INGENIEURSMAGAZINE MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Transcriptie

1 MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER INGENIEURSMAGAZINE VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 46, nummer 02, februari 2008 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

2

3 Commentaar I-mag Ingenieursmagazine is een uitgave van de Vlaamse Ingenieurskamer vzw Lid van World Federation of Engineering Organisations (WFEO) van de UNESCO. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.P.P.) VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Bart Demol MSc, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem HOOFDREDACTEUR Ing. Noël Lagast MSc EINDREDACTIE Luc Vander Elst REDACTIERAAD Ing. I. Born MSc - Ing. B. Demol MSc Ing. H. Derycke MSc - Ing. K. De Wever MSc Ing. N. Lagast MSc - Ing. G. Roymans MSc Ing. W. Samyn MSc - Ing. L. Wezenbeek MSc REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel Fax Website: ing@vik.be Doorlopend open van uur tot uur LIDMAATSCHAPSBIJDRAGEN rek.nr.: ,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden 32,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid; voor gepensioneerden 16,00 voor studenten-industrieel ingenieur 74,00 voor leden woonachtig in het buitenland 527,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers 264,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel Fax Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. COVER Testevent Beijing Minkus Images / Janssen-Fritsen Graag duidelijkheid van de overheid De Vlaamse overheid moet dringend werk maken van de aanpassing van de opleiding van industrieel ingenieur aan de gangbare internationale opleiding van ingenieurs. Dat is niet zomaar een fait divers. Het is ernst en een gegeven waarmee vele industrieel ingenieurs die in het buitenland gaan werken, worden geconfronteerd. Dat is nog maar eens gebleken tijdens gesprekken op de voorbije nieuwjaarsreceptie van de VIK en uit het panelgesprek. Toch is niet iedereen in Vlaanderen daarvan overtuigd. De Vlaamse overheid twijfelt of het wel de 'moeite' loont om een besluit of decreet voor een studieduurverlenging te maken. De hogescholen geloven dat een studieduurverlenging voor industrieel ingenieurs een goede zaak is, onder meer omdat het de erkenning van de afgestudeerden op de internationale arbeidsmarkt ten goede komt. Aanpassing van de studieduur betekent een opleiding van 5 jaar of 300 studiepunten. Sinds twee jaar is dat in Wallonië het geval - en bij decreet geregeld. Nieuwe initiatieven stuiten vaak op verzet. De geschiedenis staat er bol van. Waarom zou dat niet het geval zijn voor een studieduurverandering in Vlaanderen? De terughoudendheid van de Vlaamse regering, het Vlaams ministerie van Onderwijs, staat in schril contrast met de Bologna-beweging. Voor ingenieurs in Europa leidde Bologna tot een opleiding van 3 jaar bachelor, gevolgd door een masterfase van 2 jaar. Voor de opleiding van industrieel ingenieurs (nu 3+1) is het een unieke kans om ook meer werkstages in te lassen. En een gelegenheid om de complementariteit van de opleiding met die van de burgerlijk ingenieurs te versterken. Verlenging van de studieduur mag niet meer theoretisch onderricht inhouden, wel de invoering van een langere stageperiode, een langere werkperiode op het toekomstig arbeidsveld. De VIK stelt 16 weken voorop. Dat het allemaal te veel zal kosten is een dooddoener. Berekeningen van de VIK tonen aan dat het best meevalt. Het gaat uiteindelijk slechts over circa Vlaamse studenten industrieel ingenieur, voor wie niet noodzakelijk meer onderwijzend personeel nodig is, als een extra jaar degelijk wordt ingevuld. Door meer 'werkstage' in te lassen komt men ook tegemoet aan de aanhoudende vraag van het bedrijfsleven. In dat opzicht gaven enkele Scandinavische landen het goede voorbeeld. Men wil er alle vijfjarige ingenieursdisciplines invullen met even veel werkstage als theoretische vorming. Vandaag is dat daar al het geval voor enkele ingenieursdisciplines. Het resultaat is bemoedigend voor de afgestudeerden én voor de industrie. De formule slaat ook bij de jongeren aan. Meer jongeren kiezen voor de studies van ingenieur. Want niet de studieduur blijkt voor hen van hoofdbelang, wel wat ze met hun diploma in de industrie kunnen realiseren. Een voldoende lange werkstage in de industrie spreekt hen aan. Het is ook een antwoord aan ons eigen bedrijfsleven, dat al jaren naar meer praktisch opgeleide industrieel ingenieurs vraagt. De Vlaamse overheid mag niet blind blijven voor de bekommernis van het bedrijfsleven. De Vlaamse hogescholen zijn alvast van goede wil. Uit onze contacten met de hogescholen leren we alvast dat het onjuist is dat ze star schools zouden denken. Ze willen niet liever dan dat hun afgestudeerde industrieel ingenieurs mee kunnen dingen op het doorgaans internationale werkterrein. De Vlaamse overheid moet dringend werk maken van de studieduurverlenging, waardoor er meer ruimte voor een behoorlijke werkstage vrijkomt. De VIK vraagt een initiatief van de Vlaamse overheid en duidelijkheid over haar beleid inzake studieduurverlenging. Ing. Joseph NEYENS MSc Algemeen voorzitter VIK 3 I-mag februari 2008

4 Inhoud VIK Industrial Practice Commentaar Graag duidelijkheid van de overheid Inhoudstafel Peking klaar voor Vlaamse turntoestellen Technologie Modern Times Technologie vragen aan Ing. Geneviève De Bruyn MSc Samenleving Ir. Ben Jassin van Zwitserland naar Atlas Copco Centrum lucht- en ruimtevaart Europese ontwikkelingshulp, quo vadis? Centrum ingenieurs zonder grenzen Nieuwe loongrenzen 2008 Centrum industrie Drie collega's erkend als VIK-ingenieur-expert Centrum experten VIK leverde gastbijdrage op EuroExpert-symposium Centrum experten Wetenschap is tof! (RVO-Society) Centrum onderwijs Cera Award steunt socialprofitsector Centrum onderwijs In de kijker: Winterwandeling Afdeling Leuven-Hageland Nieuws van de afdelingen Onderscheidingen voor industrieel ingenieurs Netwerk Steun aan jonge onderzoekers Netwerk Infoavond over European Young Engineers Netwerk Activiteiten van de studiegroepen VIK Vorming op de VOV-beurs Vik Vorming Daken en gevels van de toekomst, een meerwaarde? Vik Vorming Bekwame projectmanagers zijn onmisbaar Vik Vorming Inkoop-negotiatietechnieken Vik Vorming Bitumen - asfalt Vik Vorming VIP: Industrial ethernet en wireless networking Vik Vorming Cursusoverzicht Vik Vorming I-mag februari

