Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening voltijd en deeltijd

Transcriptie

1 Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening voltijd en deeltijd Saxion Hogescholen, Enschede

2 Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening voltijd en deeltijd Saxion Hogescholen, Enschede Hobéon Certificering BV. december 2004

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Het bereik van deze beoordeling Het voortraject, de proefvisitatie De Academie Mens en Maatschappij en de opleiding SPH 5 2. BEOORDELING OP HOOFDLIJNEN Algemeen De opleiding Bijzonder kenmerk 9 3. BESLISREGELS BEVINDINGEN EN BEOORDELING 11 Onderwerp 1: Doelstelling opleiding 11 Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen 11 Oordeel 13 Facet 1.2. Niveau bachelor 14 Facet 1.3. Oriëntatie hbo 15 Onderwerp 2: Programma 17 Facet 2.1. Eisen hbo 17 Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma 20 Facet 2.3. Samenhang programma 22 Facet 2.4. Studielast 24 Facet 2.5. Instroom 25 Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. 25 Facet 2.6. Duur 26 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 27 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing 28 Onderwerp 3: Inzet van personeel 30 Facet 3.1. Eisen hbo 30 Facet 3.2. Kwantiteit van het personeel 32 Facet 3.3. Kwaliteit van het personeel 34 Onderwerp 4: Voorzieningen 36 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 36 Facet 4.2. Studiebegeleiding 37 Onderwerp 5: Interne kwaliteitszorg 39 Facet 5.1. Evaluatie resultaten 39 Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering 41 Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld 42 Onderwerp 6: Resultaten 44 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 44 Facet 6.2. Onderwijsrendement 45 Onderwerp 7: Bijzonder kenmerk Duitstalige deeltijdopleiding SPH 46 Facet 7.1. Differentiatie en profilering 46 Facet 7.2. Kwaliteit 46 Facet 7.3. Concretisering 47 Facet 7.4. Onderscheidend karakter SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema voltijd Oordeelschema Deeltijd Overall oordeel/ advies aan NVAO 50 BIJLAGE I CURRICULA VITAE AUDITOREN EN ONAFHANKELIJKHEIDSVERKLARING EXTERNE AUDITOR BIJLAGE II PROGRAMMA VISITATIE 8 JUNI 2004

4 1. INLEIDING 1.1. Het bereik van deze beoordeling Saxion Hogescholen 1 verzorgt een hbo bachelor opleiding op het terrein van Sociaal Pedagogische Hulpverlening (hierna SPH). De opleiding wordt aangeboden in twee varianten: een voltijdvariant en een Nederlandstalige én Duitstalige deeltijdvariant. Afgestudeerden mogen de titel Bachelor of Social Work dragen. Hobéon Certificering BV heeft als Visiterende en Beoordelende Instantie (VBI) deze opleidingsvormen in één gezamenlijk traject beoordeeld. Deze beoordeling is gericht op een accreditatiebeslissing met betrekking tot de hbo bachelor opleiding SPH voltijd en deeltijd verzorgd door de Academie Mens en Maatschappij van Saxion Hogescholen te Enschede. De beide opleidingsvormen zijn ondergebracht in één instituut binnen de hogeschool: de Academie Mens en Maatschappij en is één van de 22 Instituten en Academies van Saxion Hogescholen. De opleiding SPH heeft in maart 2004 een Zelfevaluatierapport 2 opgesteld die de basis vormt voor het onderzoek van Hobéon Certificering. De voltijd- en deeltijdvariant leiden op tot dezelfde eindkwalificaties. Daar waar zij verschillen, betreft het de didactische vormgeving en de specifieke kenmerken (leeftijd, achtergrond, werkervaring) van de onderscheiden doelgroepen. Een en ander is voor Hobéon Certificering reden geweest, zijn oordeel over de beide opleidingsvormen in één rapport samen te vatten. Daar waar nodig, zal niettemin het onderscheid tussen beide opleidingsvormen zichtbaar worden gemaakt. Wij merken verder op dat deze opleiding thans ook aan Duitse studenten gegeven wordt in een deeltijdvariant en is speciaal gericht op de Duitse markt (studenten en arbeidsmarkt). Er is inmiddels een Duitstalige studiegids beschikbaar en er zijn werkzaamheden gestart voor het opzetten en inrichten van een Duitstalige website voor de SPH-opleiding Het voortraject, de proefvisitatie Ter voorbereiding op het traject leidend tot een accreditatie beslissing door de NVAO i.o. met betrekking tot de SPH opleiding voltijd en deeltijd heeft de hogeschool zelf een proefvisitatie georganiseerd. Voorafgaand aan deze proefvisitatie en de door Hobéon Certificering uitgevoerde beoordeling is door de opleiding SPH een zelfevaluatierapport opgesteld. Deze proefvisitatie heeft plaatsgevonden in 2003 en is in februari 2004 door de opleiding met de Raad van Bestuur van Saxion Hogescholen uitgebreid besproken. Vervolgens is een verbetertraject gestart naar aanleiding van deze proefvisitatie en is de definitieve versie geschreven van het zelfevaluatierapport. 1 Saxion Hogescholen is ontstaan uit een bestuurlijke fusie in 1998 en organisatorische fusie in 2000 van de Hogeschool 2 Enschede en Hogeschool IJselland. De Saxion Hogescholen hebben vestigingen in Enschede, Deventer en Apeldoorn. De vestigingen in Deventer en Apeldoorn vallen onder Saxion IJselland, de vestiging Enschede (waar de opleiding SPH is gevestigd) onder de Saxion Hogeschool Enschede. De NVAO gebruikt in haar documentatie de term zelfevaluatie. Hobéon Certificering hanteert zowel intern als naar onderwijsinstellingen toe de term Management Review. Na overleg tussen Hobéon Certificering en Saxion is afgesproken dat in 2004 nog met zelfevaluaties zal worden gewerkt. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie 2.0 4

