt-, vis-, en vleeshallen en waren in coöperatie eigendom van de lokale bevolking (fig. 2). Figuur 2: Links de gedenksteen waar ooit het fort Sterrenschans heeft gestaan en rechts een blik op de pasar van Fort de Kock. Van de oude versterking staat overigens geen steen meer op de andere. Slechts een klein monument geeft de plaats aan waar ooit in 1825 de benteng was gebouwd. Daarnaast wijdt de gedenksteen ook nog enkele woorden aan de plaatselijke Indonesische strijder Tuanku Iman Bonjol, die destijds de Islamitische strijders van de Padri oorlogen aanvoerde tegen de ongelovigen. Wat voor nieuws is er eigenlijk onder de zon? Begin vorige eeuw waren er te Fort de Kock naast een Europese school, een kweekschool voor inlandse onderwijzers en een Hollandse Maleise school, tevens enkele door 2

3 het gouvernement geïnitieerde lagere scholen voor de lokale bevolking. Kortom ook in dit deel van Sumatra s Westkust werd al begin 20e eeuw de nodige aandacht besteed aan het onderwijs. De plaats telde in 1915, naast 315 Europeanen en 650 Vreemde Oosterlingen, zo n 1500 Inlanders. 1 Uiteraard kent deze voor het Nederlands-Indische gouvernement zo uiterst belangrijke plaats ook een zogenaamde eo-filatelistische periode waarin, tijdens de jaren van 1861 tot 1871, een 41 bij 16 mm groot naamstempel in een achthoekig kader en in de kleur rood is gebruikt (fig. 3).2 Figuur 3: Een vouwbrief in februari 1862 vanuit Fort de Kock verstuurd naar Padang. De afstempeling op het knipsel links van figuur 4 is waarschijnlijk een falsificatie, immers de op het knipsel getoonde postzegel van de zogenaamde derde emissie van Nederlands-Indië (NVPH no. 6) werd pas in 1878 uitgegeven. Fort de Kock was toen al vijf jaar een postkantoor en gebruikte het rond-francostempel. Het stempel is ook wel erg fraai op zijn plaats terecht gekomen. Begin mei 1873 wordt dan te Fort de Kock een postkantoor geopend en, met uitzondering van het halfrond-francostempel, het grootrondstempel, het kortebalkstempel met uurkarakters en de puntvlakstempels, zijn alle in Nederlands-Indië beschreven stempeltypes te Fort de Kock gebruikt. Het rond-francostempel van dit kantoor is, zeker op poststuk, erg lastig te vinden. Wij kunnen u er in figuur 4 dan ook slechts een incompleet voorbeeld met een niet te achterhalen jaartal van laten zien. Figuur 4: Het naamstempel, het rond-francostempel en het rondstempel van FORT DE KOCK. De datumstempels zijn gebruikt op 3 augustus 1870 (?), 3 mei 1874 en 24 mei

4 Figuur 5: Links het postkantoor en rechts het centrum van Fort de Kock met klokkentoren.8 Van het, overigens ook bepaald niet frequent voorkomende, rondstempel van Fort de Kock bestaan twee types: een zonder en een met een ornament onder het jaarcijfer. Omdat dit verschil op de twee briefkaarten van figuur 6 niet echt duidelijk te zien is, hebben we deze twee modellen van dit rondstempel rechts in figuur 4 nog eens apart afgebeeld. De linker briefkaart van figuur 6 is medio januari 1877 van Fort de Kock verstuurd naar Batavia en laat over het zegelbeeld ook het puntstempel 55 van Fort de Kock zien. Links boven staat dan nog een rondstempel van Batavia als ontvangststempel met de datum van 22 januari De rechter briefkaart is een jaar later lokaal verstuurd naar Padang, en daar is de postbeambte het puntstempel waarschijnlijk vergeten te plaatsen en heeft men in tweede instantie het zegelbeeld middels de blauwe paraaf voor hergebruik ongeschikt gemaakt. Op deze kaart is het rondstempel versierd met het genoemde ornament, dat door het woordje Adres. helaas niet onmiddellijk opvalt. Figuur 6: Twee briefkaarten in januari 1877 en februari 1878 vanuit Fort de Kock verstuurd naar Batavia respectievelijk Padang. De twee brieven uit figuur 7 zijn eind augustus 1885 en medio juni 1887 verstuurd naar de Kalverstraat te Amsterdam dan wel naar een zekere kapitein Bosboom van de generale staf te Padang. Beide laten naast een kleinrondstempel van Fort de Kock over het zegelbeeld ook nog het puntstempel 55 van dit kantoor zien. Van beide stempels is één type bekend en voor het puntstempel wordt in de jaren ook wel blauwe inkt gebruikt.3 4

5 Figuur 7: Twee brieven eind augustus 1885 en medio juni 1887 vanuit Fort de Kock verstuurd Amsterdam respectievelijk Padang. Vervolgens worden in de periode te Fort de Kock vier verschillende types van het vierkantstempel gebruikt. Het verschil tussen deze vier types wordt vooral gevormd door de grootte van en de afstand tussen de letters van de kantoornaam, en de gebruiksperioden overlappen elkaar hoegenaamd niet.4 Figuur 8: De vier vierkantstempels van FORT DE KOCK gebruikt op 18 augustus 1893, 4 maart 1902, 10 februari en 10 september 1906 en 12 april In figuur 8 worden de vier verschillende modellen van het vierkantstempel van het kantoor te Fort de Kock in chronologische volgorde getoond, waarbij opvalt dat in september 1906 bij type III ook wel blauwe stempelinkt is gebruikt. Dit model vierkantstempel is daarom in bovenstaand figuur tweemaal afgebeeld. Figuur 9: De twee kortebalkstempels van FORT DE KOCK gebruikt op 7 september 1912, 22 november 1913, 15 januari en 7 mei 1915, en 23 juli Vanaf eind september 1911 tot begin december 1920 worden hier in Fort de Kock twee verschillende types van het kortebalkstempel gebruikt. Eerst een type met een smalle balk, 12 strepen in de beide segmenten en 3 # onder in de ring. Het tweede type heeft een 5

6 brede balk, 10 strepen in de beide segmenten en 5 + onder in de ring staan. Beide types hebben een gesloten buitenrand en de gebruiksperioden laten voor de jaren een overlap zien (fig. 9). Figuur 10: De langebalkstempels 1, 2 en 3 van FORT DE KOCK gebruikt op 22 juli 1918, 6 oktober 1927, 17 december 1923, 9 april 1935 en 11 maart Vanaf medio maart 1917 worden dan in Fort de Kock zeven verschillende types van het langebalkstempel in gebruik genomen: de types 1, 2, 3, 6a, 6b, 14a en 14b. De gebruiksperioden van de types 1 en 2 overlappen elkaar voor een belangrijk deel, beide hebben een biffage, en in beide wordt de kantoornaam in drie woorden als FORT DE KOCK geschreven. Het langebalkstempel type 3 heeft een gesloten buitenrand, het nummer 1 in het ondersegment staan en de kantoornaam wordt in dit stempel in één woord geschreven als FORTDEKOCK. De eerste drie types van het langebalkstempel staan afgebeeld in figuur 10. Figuur 11: De langebalkstempels 6a, 6b, 14a en 14b van FORT DE KOCK gebruikt op 4 januari 1938, 18 augustus 1941, 24 juli 1939 en 13 januari Het volgende cohort aan langebalkstempels van het kantoor Fort de Kock, de types 6a, 6b, 14a en 14b, staan hierboven in figuur 11 afgebeeld. Hoewel de buitenrand in al deze vier types snel kan dichtslibben, hebben ze alle vier van oorsprong een biffage. In type 14a wordt de kantoornaam weer met één woord geschreven, terwijl men in de andere drie types hier weer drie woorden voor heeft gebruikt. Het verschil tussen de types 6a en 6b is wat subtieler: 1) Bij het type 6b zijn de letters wat hoger en smaller dan bij 6a; en 2) voor 6a geldt K=K#, en voor 6b K=K<. Van de in figuur 11 getoonde langebalkstempels type 6a en 6b is het vooroorlogs gebruik bekend tot eind 1941, van de types 14a en 14b tot begin januari De Japanse en Republikeinse jaren Het gebruik van de poststempels van het kantoor Fort de Kock tijdens de Japanse bezetting is wat ingewikkelder dan de gebruikelijke gang van zaken. Ten eerste omdat, zoals 6

7 we zojuist hebben uiteengezet, er in principe maar liefst vier oorspronkelijk Nederlands- Indische langebalkstempels in aanmerking komen: de types 6a, 6b, 14a en 14b. Daarnaast heeft Van Nieuwkerk er in een recente Dai Nippon sprokkel op gewezen, dat in de loop van 1943 ook de naam van dit kantoor werd gewijzigd in het voor veel Indonesiërs meer vertrouwd klinkende Boekittinggi. 5 Uit het standaardwerk over deze materie blijkt trouwens, dat er drie modellen langebalkstempels zijn gemaakt met de kantoornaam Boekittinggi in het Latijnse schrift: de types 010, 011 en In hoeverre kunnen we nu deze complexe situatie met het door ons gevonden materiaal reconstrueren? We mogen verwachten, dat we het eerste bezettingsjaar 1942 nog wel de in figuur 11 getoonde stempels zullen tegenkomen. De Japanse bezetter zal zich immers niet echt zorgen gemaakt hebben over de verschillen die wij als filatelist menen te moeten aanbrengen. Figuur 12 laat zien, dat dit voor de langebalkstempels type 6a en 6b inderdaad opgaat. Wij hebben tweemaal een type 6a gevonden, dus het type met de wat bredere letters en de K=K#: eenmaal met nog een Christelijke datum van eind juli 1942 en eenmaal met een Showa datering van medio november van hetzelfde jaar (17=1942). Rechts in figuur 12 staan dan drie voorbeelden van het langebalkstempel type 6b, dus het model met de wat smallere letters en de K=K<, alle drie met een Showa datering van oktober 1942 (=17). Het verschil tussen de types 6a en 6b is vooral goed te zien in het meest linker en meest rechter object van onderstaand figuur, dus daar waar een deel van de kantoornaam op het papier van de postwissel is terecht gekomen. Figuur 12: Tweemaal langebalkstempel 6a en driemaal 6b van FORT DE KOCK gebruikt op 28 juli 1942 (Christelijk), en op 13 november en 2, 20 en 24 oktober 1942 (=17). Van het langebalkstempel type 14 hebben wij vier voorbeelden gevonden (fig. 13). Eenmaal type 14a, waarbij de kantoornaam in één woord is geschreven en met een Christelijke datum van medio augustus 1942, links in figuur 13. Rechts in figuur 13 staan dan drie voorbeelden van het type 14b, dus het model waarbij de kantoornaam met drie woorden geschreven staat. Deze hebben alle drie een Showa datering, ditmaal van de maanden oktober en november 1942 (=17). Kortom, alle Nederlands-Indische modellen van het langebalkstempel van het kantoor te Fort de Kock die tot vlak vóór de Japanse inval in gebruik waren, zijn in het jaar 1942 ook onder Japans gezag in nog gebruik geweest. Op zich zelf natuurlijk niet een echt opwindende gedachte, maar wel nuttig om het eens uitgezocht te hebben. 7

