Financieel spoor Agenda Netwerk Noordoost

Transcriptie

1 Financieel spoor Agenda Netwerk Noordoost Proces en financiële uitkomsten van de werkgroep financiën Definitief

2 Financieel spoor Agenda Netwerk Noordoost Proces en financiële uitkomsten van de werkgroep financiën Definitief Grontmij Nederland B.V. Drachten, 20 januari 2011

3 Verantwoording Titel : Financieel spoor Agenda Netwerk Noordoost Subtitel : Proces en financiële uitkomsten van de werkgroep financiën Projectnummer : / Referentienummer : / Revisie : 07 Datum : 20 januari 2011 Auteur(s) : G. Elsenga, drs. H.A. van der Maas adres : gerrit.elsenga@grontmij.nl Gecontroleerd door : G.J. Haisma Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : drs. ing. J.W. Popken Paraaf goedgekeurd : Contact : Zonnedauw PA Drachten Postbus AB Drachten T F Pagina 2 van 17

4 Inhoudsopgave (vervolg) Inhoudsopgave 1 Inleiding Leeswijzer De werkgroep financiën De werkgroepvergaderingen Beschikbare financiële informatie en status van de financiële gegevens Status van de financiële gegevens Zekerheid van de dekkingen Volledigheid van de gegevens Presentatie en analyse van de financiële gegevens Totalen voor de ANNO Zekerheid van de dekkingen Ambitie- en prioritaire projecten Totalen per projecttrekker Totalen per programmalijn Tien projecten met hoogste geraamde investering Tien projecten met het grootste dekkingstekort Verloop van kasstromen over de jaren Managementsamenvatting Status van de bedragen Zekerheid van de dekkingen Volledigheid van de gegevens Presentatie van de financiële gegevens Bijlage 2: Bijlage 3: Financieel totaaloverzicht projecten Financieel totaaloverzicht projecten met fasering Pagina 3 van 17

5 1 Inleiding Een onderdeel van de Agenda Netwerk Noordoost (ANNO, het uitvoeringsprogramma van het Sociaal-Economisch Masterplan Noordoost-Friesland) is het financieel spoor. Het doel van het financieel spoor is de diverse bestuurslagen inzicht te geven in de financiële aspecten van de projecten binnen het ANNO. Aan Grontmij is de opdracht meegegeven om samen met de werkgroep financiën de financiële gegevens van de projecten binnen de ANNO te inventariseren, deze informatie te bundelen, te structureren, te analyseren en te presenteren aan de projectgroep, de stuurgroep ANNO en de diverse besturen van gemeenten en provincie. Het gaat hierbij om de benodigde geraamde investeringsbedragen, de beschikbare dekkingen, de hardheid van de dekkingen en de resterende dekkingsvraag (tekort) en de fasering van de kasstromen. De in dit rapport gepresenteerde financiële gegevens laten een momentopname zien in een voortdurend dynamisch proces. De financiële gegevens zijn dan ook geen statisch gegeven en zullen voortdurend bijgewerkt, geactualiseerd en verfijnd dienen te worden, om voldoende financiële grip op de projecten binnen de ANNO te houden. 1.1 Leeswijzer De opbouw van dit rapport is als volgt: H2: organisatorisch kader, samenstelling en activiteiten van de werkgroep financiën; H3: een overzicht van welke financiële informatie wel en niet beschikbaar is en de status van de financiële gegevens; H4: presentatie en analyse van de financiële gegevens; H5: conclusie en samenvatting. Pagina 4 van 17

6 2 De werkgroep financiën In de projectorganisatie Agenda Netwerk Noordoost valt de werkgroep financiën onder de projectgroep. De werkgroep financiën, bestaande uit financieel-economische medewerkers van de vijf gemeenten en de provincie en adviseurs van Grontmij, is meerdere keren bijeen gekomen in juni tot en met januari Het doel van de bijeenkomsten was om te komen tot een zo volledig als mogelijk financieel overzicht van de Agenda Netwerk Noordoost (ANNO) en het in gezamenlijkheid formuleren van financieringsprincipes in samenwerking met de Rebel Group. 2.1 De werkgroepvergaderingen Tijdens de bijeenkomsten werd enerzijds teruggekoppeld wat de laatste ontwikkelingen in de projectgroep en stuurgroep waren. Anderzijds werd er nagedacht over en samengewerkt aan de financiële informatie die nuttig is en bijdraagt aan bestuurlijk inzicht in het financiële aspect van de projecten binnen de ANNO. Een complicerende factor hierbij was het in de eerste maanden nog ontbreken van een (min of meer) definitieve projectenlijst. Na verloop van tijd is deze lijst er gekomen en kon de werkgroep doelgerichter te werk gaan. Er is ten slotte een uniform formaat opgesteld dat door de verschillende trekkers van de projecten binnen de ANNO gebruikt kon worden voor het verstrekken van de financiële informatie. De financieel-economische medewerkers van de gemeenten hebben binnen hun gemeentelijke organisatie overleg gevoerd met projectleiders en andere projectverantwoordelijken. Grontmij heeft vervolgens in bilaterale overleggen met de gemeenten de gemeentelijke informatie verzameld. Pagina 5 van 17

7 3 Beschikbare financiële informatie en status van de financiële gegevens In de door de projectgroep opgestelde en door de stuurgroep goedgekeurde projectenlijst is per project een projecttrekker aangewezen. De volgende partijen zijn projecttrekker in de ANNO: de gemeente Achtkarspelen; de gemeente Dantumadiel; de gemeente Dongeradeel; de gemeente Kollumerland c.a.; de gemeente Tytsjerksteradiel; de provincie Fryslân; Projectbureau De Centrale As; Gebiedsontwikkeling De Centrale As; NFW Noordelijke Friese Wouden; Hier worden uitsluitend projecttrekkers weergegeven die inhoudelijke projecten in de regio trekken, op basis van de projectentabel in bijlage 1 en 2. De in de projectentabel genoemde projecttrekker Netwerk Noordoost is om die reden hier niet weergegeven, dit betreffen projecten die randvoorwaarden voor de ANNO zelf creëren. De financiële informatie voor deze partijen is door een aantal sleutelfiguren, zoals de betreffende financiële medewerkers en projectleiders, ter beschikking gesteld. De informatie is veelal via het door de werkgroep ontwikkelde standaard financiële formaat aangeleverd via een mondelinge enquête en/of langs elektronische weg. Vervolgens zijn de financiële gegevens verwerkt in één overzicht op basis waarvan de financiële analyses zijn uitgevoerd. 3.1 Status van de financiële gegevens Bij de meeste door de projecttrekkers aangeleverde financiële gegevens geldt nadrukkelijk de kanttekening dat deze nog zeer indicatief zijn! Sommige projectbegrotingen zijn goed onderbouwd, bijvoorbeeld met een adviesrapport. Echter de meeste begrotingen hebben de status van concept of indicatief. Dit geldt ook voor een groot aantal van de dekkingen, deze zijn niet in alle gevallen hard in de zin van bijvoorbeeld een vastgestelde begrotingspost (gemeentelijke dekking) of een beschikking (provincie of andere subsidieverstrekker). Faseringen - bedragen uitgezet in de tijd - van geraamde investeringen en dekkingen zijn indicatief bepaald volgens de huidige projectkennis en kunnen derhalve nog veranderen, bijvoorbeeld door vertraging in het project. De begrotingen, dekkingen en faseringen kunnen voor de meeste projecten in de toekomst derhalve nog gaan schuiven, al naar gelang de projectfase (initiatief/visie, ontwerp of realisatie) en voortschrijdend inzicht. De bedragen en de planning van bedragen in de tijd betreffen dan ook een momentopname. Het is zeker dat de in dit rapport gepresenteerde bedragen en fasering van bedragen in de tijd nog meerdere malen aangepast worden, temeer omdat sommige projecten een langere looptijd hebben. Pagina 6 van 17

