Elektrisch vervoer door doe-het-zelvers II

Transcriptie

1 Elektrisch vervoer door doe-het-zelvers II door Laurens Lammers leestijd: 7 min Wie een passie heeft voor elektrisch vervoer wacht niet op betaalbare modellen en bouwt er zelf een. In deel 2 van deze mini-serie: de elektrische Volkswagen Kever uit 1973 van Menno Schilder (38). Een oldtimer ombouwen naar elektrisch? Het klinkt wat bizar, maar is het niet. De charme van het rijden in een klassieker, gecombineerd met de idealen van een schone, duurzame wereld, blijkt voor steeds meer mensen een aantrekkelijk idee. Klassieke auto's en benzineverslinders als een 2CV, Volvo 164 of Mercedes 300 SL krijgen daarom een nieuw leven. Volgens de ervaringsdeskundigen is het ombouwen van een klassieker ook helemaal niet zo duur. Maximaal twintigduizend euro heb je nodig om milieuvriendelijk en in stijl te kunnen rijden. Aan het uiterlijk van de klassieker zal niets veranderen. De auto ziet er nog precies hetzelfde

2 uit als voor de ombouw. De enige verschillen met vroeger zijn de aandrijving, de rijkosten en het geluid. Onder de motorkap zit een grote elektromotor en een groep batterijen. De dagelijkse rijkosten zijn zo flink gedecimeerd. Het lawaai van de benzinemotor is verder vervangen door een oceaan van stilte. Eigenaren van elektrische auto's besparen bovendien jaarlijks een aardig bedrag door de vrijstelling van motorrijtuigenbelasting. The Age of Stupid Elektrisch rijden heeft de toekomst, vindt Menno Schilder (38), mede-eigenaar van een ontwerpbureau in Haarlem. Om dat te bewijzen bouwde hij zijn oude Volkswagen Kever uit 1973 om tot honderd procent elektrische auto. Het besluit om de wagen om te bouwen, kwam daarbij niet zomaar uit de lucht vallen. In The Age of Stupid, een apocalyptische film over de oorzaken en gevolgen van klimaatsverandering, zag hij hoe een klein Nigeriaans dorp zwaar te lijden had onder de oorlog om olie. De film liet Schilder niet meer los. Sterker: hij besloot een daad te stellen en iets goeds te doen voor het milieu. Volgens Schilder was het de enige manier om af te komen van het schuldgevoel dat hij regelmatig kreeg tijdens het tanken van zijn auto. "Ik wilde iets doen dat binnen mijn bereik lag. Overschakelen op elektrisch rijden was de enige optie", zegt Schilder nu terugkijkend. De film speelde een belangrijke rol bij zijn besluit. Al kwam de échte aanmoediging van een buurman. Die zei iets in trant van: 'dat kan toch niet, honderd procent elektrisch, dan is je actieradius toch veel te beperkt?' "Het was voor mij een nog grotere reden om te laten zien dat het wél makkelijk kon", aldus Schilder.