8 Figuur 13: Het langebalkstempel 14a en 14b van FORT DE KOCK gebruikt op 18 augustus 1942 (Christelijk) en op 20 oktober en 15 november 1942 (=17). Hoe zit het nu met de drie types van het langebalkstempel van dit kantoor, waarbij de naam Boekittinggi nog in het Latijnse schrift staat gespeld? Van het model met de smalle balk en een biffagerand, dus het type 010, hebben wij drie voorbeelden gevonden die in figuur 14 worden getoond. Alle drie hebben een Showa datering lopend van de eerste helft van mei tot eind juni 1943 (=18). Figuur 14: Het langebalkstempel 010 van BOEKITTINGGI gebruikt op 10 mei en op 11 en 26 juni 1943 (=18) Van het door Van Nieuwkerk en Vosse beschreven langebalkstempel type 011, dus het model met een smalle balk en een overtuigend gesloten dus niet dicht geslibde buitenrand, is het lastig een voorbeeld te vinden. Figuur 15: De langebalkstempels 010 (links) en 011 van Boekittinggi gebruikt op 3 juli en 9 juni 1943 (=18). 8

9 Toch menen wij u rechts in figuur 15 een dergelijk model te kunnen tonen. Niet alleen is de buitenrand in dit stempeltype gesloten, maar ook het bij de rode pijl geplaatste kruisje staat net even anders dan bij het model 010 links in figuur 15. Een subtiel verschil, maar daar deze kruisjes in de onderring een vastzittend onderdeel van de stempels vormden, naar onze mening toch wel overtuigend. Overigens maakt ook Bruijnesteijn in zijn doorwrochte werk over het poststempel van Midden Sumatra dit onderscheid. 7 Figuur 16: Het langebalkstempel 030 van BOEKITTINGGI gebruikt op 26 mei en op 17 en 25 september 1943 (=18). Van het model met de brede balk, dus het type 030, hebben we eveneens drie voorbeelden kunnen bemachtigen. Ook nu met een Showa datering en ditmaal lopend van eind mei tot eind september 1943 (=18), zie figuur 16. Overigens wordt bij de in de figuren 14 t/m 16 getoonde stempeltypes de kantoornaam steeds geschreven met twee woorden, dus als BOEKIT TINGGI. In het type 030 is dit wat duidelijker dan in het type 010. Het is bovendien intrigerend, dat men destijds besloten heeft drie verschillende modellen van een langebalkstempel voor het kantoor te Boekittinggi te laten maken. En dan ook nog drie die qua vormgeving veel overeenkomst vertonen met de oorspronkelijke, vooroorlogse Nederlands-Indische poststempels. Ultimo eind 1943 worden deze langebalkstempels van Boekittinggi vervangen door de Japanse stempels type 210 en 211. Van deze twee modellen bestaan meerdere subtypes, waar wij in de figuren 17 en 18 er vier van kunnen laten zien. In zijn reeds hierboven vermelde monografie gaat W. Bruijnesteijn in de paragraaf over de Japanse stempellijnen van het hoofdstuk Westkustprovincie veel dieper op deze materie in. 7 Om te beginnen in figuur 17 twee subtypes van het Japanse stempel 210: 1) Links tweemaal met een smalle balk met hoge cijfers in de datumbalk, in dit geval met data van begin december 1943 (=18) en begin maart 1945 (=20); en 2) Rechts tweemaal met een brede balk en wat kleinere cijfers in de datumbalk, nu van eind maart 1944 (=19) en de tweede helft juli 1945 (=20). Een enkele keer zijn we het Japanse stempel type 210 van Boekittinggi in augustus 1944 ook met violette inkt tegengekomen. 9

10 Figuur 17: Het Japanse stempel 210 van BOEKITTINGGI (ブキチンギ ) gebruikt op 3 december 1943 (=18), 1 maart 1945 (=20), 30 maart 1944 (=19) en 14 februari 1945 (=20). In figuur 18 worden van het Japanse stempel type 211 van Boekittinggi eveneens twee subtypen in beeld gebracht. Figuur 18: Het Japanse stempel 211 van BOEKITTINGGI (ブキチンギ ). Bovenste rij gebruikt op 8 november 1943 (=18) en 27 maart en 16 juni nderste rij op 11 maart, 26 april, 24 mei, 16 september en 1 december 1944 (=19). 10

11 In de bovenste rij in figuur 18 viermaal het Japanse stempel type 211 met een relatief smalle balk en met hoge en smalle cijfers voor de datum. In de onderste rij nogmaals vier voorbeelden van het Japanse stempel type 211, maar dan met een brede datumbalk en met kleinere cijfers. De data lopen van begin november 1943 (=18) tot begin december 1944 (=19). De beide Japanse stempels de modellen 210 en 211 zijn in Boekittinggi dus al eind 1943 in gebruik genomen. Alvorens over te gaan naar de periode van het Republikeinse Interim gezag willen wij u eerst nog het in figuur 19 getoonde poststuk laten zien. Deze postwissel is, om een bedrag van 150,00 roepiah over te maken, in de zomer van 1944 (=19) van Boekittinggi verstuurd naar Meulaboh in Atjeh. Op de voorzijde staat tweemaal het Japanse stempel type 211 met de brede balk van Boekittinggi ( ブキチンギ ) met rechtsboven een Showa datering van , ofwel 30 juni Grappig is te zien, dat de postbeambte kennelijk bij het Kantoor van storting linksonder fysiek een ander stempel heeft gebruikt, waarin abusievelijk de datum verkeerd is ingevuld als Op de achterzijde staan de Japanse stempels van Meulaboh ( ムラボ ) en Koetaradja ( クタラジャ ), maar deze komen in het boek Noord Sumatra aan de orde. Figuur 19: Een postwissel in juni 1944 (=19) verstuurd van Boekittinggi naar Meulaboh in Atjeh. Gedurende de drie jaar durende periode van het Interim gezag worden te Boekittinggi van het Republikeinse kortebalkstempel vier verschillende types gebruikt: de types 250, 252, 260 en 272, waarbij van het model 260 weer twee verschillende subtypes worden onderscheiden. 6 Het knipsel uit figuur 20 laat echter zien, dat de eerste maanden na de Japanse capitulatie de Republikeinse stempels uiteraard nog niet in omloop waren. Men moest zich nog een aantal maanden behelpen met de aanwezige Japanse stempels. Waarschijnlijk zijn deze, op een groot hoofdpostkantoor als Boekittinggi, in de eerste maanden na de Japanse capitulatie alle vier gebruikt. Wij kunnen u echter alleen het type 210 met de brede balk laten zien, dus het model dat rechts in figuur 17 staat afgebeeld. 11

12 Figuur 20: Het Japanse stempel 210 van BOEKITTINGGI ( ブキチンギ ) gebruikt op 27 september 1945 (=20). In figuur 21 een interessant poststuk dat eveneens in de overgangstijd van Japans naar Republikeins gezag op het postkantoor van Boekittinggi heeft gelegen. De postwissel is op 31 juli 1945 (=20), dus grofweg twee weken vóór de Japanse capitulatie, lokaal te Boekittinggi verstuurd om een bedrag van 7,50 roepiah over te maken. Op de voorzijde staat in ieder geval tweemaal het Japanse stempel type 211 van dit kantoor. Nog de dezelfde dag wordt op de achterzijde bij Tjap kantor penerima met een stempeltype 211, maar dan met een brede balk, de ontvangst bevestigd. Dan gaat er kennelijk iets mis. Het ziet er naar uit, dat de uitbetaling pas op 20 maart 1946, dus acht maanden later, heeft kunnen plaatsvinden. Op zichzelf in deze politiek onzekere tijden natuurlijk niet opmerkelijk. Voor deze extensie in tijd moest 80 cent worden betaald. Maar ondertussen waren de gezagsverhoudingen in de Padangse Bovenlanden danig veranderd. Het Interim gezag had er zich reeds gevestigd en men beschikte op het hoofdpostkantoor al over Republikeinse kortebalkstempels. Beide van Konijnenburg zegeltjes zijn postaal vernietigd met een Republikeins kortebalkstempel type 272. In dit stempeltype van het kantoor te Boekittinggi staat in het bovensegment IIA, en het ondersegment heeft alleen verticale streepjes. Dit stempel is ook nog een keer midden op de achterzijde geplaatst. Linksonder bij Tjap kantor pembajaran (kantoor van uitbetaling) staat het Republikeinse stempel type 261? van Boekittinggi. Tenslotte op de voorzijde nog het Japanse censuurstempel met centraal het cijfer 1 van het hoofdpostkantoor te Boekittinggi. Figuur 21: De voor- en achterzijde van een Japanse postwissel eind juli 1945 (=20) lokaal te Boekittinggi verstuurd. 12