8 Beschikbare financiële informatie en status van de financiële gegevens 3.2 Zekerheid van de dekkingen De dekkingen voor de projecten kunnen afkomstig zijn van de gemeente(n), de provincie of overige financieringsverstrekkers zoals het Rijk of de EU. Deze onderverdeling is aangebracht in de presentatie van de financiële gegevens. Daarnaast kunnen dekkingen hard of zacht zijn, waarmee wordt aangeduid wat de mate van zekerheid van de dekking is. Een dekking die hard is, kan bijvoorbeeld bestaan uit een gemeentelijke begrotingspost die bestuurlijk is vastgesteld of een subsidiebeschikking van de Provincie, het Rijk of de EU. Een zachte dekking is bijvoorbeeld niet meer dan ambtelijk overeengekomen of ambtelijk als een mogelijkheid aangenomen. Aldus is de volgende onderverdeling aangebracht in de partijen die de dekkingen verstrekken en de mate van zekerheid van deze dekking: Gemeentelijke dekking Indicatief (i) een ambtelijke begroting, mogelijk onderbouwd met bijvoorbeeld een extern adviesrapport. De financiële gegevens hebben enige tot ruime mate van onzekerheid. Grondexploitatie (g) de dekking is in een grondexploitatieberekening geraamd aan de opbrengstenkant. Een dergelijke dekking is meestal op basis van ervaringscijfers en/of op basis van marktverkenning. Deze dekkingen hebben dan ook enige mate van onzekerheid. Beschikbaar (b) op enigerlei wijze beschikbaar gesteld door gemeentebestuur, opgenomen in de begroting voor het komende jaar zijn, in de meerjarenraming of een reserve voor meerdere doeleinden/bestemmingsreserve. Deze financiële gegevens hebben een grote mate van zekerheid. Provinciale dekking Verwacht (v) gemeentelijk-ambtelijk aangenomen of gemeentelijk-provinciaal-ambtelijk overeengekomen. De financiële gegevens hebben enige tot ruime mate van onzekerheid. Beschikt (b) door een besluit van het provinciaal bestuur vastgestelde bijdrage. Deze financiële gegevens hebben een grote mate van zekerheid. Overige dekking Verwacht (v) analoog aan provinciale dekking. De financiële gegevens hebben enige tot ruime mate van onzekerheid. Beschikt (b) analoog aan provinciale dekking. Deze financiële gegevens hebben een grote mate van zekerheid. 3.3 Volledigheid van de gegevens In de projectentabel is door de projectgroep een onderverdeling aangebracht tussen gezamenlijk op te pakken ambities, prioritaire projecten en overige projecten. In de ANNO-projectentabel staan 13 ambitieprojecten, 32 prioritaire projecten en 31 overige projecten, 76 projecten in totaal. Van de projecten in de projectentabel zijn er 71 op geld gezet, van vijf projecten mist de financiële onderbouwing nog, deze vallen in de categorie overige projecten. De informatie is derhalve wel grotendeels ontsloten, maar niet honderd procent volledig. Een aantal belangrijke conclusies kan echter bij de huidige stand van de informatie met voldoende zekerheid worden getrokken, hoewel bij deze conclusies wel rekening moet worden gehouden met het feit dat de financiële gegevens waarop deze conclusies zijn gebaseerd, grotendeels zijn geraamd op basis van voorlopige begrotingen. Pagina 7 van 17

9 4 Presentatie en analyse van de financiële gegevens In dit hoofdstuk wordt de analyse van de financiële gegevens weergegeven zoals in december 2010 en begin januari 2011 door Grontmij gepresenteerd aan de werkgroep financiën, de projectgroep en een delegatie van de directeuren. De financiële gegevens zijn na deze bijeenkomst nog aangevuld en bijgewerkt met aanvullende gegevens van alle partijen binnen de ANNO. De financiële gegevens in dit hoofdstuk zijn bijgewerkt met de door de projecttrekkers verstrekte informatie tot en met De financiële gegevens zijn verwerkt in één overzicht, op basis waarvan de financiële analyses zijn uitgevoerd. In zijn algemeenheid zijn de geraamde investeringen exclusief BTW opgenomen. Een aantal projecten bevatten echter kosten waarover de BTW mogelijk niet of niet geheel gecompenseerd kunnen worden via het BTW-compensatiefonds of verrekend via de belastingdienst. De geraamde investeringen kunnen dan ook worden beschouwd als een voorlopige indicatie van de totale investeringen voor de projecttrekkers, waarin eventuele te betalen en niet terug te ontvangen BTW is meegenomen. De hoeveelheid financiële gegevens is omvangrijk en daarmee dreigt het overzicht verloren te gaan. Deze financiële analyses zijn dan ook uitgevoerd om meer inzicht te verschaffen en overzicht te geven in het totaal van de financiële gegevens voor alle projecten en om uitspraken te kunnen doen over een eerste realistische financiële strategie voor de ANNO. De tabellen in dit hoofdstuk bieden een overzicht en samenvatting van het totaal aan verzamelde financiële gegevens. De uitgevoerde analyses betreffen onderverdelingen op basis van verschillende onderwerpen: totalen voor de ANNO; projecten die door de projectgroep zijn aangewezen als gezamenlijke op te pakken ambities en prioritaire projecten; ambitieprojecten zijn met een gele kleur aangegeven, prioritaire projecten met een blauwe kleur; totalen per projecttrekker; totalen per programmalijn, zoals gedefinieerd door de projectgroep en goedgekeurd door de stuurgroep; projecten met de hoogste geraamde investeringen; projecten met het grootste dekkingstekort, hierbij rekening houdend met de mate van zekerheid van de dekkingen. De gedetailleerde financiële informatie per project staat in de bijlagen 1 en 2. In deze bijlagen zijn zoveel mogelijk alle bedragen afgerond op duizenden euro s, om schijnzekerheid te vermijden. Waar niet op duizenden euro s is afgerond, is dat gebeurd omdat a. de betreffende projecttrekker de bedragen zo specifiek heeft opgegeven, of b. omdat een fasering in procenten door de projecttrekker is aangegeven en de oorspronkelijk afgeronde bedragen weer worden gebroken door de vermenigvuldiging met het faseringspercentage. 4.1 Totalen voor de ANNO De globaal geraamde investeringen voor de ambitieprojecten in de ANNO bedraagt circa ,-, voor prioritaire projecten is dit circa 462 miljoen en voor overige projecten circa Pagina 8 van 17

10 Presentatie en analyse van de financiële gegevens 47 miljoen. In totaal bedragen de voorlopige indicatieve investeringen voor de ANNO circa 510 miljoen. Het totaal van de zekere en minder zekere (zachte) dekkingen bedraagt circa 278 miljoen. Het geraamde totale tekort bedraagt 232 miljoen. Een overzicht staat in onderstaande tabel. Totalen voor de ANNO Ambities Prioritair Overig Totaal Geraamde investeringen Dekkingen % Saldo Zekerheid van de dekkingen Van het totaal aan geraamde investeringen voor de ANNO is circa 11% hard gedekt. Van het totale dekkingsbedrag is circa 21% door de projecttrekkers opgegeven als hard. Hard wil zeggen beschikbaar (gemeente) of beschikt (door provincie, rijk en EU). De overige 79% van de opgegeven dekkingen is nog zacht. Dat wil zeggen, ambtelijk op voorhand aangenomen als reële mogelijkheid, of opgenomen als raming in een grondexploitatie. De drie financierders: de gemeenten, de provincie Fryslân en rijk/eu zijn globaal gezien ieder goed voor circa een derde van de dekkingen, waarbij de provincie Fryslân circa 10% meer dekt dan de overige twee financierders. Eén en ander is samengevat in onderstaande tabel. Dekkingen % van geraamde investeringen Totaal % 55% Hard (zeker) % 11% Zacht (onzeker) % 43% 100% 55% Gemeente % 17% Provincie % 22% Rijk, EU, etc % 15% 100% 55% Voor een compleet overzicht van de mate van hardheid van de dekkingen per financierder, zie de tabel in paragraaf 4.5 Totalen per projecttrekker. 4.3 Ambitie en prioritaire projecten In de projectgroep is afgesproken dat voor de ambitieprojecten een standaardbedrag van ,- per ambitieproject opgenomen wordt. Dit betekent een geraamde totaalinvestering voor de 13 ambitieprojecten van ,-. Voor een nadere specificering van de geraamde investeringen en dekkingen wordt verwezen naar bijlage 2. De ambitieprojecten zijn daarin met een gele kleur aangegeven, de prioritaire projecten met een blauwe kleur. De voorlopige en indicatieve financiële samenvatting van de 13 ambitie- en 32 prioritaire projecten van de ANNO is als volgt: Subtotalen ambitieprojecten en prioritaire projecten 13 In 2011 en 2012 uit te pr. werken gezamenlijke ambities 32 Prioritaire projecten voor pr. uitvoering Geraamde % ANNO Dekking Dekking Dekking rijk, Saldo investering gemeente provincie EU etc % % Totaal % Pagina 9 van 17

