Vraag nr. 73 van 26 januari 2005 van mevrouw KATHLEEN HELSEN

Transcriptie

1 Vraag nr. 73 van 26 januari 2005 van mevrouw KATHLEEN HELSEN Personen met ASS en motorisch gehandicapten Woonvormen In Vlaanderen zijn er verschillende regio s met scholen voor buitengewoon onderwijs die gespecialiseerd zijn in het begeleiden van jongeren met een ASS (autismespectrumstoornis) of een motorische handicap. Samen met de jongeren zoeken de scholen naar een aangepaste invulling van de latere dagbesteding en besteden ze aandacht aan hun latere woonsituatie. In het belang van deze doelgroepen bestaan er aangepaste woonvormen. Om een duidelijk beeld te krijgen over deze voorzieningen in Vlaanderen en de spreiding ervan, had ik graag het volgende van de minister vernomen. 1. Hoeveel volwassenen en hoeveel kinderen en jongeren met een ASS/motorische handicap zijn er in het arrondissement Turnhout, de provincie Antwerpen en heel Vlaanderen? 2. Hoeveel van hen wonen thuis? Hoeveel wonen in een ervoor gespecialiseerde instelling of aangepaste woonvorm? 3. Welke instellingen in Vlaanderen bieden een geschikte woonvorm (met specifieke begeleiding en aangepaste dagbesteding) voor volwassenen met een ASS/motorische handicap? 4. Zijn er momenteel aanvragen van aangepaste woonvormen voor de uitbreiding van het aantal plaatsen voor mensen met een ASS/motorische handicap? Zo ja, hoeveel en waar? Antwoord 1. Het aantal is afhankelijk van de wijze waarop ASS omschreven wordt. Dit gebeurt niet altijd éénduidig. Men kan een bredere of een engere omschrijving geven van ASS. Niet iedereen die deze stoornissen heeft, is bekend. Vroeger werden deze stoornissen niet gediagnosticeerd omdat er geen diagnostische instrumenten beschikbaar waren. Kinderen en volwassenen met een normale begaafdheid worden pas de jongste jaren (frequenter) aangemeld voor een diagnostisch onderzoek naar ASS. De Vlaamse Vereniging voor Autisme (VVA), die een vrij ruime definitie hanteert over ASS, gaat ervan uit dat Vlaanderen personen kent met ASS. Dit komt overeen met één geboorte op 165. Eén op twee personen met ASS is normaal tot (zeer) hoog begaafd. Er zijn geen cijfers voor Vlaanderen beschikbaar over het aantal personen dat, wegens ASS, nood heeft aan een bijzondere woonvorm. Wanneer men vertrekt van de prevalentiecijfers gehanteerd door de VVA, dan zou de provincie Antwerpen en het arrondissement Turnhout personen met ASS tellen. Voor mensen met een motorische handicap is het aantal afhankelijk van de gehanteerde definitie. Is een motorische handicap elk defect aan de onderste ledematen? Gaat het om een handicap die aanleiding geeft tot ernstige mobiliteitsproblemen? Telt men enkel de personen met een motorische handicap of ook de personen met een meervoudige (motorische en mentale) handicap? Algemene prevalentiecijfers wijzen op 2% van de bevolking, vertrekkend van de leeftijd van 15 jaar, die ernstige beperkingen ondervindt op vlak van mobiliteit. Dit is een zeer heterogene groep, waaronder een grote groep ouderen. Wegens deze redenen is het niet mogelijk een antwoord te geven op de vraag naar het aantal personen met een motorische handicap in Vlaanderen, Antwerpen en het arrondissement Turnhout. 2. Er zijn geen cijfers over het aantal personen met ASS dat thuis woont. Het Vlaams Fonds heeft wel cijfers over het aantal personen met ASS dat verblijft in een, door het Vlaams Fonds erkende, voorziening. Op 31 december 2004 verblijven 678 kinderen met ASS in de internaten. Een grote groep van deze kinderen heeft naast ASS nog andere