13 Door zijn strategisch gunstige ligging op de hoogvlakte van Agam was Fort de Kock voor het Republikeinse gezag een zeer geschikte plaats voor het vestigen van het hoofdpostkantoor van Midden Sumatra. Het lag enkele honderden kilometers verwijderd van het al eind 1945 door Britse militairen bezette Padang en was alleen via nauwe en makkelijk te verdedigen bergpassen door vijandelijke troepen te bereiken. Het was dus relatief eenvoudig te verdedigen en het Republikeinse hoofdpostkantoor heeft hier betrekkelijk ongestoord kunnen functioneren tot eind december Figuur 22: Het Republikeinse kortebalkstempel 252 van BOEKITTINGGI gebruikt op 20 november 1945, 17 september 1946, 8 mei 1947 en 15 december Het vroegste gebruik dat wij van een Republikeins kortebalkstempel in Boekittinggi hebben gevonden is van de tweede helft van november 1945, dus een kleine twee maanden na de afstempeling van het voorbeeld met het Japanse stempel type 210 uit figuur 20. Het betreft hier het model 252. Dit is het model waarbij de streepjes zowel onder als boven de termen PTT en REP staan én rondom deze afkortingen een soort van frame is aangebracht.6 Het voorbeeld rechts in figuur 22 is een digitale uitsnede van een uit Solok verstuurde brief waarbij het censuurstrookje, dat nog van Japanse makelij blijkt te zijn, op 15 december 1948 met het kortebalkstempel type 252 is afgestempeld. Dus precies een week voordat Fort de Kock door de Nederlandse troepen zal worden ingenomen. Figuur 23: Het Republikeinse kortebalkstempel 250 van BOEKITTINGGI gebruikt op 10 oktober 1946, 18 oktober 1947 en 29 januari In de figuur 23 hebben wij een aantal voorbeelden van het gebruik van het model 250 van het kortebalkstempel van het kantoor te Boekittinggi in beeld gebracht. De data lopen nu vanaf de eerste helft van oktober 1946 tot eind januari

14 In figuur 24 dan het Republikeinse kortebalkstempel type 260 van Boekittinggi, dat is het model waarbij de streepjes in de segmenten los staan van de binnenring, met data van eind februari 1946 tot medio januari Figuur 24: Het Republikeinse kortebalkstempel 260 van BOEKITTINGGI gebruikt op 28 februari 1946, 12 februari en 8 juli 1947, en 15 januari Het in figuur 21 getoonde Republikeinse kortebalkstempel type 272 dus het model met de term IIA in het bovensegment is waarschijnlijk een soort van administratief stempel en wordt alleen op de achterzijde van postwissels aangetroffen. Waarschijnlijk zijn gedurende de gehele periode van het Interim gezag voor het hoofdpostkantoor te Boekittinggi de modellen 250, 252 en 260 van het Republikeinse kortebalkstempel naast elkaar gebruikt. In ieder geval bestaat er een uit Padang verzonden postpakketkaart, waarop de Republikeinse stempels type 252 en 260 van dit kantoor op één en dezelfde dag, 23 november 1946, zijn afgestempeld (fig. 25). Daar beide stempel grotendeels op de postpakketkaart zijn geplaatst, is een vergelijk goed mogelijk. Figuur 25: Het kortebalkstempel 252 en 260 van BOEKITTINGGI gebruikt op 23 november

15 Hersteld Nederlands gezag Het plaatsje Fort de Kock wordt tijdens de 2 e Politionele Actie op woensdag 22 december 1948 door de Nederlandse troepen op de TNI heroverd, en het jaar 1949 wordt gekenmerkt door een herstel van het Nederlands militair en civiel gezag ter plaatse. Figuur 26: Het langebalkstempel 25 van FORT DE KOCK gebruikt op 19 september Uit deze kortdurende periode van hersteld Nederlands gezag hebben wij zeggen en schrijven één object gevonden. Het knipsel in figuur 26 laat in ieder geval zien, dat men van Nederlands-Indische zijde zich de moeite had getroost om een langebalkstempel type 25 te laten vervaardigen met als kantoornaam weer FORT DE KOCK, ditmaal met hoge en smalle letters en met drie woorden geschreven. De staat Indonesië Het linker object van figuur 27 geeft aan, dat dit langebalkstempel type 25 van Fort de Kock ook nog gebruikt werd op 5 januari Men kan nauwelijks anders verwachten. Aan het eind van deze maand januari beschikte men echter al over een langebalkstempel type 14 met de kantoornaam dan in de nieuwe spelling geschreven als BUKITTINGGI. Even later blijken dit soort stempels ook te zijn vervaardigd met het nummer 3 en 4 in het ondersegment, rechts in figuur 27. Figuur 27: Links het langebalkstempel 25 van FORT DE KOCK gebruikt op 5 januari Rechts daarnaast de langebalkstempels 14 zonder en met het nummer 3 en 4 van BUKITTINGGI gebruikt op 26 januari 1950, 5 november 1951, 20 februari 1952 en 4 augustus Uit de wat morsige in figuur 28 afgebeelde Indonesische postwissel blijkt, dat men op het postkantoor te Bukittinggi in de vijftiger jaren van de vorige eeuw ook nog over een langebalkstempel type 6 heeft beschikt. Uiteraard wordt ook in dit stempel de kantoornaam weer gespeld als BUKITTINGGI. 15

16 Figuur 28: Een Indonesische postwissel in september 1953 lokaal te Bukittinggi verstuurd. MANINDJAU De plaats Manindjau ligt aan de oostelijke oever van het meer van Manindjau (fig. 1) en was destijds de standplaats van een controleur. Het landschappelijk buitengewoon fraaie meer ligt op een hoogte van ruim 450 m boven zeeniveau en heeft een gemiddelde diepte van ruim 105 m. Met een lengte van 16,6 km en een breedte van 8 km bedraagt het totale oppervlak 99,5 km2. Tegen de 700 m hoge oostelijke bergwand slingert een smalle weg met 44 haarspeldbochten die Manindjau via Matoer verbindt met de hoogvlakte van Agam en Fort de Kock. Begin vorige eeuw was het de standplaats van Claas Lulofs, de vader van de latere schrijfster Madelon Székely-Lulofs. Vijftig jaar later ziet zij in haar jeugdherinneringen het controleurshuis, dat even buiten het dorp stond, weer voor zich: Een echt, ouderwets Indisch huis, van hout, op korte stenen neuten [palen], ruim gebouwd: grote kamers, open galerij, een breed beschuttend pannendak. [ ] Een lange tamarindelaan met aan de stammen talrijke sneeuwwitte orchideeën voerde als een roomblanke zuilengalerij naar het donkerblauwe water van het enorme, door grijsblauwe bergen omringde meer. Aan de oever stond een hoge mast met een rood-wit-blauwe vlag. 9 Figuur 29: Rechts de voormalige woning van controleur Lulofs met links het uitzicht over het meer. Het woonhuis van controleur Lulofs rechts in figuur 29 is de afgelopen eeuw wat meer ingebouwd geraakt en de open galerij is minder toegankelijk. Maar hij had dan ook dagelijks een aantal schildwachten voor de deur staan. De politieke toestand ter plaatse was begin 16

17 vorige eeuw nogal gespannen. Als we dochter Madelon mogen geloven is het uitzicht niet wezenlijk veranderd, hoewel de vlaggenmast met de Hollandse driekleur is verdwenen. 13 In dit Manindjau wordt op 1 november 1915 een hulppostkantoor geopend, dat de eerste jaren ressorteert onder het postkantoor van Fort de Kock en vanaf 1938 onder dat van Padang. In eerste instantie wordt hier tot eind januari 1919 een kortebalkstempel gebruikt. Een stempeltype dat een smalle balk, 10 strepen in de beide segmenten, een biffage rand en 3 # onder in de ring heeft. Dit is overigens een nogal zeldzaam stempel en het is niet eenvoudig om er een complete en nette afstempeling van te bemachtigen. Vanaf eind januari 1919 tot eind december 1926 is vervolgens het gebruik van een kortebalkstempel met uurkarakters beschreven (fig. 30). Figuur 30: Het kortebalkstempel zonder en met uurkarakters van MANINDJAU gebruikt op 8 mei 1916, 26 maart 1918, 19 augustus 1921 en 29 december Daarna zijn in de vooroorlogse periode te Manindjau drie verschillende types van het langebalkstempel gebruikt: de types 1, 4 en 6. Ook in deze drie types van het langebalkstempel van Manindjau wordt de kantoornaam met vrij grote en brede letters geschreven. De types 1 en 6 hebben een biffagerand, terwijl het type 4 een gesloten buitenrand laat zien (fig. 31). Figuur 31: De langebalkstempels 1, 4 en 6 van MANINDJKAU gebruikt op 25 mei 1927, 4 september 1934, 4 juni 1941 en 5 februari De gebruiksperioden van de hier genoemde stempeltypes van Manindjau lijken elkaar niet te overlappen. Bovendien zien we rechts in figuur 31, dat het langebalkstempel type 6 in Manindjau gebruikt is tot aan de Japanse invasie ter plaatse. De Japanse en Republikeinse jaren Dit vooroorlogse langebalkstempel is dan het stempeltype, dat we in de jaren 1942 en 1943 ook tijdens de Japanse bezetting gebruikt zien worden. Het betreft hier dan een stempeltype 6/010. Wij hebben het alleen gevonden met een Showa datering lopend van de eerste helft van december 1942 (=17) tot in de tweede helft van mei 1943 (=18). Poststempels 17

18 met een Christelijke datering van dit kantoor hebben wij dus niet gezien. Daarna komt vanaf de zomer van het jaar 1943 het Japanse stempel type 211 in beeld (fig. 32). Figuur 32: Het langebalkstempel 6 en het Japanse stempel 211 van MANINDJAU (マニンジョウ ) gebruikt op 10 december 1942 (=17), en 22 maart, 24 mei, 27 juli 1943 (=18) en 22 december 1944 (=19). Tijdens de periode van het Republikeinse Interim bestuur wordt in Manindjau het kortebalkstempel type 260 gebruikt.6 In figuur 33 laten wij u een aantal voorbeelden zien met data van begin september 1947 tot eind februari Figuur 33: Het Republikeinse kortebalkstempel 260 van MANINDJAU gebruikt op 9 september en 11 oktober 1947 en 21 februari Uit de Officiële Bescheiden betreffende de Nederlands-Indonesische Betrekkingen krijgen wij niet de indruk dat een plaatsje als Manindjau tijdens de 2e Politionele Actie eind december 1948 onder Nederlands gezag is geplaatst. Wij hebben er ook geen postale aanwijzingen voor gevonden.10 18