11 Presentatie en analyse van de financiële gegevens De prioritaire projecten beslaan derhalve circa 91% van de geschatte totale geraamde investering van de ANNO. De ambitieprojecten bedragen nog geen 1% van het investeringstotaal van de ANNO en bedragen in totaal een geschatte ,-. Conclusie: de ambitieprojecten lijken momenteel financieel goed haalbaar, maar voor deze projecten is er nog geen dekking. Voor het totaal van de prioritaire projecten moet er nog voor een substantieel bedrag dekking worden gevonden. Van de geschatte investeringen voor de prioritaire projecten is iets meer dan de helft gedekt. Dit dekkingsbedrag is echter slechts voor circa 18% hard. Van de totaal geraamde investeringen voor prioritaire projecten heeft derhalve circa 9% een harde financiële dekking. Hard wil zeggen beschikbaar (gemeente) of beschikt (door provincie, rijk en EU). De overige 82% van het opgegeven totale dekkingsbedrag (en circa 43% van de geraamde investeringen voor prioritaire projecten) is nog zacht. Dat wil zeggen, ambtelijk op voorhand aangenomen als reële mogelijkheid of geraamd als opbrengst in een grondexploitatie. Onderstaande tabel geeft een uitwerking en onderbouwing van de dekkingen voor de prioritaire en ambitieprojecten. Subtotalen ambitieprojecten en prioritaire projecten 13 In 2011 en 2012 uit te pr. werken gezamenlijke ambities 32 Prioritaire projecten voor pr. uitvoering Dekking Hard Zacht totaal Totaal % van totaal dekkingen prioritair 18% 82% % van geraamde investeringen prioritair 9% 43% 4.4 Totalen per projecttrekker De provincie Fryslân, de gemeente Tytsjerksteradiel en Gebiedsontwikkeling De Centrale As trekken de projecten met de grootste totale geraamde investeringen. Daar staan echter ook de nodige dekkingen (hard danwel zacht) tegenover. In de tabel hier onder staat een samenvatting van de totaal geraamde investeringen, dekkingen naar financierder en naar type, en het saldo, per projecttrekker. Pagina 10 van 17

12 Presentatie en analyse van de financiële gegevens Totalen per projecttrekker Investering: Dekking Dekking Dekking Dekking Dekking Dekking Dekking Saldo Geraamde investering Gemeente: i (indicatief) Gemeente: g (grondexpl.) Gemeente: b (beschikbaar) Provincie: b (beschikbaar) Provincie: v (verwacht) Overig (Rijk, EU): b (beschikbaar) Overig (Rijk, EU): v (verwacht) Dantumadiel Dongeradeel Tytsjerksteradiel Achtkarspelen Kollumerland c.a Noordelijke Friese Wouden (NFW) Provincie Fryslân Projectbureau De Centrale As Gebiedsontwikkeling De Centrale As Totaal % dekking versus geraamde investering 3% 10% 5% 7% 16% 0% 15% % dekking van totaal dekking ANNO 5% 18% 9% 12% 29% 0% 28% Pagina 11 van 17

13 Presentatie en analyse van de financiële gegevens Van de dekkingen is het grootste aandeel afkomstig uit provincie verwacht (29%), rijk, EU etc. verwacht (28%) en grondexploitatie (18%). Beschikbare dekkingen van gemeente, provincie en rijk, EU etc. vormen een relatief klein deel van het totaal van de dekkingen. Conclusie: verreweg het grootste gedeelte van de gemeentelijke, provinciale en rijks/eudekkingen is nog zacht. Hier dienen de komende jaren meer afspraken over vastgelegd te worden. 4.5 Totalen per programmalijn De programmalijnen F. Duurzame gebiedsontwikkeling en D. Sterke kernen zijn samen goed voor een indicatieve en voorlopige 72% van het totaal aan geraamde investeringen in de ANNO. Deze programmalijnen bestaan uit infrastructurele of gebiedsinrichtingsprojecten. Totalen per programmalijn Geraamde investering % ANNO geraamd Gemeente dekking Provincie dekking Rijk, EU etc. dekking Saldo A. Noordoost Bereikbaar % B. Noordoost Digitaal % C. Wonen en leven in Noordoost % D. Sterke kernen % E. Ruimtelijke infrastuctuur voor b % F. Duurzame gebiedsontwikkeling % G. Recreatie en toerisme % H. Netwerk Noordoost bedrijven s % I. Kansen voor wonen, zorg en zor % J. Van onderwijs naar baan % K. Duurzaam Noordoost % L. Samenwerking en organisatie - 0% M. Programmafinanciering - 0% N. Regiomarketing % Totaal % Tien projecten met hoogste geraamde investering Het totaal van de tien projecten met de hoogste geraamde investering vormen naar de huidige inzichten samen 72% van de totale geraamde investering in de ANNO. Opvallend is verder dat de tien projecten met de hoogste geraamde investering alle infrastructurele projecten zijn, danwel gebiedsontwikkelingen of grondexploitaties (bv. Skûlenboarch). De tien projecten met de hoogste geraamde investering zijn alle als prioritair bestempeld. Tien projecten met hoogste geraamde investering Projecttrekker Geraamde investering Projecten zijn allemaal prioritair P F3. Ontwikkeling EHS Kwadrant Gebiedsontwikkeling De Centrale As P F6. Gebiedsontwikkeling De Centrale As (waaronder Gebiedsontwikkeling De SKEG) De Centrale As P D3. Ontwikkeling Burgum - Romtelik Fiersicht Tytsjerksteradiel P E1. Bedrijventerreinconvenant (waaronder mogelijke Regio Noordoost herstructurering) + realisatiekosten herstructurering, Fryslân - rapport STEC groep Tytsjerksteradiel % van totaal ANNO Duurste vijf projecten: P D7. Ruimtelijke ontwikkeling Westzijde Dokkum en Dongeradeel % P F4. Integraal project Sud Ie - De Kolken Dongeradeel P C2. Kansen in Kernen Dantumadiel & Tytsjerksteradiel Dantumadiel & Tytsjerksteradiel P D6. Ontwikkelig Feanwâlden, Transferium, wonen, Dantumadiel P D5. Ontwikkeling Buitenpost - Stationszone, Kruidhof, Achtkarspelen P F5. Gebiedsontwikkeling Skûlenboarch - Westkern Achtkarspelen & Tytsjerksteradiel Duurste tien projecten: Totaal % Pagina 12 van 17