5 technologie TECHNOLOGIE Peking klaar voor Vlaamse turntoestellen Janssen-Fritsen levert topmateriaal voor Olympische Spelen LUMMEN. Veel meer dan de Vlaamse topturners zullen de Vlaamse en Nederlandse ingenieurs 'in the picture' lopen op de Olympische Spelen van Peking. Het Helmonds-Lummense bedrijf Janssen-Fritsen levert immers alle turntoestellen voor de Olympische Spelen en heeft ze zopas getest in Peking. Alles is prima verlopen, zegt manager Eric Deckers. In juli vertrekt ons technisch team voor een maand naar Peking. In augustus zien tientallen miljoenen televisiekijkers de beste gymnasten ter wereld bezig in de indrukwekkende arena in Peking. Gymnastiektoestellenfabrikant Janssen-Fritsen levert alle turntoestellen voor de Olympische Spelen in Peking. De pezige Fei Cheng en de jonge Russin Ksenia Semenova gaan voor het goud op 'Mexico', de brug met oneven leggers. Het elegante lichaam van de Amerikaanse Chellsie Memmel danst op 'Lausanne', de balk, en met 'Barcelona', de ringen, zal de Chinese spierbundel Lu Bin het onderste uit de kan halen. Janssen-Fritsen heeft zijn indrukwekkende curriculum als toestellenbouwer in de naamgeving van zijn tien toestellen genaaid. Het logo van het bedrijf - de letters JF onder een dikke oranje dot - zal zich in augustus vingerdiep in het onderbewustzijn van vele turnliefhebbers nestelen. Technici Naast de toestellen voor de wedstrijdarena zal Janssen-Fritsen - met vestigingen in Lummen, Helmond (het moederbedrijf in Nederland) en Duitsland - ook de trainingslocaties inrichten die tijdens de Zomerspelen 2008 worden gebruikt. Onze totale levering bestaat uit acht complete wedstrijdsets voor zowel dames- als herenturnen, zegt de Lummense manager Eric Deckers. Een wedstrijdset, een reserveset en zes trainingssets. Met alle mogelijke toestellen. De definitieve installatie wordt tot in de puntjes voorbereid. Fritsen, dat momenteel ruim 140 mensen tewerkstelt, is marktleider in de Benelux op het gebied van materialen voor het bewegingsonderwijs, de turnsport en de sportzaalinrichting en een grote wereldspeler in de turnsector. Het haalt jaarlijks ruim 20 miljoen euro aan omzet. De JFstellen uitgebreid testen in de grote arena, die was ingericht zoals tijdens de Olympische Spelen, inclusief promotionele borden. Zowel aan onze als aan Chinese kant verliep alles vlekkeloos. Tijdens de Olympische Spelen wordt een team van zes technici voor een periode van vier weken in Peking gestationeerd. Zij zorgen voor de opbouw, de plaatsing en de dagelijkse controle van de turntoestellen. "Tijdens de Olympische Spelen wordt een team van zes technici voor een periode van vier weken in Peking gestationeerd. Zij zorgen voor de opbouw, de plaatsing en de dagelijkse controle van de turntoestellen." Janssen-Fritsen onderhoudt ook al jaren nauwe contacten met de Chinese Turnbond. Dat heeft ertoe geleid dat het bedrijf inmiddels alle toestellen levert voor alle topturncentra in China. Janssen- De ingenieurs van Janssen-Fritsen zijn voortdurend op zoek naar verbetering van de toestellen. In december vond het preolympisch testevent plaats in Peking, eigenlijk de generale repetitie voor de Olympische Spelen. Verschillende topturners konden de toe- In december vond het preolympisch testevent in Peking plaats. 5 I-mag februari 2008

6

7 TECHNOLOGIE Peking 2008 genereert meerverkoop, want de turners willen ook oefenen op de officiële toestellen. toestellen waren ook al aanwezig op de Olympische Spelen van Athene (2004), Barcelona (1992) München (1972) en Mexico (1968). Erik Deckers: Toch is het een hele prestatie dat het Olympische Comité en het organiserende comité in China ons bedrijf heeft uitgekozen boven de concurrenten. Paradepaardje in Peking zal alvast de Pegases zijn, een revolutionair springtoestel dat het 100 jaar oude springpaard vervangt als officieel wedstrijdtoestel. Het heeft model gestaan voor de nieuwe internationale norm. De Pegases is met succes voor het eerst gebruikt op het WK Turnen in Gent in Ook op de Olympische Spelen in Athene 2004 werden de medailles behaald op Pegases. "Onze ingenieurs werken dan ook onafgebroken aan de verbetering van de veerkracht, de veiligheid, de duurzaamheid en de gebruiksvriendelijkheid van de toestellen." Soorten leder Elk continent heeft een grote toestellenbouwer. Het grote verschil met het handvol andere grote marktspelers, zoals het Amerikaanse IAA en het Duitse bedrijf Spith, is onze technische kwaliteit en ervaring, zegt Eric Deckers. Ons curriculum Janssen-Fritsen heeft ervaring met grote evenementen. spreekt voor zich: naast de Olympische Spelen hebben we veel Europese Kampioenschappen en Wereldkampioenschappen gedaan. Onze ingenieurs werken dan ook onafgebroken aan de verbetering van de veerkracht, de veiligheid, de duurzaamheid en de gebruiksvriendelijkheid van de toestellen. Qua prijs zijn de toestellen van Janssen- Fritsen iets duurder dan die van de concurrentie. We werken enkel met de beste materialen. Ook natuurlijke. Een van onze best bewaarde geheimen is het leder dat we gebruiken voor onze toestellen. De huiden voor het leer komen niet uit België. Welke huid je gebruikt, hangt van toestel tot toestel af. Voor een bok kies je een andere ledersoort dan voor een plint. We selecteren daarvoor de beste dierenhuiden en vinden die in buitenlandse kweekcentra. De huiden moeten licht antiseptisch zijn, plus glad en ze moeten zweet opnemen. Waar de runderen gekweekt worden, kan ik niet zeggen. Het is een geheim dat onze concurrentie beter niet kent. Concurrentie Ook qua coating, kunststof en metaaltype maken we het verschil met de concurrentie. Maar het kan altijd beter. Er is een wereld van verschil tussen onze toestellen van twintig jaar geleden en die van nu. We hadden nooit gedacht dat er zo'n evolutie zou zijn. Aluminium bijvoorbeeld heeft nu de plaats ingenomen van staal, dat een pak minder veerkrachtig en gebruiksvriendelijker is. Niet zonder belang, als je weet dat de hedendaagse topturners 8 tot 12 uur per dag trainen op hetzelfde toestel. De veringskracht is van primordiaal belang. Onze afdeling productontwikkeling krijgt het hele jaar dan ook feedback van deskundigen uit het veld: sporters, maar ook vakleerkrachten bewegingsonderwijs op scholen. Vervolgbestellingen Peking heeft alvast voor een boel vervolgbestellingen gezorgd. Voor turners komt het vaak neer op een honderdste of duizendste verschil in punten. Iedereen wil daarom trainen op een officieel toestel. De Olympische Spelen zijn onze opening naar andere continenten. Niet alleen wedstrijdorganisatoren en professionele turners schuilen in het klantenbestand van Janssen-Fritsen, ook andere takken van de sportwereld kloppen aan in Lummen: onder andere gemeente- besturen en sporthallen, maar ook scholen. Bewegingsonderwijs is voor Janssen-Fritsen een heel belangrijk bedrijfsonderdeel, zegt Erik Deckers. Goed bewegingsonderwijs betekent immers een belangrijke stap voorwaarts in de lichamelijke ontwikkeling van kinderen. In Limburg realiseerde het bedrijf vorig jaar bijvoorbeeld nog de turn- en baskethal in het nieuwe sportcentrum van Houthalen-Helchteren, waar de beste Limburgse gymnasten worden opgeleid. Het bedrijf voorzag ook de Gentse topgymnastiekhal Blaarmeersen in oktober 2007 van een nagelnieuwe turnaccommodatie. Andere realisaties in België zijn onder andere een multifunctionele turnhal in Dendermonde, de gemeentelijke sporthal Overmere, de stedelijke sport- en turnhal in Zottegem en het opvangcentrum voor vluchtelingen in Sint-Truiden. In totaal richtte het bedrijf meer dan 110 sporthallen in scholen en gemeentes in. Een uitgebreide installatie- en servicedienst met professionele monteurs zorgt voor een vakkundige montage en een compleet onderhoud, waardoor de veiligheid en de duurzaamheid van de producten gegarandeerd worden. Specifiek op maat van scholen produceert Janssen-Fritsen bijvoorbeeld een bal met verminderde stuitkracht en een didactisch onderbouwd vernieuwend inrichtingsconcept. En dan er ook de Pogi. Erik Deckers: De Pogi is in eerste instantie ontwikkeld voor leerlingen van de basisschool die te kampen hebben met een concentratiestoornis. Die kinderen hebben vaak een grote behoefte om te bewegen, terwijl daar op school niet altijd de gelegenheid of ruimte voor is. Met de Pogi is het mogelijk om op een gecontroleerde manier uit te razen, binnen de beperkte ruimte van een schoolgebouw. Dat innovatieve toestel ontstond uit een nieuwe visie op omgang met hyperactieve kinderen: geef ze de ruimte in plaats van hun beweeglijkheid te beperken. De Olympische Spelen maken van 2008 een erg opwindend jaar voor Janssen- Fritsen. Het wordt een sleuteljaar. We leveren nu al in 94 landen. Ongetwijfeld worden dat er meer. Op korte termijn denken we nog niet aan uitbreiding, hoewel we permanent groeien. Maar ergens in 2009 of 2010 komt er een stevige groei in productie en tewerkstelling. Tekst: Peter DUPONT Foto's: JANSSEN-FRITSEN 7 I-mag februari 2008