5 Het is deze laatste versie die Hobéon Certificering ter beschikking is gesteld. De kwaliteit van deze zelfevaluatie wordt door Hobéon Certificering als zeer goed beoordeeld, zowel wat opzet, leesbaarheid en inhoud betreft De Academie Mens en Maatschappij en de opleiding SPH De Academie Mens en Maatschappij is ontstaan uit sociaal-agogisch opleidingen in Oost-Nederland. Er studeren thans bijna 1500 studenten op een totaal van 9500 voor de Saxion Hogeschool Enschede. In 2000 kreeg de Academie de huidige naam die overigens per 1 augustus 2004 verandert in Cluster Social Work. In 2003 is gekozen voor een nieuwe organisatie- en communicatiestructuur waardoor verantwoordelijkheden dieper in de organisatie en dichter bij de student kwamen te liggen. De opleiding SPH gaat uit van de onderwijsvisie van Saxion Hogescholen in het algemeen en de Academie Mens en Maatschappij in het bijzonder. Daarnaast is deze opleiding gebaseerd op de beroepsvisie van de SPH er die o.a. terug te vinden is in het aan Hobéon Certificering overlegde document De creatieve professional 3. De doelstelling van de opleiding is om:...sociaal pedagogische hulpverleners op te leiden die in staat zijn om te werken aan herstel van het gewone leven (...) De ondersteuning van de cliënt en het versterken van diens zelfstandigheid staat (...) centraal in het werk van de SPH er. Daarbij hoort, naast hulp- en dienstverlening, ook preventie, rehabilitatie en nazorg (Zelfevaluatierapport, pag 9) Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de opleidingen is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Hierin staan de criteria vermeld aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van de, eveneens door de NVAO vastgestelde, onderwerpen en facetten als voldoende kan worden beoordeeld. Hobéon Certificering heeft het NVAO Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs uitgewerkt in een checklist. Voor de door Hobéon Certificering beoordeelde opleidingen werd deze lijst ( Checklist Accreditatie HBO Bachelor ) gebruikt waarin per facet een aantal toetspunten is opgenomen om de beoordeling van de facetten voor alle partijen inzichtelijker te maken. In de voor u liggende rapportage is de beoordeling van de afzonderlijke toetspunten geaggregeerd op het niveau van de door de NVAO aangegeven onderwerpen en facetten. Met betrekking tot het opleidingsspecifieke referentiekader geldt het volgende. Saxion Hogescholen heeft zelf in overleg met o.a. de opleiding SPH een set van ijkpunten ontwikkeld, dat dient als een instellingsspecifieke vertaling van het accreditatiekader van de NVAO i.o. en dat op een aantal aspecten een eigen (streef)norm bevat. De opleiding heeft in de zelfevaluatie aangegeven hoe zij zich verhoudt tot deze normstelling. Voorts heeft de opleiding die in het voorliggende rapport wordt beoordeeld zich voor wat betreft doelstellingen, beroepsprofiel en opleidingscompetenties in belangrijke mate gebaseerd op het landelijke beroepsprofiel en opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de opleiding en het beroepenveld. Het auditteam heeft zowel de instellingsspecifieke als opleidingsspecifieke referentiekaders beoordeeld en hierbij vastgesteld dat deze in voldoende mate gespecificeerd zijn en passend voor de opleiding die nu geaccrediteerd moet worden en heeft deze kaders in de beoordeling betrokken. 3 Rapport landelijk vastgestelde opleidingscompetenties opleiding SPH. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie 2.0 5

6 1.3.2 Documentbeoordeling De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten. (1) Op basis van de checklist een analyse en beoordeling van de door de opleiding SPH geleverde Zelfevaluatie / Management Review en de daaraan gerelateerde documentatie. Deze uitgebreide documentatie had onder andere betrekking op de volgende documenten: Saxion Kwaliteitskaders Bachelors, Organisatie- en communicatiestructuur 2003, Context SPH binnen M en M, De creatieve professional, Der kreative Professional, Opleidingskwalificaties en deelkwalificaties SPH, Nota profilering Agogisch Domein, Grondslagen van het SPH-curriculum 2003, Onderzoekstraject M en M, Strategisch beleidsplan M en M , Richtlijnen voor het schrijven van een jaarboek, Literatuurlijsten VTO en DTO, Voorbeeld periodeboeken, VTO curriculumverkaveling SPH, DTO Curriculumverkaveling SPH, Totaaloverzicht onderwijseenheden per periode, Studiegids NL en D, Nationale vernieuwingsaward 2001, Toetsbeleid, Personeelsplan , Lijst medewerkers M en M, Werkveldonderzoek 2001, Studenten enquête 2000, Studentenenquête 2003, Alumni-onderzoek In het totaal zijn, naast het Zelfevaluatierapport Opleiding SPH, 53 documenten aan Hobéon Certificering BV voorgelegd door de opleiding SPH. Bestudering van deze documentatie leidt tot een voorlopig beeld van de opleiding SPH en van de ondersteunende en organisatorische context waarbinnen de opleiding functioneert. Het auditteam heeft het uit deze bestudering ontstane beeld van de opleiding tijdens de audit getoetst op terreinen als: toekomstgerichtheid en innovatief vermogen van SPH, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, continuïteit, voorzieningen en kwaliteit docenten. Voorafgaand aan de audit (hoofdmoment twee) werd het management van de opleiding schriftelijk op de hoogte gesteld van de uitkomsten van de analyse van de checklist op hoofdlijnen. Eventuele omissies en/of onduidelijkheden worden op deze wijze vooraf gecommuniceerd en hersteld Audit (2) De eendaagse visitatie 4, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten een lead-auditor afkomstig van Hobéon Certificering, een externe onafhankelijke deskundige op het gebied van Sociaal Pedagogische Hulpverlening, één hbo-student, één onderwijsdeskundige auditor afkomstig van Hobéon Certificering en één secretaris eveneens vanuit Hobéon Certificering. Tijdens deze visitatie heeft het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatoren, examencommissie, docenten, studenten, staf) getoetst of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen daadwerkelijk zijn geïmplementeerd en of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Het auditteam heeft zich tijdens de visitatie uitgebreid en gedetailleerd op de hoogte gesteld van inhoud en opzet van het opleidingsprogramma. Daartoe zijn additionele notities en andere documenten opgevraagd tijdens de audit en ter plekke bestudeerd. Tevens heeft het auditteam de gebruikte literatuur voor de Nederlandstalige SPH-opleiding en Duitstalige opleiding Sozial Pädagogik ingezien alsmede eindproducten van studenten. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs vermelde facetten beoordeeld. Vervolgens is op basis hiervan een samenvattend oordeel per onderwerp gegeven. Dit rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam. 4 De audit heeft op 8 juni 2004 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie 2.0 6