14 Presentatie en analyse van de financiële gegevens 4.7 Tien projecten met het grootste geraamde dekkingstekort Uit de lijst van tien projecten met het grootste geraamde dekkingstekort blijkt dat dit zonder uitzondering prioritaire projecten betreft. Bovendien vormen deze tien projecten met het grootste geraamde dekkingstekort bij de huidige financiële stand van de informatie een groot deel (83%) van het totale dekkingstekort in de ANNO. In de hier gepresenteerde tekorten is geen onderscheid gemaakt tussen harde en zachte dekkingen. De geraamde tekorten op basis van uitsluitende harde dekkingen zullen groter zijn dan de tabel hier onder weergegeven. Tien projecten met het grootste geraamde dekkingstekort Projecttrekker Geraamd tekort % van totaal ANNO Projecten zijn allemaal prioritair P F6. Gebiedsontwikkeling De Centrale As (waaronder Gebiedsontwikkeling De SKEG) De Centrale As P F3. Ontwikkeling EHS Kwadrant Gebiedsontwikkeling De Centrale As P E1. Bedrijventerreinconvenant (waaronder mogelijke Regio Noordoost P herstructurering) + realisatiekosten herstructurering, rapport STEC groep A1. Optimaliseren secundair wegennet Noordoost Fryslân - Tytsjerksteradiel Gebiedsontwikkeling De Centrale As Vijf met grootste tekort: P D4. Ontwikkeling Kollum: centrumplan, ontsluiting, Kollumerland c.a % P F4. Integraal project Sud Ie - De Kolken Dongeradeel P F2. Gebiedvisie Halve Klaverblad Westereen Dantumadiel P A9. Verknoping mobiliteitssysteem Provincie Fryslân / Projectbureau De Centrale As P C2. Kansen in Kernen Dantumadiel & Tytsjerksteradiel Dantumadiel & Tytsjerksteradiel P D5. Ontwikkeling Buitenpost - Stationszone, Kruidhof, Centrumplan Achtkarspelen Tien met grootste tekort: Totaal % Een belangrijke constatering is dat de eerste drie projecten in de tabel, F6. Gebiedsontwikkeling De Centrale As, F3. Ontwikkeling EHS kwadrant en E1. Bedrijventerreinconvenant plus realisatiekosten herstructurering, samen ruim 50% van het totale geraamde dekkingstekort van de ANNO vormen. 4.8 Verloop van kasstromen over de jaren Het verloop voor de ANNO van de totale geraamde investeringen, dekkingen en de dekkingsvraag (tekort) over de komende vijf jaren en daarna is indicatief weergegeven in onderstaande grafiek. Pagina 13 van 17

15 Presentatie en analyse van de financiële gegevens Financieel verloop Agenda Netwerk Noordoost Geraamde investeringen Dekkingen Tekort Miljoenen euro's na 2015 Kijkend naar de indicatieve en voorlopige geldstromen op korte (2011 en 2012), middellange (2013 tot en met 2015) en lange termijn (na 2015), blijkt dat er op korte termijn relatief de laagste geraamde investeringen nodig lijken en er op korte termijn relatief het laagste geraamde dekkingstekort is. Op middellange termijn lijken relatief de grootste geraamde investeringen nodig te zijn en is er het grootste dekkingstekort. Op lange termijn lijken er weer minder geraamde investeringen nodig te zijn en is ook het dekkingstekort weer lager. Geldstromen op Korte termijn Middellange Lange termijn Totaal termijn termijn Periode na 2015 Geraamde investering Dekking Waarvan "hard" Waarvan "zacht" Saldo De hardheid van de dekkingen is niet exact te specificeren per jaar, uit de door de projecttrekkers verstrekte informatie. Daarom is het algemene harde dekkingspercentage zoals berekend in paragraaf 4.2, voor elk van de termijnen toegepast. Conclusie: de komende jaren moeten worden benut om de projecten voor de middellange termijn voor te bereiden en uit te zoeken op welke wijze deze projecten exploitabel gemaakt kunnen worden. Pagina 14 van 17

16 5 Managementsamenvatting Een onderdeel van de Agenda Netwerk Noordoost (ANNO, het uitvoeringsprogramma van het Sociaal-Economisch Masterplan Noordoost-Friesland) is het financieel spoor. Het doel van het financieel spoor is de diverse bestuurslagen inzicht te geven in de financiële aspecten van de projecten binnen het ANNO. Aan Grontmij is de opdracht meegegeven om samen met de werkgroep financiën de financiële gegevens van de projecten binnen de ANNO te inventariseren, deze informatie te bundelen, te structureren, te analyseren en te presenteren aan de projectgroep, de stuurgroep ANNO en de diverse besturen van gemeenten en provincie. Het gaat hierbij om de benodigde geraamde investeringsbedragen, de beschikbare dekkingen, de resterende dekkingsvraag (tekort) en de fasering van de kasstromen. De begrotings- en dekkingsbedragen zijn afkomstig uit opgaven van de projecttrekkers, namelijk de vijf gemeenten, de provincie Fryslân, Projectbureau De Centrale As, Gebiedsontwikkeling De Centrale As en NFW Noordelijke Friese Wouden. Daarnaast is een eerste inschatting gemaakt op basis van ervaringscijfers - voor projecten waarvoor nog visievorming moet plaatsvinden. 5.1 Status van de bedragen Bij de meeste door de projecttrekkers aangeleverde financiële gegevens geldt nadrukkelijk de kanttekening dat deze nog zeer indicatief zijn! Sommige projectbegrotingen zijn goed onderbouwd, bijvoorbeeld met een adviesrapport. De meeste begrotingen hebben de status van concept of indicatief. De begrotingen, dekkingen en faseringen kunnen voor de meeste projecten in de toekomst derhalve nog gaan schuiven, al naar gelang de projectfase (initiatief/visie, ontwerp of realisatie) en voortschrijdend inzicht. De bedragen en de planning van bedragen in de tijd betreffen dan ook een momentopname en hebben de status indicatief en voorlopig. Het is zeker dat de in dit rapport gepresenteerde bedragen en fasering van bedragen in de tijd nog meerdere malen aangepast worden, temeer omdat sommige projecten een langere looptijd hebben. 5.2 Zekerheid van de dekkingen De dekkingen voor de projecten kunnen afkomstig zijn van de gemeente(n), de provincie of overige financieringsverstrekkers zoals het Rijk of de EU. Deze onderverdeling is aangebracht in de presentatie van de financiële gegevens. Daarnaast kunnen dekkingen hard of zacht zijn, waarmee wordt aangeduid wat de mate van zekerheid van de dekking is. Besloten is om bij de gemeentelijke dekkingen aan te geven welke indicatief zijn, welke gemeentelijke dekking binnen een grondexploitatie zit en welke dekkingen beschikbaar is. Daarnaast zijn de provinciale en overige dekkingen ingedeeld in verwacht en beschikt. 5.3 Volledigheid van de gegevens In de projectentabel is door de projectgroep een onderverdeling aangebracht tussen gezamenlijk op te pakken ambities, prioritaire projecten en overige projecten. In de ANNO-projectentabel staan 13 ambitieprojecten, 32 prioritaire projecten en 31 overige projecten, 76 projecten in to- Pagina 15 van 17