8 technologie MODERN TIMES MODERN TIMES Kleine, snelle gasdetector Ingenieurs aan het Massachusetts Institute of Technology ontwikkelen een kleine sensor die kan worden gebruikt om minimale hoeveelheden schadelijke gassen, industriële en oorlogsgassen inbegrepen, veel sneller te ontdekken dan de nu beschikbare apparatuur. De onderzoekers, onder leiding van MIT-professor Akintude Ibitayo Akinwande, hebben alle gebruikelijke technieken en systemen voor gasdetectie zo klein uitgevoerd dat ze passen in een omhulsel van de grootte van een computermuis. Op termijn willen ze hun detector zelfs in een luciferdoosje kunnen inbouwen. "Alles wat we doen, is al gedaan geweest, maar op macroschaal, zo zegt Akinwande, professor elektrisch ingenieur en computerwetenschappen. Maar door gasdetectoren te verkleinen worden ze veel makkelijker bruikbaar in een gewone leefomgeving. Kleine detectoren verbruiken ook minder energie. De nieuwe, kleinere versie verbruikt ongeveer vier joule en brengt resultaten voor in vier seconden tijd. Het kleinood, waarvan de onderzoekers verwachten dat ze het over twee jaar voltooid hebben, kan worden gebruikt om watervoorraden te helpen beschermen, voor medische diagnoses en - uiteraard - om schadelijke gassen in de lucht te ontdekken. Opgraven zonder op te graven Een team van de Universiteit Gent onder leiding van professor Frank Vermeulen testte in Centraal-Italië een vernieuwende aanpak uit om steden uit de Romeinse oudheid fijnmazig in kaart te brengen. De archeologen wilden een beter inzicht krijgen in het ontstaan, de ontwikkeling en het uitzicht van verlaten Romeinse steden die nu niet of nauwelijks meer bebouwd zijn. Met moderne technieken kunnen die steden in detail gereconstrueerd worden zonder dat er grootschalige opgravingen aan te pas komen. Door technieken van actieve luchtfotografie en infrarood fotografie met heliumballon te combineren met meting van magnetische verschillen in de bodem, elektrische weerstandsmeting en gebruik van georadar, boekte men uitzonderlijke resultaten. De onderzoekers brachten vier antieke steden in de vallei van de Potenza zeer gedetailleerd in beeld. Vrijwel alle elementen van de stadsplattegrond zijn zichtbaar: stadsmuren met poorten, het interne stratennet, de voornaamste publieke gebouwen, de rijke woonhuizen met mozaïekvloeren, de winkels en ateliers van de toenmalige middenklasse en de begraafplaatsen van de stedelingen. De graad van detail is opzienbarend. Met Sens-it-iv allergieën opsporen Tot op vandaag kunnen alleen tests op dieren uitsluitsel geven om te bepalen of een bepaalde chemische stof allergische reacties kan veroorzaken. Onderzoekers, die zich toeleggen op het Sens-it-iv-project, ontwikkelen alternatieve methodes, waarmee op een betrouwbare manier het allergierisico kan worden bepaald. Zonder tests op dieren. Overal schuilt er allergiegevaar: in textiel, cosmetica, medicijnen, detergenten, voedsel, speelgoed, en noem maar op. We zitten eigenlijk voortdurend midden in mogelijke allergische substanties. Om allergische reacties te voorkomen en mogelijke ziektes tegen te gaan moeten stoffen worden getest op mogelijke allergieverwekking. Wetenschappers van het Duitse Fraunhofer-instituut in Hannover werken in opdracht van de Europese Unie het Sens-it-iv-project uit. De focus ligt op substanties die door lichaam en longen kunnen worden geabsorbeerd. De alternatieve testmethodes moeten proeven op dieren kunnen voorkomen. Gaia zal blij zijn. I-mag februari

9 MODERN TIMES Deep Thunder maakt natuur berekenbaar Deep Thunder van IBM is een dienstverlening die plaatselijke hogeresolutie weervoorspellingen linkt aan zakelijke toepassingen. Zo kunnen een dag vooraf 'weergevoelige' activiteiten beter worden afgestemd op de specifieke weersomstandigheden. Het systeem moet ervoor zorgen dat zakendoen en handel drijven geen nadelen meer ondervindt van de weersomstandigheden. Deep Thunder wil weersvoorspellingen snel en met een hoog precisieniveau brengen. Gebruikers kunnen van de diensten 'on demand' gebruikmaken. Deep Thunder vertaalt de effecten van de natuur in zakelijke gevolgen. Als het bijvoorbeeld gaat regenen in een bepaalde regio, kan een transportfirma zijn vrachtwagens langs een route zonder weerhinder sturen. Verzekeraars kunnen klanten ertoe aanzetten om bepaalde maatregelen te nemen, als er bijvoorbeeld storm dreigt. Op lange termijn moet het systeem zijn waarde bewijzen, als de voorspellingen worden geïntegreerd in zakelijke processen. In veel gevallen speelt het weer immers een belangrijke rol bij de zakelijke beslissingen die bedrijven nemen. Lisa helpt Robots zijn doorgaans nog niet echt geschikt voor dagelijks gebruik of om vervelende of monotone menselijke taken over te nemen. Commercieel zijn robots nog niet echt beschikbaar, omdat ze niet volledig bedrijfszeker, veilig of efficiënt zijn. Laborobot Lisa kan daar verandering in brengen. Robots komen in allerlei fascinerende films wel vaak de show stelen, maar in 'every day life' is dat nog lang niet het geval. De robot die geruisloos en zorgzaam routinetaken overneemt van de mens, is nog toekomstmuziek, want een echt hoogtechnologisch model met grijparm is commercieel nog niet voorhanden. Lisa, afkorting van 'life science assistant', moet daar verandering in brengen. Over goed een jaar moet het prototype van Lisa van de band rollen. De ontwikkelaars van het Fraunhofer-instituut in Maagdenburg kijken erop toe dat hun assistent veilig tewerk gaat en niemand verwondt. Twee voorwaarden om een toelating te krijgen van de Duitse overheid voor dagelijks gebruik van de robot. Lisa heeft een gevoelige grijparm en kan plastic borden vasthouden. Haar huid bevat thermische camera's die lichaamswarmte signaleren. Zo kan de robot voorkomen dat hij mensen verwondt. De ontwikkelaars willen een robot creëren voor dagelijks routinewerk. Daarom krijgt Lisa maar een beperkt aantal functies: een lasergestuurd navigatiesysteem, waarmee ze zichzelf kan voortbewegen in kleine ruimtes en gangen en waarmee ze ook rond mensen en obstakels kan lopen. Lisa gebruikt een taal om te communiceren en heeft een zodanig uitgebreide woordenschat dat ze lange zinnen kan begrijpen. Als iets niet duidelijk is, vraagt ze meer uitleg. Eenvoudige werkopdrachten kunnen via een touchscreen worden ingegeven en Lisa is zo ontworpen dat ze makkelijk nieuwe acties moet kunnen aanleren. De ideale partner, zo denken we. Big Brother bij dopingonderzoek In Zweden werd een gecontesteerd voorstel gelanceerd om atleten te volgen met een gps-signaal. Controlediensten zouden sporters beter kunnen volgen door bij hen een chip onderhuids in te planten of door ze verplicht een ontvanger te laten dragen. Op die manier zouden ze dopinggebruik beter kunnen tegengaan. Het voorstel komt van Carolina Klüft, Europees recordhoudster zevenkamp, en Stefan Holm, die tijdens de Olympische Spelen van 2004 nog goud behaalde als hoogspringer. Het systeem, waarbij atleten vooraf moeten melden waar ze zich zullen bevinden, werkt niet volgens de twee. Met een ontvanger kan een sporter onmiddellijk worden opgespoord voor een onverwachte dopingtest. De twee vinden de ontvanger wel radicaal, maar ze vinden het tegelijk ook een oplossing tegen verdachtmakingen zonder reden. Luc VANDER ELST 9 I-mag februari 2008