7 1.3.4 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld. 5 Lead auditor: W.L.M. Blomen Directeur Hobéon Certificering. Leden: J.P. van Ewijk J.V. Stittelaar G.J. Stoltenborg Secretaris: G.W.M.C. Broers Lid raad van bestuur NIZW, lector aan de Hogeschool van Utrecht en voorzitter visitatiecommissie Sociaal Juridische Dienstenverlening. Student Haagse Hogeschool, opleiding Bestuurskunde en Overheidsmanagement. Senior adviseur Hobéon Certificering. Adviseur Hobéon Certificering Deelnemers visitatie (gesprekspartners uit de opleidingsvarianten) Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de beide opleidingsvarianten: de directeur, de opleidingsmanagers, de teamleiders, medewerker kwaliteitszorg, docenten, de teamleiders van de propedeuse, de voorzitter examencommissies, coördinatoren stage & afstudeerfase en studenten Programma visitatie Voor het programma van de visitatie verwijzen wij naar bijlage II. 5 Voor de CV s van de leden van het auditteam: zie bijlage I. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie 2.0 7

8 2. BEOORDELING OP HOOFDLIJNEN 2.1. Algemeen De audit vond plaats op de Saxion Hogeschool Enschede. In een ruimte werd de documentatie op het terrein van Programma geconcretiseerd door alle studiemateriaal (getuige onderstreping soms rechtstreeks afkomstig van studenten) ter inzage te leggen. Op het terrein van voorlichting stond de stand opgesteld die de opleiding SPH gebruikt tijdens voorlichtingsdagen, etc. Ook de gebruikte literatuur lag hier ter inzage. De externe auditor citerend: Ter plekke was de documentatie uitstekend op orde. De zorgvuldigheid en uitgebreidheid van deze fysieke informatievoorziening ter plekke sluit aan bij de zorgvuldigheid en uitgebreidheid van de vooraf aan de audit overlegde informatie, i.c. de zelfevaluatie SPH en de overige vóór en tijdens de audit zelf gepresenteerde documentatie. Zo hebben wij vooraf aan de audit verschillende ter inzage liggende documenten bestudeerd en tijdens de audit, waar nodig, om additionele informatie gevraagd. De gesprekken met vertegenwoordigers, waaronder (Duitstalige) studenten en docenten, van de opleiding SPH vonden in een goede en open sfeer plaats De opleiding De doelstellingen die de opleiding SPH hanteert zijn adequaat afgestemd op zowel de landelijke als de regionale arbeidsmarkt. Regionale arbeidsmarkt betekent hier niet alleen gericht op de specifieke Nederlandse en regionale arbeidsmarkt maar ook op de Nederlands/Duitse (Eu)regio. Daardoor is het internationaliseringsbeleid helder, zowel naar inhoud als vorm. Het programma, zowel het Nederlandstalige als Duitstalige programma, zijn op een adequate manier vormgegeven. Opgemerkt moet worden dat recente wetenschappelijke ontwikkelingen op het terrein van de psychologie in het algemeen en de ontwikkelingspsychologie in het bijzonder, vgl. de psychopathologische achtergrond van het disfunctioneren van kinderen, in het programma en dus ook in de literatuur duidelijk naar voren kwam. In de opleiding SPH wordt ook, mede in dit verband, gebruik gemaakt van anderstalige literatuur. Het studieprogramma is sterk praktijkgericht. Er is sprake van een duidelijke samenhang in de opbouw van het programma. De opleiding heeft kennis van en inzicht in de groep instromers. Het thans in ontwikkeling zijnde didactisch concept is gericht op een toenemende zelfstandigheid van de studenten. De opleiding is gestart met de ontwikkeling van een EVCprocedure. Het toetsbeleid kan als traditioneel worden omschreven en is goed opgezet. Het wordt, blijkens onderzoek bij studenten, gewaardeerd. Het personeel is wat inhoud, ervaring en didactiek betreft, van voldoende niveau. Zo heeft een deel van het docentenkorps een aanstelling in deeltijd; zij zijn daarnaast werkzaam in het werkveld. Dit geldt zowel voor de Nederlandstalige als Duitstalige docenten. Tijdens de audit is duidelijk gemaakt dat de Duitse docenten in ieder geval het Nederlands passief beheersen. Een aantal docenten beheerst het Nederlands ook actief. Het personeelsbeleid is op orde evenals de capaciteitsplanning en vervangingscapaciteit. Zo heeft de opleiding SPH een goed netwerk op de arbeidsmarkt waardoor men relatief gemakkelijk vervangende docenten kan werven. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie 2.0 8