19 De staat Indonesië Uit het postzegeltje van figuur 33 blijkt, dat het bovengenoemde Republikeinse kortebalkstempel type 260 ook nog in de eerste jaren na de soevereiniteitsoverdracht gebruikt is. Dit is trouwens het enige object dat wij uit deze periode hebben kunnen bemachtigen. Figuur 33: Het Republikeinse kortebalkstempel 260 van MANINDJAU gebruikt op 4 september MATOER Matoer ligt ongeveer halverwege de landschappelijk fraaie weg met de 44 haardspeldbochten die Fort de Kock verbindt met Manindjau. Op 1 november 1915 wordt hier een hulppostkantoor geopend, dat de eerste decennia ressorteert onder het postkantoor van Fort de Kock en vanaf 1938 onder dat van Padang. Tot eind december 1918 wordt hier een kortebalkstempel gebruikt met een smalle balk, 10 strepen in de beide segmenten, een biffagerand en 3 # onder in de ring. Vervolgens is tot in de zomer van 1931 het gebruik van een kortebalkstempel met uurkarakter beschreven (fig. 34). Figuur 34: Het kortebalkstempel zonder en met uurkarakters van MATOER gebruikt op 25 januari 1916, 27 november 1918, 10 maart 1920 en 23 april In Matoer is dus vrij laat, medio mei 1935 om precies te zijn, het eerste gebruik van een langebalkstempel type 1 bekend. Dit stempeltype wordt dan in augustus 1941 vervangen door een langebalkstempel type 6 (fig. 35). Figuur 35: De langebalkstempels 1 en 6 van MATOER gebruikt op 17 november 1937, in juni 1941, op 23 augustus 1941 en in januari

20 De Japanse en Republikeinse jaren Het object rechts in figuur 35 laat zien, dat het langebalkstempel type 6 in Matoer gebruikt is tot in januari Het is dan ook dit stempeltype dat we de eerste jaren van de Japanse bezetting tegenkomen. Wij hebben er enkele van gevonden, alle met een Showa datering lopend van eind augustus tot medio november 1943 (18). Een Christelijke datering zijn we dus niet tegengekomen. Ook hier wordt dit langebalkstempel vervangen door een Japans stempel type 211 (fig. 36). Figuur 36: Het langebalkstempel 6 en het Japanse stempel 211 van MATOER ( マトール ) gebruikt op 2 en 11 november 1943 (=18) en 23 maart en 19 juni 1944 (=19). In de daarop volgende jaren van het Interim gezag wordt een Republikeins kortebalkstempel type 250 gebruikt. Hiervan kunnen wij u helaas slechts een weinig fraai voorbeeld in zwart-wit laten zien met ook nog een volstrekt onleesbare datum (fig. 37). Figuur 37: Het Republikeinse kortebalkstempel 250 van MATOER met een niet nader te duiden datum. Evenals voor Manindjau vinden wij ook geen aanwijzingen voor een herstel van Nederlands militair en civiel gezag in de regio Matoer. 10 De staat Indonesië Uit de drie objecten van figuur 38 blijkt, dat na de overdracht van de soevereiniteit eind 1949 de Indonesische PTT een nieuw langebalkstempel type 6 heeft laten vervaardigen met de kantoornaam dan in de nieuwe spelling geschreven als MATUR. Het is wel grappig om te zien, dat men op de twee digitaal uit postwissels verkregen knipsels voor de aanduiding van de 24-uuraanduiding weer twee cijfers is gaan gebruiken. 20

21 Figuur 38: Het langebalkstempel 6 van MATUR gebruikt op 3 juni 1952, 9 augustus 1957 en 5 februari LOEBOEKBASOENG Het plaatsje Loeboekbasoeng ligt enkele kilometers westelijk van het meer van Minindjau en is eigenlijk gelegen in de afdeling Oud Agam (fig. 44). Begin vorige eeuw maakte het een uitermate vredige en lommerrijke indruk (fig. 39). Loeboekbasoeng was overigens begin vorige eeuw de standplaats van de controleur. Begin vorige eeuw kwamen de controleurs van Loeboekbasoeng en Manindjau met een zekere regelmaat bij elkaar over de vloer. Madelon Székely-Lulofs heeft daar, na een tropisch onweer uitkijkend vanaf de veranda over het schitterende meer, een mooi verhaal over. Zij beschrijft hoe haar gevoel van geborgenheid plotseling kon omslaan in een confrontatie met het altijd aanwezige gevaar: En ik keek omhoog en zag twee lange witte benen in doorweekte witkatoenen broekspijpen, een lang, wit rillend schokkend bovenlijf in een vastplakkende witte uniformjas, een geelwit gezicht met een blauwzwarte mond, bruinzwarte plekken als ogen en verward omlaag piekende vastklevende haren, waarin een sliert van een groene waterplant hing. Het bleek geen witte hadji te zijn, geen geestverschijning, maar de controleur van Loeboek Basoeng. Hij was op weg naar haar vader met zijn prauw op het meer omgeslagen en had zwemmend nog juist op tijd de oever weten te bereiken. 13 Figuur 39: De veemarkt te Loeboekbasoeng begin 20 e eeuw. 9 In 1941 wordt hier een hulppostkantoor geopend dat ressorteert onder het postkantoor van Fort de Kock. Van meet af aan wordt er een langebalkstempel type 6 gebruikt, waarin de kantoornaam met grote en ronde letters geschreven wordt als LOEBOEK - / BASOENG. Dus met twee woorden en een koppelteken (fig. 40). 21

22 Figuur 40: Het langebalkstempel 6 van LOEBOEKBASOENG gebruikt in juli 1941 en op 18 en 28 januari De Japanse en Republikeinse jaren Tot begin mei 1943 zien we dan te Loeboekbasoeng het gebruik van het langebalkstempel type 6. Eerst in de manden juni tot en met september 1942 met een Christelijke datering, en vervolgens van eind oktober 1942 (=17) tot eind augustus 1943 (=18) met een Showa datering. De uuraanduiding wordt dan weer weggelaten (fig. 41). Figuur41: Het langebalkstempel 6 van LOEBOEKBASOENG gebruikt op 29 juni, 11 juli en 26 september 1942 (Christelijk) en 30 oktober 1942 (=17) en 1 mei 1943 (=18). Later wordt ook in Loeboeksikaping een Japans stempel type 211 in gebruik genomen (fig. 42). Figuur 42: Het Japanse stempel 211 van LOEBOEKBASOENG ( ルブッパスン ) gebruikt op 15 mei en 24 juni 1944 (=19) en 5 juni 1945 (=20). 22

23 Volgens Van Nieuwkerk en Vosse is te Loeboekbasoeng tijdens de periode van het Interim gezag een Republikeins kortebalkstempel type 260 gebruikt.6 Uit deze periode, dus de jaren vóór de soevereiniteitsoverdracht eind 1949, hebben wij een drietal objecten gevonden. Alleen in het centraal in figuur 43 afgebeelde knipsel is het poststempel van eind mei 1947 goed leesbaar. In de andere twee voorbeelden is het stempel zodanig slecht afgedrukt, dat men alleen door middel van enig gepuzzel met de verschillende onderdelen van de afstempeling tot de conclusie kan komen, dat het hier inderdaad om een kortebalkstempel van het kantoor te Loeboekbasoeng gaat. Wij hebben geen aanwijzingen gevonden voor enig naoorlogs herstel van het Nederlands civiel en militair gezag ten westen van het meer van Manindjau. Figuur 43: Het Republikeinse kortebalkstempel 260 van LOEBOEKBASOENG gebruikt op 1 november 1946, 23 mei en 24 juli De staat Indonesië Ditzelfde Republikeinse kortebalkstempel type 260 wordt ook nog, en dan wederom in een niet gekapte versie, in de zomer van 1950 gebruikt. Ander stempelmateriaal uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw dat te Loeboekbasoeng gebruikt is, hebben wij niet onder ogen gekregen. Figuur 43: Het Republikeinse kortebalkstempel 260 van LOEBOEKSIKAPING gebruikt op 12 juni

24 PALEMBAJAN Figuur 44: Een detailkaart van Sumatra s Westkust met ten oosten en ten noorden van het meer van Manindjau de plaatsjes Matoer en Palembajan.15 In het slechts enkele tientallen kilometers noordelijk van het meer van Manindjau gelegen Palembajan (fig.44) is al vanaf eind negentiger jaren van de 19e eeuw een bestelhuis geopend geweest, waar in eerste instantie een zwart naamstempel in een achthoekig kader werd gebruikt. Figuur 45: Links het zicht op het zojuist verlaten Matoer en rechts de pasar Palembajan met moskee. In tegenstelling tot wat Bulterman in zijn monografieën over de langstempels van Nederlandsch-Indie stelt, hebben wij dit stempel alleen op los zegel gevonden.14 De kantoornaam wordt in dit naamstempel overigens geschreven als PALEMBAYAN, dus met een Y, links in figuur 46. Het stempel is uitermate zeldzaam (RRR). Het meest linkse zegeltje (NVPH no. 23) laat ook nog een deel van een vierkantstempel van het kantoor Fort de Kock zien. Ook op het zegeltje rechts daarnaast (NVPH no. 31) lijkt een dergelijk poststempel te staan. In beide gevallen kan het jaartal niet volledig ontcijferd worden. Het plaatsje, maar dan geschreven als Palembajan, staat niet in de lijst van Van Heusden maar wel in die van Bulterman.11,12 Er moet dus in de jaren vlak voor het uitbreken van WW II een bestelhuis hebben gefunctioneerd. Wij kunnen u helaas uit deze vooroorlogse periode geen voorbeeld laten zien. 24

25 Figuur 46: Links het naamstempel van Palembayan en rechts daarnaast driemaal het bestelhuisstempel type B van Palembajan. Wel blijkt uit de drie objecten rechts in figuur 46, dat het bestelhuis in ieder geval open is geweest tijdens de Japanse bezettingsjaren. In het toen gebruikte bestelhuisstempel type B wordt de kantoor gespeld als PALEMBAJAN. Het meest rechtse en enigszins slordig uitgeknipte knipsel laat bovendien links nog juist een klein stukje van het Japanse stempel type 211 van het hulppostkantoor te Matoer zien. De laatste twee Katakana karakters van de Japanse plaatsnaam マトール laten zich immers door hun eenvoud makkelijk lezen. Het postale verkeer te Palembajan was in de Interim periode blijkbaar zo intensief, dat de Republikeinse autoriteiten een nieuw type rondstempel hebben laten vervaardigen. Een nogal zeldzaam stempel (RR) met in de beide segmenten weer de afkortingen PTT en REP en met een gesloten en dubbele buitenrand. Wij kennen het alleen in de rode afstempeling van figuur 47. Figuur 47: Het Republikeinse kortebalkstempel 266 van PALEMBAJAN gebruikt op 19 november 1944 (=19). Het is ons niet duidelijk geworden, of dit postkantoortje ook nog na de overdracht van de soevereiniteit eind 1949 opengesteld is geweest. 25