2 stoornissen. Een aantal onder hen heeft een ernstige tot zware mentale handicap. De opvang en begeleiding van deze groep is erg verschillend ten opzichte van de groep beter begaafde kinderen met ASS. In de tehuizen werkenden en de tehuizen nietwerkenden verblijven op 31 december personen met een diagnose of met een vermoeden van ASS. Een aantal volwassenen met ASS (36) wordt begeleid in de ambulante werkvorm "beschermd wonen". Deze personen betrekken kleine groepswoningen in de buurt van een voorziening. Uit de cijfers blijkt dat een aanzienlijk aantal minderjarigen met enkelvoudig autisme (337) in internaten verblijft maar dat deze groep in de volwassenenzorg (20) erg beperkt is. Deze volwassenen met enkelvoudig autisme leven zelfstandig (al dan niet met ondersteuning) of worden begeleid of opgevangen in andere zorgcircuits (psychiatrie, ). Er zijn geen cijfers over het aantal personen met een motorische handicap dat thuis woont. Het Vlaams Fonds heeft cijfers over het aantal personen met een motorische handicap dat verblijft in een, door het Vlaams Fonds erkende, voorziening. Op 31 december 2004 verblijven 167 kinderen met een enkelvoudige motorische handicap in internaten. 780 kinderen in de internaten hebben naast de motorische handicap ook andere stoornissen. 502 volwassenen met een enkelvoudige motorische handicap verblijven op 31 december 2004 in tehuizen volwassenen verblijvend in tehuizen hebben naast de motorische handicap nog andere stoornissen. In "beschermd wonen" worden vier personen met een enkelvoudige motorische handicap opgevangen, de ruimere groep omvat hier 152 personen. In de werkvorm "zelfstandig wonen" verblijven 214 volwassenen op 31 december In deze werkvorm wonen twaalf tot vijftien personen met een enkelvoudige motorische handicap verspreid in een sociale woonwijk. Zij kunnen dag en nacht assistentie oproepen. Deze assistentie wordt verleend vanuit een centraal dienstlokaal. Voor het overige staan deze personen zelf in voor de organisatie van hun leven. 3. Een overzicht van de cijfers is in een aantal tabellen als bijlage toegevoegd. In deze tabellen gaat het om de toestand op 30 juni Dit overzicht geeft ook een beeld van de voorzieningen die zich specifiek en uitsluitend richten op de doelgroepen "personen met ASS" of "personen met een motorische handicap". Deze voorzieningen hebben een deskundigheid ontwikkeld ten aanzien van één doelgroep. Zij richten zich zoveel mogelijk naar personen met enkel ASS of met enkel een motorische handicap. Het aantal voorzieningen dat zich enkel tot de doelgroep "personen met ASS" richt, is beperkt. Daarnaast zijn er voorzieningen die in hun aanbod specifieke leefgroepen organiseren voor personen met ASS. Een groot aantal voorzieningen hebben geen afzonderlijke leefgroepen voor personen met ASS maar begeleiden één of enkele personen met ASS. De aandacht voor de doelgroep "personen met ASS" is de jongste tien jaar spectaculair gestegen in de voorzieningen. Zij nemen, waar mogelijk en noodzakelijk, specifieke maatregelen om tegemoet te komen aan de ondersteuningsnoden van deze doelgroep. In het overzicht worden in de laatste tabel de voorzieningen vermeld die zich specifiek richten tot de doelgroep personen met een motorische handicap. De specifieke deskundigheid op vlak van wonen en dagbesteding is in deze voorzieningen sterk aanwezig. 4. Het uitbreidingsbeleid, in overeenstemming met het meerjarenplan met het oog op van het wegwerken van de wachtlijsten, wordt aangestuurd door het Vlaams Fonds. Dit gebeurt in nauw overleg en samenwerking met de regionale overlegorganen gehandicaptenzorg (ROG s). Wanneer de Vlaamse Regering akkoord is om ook in 2005 extra kredieten vrij te maken voor de verdere uitvoering van dit meerjarenplan, krijgen de regionale overlegorganen opdracht