3 In februari 2013 startte de Haarlemmer met het ombouwen van de auto. Veel technische kennis had hij dankzij het autobedrijf van zijn familie al in huis. Schilder: "Auto's zijn een belangrijk onderdeel van mijn familie. Al ben ik een beetje het zwarte schaap doordat ik niet of niet actief in het autobedrijf werkzaam ben. Het helpt echter zeker om een passie voor auto's of elektrische auto's te ontwikkelen en de wereld te laten zien dat het ook anders kan. Ik ben verder opgegroeid met Volkswagen, dus een oude VW Kever lag voor de hand. Het is gewoon gaaf om een oldtimer te kiezen en daarnaast duurzaam om zo'n auto een nieuw leven te geven. Bij nieuwerwetse auto's is het ook een stuk minder makkelijk om deze om te bouwen. Die zijn voorzien van allerlei elektronica, waardoor je een behoorlijke techneut moet zijn om deze te kunnen ombouwen. Bij een oldtimer gaat dat veel makkelijker. Daar zit bijna geen elektronica in. Alles is mechanisch en eenvoudig om te behappen." Menno Schilder De maximumsnelheid van de elektrische Kever is 170 km/u Onbelangrijk: de topsnelheid Hulp bij het ombouwen kreeg Schilder van zijn vader en een oom. "Die zijn met oldtimers opgegroeid en kunnen blind alle onderdelen hiervan uit elkaar houden. De VW Kever kennen ze ook goed. Als er een nieuwe geleider in de auto moest, wisten zij ook precies waar er een loze ruimte zat. Veel discussies over het ombouwen hadden we ook niet. De elektrische installatie van de auto heb ik verder vrijwel alleen gedaan. Dat was vooral logisch nadenken", aldus Schilder. Voordat hij met het ombouwen begon, had hij al een aantal dingen in zijn hoofd, zoals: wat wordt de topsnelheid en gewenste actieradius? Al was topsnelheid niet zo heel belangrijk voor Schilder. "Het blijft een auto van veertig jaar oud. Maar ik denk wel dat we een topsnelheid hebben ingebouwd die hoger is dan wat deze oorspronkelijk was. Die ligt nu rond de 160 km/u

4 en harder. Zo hard kon hij vroeger niet. Omdat dezelfde versnellingsbak er nog in zit, rij ik echter nooit harder dan 120." Zeer hoge actieradius De actieradius van de auto werd uiteindelijk 170 kilometer. Een behoorlijke afstand die werd bereikt door veel batterijen in te bouwen. "De actieradius is erg hoog vergeleken bij de van andere elektrische auto's. De batterijen bepalen hoe ver je komt. We hebben daarom gewoon het aantal batterijen gekocht dat bij deze actieradius hoort. Al moet je daarbij wel op het gewicht van de auto letten. Accu's zijn zwaar. De auto mag echter niet te zwaar worden, want dat heeft weer gevolgen voor de actieradius." In totaal had hij slechts drie weken nodig om de klus te klaren. Voor de elektrische installatie koos de Haarlemmer voor een DC gelijkstroommotor en Lithium-polymeer accu's bestaande uit 78 cellen met een totale accucapaciteit van 25kWh. "Belangrijk daarbij is dat we voor eenvoudige componenten hebben gekozen. Dat was ook ons eerste plan. Zo'n DCgelijkstroommotor had je bij wijze van spreken ook 100 jaar geleden al kunnen gebruiken. De accu geldt in de ombouwwereld verder als het meest gebruikte type accu. Het is ook een variant op de Lithium-ion accu die in veel consumentenelektronica wordt gebruikt, vooral vanwege de hoge energiedichtheid."

5 Menno Schilder De keuring door de RDW verliep niet zonder problemen Lang wachten op de keuring Minder leuk was het wachten op de keuring van de auto. "Met wachten ben ik heel lang bezig geweest. De RDW bleek dit soort projecten niet zo goed te snappen", zegt Schilder. "In Nederland zijn al meer van dit soort oldtimers, soms met exact dezelfde ombouwkit. Die auto's zijn ook allemaal goedgekeurd. Toch kon ik niet dezelfde keuring krijgen. Ik mocht bovendien niet naar de kosten informeren. Ik moest langskomen voor een uitgebreide keuring. De kosten zouden daarna door de RDW worden bepaald. Dat kon euro worden, maar ook euro. De auto is vervolgens verkeerd getest als ware het een Tesla. Een flinke inschattingsfout. Vervolgens is er ook nog een verkeerde testmethode uitgevoerd, waardoor de motor werd opgeblazen. De auto is uiteindelijk goedgekeurd. Al heb ik daarop al met al een jaar moeten wachten. Achteraf ben ik daar ook heel verdrietig om geworden." Zijn overstap op elektrisch rijden, betekende wel een stijging in het aantal kilometers op de weg en een daling van het aantal kilometers per openbaar vervoer. De grootste afstand die hij privé met de omgebouwde wagen reed, was 166 kilometer - van het keuringsstation in het Groningse Leek naar zijn ouders in Limmen. Tegenwoordig rijdt Schilder zelfs met de Kever naar klanten toe. "Dat is handig als klanten geen Skype hebben. Met een actieradius van 170 kilometer kun je in principe ook de hele Randstad door zonder bij te laden. Ergens parkeren om te laden en dan vijftien minuten lopen naar je eindbestemming is voor mij ook geen enkel probleem." Laden doet hij echter vooral thuis via het stopcontact. "Thuis hebben we stroom van onze eigen zonnepanelen en onze eigen windmolen en echte groene energie van Greenchoice, dus dat zit wel goed. Ik vind het belangrijk om groene stroom te gebruiken. Tegenwoordig zijn er handige apps die oplaadpunten tonen in het gebied waarin je bent. Je kunt hier alleen niet goed op zien waar de stroom vandaan komt. Mijn wens is ook, dat dit in de toekomst wél zo is. Apps voor elektrische rijders zijn ook zeker nog te verbeteren."