17 Managementsamenvatting taal. Van de projecten in de projectentabel zijn er 71 op geld gezet, van vijf projecten mist de financiële onderbouwing nog, deze vallen in de categorie overige projecten. De informatie is derhalve wel grotendeels ontsloten, maar niet honderd procent volledig. Een aantal belangrijke conclusies kan echter bij de huidige stand van de informatie met voldoende zekerheid worden getrokken, hoewel bij deze conclusies wel rekening moet worden gehouden met het feit dat de financiële gegevens waarop deze conclusies zijn gebaseerd, grotendeels zijn geraamd op basis van voorlopige begrotingen. 5.4 Presentatie van de financiële gegevens De globaal geraamde investeringen voor de ambitieprojecten in de ANNO bedragen circa ,-. Voor prioritaire projecten is dit circa 462 miljoen en voor de overige projecten circa 47 miljoen. In totaal bedragen de voorlopige indicatieve investeringen voor de ANNO circa 510 miljoen. Het totaal van de zekere en minder zekere (zachte) dekkingen bedraagt circa 278 miljoen. Het globaal geraamde totale tekort bedraagt circa 232 miljoen. Een overzicht staat in onderstaande tabel. Totalen voor de ANNO Ambities Prioritair Overig Totaal Geraamde investeringen Dekkingen % Saldo De voorlopige en indicatieve financiële samenvatting van de 13 ambitie- en 32 prioritaire projecten van de ANNO is als volgt: Subtotalen ambitieprojecten en prioritaire projecten 13 In 2011 en 2012 uit te pr. werken gezamenlijke ambities 32 Prioritaire projecten voor pr. uitvoering Geraamde % ANNO Dekking Dekking Dekking rijk, Saldo investering gemeente provincie EU etc % % Totaal % Conclusie: de ambitieprojecten lijken momenteel financieel goed haalbaar gezien het feit dat deze slechts minder dan 1% van het globaal geraamde investeringstotaal beslaan, maar voor deze projecten is er nog geen dekking. Voor het totaal van de prioritaire projecten moet er nog voor een substantieel bedrag dekking worden gevonden. De uitvoering van de prioritaire projecten vindt vooral plaats op de middellange termijn. De komende jaren moeten worden benut om de projecten voor de middellange termijn voor te bereiden en uit te zoeken op welke wijze deze projecten exploitabel gemaakt kunnen worden. Van de geschatte investeringen voor de prioritaire projecten is iets meer dan de helft gedekt. Dit dekkingsbedrag is echter slechts voor circa 18% hard. Van de totaal geraamde investeringen voor prioritaire projecten heeft derhalve circa 9% een harde financiële dekking. Hard wil zeggen beschikbaar (gemeente) of beschikt (door provincie, rijk en EU). De overige 82% van het opgegeven totale dekkingsbedrag (en circa 43% van de investeringen voor prioritaire projecten) is nog zacht. Dat wil zeggen, ambtelijk op voorhand aangenomen als reële mogelijkheid of geraamd als opbrengst in een grondexploitatie. Onderstaande tabel geeft een uitwerking en onderbouwing van de dekkingen voor de prioritaire en ambitieprojecten. Pagina 16 van 17

18 Managementsamenvatting Subtotalen ambitieprojecten en prioritaire projecten 13 In 2011 en 2012 uit te pr. werken gezamenlijke ambities 32 Prioritaire projecten voor pr. uitvoering Dekking Hard Zacht totaal Totaal % van totaal dekkingen prioritair 18% 82% % van geraamde investeringen prioritair 9% 43% De drie financierders: de gemeenten, de provincie Fryslân en rijk/eu lijken op dit moment en gezien de nu bekende informatie ieder goed voor circa een derde van de dekkingen ( hard én zacht ), waarbij de provincie Fryslân circa 10% meer dekt dan de overige twee financierders. Het voorlopige en indicatieve verloop van de totale geraamde investering, de totale dekking en het totale dekkingstekort over de komende vijf jaren is naar de huidige inzichten weergegeven in onderstaande grafiek. 600 Financieel verloop Agenda Netwerk Noordoost Geraamde investeringen Dekkingen Tekort Miljoenen euro's na 2015 Op middellange termijn lijken relatief de grootste geraamde investeringen nodig te zijn en is er het grootste dekkingstekort. Pagina 17 van 17