10 samenleving In de rubriek "10 vragen rondom wetenschap & technologie houden we een jonge inudstrieel ingenieur - afwisselend man en vrouw - een spiegel voor. De geïnterviewde krijgt 20 vragen waarvan hij of zij er 10 uitkiest. De spiegelvraag is verplicht te beantwoorden. De jokervraag is een vraag die de geïnterviewde zichzelf kan stellen. Op het platteland vind je steeds een helpende hand Ing. Geneviève De Bruyn MSc combineert pril moederschap met leidinggevende functie bij Gents waterbedrijf "Een directeur die denkt dat hij het alleen met managers kan klaren, heeft het grondig mis" 1. Wat is voor u de belangrijkste technologische ontdekking in de geschiedenis van de mensheid? De computer en het internet. Stel je voor dat je alles met de hand nog zou moeten schrijven. Hoe lang zou ik niet bezig zijn om de resultaten van een wateranalyse op te zoeken in een steekkaartenklassement? Met onze huidige database zou dat een geducht werk zijn. Ik waardeer het internet vooral als bron van informatie, mits broncontrole natuurlijk. Je hoeft ook niet steeds meer naar de bib. Hoewel dat laatste dan weer goed is voor het sociaal contact Kan technologie de wereld redden? Een oplossing zoeken voor het groeiende tekort aan drinkwater (en dat terwijl we meer en meer te kampen hebben met overstromingen over de hele wereld ) en duurzaam omgaan met water en het milieu in het algemeen. Er bestaan al heel wat mogelijkheden om water te besparen en te zuiveren, maar ik meen dat de technologie ook daar haar steentje nog kan bijdragen. Dat kadert ook in het project van de 21ste eeuw 'duurzaam omgaan met ons milieu'. Er worden al heel wat inspanningen geleverd om bijvoorbeeld de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, mest te verwerken, water te zuiveren en te hergebruiken, maar er is nog werk aan de winkel. Voor ieder van die problemen is technologie nodig, hoe je het ook draait of keert. 3. Via welk kanaal volgt u het nieuws van de dag? Als onze dochter me even met rust laat, probeer ik het nieuws te volgen op tv. Soms lees ik de krant. Ing. Geneviève De Bruyn MSc 4. Moeten we onze grenzen sluiten of onze grenzen openstellen? Ik ben nog steeds voorstander van een verenigd en open Europa, maar ik vind dat dat niet ten koste mag gaan van onze economie zoals dat nu het geval is. Met andere woorden: ja, grenzen openstellen, als er duidelijke(re) afspraken worden gemaakt op verschillende vlakken. 5. Wat zijn voor u de grote waarden en normen in het leven? - Respect en elkaar waarderen: Respect krijg je pas, als je ook respect toont. Dat leerde ik tijdens mijn eerste werkervaring: het eerste contact met arbeiders verliep moeizaam, maar door respect te tonen en voldoende uitleg te geven kreeg ik veel van hen gedaan. Want een directeur die denkt dat hij het alleen met zijn managers kan klaren, heeft het grondig mis! Die waarde wordt nogal dikwijls eens vergeten in onze huidige winstbejagmaatschappij. Uiteindelijk zijn we allen maar mensen die één en hetzelfde doel nastreven: gelukkig zijn! - Eerlijkheid: Ieder van ons komt het soms al eens beter uit om een leugentje om bestwil te formuleren, maar eerlijk duurt het langst. - Vriendschap: Ik woon nu sedert anderhalf jaar opnieuw op het platteland, in Zwalm, een parel van de Vlaamse Ardennen, en ik ben daar heel blij om: het contact met de buren, iedereen kent iedereen, steeds een helpende hand dichtbij, wie heeft een ei nodig, een ladder, je vraagt het maar - Communicatie: Ik betrap mezelf er vaak op dat zelfs in onze maatschappij met een cultuur van sms'en, mailen... het gesproken woord face to face nog steeds het meest efficiënt is. Mensen hebben geen tijd meer om te communiceren. Grif toegegeven, het is ook niet steeds eenvoudig in deze cultuur I-mag februari

11 SAMENLEVING "Wat heb je aan een partner of een baas die je niet vertrouwt en omgekeerd?" om voor iedereen goed te doen: de ene prefereert een mailtje en de andere delete sowieso zijn mailtjes. - Vertrouwen: Zowel thuis als op het werk blijft dat een belangrijke waarde. Wat heb je aan een partner of een baas die je niet vertrouwt en omgekeerd? Vertrouwen is net zoals eerlijkheid en respect een basiswaarde voor een goede persoonlijke/professionele relatie. 6. Welke raad zou u zichzelf geven, als u in de spiegel kijkt? Ik ben tevreden om wie ik geworden ben en nieuwsgierig naar wie ik nog zal worden. Ik heb leren relativeren, maar ik heb dringend wat meer tijd nodig voor mezelf! 7. Wat is tot dusver het scharniermoment in uw leven geweest? Op kot gaan en op eigen benen leren staan en tevens de studies tot een goed einde brengen. Een aanrader voor iedere laatstejaars secundair onderwijs. De beste vrienden leerde ik in mijn studententijd kennen en de mooiste jeugdherinneringen dateren eveneens uit die periode! 8. Een gezond verstand gedijt het best in een gezond lichaam. Doet u er wat aan? Ik probeer zoveel mogelijk zelf te koken, hoewel dat niet altijd evident is, als je voltijds werkt en 's avonds nog voor je kookpotten staat. Af en toe ga ik sporten, maar momenteel bezorgt onze dochter mij de meeste sport. 9. Wat doet u om stoom af te blazen, om te ontstressen? Zalig bad nemen of me uitleven in mijn tuin. 10. Welke raad zou u zichzelf geven, als u in de spiegel kijkt? Tijd om te relativeren. Denk aan wie je dierbaar zijn en maak er steeds voldoende tijd voor. "Zelfs in onze sms-cultuur is het gesproken woord face to face nog steeds het meest efficiënt." JOKERVRAAG: Waarom koos u destijds voor de opleiding industrieel ingenieur chemie en zou u die keuze opnieuw maken? Na mijn eerste kandidatuur geneeskunde koos ik aanvankelijk voor wat toen nog heette de 'graduaatopleiding' laboratorium- en voedingstechnologie (LVT). Ik behaalde met glans dat diploma en ging solliciteren als laborant. Al gauw bleek dat ik nog wat meer potentieel had en dat ik later ook nog wat verder op de ladder wou klimmen. Ik besloot toen om voor industrieel ingenieur te studeren in brugjaren aan de Kaho Sint-Lieven in Gent. Het was niet evident om als laborant LVT industrieel ingenieur chemie te studeren, zeker niet omdat ik aanvankelijk verplicht werd om de richting biochemie te volgen. Na enkele maanden en dankzij wat lobbywerk kon ik toch voor chemie kiezen. Dat alles had een serieuze tweede zit voor gevolg, maar dat had ik er graag voor over. Uiteindelijk behaalde ik als eerste LVT'er in 2 jaar tijd mijn diploma van industrieel ingenieur chemie. Ja, ik zou opnieuw voor die richting kiezen, want de opleiding is polyvalent en praktisch gericht. Als ik kon herbeginnen, zou ik er allicht nog een extra jaartje milieu en veiligheid bij doen. Wie weet, volg ik dat ooit nog in avondonderwijs... Interview: Henk VAN NIEUWENHOVE BIO KORT Geboren: 11 augustus Ninove Gehuwd: 10 augustus 2001, één dochter Céline en zwanger voor 24 april 2008! Studies: : industrieel ingenieur chemie MSc (optie industriële organische chemie, Kaho Sint- Lieven, Gent); bachelor laboratorium- en voedingstechnologie (optie FBT, Kaho Sint-Lieven, Gent) Kwaliteiten: overtuigingskracht, doorzettingsvermogen, sociale ingesteldheid, neemt snel de touwtjes in handen, zelfverzekerd, kan beslissingen nemen, weet wat ze wil. Gebreken: realistisch, koppig maar voor rede vatbaar. Bijzondere interesses: Vlaamse Ingenieurskamer, oud-studentenwerking Kaho Sint-Lieven, tuinieren. Hobby's: onze dochter, tuinieren en als er nog tijd overblijft: tennis, zwemmen, wandelen en lezen. Leuze: Geniet van het leven, want je leeft maar één keer! Wie niets doet, niets misdoet! PROFESSIONEEL: Carrière: voorheen R&D en hoofd labo binnen rubberbedrijf, intern auditor ISO 9001; nu: kwaliteitsverantwoordelijke en intern auditor volgens ISO bij waterbedrijf. Mijn bedrijf:tmvw Gent ( Mijn job: Als kwaliteitsverantwoordelijke verantwoordelijk voor het integraal kwaliteitsgebeuren binnen het laboratorium - uitvoeren van audits conform ISO I-mag februari 2008