26 Literatuur 1) T.J. Bezemer; Beknopte Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, Martinus Nijhoff, s Gravenhage, ) W. S. Wolff de Beer; Poststempels in gebruik in Nederlands Oost Indië , J. L. Van Dieten, Den Haag, ) P.R. Bulterman; De puntstempels van Nederlands-Indië, De Postzak, nr. 153, ) A. W. ten Geuzendam; De vierkantstempels van Nederlands-Oost-Indië , Den Haag, ) J.R. Van Nieuwkerk; Nieuwe plaatsnamen tijdens de Japanse bezetting van Nederlands- Indië, Dai Nippon, Sprokkel ) J.R. van Nieuwkerk, L.B. Vosse; The Cancellations used during the Japanese Occupation of the Dutch East Indies and Repoeblik Indonesia, , Dai Nippon, ) W. Bruijnesteijn; De postzegels van Midden Sumatra onder Japanse bezetting, Dai Nippon, ) collectie Tropen Museum. 9) F. Okker; Vissen vangen in een vulkaan. De bewogen jeugd van Madelon Székely-Lulofs, De parelduiker, jaargang 9, 1-30, ) Van der Wal; Digitale versie van de Officiële bescheiden betreffende de Nederlands- Indonesische betrekkingen , Martinus Nijhoff, s-gravenhage, ) AVEHA (A. van Heusden); Poststempels in gebruik bij bestelhuizen en fungerende hulppostkantoren in Ned.-Indië, Nederlandsch Maandblad voor Philatelie, nr. 9 (189), ) P.R. Bulterman; Poststempels Nederlands-Indië , DAVO B.V., Deventer, ) F. Okker; Tumult. Het levensverhaal van Madelon Székely-Lulofs, Uitgeverij Atlas, Amsterdam/Antwerpen, ) P.R. Bulterman; Nederlands-Indië Langstempels , De Nederlandse Postzegelveiling, 2004 en ) J.R. Driessen, F.J. Ormeling (redactie); Grote Atlas van Nederlands Oost-Indië, Uitgeverij Asia Maior/Atlas Maior, Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap, Zierikzee, Rob Ackerstaff december

De zuidelijke kuststreek

De zuidelijke kuststreek 1 De zuidelijke kuststreek Figuur 1: De zuidelijke kuststreek van de residentie Benkoelen. Figuur 1 laat het zuidelijke deel van de residentie Benkoelen zien met ook hier langs de kust vanuit de hoofdstad

Nadere informatie

Het Redjang District

Het Redjang District 1 Het Redjang District Figuur 1: Het Redjang district van de residentie Benkoelen (rode pijl). Het Redjang district ligt in de bovenlanden van de stad Benkoelen en de twee plaatsen die hier in dit verhaal

Nadere informatie

De Lampongse Districten Figuur 1: Een kaart van de Lampongse Districten begin jaren dertig van de vorige eeuw.

De Lampongse Districten Figuur 1: Een kaart van de Lampongse Districten begin jaren dertig van de vorige eeuw. 1 De Lampongse Districten Figuur 1: Een kaart van de Lampongse Districten begin jaren dertig van de vorige eeuw. Ondanks een levendige handel in peper, hebben de Lampongse Districten gedurende de eerste

Nadere informatie

L.B.Vosse, een baarfrankering uit KRAKSAÄN echt of vals?

L.B.Vosse, een baarfrankering uit KRAKSAÄN echt of vals? L.B.Vosse, een baarfrankering uit KRAKSAÄN echt of vals? Onlangs kwam ik de hieronder afgebeelde briefkaart en brief uit Kraksaän tegen. Twee zaken vielen mij onmiddellijk op, de baarfrankering en de beschadigingen

Nadere informatie

J.R. van Nieuwkerk Haltestempels in Nederlands-Indië tijdens de oorlog

J.R. van Nieuwkerk Haltestempels in Nederlands-Indië tijdens de oorlog J.R. van Nieuwkerk Haltestempels in Nederlands-Indië tijdens de oorlog 1942 1949. Een verkorte versie van dit artikel is in oktober 2014 gepubliceerd in het maandblad Filatelie, ter gelegenheid van het

Nadere informatie

KOTABOEMI. Figuur 1: Links het station van Kotaboemi in de jaren dertig van de vorige eeuw en rechts in 1995 3.

KOTABOEMI. Figuur 1: Links het station van Kotaboemi in de jaren dertig van de vorige eeuw en rechts in 1995 3. KOTABOEMI Op de kaart van figuur 1 uit het hoofdstuk De Lampongse Districten ligt het plaatsje Kotaboemi ongeveer halverwege het ZSS-traject van Oosthaven (Pandjang) naar de noordgrens met de residentie

Nadere informatie

De Palembangse Benedenlanden (vierde deel)

De Palembangse Benedenlanden (vierde deel) De Palembangse Benedenlanden (vierde deel) VLIEGVELD TALANGBETOETOE Figuur 126: Het vliegveld Talangbetoetoe ten noorden van de stad Palembang. 33 Het vliegveld Talangbetoetoe ligt ongeveer 15 km noordnoordwestelijk

Nadere informatie

De Palembangse Benedenlanden (vierde deel)

De Palembangse Benedenlanden (vierde deel) De Palembangse Benedenlanden (vierde deel) VLIEGVELD TALANGBETOETOE Figuur 126: Het vliegveld Talangbetoetoe ten noorden van de stad Palembang. 33 Het vliegveld Talangbetoetoe ligt ongeveer 15 km noordnoordwestelijk

Nadere informatie

TALANGPADANG. Figuur 1: De Semangka-Baai met Kotaagoeng en wat meer landinwaarts Talangpadang.

TALANGPADANG. Figuur 1: De Semangka-Baai met Kotaagoeng en wat meer landinwaarts Talangpadang. TALANGPADANG Figuur 1: De Semangka-Baai met Kotaagoeng en wat meer landinwaarts Talangpadang. Figuur 1 is een uitsnede van een bewerkte overzichtskaart van Sumatra (Technische Dienst, Batavia, 1934) en

Nadere informatie

Het Noordoostelijk deel van de Lampongse Districten

Het Noordoostelijk deel van de Lampongse Districten 1 Het Noordoostelijk deel van de Lampongse Districten Figuur 1: Het noordoostelijke deel van de Lampongsche Districten met ongeveer in het midden van de kaart de plaats Menggala. De afdeling Sepoetih-Toelangbawang

Nadere informatie

Het Zuidwestelijk deel van de Lampongse Districten

Het Zuidwestelijk deel van de Lampongse Districten 1 Het Zuidwestelijk deel van de Lampongse Districten Figuur 1: De Semangka of Keizer-baai in 1916 met de kustplaats Kota Agoeng. De kaart van figuur 1 komt uit het boek van Broersma 1 en laat westelijk

Nadere informatie

BATAVIA / DJAKARTA / JAKARTA ( )

BATAVIA / DJAKARTA / JAKARTA ( ) BATAVIA / DJAKARTA / JAKARTA (11-02-2017) Locatie: Batavia, West-Java Afstempelingen met de stempelnaam Batavia op Weense Drukken zijn zeldzaam. Op dit moment is slechts één poststuk bekend met de afstempeling

Nadere informatie

JR van Nieuwkerk, Nieuwe plaatsnamen tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië

JR van Nieuwkerk, Nieuwe plaatsnamen tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië JR van Nieuwkerk, Nieuwe plaatsnamen tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië In een eerder artikel, Van Arnhemia naar Pantjoerbato en heen en terug, heb ik de invloed van de verandering van de

Nadere informatie

POSTKANTOOR LIJN PALEMBANG

POSTKANTOOR LIJN PALEMBANG POSTKANTOOR LIJN PALEMBANG P.T.T. N.I. Nederlands Indië tot 1942 14 febr. 1942 ------- diefstal postzegels Palembang P.T.T. Japanse bezetting Nederlands Indië P.T.T. R.I. Republiek Indonesia 8 maart 1942

Nadere informatie

F.J. Nash, deze Mampawa J14 heeft de waarde van een auto!

F.J. Nash, deze Mampawa J14 heeft de waarde van een auto! F.J. Nash, deze Mampawa J14 heeft de waarde van een auto! Deze Japanse zegel (J14) die in Mampawa (West Borneo) is gebruikt kent een geschiedenis die niet mag worden vergeten. Voordat het verhaal begint

Nadere informatie

Mededelingenblad van de Studiegroep

Mededelingenblad van de Studiegroep Mededelingenblad van de Studiegroep voor bestudering van de postgeschiedenis van de (voormalige) Nederlandse Overzeese Rijksdelen en Australasia 49 e jaargang no. 2 ISSN 0928-1037 juni 2017 nummer 172

Nadere informatie

DJAMBI (eerste deel)

DJAMBI (eerste deel) DJAMBI (eerste deel) Figuur 1: Een kaart van de residentie Djambi eind dertiger jaren van de 20e eeuw. Djambi behoort tot een van de dunst bevolkte landstreken van Sumatra en bestaat voor verreweg het

Nadere informatie

F.J. Nash, Het versturen van kranten als partijpost in eind 1945, papierschaarste in Pontianak?

F.J. Nash, Het versturen van kranten als partijpost in eind 1945, papierschaarste in Pontianak? F.J. Nash, Het versturen van kranten als partijpost in eind 1945, papierschaarste in Pontianak? Er zijn drie afrekeningen voor het versturen van kranten als partijpost gevonden, die eind december 1945

Nadere informatie

Bestelhuizen

Bestelhuizen HOOFDSTUK VI Bestelhuizen 1945-1950 De Japanners hebben Nederlands-Indie verwoest; op 17 augustus 1945, twee dagen na de capitulatie, proclameerden Soekarno en Hatta de Republik Indonesia en ontstond de

Nadere informatie

De Takjestempels van Nederland

De Takjestempels van Nederland De Takjestempels van Nederland Samengesteld door Cees Janssen, Nederlandse Academie voor Filatelie Inleiding In het jaar 1860 werd een aanvang gemaakt met de invoering van stempels met datum en uuraanduiding.

Nadere informatie

Samengesteld door Cees Janssen, Nederlandse Academie voor Filatelie

Samengesteld door Cees Janssen, Nederlandse Academie voor Filatelie Dubbelringstempels Samengesteld door Cees Janssen, Nederlandse Academie voor Filatelie Inleiding Tussen het stempeltype kleinrond en het typenraderstempel, werd het zogenoemde grootrondstempel gebruikt.