9 De materiële voorzieningen zijn, zo heeft het auditteam kunnen constateren, op orde evenals de studieloopbaanbegeleiding. Dit laatste wordt door studenten gewaardeerd. De opleiding SPH heeft over het algemeen een voldoende werkend systeem van kwaliteitszorg. In de praktijk, zo blijkt uit de gesprekken met verantwoordelijken, blijkt dat de doorlooptijd van trajecten op het terrein van kwaliteitszorg lang zijn. Het kwaliteitszorgsysteem dient op onderdelen nog verder geformaliseerd te worden. Er zijn studentenenquêtes en ook worden alumni actief betrokken bij de opleiding. Het onderwerp resultaten is goed uitgewerkt. Ten aanzien van het facet rendement merken wij op dat dit met name op het punt verbeterbeleid nog verder uitgewerkt kan worden Bijzonder kenmerk Als bijzonder kenmerk noemen wij de Duitstalige SPH-deeltijdopleiding van Saxion Hogeschool Enschede. Gebleken is dat de opleiding een organisatorisch en inhoudelijke goede Duitstalige variant heeft ondergebracht in het opleidingsaanbod. De opleiding biedt Duitstalige studenten de gelegenheid een SPH opleiding te volgen die anders van opzet is dan de Duitse opleiding Sozial Pädagogik en beter tegemoet komt aan de behoeften van zorginstellingen in met name Noordrijn Westfalen die, net als in Nederland, ook geconfronteerd worden met zorgvernieuwing. Duitse studenten en docenten treffen op de Enschedese vestiging van Saxion Hogeschool Nederlandse studenten en docenten hetgeen beschouwd kan worden als een bijdrage in de verdere ontwikkeling van de in Europees verband gestimuleerde internationalisering van het hoger onderwijs. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie 2.0 9

10 3. BESLISREGELS Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader hebben wij bij de beoordeling van deze opleiding de volgende beslisregels toegepast. A. Alle in de Checklist Accreditatie HBO Bachelor vermelde deelvragen worden bij de beoordeling betrokken. B. Het oordeel op de per facet gerubriceerde deelvragen leidt tot een score op het betreffende facet. Zie onder D. C. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder E. D. Van deelvraag naar facet. Hier is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: - uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); - primaire processen wegen zwaarder dan secundaire; E. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: - een onderwerp kan volgens de NVAO Beslisregels Accreditatie slechts voldoende of onvoldoende scoren; - een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; - een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; - een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. F. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder G, als extra aantekening vermeld. G. Met betrekking tot de extra aantekening geldt het volgende: - een onderwerp krijgt de extra aantekening goed indien alle facetten goed hebben gescoord of indien één facet voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; - een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent als alle facetten excellent hebben gescoord of indien één facet goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; - een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten onvoldoende heeft gescoord. Hierna treft u onze bevindingen aan geordend naar onderwerp en facet. De tekst is zodanig opgebouwd dat het NVAO-kader herkenbaar is gebleven. Wij starten ieder onderwerp met een uitwerking naar facetten. Vervolgens geven wij per facet de beoordelingscriteria zoals door de NVAO voorgeschreven. Waar nodig treft u als aanvulling op dit criterium/deze criteria tevens een (of meerdere) aanvullend(e) criterium/criteria. Vervolgens beschrijven wij onze bevindingen zo concreet mogelijk om vervolgens per facet een oordeel te geven. Afsluitend geven wij op basis van de facetten een algemeen oordeel voor de verschillende onderwerpen. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

11 4. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstelling opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie hbo. Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Beoordelingscriteria Het facet Domeinspecifieke Eisen van het onderwerp Doelstelling Opleiding is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: - Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Uitgangspunt voor de opleiding SPH is het landelijk opleidingsprofiel, beschreven in het aan ons voorgelegde document De creatieve professional. Dit is opgesteld in 1999 door het landelijk overleg van SPH-opleidingen. Het landelijk opgesteld SPH-profiel stelt de kaders vast van de opleiding en is richtinggevend voor de opzet en inhoud van het curriculum. Via het landelijk opleidingsoverleg dat geresulteerd heeft in het landelijk profiel is het werkveld bevraagd. Op basis van een landelijke afspraak wordt 85% van de Nederlandstalige opleiding besteed aan het verwerven van de 23 in het genoemde document beschreven opleidingskwalificaties 6. Voor de Duitstalige deeltijdopleiding Sozialpädagogik is er voor gekozen om 70% van de opleidingstijd te besteden aan het verwerven van de landelijk afgesproken opleidingskwalificaties. De opleidingskwalificaties richten zich op drie segmenten: Hulp- en dienstverlening aan cliëntsystemen; Werken in en vanuit een arbeidsorganisatie; Werken aan professionaliteit en professionalisering. De auditcommissie heeft geconstateerd dat deze drie segmenten op een overzichtelijke wijze zijn uitgewerkt in 23 kwalificaties. In de periode is door de opleiding SPH van Saxion Hogescholen een vertaalslag gemaakt waarbij de landelijk afgesproken opleidingskwalificaties omgezet zijn in deelkwalificaties. Deze deelkwalificaties zijn in 2000 en 2001 uitgewerkt in leerplannen, leermiddelen (periodeboeken, docentenhandleidingen en toetsen) en lesroosters. Het auditteam heeft geconstateerd dat dit in het document Deelkwalificaties SPH op een heldere en inzichtelijke is weergegeven. Ter illustratie de opleidingskwalificatie: De SPH er is in staat zelfstandig en samen met cliënten, andere hulpverleners en/of direct bij cliënten betrokkenen de woon- en leefsituatie te verkennen en te analyseren, samen te komen tot het formuleren of herformuleren van hulpvragen, het vaststellen van hulpverleningsdoelen en hulpverleningsaanbod en het vormgeven van hulp- en dienstverleningsplannen. Deze kwalificatie is vervolgens uitgewerkt in negen deelkwalificaties propedeuse, zes deelkwalificaties postpropedeuse middenfase en vier deelkwalificaties postpropedeuse eindfase. 6 De Duitstalige opleidingskwalificaties zijn door de Nationale niederländische Bildungskonferenz vertaald en weergegeven in het aan ons geleverde document: Bildungsprofil und Qualifikationsziele im Bereich Sozialpädagogik. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