19 Bijlage 1 Financieel totaaloverzicht projecten

20

21 , versie 10 projecten totaal: 76 Projecten op geld gezet: 71 Projecten op geld te zetten: 5 Financieel overzicht Sociaal-Economisch Masterplan Noordoost-Friesland Projectgegevens Aandachtsgebieden Programmalijnen Projecten Projecttrekker Geraamde investering Financiële gegevens Dekking gemeente Dekking nietgemeente Saldo Opmerkingen 1.1 Infrastructuur A1. Optimaliseren secundair wegennet Noordoost Provincie Fryslân / Gebiedsontwikkeling De Centrale As A2. Fysieke aanpassingen onderdoorgangen en overgangen verdubbeling spoorweg Provincie Fryslân A3. Visieontwikkeling gebruik spoorweg inclusief stationslocaties Kengetal voor visieontwikkeling A4. Upgrading De Skieding en aantakking Lauwerskwartier Provincie Fryslân & Achtkarspelen Twee deelprojecten, voor één is deels dekking vanuit gemeente; aansluiting Lauwerskwartier op De Skieding indicatief geraamd door Grontmij A8. Nieuwe OV-arrangementen Noordoost Provincie Fryslân Kengetal voor visieontwikkeling A. Noordoost Bereikbaar A9. Verknoping mobiliteitssysteem Provincie Fryslân / Projectbureau De deelprojecten, verknoping mob. Systeem; fasering: aanname Grontmij Centrale As A10. OV-knooppunt Quatrebras Provincie Fryslân / Projectbureau De Centrale As A11. Opwaardering N369 De Koaten Provincie Fryslân 0 A12. Pilot project Landbouwverkeer Provincie Fryslân 0 Subtotaal A. Noord Oost Bereikbaar B1. Pilot Breedband Glasvezel Noordoost Achtkarspelen 0 B2. Visie ontwikkeling digitale diensten Noordoost Achtkarspelen Kengetal voor visieontwikkeling B3. Dorpshuis Nieuwe stijl (Smart Rural Network Society) Provincie Fryslân 0 B. Noordoost Digitaal B4. MEGA Supermarkt - digitaal dienstenplatform Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling B5. Portal Startersbegeleiding Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling B6. Wurkjen wers't libbest Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling B7. Klasseglas, pilot gemeente Achtkarspelen Achtkarspelen Infrastructuur + lesprogramma e.d. Subtotaal B. Noordoost Digitaal Subtotaal 1.1 Infrastructuur C1. Integrale aanpak demografische uitdagingen Noordoost (waaronder C3 en C4) Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling C2. Kansen in Kernen Dantumadiel & Tytsjerksteradiel Dantumadiel & Tytsjerksteradiel Dantumadeel: drie deelprojecten, deelprojecten afzonderlijk niet begroot + project Tytsjerksteradiel, Provincie dekt 9,96 mio (verwacht); Dantumadeel voorziet 8 miljoen tekort voor haar gedeelte C3. Minsken Meitsjen in Doarp - Twijzelerheide Achtkarspelen Gemeente Achtkarspelen, Twijzelerheide, alleen sociaal deel; exclusief VRA subsidie C. Wonen en leven in (reeds beschikt) Noordoost C4. Experimenten krimp N.O.-Fryslan: Experiment Besch. Dorpsgezichten Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling C5.MFA Westergeest en ontwikkeling Westergeest-Zuid Kollumerland c.a. 0 Kollumerland c.a.: voorlopig niet op geld zetten C6. Het ondernemende dorp: Twijzel Achtkarspelen Fasering: aanname Grontmij C7. Jonge Friezen Vooruit - digitale jongerenagenda 2011 Provincie Fryslân 0 C8. Leefbaarheid Kollumerland c.a. gemeentebrede visie op leefbaarheid in tijden van krimp Kollumerland c.a. 0 Kollumerland c.a.: voorlopig niet op geld zetten 1. Woonwerk Landschap Noardeast Fryslan Werken en leven in netwerken Meinoard nel Creëren van Randvoorwaarden 1.2 Woon-werkmilieus 1.3 Landschap 2.1 Bedrijven 2.2 Arbeidsmarkt en onderwijs 2.3 Duurzame ketens 3.1 Organisatorisch 3.2 Financieel 3.3 Marketing D. Sterke kernen E. Ruimtelijke infrastuctuur voor bedrijven F. Duurzame gebiedsontwikkeling G. Recreatie en toerisme H. Netwerk Noordoost bedrijven samen naar innovatie I. Kansen voor wonen, zorg en zorgtoerisme J. Van onderwijs naar baan K. Duurzaam Noordoost L. Samenwerking en organisatie M. Programmafinanciering N. Regiomarketing Subtotaal C. Wonen en leven in Noordoost D1. Regionale afstemming voorzieningen Noordoost (voorzieningenspreidingsplan) Dantumadiel Kengetal voor visieontwikkeling D2. Bundelingsgebied Clusterkernen Kollum - Buitenpost (D4 en D5 zijn onderdeel hiervan) Kollumerland c.a. & Achtkarspelen Visieontwikkeling D3. Ontwikkeling Burgum - Romtelik Fiersicht Tytsjerksteradiel Zes deelprojecten opgeteld D4. Ontwikkeling Kollum: centrumplan, ontsluiting, woonservicezone, herstructurering zuidoost Kollumerland c.a Oostelijke ontsluiting 12,5 mio fasering nog niet bekend D5. Ontwikkeling Buitenpost - Stationszone, Kruidhof, Centrumplan, Voorstraat Achtkarspelen Vier deelprojecten D6. Ontwikkelig Feanwâlden, Transferium, wonen, zorg en bedrijven Dantumadiel Acht deelprojecten, zeven begroot, dekking deels zacht D7. Ruimtelijke ontwikkeling Westzijde Dokkum en westelijke rondweg Dongeradeel Westelijke rondweg Dokkum + gebiedsontwikkeling, Dekking op basis van aanname 1/3 per partij: dekking gemeente redelijke zeker (echter nog geen besluit van gemeente raad, wel een bedrag vrijgespeeld voor het programma Netwerk Noordoost, dit is in de begroting 2011 en meerjarenraming opgenomen), provincie en rijk nog "zacht"; start aanleg weg 2014 (website gemeente), overige fasering: aanname Kapitaallast p.jaar: ton, ton, 2013 en daarna 7 ton; 7 ton annuitair kapitaliseren (5%, 25 jaar) = 10 mio. Dekking is in overzicht volledig bij de ontwikkeling Dokkum West gezet, de werkelijke verdeling kan uiteraard anders zijn. D8. Ontsluiting en ontwikkeling Westereen Dantumadiel Grondexploitatie + kostenraming ontsluiting D9. Stationsgebied Hurdegaryp Tytsjerksteradiel 0 D10. Ontwikkeling Harkema (centrumplan en sport) Achtkarspelen Subtotaal D. Sterke kernen E1. Bedrijventerreinconvenant (waaronder mogelijke herstructurering) + realisatiekosten herstructurering, rapport STEC groep Tytsjerksteradiel Kengetal voor visieontwikkeling + kostenraming indicatief uit STEC groep rapport maart 2010, p. 29, gemiddelde van bandbreedte overgenomen Subtotaal E. Ruimtelijke infrastructuur voor bedrijven Subtotaal 1.2 Woon-werkmilieus F1. Integrale aanpak Lauwersmeergebied Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling F2. Gebiedvisie Halve Klaverblad Westereen Dantumadiel Zeven deelprojecten, 3 pm begroot, dekking uit project centrale as; fasering: aanname Grontmij F3. Ontwikkeling ECO Kwadrant Provincie Fryslân / Gebiedsontwikkeling De Centrale As F4. Integraal project Sud Ie - De Kolken Dongeradeel O.b.v. indicatieve raming; 50% dekking Waddenfonds, alle dekking nog zeer zacht; exclusief beheerskosten; extra kosten Centrale As 2,1 mio F5. Gebiedsontwikkeling Skûlenboarch - Westkern Achtkarspelen & Tytsjerksteradiel Vijf deelprojecten, 3 pm begroot F6. Gebiedsontwikkeling De Centrale As (waaronder De SKEG en F4) Provincie Fryslân / Gebiedsontwikkeling De Centrale As F9. Gebiedsontwikkeling Achtkarspelen Zuid Achtkarspelen BDU uitkering Rijk beschikt Subtotaal F. Duurzame gebiedsontwikkeling G1. Ontwikkeling aanpak recreatie Noordoost Fryslân - stap 1 = waterrecreatie Kollumerland c.a Kengetal voor visieontwikkeling G2. Markant Friesland - visie op cultuur en bezinningstoerisme Dantumadiel G3. Dockumer Lokaeltsje Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling G4. Ontwikkeling Transferia (informatiepunten bij bestaande attractiepunten) NFW NFW & Achtkarspelen miljoen betreft investering in Kruidhof Buitenpost G5. Watersportstad Dokkum Dongeradeel investering: 6 ton vaarronde Dokkum, 1 mio ontwikkeling Harddraverspark tot Watersportstad, 4 ton opruimen sporthal+tennisbaan; dekking: 4 ton Friese Meren, restant gemeente G6. Kollum watersportdorp Kollumerland c.a Nog zeer indicatief G7. Masterplan Earnewâld Tytsjerksteradiel Waterfront. Niet-gemeente: FMP 0,722 mio / pmjp 0,364 mio / Rijk(REP) 0,978 mio. Deels zachte dekkingen G8. Holwerter Fiersichten Dongeradeel Is al een visie voor, opgenomen bedrag is voor uitwerking in concrete plannen G9. Recreatiepark Dantumadiel Dantumadiel Particuliere ontwikkeling, minimaal kostenneutraal (aanname Grontmij) G10. Recreatieve ontwikkeling Veenklooster Kollumerland c.a Fasering: aanname Grontmij G11. Herstel halepaden Dantumadiel 0 Project is afgerond G12. Vaarplan Achtkarspelen Zuid Achtkarspelen 0 Nog niet beschikbaar Subtotaal G. Recreatie en toerisme Subtotaal 1.3 Landschap Subtotaal 1. Woon-werklandschap H1. Structuurversterking Landbouw- innovatie en toekomstgerichtheid Provincie Fryslân Kengetal voor visieontwikkeling H2 - H3. Versterken ondernemersnetwerk Noordoost - stap 1 = Startersbeleid Achtkarspelen Kengetal voor visieontwikkeling H4. De Kenniskaart Dantumadiel Nofa verband, doorontwikkelen; fasering: aanname Grontmij Subtotaal H. Netwerk Noordoost bedrijven samen naar innovatie I1. Ontwikkeling sterke zorgsector Noordoost (inclusief ontwikkeling Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling zorgtoerisme/arrangementen) I2. Lauwershage, recreatie en zorg Kollumerland c.a Particuliere ontwikkeling (Phanos), minimaal kostenneutraal (aanname Grontmij) Subtotaal I. Kansen voor wonen, zorgen en zorgtoerisme Subtotaal 2.1 Bedrijven J1. De Ambachtsschool Dantumadiel J2. De Vrijwilligerscentrale Noordoost Dantumadiel of Achtkarspelen 0 Tot uiteindelijke verdeling taken in dit project wordt nog besloten door Achtkarspelen en Dantumadiel J3. Aanpak ambities Leren en Werken Noordoost (VMBO / MBO) Dantumadiel Kengetal voor visieontwikkeling J4. De Werkplaats Noordoost Dantumadiel J5. Project Net Nix Dantumadiel structureel per jaar, betreft voortzetten van project Net Nix Subtotaal J. Van onderwijs naar baan Subtotaal 2.2. Arbeidsmarkt en onderwijs K1. Aanpak duurzaam Noordoost (duurzame woningbouw, bedrijventerreinen, mobiliteit en Tytsjerksteradiel & Provincie Fryslân Kengetal voor visieontwikkeling energie) K2. Ontwikkeling Groene Driehoek aanpak cradle to cradle ondern., overh. & onderwijs Tytsjerksteradiel - Dantumadiel Niets méér bekend K3. Kollumerland Energieneutraal Kollumerland c.a Bedragen deels gedetailleerd en deels indicatief K4. Biomassa Noordoost - biogasringleiding Provincie Fryslân K5. Duurzame mobiliteit DCA en Noordoost Tytsjerksteradiel & Provincie Fryslân Investering: Centrale As; fasering: Tytsjerksteradiel; project financieel wel indicatief bekend, hier nog niet verwerkt K6. Energie uit Hout in de NFW NFW & Dantumadiel Alleen de 1e fase zit in deze begroting, partijen: NFW & Gemeente, 0,71 mio is exploitatietekort Subtotaal K. Duurzaam Noordoost Subtotaal 2.3 Duurzame Ketens Subtotaal Werken en leven in netwerken L1. Verkenning van samenwerking in de regio Netwerk Noordoost 0 L2. Instellen stuurgroep Netwerk Noordoost Netwerk Noordoost 0 L3. Directeurenoverleg en projectgroep Netwerk Noordoost Netwerk Noordoost 0 Subtotaal L. Samenwerking en organisatie Subtotaal 3.1 Organisatorisch M1. Ontwikkelen afspraken programmafinanciering Netwerk Noordoost 0 Subtotaal M. Programmafinanciering Subtotaal 3.2 Financieel N1. Regiomarketing Noordoost verbreed Dongeradeel Kengetal voor visieontwikkeling N2. Regiomarketing Noordoost Fryslân Dongeradeel Het bedrag dekking overig bestaat uit bijdragen vanuit gemeenten aan de nofa begroting en zijn hard. Aan de provincie is een bijdrage gevraagd van , dit is mondeling toegezegd. Voor de totale investering in 2011 is een plan opgesteld, het tekort bedraagt Subtotaal N. Regiomarketing Subtotaal 3.3. Marketing Subtotaal Creëren van Randvoorwaarden Totaal Geel: in 2011 en 2012 uit te werken gezamenlijke ambities Blauw: prioritaire projecten voor uitvoering P:\303431\RI\Planeconomie\Adviesproducten\Financieel overzicht projecten\financieel_overzicht_projecten_versie_10_datum_ xls :03