Nadere informatie

Machinestempels als verzamelgebied (1)

Machinestempels als verzamelgebied (1) Machinestempels als verzamelgebied (1) Veel filatelisten verzamelen, behalve postzegels, ook stempels. Sommige stempels zijn geliefd omdat ze volledig op een postzegel passen (puntstempels, ook wel nummerstempels

Nadere informatie

Het Lebong District Figuur 1: Het Lebong district in het noorden van de residentie Benkoelen (rode pijl)

Het Lebong District Figuur 1: Het Lebong district in het noorden van de residentie Benkoelen (rode pijl) 1 Het Lebong District Figuur 1: Het Lebong district in het noorden van de residentie Benkoelen (rode pijl) Het Lebong district is al vanaf het einde van de 19e eeuw bekend om de goud- en zilvermijnen die

Nadere informatie

BANDOENG / BANDUNG (stempeltype 1) ( )

BANDOENG / BANDUNG (stempeltype 1) ( ) BANDOENG / BANDUNG (stempeltype 1) (21-09-2016) Locatie: Bandoeng, West-Java Afstempelingen van Bandoeng op de Weense Drukken komen veel voor. Er zijn op dit moment elf verschillende Bandoeng / Bandung

Nadere informatie

DE BOERENOORLOG 1899-1902

DE BOERENOORLOG 1899-1902 DE BOERENOORLOG 1899-1902 Jan van Riebeeck Stichter van de Kaapkolonie In "Novioposta" nummer 9 van januari 1985 werd het eerste deel van dit artikel opgenomen. Na een overzicht van de geschiedenis van

Nadere informatie

ARNHEM Girokantoor. GIROKANTOOR ARNHEM KBPT 5013 Opgeleverd door De Munt op. Het stempel werd verzonden op.. Gebruiksperiode van..

ARNHEM Girokantoor. GIROKANTOOR ARNHEM KBPT 5013 Opgeleverd door De Munt op. Het stempel werd verzonden op.. Gebruiksperiode van.. ARNHEM Girokantoor GIROKANTOOR ARNHEM KBPT 5013 Opgeleverd door De Munt op Het stempel werd verzonden op.. Gebruiksperiode van.. GIROKANTOOR ARNHEM 1 KBPT 5014 Opgeleverd door De Munt in juni 1956. Het

Nadere informatie

De Lekbode 106 april 2009

De Lekbode 106 april 2009 G Gebruikt. Een gestempelde zegel die echt is gebruikt. Dit in tegenstelling tot allerlei gelegenheids afstempelingen. Deze term wordt ook wel gebruikt voor postfrisse zegels met b.v. een plakker. Hier

Nadere informatie

De Lekbode 118 april 2009

De Lekbode 118 april 2009 H Haarlemse druk. De zegels de 2 e emissie werden tot eind 1866 in Utrecht en daarna in Haarlem gedrukt. Er zijn minimale verschillen te zien. Vandaar dat bij deze emissie wordt gesproken Utrechtse en

Nadere informatie

De Lekbode 66 april 2009

De Lekbode 66 april 2009 D Dag van de Aerofilatelie. Een dag die elk jaar wordt georganiseerd door de Nederlandse Vereniging van Aerofilatelisten de Vliegende Hollander. Meestal is er op Schiphol een bijeenkomst en wordt er een

Nadere informatie

EMISSIE VAN KRIMPEN 1946

EMISSIE VAN KRIMPEN 1946 EMISSIE VAN KRIMPEN 1946 Cijfertype 1946 1976 versie 20.160.803 EMISSIE VAN KRIMPEN 1946 INLEIDING Hoofdstuk 1 De ontwerper en vormgeving Hoofdstuk 2 Het gebruik Hoofdstuk 3 Postwaarden LITERATUUR ADIEU

Nadere informatie

Grootrondstempels vanaf 1920

Grootrondstempels vanaf 1920 Grootrondstempels vanaf 1920 Grootrondstempels (zie afbeelding 1) zijn vanaf 1895 gebruikt voor ontwaarding van postzegels. Ze dienden ook als vertrek- en aankomststempel. Op een poststuk kon daarmee worden

Nadere informatie

sgravenhage 46 KBPK 1565 Opgeleverd door De Munt op 9 februari 1920.

sgravenhage 46 KBPK 1565 Opgeleverd door De Munt op 9 februari 1920. sgravenhage 46 KBPK 1565 Opgeleverd door De Munt op 9 februari 1920. Het stempel werd toegezonden op 12 februari 1920. Gebruiksperiode van 13 februari 1920 tot en met 26 februari 1942. sgravenhage 46 KBPK

Nadere informatie

De Palembangse Benedenlanden (eerste deel)

De Palembangse Benedenlanden (eerste deel) De Palembangse Benedenlanden (eerste deel) Figuur 1: Het meest noordwestelijke deel van de residentie Palembang. De onderafdeling Rawas van de afdeling Palembangse Benedenlanden is het meest noordwestelijke

Nadere informatie

Eén cirkel stempel. Een stempeltype met slechts één gesloten ring. Het stempel dat U ziet komt in diverse typen voor.

Eén cirkel stempel. Een stempeltype met slechts één gesloten ring. Het stempel dat U ziet komt in diverse typen voor. E Echt gelopen. Term voor een poststuk dat werkelijk werd verzonden en door de post werd besteld. Het stuk dat U ziet is voorzien van een vertrek en aankomststempel evenals een bestellerstempel. Eén cirkel

Nadere informatie

Stationspostkantoren AMSTERDAM AMSTERDAM-STATION AMSTERDAM-CENTRAAL STATION

Stationspostkantoren AMSTERDAM AMSTERDAM-STATION AMSTERDAM-CENTRAAL STATION Stationspostkantoren Bij de afdrukken van de tweeletter- en kleinrondstempels van de stationskantoren zijn géén afdrukken aangebracht van nummerstempels, die verwijzen naar die stations. Uitzondering is

Nadere informatie

Inventarisatie van censuurstempels en stroken

Inventarisatie van censuurstempels en stroken Inventarisatie van censuurstempels en stroken 9 Verzamelaars van poststukken zijn waarschijnlijk vooral geïnteresseerd in de stempels op die stukken en dan met name de censuurstempels. Wat moeten we onder

Nadere informatie

De postverbindingen tussen Nederland en Overzeese gebiedsdelen

De postverbindingen tussen Nederland en Overzeese gebiedsdelen De postverbindingen tussen Nederland en Overzeese gebiedsdelen Samengesteld door Cees Janssen, Nederlandse Academie voor Filatelie Zeebrieven naar Nederlands Oost Indië (Nederlandsch Indië) Op 17 november

Nadere informatie

De Lekbode 94 april 2009

De Lekbode 94 april 2009 F Facsimile. Nabootsing van zeldzame zegels. Regelmatig wordt dit soort maakwerk aangeboden, soms nog voor veel geld. Het gevaar van dit soort producten is dat vervalsers hiermede zeldzame stukken vervaardigen

Nadere informatie

Christmas eiland, maar welke?

Christmas eiland, maar welke? Christmas eiland, maar welke? Bij het horen van de woorden "Christmas eiland" denken we aan een of ander exotisch eiland in de omgeving van de evenaar. Het blijkt toch enigszins ingewikkelder te zijn.

Nadere informatie

Stiefkinderen van de Filatelie Spoorwegzegels

Stiefkinderen van de Filatelie Spoorwegzegels Stiefkinderen van de Filatelie Spoorwegzegels 1 Inleiding Het vervoer van post met de trein was een zaak van de PTT. Met de spoorwegen werden contracten afgesloten over het vervoer van afgesloten zakken

Nadere informatie

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal?

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal? verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. 1 Diederik van Vleuten vertelt hier over zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië. Wat vind je van zijn verhaal? 23 a thema

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk door een scholier 1094 woorden 13 februari 2006 4,9 106 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Nieuw Zeeland Inhoudsopgave Inleiding Nieuw Zeeland Algemene dingen

Nadere informatie

Koningin Beatrix een langlopende emissie

Koningin Beatrix een langlopende emissie Koningin Beatrix een langlopende emissie Toen op 2 januari 2002 de eerste postzegels verschenen met de waardeaanduiding uitsluitend in euro, werd een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de emissie-beatrix.

Nadere informatie

Fungerende hulppostkantoren

Fungerende hulppostkantoren HOOFDSTUK V Fungerende hulppostkantoren a. Inleiding Het is zeer aannemelijk dat de fungerende hulppostkantoren minstens even oud zijn als de bestelhuizen der districtspost. Maar over geen enkel ander

Nadere informatie

BANDOENG / BANDUNG (stempeltype 7) ( )

BANDOENG / BANDUNG (stempeltype 7) ( ) BANDOENG / BANDUNG (stempeltype 7) (05-02-2017) Locatie: Bandoeng, West-Java Afstempelingen van Bandoeng op de Weense Drukken komen veel voor. Er zijn op dit moment elf verschillende Bandoeng / stempeltypen

Nadere informatie

Mactanestempels als verzamelgebied (6) Jos M.A.G. Stroom.

Mactanestempels als verzamelgebied (6) Jos M.A.G. Stroom. Mactanestempels als verzamelgebied (6) Jos M.A.G. Stroom. Ik ga u dit keer uitnodigen om eens door een andere bril naar machinestempels te kijken. Deze aflevering is gebaseerd op het werk van Otto Koene,

Nadere informatie

DEUTSCHE DIENSTPOST NIEDERLANDE Elk land heeft zijn eigen postadministratie: in v r i j

DEUTSCHE DIENSTPOST NIEDERLANDE Elk land heeft zijn eigen postadministratie: in v r i j DEUTSCHE DIENSTPOST NIEDERLANDE Elk land heeft zijn eigen postadministratie: in v r i j wel alle landen is dit een monopolie van de staat, hetgeen wil zeggen dat alleen de staat binnen zijn grenzen brieven,

Nadere informatie

USA booklets Convertible booklets (deel 3b van 4)

USA booklets Convertible booklets (deel 3b van 4) USA booklets Convertible booklets (deel 3b van 4) Maart 2010, Wim Meens Artikel voor de Philatelist. Gebruikte literatuur en websites: - The United States Stamp Society, Research Paper Nr. 2 (thirteenth

Nadere informatie

Gestempeld in de trein

Gestempeld in de trein Gestempeld in de trein Met de komst van de spoorwegen kwam ook het vervoer van post met de trein. In de beginperiode zijn daar filatelistisch niet zo veel sporen van te vinden. In Nederland is zo'n spoor

Nadere informatie

POSTHISTORIE- QUIZ 12 NOVEMBER Over deze quiz kan niet worden getwist: niet over de vragen en niet over de antwoorden

POSTHISTORIE- QUIZ 12 NOVEMBER Over deze quiz kan niet worden getwist: niet over de vragen en niet over de antwoorden POSTHISTORIE- QUIZ 12 NOVEMBER 2016 Over deze quiz kan niet worden getwist: niet over de vragen en niet over de antwoorden POSTHISTORIE-QUIZ: de regels Deze quiz bestaat uit 20 meerkeuzevragen. Bij elke

Nadere informatie

De eenkleurige portzegels

De eenkleurige portzegels De eenkleurige portzegels 1911-1947 Eénkleurige portzegels. 'Wat moet ik me daarbij voorstellen?', zult u zeggen. Welnu, we zullen proberen deze kreet in dit a r t i keltje te verklaren. In 1870 ontwierp

Nadere informatie

B1 Hoofddorp pagina 1

B1 Hoofddorp pagina 1 B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.