12 Duidelijk is gebleken dat voor beide opleidingsvarianten geldt dat het management en docenten van de opleiding SPH (zowel de voltijd als de Nederlandstalige- en Duitstalige deeltijdvariant 7 ) goed op de hoogte zijn van ontwikkelingen in het werkveld en mede op basis hiervan het onderwijs een actuele invulling geeft. Zo is in Duitsland, aldus de gesprekspartners tijdens de audit, het onderwijs op het terrein van Sozial Pädagogik vrij traditioneel, terwijl er in toenemende mate in Duitsland juist behoefte bestaat aan sociaal pedagogische opleidingen die meebewegen met de markt, hetgeen de SPH deeltijdopleiding van Saxion inderdaad doet. Er is binnen de opleiding SPH een beroepenveldcommissie gevormd. Op basis van het commentaar van deze vertegenwoordigers van het werkveld zijn kwalificaties samengesteld en verder aangescherpt. Via de Duitstalige deeltijdvariant van de opleiding betrekt de opleiding ook buitenlandse docenten en werkveldinstanties (met name afkomstig uit Noordrijn-Westfalen) bij het herzien van de kwalificaties. De eindkwalificaties van SPH zijn, behalve met het werkveld, ook vastgesteld in samenwerking met andere SPH opleidingen. Verder is in 2003 binnen de Saxion Hogescholen het COOK (Centraal Orgaan Onderwijsontwikkeling en Kwaliteitszorg) gestart met haar werkzaamheden. Dit is belast met het evalueren en bewaken van de kwaliteit van de opleidingskwalificaties. COOK is inmiddels betrokken geweest bij de Grondslagen van het SPH-curriculum In dit document wordt, zo is ons uit een analyse gebleken, uitgebreid ingegaan op ontwikkelingen binnen het vakgebied, de opleidingskwalificaties, de leeromgeving, de verkaveling van het deeltijd en voltijd curriculum 8 en de organisatie. Het auditteam is van mening dat dit document een goede beschrijving biedt, zowel naar procedure als naar inhoud, van het nieuwe SPH-curriculum. Het geeft richting aan zowel de landelijke opleidingskwalificaties SPH, de Saxion Hogeschool specifieke opleidingskwalificaties en de deelkwalificaties Opleiding SPH, Mens en Maatschappij. 7 8 Het auditteam heeft tijdens de audit uitgebreid, in zowel aparte als gecombineerde sessies, gesproken met Nederlandstaligeen Duitstalige docenten en studenten. De curriculumverkaveling beschrijft de inrichting van het SPH - onderwijs. Het geeft inzicht in de verdeling van de opleidingskwalificaties en de hieruit afgeleide deelkwalificaties over de verschillende leerjaren en perioden. De verkaveling geeft zowel vorm aan de binnenschoolse - als aan de buitenschoolse leeractiviteiten. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

13 Oordeel Het auditteam heeft het curriculum bestudeerd en heeft dit naast de landelijke eindkwalificaties gelegd. Het oordeel van het auditteam is dat de eindkwalificaties van de opleiding overeenkomen met de landelijke eindkwalificaties en dat deze kwalificaties zijn gebaseerd op een gedegen inventarisatie van de literatuur, de beroepspraktijk en behoeften van het werkveld. De kwalificaties zijn helder/eenduidig beschreven waarbij voldoende zichtbaar is dat de kwalificaties een adequate uitwerking zijn van de beroepsprofielen van de opleiding SPH. Tevens heeft het auditteam de samenstelling van de werkveldcommissie beoordeeld. Hierin hebben vertegenwoordigers van bedrijven en instellingen zitting die werkzaam zijn binnen de eerder genoemde en voor het vakgebied relevante sectoren. Het auditteam heeft kunnen vaststellen dat er relevante representanten van het werkveld vertegenwoordigd zijn in de werkveldadviescommissie. Voorts heeft het auditteam aan de hand van documenten geconstateerd dat de werkveldcommissies actief participeren bij het beoordelen en up-to-date houden van de eindkwalificaties en het onderwijsprogramma SPH. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende voor de opleiding. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

14 Facet 1.2. Niveau bachelor Beoordelingscriteria Het facet Niveau Bachelor van het onderwerp Doelstelling Opleiding wordt beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: - Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen De beroeps- en opleidingskwalificaties zijn opgesteld en gevalideerd alvorens de Dublin-descriptoren definitief waren vastgesteld. Gesprekken met het werkveld via bijvoorbeeld de werkveldcommissie en een vergelijking van de opleidingskwalificaties (document Opleidingskwalificaties en deelkwalificaties ) met de Dublin descriptoren tonen aan dat de opleidingskwalificaties aansluiten bij de internationale geaccepteerde beschrijving van kwalificaties van een Bachelor. De opleiding SPH heeft de Dublin-descriptoren goed uitgewerkt naar kennis en inzicht, toepassen kennen en inzicht, oordeelsvorming, communicatie en leesvaardigheden. Per Dublin-descriptor is in de zelfevaluatie helder uiteengezet waar en op welke wijze deze terugkomt in de opleidingskwalificaties van de SPH-opleiding. Bijvoorbeeld de Dublin-descriptor kennis en inzicht. Dublin-descriptor KENNIS EN INZICHT Heeft aantoonbare kennis en inzicht van het vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. Beschrijving opleiding SPH SPECIFIEK HULPVERLENEN EN OPVOEDEN: INZET VAN HART, HOOFD EN HANDEN De sociaal pedagogische hulpverlener richt zich op cliënten in complexe en tevens specifieke probleemsituaties, die ontstaan zijn door beperkingen en belemmeringen in hunzelf of in hun woon- en leefomgeving. Het kunnen zeer uiteenlopende probleemsituaties zijn, die hoge eisen stellen aan de beroepskracht. De beroepskracht dient te beschikken over een breed handelingsrepertoire (systeemgericht, gedragsgericht en muzisch-agogisch werken) en dient in zijn handelen gebruik te maken van kennis uit de orthopedagogiek en de ontwikkelingspsychologie en van kennis over pathologie en probleemgedrag. Het typerende van een hoger beroepsopleiding komt verder duidelijk naar voren uit meer generieke hbokwalificaties als: brede professionalisering, basiskwalificering voor managementfuncties, transfer brede inzetbaarheid, sociaal-communicatieve bekwaamheid en het besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ook deze zijn aanwijsbaar in het document Opleidingskwalificaties en deelkwalificaties. Met het doorlopen en afronden van het onderwijsprogramma, voldoet de student naast de vereiste SPHkwalificaties op het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar ook aan de vijf Dublin-descriptoren. Het auditteam merkt op dat ook de deelkwalificaties (die afgeleid zijn van de opleidingskwalificaties) zoals deze terug te vinden zijn in het document Opleidingskwalificaties en deelkwalificaties onder te brengen zijn onder de Dublin-descriptoren. Oordeel Het auditteam heeft vastgesteld na gesprekken met docenten en management van de opleiding en na bestudering van documenten dat de eindkwalificaties en de hiervan afgeleide deelkwalificaties aansluiten bij de internationaal geaccepteerde beschrijving van bacheloropleidingen. Het auditteam beoordeelt dit facet als goed. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