3 om voorstellen te formuleren aan het Vlaams Fonds. Deze voorstellen moeten gebaseerd zijn op de bevindingen van de provinciaal geregistreerde zorgvragen of de zogenaamde provinciale centrale wachtlijsten. Wanneer het Vlaams Fonds uitbreidingen toekent die verband houden met de residentiële werkvormen, dan vragen de initiatiefnemende voorzieningen investeringssubsidies aan het Vlaams Fonds voor het bouwen en inrichten van aangepaste wooninfrastructuur. Overzicht van de opgenomen personen met autisme Situatie op basis van de bevraging aangaande de toestand op 30/06/04 Aard voorziening Aantal personen met autisme, Aantal personen met al dan niet gecombineerd enkelvoudig autisme met een andere handicap Internaat Tehuis werkenden 41 0 Beschermd wonen 36 0 Tehuis niet-werkenden bezigheid Tehuis niet-werkenden nursing Totaal Overzicht van de opgenomen personen met een motorische handicap Situatie op basis van de bevraging aangaande de toestand op 30/06/04 Aard voorziening Aantal personen met een motorische Aantal personen met handicap, al dan niet gecombineerd een enkelvoudig motorische met andere een handicap handicap Internaat Tehuis werkenden Beschermd wonen Tehuis niet-werkenden bezigheid Tehuis niet-werkenden nursing Zelfstandig wonen Totaal

4 Woonzieningen die zich uitsluitend Erkenning Provincie tot personen met autisme richten Internaat Antwerpen Stichting voor Autisme, Bonheiden en tehuis De Hoeve, Antwerpen Tehuis Antwerpen De Okkernoot, Galmaarden Tehuis Brabant Het Anker, Brugge Tehuis West-Vlaanderen Woonzieningen waarvan bekend Erkenning Provincie is dat ze een gespecialiseerd aanbod hebben binnen een of meerdere leefgroepen (*) Emmaüs-Jonghelinckshof, Antwerpen Internaat Antwerpen Zevenbergen, Ranst Internaat Antwerpen en tehuis Ons Tehuis Brabant, Kampenhout Tehuis Brabant Priorij Terbank, Leuven Internaat Brabant La Maison, Linkebeek Internaat Brabant OC Woluwe, Brussel Internaat Brabant KIDS, Hasselt Internaat en tehuis Limburg St.-Lievenspoort, Gent Internaat Oost-Vlaanderen St.-Gregorius, Gent Internaat en tehuis Oost-Vlaanderen De Hagewinde, Lokeren Internaat en tehuis Oost-Vlaanderen De Triangel, Lovendegem Internaat en tehuis Oost-Vlaanderen Het Anker, Brugge Internaat West-Vlaanderen Ter Dreve, Brugge Internaat en tehuis West-Vlaanderen (*) Dit is de situatie zoals ze bij de administratie bekend is; dit is een zeer evolutief gegeven. Steeds meer voorzieningen hebben groeiende aandacht voor personen met autisme, en de meesten van hen trachten het aanbod daar toch op af te stemmen. Woonzieningen die zich voornamelijk Erkenning Provincie richten tot personen met een fysieke handicap, of afdelingen hebben die zich exclusief tot deze doelgroep richten St.-Jozef, Antwerpen Internaat en tehuis Antwerpen St.-Maria, Antwerpen Tehuis Antwerpen Huize Eyckerheyde, Bornem Tehuis Antwerpen Driehuizen, Edegem Tehuis Antwerpen Huize Walden, Malle Tehuis Antwerpen t Volderke, Meerhout Tehuis Antwerpen Tehuis Antwerpen Eigen Thuis, Grimbergen Tehuis Brabant Elkon, Hasselt Tehuis Limburg t Klavertje, Houthalen-Helchteren Tehuis Limburg Sint-Gerardus, Diepenbeek Internaat en tehuis Limburg Dagcentra Maasland, Maasmechelen Tehuis Limburg De Klimroos, Overpelt Tehuis Limburg De Karrekol, Gent Tehuis Oost-Vlaanderen

5 De Heide, Merelbeke Tehuis Oost-Vlaanderen De Beweging, Oosterzele Tehuis Oost-Vlaanderen Revalidatiestichting Angèle Verburght, Nevele Tehuis Oost-Vlaanderen OC Sint Gregorius, Gent Internaat Oost-Vlaanderen St.-Lodewijk, Wetteren Internaat en tehuis Oost-Vlaanderen Ten Dries, Nevele Internaat Oost-Vlaanderen Koepel Eindelijk-Avalon, Buggenhout (in uitbouw) Tehuis Oost-Vlaanderen Dominiek Savio Instituut, Hooglede Internaat en tehuis West-Vlaanderen De Waaiberg, Hooglede Tehuis West-Vlaanderen t Venster, Izegem Tehuis West-Vlaanderen Nursing Zorgcentrum H. Hart, Kortrijk Tehuis West-Vlaanderen