12 centra Ir. Ben Jassin van Zwitserland naar Atlas Copco VIK stuurde burgerlijk ingenieur VUB op stage bij Mowag Mowag in Kreuzlingen, Zwitserland, meer concreet bij het 'powerpack department'. WOMMELGEM. Van september 2006 tot augustus 2007 stuurde de VIK ir. Ben Jassin naar Mowag als stagiair. Hét grote voordeel van een jaarstage is het gegeven dat het bedrijf je een afgelijnd én uiterst interessant project aanbiedt en ook bereid is voldoende aandacht aan coaching te besteden. Al heel zijn leven is ir. Ben Jassin gefascineerd door wetenschappen, zoals fysica en chemie door het experimenteren. Ir. Ben Jassin: Tijdens mijn studiejaren was het bij wiskunde altijd een uitdaging om zoveel mogelijk oefeningen te kunnen maken. Na een infosessie over de opleiding wiskunde besefte ik zeer snel dat dit voor mij toch wel net iets té veel wiskundige vakken inhield. Ik heb me dan gefocusseerd op de beide ingenieursopleidingen, industrieel en burgerlijk. Een pluspunt voor beide richtingen was dat er voldoende uren fysica, chemie en wiskunde in de Naam: Ben Jassin Geboorteplaats: Brasschaat Geboortedatum: 27 december 1983 Studies: : VUB - burgerlijk werktuigkundig-elektrotechnisch ingenieur, optie werktuigbouwkunde 2006: VUB - aggregaat toegepaste wetenschappen Eindwerk: The analysis of piezoelectric bending actuators: a cooling fan application - onderzoek naar de werking van piëzoelektrische materialen als buigactuatoren (principe van de 'Chinese waaier'). Hobby's: competitief korfbal, recreatief badminton, tafeltennis, surfen, waterskiën en zeilen. Reizen en (internationale) vriendenschappen onderhouden. opleiding zaten. De opleiding industrieel ingenieur bekoorde me sterk. Omdat ik dan in Antwerpen kon blijven, zou dat ook praktischer en economischer geweest zijn. Maar het avontuur van een ingangsexamen, op 'kot' gaan en de multiculturele universiteitsuitdaging spraken me toch meer aan. Ik zal me uiteindelijk ook eerder toespitsen op het 'waarom' dan op het 'hoe' van de zaak. Rekening houdend met de mogelijke toekomstige carrièremogelijkheden van een burgerlijk ingenieur begon ik uiteindelijk met volle moed aan die studies om ze na 5 leuke en interessante jaren te beëindigen. VIK-stage Bij de VUB heeft de meeste contacten met KVIV, maar toch geraakte de informatie over stagemogelijkheden via de VIK bij de studenten. Ik hou uitsluitend positieve ervaringen en herinneringen over aan mijn jaar bij Mowag. Hét grote voordeel van een jaarstage is het gegeven dat het bedrijf je een afgelijnd én uiterst interessant project aanbiedt en ook bereid is voldoende aandacht aan coaching te besteden. Zo kom je tot een 'winwinsituatie' en krijg je de kans om het hele bedrijf en zijn werking te leren kennen. Mijn stage liep ik bij Ik heb vooral ervaring opgedaan op inhoudelijk, technisch en IT-vlak: ik moest het 1D-softwareprogramma vinden dat het best voldeed aan de gestelde eisen en dat onder de meest gunstige voorwaarden. Dat programma is bedoeld om de koelcyclus van de Piranha te simuleren en vooral te optimaliseren. Daarvoor moesten eerst de selectiecriteria gedefinieerd worden om vervolgens een marktstudie uit te voeren. Na meerdere contacten met verschillende leveranciers werd de kosten-batenanalyse opgesteld en werd een testlicentie aangevraagd van de twee meest beloftevolle programma's. De resultaten van de studie en de evaluatie werden gepresenteerd en voorgelegd aan de manager. Op basis van mijn aanbevelingen is dan een van de voorgestelde 1Dprogramma's voor een duurtijd van 1 jaar aangekocht. Zodra dat programma was aangekocht, kon een gedetailleerd model van een bestaande koelcyclus worden opgebouwd. Nadat de verschillende elementen, zoals de pomp, de warmtewisselaars, het expansievat, enz. waren getest, werden zowel stationaire als transiënte simulaties uitgevoerd. Talen Door de stage heb ik zowel contact gehad met leveranciers als berekeningen en simulaties kunnen uitvoeren. Dat gaf me een beter beeld van mijn toekomstige job of de uitdaging die ik na dit jaar stage wil. Ik heb door deze ervaring meer gericht gesolliciteerd en werk nu 3 maanden als I-mag februari