15 Facet 1.3. Oriëntatie hbo Beoordelingscriteria Het facet Oriëntatie HBO van het onderwerp Doelstelling Opleiding wordt beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: - Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? - Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in het relevante beroepenveld waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Het auditteam heeft geconstateerd op basis van gesprekken en na bestudering van de documenten dat regionale afstemming (ook internationaal) plaatsvindt via een beroepenveldcommissie. De opleidingskwalificaties van beide opleidingsvarianten (waaronder de Duitstalige deeltijdvariant van SPH) zijn aantoonbaar ontleend aan de door het beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en kwalificaties. Zo heeft de opleiding SPH de 23 opleidingskwalificaties en de 10 generieke hbo-kwalificaties een aantal keren besproken in de beroepenveldcommissie SPH en de Raad van Advies van de Academie Mens en Maatschappij. Daarnaast wordt jaarlijks in het Centraal Orgaan Onderwijsontwikkeling en Kwaliteitszorg geëvalueerd in hoeverre de opleidingskwalificaties van de opleiding SPH voldoen aan de tien generieke hbokwalificaties. Afhankelijk van de uitkomst worden verbetervoorstellen geformuleerd in COOK-projecten. Deze opleidingskwalificaties zijn door de opleiding SPH vervolgens goed uitwerkt in deelkwalificaties en een curriculum dat op hbo-niveau voldoet aan de eisen van de arbeidsmarkt. Het auditteam heeft op hoofdlijnen de Nederlandstalige, Engelstalige- en Duitstalige literatuur en (Nederlandstalige en Duitstalige) afstudeerscripties bekeken. Uit de documentatie en tijdens de audit is gebleken dat de opleiding door de nauwe relatie met het werkveld voldoende op de hoogte is van ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in zowel Nederland als Duitsland in het algemeen en de Euregio in het bijzonder. Zowel de deeltijdstudenten, die een deel van hun opleiding op de werkplek volgen, als de (Nederlandstalige en Duitstalige) docenten en de vertegenwoordigers uit het werkveld biedt de opleiding input daar waar het ontwikkelingen op de arbeidsmarkt betreft. Het COOK zorgt er voor dat deze ontwikkelingen in de opleidingskwalificaties, deelkwalificaties en het curriculum zijn terug te vinden. Dat de opleiding daadwerkelijk de ontwikkelingen op het vakgebied volgt blijkt uit de toenemende aandacht binnen het vakgebied voor zowel de psychologie van het vak als de meer klinisch i.c. neuropsychologisch en neurobiologische aspecten van het vakgebied. De opleiding neemt niet alleen genoegen met gedragsaspecten maar vraagt tevens van studenten zich te verdiepen in de oorzaken van het gedrag en gedragsstoornissen (pathologieën). Daarmee sluit de opleiding expliciet aan bij internationale ontwikkelingen waarbij onderzoek naar de fundamenten van het gedrag centraal staan. Uit de vooraf beschikbare documentatie (wij noemen: Grondslagen van het SPH curriculum 2003, Opleidingskwalificaties en deelkwalificaties SPH en De creatieve professional ) en de tijdens de audit gepresenteerde documentatie, waaronder de gebruikte literatuur, blijkt dat de opleiding voltijd en deeltijd SPH onderwijs aanbiedt op het niveau: hoger onderwijs. Zo is er sprake van: multidisciplinaire integratie, wetenschappelijke toepassing, creativiteit en complexiteit in handelen, probleemgericht werken, methodisch en reflectief denken en handelen. Omdat de opleiding SPH uitgaat van het landelijk vastgestelde beroepsprofiel en de in het document De creatieve professional vastgestelde opleidingskwalificaties is gegarandeerd dat het hierbij inderdaad gaat om een opleiding op het niveau: hoger onderwijs. Ook de verdere uitwerking van dit facet door de SPH-opleiding in genoemde documenten sterkt het auditteam in deze overtuiging. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