6 Menno Schilder Een compleet nieuwe motor... Gebruik van snelladers Ook snelladers kunnen het elektrisch rijden volgens Schilder nog verder stimuleren. Al maakte hij in de praktijk nog geen gebruik hiervan. "Snelladers laden soms wel tien tot twintig keer sneller dan reguliere laadpalen. Voor mijn Kever zijn ze echter onbruikbaar. Daarvoor zou ik eerst de auto moeten aanpassen. Op dit moment is het snelladen alleen mogelijk voor auto's die zijn uitgerust met een bepaald standaardtype accu. De techniek voor snelladen is ook anders: bij normaal laden zit de lader in de auto, bij snelladen zit deze buiten de auto, in de laadpaal zelf. Om te kunnen snelladen, moet de auto ook over een extra stukje techniek bevatten, een soort standaard voor snelladen. Ik zou de auto daardoor moeten aanpassen. Maar snelladen vind ik nu dus nog niet zo belangrijk." Hoe hoog de ombouwkosten in totaal waren, wil Schilder niet zeggen. Veel geld ging volgens hem zitten in de aanschaf van de batterijen, waarvoor ruim negenduizend euro werd betaald. "Maar dat was vooraf wel zo ingeschat", zegt hij. Geld ging verder niet alleen in de motor en de batterijen zitten, maar ook in restauraties, laswerk en het opnieuw spuiten van de wagen. Geld terugverdienen doet hij intussen met spotgoedkope autoritjes. Volgens Schilder zijn de kosten per kilometer aanzienlijk gedaald. In totaal bedragen deze nog maar eenderde van de

7 kosten van een Kever die op benzine rijdt. Alles bij elkaar is rijden in een elektrische Kever dus zo'n 66 procent goedkoper. Een benzineauto zal Schilder ook niet snel meer kopen. "Huren sluit ik niet helemaal uit. Een benzineauto is soms wel handig, bijvoorbeeld voor het maken van langere vakantietochtjes", zegt hij. Menno Schilder Het ingebouwde accupakket Tips Of hij verder nog tips heeft voor mensen die ook een oldtimer willen ombouwen? Kijk op internet, want daar staat veel behulpzame informatie op. Schilder: "Het is gewoon veel googelen wat je moet doen. Dan kom je vanzelf op fora terecht waar je mensen vindt die dezelfde componenten gebruiken als jij. De koeling van de motor is erg belangrijk. Deze koelt het best bij een hoog toerental. Dat heb ik geleerd op internet. Als ik in de Kever honderd kilometer per uur rij, moet ik de auto in zijn drie houden en niet doorschakelen naar zijn vier. De motor wordt anders te heet door het lagere toerental. Een andere tip is om toch wat elektronica voor snelladers in de auto in te bouwen. In dat geval kun je prima met een lage actieradius uit de voeten."

8 AUTEUR Laurens Lammers is freelance journalist en schrijft veel over internettechnologie, internetcultuur en beginnende internetbedrijven RTL Nederland BV Gebruikersvoorwaarden Privacy- en cookie-statement FAQ Bright Ideas v1.3