13 LUCHT- EN RUIMTEVAART Ir. Ben Jassin heeft genoten van zijn nuttige stage in Zwitserland. projectingenieur bij Atlas Copco. Een beslissing die ik me zeker nog niet heb beklaagd! Naast de professionele ervaring van zo'n stage zijn er ook de culturele en sociale ervaringen bij een stage in het buitenland. Een jaar aan de Bodenzee gaf me de kans een andere cultuur te ontdekken en de Zwitserse 'way of life' te leren kennen en waarderen. Sowieso was het voor mijn talenkennis een uitdagend jaar. Met de collega's werd er Engels gesproken en met de lokale vrienden Duits, zowel het officiële Hoogduits als het niet te onderschatten lokale 'Zwitsers' Duits. Zwitserland Hoewel ik graag nog meer had bezocht in Zwitserland, ben ik toch zeer tevreden met datgene waar ik aan heb deelgenomen. Ik denk met heel veel plezier terug aan het skiweekend met de turnvereniging waarbij ik was aangesloten, de 8 uur 'treinen' op één dag om het autosalon van Genève te bezoeken, een typische carnavalavond met 'guggemusik' (kleine fanfares), de boottochten op de Bodenzee, het beklimmen van de Säntis (2502m) en de Ebenalp (1604m), dansen op de Streetparade in Zurich, supporteren bij de 111 km inline skating, helpen bij het jaarlijkse Seenachtfest in Kreuzlingen, het Eidgenössisches Turnfest Frauenfeld, een soort van Olympische Spelen van Zwitserland, De Zwitserse vrienden en collega's zal ik steeds een warm hart toedragen. Ik ga er dan ook alles aan doen om hen ten minste jaarlijks een bezoekje te brengen. Ir. Ben Jassin raadt - net als iedereen die een buitenlandse stage of een Erasmuservaring achter de rug heeft - dergelijke ervaringen aan afgestudeerden sterk aan. Internationale ervaring zorgt voor zo'n verrijking, zowel op persoonlijk vlak als voor je carrière. Je start met een voorsprong op de arbeidsmarkt en het is een ervaring waar je je leven lang kunt op terugvallen. Ik zou de afgestudeerden ook willen aanraden de job te nemen die hen werkelijk interesseert en waarvoor ze bereid zijn een tandje bij te steken. Als ingenieur vind je - gelukkig- altijd werk. Solliciteer dus gericht en voldoende. Andere afgestudeerden of de VIK zijn uiteraard niet te onderschatten informatiebronnen! Tekst: Ilse OLIVIERS 13 I-mag februari 2008

14 centra INGENIEURS ZONDER GRENZEN Europese ontwikkelingshulp, quo vadis? donderdag 21 februari 2008 Het VIK-centrum Ingenieurs zonder grenzen (IzG) organiseert een open sessie: Europese ontwikkelingshulp, quo vadis? Frank De Wispelaere, hoofd Europese ontwikkelingssamenwerking bij DGOS. Welke kansen hebben Belgische en Vlaamse organisaties? Hoe verhoudt onze ontwikkelingshulp zich tot het Europees niveau? De Europese Unie en haar lidstaten besteden jaarlijks meer dan 30 miljard euro aan overheidssteun voor ontwikkelingslanden. Dat staat gelijk met 0,39% van het gezamenlijke bruto nationaal product van de lidstaten. Daarmee is de Europese Unie een van de grootste donors van ontwikkelingsgelden ter wereld. En toch moet het jaarlijkse totaalbudget verder opgevoerd worden tot 39 miljard euro volgens 'Europa NU'. De EU-lidstaten zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van het budget, maar ook de Europese Commissie zelf heeft een fors budget: tot 2013 ruim zes miljard euro per jaar. Samen met de lidstaten is de Europese Unie goed voor 55% van alle officiële internationale hulpverlening. Met die middelen moeten de millenniumdoelstellingen beter kunnen worden gehaald. Het accent verschuift daarmee van infrastructuurontwikkeling naar onderwijs en zorg. Het ontwikkelingsbeleid van de EU gaat ook uit van handel en hulp. De EU ziet handel als een stimulans voor economische groei en productiecapaciteit in arme landen. Ontwikkelingslanden krijgen in sommige gevallen gemakkelijker dan andere landen toegang tot de Europese markt. Om de doelstellingen, verdelingen, mechanismen en kansen voor de betrokken Belgische en Vlaamse organisaties en bedrijven beter te begrijpen heeft IzG Frank De Wispelaere, hoofd Europese ontwikkelingssamenwerking bij DGOS, uitgenodigd. Zijn boeiende uiteenzetting gaat in op volgende thema's: Doelstellingen, structuur & budgetten van de Europese ontwikkelingshulp Verhouding Europese versus Belgische & Vlaamse ontwikkelingssamenwerking Kansen voor Belgische en Vlaamse organisaties & soorten projecten Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 21 februari 2008 om 19 uur. De voordracht wordt afgesloten met een napraat- en netwerkdrink, aangeboden door IzG. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOIZG I-mag februari

15 centra INDUSTRIE Nieuwe loongrenzen 2008 Proefbeding, concurrentiebeding en opzeggingstermijnen WOMMELGEM. Of u per jaar nu één euro meer of minder verdient, daar ligt u wellicht niet van wakker. Maar die ene euro kan wel belangrijk worden tijdens de spannendste periodes van uw carrière: ontslag, een nieuwe job, solliciteren... Het brutojaarloon bepaalt immers de lengte van de proeftijd bij het begin en de opzegtermijn bij het einde van de arbeidsovereenkomst. Of u direct na de opzegtermijn zonder problemen kan overstappen naar de concurrentie hangt af van een eventueel concurrentiebeding. En of zo'n concurrentiebeding al dan niet geldig is, heeft te maken met de hoogte van uw loon , of euro zijn de nieuwe loongrenzen waar dat allemaal van afhangt. Het zijn geïndexeerde brutojaarlonen. Ze zijn van toepassing op alle arbeidsovereenkomsten voor bedienden vanaf 1 januari Proefbeding Een arbeidsovereenkomst bevat bijna altijd een proefbeding. Tijdens die proeftijd kunnen werkgever en werknemer 'proeven' of het werk hen past. Als het na een een maand nog niet wil lukken, dan is het voor iedereen gezonder dat de arbeidsovereenkomst snel kan worden beëindigd. Beide partijen moeten slechts 7 dagen opzeg geven vanaf de 2de maand proef. Naargelang de hoogte van het loon mag ook de proefperiode langer duren. Werkgever en werknemer moeten het altijd minstens één maand proberen. Als het jaarlijks brutoloon lager ligt dan euro, is de proeftijd maximum zes maanden. Als het brutoloon hoger ligt dan euro, dan mag de proeftijd maximum 12 maanden bedragen. Na de proeftijd gaat de samenwerking zonder formaliteiten over in een contract van onbepaalde duur en moeten er langere opzegperiodes in acht worden genomen. Concurrentiebeding Bij een concurrentiebeding verbindt de werknemer er zich toe om na zijn vertrek uit de onderneming geen soortgelijke activiteiten uit te oefenen. Bedrijfskennis kan immers misbruikt worden en uitmonden in oneerlijke concurrentie tegen de vroegere werkgever. Of een concurrentiebeding al dan niet geldig is, hangt ook af van de loongrenzen. Uitvoerende functies zullen immers weinig kennis hebben kunnen nemen van bedrijfsprocessen. Daarom wordt een concurrentiebeding als niet bestaande beschouwd bij een jaarloon onder de euro. Tussen euro en euro is het beding alleen van toepassing op categorieën van functies of op functies bepaald bij cao Als de loongrens van euro overschreden wordt, kan een concurrentiebeding worden toegepast, behalve voor functies die daarvan uitdrukkelijk worden uitgesloten. Voor ingenieurs die werken als handelsvertegenwoordiger is er een specifieke regeling: als het jaarloon van de verkoper hoger ligt dan euro, is het beding altijd geldig op voorwaarde dat a) de nieuwe functie betrekking heeft op soortgelijke activiteiten, b) het gebied waar de handelsvertegenwoordiger werkt geografisch beperkt is, c) het concurrentiebeding niet langer duurt dan 12 maanden. Opzeggingstermijnen Opzeggen is het vooraf bekendmaken aan de tegenpartij van de datum waarop de overeenkomst een einde moet nemen. Hoe hoger het loon, hoe langer op voorhand de andere partij moet worden verwittigd. Voor de bediende die ontslagen wordt en niet meer verdient dan euro per jaar, moet de werkgever 3 maanden opzeg per begonnen schijf van 5 jaar anciënniteit in acht nemen. Als het loon hoger is dan euro, wordt de opzeggingstermijn door werkgever en werknemer overeengekomen, met een minimum van drie maanden per 5 jaar anciënniteit. Als de bediende meer dan euro bruto per jaar verdient, kunnen werkgever en bediende uiterlijk op het ogenblik van indiensttreding zelf een opzegtermijn onderhandelen. De bediende die zelf zijn ontslag geeft en minder verdient dan euro, moet anderhalve maand opzeg per begonnen schijf van 5 jaar dienst in acht nemen. Als de bediende langer in dienst is, moet hij een opzegtermijn van 3 maanden aanhouden. Bij een jaarloon van meer dan euro bruto wordt de opzeggingstermijn vastgelegd bij overeenkomst, met een maximum van viereneenhalve maanden, als het jaarloon tussen euro en euro ligt. Als het jaarloon hoger ligt dan euro, is de maximale opzegtermijn 6 maanden. Francine DEMARET 15 I-mag februari 2008