22

23 Bijlage 2 Financieel totaaloverzicht projecten met fasering

24

25 , versie 10 projecten totaal 76 Projecten op geld gezet 71 Projecten op geld te zetten 5 Financieel overzicht Sociaal-Economisch Masterplan Noordoost-Friesland Projectgegevens Financiële gegevens Fasering investering Fasering dekking Geraamde Dekking Aandachtsgebieden Programmalijnen Projecten Projecttrekker Dekking nietgemeente Saldo na 2015 Controle na 2015 Controle Opmerkingen investering gemeente 1.1 Infrastructuur A1. Optimaliseren secundair wegennet Noordoost Provincie Fryslân / Gebiedsontwikkeling ok ok De Centrale As A2. Fysieke aanpassingen onderdoorgangen en overgangen verdubbeling spoorweg Provincie Fryslân ok ok A3. Visieontwikkeling gebruik spoorweg inclusief stationslocaties ok ok Kengetal voor visieontwikkeling A4. Upgrading De Skieding en aantakking Lauwerskwartier Provincie Fryslân & Achtkarspelen ok ok Twee deelprojecten, voor één is deels dekking vanuit gemeente; aansluiting Lauwerskwartier op De Skieding indicatief geraamd door Grontmij A8. Nieuwe OV-arrangementen Noordoost Provincie Fryslân ok ok Kengetal voor visieontwikkeling A. Noordoost Bereikbaar A9. Verknoping mobiliteitssysteem Provincie Fryslân / Projectbureau De ok ok 6 deelprojecten, verknoping mob. Systeem; fasering: aanname Grontmij Centrale As A10. OV-knooppunt Quatrebras Provincie Fryslân / Projectbureau De ok ok Centrale As A11. Opwaardering N369 De Koaten Provincie Fryslân 0 ok ok A12. Pilot project Landbouwverkeer Provincie Fryslân 0 ok ok Subtotaal A. Noord Oost Bereikbaar B1. Pilot Breedband Glasvezel Noordoost Achtkarspelen ok ok B2. Visie ontwikkeling digitale diensten Noordoost Achtkarspelen ok ok Kengetal voor visieontwikkeling B3. Dorpshuis Nieuwe stijl (Smart Rural Network Society) Provincie Fryslân 0 ok ok B4. MEGA Supermarkt - digitaal dienstenplatform Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling B. Noordoost Digitaal B5. Portal Startersbegeleiding Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling B6. Wurkjen wers't libbest Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling B7. Klasseglas, pilot gemeente Achtkarspelen Achtkarspelen ok ok Infrastructuur + lesprogramma e.d. Subtotaal B. Noordoost Digitaal Subtotaal 1.1 Infrastructuur C1. Integrale aanpak demografische uitdagingen Noordoost (waaronder C3 en C4) Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling C2. Kansen in Kernen Dantumadiel & Tytsjerksteradiel Dantumadiel & Tytsjerksteradiel ok ok Dantumadeel: drie deelprojecten, deelprojecten afzonderlijk niet begroot + project Tytsjerksteradiel, Provincie dekt 9,96 mio (verwacht); Dantumadeel voorziet 8 miljoen tekort voor haar gedeelte C3. Minsken Meitsjen in Doarp - Twijzelerheide Achtkarspelen ok ok Gemeente Achtkarspelen, Twijzelerheide, alleen sociaal deel; exclusief VRA C. Wonen en leven in subsidie (reeds beschikt) Noordoost C4. Experimenten krimp N.O.-Fryslan: Experiment Besch. Dorpsgezichten Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling C5.MFA Westergeest en ontwikkeling Westergeest-Zuid Kollumerland c.a. 0 ok ok Kollumerland c.a.: voorlopig niet op geld zetten C6. Het ondernemende dorp: Twijzel Achtkarspelen ok ok Fasering: aanname Grontmij C7. Jonge Friezen Vooruit - digitale jongerenagenda 2011 Provincie Fryslân 0 ok ok C8. Leefbaarheid Kollumerland c.a. gemeentebrede visie op leefbaarheid in tijden van krimp Kollumerland c.a. 0 ok ok Kollumerland c.a.: voorlopig niet op geld zetten 1. Woonwerk Landschap Noardeast Fryslan Werken en leven in netwerken Meinoard nel Creëren van Randvoorwaarden Subtotaal C. Wonen en leven in Noordoost D1. Regionale afstemming voorzieningen Noordoost (voorzieningenspreidingsplan) Dantumadiel ok 0 0 ok Kengetal voor visieontwikkeling D2. Bundelingsgebied Clusterkernen Kollum - Buitenpost (D4 en D5 zijn onderdeel hiervan) Kollumerland c.a. & Achtkarspelen ok 0 ok Visieontwikkeling D3. Ontwikkeling Burgum - Romtelik Fiersicht Tytsjerksteradiel ok ok Zes deelprojecten opgeteld D4. Ontwikkeling Kollum: centrumplan, ontsluiting, woonservicezone, herstructurering Kollumerland c.a ok ok Oostelijke ontsluiting 12,5 mio fasering nog niet bekend zuidoost 1.2 Woon-werkmilieus D5. Ontwikkeling Buitenpost - Stationszone, Kruidhof, Centrumplan, Voorstraat Achtkarspelen ok ok Vier deelprojecten D6. Ontwikkelig Feanwâlden, Transferium, wonen, zorg en bedrijven Dantumadiel ok ok Acht deelprojecten, zeven begroot, dekking deels zacht D7. Ruimtelijke ontwikkeling Westzijde Dokkum en westelijke rondweg Dongeradeel ok ok Westelijke rondweg Dokkum + gebiedsontwikkeling, Dekking op basis van aanname 1/3 per partij: dekking gemeente redelijke zeker (echter nog geen besluit van gemeente raad, wel een bedrag vrijgespeeld voor het programma Netwerk D. Sterke kernen Noordoost, dit is in de begroting 2011 en meerjarenraming opgenomen), provincie en rijk nog "zacht"; start aanleg weg 2014 (website gemeente), overige fasering: aanname Kapitaallast p.jaar: ton, ton, 2013 en daarna 7 ton; 7 ton annuitair kapitaliseren (5%, 25 jaar) = 10 mio. Dekking is in overzicht volledig bij de ontwikkeling Dokkum West gezet, de werkelijke verdeling kan uiteraard anders zijn. D8. Ontsluiting en ontwikkeling Westereen Dantumadiel ok ok Grondexploitatie + kostenraming ontsluiting D9. Stationsgebied Hurdegaryp Tytsjerksteradiel 0 ok ok D10. Ontwikkeling Harkema (centrumplan en sport) Achtkarspelen ok ok Subtotaal D. Sterke kernen E1. Bedrijventerreinconvenant (waaronder mogelijke herstructurering) + realisatiekosten Tytsjerksteradiel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling + kostenraming indicatief uit STEC groep rapport E. Ruimtelijke herstructurering, rapport STEC groep maart 2010, p. 29, gemiddelde van bandbreedte overgenomen infrastuctuur voor Subtotaal E. Ruimtelijke infrastructuur voor bedrijven bedrijven Subtotaal 1.2 Woon-werkmilieus F1. Integrale aanpak Lauwersmeergebied Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling F2. Gebiedvisie Halve Klaverblad Westereen Dantumadiel ok ok Zeven deelprojecten, 