16 Wat het hbo-niveau betreft van de Duitstalige deeltijd SPH opleiding is ons gebleken dat deze studenten (die een Nederlands graad ontvangen) dienen te voldoen aan het voor Nederland vastgelegde opleidingsprofiel en de opleidingskwalificaties. Wel, zo is tijdens de audit duidelijk geworden, zijn er in overleg met het Duitse werkveld en op basis van studentenevaluaties op onderdelen andere accenten gelegd in het curriculum dan in het Nederlandstalige leerplan. Het auditteam heeft aan de hand van het studieprogramma en aan de hand van door studenten opgeleverde beroepsproducten kunnen waarnemen dat deze voldoen aan de eisen die aan afgestudeerden op hbo-niveau gesteld kunnen worden. Oordeel Uit de set opleidingskwalificaties blijkt dat deze in voldoende mate samenhangen met de binnen de landelijke kaders opgestelde profielen en dat zij expliciet en in voldoende mate gericht zijn op het functioneren als een zelfstandig functionerende professional. Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met representanten van de opleiding. Het auditteam constateert dat de opleidingen in voldoende mate open staat voor wijzigingen en/of aanvullingen in de set kwalificaties en het curriculum. Dit is in het bijzonder van belang, gelet op de ontwikkelingen binnen de vakgebieden, met name wat betreft de infiltratie in het vakgebied SPH van wetenschappen als psychologie, neuropsychologie en neurobiologie. De bijeenkomsten met vertegenwoordigers uit het werkveld zijn daarbij essentieel. Het auditteam komt tot het oordeel voldoende voor dit facet. Algemeen oordeel voor het onderwerp Doelstelling opleiding : Op basis van de oordelen op de facetten komt het auditteam tot een voldoende beoordeling op het onderwerp Doelstelling opleiding. De afstemming van de opleiding op het beroepenveld is adequaat, er is sprake van landelijke gevalideerde beroepsprofielen, waarbij tevens sprake is van regelmatige actualisatie. Deze actualisatie vindt plaats door middel van contacten van de opleiding met het werkveld en na bestudering van literatuur. De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aantoonbaar aan bij de beschrijving van het niveau bachelor zoals weergegeven in de Dublin-descriptoren. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

17 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1. eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen hbo Beoordelingscriteria Het facet Eisen HBO van het onderwerp Programma wordt beoordeeld aan de hand van de volgende NVAOcriteria: - Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? - Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? - Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen De opleiding SPH heeft een nieuw competentiegericht curriculum ontwikkeld en geïmplementeerd voor de Nederlandstalige Voltijdonderwijs (VTO) en Deeltijdonderwijs (DTO) opleiding. De meest concrete resultaten zijn te vinden in de beide curriculumverkavelingen VTO en DTO, het document Grondslagen van het SPHcurriculum en in de periodeboeken. Kennis- en competentieontwikkeling heeft zodanig invulling gekregen in het opleidingsprogramma dat zowel vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en onderzoek een plaats hebben gekregen. Het auditteam heeft de (internationaal samengestelde) literatuur bestudeerd en komt tot de conclusie dat deze voldoet aan de eisen die gesteld worden aan literatuur van een hbo-opleiding, dat wil zeggen; het gehele vakgebied SPH wordt bestreken, er is sprake van voldoende diepgang in de literatuur waarbij relevante thema s worden behandeld die ook een duidelijke link hebben met de actualiteit. Concreet: een speerpunt binnen de opleiding is hulpverlening na mishandeling en (sexueel) geweld. Opgemerkt wordt dat deze keuze mede bepaald werd door gesignaleerde problemen in het beroepenveld. Actuele ontwikkelingen zijn terug te vinden in het door het auditteam bestudeerde curriculum. Met name in de gehanteerde onderwijsvormen PGO en PBO (zie hierna) staan aan beroepspraktijk gerelateerde vraagstukken centraal. De groepen worden begeleid door een tutor die verbonden is met het beroepenveld waarbinnen de opdracht speelt. Verder krijgen in de diverse onderwijseenheden buitenschools leren actuele ontwikkelingen een plaats. Het gebruikte onderwijskundig concept (PGO en PBO) staat garant voor een goede interactie met de beroepspraktijk. Door de vele praktijkgerelateerde opdrachten in het kader van PGO en PBO worden specifieke beroepsvaardigheden aangeleerd. Evaluatie van het programma door studenten, stagebegeleiders en alumni toont aan dat het programma voldoende ontwikkelingsmogelijkheden biedt aan studenten om beroepsvaardigheden te leren die relevant zijn voor de beroepspraktijk. Op basis van bestudering van het onderwijsprogramma is het auditteam van mening dat de opleiding de juiste beroepsvaardigheden ontwikkelt en het duidelijke verbanden heeft met de beroepspraktijk. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