16 centra Drie collega's erkend als VIK-ingenieur-expert Plechtige uitreiking van oorkonde en plaquette WOMMELGEM. Bij de uitreiking van de attesten van de derde promotie van de VIK-Fellow in de gerechtelijke expertise vond op 14 november 2007 ook de plechtige uitreiking plaats van de oorkonde en plaquette aan drie tot VIK-Ingenieur-Expert erkende collega's. Hij treedt op als expert voor algemene bouwproblemen en in het bijzonder voor vochtproblemen. Luc werkt met freelance medewerkers en trad op als expert voor de rechtbanken van Gent, Dendermonde, Oudenaarde en Antwerpen. Specialiteit: Expert in bouwgebreken, bouwpathologie, bouwschade en landmeteraspecten van vastgoed Op aanbeveling van de 'VIK- Erkenningscommissie voor de erkenning van VIK-ingenieurexpert ' heeft het bestuur van het VIK-departement Beroepsbelangen enkele collega's als VIK-ingenieur-expert erkend. Voor elke expert werden in samenspraak met de kandidaat de voor hem geselecteerde specialisaties vastgelegd. Luc Van der Cammen Ing. Luc Van der Cammen MSc is van opleiding industrieel ingenieur bouwkunde. Hij studeerde in 1983 af aan het Hoger Rijksinstituut voor Technisch Onderwijs in Aalst. Hij is ook beëdigd meetkundig schatter van onroerende goederen. Diverse bijkomende opleidingen op het terrein van de gerechtelijke expertises bij de universiteit Gent en zijn ervaringen als ingenieur werfleider en ingenieur-adviseur rechtvaardigen zijn opname op de lijst van de door de VIK erkende experts. Hij is tevens lid van de expertenverenigingen KGSO, NCDAB en KCLE. Marc Notermans Ing. Marc Notermans MSc studeerde af als industrieel ingenieur bouwkunde aan de Hogeschool Gent - departement BME in Hij is ook beëdigd meetkundig schatter van onroerende goederen - landmeter-expert. Hij volgde diverse informaticaopleidingen bij het vormingscentrum in Hasselt en na werkervaringen als werfleider in een bouwbedrijf en als technisch directeur bij een huisvestingsmaatschappij begon hij in 1993 als expert in bijberoep. Hij is sinds 1 april 2005 voltijds gedelegeerd bestuurder van het expertisebureau Garofani R. nv. Zijn ervaringsgebied ligt in de ruwbouw, de rioleringstelsels, de betonconstruc- I-mag februari

17 EXPERTEN ties, de binnenafwerking en de herconditionering van bouwwerken. Bij de Vlaamse Ingenieurskamer is hij voorzitter van de regionale afdeling Limburg en heeft hij uiteraard interesse in de werking van het VIK-centrum 'experten' en in de specifieke werkgroep 'expert'. Specialiteit: Expert in betonconstructies en rioleringen, de binnenafwerking en de herconditionering van gebouwen. Als zelfstandige in een eigen garagebedrijf specialiseerde hij zich in de ontwikkeling van injectiesystemen voor lpginstallaties. Zijn expertisewerkzaamheden staan voornamelijk in verband met autotechniek met uitsluiting van schadegevallen als gevolg van verkeersongevallen. Specialiteit auto: motormanagementssystemen, elektriciteit, elektronica, regelsystemen, toebehoren, motoren, lpg en aardgassystemen. Hij is sterk geïnteresseerd in de VIK-werking en is bereid om op zijn specifiek terrein voordrachten te geven voor de VIK. Specialiteit: Expert in de auto-elektriciteit, -elektronica en in brandstofsystemen VIK-leden - industrieel en technisch ingenieurs - kunnen een erkenning als VIKingenieur-expert aanvragen aan de directeur van de VIK. Het reglement van de VIK-erkenningscommissie, de erecode waar een VIK-ingenieur-expert zich toe verbindt en het aanvraagformulier vindt u op de website WEB/NL/10/50/90.asp. Inloggen als lid is wel vereist. Robert Van Ussel Ing. Robert Van Ussel MSc studeerde af als technisch ingenieur elektriciteit aan het Stedelijk Instituut voor Hogere Technische Studiën van Antwerpen in Hij volgde diverse bijscholingen op het gebied van management, autotechniek, automatisatie, lpg-technieken, PLC, elektropneumatica, domotica, alternatieve en regenereerbare brandstoffen. Hij maakte deel uit van de tweede promotie van de VIK-Fellow in gerechtelijke expertise in In het kader van de verdediging van de beroepsbelangen van haar leden is het bestuur van het VIK-departement Beroepsbelangen het orgaan in de Vlaamse Ingenieurskamer dat de werking van de verschillende VIK-centra coördineert. Naast de centra industrie, ingenieurs zonder grenzen, lucht- & ruimtevaart, onderwijs, openbare diensten, senior ingenieurs en zelfstandigen staat het VIK-centrum experten in voor de verdediging van de beroepsbelangen van alle collega's die betrokken zijn bij technisch gerichte expertises. Ing. Etienne BEERNAERTS MSc 17 I-mag februari 2008

18 centra VIK leverde gastbijdrage op EuroExpert-symposium Jaarlijks symposium in Praag lokte honderdtal experts WOMMELGEM. Op 1 november 2007 vond in Praag het jaarlijkse EuroExpertsymposium plaats onder de titel 'European justice needs expertise'. Uit vroegere contacten van het Centrum Ingenieur Expert met EuroExpert was een uitnodiging voor deelname aan het symposium ontsproten. De VIK-verantwoordelijken stuurden ondergetekende, Ing. Philippe Bastijns, op Allerheiligendag richting Centraal Europa. Op enkele kilometers van het historisch stadscentrum en de prachtige Karlsbrug over de Moldau vond in een van de monumentale zalen van de technische universiteit - Masarykova kolej - het symposium plaats. Gastgevers waren de Tsjechische Kamer van Experts en de Russische Kamer van Bouwexperts. Er namen een honderdtal personen deel, afkomstig uit Rusland, Tsjechië, Portugal, Duitsland, Spanje, Nederland, Oostenrijk, UK, Frankrijk, Oekraïne, Hongarije, Litouwen en België. Minister De verantwoordelijken van EuroExpert stelden de aanwezigheid van een Belgische observator namens VIK bijzonder op prijs en gaven ondergetekende zelfs de gelegenheid de vergadering toe te spreken en een korte voorstelling te geven van de situatie van het deskundigenonderzoek in België. Jiri Posposil, de 32-jarige minister, kwam zijn steun betuigen aan EuroExpert en gaf een korte toelichting bij zijn plannen om het expertisegebeuren in Tsjechië drastisch te hervormen. Onverwacht werd de vergadering ook vereerd door de aanwezigheid van de Tsjechische minister van Justitie Dr. Jur. Jiri Posposil. Deze 32 jaar jonge minister kwam zijn steun betuigen aan EuroExpert en gaf een korte toelichting bij zijn plannen om het expertisegebeuren in Tsjechië drastisch te hervormen. Hij stak de hand uit naar EuroExpert en vroeg dat de Dr. Jur. Jiri Posposil, Tsjechisch minister van Justitie. Tsjechische afdeling om informatie zou gaan bij de andere Europese landen om zo de sterkste punten van de verschillende nationale wetgevingen terzake te kunnen samenvoegen en te laten uitmonden in een optimale nationale nieuwe wet voor Tsjechië. ExpertFinder Er kwamen verschillende sprekers van diverse nationaliteiten aan bod, die elk een interessant betoog hielden omtrent specifieke expertisegebonden thema's. Zo werd onder meer over de vergoedingen van experts gesproken. Daaruit bleek dat de Engelse expert veruit de bestbetaalde is, terwijl onze Tsjechische collegae het met 3,50 à 12,50 euro per uur moesten stellen! De verantwoordelijken van EuroExpert stelden de aanwezigheid van een Belgische observator namens VIK bijzonder op prijs. EuroExpert is voor experts een toonaangevende, professionele organisatie. In een open forum werden de ervaringen en geplogenheden in de verschillende lidstaten bediscussieerd. Uit de besprekingen kwam naar voor dat de vrij recente I-mag februari