Nadere informatie

Complexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort

Complexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort Complexnummer: 527221 Smallepad 5 Herberg van Friesland Aantal complexonderdelen: Monumentnummers van complexonderdelen: 3 527222, 527220, 525617 Woonplaats : Gemeente: Provincie: Hoofdadres van hoofdobject:

Nadere informatie

De nieuwe landen in het oosten

De nieuwe landen in het oosten De nieuwe landen in het oosten Sinds het einde van de Koude Oorlog is de kaart van Europa ingrijpend gewijzigd. Sommige staten zijn verdwenen om op te gaan in een groter geheel ( denk aan de DDR), maar

Nadere informatie

OVER HET VERDWENEN LAND VAN THIJSSE. 1. Schoonrewoerdse wiel. Ed Buijsman

OVER HET VERDWENEN LAND VAN THIJSSE. 1. Schoonrewoerdse wiel. Ed Buijsman OVER HET VERDWENEN LAND VAN THIJSSE 1. Schoonrewoerdse wiel Ed Buijsman COLOFON PANORAMA-reeks over het verdwenen land van Thijsse, gebaseerd op de Verkade-albums Waar wij wonen uit 1937 en Onze groote

Nadere informatie

DE BOERENOORLOG

DE BOERENOORLOG DE BOERENOORLOG 1899-1902 Jan van Riebeeck Stichter van de Kaapkolonie In "NOVIOPOSTA" nr. 9 werd het eerste deel van dit artikel opgenomen en in nr. 11 het tweede deel. Na een inleiding over de geschiedenis

Nadere informatie

Machinestempels als verzamelgebied (3) Jos M.A.G. Stroom.

Machinestempels als verzamelgebied (3) Jos M.A.G. Stroom. Machinestempels als verzamelgebied (3) Jos M.A.G. Stroom. Zo'n 10 tot 15 jaar geleden kon je nog regelmatig interessante vlagstempels tegenkomen. In die tijd had iedere enigszins beduidende stad in het

Nadere informatie

Deviezenproblemen rondom de Tweede Wereldoorlog deel 1

Deviezenproblemen rondom de Tweede Wereldoorlog deel 1 Deviezenproblemen rondom de Tweede Wereldoorlog deel 1 Algemeen Het leek mij nuttig om vóór de beschrijving van de deviezenproblemen eerst duidelijk te maken wat onder deviezen verstaan moet worden, zulks

Nadere informatie

BondsKeuringsDienst BINGO!!! Niet-postale stempels van Japan. Door Wilbert Davids

BondsKeuringsDienst BINGO!!! Niet-postale stempels van Japan. Door Wilbert Davids BINGO!!! Niet-postale stempels van Japan Door Wilbert Davids Afbakening Japanstalige stempels Periode van 1876 tot circa 1910 - de (periode van) permanente zegels type Koban en Kiku Beoordeling op losse

Nadere informatie

Polen 1914-1918. Het gebied lag ingeklemd tussen Duitsland en de Donau monarchie Oostenrijk-Hongarije.

Polen 1914-1918. Het gebied lag ingeklemd tussen Duitsland en de Donau monarchie Oostenrijk-Hongarije. Polen 1914-1918 Eigenlijk bestond Polen niet in deze periode, De grenzen van Polen zijn in de loop van de geschiedenis zo vaak gewijzigd, dat we daar ook geen houvast aan hebben. Het gebied waar we het

Nadere informatie

De Haltestempels met omranding

De Haltestempels met omranding De Haltestempels met omranding Inventarisatie door Cees Janssen Bijgewerkt tot en met 29 september 2014 Inleiding In november 1964 heeft de heer F. Blom in het novembernummer van Nederlandsch Maandblad

Nadere informatie

Filatelistische elementen Deel 24: Postwaardestukken

Filatelistische elementen Deel 24: Postwaardestukken JAN CEES VAN DUIN Filatelistische elementen Deel 24: Postwaardestukken Inleiding Eén van de twaalf filatelistische elementen wordt gevormd door postwaardestukken. Postwaardestukken zijn poststukken die

Nadere informatie

1 Gebieden die in 1922 bij Polen behoorden

1 Gebieden die in 1922 bij Polen behoorden Een van de bekende langlopende series frankeerzegels in Duitsland is het type Germania. De actrice Anna Führing (1866-1929) (afb. 1) stond model voor deze zegels van ontwerper Paul Eduard Waldraff (1870-1917).

Nadere informatie

Richtlijnen voor het beoordelen van Maximafilie inzendingen op FIPtentoonstellingen (Vertaling van de Guidelines for judging maximaphily exhibits)

Richtlijnen voor het beoordelen van Maximafilie inzendingen op FIPtentoonstellingen (Vertaling van de Guidelines for judging maximaphily exhibits) RICHTLIJNEN MAXIMAFILIE Pag. 1 Richtlijnen voor het beoordelen van Maximafilie inzendingen op FIPtentoonstellingen (Vertaling van de Guidelines for judging maximaphily exhibits) 1. Tentoonstellingen met

Nadere informatie

Papiergeld van Duits Oost Afrika

Papiergeld van Duits Oost Afrika Papiergeld van Duits Oost Afrika In de 19 e eeuw waren het handelaren van de Duitse Hanzesteden die de eerst contacten legden in het gebied dat nu Tanzania, Rwanda en Burundi heet. In het bijzonder de

Nadere informatie

Afstempeling. Algemeen gebruikte uitdrukking. poststempel op een postzegel en / of poststuk. Let ook eens op de fraaie illustratie op deze kaart.

Afstempeling. Algemeen gebruikte uitdrukking. poststempel op een postzegel en / of poststuk. Let ook eens op de fraaie illustratie op deze kaart. Afgeschreven. Ook wel nietig afgeschreven. Als een met port belast stuk door de geadresseerde werd geweigerd of niet besteld kon worden, moest het niet te innen bedrag aan port worden afgeschreven en de

Nadere informatie

Nieuw: de aantekenzegel(s)

Nieuw: de aantekenzegel(s) Nieuw: de aantekenzegel(s) Op het gebied van de aangetekende brief hebben we in Nederland de laatste jaren verschillende veranderingen meegemaakt. In 1997 verdween het aantekenstrookje met kantoornaam.

Nadere informatie

FILATELISTISCHE TERMEN, BEGRIPPEN EN UITDRUKKINGEN

FILATELISTISCHE TERMEN, BEGRIPPEN EN UITDRUKKINGEN A Aangesneden. Dit is een term voor ongeperforeerde zegels waarvan bij het losknippen te weinig rand is overgebleven of het zegelbeeld is beschadigd. U ziet dit veel bij de 1 e emissie. De prijs van een

Nadere informatie

Mededelingenblad van de Studiegroep

Mededelingenblad van de Studiegroep Mededelingenblad van de Studiegroep voor bestudering van de postgeschiedenis van de (voormalige) Nederlandse Overzeese Rijksdelen en Australasia 48 e jaargang no. 2 ISSN 0928-1037 november 2016 nummer

Nadere informatie

Interessant is ook het postale strookje "Vertrokken" op de voorzijde, met daarop geschreven "Europa".

Interessant is ook het postale strookje Vertrokken op de voorzijde, met daarop geschreven Europa. Kom over de brug! Enige t i j d geleden wist ik op een clubbijeenkomst de bij dit artikel afgebeelde brief te verkrijgen. Filatelistisch maakwerk! Daar ziet het wel naar uit. Maar toch, wanneer we de frankeerwaarde

Nadere informatie

Rood, Roder, Roodfrankering

Rood, Roder, Roodfrankering Rood, Roder, Roodfrankering Inleiding Het is 7 uur s'avonds en de eerste verzamelaars komen binnen. Enkelen met grote dozen onder de arm. De belangstelling is gewekt. Oud? vraagt de ene. Nieuw, mompelt

Nadere informatie

Standaardisering: postmerken. Inleiding

Standaardisering: postmerken. Inleiding Afbeelding 1: Postzegels op een postpakket, afgestempeld met handstempel Groesbeek - Pannenstraat' in oktober 2016. Dat zien we volgend jaar niet meer. Inleiding Per 1 januari 2017 schaft PostNL vrijwel

Nadere informatie

Kantoren die hebben gefungeerd als hulppostkantoren

Kantoren die hebben gefungeerd als hulppostkantoren HOOFDSTUK IV Kantoren die hebben gefungeerd als hulppostkantoren a. Inleiding Er is al eens eerder opgemerkt dat er stempels bekend zijn van plaatsen die of ten tij de van het gebruik van dat stempel geen

Nadere informatie

het verhaal achter de postzegel

het verhaal achter de postzegel Missie 3 het verhaal achter de postzegel het verhaal achter de postzegel 1. WAT IS EEN POSTZEGEL? Een postzegel is een stukje papier met een bepaalde waarde dat je rechts bovenaan op een envelop plakt.

Nadere informatie

Mededelingenblad van de Studiegroep

Mededelingenblad van de Studiegroep Mededelingenblad van de Studiegroep voor bestudering van de postgeschiedenis van de (voormalige) Nederlandse Overzeese Rijksdelen en Australasia 49 e jaargang no. 3 ISSN 0928-1037 november 2017 nummer

Nadere informatie

Drempt. Rapport Ned. 52. Gld. 4.