18 Het auditteam heeft kunnen waarnemen dat via praktijkgerichte opdrachten en via praktijkopdrachten via de werkplaats opdrachten worden uitgevoerd voor de beroepspraktijk. Bij het samenstellen van deze opdrachten is het beroepenveld betrokken. Met deze praktijkopdrachten wordt al vroeg in de opleiding gestart. De tutor die ook verbonden is aan het beroepenveld waarbinnen de opdracht zich afspeelt begeleidt de groepen. Dit gebeurt niet alleen planmatig maar ook zo bleek tijdens de visitatie op een zeer vanzelfsprekende wijze: docenten van de deeltijd opleiding zijn veelal werkzaam in het SPH werkveld. Actuele ontwikkelingen binnen het werkveld en realistische problemen waarvoor de SPH ers zich geplaatst weten, worden zo door het hele programma heen binnen de opleiding gebracht. Op deze wijze worden op het niveau van de programma-uitvoering de beroepspraktijk en de opleiding bij elkaar gebracht. Anders gezegd: bestudering van het curriculum laat zien dat het leerproces van de student plaatsvindt in een context waarin een interactie tussen opleiding en werkveld wordt gerealiseerd. Dit geldt zowel voor de voltijd- als deeltijdvariant van SPH. Het auditteam heeft tevens geconstateerd dat de opleiding eisen stelt aan de werkplek. Deze zijn af te leiden resp. geformuleerd in de Duitstalige Konzept Praxisanleitung. Ein Leitfaden für Anleiter und Praktikanten in sozialen Arbeitsfeldern en in het document: Criteria waaraan stage/praktijkplaats moet voldoen. Uit beide documenten blijkt dat deze eisen voldoende aansluiting bieden op de doelstellingen van de opleiding. Studenten krijgen verder via de onderwijseenheid toegepast onderzoek en afstudeeropdrachten eveneens toegang tot actuele ontwikkelingen in zowel het beroepenveld als de wetenschap. Gedurende de gehele opleiding, zo is ons gebleken uit het studieprogramma en tijdens de audit, is er ruime interactie met de beroepspraktijk. Wij wijzen hier met name op het gebruik van PGO als onderdeel van het didactisch concept. Vanaf september 2003 is het Praktijk Servicebureau operationeel geworden waardoor een loket voor het buitenschools leren ontstaat. Via het Praktijk Servicebureau, zo constateert het auditteam, worden contacten met het beroepenveld verder uitgebouwd en vindt aanpassing van het curriculum plaats op basis van arbeidsmarktgegevens. Ook wordt er een COOK-project gestart om de integratie tussen binnen- en buitenschools leren meer vorm te geven vanuit het competentiegericht leren. Het auditteam constateert verder dat het lectoraat de opleiding SPH voldoende gelegenheid biedt verdere relaties te leggen met het werkveld. De beroepenveldcommissie van de opleiding SPH is, zo blijkt uit de documentatie en is ook tijdens de audit ter sprake gekomen, actief betrokken geweest bij het opzetten van het studieprogramma. Omdat SPH-studenten tijdens hun werkervaringsperioden in aanraking komen met actuele ontwikkelingen in het beroepenveld, dienen zij hier voorafgaand hieraan voldoende inhoudelijk en praktisch op voorbereid te zijn. Ook hier weerspiegelt zich de samenhang binnen het studieprogramma van de opleiding SPH. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

19 Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documenten en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding. Het auditteam heeft het onderwijsprogramma en het gebruikte studiemateriaal bekeken en vastgesteld dat het herkenbaar beroepsgericht is, een duidelijke relatie heeft met ontwikkelingen in het werkveld en dat de curricula van de drie opleidingen de ontwikkeling van de benodigde professionele vaardigheden mogelijk maken. Naar het oordeel van het auditteam heeft de opleiding zichzelf hoge eisen gesteld voor wat betreft de aansluiting op de beroepspraktijk en heeft het concrete verbetermaatregelen ingezet om dit niveau te kunnen bereiken en behouden. Naar het oordeel van de auditers ontwikkelt de opleiding de juiste beroepsvaardigheden en heeft het duidelijke verbanden met de beroepspraktijk. Het auditteam beoordeelt dit facet als goed. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie

20 Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma Beoordelingscriteria Het facet Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma van het onderwerp Programma wordt beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: - Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? - Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen Het auditteam heeft geconstateerd dat de competenties adequaat zijn uitgewerkt in de verschillende programmaonderdelen. Tevens zijn voor elke onderwijseenheid leerdoelen geformuleerd in het studieprogramma die herkenbaar afgeleid zijn van de opleidingskwalificaties, en zijn de onderwijseenheden actueel en gebaseerd op recente kennis, inzichten en concepten. De opleiding SPH heeft een duidelijke visie op de ontwikkelingen in het beroepenveld. Door de nauwe relatie met het beroepenveld is gegarandeerd dat actuele ontwikkeling op de juiste wijze verwerkt wordt in het onderwijsprogramma. Dit gebeurt voor een belangrijk deel door het COOK. Wel merkt het auditteam op dat in welke mate ontwikkeling en uitvoering van het curriculum integraal of separaat plaats vindt een kwestie is van keuze. Indien gekozen wordt voor uit elkaar halen is het essentieel om een goede verbinding tot stand te brengen tussen ontwikkeling en uitvoering. Dit laatste lijkt niet altijd in voldoende mate het geval te zijn. Hier lijken overigens ook heel praktische problemen als tijdsdruk een rol te spelen: men heeft in relatief korte tijd heel veel productie geleverd. Het auditteam constateert dat de competenties adequaat zijn uitgewerkt in leerdoelen. Dit blijkt uit het goed uitgewerkte document inzake de opleidingskwalificaties en de studiegids van de opleiding. Tevens zijn voor elke onderwijseenheid leerdoelen geformuleerd in het studieprogramma die herkenbaar afgeleid zijn van de opleidingskwalificaties. De leerdoelen geven de student een goed zicht op en inzicht in hetgeen van hem/haar verwacht wordt. Voor de verschillende onderwijseenheden zijn in het programma de leerdoelen uitgewerkt tot competenties. Duidelijk is dat de landelijke kwalificaties op verschillende niveaus zijn uitgewerkt. Deze competenties zijn door de opleiding zelf en volgens het auditteam op een adequate wijze weer vertaald in deelkwalificaties die op hun beurt weer sturend zijn voor de programma-onderdelen. Het auditteam acht dit adequaat uitgewerkt in het document: Opleidingskwalificaties en deelkwalificaties SPH. Daar men ook naar de niveaus: oriënterend, reproductie en productie onderscheidt, ontstaat een fijnmazig geheel van kwalificaties. Het curriculum, zo constateert het auditteam na bestudering van documenten, is herkenbaar afgeleid van opleidings- en deelkwalificaties. Per periode van het onderwijsprogramma zijn de onderwijseenheden verwerkt in een leerplan. In dit leerplan wordt onder andere aangegeven welke werkvormen en toetsvormen er gebruikt worden. Deze leerplannen zijn uitgewerkt door docenten in een leerplancommissie ondersteund door een onderwijskundige. Naast de landelijk opgestelde SPH-competenties heeft de opleiding in de 15% van de vrije ruimte een aantal speerpunten opgenomen in het curriculum: culturele diversiteit, Internationalsering en hulpverlening na geweld. Het auditteam merkt op dat de opleiding SPH geen differentiaties kent. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Saxion Hogeschool Enschede. Sociaal Pedagogische Hulpverlening versie