19 EXPERTEN Oostenrijkse wet op het deskundigenonderzoek als model kan gelden. Uiterst interessante tussenkomst was de toelichting van secretaris-generaal B. Floter bij het krachtige ExpertFinder-tool, dat geïncorporeerd is in de EuroExpert-website. Het tool is gelinkt aan de nationale lijsten van experts waarmee men via diverse criteria kan zoeken naar de geschikte expert. Het is de bedoeling dat die lijst, die eigenlijk zelf al een netwerk vormt, de leidinggevende Europese zoekmachine zou worden. Voor de expert zal dat zeker een belangrijk commercieel aspect bijbrengen. De lijst is heel zeker een 'membershipbenefit', want elke nationaal geregistreerde expert van een land dat lid is van EuroExpert, kan automatisch worden opgespoord via de ExpertFinder. Lid De deelname aan het symposium heeft aangetoond dat EuroExpert voor experts in Europa een toonaangevende vereniging is die op professionele leest geschoeid is. Het ontbreken van België op de ledenlijst vormt ontegensprekelijk een lacune die spoedig moet worden opgevuld. In dat opzicht is een aansluiting van VIK bij Febex een eerste stap in de goede richting, want bij EuroExpert kunnen normaal alleen nationale federaties van experten lid worden. Tekst: Ing. Philippe BASTIJNS, MSc EuroExpert EuroExpert werd boven de doopvont gehouden in 1998 als Europese koepelorganisatie van nationale expertenverenigingen. Op dit moment maken het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Portugal, Hongarije, Duitsland, Frankrijk, Tsjechië en Oostenrijk er deel van uit. Nederland staat op het punt lid te worden. EuroExpert vertegenwoordigt nu al meer dan experts in de landen die al aansloten! Het voorzitterschap wordt voor twee jaar toegekend via een beurtrol. Nu is Dr. Matthias Rant voorzitter voor Oostenrijk. Het secretariaat-generaal is gevestigd in Keulen en wordt verzekerd door Rechtsanwalt Bernard Floter. Huidige aandachtspunten van EuroExpert zijn: > Het belang van samenwerking en netwerking onderstrepen > Gemeenschappelijke standaarden, een zogenaamde 'code of practice' uitwerken > Belang van training/permanente opleiding en bijkomende vorming > 'Report standards' opstellen > De ExpertFinder-tool promoten > De erecode voor experten doen naleven Volledige informatie over EuroExpert vindt u op PB

20 centra ONDERWIJS RVO-Society wil jongeren voor technologie en wetenschap interesseren Wetenschap is tof! LEUVEN. Te lage instroom voor technische richtingen, te weinig vrouwelijke ingenieurs, wetenschap en techniek zijn saai, de leermethodologie trekt geen studenten aan. Er bestaan ook organisaties die de handschoen opnemen en er daadwerkelijk iets aan doen. Directeur Jo Decuyper en Sofie Stoop lichtten ons de werking en de doelstellingen van RVO-Society toe. De website van RVO-Society begint met een begrijpelijke uitleg over de kenniskloof en de missie die daaruit voortvloeide voor RVO-Society. RVO staat voor Roger Van Overstraeten (zie kaderstuk). Professor Van Overstraeten wou dat iedereen de kansen zou kunnen benutten die wetenschap en technologie scheppen. Zo ontstond de missie voor RVO-Society: iedereen moet de mogelijkheden van wetenschap en technologie kunnen ontdekken en waarderen om volwaardig te kunnen participeren in een maatschappij die steeds meer op kennis gebaseerd is. RVO-Society ontwikkelt vooral educatief materiaal voor het vak technologische opvoeding: van kleuters tot 18-jarigen, maar in het bijzonder kleuter- en lager onderwijs nemen een belangrijke plaats in. Is het de bedoeling om bij jongeren wetenschappelijke of technologische interesse te wekken? Leerkrachten Directeur Jo Decuyper: Dat wil ik toch eventjes nuanceren. Wat wij niet willen doen, is technologie en wetenschap promoten bij iedereen als dé richting om te volgen. Er zijn ook nog andere interessante vakken. Er schort vooral iets aan de manier waarop wetenschap en technologie worden gegeven. Het stimuleert de jongeren niet en daar willen wie iets aan veranderen. Jongeren, die wel talent en interesse hebben voor technologie en wetenschap gaan daardoor immers niet voort in die richting. Dat is onze zorg. Als je dat vak goed geeft en elke jongere op een juiste manier in contact brengt met technologie en wetenschap, krijg je vanzelf meer positieve doorstroom. Veel hangt dus af van de leerkrachten en de manier waarop ze lesgeven. Jo Decuyper citeert onderzoek dat leerkrachten in verschillende categorieën indeelt. Een ervaren leerkracht is iemand die zijn vakgebied goed kent en tien jaar bezig is. Een expert-leerkracht slaagt erin om kinderen veel bij te brengen, veel te laten leren en te motiveren. En dat onderscheid is heel fundamenteel. Een expert-leerkracht creëert uitdagingen in de klas, zoals: vandaag gaan we een vliegtuig bouwen. Daarnaast geeft een expert-leerkracht heel veel positieve en negatieve feedback over de dingen die de kinderen zelf doen. Dat is een totaal andere - maar gewenste - aanpak. motor mee en laat die uit elkaar halen. Hij benoemt ook alle onderdelen en toont hoe dat draait, enzovoort. De expert-leerkracht gaat naar 'deep level understanding' en probeert uit te leggen of te laten aanvoelen hoe dat ding echt werkt. En daar moet je dus een link met wetenschappen leggen. Dat deep level understanding, dat is wat de kinderen meepakken, maar er zijn heel weinig leerkrachten die erin slagen om dat dieper niveau van begrijpen over te brengen. We denken niet dat je per se voor meisjes andere dingen moet propageren dan voor jongens. We hebben geen speciale projecten voor meisjes, maar we merken wel dat onze projecten evenzeer in de smaak vallen bij de meisjes als bij de jongens. Elke leraar moet moderne wetenschap en technologie in zijn klas kunnen introduceren. Leerkrachten die moeilijke thema's vatbaar maken, zijn strategische partners van RVO-Society. Wij proberen de leerkrachten te doen inzien dat ze verantwoordelijk zijn voor de toekomst van die kinderen en dat ze moeten proberen verder te gaan dan handboeken en bestaand materiaal. Wij maken daar dan ook - vooral rond technologie - materiaal voor dat verder gaat dan de klassieke handboeken. En wij bieden die leerkrachten ook een beetje comfort, zodat ze Kinderen leren wetenschap en techniek meer en beter appreciëren. Deep level Tijdens het vak technologische opvoeding leren kinderen over een elektrische motor. De standaardleerkracht brengt een boek mee, toont een paar plaatjes, zegt: 'dit is een motor' en benoemt alle onderdelen. Wie het iets beter wil doen, brengt een Iets aantonen in praktijk doet het beter dan alles uit en volgens het boekje doen. I-mag februari