Drempt. Rapport Ned. 52. Gld. 4. Drempt. Rapport Ned. 52. Gld. 4. Vraagstelling. Wat zijn de maten, versieringen en vorm van de van de kerk van Drempt (kaart afb. 1) gerapporteerde grafplaat uit de (ruim te nemen) 12 e eeuw? Wat is zijn

Nadere informatie

Geen gehoor. niet gereageerd wordt kan de postbode soms proberen het poststuk bij. pakket (1992)

Geen gehoor. niet gereageerd wordt kan de postbode soms proberen het poststuk bij. pakket (1992) Geen gehoor Het komt weieens voor dat de postbesteller een stuk niet in de brievenbus kan gooien, maar dat hij moet aanbellen om het af te geven. Dat doet hij bij pakketpost (alles wat niet door de brievenbus

Nadere informatie

Voor electrische treinen gelden, behalve de hiervoor genoemde seinen, bovendien de in dit Hoofdstuk genoemde seinen.

Voor electrische treinen gelden, behalve de hiervoor genoemde seinen, bovendien de in dit Hoofdstuk genoemde seinen. 146 Omschrijving der seinen en seinmiddelen. HOOFDSTUK VIII. Voor electrische treinen gelden, behalve de hiervoor genoemde seinen, bovendien de in dit Hoofdstuk genoemde seinen. Sein 59. Langzaam rijden.

Nadere informatie

POSTHISTORIE- QUIZ 10 DECEMBER Over deze quiz kan niet worden getwist: niet over de vragen en niet over de antwoorden

POSTHISTORIE- QUIZ 10 DECEMBER Over deze quiz kan niet worden getwist: niet over de vragen en niet over de antwoorden POSTHISTORIE- QUIZ 10 DECEMBER 2016 Over deze quiz kan niet worden getwist: niet over de vragen en niet over de antwoorden POSTHISTORIE-QUIZ: de regels Deze quiz bestaat uit 20 meerkeuzevragen. Bij elke

Nadere informatie

60 cent vertegenwoordigde het tarief voor binnenlandse brieven tot en met 20 gram en brieven naar CEPT-landen.

60 cent vertegenwoordigde het tarief voor binnenlandse brieven tot en met 20 gram en brieven naar CEPT-landen. Officieel werd de postzegel van 60 cent uitgegeven op Koninginnedag, 30 april 1980, hoewel de postkantoren op die dag gesloten waren. De eerste-dagenveloppe kreeg in het eerste-dagstempel de plaatsnaam

Nadere informatie

In vele Europese landen en in een groot aantal buiten

In vele Europese landen en in een groot aantal buiten STIEFKINDEREN VAN DE FILATELIE TELEGRAMZEGELS In vele Europese landen en in een groot aantal buiten ons werelddeel werd in de vorige eeuw op ruime schaal gebruik gemaakt van telegramzegels. Op 1 januari

Nadere informatie

Aanvang Verkoop: 3 oktober 1989

Aanvang Verkoop: 3 oktober 1989 De Limburgzegel Enkele curieuze aspecten van deze uitgifte Op 2 oktober j. l. werd in zowel België (13 frank) als Nederland (75 cent) een zegel uitgegeven ter herdenking van het feit dat 150 jaar geleden

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2007-I

Eindexamen geschiedenis havo 2007-I Van kind tot burger: Volksopvoeding in Nederland (1780-1901) De Calvinisten hechtten er veel belang aan dat de mensen zelf de Bijbel konden lezen. 1p 1 Welk gevolg had dit voor het onderwijs in de Republiek?

Nadere informatie

Artikelen Smit Slikkerveer Ontvangstation Sambeek voor de radio telegrafie verbinding met Nederlands Indië ( )

Artikelen Smit Slikkerveer Ontvangstation Sambeek voor de radio telegrafie verbinding met Nederlands Indië ( ) Artikelen Smit Slikkerveer Ontvangstation Sambeek voor de radio telegrafie verbinding met Nederlands Indië (1919-1924) Gepubliceerd: vrijdag 24 oktober 2014 13:57 Geschreven door Rudo Hermsen Tijdens WO

Nadere informatie

In het Nederlandsch Tijdschrift voor Postzegelkunde verscheen in het julinummer van 1901 de volgende mededeling:

In het Nederlandsch Tijdschrift voor Postzegelkunde verscheen in het julinummer van 1901 de volgende mededeling: Postzegelboekjes Inleiding Stiefkinderen van de filatelie In het Nederlandsch Tijdschrift voor Postzegelkunde verscheen in het julinummer van 1901 de volgende mededeling: Die mededeling bleek op waarheid

Nadere informatie

Dick Bruna en de post

Dick Bruna en de post Dick Bruna en de post Als eenvoud het kenmerk is van het ware, zoals het spreekwoord luidt, dan is het werk van de Nederlandse grafisch ontwerper Dick Bruna bijzonder "waar". Er zijn weinig andere kunstenaars

Nadere informatie

Nota behandeling zienswijzen en ambtelijke aanpassingen (procesnota) bestemmingsplan Zuilichem, Kerkwegje tussen 8 en 10

Nota behandeling zienswijzen en ambtelijke aanpassingen (procesnota) bestemmingsplan Zuilichem, Kerkwegje tussen 8 en 10 Nota behandeling zienswijzen en ambtelijke aanpassingen (procesnota) bestemmingsplan Zuilichem, Kerkwegje tussen 8 en 10 Bestemmingsplan : Zuilichem, Kerkwegje tussen 8 en 10 Datum vaststelling raad :

Nadere informatie

In Nederland is het briefgeheim volgens de grondwet

In Nederland is het briefgeheim volgens de grondwet BRIEFGEHEIM In Nederland is het briefgeheim volgens de grondwet gewaarborgd: dit betekent dat brieven die aan de post of andere openbare instellingen van vervoer zijn toevertrouwd, niet zonder meer door

Nadere informatie

Digitale postzegels. Wat zijn digitale postzegels? Zwitserland. Italië

Digitale postzegels. Wat zijn digitale postzegels? Zwitserland. Italië Digitale postzegels Als het gaat over de toekomst van het postzegelverzamelen hoor je vaak dat e-mail en andere moderne ontwikkelingen de postzegel overbodig zullen maken. Voor een deel zal dat zeker gebeuren;

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der

Nadere informatie

RING 10 OUWERKERK BROCHURE

RING 10 OUWERKERK BROCHURE RING 10 OUWERKERK BROCHURE Op de ring van het prachtige dorpje Ouwerkerk staat deze vergrote eindwoning met vrij uitzicht over het polderlandschap aan de achterzijde van de woning. Op loop en fietsafstand

Nadere informatie

Machinestempels als verzamelgebied (7) Jos M.A.G. Stroom.

Machinestempels als verzamelgebied (7) Jos M.A.G. Stroom. Machinestempels als verzamelgebied (7) Jos M.A.G. Stroom. Deze aflevering gaat over een bijzonder stempel, namelijk het "Brandstempel" 30). Dit stempel is wereldwijd bekend omdat het uniek is in zijn soort.

Nadere informatie

Beatrix. Koningin der Nederlanden sinds U ziet de inhuldigingszegels en 2 waarden evenals zegels van de eerste Beatrix Regina serie.

Beatrix. Koningin der Nederlanden sinds U ziet de inhuldigingszegels en 2 waarden evenals zegels van de eerste Beatrix Regina serie. B Beatrix. Koningin der Nederlanden sinds 1980. U ziet de inhuldigingszegels en 2 waarden evenals zegels van de eerste Beatrix Regina serie. Baarfrankering. Benaming voor machinale stempelafdrukken die

Nadere informatie

Machinestempels als verzamelgebied (4) Jos M.A.G. Stroom.

Machinestempels als verzamelgebied (4) Jos M.A.G. Stroom. Machinestempels als verzamelgebied (4) Jos M.A.G. Stroom. In de vorige aflevering heb ik aandacht besteed aan de machinestempels uit de Kerst- en Nieuwjaarsperiode (KNJ), die elk jaar opnieuw weer voor

Nadere informatie

Mededelingenblad van de Studiegroep

Mededelingenblad van de Studiegroep Mededelingenblad van de Studiegroep voor bestudering van de postgeschiedenis van de (voormalige) Nederlandse Overzeese Rijksdelen en Australasia 47 e jaargang no. 1 ISSN 0928-1037 augustus 2015 nummer

Nadere informatie

DE HOOFDDEKSELS VAN HET BINNENLANDS BESTUUR VAN NEDERLANDSCH INDIE

DE HOOFDDEKSELS VAN HET BINNENLANDS BESTUUR VAN NEDERLANDSCH INDIE DE HOOFDDEKSELS VAN HET BINNENLANDS BESTUUR VAN NEDERLANDSCH INDIE DEEL A DE DRIEKANTIGE HOED* De Gouverneur Generaal. Steek model 1833 De Gouverneur Generaal representeerde het hoogste gezag in Nederlands

Nadere informatie

Inventaris van het archief van J.A. Vorstman, assistent-resident van Singkawang (West-Borneo),

Inventaris van het archief van J.A. Vorstman, assistent-resident van Singkawang (West-Borneo), Nummer archiefinventaris: 2.21.205.85 Inventaris van het archief van J.A. Vorstman, assistent-resident van Singkawang (West-Borneo), 1939-1951 Auteur: D.J. Kortlang Nationaal Archief, Den Haag 2001 Copyright:

Nadere informatie

J.R. van Nieuwkerk: Luchtpost in Nederlands-Indië tijdens de tweede wereldoorlog.

J.R. van Nieuwkerk: Luchtpost in Nederlands-Indië tijdens de tweede wereldoorlog. J.R. van Nieuwkerk: Luchtpost in Nederlands-Indië tijdens de tweede wereldoorlog. Als er een oorlog uitbreekt, zijn postverbindingen een van de eerste mogelijkheden tot communicatie die worden onderbroken.

Nadere informatie

Maandelijkse nieuwsbrief van de Postzegelvereniging Postfris 68 Vleuten De Meern. Aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Bond van Filatelistenverenigingen. Website: www.pf68.nl Wilt u een wijziging

Nadere informatie

Emissie Twee proeven van de 1/2 cent zegel

Emissie Twee proeven van de 1/2 cent zegel Emissie 1869 De laagste waarde van de frankeerzegels van de emissies 1852, 1864 en 1867 was 5 cent. Voor de verzending van drukwerken, couranten etc. was het tarief lager dan 5 cent, maar daarvoor ontbraken

Nadere informatie