3 pm begroot, dekking uit project centrale as; fasering: aanname Grontmij F3. Ontwikkeling ECO Kwadrant Provincie Fryslân / Gebiedsontwikkeling ok ok De Centrale As F. Duurzame F4. Integraal project Sud Ie - De Kolken Dongeradeel ok ok O.b.v. indicatieve raming; 50% dekking Waddenfonds, alle dekking nog zeer zacht; gebiedsontwikkeling exclusief beheerskosten; extra kosten Centrale As 2,1 mio F5. Gebiedsontwikkeling Skûlenboarch - Westkern Achtkarspelen & Tytsjerksteradiel ok ok Vijf deelprojecten, 3 pm begroot F6. Gebiedsontwikkeling De Centrale As (waaronder De SKEG en F4) Provincie Fryslân / Gebiedsontwikkeling ok ok De Centrale As F9. Gebiedsontwikkeling Achtkarspelen Zuid Achtkarspelen ok ok BDU uitkering Rijk beschikt Subtotaal F. Duurzame gebiedsontwikkeling G1. Ontwikkeling aanpak recreatie Noordoost Fryslân - stap 1 = waterrecreatie Kollumerland c.a ok ok Kengetal voor visieontwikkeling G2. Markant Friesland - visie op cultuur en bezinningstoerisme Dantumadiel ok ok G3. Dockumer Lokaeltsje Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling 1.3 Landschap G4. Ontwikkeling Transferia (informatiepunten bij bestaande attractiepunten) NFW NFW & Achtkarspelen ok ok 4 miljoen betreft investering in Kruidhof Buitenpost G5. Watersportstad Dokkum Dongeradeel ok ok investering: 6 ton vaarronde Dokkum, 1 mio ontwikkeling Harddraverspark tot Watersportstad, 4 ton opruimen sporthal+tennisbaan; dekking: 4 ton Friese Meren, restant gemeente G6. Kollum watersportdorp Kollumerland c.a ok ok Nog zeer indicatief G. Recreatie en toerisme G7. Masterplan Earnewâld Tytsjerksteradiel ok ok Waterfront. Niet-gemeente: FMP 0,722 mio / pmjp 0,364 mio / Rijk(REP) 0,978 mio. Deels zachte dekkingen G8. Holwerter Fiersichten Dongeradeel ok ok Is al een visie voor, opgenomen bedrag is voor uitwerking in concrete plannen G9. Recreatiepark Dantumadiel Dantumadiel ok ok Particuliere ontwikkeling, minimaal kostenneutraal (aanname Grontmij) G10. Recreatieve ontwikkeling Veenklooster Kollumerland c.a ok ok Fasering: aanname Grontmij G11. Herstel halepaden Dantumadiel 0 ok ok Project is afgerond G12. Vaarplan Achtkarspelen Zuid Achtkarspelen 0 ok ok Nog niet beschikbaar Subtotaal G. Recreatie en toerisme Subtotaal 1.3 Landschap Subtotaal 1. Woon-werklandschap H1. Structuurversterking Landbouw- innovatie en toekomstgerichtheid Provincie Fryslân ok ok Kengetal voor visieontwikkeling H. Netwerk Noordoost H2 - H3. Versterken ondernemersnetwerk Noordoost - stap 1 = Startersbeleid Achtkarspelen ok ok Kengetal voor visieontwikkeling bedrijven samen naar H4. De Kenniskaart Dantumadiel ok ok Nofa verband, doorontwikkelen; fasering: aanname Grontmij innovatie Subtotaal H. Netwerk Noordoost bedrijven samen naar innovatie I1. Ontwikkeling sterke zorgsector Noordoost (inclusief ontwikkeling Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling 2.1 Bedrijven zorgtoerisme/arrangementen) I. Kansen voor wonen, I2. Lauwershage, recreatie en zorg Kollumerland c.a ok ok Particuliere ontwikkeling (Phanos), minimaal kostenneutraal (aanname Grontmij) zorg en zorgtoerisme Subtotaal I. Kansen voor wonen, zorgen en zorgtoerisme Subtotaal 2.1 Bedrijven J1. De Ambachtsschool Dantumadiel ok ok J2. De Vrijwilligerscentrale Noordoost Dantumadiel of Achtkarspelen 0 ok ok Tot uiteindelijke verdeling taken in dit project wordt nog besloten door Achtkarspelen en Dantumadiel 2.2 Arbeidsmarkt en J. Van onderwijs naar J3. Aanpak ambities Leren en Werken Noordoost (VMBO / MBO) Dantumadiel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling onderwijs baan J4. De Werkplaats Noordoost Dantumadiel ok ok J5. Project Net Nix Dantumadiel ok ok structureel per jaar, betreft voortzetten van project Net Nix Subtotaal J. Van onderwijs naar baan Subtotaal 2.2. Arbeidsmarkt en onderwijs K1. Aanpak duurzaam Noordoost (duurzame woningbouw, bedrijventerreinen, mobiliteit en Tytsjerksteradiel & Provincie Fryslân ok ok Kengetal voor visieontwikkeling energie) K2. Ontwikkeling Groene Driehoek aanpak cradle to cradle ondern., overh. & onderwijs Tytsjerksteradiel - Dantumadiel ok ok Niets méér bekend K3. Kollumerland Energieneutraal Kollumerland c.a ok ok Bedragen deels gedetailleerd en deels indicatief K4. Biomassa Noordoost - biogasringleiding Provincie Fryslân ok ok K. Duurzaam Noordoost 2.3 Duurzame ketens K5. Duurzame mobiliteit DCA en Noordoost Tytsjerksteradiel & Provincie Fryslân ok ok Investering: Centrale As; fasering: Tytsjerksteradiel; project financieel wel indicatief bekend, hier nog niet verwerkt K6. Energie uit Hout in de NFW NFW & Dantumadiel ok ok Alleen de 1e fase zit in deze begroting, partijen: NFW & Gemeente, 0,71 mio is exploitatietekort Subtotaal K. Duurzaam Noordoost Subtotaal 2.3 Duurzame Ketens Subtotaal Werken en leven in netwerken L1. Verkenning van samenwerking in de regio Netwerk Noordoost 0 ok ok L. Samenwerking en L2. Instellen stuurgroep Netwerk Noordoost Netwerk Noordoost 0 ok ok 3.1 Organisatorisch organisatie L3. Directeurenoverleg en projectgroep Netwerk Noordoost Netwerk Noordoost 0 ok ok Subtotaal L. Samenwerking en organisatie Subtotaal 3.1 Organisatorisch M. M1. Ontwikkelen afspraken programmafinanciering Netwerk Noordoost 0 ok ok 3.2 Financieel Programmafinanciering Subtotaal M. Programmafinanciering Subtotaal 3.2 Financieel N1. Regiomarketing Noordoost verbreed Dongeradeel ok ok Kengetal voor visieontwikkeling N2. Regiomarketing Noordoost Fryslân Dongeradeel ok ok Het bedrag dekking overig bestaat uit bijdragen vanuit gemeenten aan de nofa begroting en zijn hard. Aan de provincie is een bijdrage gevraagd van , dit 3.3 Marketing N. Regiomarketing is mondeling toegezegd. Voor de totale investering in 2011 is een plan opgesteld, het tekort bedraagt Subtotaal N. Regiomarketing Subtotaal 3.3. Marketing Subtotaal Creëren van Randvoorwaarden Totaal ok ok Geel: in 2011 en 2012 uit te werken gezamenlijke ambitie Blauw: prioritaire projecten voor uitvoerin P:\303431\RI\Planeconomie\Adviesproducten\Financieel overzicht projecten\financieel_overzicht_projecten_versie_10_datum_ xls :03